ŞİRKET ARSASININ HASILAT PAYLAŞIMI YÖNTEMİYLE SATIŞINDA KURUMLAR VERGİSİ VE KDV İSTİSNASI UYGULAMASI



Benzer belgeler
ŞİRKETLERİN KAT KARŞILIĞI ARSA TESLİMLERİ TAŞINMAZ TİCARETİ YAPTIKLARI ANLAMINA MI GELİR?

İstanbul, SİRKÜLER ( )

KATILIMCILARA TAHSİSLİ VE TAPUSU VERİLMİŞ ARSALARIN DEVİR VE SATIŞINDA KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI

AKTİFE KAYITLI TAŞINMAZLARIN BAŞKA ŞİRKETLERE AYNİ SERMAYE OLARAK KONULMASINDA KDV

-Satış konusunun taşınmaz, iştirak hissesi, kurucu senetleri,intifa senetleri, rüçhan hakkı olması,

YENİ KURUMLAR VERGİSİ KANUNU TASARISINA GÖRE TAŞINMAZLAR VE İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI. İrfan VURAL Gelirler Kontrolörü

SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2012/41 Ref: 4/41

Randıman Bağımsız Denetim A.Ş.

İnşaat işlerinde Katma Değer Vergisine ilişkin bazı konular 2

ŞİRKET AKTİFİNDE KAYITLI ARSANIN KAT KARŞILIĞI MÜTEAHHİDE VERİLMESİ

Doç.Dr.Sami Karacan. Doç.Dr.Sami Karacan 1

İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN MUHASEBE ve VERGİSEL SORUNLARI

Özelge: Arsa devri karşılığı inşaat yaptıran konut yapı kooperati nin vergisel yükümlülükleri hk.

TAŞINMAZ SATIŞLARINDA KDV İSTİSNASI KONUSUNDA KDV GUT NDE YAPILAN DÜZENLEME VE AÇIKLAMALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

ÖZEL MATRAH ŞEKİLLERİ İLE ARSA KARŞILIĞI İNŞAAT İŞLERİNDE KDV DÜZENLEMESİ

DENET VERGİ DUYURU. Kurumlar 2 yıldan fazla aktiflerinde kalmış olan taşınmazları sattıklarında diğer istisna şartları da sağlanmış olmak kaydıyla;

HASILAT PAYLAġIMI KARġILIĞI ĠNġAAT ĠġLERĠNDE ARSA SAHĠBĠ KURUMLARIN VERGĠLENDĠRĠLMESĠ

GAYRİMENKUL SATIŞ KAZANCI İSTİSNASINDA ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR

FİNANSAL KİRALAMADA SAT GERİ KİRALA İŞLEMLERİNİN VERGİ UYGULAMALARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ (II)

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

Arsasını kat karşılığı müteahhite verenler de KDV ödeyecek

GERÇEK KİŞİLERE AİT GAYRİMENKULLERİN ELDEN ÇIKARILMASINDA GELİR VERGİSİ

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü. Sayı: [ ]-15442

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM ÖZEL İNŞAAT İŞLERİYLE İLGİLİ BAZI TEMEL KAVRAM VE KURUMLAR

İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASINA İLİŞKİN MUHASEBE KAYITLARI VE SÖZ KONUSU İSTİSNANIN KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİNDE GÖSTERİLMESİ

HASILAT PAYLAġIMI KARġILIĞI ĠNġAAT ĠġLERĠNDE ARSA SAHĠPLERĠ ĠLE MÜTEAHHĠTLERĠN GELĠR VERGĠSĠ KARġISINDAKĠ DURUMU

Finansal Kiralama Kapsamındaki Satıp Geri Kiralama İşlemlerine İlişkin Vergi İstisnaları*

Özelge: Şirket hissedarlarına ait arsanın kiralanarak arsa üzerine yapılacak binanın inşaasına ilişkin harcamaların GV ve KDV karşısındaki durumu.

KURUMLAR VERGİSİ VE KDV YÖNÜNDEN ŞİRKETLERDE DEVİR VE BÖLÜNME HALİNDE TAŞINMAZ VE İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI

Ö z e t B ü l t e n Tarih : Sayı : 2018/69

Sat Geri Kirala İşlemi ile Sağlanan Vergisel Avantajlar. Sat Geri Kirala İşlemi ile Sağlanan Vergisel Avantajlar

İCRA YOLUYLA VEYA DİĞER NEDENLERLE MÜZAYEDE MAHALLİNDE YAPILAN SATIŞLARIN KDV KARŞISINDAKİ DURUMU

DİĞER ÖZEL DOSYALAR. 1- Sahibi Oldukları Arsaları Kat Karşılığı Müteahhide Veren Gerçek Kişilerde Elde Edilen Kazanç Nasıl Vergilendirilir.

