BURSA ĠLĠ 2015 YILI DIġ TĠCARET DEĞERLENDĠRME RAPORU ULUDAĞ ĠHRACATÇI BĠRLĠKLERĠ GENEL SEKRETERLĠĞĠ Ar-Ge Mevzuat ġubesi Kasım 2015 1
ĠÇĠNDEKĠLER 1. Genel Bilgi...3 2. Ġthalat Ġhracat...4 3. Bursa Ġli Ġhracatının Sektörel Dağılımı...8 4. Ġllere Göre Firma Sayısı.9 5. Bursa Ġli Ġhracatının Sektörel Değerlendirmesi.10 5.1. Otomotiv Sektörü 5.2. Tekstil ve Hazırgiyim ve Konfeksiyon Sektörü 5.3. Gıda Sektörü 5.4. Makine ve Metal Sektörü 6. EKLER 6.1. 2015 Yılı Bursa İl-Ülke İhracat Rakamları 6.2. Bursa İli 2015 Yılı Sektörel İhracat Rakamları 2
BURSA ĠLĠ ĠHRACATI 1. Genel Bilgi Tarih boyunca ipekböceği üretimiyle bir dönem dünyanın en çok aranılan atlas ve ipekli kumaşlarının üretildiği Bursa, günümüzde otomotiv, makine, tekstil ve gıda sanayinde ülke çapında söz sahibi olmuştur. Önemli ulaşım ağlarının üzerinde bulunması ve temel ihtiyaç mallarının temini için hammadde kaynaklarının varlığı, Bursa'nın her dönemde ticari bir merkez olmasını sağlamıştır. Ekonomik gücü ve yarattığı katma değerle bugün Türkiye ekonomisinin lokomotiflerinden biri olan Bursa; ekonomik aktivitenin zenginliği ve sosyo-kültürel çeşitliliği ile Türk ekonomisinin geliştirilmesi, ekonomiye yeni ivmeler kazandırılmasında aktif ve yönlendirici bir gücü temsil etmektedir. Ülke ve bölge ekonomisinin gelişmesine, ihracat yönüyle döviz girdisi sağlanmasına, istihdama ve sanayi altyapısının güçlenmesine sağladığı katkılarla Bursa, ekonomik açıdan büyük bir dinamizm sergilemektedir. İl sanayisi ve ihracatında; otomotiv, tekstil, makine imalatı ve gıda sektörleri ilk sıralarda yer almaktadır. Tarım ve gıda sektörü il ekonomisinde önemli yer tutmaktadır. Taze sebze-meyve, dondurulmuş gıda vb. ürünler üretilmekte ve ihraç edilmektedir. Buna bağlı olarak il, özellikle meyve suyu, alkolsüz içki, işlenmiş süt ürünleri, konserve, konsantre salça üretiminde ülke genelinde önemli paya sahiptir. Toprak ve maden işleme sektöründe; çimento, cam imalatı ve linyit çıkarma işlemleri gerçekleştirilmektedir. Uludağ Üniversitesi Görükle kampüsünde kurulan Teknopark, Ar-Ge maliyetlerini düşürerek Bursa sanayine önemli hizmetler verecek, yurtdışı kaynaklı yüksek bilgi ve teknoloji isteyen sektörlerin gelişmesine katkı sağlayacaktır. 2015 yılı sonu itibari ile teknoparkta 50 si yazılım şirketi, 3 ü danışmanlık şirketi olmak üzere 53 firma faaliyetine devam etmektedir. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından hazırlanan, Yeni Kurulan-Kapanan Firma İstatistiklerine göre; 2015 yılı Ekim ayı itibariyle Bursa da, 2 bin 750 firma kurulmuş, 872 firma kapanmıştır. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası na, 7 Nisan 2015 itibariyle, 34.241 kayıtlı üye bulunmaktadır. 