MEGEP (MESLEKİEĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ)

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİEĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ) BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ELEKTRONİK TABLOLAMA PROGRAMI ANKARA 2007

Milli Eitim Bakanltarafndan gelitirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanln 02.06.2006 tarih ve 269 saylkararile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öretim programlarnda amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya yönelik gelitirilmiöretim materyalleridir (Ders Notlardr). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel örenmeye rehberlik etmek amacyla örenme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmt Modüller teknolojik gelimelere paralel olarak, amaçlanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim öretim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas önerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirili Örgün ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulalabilirle Baslmmodüller, eitim kurumlarnda örencilere ücretsiz olarak datl Modüller hiçbir ekilde ticari amaçla kullalamaz ve ücret karlnda satlamaz.

İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR... v GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1...3 1. PENCERE ELEMANLARI VE GÖRÜNTÜLEME BİÇİMLERİ...3 1.1. Ekran Görüntüsü Açklama...3 1.2. Çalma SayfasGörüntüsünü Deitirme...5 1.2.1. Normal...5 1.2.2. Sayfa Sonu Önizleme...5 1.3. Özel Görünüm Oluturma...6 1.4. Sayfa Görüntüsünü Yaknlatrma...6 1.5. Ekran Görünümünü Ayarlama...6 1.5.1. Sayfa Sonla...7 1.5.2. Formüller...7 1.5.3. Klavuz Çizgileri...8 1.5.4. Satr ve Sütun Balkla...9 1.5.5. Kaydrma Çubukla...9 1.5.6. Durum Çubuu...9 1.5.7. Sayfa Sekmeleri...9 1.5.8. Araç Çubukla...9 1.6. Çalma Penceresini Bölme... 10 UYGULAMA FAALİYETİ...11 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...12 ÖĞRENME FAALİYETİ-2... 13 2. DOSYALAMA İŞLEMLERİ...13 2.1. Yeni Dosya Açma... 13 2.2. Var Olan Bir DosyayAçma... 14 2.3. DosyayKapatma...14 2.4. Dosya Kaydetme...14 2.5. DosyayFarklKaydetme... 15 2.5.1. Şifreli Kaydetme... 15 2.5.2. Kayt Türünü Deitirme...16 UYGULAMA FAALİYETİ...17 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...18 ÖĞRENME FAALİYETİ-3... 19 3. HÜCRELERLE ÇALIŞMA... 19 3.1. Hücreleri Seçme... 19 3.1.1. Bir veya Birden Fazla Hücre Seçme...19 3.1.2. Bitiik Olmayan Hücreleri, Satrlar, SütunlarSeçme...20 3.1.3. Belirli Verileri İçeren Hücreleri Seçme... 20 3.1.4. Hücre ve Alanlarİsimlendirme... 20 3.1.5. Sayfa Seçme...21 3.2. Hücrelere Veri Girme... 21 3.2.1. Çalma SayfasHücrelerine Veri Girme... 21 3.2.2. Birden Fazla Hücreye AyVeriyi Girme... 21 3.2.3. Sürükleme Yöntemi ile Veri Girme...21 3.2.4. Özel Veri Listelerini Kullanma ve Oluturma...22 i

3.2.5. Temel Aritmetik Formül Girii...22 3.3. Hücreleri Düzenleme... 23 3.3.1. Hücre İçeriini Silme... 23 3.3.2. Hücre İçeriini Düzenleme...23 3.3.3. Hücreleri Birletirme... 23 3.3.4. Hücre, Satr ve Sütun Ekleme... 23 3.3.5. Hücre, Satr ve Sütun Silme...24 3.3.6. Bir İlemi Geri Alma veya Yenileme... 24 3.3.7. Veri Bulma veya Deitirme... 24 3.4. Verileri Kopyalama ve Tama... 25 3.4.1. Hücreleri, Satrlar, SütunlarKopyalama... 25 3.4.2. Hücreleri, Satrlar, SütunlarTama... 25 3.4.3. Özel Yaptrma İlemleri...26 3.4.4. Çalma SayfasKopyalama Ve Tama... 26 UYGULAMA FAALİYETİ...27 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...28 ÖĞRENME FAALİYETİ-4... 29 4. ÇALIŞMA SAYFASI AYARLARI VE YAZDIRMA SEÇENEKLERİ...29 4.1.Çalma SayfasAyarla...29 4.1.1. Sayfa Yönü... 29 4.1.2. Sayfa Boyutu... 30 4.1.3. Kenar Bolukla... 30 4.2. Çalma SayfasEkleme, Silme ve Ad Deitirme...30 4.3. Çalma SayfasYazdrma Ayarla...30 4.4. Yazdrma AlaBelirleme ve Temizleme... 31 4.5. Baskda Tekrarlanacak SatrlarVeya SütunlarBelirleme...31 UYGULAMA FAALİYETİ...32 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...33 ÖĞRENME FAALİYETİ-5... 34 5. BİÇİMLENDİRME İŞLEMLERİ...34 5.1. Hücrelerdeki Verinin Biçimini Deitirme...34 5.2. Hizalama...35 5.3. YazTipi Ayarla... 35 5.4. Kenarlklar...36 5.5. Hücrelere Desen Verme...37 5.6. Biçimleri Temizleme... 37 5.7. Sütün Geniliini Deitirme...37 5.8. Satr Yüksekliini Deitirme...37 5.9. Koullu Biçimlendirme... 38 UYGULAMA FAALİYETİ...39 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...40 ÖĞRENME FAALİYETİ-6... 41 6. EKLEME İŞLEMLERİ... 41 6.1. Çalma Sayfasna Üstbilgi veya Altbilgi Ekleme...41 6.2. Çalma Sayfasna Açklama Ekleme...42 6.3. Çalma Sayfasna Sayfa NumaralarEkleme...42 6.4. Çalma Sayfasna Tarih ve Saat Ekleme...42 ii

