İÇ HASTALIKLARI ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI STAJI STAJIN TANITIMI EĞİTİM DÖNEMİ STAJ SÜRESİ YERLEŞKE EĞİTİM BİRİMLERİ : Dönem VI : 1 ay : İbni Sina Hastanesi : Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı Kliniği, Polikliniği ve Dershanesi EĞİTİCİLER Prof. Dr. Demet ÇORAPÇIOĞLU Prof. Dr. Nilgün BAŞKAL Prof. Dr. Ali Rıza UYSAL Prof. Dr. A. Vedia TONYUKUK GEDİK Prof. Dr. Sevim GÜLLÜ Prof. Dr. Murat Faik ERDOĞAN Prof. Dr. Rıfat EMRAL Prof. Dr. Mustafa ŞAHİN Doç. Dr. Özgür DEMİR EĞİTİM SORUMLUSU: Prof. Dr. Rıfat EMRAL ADRES İLETİŞİM : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, İbni Sina Hastanesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı TELEFON : 031 508 1 00 / 508 1 18 E-POSTA SEKRETER : endokrin@medicine.ankara.edu.tr : Gülay KALYONCU
ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI STAJININ AMACI Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları alanı ile ilgili sık görülen hastalıkları/sorunları, klinik öncesi ve klinik dönemlerde edinilen bilgi, beceri ve tutumlar doğrultusunda birinci basamak düzeyinde yönetebilme (ön tanı/tanı koymak, tedavi etmek/ilk müdahaleyi k, uygun şekilde sevk etmek, izlemek, koruyucu önlemleri uygulamak) yetkinliğini kazandırmaktır. ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI 1. Endokrinolojik ve metabolik sistemle ilgili yakınmaları olan hastadan etkili iletişim yöntemlerini kullanarak anamnez alır.. Endokrinolojik ve metabolik sistemle ilgili yakınmaları olan hastada sistemik fizik muayene yapar. 3. Anamnez ve fizik muayene bulgularını değerlendirerek ayırıcı tanı yapar, tanıya yönelik tetkikleri uygun sırada seçer ve sonuçlarını yorumlar. 4. Toplumda sık görülen endokrinolojik ve metabolik hastalıkların birinci basamak düzeyinde tedavisini ve izlemini yapar, korunma önlemlerini uygular, tedavi ve izlem planı hakkında hasta ve hasta yakınlarını bilgilendirir ve gerektiğinde uygun şekilde sevk eder. 5. Yaşamı tehdit eden acil endokrinolojik ve metabolik hastalıkları tanır, birinci basamak düzeyinde ilk tedavilerini yapar ve uygun şekilde sevk eder. 6. Kişileri endokrinolojik hastalıklarla karşı karşıya bırakabilecek etkenleri ve risk altındaki bireyleri hastalık oluşmadan önce veya hastalığı erken döneminde belirler ve gerekli önlemleri alır. 7. Temel girişimsel işlemleri (kapiller kan örneği alma, enjeksiyon, damar yolu açma vb.) uygular. 8. Toplumda sık görülen endokrinolojik ve metabolik hastalıkların tanı ve tedavilerinde bilimsel yöntemleri benimser. 9. Vaka yönetimi sırasında (tanı, tedavi, izlem) kanıta dayalı tıp ve hasta merkezli bakım ilkelerini uygular.. Hastaların tıbbi kayıtlarını yazılı ve elektronik olarak uygun şekilde tutar ve epikriz düzenler. 11. Hasta, hasta yakınları, meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili iletişim kurar. 1. Meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili ekip çalışması yapar. 13. Bireysel ve mesleki yeterliklerini değerlendirir ve sürekli öğrenme yoluyla mesleksel performansını geliştirir. 14. Tanımlanan amaç doğrultusunda literatür taraması yapar, ulaştığı bilgiyi değerlendirir, organize eder ve sunar. 15. Hasta yönetiminde ve meslektaşları ile ilişkilerinde etik ilkeler doğrultusunda davranır.
ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI STAJININ ÖĞRENME KAZANIMLARI İLE PROGRAM YETERLİKLERİNİN EŞLEŞTİRME MATRİKSİ ÖĞRENME KAZANIMLARI Endokrinolojik ve metabolik sistemle ilgili yakınmaları olan hastadan etkili iletişim yöntemlerini kullanarak anamnez alır. Endokrinolojik ve metabolik sistemle ilgili yakınmaları olan hastada sistemik fizik muayene yapar. Anamnez ve fizik muayene bulgularını değerlendirerek ayırıcı tanı yapar, tanıya yönelik tetkikleri uygun sırada seçer ve sonuçlarını yorumlar. Toplumda sık görülen endokrinolojik ve metabolik hastalıkların birinci basamak düzeyinde tedavisini ve izlemini yapar, korunma önlemlerini uygular, tedavi ve izlem planı hakkında hasta ve hasta yakınlarını bilgilendirir ve gerektiğinde uygun şekilde sevk eder. Yaşamı tehdit eden acil endokrinolojik ve metabolik hastalıkları tanır, birinci basamak düzeyinde ilk tedavilerini yapar ve uygun şekilde sevk eder. Kişileri endokrinolojik hastalıklarla karşı karşıya bırakabilecek etkenleri ve risk altındaki bireyleri hastalık oluşmadan önce veya hastalığı erken döneminde belirler ve gerekli önlemleri alır. Temel girişimsel işlemleri (kapiller kan örneği alma, enjeksiyon, damar yolu açma vb.) uygular. Toplumda sık görülen endokrinolojik ve metabolik hastalıkların tanı ve tedavilerinde bilimsel yöntemleri benimser. Vaka yönetimi sırasında (tanı, tedavi, izlem) kanıta dayalı tıp ve hasta merkezli bakım ilkelerini uygular. Hastaların tıbbi kayıtlarını yazılı ve elektronik olarak uygun şekilde tutar ve epikriz düzenler. Hasta, hasta yakınları, meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili iletişim kurar. Meslektaşları ve diğer sağlık personeli ile etkili ekip çalışması yapar. Bireysel ve mesleki yeterliklerini değerlendirir ve sürekli öğrenme yoluyla mesleksel performansını geliştirir. Tanımlanan amaç doğrultusunda literatür taraması yapar, ulaştığı bilgiyi değerlendirir, organize eder ve sunar. Hasta yönetiminde ve meslektaşları ile ilişkilerinde etik ilkeler doğrultusunda davranır. KARŞILADIĞI PROGRAM YETERLİKLERİ Hekim-, İletişimci- Hekim- Hekim- Hekim-, Hekim-4 İletişimci-3, Ekip üyesi-3 Sağlık savunucusu-1 Hekim-, Hekim-4 Ekip üyesi-3 Sağlık savunucusu-1 Sağlık savunucusu- Hekim-3 Bilimsel-3 Hekim-, Bilimsel-3 İletişimci-5 İletişimci-1, İletişimci-6 Ekip üyesi-1, Ekip üyesi- Lider-4, Bilimsel-1 Bilimsel-4 Profesyonel-1 Profesyonel-3
ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI STAJI ÇALIŞMA İLKE, KOŞUL VE KURALLARI İLK GÜN İntörn doktorlar saat 08:00 de bilim dalında toplanarak, sorumlu öğretim üyesi ile stajın amaçları, öğrenme kazanımları, programı, çalışma koşul ve kurallarını görüşürler ve poliklinik ve klinik çalışmalarına başlarlar. GÜNLÜK ÇALIŞMA KOŞULLARI İntörn doktorlar, rotasyonları süresinde klinik ve poliklinikte 1- haftalık sürelerle değişmeli olarak çalışırlar. İntörn doktorlar klinik ve poliklinikte 08:00-17:00 saatleri arasında görev yaparlar. KLİNİK VE POLİKLİNİK ÇALIŞMA KURALLARI İntörn doktorların klinikte yatan ve poliklinikte izlenen hastaları