2015 de açılan firmaların sektörel dağılımında; inşaat malzemeleri ve madencilik % 15,61 ile ilk sırada, tekstil % 10,96 ile ikinci, gıda-tarım-hayvancılık % 10,88 ile üçüncü sırada, makine-metal sanayi ve ticareti ise % 9,59 ile dördüncü sırada yer almaktadır. Bursa, nüfus bakımından İstanbul, Ankara ve İzmir den sonra 4. büyük ildir. Marmara Bölgesi nin güneydoğusunda yer alan Bursa ili, 2014 yılı ADNKS verilerine göre 2,7 milyon kişilik nüfusuyla Türkiye nin dördüncü büyük kenti olma özelliğini taşımaktadır. En son açıklanan 2011 yılı illerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması (SEGE) sonuçlarına göre; sosyoekonomik gelişmişlik sıralamasında Bursa, İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli ve Antalya nın ardından 6. sırada yer almaktadır. 13 adet organize sanayi bölgesi ile imalat sanayinde Türkiye katma değerinin (GSMH dan aldığı pay) % 8-9'unu tek başına sağlamaktadır. Bursa ili çalışan kişi sayısı ve işyeri sayısı bakımından İstanbul ve İzmir den sonra Türkiye de 3. Sırada, ülke ekonomisine sağladığı katma değer açısından 4. sıradadır. Bursa istihdam ettiği çalışan sayısı açısından ülke genelinin yaklaşık %5 lik bir dilime sahiptir. 3
2. Ġthalat Ġhracat Yıllar Milyar USD Ġhracat Ġthalat DıĢ Ticaret Hacmi DıĢ Ticaret Dengesi 2013 8.9 7.9 16.8 1 2014 9.3 8.1 17.4 1.2 2015(Ocak-Eylül) 6.3 5.9 12.2 0.4 Kaynak: TÜĠK 2013 yılında 1 milyar dolar, 2015 yılında 1.2 milyar dolar dış ticaret fazlası veren Bursa ili dış ticaret fazlası veren iller arasında ilk sıralarda yer almaktadır.2014 yılında Bursa ihracatı bir önceki yıla göre %0.4 oranında artmıştır ve 9.3 milyar USD olarak gerçeklemiştir.2015 yılı Ocak-Ekim döneminde ise ihracat 6.3 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. Kaynak: TÜĠK İthalat rakamlarına baktığımızda ise TÜİK tarafından açıklanan verilere göre 2014 yılında Bursa nın ithalatı, bir önceki yıla göre %0,2 artarak 8.1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. İlk 15 ihracatçı il içinde 14 ilin 2014 yılında ihracatını artarken, 1 ilin ihracatı gerilemiştir. İstanbul un ihracatı yüzde 4 artarak 82 milyar dolara çıkarken payı da yüzde 52 olmuştur. İstanbul u izleyen 5 büyük ihracatçı il içinde Kocaeli nin ihracatı gerilerken İzmir, Ankara ve Gaziantep in ihracat artışları aynı kalmıştır. 2014 yılında en yüksek ihracat artışlarını Mersin, Sakarya, Trabzon ve Eskişehir gerçekleştirmiştir. Bu dört ilde ihracat iki haneli büyümüştür. 4
Bursa nın ihracatı 2014 yılında yüzde 4 artmış ve 9 milyar 308 milyon dolar olmuştur. Bursa nın toplam ihracat içindeki payı bir önceki yıla göre aynı kalarak %6 olarak gerçekleşmiştir. Ġllere Göre Ġhracat 2013 2014 DeğiĢim 2014/2013 ĠL USD PAY USD PAY % İstanbul 78.719.221 52 82.047.960 52 4 İzmir 9.484.108 6 9.615.988 6 1 Bursa 8.927.814 6 9.308.257 6 4 Kocaeli 9.105.919 6 8.897.257 6-2 Ankara 7.672.284 5 8.102.722 5 6 Gaziantep 6.515.194 4 6.658.802 4 2 Denizli 2.741.457 2 2.815.481 2 3 Sakarya 