6.5. Çalma Sayfasna Grafik Ekleme... 42 6.6. Çalma Sayfasna Resim Ekleme... 43 6.7. Çalma Sayfasna Nesne Ekleme... 43 6.8. Çalma SayfalarArasBalantlar Oluturma...44 UYGULAMA FAALİYETİ...45 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...46 ÖĞRENME FAALİYETİ-7... 47 7. ARAÇ ÇUBUKLARINI VE MENÜLERİÖZELLEŞTİRME... 47 7.1. Araç Çubuuna Simge Ekleme... 47 7.2. Yeni Araç Çubuu Oluturma...48 7.3. Yeni Menü Oluturma...48 7.4. Menülere Komut Atama...49 UYGULAMA FAALİYETİ...50 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...51 ÖĞRENME FAALİYETİ-8... 52 8. VERİLERİN ANALİZİ... 52 8.1. Veri Sralama... 52 8.2. Veri Filtreleme...53 8.3. Yazm Denetimi... 53 8.4. Veri Dorulama... 54 8.5. Alt Toplamla... 55 8.6. Verilerin Formunu Oluturma...55 8.7. Metni Sütunlara Dönütürme...56 8.8. Özet Tablo... 56 UYGULAMA FAALİYETİ...58 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...59 ÖĞRENME FAALİYETİ-9... 60 9. FORMÜLLER...60 9.1. Formül Oluturma... 60 9.2. Formül Kopyalama ve Tama...61 9.3. Formülerde Hata Mesajla...61 9.4. Formüllerde Döngüsel BavurularKullanma... 62 9.5. Koullu Formülle... 62 9.5.1. Ee...62 9.5.2. Ve...63 9.6. Matematiksel Formülle...64 9.6.1. Toplam Formülü... 64 9.6.2. Yuvarlama Formülü...64 9.6.3. TamsayFormülü...64 9.7. Metin Formülleri...65 9.7.1. Hücre Metnini Büyük-Küçük Harfe Dönütürme Formülleri...65 9.7.2. Hücreden Metin Alma Formülü... 65 9.7.3. Hücrelerdeki Metni Birletirme Formülü... 65 9.8. Tarih ve Saat Formülleri...66 9.8.1. Tarih Ekleme Formülü...66 9.8.2. Saat Ekleme Formülü...66 9.8.3. İki Tarih Arasnda Gün Hesaplama Formülü...67 iii

UYGULAMA FAALİYETİ...68 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...69 ÖĞRENME FAALİYETİ-10...70 10. ARAÇLARI KULLANMA...70 10.1. Koruma Oluturma...70 10.2. Çalma KitabPaylatrma...73 10.3. İlemleri Otomatikletirme (Makro)...73 10.3.1.Yeni Makro Oluturma... 73 10.3.2. Makro Çaltrma... 74 10.3.3. MakrolarDümelere Balama...74 10.3.4. Makro KodlarDüzenleme...74 10.4. Enter Tuunun Yönünü Deitirme... 75 UYGULAMA FAALİYETİ...76 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...77 MODÜL DEĞERLENDİRME...78 CEVAP ANAHTARLARI...83 ÖNERİLEN KAYNAKLAR... 85 KAYNAKÇA...86 iv

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI 482BK0013 Biliim Teknolojileri Alan Ortak Elektronik Tablolama Program Hesaplama ve tablolama yazlmlarkullanarak, tablo MODÜLÜN TANIMI hazrlama ve düzenleme ilemlerini yapabilme becerisinin kazandrldbir örenme materyalidi SÜRE 40/24 ÖN KOŞUL Kelime İlemci Programmodülünü almolmak. YETERLİK Elektronik hesaplama programkullanmak Genel Amaç Bu modül ile hesaplama ve tablolama yazlmlar kullanarak, tablo hazrlama ve düzenleme ilemlerini yapabileceksiniz. MODÜLÜN AMACI Amaçlar 1. Ekran görüntü düzenlemesini yapabileceksiniz. 2. Dosya ilemlerini yapabileceksiniz.. 3. Hücrelerde seçme, veri girme, düzenleme kopyalama ve tama ilemlerini yapabileceksiniz. 4. Sayfa yaps ayarlayabilecek ve sayfa yazdrma seçeneklerini kullanarak çktlar alabileceksiniz. 5. Biçimlendirme ilemlerini (hücre ve yazözelliklerini deitirme) yapabileceksiniz. 6. Ekleme seçeneklerini kullanarak sayfay düzenleyebileceksiniz. 7. Araç çubuklarve menüleri özelletirebileceksiniz.. 8. Verilerin analizini yapabileceksiniz. 9. Formülleri kullanarak sayfada düzenlemeler yapabilecekti 10. Araçlar kullanarak, dosyada düzenlemeler yapabileceksiniz. EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Ortam: Bilgisayar laboratuvar Donam: Bilgisayar Her faaliyet sonrasnda o faaliyetle ilgili deerlendirme sorularile kendi kendinizi deerlendireceksiniz. Öretmen v

modül sonunda size ölçme arac(uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamalarile kazandz bilgi ve becerileri ölçerek deerlendirecekti vi