anamnez alıp, muayene ederek değerlendirmeleri, gerekli tetkikleri birlikte çalıştıkları araştırma görevlisi ve uzman doktor ile beraber istemeleri, tetkik sonuçlarını yorumlamaları, ayırıcı tanı ve tedavi süreçlerine aktif olarak katılmaları ve yatan hastalarını takip etmeleri beklenmektedir. İntörn doktorlar, araştırma görevlisi veya uzman doktorun haberi ve izni olmadan herhangi bir tıbbi uygulamayı, tetkik istemini veya tanı-tedavi yönlendirmesini yapamazlar. Klinikte görevli intörn doktorlar, öğretim üyelerinin tıp fakültesi öğrencilerine yönelik sabah eğitim kuşağına ve vizitlerine katılırlar. NÖBET KURALLARI İntörn doktorlar rotasyonları süresince yataklı serviste belirlenen sayıda nöbet tutmakla yükümlüdür. Nöbetçi intörn doktor, nöbet günü öğle tatilinde de serviste bulunmak zorundadır. Nöbetler hafta içi mesai saatinden sonra başlayıp, ertesi sabah yeni mesai saatine kadar sürer. Hafta sonları ise nöbet sabah 09:00 da başlar, Pazar günü nöbet devri yine aynı saatte olurken, Pazartesi günü sabah saat 08:00 de gerçekleşir. Nöbet süresince nöbetçi intörn doktor birlikte nöbet tuttukları araştırma görevlisinin kendisine verdiği görevleri kla yükümlü olup, habersiz ve gereksiz şekilde nöbet yerinin terk edilmesi yasaktır.
EĞİTİMSEL VE AKADEMİK ETKİNLİKLER İntörn doktorlar, kendilerine yönelik eğitim etkinliklerine ve bilim dalında düzenlenen seminer, literatür, olgu sunumu gibi akademik etkinliklerine katılmak zorundadırlar. İntörn doktorlar, rotasyonları içinde en az bir literatür sunumu kla yükümlüdürler.
ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI STAJI EĞİTİM ETKİNLİKLERİ EĞİTİM ETKİNLİĞİNİN ADI ÖĞRENME YÖNTEMİ DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ Oral antidiyabetik tedavi İnsülin seçimi Akut hiperglisemik komplikasyonların tedavisi Hipoglisemik hastaya yaklaşım Tirotoksik hastaya yaklaşım Hipotiroidili hastaya yaklaşım Endokrin replasman tedavisi Hipertansif hastaya yaklaşım ve reçete yazımı Obez hastaya yaklaşım
ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI STAJI HEKİMLİK UYGULAMALARI UYGULAMA DÜZEYİ ASGARİ SAYI DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ Genel ve soruna yönelik öykü alabilme Antropometrik ölçümler Baş-boyun muayenesi Genel durum ve vital bulguların değerlendirilmesi Genel fizik muayene Aydınlatma ve onam alabilme Epikriz hazırlayabilme 1 Hasta dosyası hazırlayabilme 3 Hastaları uygun biçimde sevk edebilme 1 Reçete düzenleyebilme 3 Glukometre ile kan şekeri ölçümü yapabilme ve değerlendirebilme 3 Laboratuvar inceleme için istek formunu doldurabilme Laboratuvar örneğini uygun koşullarda alabilme ve laboratuvara ulaştırabilme Tarama ve tanısal amaçlı inceleme sonuçlarını yorumlayabilme Akılcı ilaç kullanımı Damar yolu açabilme IM, IV, SC enjeksiyon yapabilme Kan basıncı ölçümü yapabilme
Kapiller kan örneği alabilme Kültür için örnek alabilme Soyağacını çıkarabilme ve gerektiğinde genetik danışmanlığa yönlendirebilme