2.250.874 1 2.603.843 2 16 Hatay 2.097.846 1 2.115.434 1 1 Manisa 1.844.589 1 1.980.798 1 7 Adana 1.916.196 1 1.908.505 1 0 Kayseri 1.765.892 1 1.884.807 1 7 Mersin 1.472.246 1 1.717.303 1 17 Konya 1.368.079 1 1.491.166 1 9 Trabzon 1.165.837 1 1.316.960 1 13 Toplam 151.802.637 100 157.610.158 100 4 Kaynak: TÜĠK 2014 yılı illerin ihracat gelişimi listesinde ilk sırayı %17 gelişim hızıyla Mersin almaktadır. Bursa ili %4 değişim ile 9. Sırada yer almaktadır. İhracat Büyüme Yüzde 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0-2 17 16 13 9 7 7 6 4 4 3 2 1 1 0-2 Kaynak: TÜĠK 5
2014 yılında toplam ithalat gerilerken illerin ithalat performansları farklılıklar göstermiştir. 2014 yılında en çok ithalat yapan 15 il içinde 6 ilin ithalatı gerilerken 9 ilin ithalatı artmıştır. En yüksek ithalatı gerçekleştiren İstanbul un ithalatı 2014 yılında yüzde 6 gerilemiş ve 144,1 milyar dolara inmiştir. İstanbul un toplam ithalat içinde payı yüzde 56,2 olmuştur. İstanbul u izleyen beş büyük diğer ithalatçı iller içinden sadece İzmir in ithalatı gerilerken, Ankara, Kocaeli ve Gaziantep in ithalatı artmıştır. Bursa nın ithalatı 2014 yılında yüzde 2 artmış ve 8 milyar 105 milyon dolar olmuştur. Bursa nın toplam ithalat içindeki payı bir önceki yıla göre aynı kalarak %3 olarak gerçekleşmiştir. Ġllere Göre Ġthalat 2013 2014 ĠL USD PAY USD PAY DeğiĢim 2014/2013 % İstanbul 144.136.313 57 136.021.887 56-6 Ankara 10.669.411 4 10.989.501 5 3 İzmir 10.366.784 4 9.931.126 4-4 Kocaeli 9.292.185 4 9.445.200 4 2 Bursa 7.975.064 3 8.105.703 3 2 Gaziantep 5.608.041 2 5.808.439 2 4 Manisa 2.926.372 1 3.398.109 1 16 Hatay 3.904.332 2 3.357.784 1-14 Adana 2.694.131 1 2.443.552 1-9 Denizli 2.208.190 1 2.176.670 1-1 Kayseri 1.695.272 1 1.715.116 1 1 Sakarya 1.639.155 1 1.663.830 1 2 Mersin 1.033.790 0 1.418.923 1 37 Konya 1.249.700 0 1.341.964 1 7 Zonguldak 1.349.667 1 1.258.809 1-7 Toplam 251.661.250 100 242.177.117 100-4 Kaynak: TÜĠK 6
İstanbul-Antalya; Ankara-Çanakkale; İstanbul-İzmir karayolu aksı üzerinde bulunması ve havaalanının bulunması nedeniyle yatırımcılar için önemli bir konumda bulunan Bursa İli nden 2015 yılı içinde 183 ülke ile 14 serbest bölgeye ihracat gerçekleştirilmiştir. 2015 yılı Ocak-Ekim döneminde Bursa ili ihracatında ilk sırada yer alan ilk 5 ülkeye toplam ihracatı, 9 milyar 602 milyon dolar olarak gerçeklemiştir. (Ocak-Ekim ) Ülke 2014 Ġhracat ($) 2015Ġhracat ($) Payı (%) ALMANYA 1.745.617 1.532.172 16 FRANSA 1.199.914 1.006.443 10 İTALYA 919.600 889.226 9 BİRLEŞİK DEVLETLER 407.424 677.007 7 BİRLEŞİK KRALLIK 864.075 660.437 7 Ġlk 5 ülke Toplamı (Bursa) 5.136.630 4.765.286 50 Genel Toplam (Bursa) 10.670.962 9.602.177 100 Kaynak: TĠM 2015 yılı Ocak-Ekim döneminde Bursa ili ihracatında ilk 5 sırada yer alan ülkelerden; Almanya ya 1,5 milyar dolar, Fransa ya 1 milyar dolar, İtalya