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Örenci, İhayatzda yapacaz tüm uygulamalarda verimlilik ve hz ön plandad Verilerinizi daha hzl, kullalve dinamik bir ekilde saklayabilmenizi salayan elektronik tablolama yazlmlar, veriminizi yükseltmede büyük yardm salayacakt Bu modülü kullanarak, tablo formatnda sistematik kullam kolaylelde edersiniz. Bunun yanda tuttuunuz verilerin birbirleri ile etkileiminden yeni verileri çok hzlbir ekilde elde edebilir, iyerinde çalanlarn maalarhesaplayabilir, gelir gider durumu için gerekli hesaplamalaryapabilir, içilere ait kiisel bilgileri tutarak bunlar üzerinde hzlaratrma yapabilir, çeitli verilere göre grafiksel, sayfalar hazrlayabilir, herhangi bir ilan için tablo formatnda tasarmlar yapabilir, bunlargüvenli bir ekilde bilgisayarzda saklayabilir ve döküm alabilirsiniz. 1

2

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 AMAÇ Gerekli atölye ortamile gerekli materyaller salandnda ekran görüntü düzenlemesini yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Bir bilgisayar sistemine elektronik tablolama programn nasl kurulduunu aratrz. Microsoft Windows iletim sisteminin standart pencere elemanlarhakknda bilgi toplayz. Aratrma ilemleri için; Internet ortam, bilgisayar yazlm kitaplarve bilgisayar dergilerinden faydalanabilirsiniz. 1. PENCERE ELEMANLARI VE GÖRÜNTÜLEME BİÇİMLERİ 1.1. Ekran Görüntüsü Açklama Elektronik Tablolama Programn çalma alasatr ve sütunlarn kesimesinden meydana gelen hücrelerden olumaktad Satrlar rakamlar ile, sütunlar alfabetik harfler ile temsil edili Bir EXCEL çalma alatoplam olarak 65.536 satr ve 256 sütundan meydana gelmektedi Elektronik Tablolama Programnda her bir çalma alabir sayfa olarak adlandrlrken, birden fazla sayfa ise kitap olarak adlandrl Bir EXCEL programkaç sayfadan meydana gelirse gelsin bunlarn tamambir isim adaltnda kaydedili Elektronik Tablolama Programbalattmzda program penceresi, çalmaya balamamz için hazr olan bobir çalma kitabile açlr (Resim 1.1). Ekranda görünen elemanlar unlardr: Balk çubuu Formül çubuu Menü çubuu düzenleni : Etkin çalma kitabn adiçeri : Etkin hücredeki herhangi bir veri, formül çubuunda beliri : Tüm EXCEL komutlar, menü çubuundaki menülerde 3

Araç çubuu : Sk kullalan EXCEL komutlarna, araç çubuklarüzerinde düzenlenmiolan araç çubuu dümeleriyle ulalabili Fare iaretçisi : EXCEL yeni bir görevi yürütmeye hazr olduunda fare iaretçisi bu ekli al Yürütmekte olduunuz eyleme balolarak ekli deii Aktif hücre girebiliriz. : Aktif hücre o an seçili olan hücredietkin hücreye verileri Sütun balklar : Alfabetik harflerle gösterilen sütun isimleridi Resim 1.1: Elektronik tablolama programana ekra Satr balklar : Saylarla gösterilen satr isimleridi Durum çubuu bilgileri gösteri : Durum çubuu, seçilen komutlar veya ilemler hakkndaki Çalma sayfalar: Her sayfa, birinden dierine geçmek için tklayabileceiniz bir sekme içerir; sayfalarn içeriini amsamazkolaylatrmak için onlaryeniden adlandrabilirsiniz. Hücre adresleri : Bir sütunla bir satrn kesimesi bir hücre oluturur; her hücrenin sütun harfi ve satr numarasile belirlenen özgün bir adresi vard Örnein G16 hücresi, G sütunu ile 16. satrn kesitii yerdi 4

1.2. Çalma SayfasGörüntüsünü Deitirme 1.2.1. Normal Resim 1.2: Sayfa görünümü deitirme Elektronik Tablolama Programile çalrken ekran iki temel görünüü vard Bu görünülerin arasnda geçi yapmak için Görünüm menüsünden Normal veya Sayfa Sonu Önizleme seçeneklerinden biri seçili Elektronik Tablolama Programn ilk açldnda görünen biçimidi Resim 1.1 de normal görünüm gösterilmiti Veri giriine ve düzenlenmesine uygun bir görüntülenme biçimidi 1.2.2 Sayfa Sonu Önizleme Elektronik Tablolama Programile hazrlanm verilerin sayfa sayfa olarak görüntülenmesini sala Bu görünüte sayfan srlarbelirleyen MAVİçizgileri sürükle-brak yöntemi ile oynatarak sayfalarn ayrm(sayfalara bölünme) yerlerini deitirebiliriz. Sayfa Sonu Önizleme ile ayzamanda tablolarmzn yazcdan çkaca eklini de görürüz. Resim 1.3: Sayfa sonu önizleme 5