YABANCILARA VE TÜRKİYE DE YERLEŞİK OLMAYANLARA KONUT VE İŞYERİ TESLİMLERİNDE KDV İSTİSNASI UYGULAMASI

Arsa karşılığı bağımsız bölüm tesliminin gelir vergisi karşısındaki durum-1

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BURSA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü. Sayı : [I

ERCİYES Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş. 1

SİRKÜLER NO: POZ-2013 / 80 İST, GELİR VERGİSİ KANUNU TASARISINDAKİ TAŞINMAZ VE İŞTİRAK (ORTAKLIK) PAYLARI SATIŞ KAZANCI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER

Konut yapı kooperatiflerinde KDV uygulamasında tarih serüveni

Kat mülkiyeti kurulan konut veya iş yerlerinin tesliminde ise fiili teslimin tevsiki aranmamaktadır.

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü. Sayı : KDV /07/2014

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1) nde Değişiklik Tebliğ Adı. Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 14)

GAYRİMENKUL SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI

HEDİYE ÇEKİ UYGULAMASI VE KDV KARŞISINDAKİ DURUMU

KONUT TESLİMLERİNDE KDV ORANLARINA VE KDV İADESİNE VE VERGİLENDİRİLMESİNE YÖNELİK YAPILAN SON DÜZENLEMELER. Ali ÇAKMAKCI. Yeminli Mali Müşavir

Kapsam Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti.

SUNUM PLANI. I- Kendi arsası üzerine inģaat yapanlar. II- BaĢkasının arsası üzerine inģaat yapanlar. III- Kentsel dönüģüm kapsamında yapılan inģaatlar

TÜRMOB - TESMER KURUMLAR VERGİSİNDE İSTİSNALAR VE ÖZELLİKLİ KONULAR. A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI KOCAELİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü. Sayı : [ /5]

Özelge: Kredi kullanılarak satın alınan gayrimenkulün, kiralanması ve satışının KDV, KV ve Vergi Usul Kanunu karşısındaki durumu hk.

ĠNDĠRĠMLĠ ORANA TABĠ KONUT TESLĠMLERĠNDEN KAYNAKLANAN ĠADE TALEPLERĠNDE YAġANAN SORUNLAR. Hüseyin F. Saltık

ŞİRKETLERE AYNİ SERMAYE OLARAK KONULABİLECEK KIYMETLER VE BU İŞLEMİN VERGİLENDİRİLMESİ

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI MERSİN VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü. Sayı : [ ]

SİRKÜLER NO: POZ-2017 / 135 İST,

2. GAYRİMENKUL VE İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞ İSTİSNASI UYGULAMASI

Sirküler Tarihi : Sirküler No : 2011/24 : Stok Beyanları, Kasa Mevcudu ve Ortaklardan Alacaklar Hk.

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü)

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

YANIT SORU - YANIT??? SORU

TAŞINMAZ VE İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞ KAZANÇLARI KONUSUNDA YENİ KURUMLAR VERGİSİ KANUNU'NDA YER ALAN DÜZENLEMELER

Özet: Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair (Seri No.17) Tebliğde;

Sirküler Tarihi : Sirküler No : 2017/005

HİSSE SENEDİ SATIŞLARINDAN DOĞAN KAZANÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ

Aşağıda, mal iadelerinde belge düzeni ve KDV yönünden yapılması gereken işlemler incelenecek, bu konudaki kişisel görüşlerimiz açıklanacaktır.

Sirküler No: 2017 /12 Tarih:

TAŞINMAZ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI İLE İLGİLİ OLARAK ÖZELLİKLİ BAZI KONULAR

Sayı : 2017/21 Tarih : Konu : Yabancılara Ve Yurtdışında Yaşayan Türk Vatandaşlarına Konut Tesliminde İstisna Uygulaması Hakkında

Gayrimenkul sektörüne yönelik yeni vergi uygulamaları

Konu: 17 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile Yapılan Açıklamalar.

Vergi Bülteni Gayrimenkul ve İştirak Hisseleri Satışında Zararın Tamamı İndirilebilir mi?