ya 889 milyon dolar, Birleşik Devletlere 677 milyon dolar ve 5. sıradaki Birleşik Krallık a 660 milyon dolar değerinde ihracat gerçekleştirilmiştir. Bir önceki yıla kıyasla Birleşik Devletler dışında, diğer 4 ülkenin ihracatında düşüş görülmektedir. Bursa ili ihracatında Almanya nın aldığı pay %16, Fransa nın %10, İtalya nın %9, Birleşik Devletler ve Birleşik Krallık ın % 7 dir. 2015 yılı Ocak-Ekim döneminde Bursa ili ihracatında ilk sırada yer alan ilk 5 ülkeye toplam ihracatı, Bursa ili ihracatının yarısını oluşturmaktadır. Kaynak: TĠM 7
Ülke grubu bazında Bursa ili ihracatında ilk sırada %50 paya sahip olan Avrupa Birliği ülkeleri gelmektedir. 2015 Ocak-Ekim döneminde sadece AB ülkelerinde %9 artış görülmektedir. Ortadoğu Ülkeleri ve Afrika Ülkelerine %1, Bağımsız Devletler Topluluğu na %27 ihracat azalışı görülmüştür. (Ocak-Ekim ) Ülke Grubu 2014 Ġhracat ($) 2015Ġhracat ($) DeğiĢim (%) Avrupa Birliği Ülkeleri 5.599.603 6.129.271 9 Ortadoğu Ülkeleri 2.343.007 2.308.104-1 Afrika Ülkeleri 1.057.750 1.042.239-1 Bağımsız Devletler Topluluğu 1.471.447 1.075.951-27 Kuzey Amerika Serbest Ticaret 633.991 610.358-4 Diğer Avrupa Ülkeleri 369.003 338.857-8 Diğer Asya Ülkeleri 334.479 311.957-7 Uzakdoğu Ülkeleri 203.077 166.087-18 Serbest Bölgeler 161.867 157.782-3 Diğer Amerikan Ülkeleri 188.041 137.158-27 Okyanusya Ülkeleri 171.482 72.368-58 Diğer Ülkeler 1.085 1.157 7 Toplam 12.534.832 12.351.289-1 3. Bursa Ġli Ġhracatı nın Sektörel Dağılımı Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre 2015 yılı Ocak-Ekim dönemine ait Bursa dan yapılan ihracatın sektörel dağılımını aşağıdaki tabloda görebiliyoruz. İlk sırada taşıt araçları ve yan sanayi, ikinci sırada tekstil, üçüncü sırada ise hazır giyim ve konfeksiyon yer almaktadır. Bursa ihracatı ve diğer sektörlerin ihracatı genel olarak azalış göstermektedir. OCAK-EKĠM 2014 2015 DeğiĢim % Pay % TaĢıt Araçları ve Yan Sanayi 6.268.729 5.775.590-8 60 Tekstil ve Hammaddeleri 1.007.293 846.725-16 9 Hazır Giyim ve Konfeksiyon 597.271 515.588-14 5 Makine ve Aksamları 506.457 456.182-10 5 Meyve Sebze Mamulleri 82.855 78.094-6 1 YaĢ Meyve ve Sebze 45.571 41.755-8 0 Diğer Sektörler 2.162.880 1.888.244-13 20 TOPLAM 10.671.055 9.602.178-10 100 Kaynak: TĠM 8
Tim verilerine göre, en yüksek paya sahip sektörlerin ilk sırasında %60 ile Taşıt araçları ve yan sanayi gelmektedir. Ardından Tekstil sektörü %9, Hazır giyim sektörü %5, Makine ve Aksamları %5, Meyve Sebze Mamulleri %1 pay aldığı görülmektedir. Kaynak: TĠM 4.