1.3. Özel Görünüm Oluturma Elektronik Tablolama Program kullaclar isterlerse kendi görünümlerini oluturabilirle Bu ilem için Görünüm menüsünden Özel Görünümler seçildikten sonra çkan ekrandan ekle seçilir ve çkan yeni pencereden görünüm adve kapsamseçilerek ilem tamamla Resim 1.4: Görünüm ekleme 1.4. Sayfa Görüntüsünü Yaknlatrma Elektronik Tablolama Programn tablolarda yazlan yazlar seçilen yazpunto büyüklüüne göre ve ekran çözünürlüüne göre farklbüyüklükte görüntülenikullacn kendisine uygun gelen büyüklüü seçmesi için Görünüm menüsünden Yaknlatr seçenei kullal Bu pencereden daha önce belirlenmioranlar seçilebilecei gibi Özel seçenei ile kendi oramzgirebili Tablonun seçilen bir bölümünün tablo için ekranda ayrlan bölmeyi doldurmasistiyorsak Seçimi sdr seçilmelidi Resim 1.5: Yaknlatr seçenei 1.5. Ekran Görünümünü Ayarlama Ekran görüntüsü üzerinde bulunmasistediimiz elemanlarbelirleyebiliriz. Böylece ekran görünümünü daha çok kiiselletirebiliriz. Ekran görüntüsünde aada belirtilen ayarlar yaplabili 6

1.5.1. Sayfa Sonlar Görünüm menüsünden, Sayfa Sonu Önizleme'yi tklatz. Sayfa sonlargörüntüleme: El ile eklenen sayfa sonlardüz çizgiler olarak görünü Kesik çizgiler, Elektronik Tablolama Programn sayfalarotomatik olarak böldüü yerleri gösteri Sayfa sonunu tama: Sayfa sonunu yeni bir konuma tayz. Otomatik bir kesmenin tanmas, bu kesmeyi el ile kesmeye dönütürü Dikey veya yatay sayfa sonlarekleme: Yatay veya dikey bir sayfa sonu eklemek istediiniz yerin altnda veya sanda bir satr veya sütun seçiniz, satklatp Sayfa Sonu Ekle'yi tklatz. Sayfa sonlarkaldrma: Sayfa sonunu yazdrma alan dna sürükleyiniz. El ile yaplan tüm sayfa sonlarkaldrmak için, çalma sayfasndaki herhangi bir hücreyi sa tklatp Tüm Sayfa SonlarSfrla'ytklatz. 1.5.2. Formüller Resim 1.6: Sayfa sonlar Elektronik Tablolama Programnda kullalan formüllerin kendilerinin veya deerlerinin görüntülenmesini seçmek kullacya kalmt Resim 1.7 de Ortalama sütununda 15 saysal deeri yerine formül gösterilmiti Formüllerin görüntülenmesi için menülerden Araçlar Seçenekler Görünüm srastakip edilerek Formüller seçenei iaretlenmelidi 7

Resim 1.7: Formüllerin gösterilmesi ve klavuz çizgilerinin gizlenmesi 1.5.3. Klavuz Çizgileri Elektronik Tablolama Programnda kullalan klavuz çizgilerinin olmasya da varsa rengini seçmek kullacya kalmt Resim 1.8 de Araçlar Seçenekler Görünüm seçenekleri verilmiti Kullac, klavuz çizgilerinin görüntülenmesini istiyorsa Klavuz çizgileri seçeneini iaretler ve bir renk seçe Resim 1.1 de klavuz çizgileri gösterilmiti Resim 1.8: Araçlar-Seçenekler-Görünüm seçenekleri 8

1.5.4. Satr ve Sütun Balklar Elektronik Tablolama Programnda kullalan satr ve sütun balklar Araçlar Seçenekler Görünüm menüsünden deitirilebili 1.5.5. Kaydrma Çubuklar Resim 1.9: Gizlenmive gösterilmisatr ve sütun balklar Elektronik Tablolama Programnda kaydrma çubuklarile ekrana smayan tablolarn görülmeyen ksmlargörebiliriz. Yatay ve dikey kaydrma çubuklarresim 1.1 de gösterilmiti Birçok görsel özellikte olduu gibi kaydrma çubuklarn görünümü srasile Araçlar Seçenekler Görünüm seçeneinden deitirebiliriz(resim 1.8).. Kaydrma çubuklarkaldrlnca ilevlerini ok tularile yapabiliriz 1.5.6. Durum Çubuu Durum çubuu üzerinden Elektronik Tablolama Programhakknda o anda yaplan ilem bilgisini alrz. Eer ekranda daha fazla kullalan alan istersek srasile Araçlar Seçenekler Görünüm seçeneinden durum çubuunu kaldrabiliriz. Yatay ve Dikey kaydrma çubuklarbamsz olarak kaldrlabilir (Resim 1.8). 1.5.7. Sayfa Sekmeleri Sayfa sonu sekmeleri ile Elektronik Tablolama Programnda kullalan birden fazla sayfa arasnda geçiilemi yaparz. Eer sadece bir sayfada çalacaksak ekrandan sayfa sekmeleri gereksizdi Araçlar Seçenekler Görünüm seçeneinden kaldrlabilir veya gösterilebilir (Resim 1.8). 1.5.8. Araç Çubuklar Araç ÇubuklarElektronik Tablolama Programn çeitli ilevlerine üzerindeki küçük simgelere tklamak yoluyla ulamamzsalayan yaplard Araç çubuklarnda benzer görevleri çaran küçük simgelerin olmasesastr ancak kullaclar kendi araç çubuklar da yapabili Çok kullalan ilevleri barndran araç çubuklarekranda göstermek veya istenmeyenleri gizlemek için Görünüm menüsünden Araç Çubuklarve açlan alt menüden de istenen araç çubuu seçilir (Resim 1.9). 9

