Skeleton appendiculare (takısal iskelet) Ekstremite kemikleri Ossa Membri Pelvini Doç.Dr. M.Erdem GÜLTİKEN
Ossa Membri Pelvini Arka bacak kemikleri gövdeye (truncus) cingulum membri pelvini denilen pelvis kemeri ile bağlanır Ön bacaktan farklı olarak bu bağlantı eklemsel (synarthrose) tarzdadır Cingulum membri pelvini, os pubis, os ilium ve os ischii den oluşur. Bu üç kemik birbirleri ile kaynaşarak os coxae (kalça kemiği) denilen tek bir kemiğe dönüşmüştür.
Ossa Membri Pelvini Cingulum membri pelvini Ossa coxae Femur Patella Ossa cruris Ossa tarsi Ossa metatarsalia Ossa digitorum pedis
Cingulum membri pelvini Ossa Coxae Os ilium Os pubis Os ischii
Os ilium (ilye kemiği) Corpus ossis ilii Ala ossis ilii Facies glutea linea glutea Facies sacropelvina facies iliaca tuberositas iliaca facies auricularis Crista iliaca tuber coxae tuber sacrale Linea arcuata tuberculum m.psoas minoris Incisura ischiadica major
Os pubis (çatı kemiği) Corpus ossis pubis Ramus cranialis ossis pubis Ramus caudalis ossis pubis Symphisis pubis Pecten ossis pubis Eminentia iliopubica Tuberculum pubicum dorsale Tuberculum pubicum ventrale
Os ischii (oturak kemiği) Corpus ossis ischii (ramus acetabularis) Ramus ossis ischii (ramus symphysialis) Symphyisis ischiadica Symphysis pelvina Tabula ossis ischii For. obturatum Spina ischiadica Incisura ischiadica minor Tuber ischiadicum Arcus ischiadicus
Ossa coxae Acetabulum Facies lunata Fossa acetabuli Incisura acetabuli
Pelvis (leğen) Yanlardan iki os coxae, üstten os sacrum ve birkaç kuyruk omuru pelvis (leğen) adını alır. Bu kanal erkekte dar, dişide geniştir. Doğum esnasında relaksin hormonunun etkisiyle symphysis pelvina ve sacroiliac ligamentler esneklik kazanır. Ramus caudalis ossis pupis ve ramus ossis ischii symphysis pelvina yı oluşturur. Kemiksel leğen tabanı (solum pelvis osseum) dişide çukur, erkekte düzdür.
Pelvis (leğen) Apertura pelvis cranialis Linea terminalis Promontorium Art. sacroiliaca Linea arcuata Pecten ossis pubis ve symphysis pelvina Apertura pelvis caudalis Kuyruk omurları Arcus ischiadicus Yanlarda yumuşak dokular Pelvis ile ilgili klinik muayenelerde carnivor ve ruminantlarda tuber coxae, tuber sacrale ve tuber ischiadicum deri altından palpe edilebildiğinden yön ve durum saptaması kolay yapılır.
Pelvis (leğen) Diamater conjugata: Symphysis pelvina nın cranial ucundan promontorium a uzanan eğik çizgidir. Diamater transversa a) Pelvis boşluğu girişinin enine çapları 1. Dorsal transversal diamater İki ala ossis sacri nin uçlarını birleştiren çaptır 2. İntermedier transversal diamater İki tuberculum m. psoas minoris arasındaki uzaklık 3. Ventral transversal diamater İki eminentiailiopubicaarasındaki çaptır
Pelvisin çapları: Pelvis (leğen) Diamater conjugata: Symphysis pelvina nın ön ucundan promontorium a uzanan eğik çizgi Diamater transversa a) Apertura pelvis cranialis in enine çapları 1. Dorsal transversal diamater iki ala ossis sacri nin uçlarını birleştirir 2. İntermedier transversal diamater iki tumerculum m. psoas minoris arasındaki çaptır 3. Ventral transversal diamater iki eminentia iliopubica arasındaki çaptır
Diamater transversa Pelvis (leğen) b) Pelvis boşluğunun enine çapları 1. Ön çap İki inc. ischiadica major unön uçları arasındaki çaptır 2. Orta çap İki spinaischiadicaarasındaki uzaklık 3. Arka çap İki tuber ischiadicum un iç yüzleri arasındaki uzaklık Diamater verticalis: Symphysis pelvina nın cranial ucundan sacrum un pelvinal yüzüne uzanan dikme. Inclinatio pelvis: diamater conjugata ile diamater verticalis arasındaki açı Diamater vertikalis ne kadar sacrum un gerisine düşerse doğum o derece kolay olur. Köpekte kuyruk omuruna, atta sacrum un ortasına rastlar
Ossa coxae Karşılaştırma Equus: Tuber ischiadicum iki çıkıntılıdır, spina ischidica küt ve alçaktır, arcus ischadicus geniş ve yayvandır. İnc. acetabuli geniştir. Ruminant: Tuber ischiadicum üç çıkıntılıdır, spina ischidica keskin ve yüksektir. Inc. acetabuli dardır. Carnivor: Crista iliaca dışbükeydir. Fascies glutea bir çukur oluşturur. Tuber ischiadicum tek çıkıntılıdır.