Ġllere Göre Firma Sayısı ĠHRACATÇI FĠRMA SAYISI 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 (Ocak-Eylül) BURSA 2.945 2.815 2.901 2.960 3.242 3.491 3.683 3.694 3.995 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı ĠTHALATÇI FĠRMA SAYISI 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 (Ocak-Eylül) BURSA 2.567 2.492 2.349 2.581 2.919 3.002 3.079 3.109 2.939 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı verilerine göre; Türkiye'nin ihracatındaki artışa paralel olarak Türkiye genelinde ihracat yapan firma sayısı da artarak 2014 yılında 63 bin olan ihracatçı firma sayısı, 2015 Ocak- Eylül döneminde yılında 59 bindir. Yine Ekonomi Bakanlığı verilerine göre; ithalatçı firma sayısı 2015 Ocak-Eylül döneminde 2.939 dur 9
2014 yılı Türkiye genelinde ihracat yapan firmaların yarıdan fazlasına denk gelen 32 bin 501 firmanın İstanbul'da bulunduğu görülmektedir. İzmir 4 bin 528 firmayla ikinci, Ankara 4 bin 283 firmayla üçüncü, Bursa ise 3 bin 995 firmayla 4. sırada yer almaktadır. Bursa ilindeki ihracat yapan firma sayısının İzmir ve Ankara illerindeki ihracat yapan firma sayısından az olmasına rağmen, ihracat rakamları incelendiğinde 6.3 milyar dolar ile Ankara ve İzmir İllerinden yapılan ihracatın önüne geçtiği ve toplam ihracatta 2. sırada yer aldığı görülmektedir. Bu veriler Bursa ilindeki firmaların küçük ve orta ölçekli firmalardan çok büyük ölçekli firmalar olduğunu ve katma değeri yüksek ürünler ihraç ettiklerini göstermektedir. ĠL ADI ĠHRACATCI FĠRMA SAYISI ĠHRACAT DEĞERĠ (1000 $) DeğiĢim 15/14 2014 2015 2014 2015 % İstanbul 29.812 29.690 61.774.447 58.116.601-5,9 Bursa 3.694 3.772 7.062.243 6.369.026-9,8 İzmir 4.124 4.090 7.309.101 6.139.810-16,0 Kocaeli 1.311 1.323 6.665.917 5.540.233-16,9 Ankara 3.866 3.830 6.135.436 5.149.980-16,1 Gaziantep 1.657 1.757 4.862.043 4.618.531-5,0 Denizli 893 911 2.153.877 1.734.586-19,5 Sakarya 328 302 2.061.903 1.423.151-31,0 Manisa 449 474 1.467.583 1.320.386-10,0 Hatay 861 872 1.540.325 1.317.155-14,5 Adana 970 1.036 1.403.332 1.207.243-14,0 Kayseri 953 949 1.400.126 1.175.284-16,1 Konya 1.418 1.485 1.133.569 1.000.059-11,8 Trabzon 216 208 889.463 992.987 11,6 Mersin 975 939 1.166.417 940.416-19,4 Antalya 933 981 758.137 701.843-7,4 Tekirdağ 397 427 754.862 634.899-15,9 Eskişehir 299 311 695.321 625.658-10,0 Mardin 256 244 685.378 618.090-9,8 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 5. Bursa Ġli Ġhracatının Sektörel Değerlendirmesi Bursa nın bugünkü ekonomik yapısı içerisinde, ülke ekonomisini temsil eder mahiyetteki temel sektörler, en önemli yeri işgal etmektedir. Ancak, Bursa sanayisinin ve ihracatının temelinde yatan ve "çekirdek sanayi sektörleri" olarak adlandırılan tekstil ve otomotiv sektörü, gerek üretim gerekse istihdam açısından hayati önem taşımaktadır. Bursa ilinde sanayide çalışanların, %25 i tekstil ürünleri imalatı, %21 i motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı sektöründe istihdam edilmektedir. Sanayideki istihdamın % 81 i işçi, %4 ü mühendistir. Bursa ilinde faaliyet gösteren sanayi işletmelerinin; %50 si mikro ölçekli, %38 i küçük ölçekli, %10 u orta ölçekli, %2 si büyük ölçekli işletmelerdir. Bursa ilindeki personel sayısına göre büyük firmalar; Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret, Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.,Yeşim Tekstil Sanayi ve Ticaret A.ş,Oyak- Renault Otomobil Fab. A.ş, Bosch Sanayi ve Ticaret A.ş. dir. 10