1.6. Çalma Penceresini Bölme Resim 1.10: Araç çubuklar Elektronik Tablolama Programnda çalrken ilgili sayfan ayanda birden çok bölümünü karlatrmalolarak ekranda görmek istersek Pencere menüsünden Böl seçilmelidi Bu ilem yaplnca sayfa dört bölüme ayrlr ve sayfan dört farklbölümü ekranda görüntüleni Bölümlerde bamsz olarak hareket edilebili Yatayda ve dikeyde bölümlenme olmasn istenirse ilgili bölme çizgisi sütun veya satr çizgilerine kadar kaydrlmald Böylece ikiye bölünmübir sayfa elde edilir (Resim 1.11). İstenirse Pencere menüsünden bölümlendirmeleri dondur seçilerek bölümlendirme çizgileri kaldrlabilir ve bölümlendirme alanlarsabitleni Resim 1.10: Çalma sayfasbölümlendirme 10

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İlem Basamaklar Öneriler Bir arkadazla elektronik tablolama Soru sorma ve cevap verme sras programekrandaki bileenlerin adlar deitirin. bilme oyunu oynayz. Bölünmü bir çalma sayfasnda bölüntülerin tablo üzerinde birbirini takip eden bölümleri göstermesini salayz. Ok tularkullanabilirsiniz. 11

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aadaki cümleleri doru veya yanlolarak deerlendiriniz. 1. (...) Sk kullalan EXCEL komutlarna, araç çubuklarüzerinde düzenlenmi olan araç çubuu dümeleriyle ulalabili 2. (...) Sütun balklaralfabetik sradad 3. (...) Sayfa görüntüsünü deitirmek için Düzen menüsünden Normal veya Sayfa Sonu Önizleme seçeneklerinden biri seçili 4. (...) Elektronik Tablolama Programkullaclaristerlerse kendi görünümlerini oluturabili 5. (...) Klavuz çizgilerini deitirmek için Araçlar-Seçenekler-Görünüm seçenekleri kullalmald 6. (...) Çalma sayfasbölmek ayanda iki belge ile çalmamzsala DEĞERLENDİRME Cevaplarzcevap anahtarile karlatrz. Doru cevap sayzbelirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanlcevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddüt yaadz sorularla ilgili konularfaaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geçiniz. 12

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-2 Gerekli atölye ortamile gerekli materyaller salandnda dosyalama ilemi yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Verilerin saklanmasn önemini aratrz. Aratrma ilemleri için; Internet ortam, bilgisayar yazlm kitaplarve dergilerinden faydalanabilirsiniz bilgisayar 2. DOSYALAMA İŞLEMLERİ Elektronik Tablolama Programile hazrlanan tablolarn saklanmasve saklanm dosyalarn açlmasiçin dosyalama ilemleri kullal 2.1. Yeni Dosya Açma Dosya menüsünden Yeni komutuna tkladzda ekran sol ksmnda görev bölmesi açlacakt Görev bölmesinden "BoÇalma Kitab" komutuna tkladzda ekranda "Kitap..." isminde yeni bir Excel çalma sayfasaçlacakt Yeni komutu ayzamanda Standart Araç Çubuunda da bulunmaktad Eer buradaki Yeni simgesine tklarsaz herhangi bir menü ya da pencere açlmadan varsaylan standartlarda bir Excel Çalma Kitabaçlacakt Resim 2.1 de dosya menüsü seçenekleri ve görev bölmesi gösterilmiti Resim 2.1: Dosya menüsü ve görev bölmesi 13