PROFESYONEL TUTUM VE DAVRANIŞLAR TUTUM VE DAVRANIŞLAR ÖĞRENME YÖNTEMİ DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ İLETİŞİMCİ Hasta ve hasta yakınları ile profesyonel iletişim kurar Hasta ve hasta yakınlarından doğru ve geçerli bilgi edinir ve sentezler Hasta bakımı ile ilgili hedefleri ve planları, hasta ve hasta yakınları ile paylaşır Tıbbi görüşmelere ilişkin yazılı ve elektronik bilgileri belgeler ve uygun şekilde paylaşır Meslektaşları ve diğer sağlık elemanları ile etkili iletişim kurar EKİP ÜYESİ Sağlık bakımı sunumunda meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile etkin bir şekilde çalışır Ekip içinde yanlış anlamaları önlemek, farklılıkları yönetmek ve çatışmaları gidermek için meslektaşları ve diğer sağlık çalışanları ile birlikte çalışır Sağlık bakımını gerektiğinde etkili ve güvenli bir şekilde devreder LİDER Bireysel ve mesleki yeterliklerini değerlendirir ve geliştirir SAĞLIK SAVUNUCUSU Bireysel ve toplumsal düzeyde sağlığa etki eden biyolojik, psikolojik, sosyal, kültürel ve ekonomik faktörleri belirler ve izler Bağımsız öğrenme Kritik durum tartışması
Tüm sağlık bakım süreçlerinde sağlığın korunması, geliştirilmesi ve hastalıkların önlenmesi yaklaşımına öncelik verir ve aktif rol üstlenir BİLİMSEL Sürekli öğrenme yoluyla mesleki performansını geliştirir Mesleksel uygulamalarında var olan en iyi kanıtları toplar ve karar verme süreçlerinde kullanır Sağlıkla ilgili araştırma ve literatürün doğruluğunu, güvenirliliğini ve uygulanabilirliğini değerlendirir PROFESYONEL Mesleki uygulamalarını etik ilkelere ve değerlere bağlı kalarak uygular Mesleksel ve etik ilkelere, uygulama standartlarına ve ilgili mevzuata uygun davranır ve etik dışı davranışlara tepki gösterir Kritik durum tartışması Bağımsız öğrenme Bağımsız öğrenme Bağımsız öğrenme Kritik durum tartışması Kritik durum tartışması Bağımsız öğrenme
ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI STAJI ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ GELİŞİM SÜRECİNE YÖNELİK KARAR VERMEYE YÖNELİK STAJ BAŞARI NOTU Mini klinik sınav Olguya dayalı tartışma Hekimlik uygulamalarının gözlenmesi ve değerlendirilmesi Profesyonellik mini değerlendirme sınavı Staj sonu genel değerlendirme YETERLİ veya YETERSİZ
ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI STAJI İÇİN ÖNERİLEN KAYNAKLAR 1. İç Hastalıkları. Gürler İliçin, Kadir Biberoğlu, Gültekin Süleymanlar, Serhat Ünal (Editörler); Güneş Tıp Kitabevleri.. Harrison s Principles of Internal Medicine. Dennis L. Kasper, Anthony S. Fauci, Dan Longo, Stephen L. Hauser, J. Larry Jameson, Joseph Loscalzo (Editors); McGraw-Hill. 3. Goldman-Cecil Medicine. Lee Goldman, Andrew I. Schafer (Editors); Elsevier Saunders. 4. Current Medical Diagnosis and Treatment. Maxine A. Papadakis, Stephen J. McPhee, Michael W. Rabow (Editors); McGraw-Hill. 5. Endokrinoloji El Kitabı. Taylan Kabalak, Candeğer Yılmaz, Mehmet Tüzün, Şevki Çetinkalp (Editörler); Güven Bilimsel. 6. Diyabet El Kitabı. Nevin Dinççağ (Editör); İstanbul Tıp Kitabevleri. 7. UpToDate (http://www.uptodate.com). 8. Öğretim Üyelerinin Ders Notları. Ankara Üniversitesi Moodle Sistemi.