Bursa nın imalat sanayi, Türkiye de GSMH ın yaratılmasında etken olan sektörlerin büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Özellikle tekstil ve konfeksiyon, otomotiv ana ve yan sanayi, makine-metal eşya sanayileri, gıda sanayi Bursa nın imalat sanayinin temel belirleyicisi olmaktadır. Bu sektörler hakkındaki etraflı bilgiler, şu şekilde verilebilir: 5.1. OTOMOTĠV SEKTÖRÜ Tofaş-Fiat, Oyak-Renault, Karsan gibi dev otomotiv üretim tesislerini bünyesinde barındıran Bursa, Türkiye nin otomotiv üretim sektörü konumundadır. Bursa nın ihracattaki lokomotif sektörü otomotivdir. Bursa dan yapılan otomotiv ihracatında ise en önemli pay binek otomobillere aittir. Bugün Bursa da iki adedi binek tipi otomobil, bir adedi de minibüs, az sayıda kamyonet üretiminin gerçekleştirildiği üç adet ana sanayi otomotiv üretim fabrikası mevcuttur. 2013 2014 Üretim (Adet) 1.166.043 1.218.848 Ġhracat (Adet) 839.725 902.049 Kaynak: OSD Otomotiv sektörünün kalbinin attığı merkez olan Bursa da motorlu kara taşıtları için çok sayıda parça ve aksesuar imalatı yapılmaktadır. Bursa da imalat sanayi içerisinde, gerek üretim çeşitleri, gerekse üretim miktarları açısından en geniş faaliyet alanına sahip sektör budur. Otomotiv Sanayicileri Derneği (OSD) verilerine göre; 2013 yılında Türkiye de toplam 1.166.043 araç üretilmiştir ve bu araçlardan 839.725 i ihracat edilmiştir. 2014 yılında ise 1.218.848 adet araç üretilmiştir ve bu araçlardan 902.049 u ihraç edilmiştir. OSD verilerine göre, 2014 yılı içinde Bursa da üretilen otomobil sayısı 377.355 adettir. 2014 yılında Bursa İli ndeki otomotiv firmaları tarafından 7 milyar 437 milyon dolar değerinde kaydedilen ihracat Türkiye geneli otomotiv ihracatının % 14 ünü karşılamaktadır. Sektör 2014 Yılı Ġhracat ($) Pay (%) Taşıt Araçları ve Yan Sanayi (Bursa) 7.437.110 14 TaĢıt Araçları ve Yan Sanayi (Türkiye) 22.270.672 100 11
5.2. TEKSTĠL ve HAZIR GĠYĠM VE KONFEKSĠYON SEKTÖRLERĠ Pamuklu dokuma, suni ve sentetik iplik üretimi, yünlü dokuma, fantezi iplik üretimi, örme ve trikotaj, havlu, boya-apre-emprime, konfeksiyon, hazır giyim şeklinde alt sektörlere ayrılmış durumdadır. Tekstil sektörü geçmişten günümüze, Bursa nın geleneksel endüstri dokusunda, odak sayılabilecek bir görünüm sergilemektedir. Bursa da bu sektörde faaliyet gösteren 8000 civarında, çeşitli büyüklüklerde işyeri mevcuttur. Türkiye de Kurulu 11 adet sentetik iplik fabrikasının 8 tanesi de Bursa'da bulunmaktadır. Sentetik iplik üretim kapasitesi itibariyle Bursa, Türkiye'nin toplam kapasitesinin % 