2.2. Var Olan Bir DosyayAçma Bir Elektronik Tablolama ProgramÇalma Kitabaçmak için kullal Bu komutun Yeni komutu ile bir benzerlii yoktu Yeni komutu ile yeni ve bobir Excel Çalma Kitab oluturulurken, Aç komutu ile daha önce hazrlanmve kaydedilmibir Excel çalma kitabna ulalr ve açl Aç komutu verildikten sonra gelen pencerede açlmak istenen sayfa veya sayfalarn (CTRL tuuna baslolarak çok sayda isim seçilebilir) ismi seçilir ve Aç butonuna basl 2.3. DosyayKapatma Resim 2.2: Dosya açmak Kullanmakta olduumuz çalma kitabkapatmak için Dosya menüsünden Kapat seçilmelidi Eer çalma kitabüzerinde bir deiiklik yaplmise kaydetme seçenekleri görüntülenecekti 2.4. Dosya Kaydetme Kullanmakta olduumuz çalma kitabüzerinde yaplan son deiiklikleri saklamak için Dosya menüsünden Kaydet seçili Çalma kitabeer ilk defa kaydedilecekse yani dosyaya kayt yeri ve adverilmemise FarklKaydet seçenei otomatik olarak aktif olacakt Eer çalma kitabdaha önce kaydedilmiise ekranda bir deiiklik olmadan kaydetme ilemi yaplacakt 14

2.5. DosyayFarklKaydetme Kullanmakta olduumuz çalma kitabilk defa kaydedilecekse veya daha önce kaydedilmesine ramen farklisimle ya da farklbir klasöre bir kopyasoluturulacaksa Dosya menüsünden FarklKaydet Seçili Çkan pencereden dosyan kaydedilme yeri ve dosya ismi seçilir (Resim2.3). 2.5.1. Şifreli Kaydetme Resim 2.3: Dosyayfarklkaydetme ve kaydetme seçenekleri Kaydettiimiz bir çalma sayfasn bakastarafndan açlmasistemiyorsak açma parolas, görüntülenmesini istiyor ancak deitirilmesini istemiyorsak deitirme parolas koyulabili Parola koyma ilemine Farkl Kaydet penceresinde gelen srasyla Araçlar Genel Seçenekler menüsünden ulaabiliriz. Bir parola verdiimizde Elektronik Tablolama Programverilen parolaytekrar girerek onaylamamzisteyecekti 15

2.5.2. Kayt Türünü Deitirme Resim 2.4: Şifreli kaydetme seçenekleri Elektronik Tablolama Programçalma kitabkaydederken önceki sürümlerinde açmak ya da Web üzerinde yaynlamak için farkltürlerde kaydetme seçenekleri suna FarklKaydet penceresinden ulalabilecek kayt türleri resim 2.3 de gösterilmiti 16

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İlem Basamaklar Hazrladz bir tabloyu kaydediniz ve tekrar açz. Öneriler Dosya adna ve kaydettiiniz dizine dikkat ediniz. Hazrladz bir tabloyu ifreli Şifreyi unutmamalsz. kaydederek bir arkadazdan açmas isteyiniz. 17

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aadaki cümleleri doru veya yanlolarak deerlendiriniz. 1. (...) Dosya menüsünden Yeni komutuna tkladzda ekran sol ksmnda Görev bölmesi açlmadan yeni dosya açl 2. (...) Bir dosyayaçp üzerinde çaltktan sonra kapatmak isterseniz her zaman bize deiiklikleri kaydetmek isteyip istemediimizi soracakt 3. (...) FarklKaydetmenin amaçlarndan biri dosyan bir yedeini oluturmaktr. 4. (...) Dosya açma parolasverildiinde doru parola girilmeden dosya görüntülenemez. 5. (...) Dosyaykaydederken kayt türü olarak Web Sayfasseçilebili DEĞERLENDİRME Cevaplarzcevap anahtarile karlatrz. Doru cevap sayzbelirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanlcevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddüt yaadz sorularla ilgili konularfaaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geçiniz. 18

ÖĞRENME FAALİYETİ 3 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-3 Gerekli atölye ortamile gerekli materyaller salandnda hücrelerde seçme, veri girme, düzenleme, kopyalama ve tama ilemlerini yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Clipboard hakknda aratrma yapz. Mouse göstergecinin farklekillerde olmasn anlamlararatrz. Aratrma ilemleri için; İnternet ortam, bilgisayar yazlm kitaplarve bilgisayar dergilerinden faydalanabilirsiniz. 3. HÜCRELERLE ÇALIŞMA Elektronik Tablolama Programnda veriler hücre adverilen bölümlere girili Hücreler üzerinde yaplacak tüm ilemlere hakim olarak daha nitelikli tablolar hazrlayabiliriz. 3.1. Hücreleri Seçme Elektronik Tablolama Programnda hücreler üzerinde ilemler yapmadan önce hücreleri seçme ilemi yaplmald Hücrelerin biri ya da bir grubu seçildikten sonra uygulanan komutlar bu hücreler üzerinde geçerli olacakt 3.1.1. Bir veya Birden Fazla Hücre Seçme Elektronik Tablolama Programnda bir hücreyi seçmek için üzerine tklayabilir, ok tularile üzerine gidebilir ya da hücre adresini biliyorsak Düzen menüsünden Git komutunu vererek seçebiliriz. Yan yana olan birden fazla hücreyi seçmek için ise farenin sol butonuna baslarak seçilecek alan taranmald Ayrca ok tular seçime balanacak hücreye konumlap Shift tuuna basyorken ok tular ile seçim yaplacak yöne doru ilerlemekle de yaplabili Bu konu ile ilgili ilem admlarmodül ekinde detaylolarak gösterilmiti Resim 3.1: Seçilmibirden fazla hücre 19