KURUM AKTĠFĠNE KAYITLI ARSANIN PARSELLENEREK SATILMASI ĠġLEMĠNĠN KURUMLAR VERGĠSĠ ĠLE KATMA DEĞER VERGĠSĠ ĠSTĠSNALARI KARġISINDAKĠ DURUMU

Arsa Karşılığı İnşaat İşlerinin Vergilendirilmesinde Ne Değişti?

KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 1) NDE BAŞLIK DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SERİ NO:

Konut teslimlerinde Satıcı Müteahhit Tarafından Fazla Hesaplanan KDV nin Konut alıcısına İade Edileceği

ERTÜRK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş. 2017/85

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN MAHKEME KARARIYLA KAZANDIKLARI TAZMİNATLARIN VERGİLENDİRİLMESİ

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2013/76

Arsa Karşılığı Bağımsız Bölüm Tesliminin Gelir Vergisi Karşısındaki Durum-2

SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2014/142 Ref: 4/142

YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

Özelge: Kat karşılığı inşaat işi yapan yapı kooperatifinin vergilendirilmesi hk.

Muharrem İLDİR Boğaziçi Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş Vergi Bölüm Başkanı E.Vergi Dairesi Müdürü

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2009/24 TARİH: Bazı Varlıkların Milli Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Kanuna İlişkin 2 Seri Numaralı Genel Tebliğ

İNŞAAT İŞLETMELERİNDE MUHASEBE VE VERGİ UYGULAMALARI

SİRKÜLER İstanbul,

KURUMLARIN GAYRİMENKUL VE İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞLARINDA ZARAR DOĞMASI HALİNDE BU ZARAR İNDİRİM KONUSU YAPILABİLİR Mİ?

YAP-İŞLET-DEVRET MODELİ ÇERÇEVESİNDE VERGİSEL DURUM

72 SERİ NO.LU EMLAK VERGİSİ KANUNU GENEL TEBLİĞİ 2017 / 121

KAT KARŞILIĞI ARSASINI YÜKLENİCİYE VEREN KOOPERATİFLERİN VERGİSEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ

FON DENETİM YMM. VE BAĞIMSIZ DENETİM A. Ş. nin müşterilerine özel bir hizmetidir. İzinsiz çoğaltılamaz. İktibas edilemez.

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2017/119. Konu : Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1) nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 14) Hk.

TAKVİM YILI KAPANDIKTAN SONRA GELEN FATURALAR KDV LERİN VERGİ KANUNLARI KARŞISINDAKİ DURUMU

FİİLİ İHRACI/TESLİMİ ERTESİ DÖNEME/YILA SARKAN YURT İÇİ VE DIŞI SATIŞLARDA MALİYETİN VE HASILATIN AİT OLDUĞU DÖNEM

ÖZEL SİRKÜLER NO: 2016 / 12

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR

Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Kasım 2015 sayısında yayınlanmıştır.

ÇÖZÜM. Necmettin GÜNDÜZ 56 *

KAT KARġILIĞI ĠNġAAT ĠġLERĠNDE ARSA SAHĠBĠ KURUMLARIN VERGĠLENDĠRĠLMESĠ

Transkript:

ŞİRKET ARSASININ HASILAT PAYLAŞIMI YÖNTEMİYLE SATIŞINDA KURUMLAR VERGİSİ VE KDV İSTİSNASI UYGULAMASI Özelikle büyükşehirlerde arsa karşılığı inşaat işlerinde, hasılat paylaşımı yöntemi diğer yöntemlere göre daha çok tercih edilmeye başlanılmıştır. Bunun nedeni ise, hasılat paylaşımı yönteminin özellikle arsa sahiplerine vergi uygulamaları bakımından büyük avantajlar sağlamasıdır. Hasılat paylaşımı yöntemi; kişi ya da şirketlerin arsalarını, müteahhit firmalara arsa üzerine inşa edilecek bağımsız bölümlerin satış bedellerinin belirli bir yüzdesi karşılığı devretmeleri olarak tanımlanmaktadır. Arsa karşılığı inşaat işinde inşa edilen bağımsız birimler, hasılat paylaşımı yönteminde ise, inşa edilen konut ve/veya işyerleri yerine, bunların satış hasılatları arsa sahibi ile müteahhit arasında paylaşılmaktadır. Bu konuda Sayın Abdullah TOLU nun, Yaklaşım Dergisinin 2013 Nisan ayı sayısında yayımlanan Şirket Arsasının Hasılat Paylaşımı Yöntemiyle Satışında Kurumlar Vergisi Ve KDV İstisnası Uygulaması adlı makalesini önemine istinaden ilişikte gönderiyoruz. Saygılarımızla, Yılmaz SEZER YMM GÜNCEL & LAVIALE TÜRKİYE Yönetim Kurulu Başkanı