75' ine sahiptir. Ayrıca dünyada bu kadar iplik fabrikasının bir arada bulunduğu tek bölge Bursa'dır. 2014 yılında Bursa İli ndeki tekstil firmaları tarafından 1 milyar 198 milyon dolar değerinde kaydedilen ihracat Türkiye geneli tekstil ve hammaddeleri ihracatının % 9 unu karşılamaktadır. Bursa İli Hazır Giyim ve Konfeksiyon sektöründe ise 2014 yılında 696 milyon 557 bin dolar değerinde ihracat gerçekleştirilmiştir. Sektör 2014 Yılı Ġhracat ($) Pay (%) Tekstil (Bursa) 1.198.659 9 Hazır Giyim ve Konfeksiyon (Bursa) 696.557 5 Tekstil (Türkiye) 8.887.741 100 Hazır Giyim ve Konfeksiyon (Türkiye) 18.743.705 100 Kaynak:TĠM Bursa da üretim yapan firmalar 2014 yılında Türkiye Tekstil sektörü üretiminin % 9 unu; Türkiye Hazır Giyim ve Konfeksiyon sektörü üretiminin ise %5 ini karşılamıştır. Tekstil sektörü ülkemizin geleneksel sanayi kollarından olup sanayi ve ihracatta başarı öyküsünün mihenk taşlarından birisidir. Türkiye tekstil ve hazır giyim sektörü bir bütün olarak bugün en fazla dış ticaret fazlası veren birinci sektördür. Buna ek olarak oluşturduğu istihdam ile işsizliğin azalmasına ve toplumun refahına çok ciddi düzeyde katkıları mevcuttur. Türk Tekstil Sektörü, ürün kalitesi, moda ve trendleri belirleme gücüne sahip tasarımları ve yüksek teknolojisi itibarıyla dünyada çok özel bir yere sahiptir. GSYH içindeki payı ve yerli girdi kullanımı gibi parametrelerde ülkemizde ilk sırada olan sektör küresel pazarlarda da var oluşumuzun temelini oluşturmaktır. Tekstil sektörü ile sanayileşmesine başlamış olan Bursa nın tekstil ihracatında yakaladığı artış, sektörün ar-ge teknoloji ve tasarım yatırımlarına ağırlık vermesinin neticesinde gerçekleşmiştir. Yapılan ar-ge ve inovasyon yatırımları Bursa yı dünyada hem mekan tekstilleri hem de giyim tekstilleri sektöründe moda ve trendlerin belirlendiği en önemli merkezlerden biri haline getirmiştir. 12
5.3. GIDA SEKTÖRÜ Türkiye, uygun coğrafik yapısı ve iklim özellikleri yanında, tarımsal üretimde sahip olduğu çeşit ve üretim potansiyeli ile dünya tarımında önemli bir paya sahiptir. Birçok üründe kendine yeterli ülkeler arasında yer alan ülkemiz; hububat, baklagiller, pamuk, tütün, fındık, taze ve kurutulmuş meyve, sebze, şekerpancarı gibi önemli ürünlerde üretici ve ihracatçı konumundadır. Bu hali ile tarım sektörü, ülkemizin ekonomik ve sosyal gelişmesinde önemli görevler üstlenmiştir. Bursa özelinde değerlendirdiğimizde; ilimizin doğal şartlar itibariyle uygun bir fiziki konumda bulunması, tarım ürünlerinin, kalite, miktar ve çeşit yönünden zenginlik göstermesine imkân sağlamaktadır. Bursa nın doğal şartlar itibariyle uygun bir fiziki konumda bulunması, tarım ürünlerinin, kalite, miktar ve çeşit yönünden zenginlik göstermesine imkân sağlamaktadır. Bursa da gıda endüstrisine ilişkin olarak hemen her dalda faaliyet gösteren firmalar