3.1.2. Biti ik Olmayan Hücreleri, Sat rlar, SütunlarSeçme Elektronik Tablolama Program nda birbirini takip etmeyen hücreler üzerinde i lem yapmak için seçme i lemi yap labili Bu i lem s ras nda CTRL tu una sürekli olarak basmal y z.ctrl tu una bas l yken ba ms z olarak t klanan her hücre seçili Ayr ca sat r ve sütun isimleri t kla rsa bu sat r veya sütunda bulunan bütün hücreler seçili Bu i lem s ras nda CTRL tu una bas l yorsa farklsat r ve sütunlar seçime dahil edilebili Bu konu ile ilgili i lem ad mlar modül ekinde detaylolarak gösterilmi ti 3.1.3.Belirli Verileri İ çeren Hücreleri Seçme Elektronik Tablolama Program nda bir hücreye girilen farkltürde veriler vard Bunlar sabit veriler (sayveya metin türünde olabilir), formüller (farkltürde formüller) ve aç klamalard Bunlar n d nda bir grup hücreye çe itli biçimlendirmeler de uygulanabili Eer seçme i lemi yukarda bahsedilen kriterlerin birine göre otomatik olarak yap lacaksa Düzen menüsünden Git Özel seçenei seçilerek Resim 3.2 de görünen Özel Git penceresi kulla l Bu pencere üzerinde seçilmek istenen hücreleri gösteren seçenek i aretlendiinde sayfa üzerinde ilgili hücrelerin seçildi i gözleni Resim 3.2: Belirli verileri içeren hücrelerin seçimi 3.1.4. Hücre ve Alanlarİ simlendirme Hücreler veya hücre aral klarelektronik Tablolama Programtaraf ndan sat r ve sütun isimleri kulla larak otomatik olarak isimlendirili İ lerde kullanaca m z formüllerde de bu isimler kulla l Ancak bu isimlendirmelerin ak lda kalmaszordur (D6 veya D5:F7 gibi) Harf ve rakam çiftinden olu an bu isimlendirme yerine istediimiz ismi kullanabiliriz. 20

Yeni verdiimiz ismi formüller içinde de kullanabiliriz. Önce istenen hücre ya da hücre aral k seçilir daha sonra sat r ve sütun adlar n kesi tii noktada olan adres kutusuna (sayfa n en sol ve üstünde) istenen yeni isim yaz l Modül ekindeki videoyu seyrediniz. Resim 3.3: Hücrelere isim verme 3.1.5. Sayfa Seçme Elektronik Tablolama Program nda haz rlad m z kitap birden fazla sayfadan olu uyorsa istenilen sayfayseçmek için Resim 1.1 de gösterilen sayfa isimlerinden istenen bir tanesi t kla Böylece istenen sayfa seçili Bir sayfa n içindeki tüm hücreleri seçmek için ise sat r ve sütun adlar n kesi ti i yerde bulunan isimsiz hücre t kla 3.2. Hücrelere Veri Girme Elektronik Tablolama Program nda hücrelere veriler a a da anlat lan yöntemlerle girili Bu konuyu modül ekindeki videolardan daha iyi anlayabilirsiniz. 3.2.1. Çal ma SayfasHücrelerine Veri Girme Elektronik Tablolama Program nda bir hücre seçildikten sonra klavyeden veri giri i yap l Daha sonra Enter tu una bas larak girii lemi sonland r l Bir hücre seçildikten sonra formül çubuu t klanarak da veri giri i benzer ekilde yap labili 3.2.2 Birden Fazla Hücreye AyVeriyi Girme Elektronik Tablolama Program nda birden fazla hücreye veri girmek için yukarda anlat lan yöntemlerle hücreler seçilir ve formül çubuu t klanarak istenen veri formül çubu una yaz l CTRL+Enter tu lar na birlikte bas l nca birçok hücreye veri girilmi ti 3.2.3 Sürükleme Yöntemi ile Veri Girme Elektronik Tablolama Program nda bir hücreye veri girildi inden hücrenin saalt kö esinde fare bekletilirse fare göstergeci ekil de i tiri Bu s rada farenin sol butona bas l olarak fare kayd r l rsa ilk hücreye yaz lan veriler di er hücrelerde girilmiolu 21

3.2.4. Özel Veri Listelerini Kullanma ve Olu turma Elektronik Tablolama Program nda Özel veri serisi, bir sütunu tekrarlanan bir biçimde (örne in, Kuzey, Güney, Dou, Bat ) doldurmada kulla lan bir veri tak m d Çal ma sayfas nda listelediiniz varolan öelerden özel bir veri serisi olu turabilirsiniz veya yeni listeler ekleyebilirsiniz. Veri listesi olarak kullanmak istedi iniz ögelerin listesini giriniz ve listeyi çal ma sayfas nda seçiniz. Araçlar menüsünden Seçenekler'i t klay z, sonra Özel Listeler sekmesini t klay z. Seçili listeyi kullanmak için, Veri Al't klay z veya yeni bir liste yazmak için, Özel listeler kutusunda Yeni liste'yi seçiniz, sonra girdileri ilk girdiden ba lamak üzere Liste girdileri kutusuna yaz z. Her bir girdiden sonra ENTER tu una bas z veya girdileri aralar na virgül koyarak yan yana yaz z. Liste tamamla nca Ekle'yi t klay z. Böylece yeni veri listesi olu turabilirsiniz. Elektronik Tablolama Program nda haz r olan bir listeyi kullanmak için ilk iki verisini girdikten sonra bu verileri seçiniz ve sürükle-b rak yöntemiyle di er hücrelere verileri ta y z. Resim 3.4: Özel veri listesi ekleme Resim 3.5: Özel veri listeni kullanmak 3.2.5. Temel Aritmetik Formül Giri i Elektronik Tablolama Program nda bir hücreye aritmetiksel formül girmek için hücreye girilecek formülün ba na e ittir ( = ) i areti konulmal d Daha sonra istenen formül veya aritmetiksel i lem yaz labili Aritmetiksel i lemlerde ve formüllerde hücre isimleri veya adresleri bir dei ken gibi kulla labili 22