Os femur (uyluk kemiği) Caput ossis femoris Fovea capitis Collum ossis femoris Trochanter major Fossa trochanterica Trochanter minor Crista intertrochanterica Trochanter tertius (eq)
Os femur (uyluk kemiği) Corpus ossis femoris Facies aspera Facies poplitea Fossa supracondylaris (eq, rum) Tuberositas supracondylaris (car) Trochlea ossis femoris Condylus lateralis Condylus medialis Fossa intercondylaris Ossa sesamoidea m. gastrocnemii Facies articularis sesamoidea lateralis et medialis
Os femur (uyluk kemiği)
Os femur (uyluk kemiği) Karşılaştırma Equus: Fovea capitis derindir. Trachanter major inc. İntertrochanterica ile ile iki parçaya ayrılır. Trachanter tertius vardır. Fossa supracondylaris derindir. Ruminant: Fovea capitis sığdır. Trochanter major tek parçalı ve caput seviyesindedir. Fossa supracondylaris sığdır. Carnivor: Trochanter major caput seviyesine yetişmez. Tuberositas supracondylaris lateralis bulunur. Condylusların üst yüzünde susam kemikleri için eklem yüzleri bulunur. Köpekte intramedullar pim uygulamaları sırasında corpus un kavisli olduğu unutulmamalıdır. Kedide ise corpus kavisli değildir.
Patella (diz kapağı kemiği) Basis patella Apex patella Facies articularis Facies cranialis
Patella (diz kapağı kemiği)
Skeleton cruris (baldır iskeleti) Tibia (caval kemiği) Fibula (iğne kemiği)
Skeleton cruris (baldır iskeleti) Tibia (caval kemiği) Fascies articularis proximalis Condylus medialis Condylus lateralis Fascies articularis fibularis İncisura poplitea Sulcus extensorius Corpus tibiae Tuberositas tibiae Sulcus tuberositatis tibiae (eq) Cochlea tibiae Malleolus medialis Malleolus lateralis Incisura fibularis (car, sus)
Tibia (caval kemiği) Karşılaştırma Equus: Condylus lateralis in dış kenarında fiula için küçük bir eklem yüzü bulunur. Tuberositas tibia üzerinde sulcus tuberositatis tibiae vardır. Coclea tibiae nın orta çıkıntısı vücut eksenine verevdir. Ruminant: Condylus lateralis in dış kenarında fiula nın kalıntısı görülür. Coclea tibiae nın orta çıkıntısı vücut eksenine paraleldir. Cochlea nın dış kenarında os malleolare için bir eklem yüzü vardır. Carnivor: Coclea tibiae nın orta çıkıntısı vücut eksenine verevdir. Fibula tam olduğundan distal uçta malleolar eklem yüzü yoktur.
Fibula (iğne kemiği) Caput fibulae Facies articularis capitis fibulae Malleolus lateralis Os malleolare (rum)
Skeleton cruris (baldır iskeleti)
Skeleton pedis (ayak iskeleti) Ossa tarsi (arka ayak bilek kemikleri) Ossa metatarsalia (arka ayak tarak kemikleri) Ossa digitorum pedis (arka ayak parmak kemikleri)
Talus Caput tali Corpus tali Trochlea tali Collum tali Ossa tarsi tarsus (arka ayak bilek kemikleri) Os tarsi centrale Calcaneus Tuber calcanei Proc. coracoideus Sustentaculum tali os tarsale primum os tarsale secundum os tarsale tertium os tarsale quartum Car Tt Tf Tc 1 2 3 4 Eq Tt Tf Tc 1 2 3 4 Rum Tt Tf Tc + 4 1 2 3