Şirket Arsasının Hasılat Paylaşımı Yöntemiyle Satışında Kurumlar Vergisi ve KDV İstisnası Uygulanabilir mi? I- GİRİŞ Abdullah TOLU * Son yıllarda büyükşehirlerde arsa karşılığı inşaat işlerinde, hasılat paylaşımı yöntemi diğer yöntemlere göre daha çok tercih edilmeye başlanılmıştır. Bunun nedeni ise, söz konusu yöntemin özellikle gerçek kişi arsa sahiplerine vergi uygulamaları bakımından büyük avantajlar sağlamasıdır. Hasılat paylaşımı yöntemi; kişi ya da şirketlerin arsalarını, müteahhit firmalara arsa üzerine inşa edilecek bağımsız bölümlerin satış bedellerinin belirli bir yüzdesi karşılığı devretmeleri olarak tanımlanmaktadır. Arsa karşılığı inşaat işinde inşa edilen bağımsız birimler, hasılat paylaşımı yönteminde ise, inşa edilen konut ve/veya işyerleri yerine, bunların satış hasılatları arsa sahibi ile müteahhit arasında paylaşılmaktadır. Maliye Bakanlığı, şirket aktifine kayıtlı arsaların hasılat paylaşımı yöntemiyle müteahhitlere tesliminin taşınmaz ticareti olarak kabul edilmesi gerektiği, dolayısıyla bu satıştan doğan kazanca KVK nın 5/e maddesinde düzenlenen istisnanın uygulanamayacağı ve bu satışın KDV Kanunu nun 17/4-r maddesine göre KDV den istisna tutulamayacağı görüşündedir. Aşağıda, şirket aktifine kayıtlı arsaların hasılat paylaşımı yöntemiyle satışında KVK nın 5/e ve KDV Kanunu nun 17/4-r maddelerinde düzenlenen istisnaların uygulanıp uygulanamayacağı konusu incelenecek, kişisel görüşlerimiz belirtilecektir. II- ŞİRKET ARSASININ HASILAT PAYLAŞIMI YÖNTEMİYLE SATIŞINDA KURUMLAR VERGİSİ VE KDV İSTİSNALARININ UYGULANABİLİRLİĞİ A- YASAL MEVZUAT 1- Kurumlar Vergisi İstisnası Yönünden Kurumlar Vergisi Kanunu nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların % 75 lik kısmının kurumlar vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı bentte, istisnanın uygulanmasına ilişkin şartlar sayılmış olup, menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları değerlerin satışından elde ettikleri kazançların istisna kapsamı dışında olduğu belirtilmiştir.

Konu ile ilgili olarak yayımlanan 1 Sıra No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği nin; - 5.6.2.3.4. Menkul Kıymet veya Taşınmaz Ticareti İle Uğraşılmaması başlıklı bölümünde, faaliyet konusu menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ve kiralanması olan kurumların bu amaçla iktisap ettikleri ve ellerinde tuttukları kıymetlerin satışından elde ettikleri kazançlar için istisnadan yararlanmalarının mümkün olmadığı, taşınmaz ticaretine konu edilen veya kiralama ya da başka surette değerlendirilen taşınmazların satış kazancının ise istisnaya konu edilmeyeceği, - 5.6.2.4.1. Taşınmazlar ile İştirak Hisselerinin Para Karşılığı Olmaksızın Devir ve Temliki, Trampası ve Kamulaştırılması başlıklı bölümünde ise, istisna uygulanabilmesi için taşınmazlar ile iştirak hisselerinin satılması ve bu işlemden bir kazanç elde edilerek, satan kurumun mali yapısında bir iyileşmenin olması gerektiği, bu nedenle, söz konusu aktif kalemlerin para karşılığı olmaksızın devir ve temliki, trampası gibi işlemlerin istisna kapsamına girmediği, kat karşılığında arsa devrinde olduğu gibi, bir mal veya hakkın başka bir mal veya hak ile değiştirilmesini ifade eden trampa işlemlerinde de söz konusu istisna hükmünün uygulanmayacağı açıklanmıştır. 2- KDV İstisnası Yönünden KDV Kanunu nun 17/4-r maddesinde, kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerinin KDV den istisna olduğu, istisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz teslimlerinin istisna kapsamı dışında olduğu belirtilmiştir. Öte yandan, KDV Kanunu nun 2. maddesinin 1. bendinde teslim Bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir. Bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdii teslim hükmündedir. Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesinin başlatılması veya nakliyeci veya sürücüye tevdi edilmesi de mal teslimidir. şeklinde tanımlanmış, 5. bendinde ise trampanın iki ayrı teslim hükmünde olduğu belirtilmiştir.