Resim 3.6: Aritmetiksel formül giri i 3.3. Hücreleri Düzenleme Elektronik Tablolama Program nda veri girilmi hücreler üzerinde düzenleme i lemleri yap labili Bu düzenleme i lemleri hücrenin kendisi veya içindeki veri üzerinde olabili Modül ekinden ilgili videolarseyrederek konuyu daha iyi anlayabilirsiniz. 3.3.1.Hücre İ çeriini Silme Elektronik Tablolama Program nda bir hücrenin veya bir grup hücrenin içindeki veriyi silmek için önce hücreler seçilir ve DEL tu una bas l 3.3.2.Hücre İ çeriini Düzenleme Elektronik Tablolama Program nda bir hücrenin içindeki veriyi düzenlemek için öncelikle fare ile hücre üzerinde çift t klama yap l r veya hücre üzerinde tek t klama yap ld ktan sonra formül çubu u t kla r daha sonra düzeltme i lemi için imlecin konumu ok tu larile hücre içindeki veri üzerinde de i tirili 3.3.3.Hücreleri Birle tirme Hücre birle tirme, bir grup hücreye tek veri yazmak veya görsel olarak tabloyu düzenlemek amacile yap l Elektronik Tablolama Program nda birle tirilecek hücrelerin öncelikle seçilmesi gereki Ancak birbirini takip eden hücreler birle tirilebili Hücreler seçildikten sonra Biçimlendirme Araç çubu undaki Birle tir ve Ortala ( ) butonuna bas l r veya s rasile Biçim Hücreler seçilir ve Hizalama sekmesinde olan Hücreleri Birle tir seçene i t kla 3.3.4. Hücre, Sat r ve Sütun Ekleme Elektronik Tablolama Program nda sabuton menüsü ile birçok i leme k sa yoldan ula abiliriz. Ekleme i lemleri de kolayl kla sabuton menüsünde gelen EKLE seçene i ile yap labili Sa buton menüsü hangi bölüm üzerinde t kla rsa o bölüm üzerinde yap labilecek i lemlere göre ekilleni 23

E er bir hücre üzerinde Sa Buton Ekle seçilirse hücre ekleme, bir sat r ismi üzerinde seçilirse sat r ekleme ve bir sütun üzerinde seçilirse sütun ekleme i lemi gerçekle i sat r ve sütun eklemelerinde sat r ve sütunlar a a ya ve sa a kayarken hücre eklemede kayma yönünü veya eklini kulla cseçer (Resim 3.6). Resim 3.6: Hücre ekleme seçenekleri 3.3.5.Hücre, Sat r ve Sütun Silme Silme i lemleri sabuton menüsünde gelen Sİ L seçene i ile yap labili Sabuton menüsü hangi bölüm üzerinde sabutona t kla rsa o bölüm üzerinde yap labilecek i lemlere göre ekilleni Eer bir hücre üzerinde SaButon Sil seçilirse hücre silme, bir sat r ismi üzerinde seçilirse sat r silme ve bir sütun üzerinde seçilirse sütun silme i lemi gerçekle i Sat r ve sütun simgelerinde sat r ve sütunlar yukarve sola kayarken hücre silmede kayma yönünü veya eklini kulla cseçe 3.3.6.Bir İ lemi Geri Alma veya Yenileme Elektronik Tablolama Program nda yap lan her i lem dosya kaydedilinceye kadar sakla Bunun anlamdosyaykaydetmeden önceki bütün i lem ad mlar na ula labili Bir önceki i lem ad m na dönmek için Geri Al ve geri al nm bir i lemi tekrar uygulamak için Düzen menüsünden geri al nan i lemi yenile komutu kulla labili 3.3.7.Veri Bulma veya Dei tirme Elektronik Tablolama Program nda sayfa içinde geçen bir ifadeyi bulmak ve onu ba ka bir ifade ile de i tirmek mümkündü Düzen menüsünden Bul seçenei ile bulma ve de i tirme i lemleri yap labili Resim 3.7 de sayfa içinde Dersin ifadesi bulunmuve istenirse Versin ifadesi ile de i tirilecek. Resimde tümünü bul seçenei seçildi i için sayfa içinde bulunmak istenen ifadenin geçdi i tüm hücreler listelenmi ti Bu liste üzerinden istenen sat r seçilerek dei tirme i lemi yap labili 24