mevcuttur. Özellikle meyve suyu, alkolsüz içki, konserve, konsantre salça üretiminde Bursa da mevcut kapasiteler, Türkiye genelinde önemli paya sahiptir. Bursa, tarımsal kaynaklarının ve üretim gücünün yüksekliğinin yanı sıra imalat gıda sektöründe de gerçekleştirdiği üretim değerleri ile bölge ve ülke ekonomisinde önemli ağırlığa sahiptir. Konserve gıda, işlenmiş gıda ve süt ürünleri göz önüne alındığında Türkiye nin önemli firmaları, Bursa da kapasitelerini geliştirmektedir. Tarımsal ürünler, sanayi ürünlerinin ardından ihraç edilen ürünler listesinde önemli yer almaktadır. Bursa da konserve ve salça fabrikalarının büyük bölümü dondurulmuş gıda üretimi de gerçekleştirmektedir. Bu nedenle, ilden yaş sebze - meyve ihracatı olduğu gibi dondurulmuş gıda ürünü ihracatı da yapılmaktadır. 2014 yılında Bursa İli nde yerleşik firmalar tarafından Yaş Meyve ve Sebze Sektöründe 47 milyon 355 bin dolar ve Meyve Sebze Mamulleri sektöründe 103 milyon 614 bin dolar değerinde ihracat gerçekleştirilmiştir. Sektör 2013 Yılı Ġhracat ($) 2014 Yılı Ġhracat ($) 2014Pay (%) Yaş Meyve Sebze (Bursa) 48.923 47.355 0.3 Meyve Sebze Mamulleri (Bursa) 99.562 103.614 0.8 YaĢ Meyve Sebze (Türkiye) 4.469.655 5.243.340 100 Meyve Sebze Mamulleri (Türkiye) 2.528.581 3.100.750 100 Kaynak: TĠM Bursa da gıda endüstrisine ilişkin olarak hemen her dalda faaliyet gösteren firmalar mevcuttur. Özellikle meyve suyu, alkolsüz içki, konserve, konsantre salça üretiminde Bursa da mevcut kapasiteler, Türkiye genelinde önemli paya sahiptir. Konserve gıda, işlenmiş gıda ve süt ürünleri göz önüne alındığında Türkiye nin önemli firmaları, Bursa da kapasitelerini geliştirmektedir. Bursa da konserve ve salça fabrikalarının büyük bölümü dondurulmuş gıda üretimi de gerçekleştirmektedir. İlimizden Yaş Meyve ve Sebze ihracatı olduğu gibi dondurulmuş gıda ürünü ihracatı da yapılmaktadır. Bursa ilinde Yaş 13
Meyve ve Sebze sektöründe faaliyet gösteren ihracatçı firmalar; Türkiye geneli Yaş Meyve ve Sebze ihracatı %17 oranında artarak 5milyar 243 milyon USD civarında gerçekleştirmiştir. Buna karşın Meyve Sebze Mamulleri ihracatı 2014 yılında bir önceki yıla göre %22 artarak 3 milyar 100 milyon USD civarında gerçekleşmiş ve Meyve Sebze Mamulleri sektöründe Bursa merkezli firmalar ülkemiz ihracatının %0.8 lik pay almışlardır. 5.4. MAKĠNA-METAL SEKTÖRÜ Bursa da özellikle ihracat açısından hızla büyüyen bir diğer sektör de makine ve metal sektörüdür. Sektör, şu an Bursa da mal çeşitliliği ile 50 den fazla ülkeye ürünlerini ihraç etmektedir. Tekstil makineleri, ambalaj makineleri, cnc hidrolik pres, hidrolik makas ve ağır makineler üretim ve ihraç kalemlerinin önemli bölümünü oluşturmaktadır. Aynı zamanda metal sanayinde büro ekipmanları, sanayi ekipmanları ve otomobil yan sanayi ham maddesi olarak metal işleme de söz konusudur. 14