Dolayısıyla, KDV istisnası yönünden trampa veya bu kapsamda arsanın kat karşılığı olarak müteahhide verilmesi işlemleri de teslim hükmünde olduğundan, arsa sahibi şirketlerin faaliyetlerinin taşınmaz ticareti kapsamına girmemesi kaydıyla kat karşılığı arsa teslimleri KDV den istisna olacaktır. Maliye Bakanlığı nın bu konuda verdiği çok sayıda özelgesi bulunmaktadır(1). KDV Kanunu nun 17/4-r maddesinde düzenlenen istisnanın Kurumlar Vergisi Kanunu nun 5/e maddesinde yer alan istisna ile birbirine paralel veya birbirine bağlı olarak uygulanması söz konusu olmayıp, ilgili düzenlemelerde bu doğrultuda bir hükümde yer almamaktadır. KDV istisnası uygulamasında ölçü, taşınmazların kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle yer alması, satış kapsamında devir ve teslimlerinin yapılması ve kurumların faaliyetlerinin taşınmaz ticareti olmamasıdır. 3- Hasılat Paylaşımı Yönteminin Vergi Uygulaması Karşısındaki Durumu Hasılat paylaşımı yönteminin ne şekilde vergilendirilmesi gerektiği konusunda tek düzenleme 60 Sıra No.lu KDV Sirkülerinde yer almaktadır. Söz konusu Sirkülerin (1.8.2) bölümünde, Uygulamada hasılat paylaşımı, gelir paylaşımı vb. şekillerde düzenlenen sözleşmeler uyarınca yapılan işlerde, inşa edilen bağımsız birimler yerine bunların hasılatı paylaşılmakta olup, bu tür sözleşmeler gereğince yapılan işlerin de 30 Seri No.lu KDV Genel Tebliği nde düzenlenen arsa karşılığı inşaat olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede; - Bağımsız birimlerin üçüncü şahıslara satışında, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarihte sadece müteahhit tarafından üçüncü şahıslara fatura düzenlenecek, faturada gösterilen toplam bedel üzerinden bağımsız birimin niteliğine göre % 1 veya % 18 oranında KDV hesaplanarak beyan edilecektir. - Arsanın bir iktisadi işletmeye dahil olması veya arsa sahibinin arsa alım satımını mutad ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu tarih itibariyle hasılattan kendisine kalan pay için müteahhide arsa satış faturası düzenleyecek, fatura bedeli üzerinden genel esaslara göre KDV hesaplayarak beyan edecektir. Arsa tesliminin, KDV nin konusuna girmemesi veya KDV den istisna edilmiş olması halinde bu teslimde KDV hesaplanmayacaktır. şeklinde açıklama yapılmıştır.

B- MALİYE BAKANLIĞI NIN GÖRÜŞÜ: ŞİRKET ARSASININ HASILAT PAYLAŞIMI YÖNTEMİYLE SATIŞINDA KURUMLAR VERGİSİ VE KDV İSTİSNASI UYGULANAMAZ Maliye Bakanlığı, şirket faaliyetleri arasında taşınmaz ticareti ve kiralaması bulunmasa dahi kurumlar vergisine tabi şirketlerin aktifinde en az iki tam yıl süreyle kayıtlı bulunan arsaların hasılat paylaşımı modeliyle satışı halinde, taşınmaz ticareti yapılmış olacağı gerekçesiyle kurumlar vergisi ve KDV istisnalarının uygulanamayacağı görüşündedir. Adı geçen Bakanlığın konu ile ilgili olarak verdiği bir Özelge nin tam metni aşağıdadır: Özelge talep formunda, şirketinizin aktifinde iki tam yıldan uzun süredir kayıtlı bulunan ve üzerinde üretim tesislerinin de yer aldığı arsayı hasılat paylaşımı modeliyle, bir inşaat şirketine satmayı düşündüğünüzü belirterek; satış sonrası oluşacak gayrimenkul satış kazancının, kurumlar vergisinden ve arsa tesliminin katma değer vergisinden istisna olup olmadığı konusunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir. Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 6. maddesinde kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanunu nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Anılan Kanunu nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların % 75 lik kısmının kurumlar vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı bentte, istisnanın uygulanmasına ilişkin şartlar sayılmış olup, menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları değerlerin satışından elde ettikleri kazançların istisna kapsamı dışında olduğu belirtilmiştir. İstisnanın uygulanmasına ilişkin açıklamalar, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği nin; 5.6. Taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan hakları satış kazancı istisnası başlıklı bölümünde yapılmış bulunmaktadır.

Özelge talep formunuzun incelenmesinden, şirketinizin aktifinde iki tam yıldan uzun süredir kayıtlı bulunan ve üzerinde üretim tesislerinizin de yer aldığı arsayı hasılat paylaşımı modeliyle, bir inşaat şirketine satmayı düşündüğünüz, bu modelde şirketiniz adına inşaat ruhsatının alınacağı ve bağımsız bölümlerin kat irtifakının kurulacağı, kat irtifaklarının nihai alıcıya her bir satışta ayrı ayrı olmak üzere tapu devirlerinin şirketiniz tarafından yapılacağı, tapu devirleri sonrasında inşaat şirketine hasılat paylaşımına göre arsa faturası kesileceği belirtilmiştir. Bu durumda, her ne kadar firmanızca yapılan arsa tesliminde inşaa edilen bağımsız bölümler yerine bunların satışından elde edilen hasılattan pay alınmış olsa da, aslında yapılan işin arsa karşılığı inşaat olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Buna göre, arsa satışında uygulayacağınız hasılat paylaşımı modeliyle, taşınmaz ticareti yapmış olacağınızdan, bu satış nedeniyle oluşacak kazanca, Kurumlar Vergisi Kanunu nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan istisnanın uygulanması mümkün değildir. Katma Değer Vergisi Yönünden; Katma Değer Vergisi Kanunu nun 17/4-r maddesinde, kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimleri katma değer vergisinden istisna tutulmuş; istisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak hisseleri teslimlerinin istisna kapsamı dışında olduğu belirtilmiştir. Bu hüküm gereğince, şirketinizce inşaat şirketine hasılat paylaşım modeli kapsamında arsa satış işlemi ticari faaliyet olarak değerlendirileceğinden, satış işleminde Kanun un 17/4-r maddesindeki en az iki tam yıl süreyle mülkiyette bulunan taşınmazların satışı na ilişkin istisna hükmünden, aynı bendin ikinci fıkrası gereğince faydalanmanız mümkün değildir. (2)

C- KİŞİSEL GÖRÜŞÜMÜZ VE DEĞERLENDİRMEMİZ: ŞİRKET ARSASININ HASILAT PAYLAŞIMI YÖNTEMİYLE SATIŞINDA KURUMLAR VERGİSİ VE KDV İSTİSNASI UYGULANABİLİR Hasılat paylaşımı modelinin genel olarak işleyişi şu şekildedir: İnşaat ruhsatı arsa sahipleri adına alınarak bağımsız bölümlerin kat irtifakı kurulmakta, kat irtifaklarının nihai alıcılara satışında tapu devirleri arsa sahipleri tarafından yapılmakta, tapu devirleri sonrasında inşaat şirketine hasılat paylaşımına göre arsa faturası kesilmektedir. Bu işleyiş modeli tamamen hasılat paylaşımı yöntemine özgüdür. Prensip olarak vergileme işlemlerinin de, söz konusu özgün işleyiş tarzı dikkate alınarak belirlenmesi gerekir. Yukarıda da ifade edildiği üzere Maliye Bakanlığı hasılat paylaşımı yöntemiyle yapılan arsa satışlarını taşınmaz ticareti olarak değerlendirmekte ve bu satışlara KDV istisnası, satıştan doğan kazanca ise kurumlar vergisi istisnası uygulanamayacağı görüşündedir. Bu görüşün dayanağını ise, hasılat paylaşımı yönteminin arsa karşılığı inşaat işi olarak kabul edilmesi ve vergilemenin de aynı paralelde yapılması hususu oluşturmaktadır. 1- Hasılat Paylaşımı Yönteminde Arsa Nakit Karşılığı Satılmakta Olup, Bir Trampa Söz Konusu Değildir Öncelikle belirtmek gerekir ki; kişi ya da şirketlerin arsalarını, müteahhit firmalara arsa üzerine inşa edilecek bağımsız bölümlerin satış bedellerinin belirli bir yüzdesi karşılığı devretmeleri olarak tanımlanan Hasılat Paylaşımı Yöntemi ile arsanın karşılığında bağımsız bölüm alınması şeklinde tanımlanan Arsa Karşılığı İnşaat Yöntemi birbirlerine benzemekle beraber, aynı şeyler değildir. Çünkü, arsa karşılığı inşaat işinde inşa edilen bağımsız birimler, hasılat paylaşımı yönteminde ise, inşa edilen konut ve/veya işyerleri yerine bunların satış hasılatları arsa sahibi ile müteahhit arasında paylaşılmaktadır. Hasılat paylaşımı yöntemiyle arsa satışının arsa karşılığı inşaat işi olarak kabul edilerek ve trampa kapsamında değerlendirilerek kurumlar vergisi istisnasından yararlandırılmaması doğru bir yaklaşım değildir. 1 Sıra No.lu KVK Genel Tebliği nde, istisna uygulanabilmesi için taşınmazların satılması ve bu işlemden bir kazanç elde edilerek, satan kurumun mali yapısında bir iyileşmenin olması gerektiği, bu nedenle, söz konusu aktif kalemlerin para karşılığı olmaksızın devir ve temliki, trampası gibi işlemlerin istisna kapsamına girmediği, kat karşılığında arsa devrinde olduğu gibi, bir mal veya hakkın başka bir mal veya hak ile değiştirilmesini ifade eden trampa işlemlerinde de söz konusu istisna hükmünün uygulanmayacağı açıklanmıştır.

Hasılat paylaşımı yöntemiyle arsa satışında bir trampa ya da bir mal veya hakkın başka bir mal veya hak ile değiştirilmesi söz konusu olmayıp, inşa edilen bağımsız birimlerin satışından elde edilecek hasılatın belli bir kısmının arsa satış bedeli olarak alınması söz konusudur. Burada, Tebliğ de yapılan açıklamaya uygun olarak arsanın bir bedel karşılığı satışı ve bir kazanç elde edilerek kurumun mali yapısında bir iyileşme söz konusu olmaktadır. Kaldı ki, 60 Sıra No.lu KDV Sirkülerinde de açıklandığı üzere vergiyi doğuran olay, müteahhidin arsanın karşılığını oluşturan bedeli arsa sahibine intikal ettirdiği tarih itibariyle gerçekleşmekte olup, arsa satış faturasının bu tarih itibariyle düzenlenmesi gerekmektedir. Sonuçta, arsa nakit karşılığı olarak devredilmekte, bedeli ise nakit olarak tahsil edilmektedir. KVK nın 5/e maddesinde yer alan Bu istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanır ve satış kazancının istisnadan yararlanan kısmı satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulur. Ancak satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır. Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır. şeklindeki hükümde yer alan satış tarihi olarak hasılat paylaşımı sözleşmesinin yapıldığı tarihin değil, arsa satış faturasının düzenlendiği tarihin esas alınması gerekir. Ayrıca, bu yönüyle, belirtilen şekilde yapılan arsa satışları, Kanun un 17/4-r maddesinde yer alan şartların gerçekleşmesi halinde KDV den de istisna olacaktır. 2- Hasılat Paylaşımı Yöntemiyle Arsa Satışının Taşınmaz Ticareti Olarak Değerlendirilmesi Mümkün Değildir Genel olarak, arsa veya diğer taşınmazların birden fazla alım satımının yapılması, yapanlar açısından taşınmaz ticareti olarak kabul edilmekte ve buna göre vergilendirme yapılmaktadır. Yani birden fazla birbirinden bağımsız satış yapılması, işlemi esas faaliyet konusu haline getirmektedir. Ancak, vergilendirmede her olayın birbirinden bağımsız ve ayrı ayrı değerlendirilmesi ve değerlendirme yapılırken de, VUK un 3/B maddesinde hükme bağlanan işlemlerin gerçek mahiyetinin esas alınması gerekir. Hasılat paylaşımı yönteminde, inşaat ruhsatı arsa sahipleri adına alınarak kat irtifakı kurulmakta, kat irtifakları kurulan bağımsız bölümlerin nihai alıcılara satışında tapu devirleri arsa sahipleri tarafından yapılmakta, tapu devirleri sonrasında yani işin bitiminde ise arsa sahipleri tarafından toplam hasılattan kendilerine düşen pay tutarında inşaat şirketlerine arsa faturası düzenlenmektedir. Arsa karşılığı inşaat işinde ise, arsanın karşılığı olarak alınan konut ve/veya işyerleri, daha sonra aynı yıl veya birbirini izleyen yıllarda tek tek veya parça parça arsa sahipleri tarafından satılmakta, bu durum ise taşınmaz ticareti olarak değerlendirilerek buna göre vergilendirilmektedir. Yukarıda da belirtildiği üzere, hasılat paylaşımı yönteminde arsa sahiplerinin arsanın karşılığında bağımsız bölümler alması ve bilahare satması söz konusu olmadığından, arsa sahipleri yönünden bir taşınmaz ticareti yapıldığı iddiasında bulunulması veya bunların taşınmaz ticaret yaptığının kabul edilmesi mümkün değildir. Arsa sahiplerinin satış hasılatının üzerinde anlaşılan belli bir kısmını arsanın bedeli olarak almaları ve satış işlemleri ile ilgilenmemeleri, hasılat paylaşımı yönteminin kendine özgü bir özelliğidir.

Kişisel görüşümüze göre, faaliyet konusu taşınmaz ticareti ve kiralanması olmayan şirketlerin aktifinde en az iki tam yıl süreyle kayıtlı bulunan arsaların hasılat paylaşımı yöntemi ile satışının, normal usulle yapılan bir arsa satışından nitelik olarak herhangi bir farkı bulunmamaktadır. Her iki satış şekli arasında, sadece arsa satış bedelinin tespit edilme şekli bakımından farklılık söz konusudur. Arsa satış bedeli, normal yolla yapılan satışta genellikle pazarlıkla belirlenirken, hasılat paylaşımı yönteminde arsa üzerine inşa edilen bağımsız bölümlerin toplam satış bedelinin belli bir oranı olarak tespit edilmektedir. Hasılat paylaşımı modelinde arsa bedelinin, inşa edilecek bağımsız bölümlerin satış bedelinin belli bir kısmı olarak belirlenmesi, bu yöntemin temel özelliğinden kaynaklanmaktadır. Sadece satış bedeli tespit usulü esas alınarak, bu yöntemle yapılan arsa satışlarının taşınmaz ticareti olarak kabul edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, VUK un 3/B maddesinde hükme bağlanan İşlemlerin Gerçek Mahiyetinin Esas Olması İlkesi nden hareketle, faaliyet konusu taşınmaz ticareti ve kiralanması olmayan şirketlerin aktifinde en az iki tam yıl süreyle kayıtlı bulunan arsaların hasılat paylaşımı yöntemiyle satışının diğer koşullarında sağlanması kaydıyla KDV Kanunu nun 17/4-r maddesine göre KDV den, satıştan doğan kazancın % 75 lik kısmının ise KVK nın 5/e maddesi uyarınca kurumlar vergisinden istisna tutulması gerektiği görüşündeyiz. III- SONUÇ Yukarıda yapılan açıklamalardan da fark edileceği üzere Maliye Bakanlığı, şirket faaliyetleri arasında taşınmaz ticareti ve kiralaması bulunmasa dahi kurumlar vergisine tabi şirketlerin aktifinde en az iki tam yıl süreyle kayıtlı bulunan arsaların hasılat paylaşımı modeliyle satışı halinde, taşınmaz ticareti yapılmış olacağı gerekçesiyle kurumlar vergisi ve KDV istisnalarının uygulanamayacağı görüşündedir. Kişisel görüşümüz ise, hasılat paylaşımı yöntemi ile arsa satışının sadece normal bir arsa satışı olduğu, arsa satış bedelinin arsa üzerine inşa edilen bağımsız bölümlerin toplam satış bedelinin belli bir yüzdesi olarak belirlenmesinin hasılat paylaşımı yönteminin temel özelliği olduğu, bu yönleri gözardı edilerek arsa karşılığı inşaat işlerine paralel olarak bu satışın arsa sahibi şirket yönünden taşınmaz ticareti olarak değerlendirilmesinin mümkün bulunmadığı, faaliyet konusu taşınmaz ticareti ve kiralanması olmayan şirketlerin aktifinde en az iki tam yıl süreyle kayıtlı bulunan arsaların hasılat paylaşımı yöntemiyle satışının diğer koşullarında sağlanması kaydıyla KDV Kanunu nun 17/4-r maddesine göre KDV den istisna, satıştan doğan kazancın % 75 lik kısmının ise KVK nın 5/e maddesi uyarınca kurumlar vergisinden istisna tutulması gerektiği doğrultusundadır. * Rekabet Kurumu, Kurum Danışmanı, YMM (1) GİB., İzmir VDB nin, 15.08.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-766 sayılı Özelgesi. (2) GİB., Büyük Mükellefler VDB nin, 18.04.2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.99.16.02- KVK-5/1-e-102 sayılı Özelgesi.