7 Haziran bitti; şimdi çok çok sıcak bir yaz geliyor

Benzer belgeler
7 Haziran Sonrası: Erken seçim ufukta mı?

Erken seçim kararı sonrası en geç 90 gün içinde seçimler düzenlenir; bu da Kasım ayı ortasına denk geliyor.

NEDEN. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem

Seçim Senaryoları ve Sonrası

KARARSIZ AK PARTĠ SEÇMENĠ PARTĠSĠNE DÖNÜYOR

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII. I. BÖLÜM HAZİRAN 2015 ten KASIM 2015 e DOĞRU

ACR Group. NEDEN? neden?

AKBANK 2015 Yılı Takvimi

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII 24 HAZİRAN 2018 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ

Vatandaşlar koalisyonun kurulmamasından MHP yi sorumlu tutuyor. Marpoll Kamuoyu Araştırma Şirketi, Ağustos ayı gündem araştırma sonuçlarını açıkladı.

ÖZETLE. Türk ye Cumhur yet Cumhurbaşkanlığı S stem

Türkiye Siyasi Gündem Araştırması

3 Kasım 2002 Seçimlerine Doğru: Senaryolar ve Alternatifler...

AKBANK 2014 Yılı Takvimi

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ. Sorular Cevaplar

TÜRKİYE TİPİ BAŞLANLIK SİSTEMİ MODEL ÖNERİSİ. 1. Başkanlık Sistemi Tartışmasının Temel Gerekçeleri

24 Haziran Seçimlerine İlişkin Kamuoyu Eğilimleri

Çin: Yumuşak iniş mi?

TÜRKİYE SİYASİ GÜNDEM ARAŞTIRMASI

CUMHURBASKANININ YETKİ VE SORUMLULUKLARI

Haftanın Odağında. Güncel konularla her hafta. 16 Şubat ABD ekonomisinde sırada borç ve bütçe sorunu var

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII. I. BÖLÜM 2011 den 2015 e DOĞRU

Tarım : Cesur Yeni Dünya. Bu hafta başında açıklanan. OECD-FAO ortak ürünü olan Tarım Raporu, tarım. sektörünün küresel ölçekte orta

AĞUSTOS 2015 GÜNDEM ARAŞTIRMASI NA DAİR

İÇİNDEKİLER SUNUŞ...IX KISALTMALAR... XIII I. BÖLÜM SEÇİM DÖNEMİ

Haftanın Ortası. Güncel konularla her Çarşamba. 3 Ağustos Yabancı sermaye sahipleri gözünden Türkiye

Yeni Türkiye ye daha hızla ama ekonomi? Beklenmedik ve hızlı bir. hükümet değişiminin ardından. AKP de şimdilik sular duruldu

tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Temmuz2017 N201722

PAY OPSİYON FİYATLAMALARI

Seçim sonuçları (İşte Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları 2018)

2015 Genel Seçim Sandık Sonrası Araştırması

AKBANK 2018 Yılı Takvimi

21 EKİM 2007 TARİHLİ HALKOYLAMASI

Dünya Altın Konseyi nin küresel altın talebine yönelik 2011 yılı raporu bu sabah yayınlandı. Raporda öne çıkan başlıklar:

Seçmen sayısı. Böylesine uçuk rakamlar veren bir YSK na nasıl güvenilir?

CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİM YORUMLARI VE SONRASINDA BİZİ BEKLEYENLER

Yılsonu nedeniyle global piyasaların çoğunun kapalı olduğu haftada, düşük işlem hacimleri devam ediyor.

Tüm bu akıl yürütme çabasının bağlandığı nokta, yine kapalı kapılar ardında çok önemli gelişmelerin pişmekte olduğu.

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİ Ne getiriyor, Ne götürüyor? Onur Bakır Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Uzmanı

Sosyal Araştırmalar Enstitüsü 1 Kasım 2015 Genel Seçim Sandık Sonrası Araştırması

TÜRKĠYE DE ANAYASA DEĞĠġĠKLĠĞĠ: NEDENLER, YAġANANLAR VE SONUÇLAR

GÜCLÜ DEMOKRASİ GÜCLÜ MECLİS MECLİS CUMHURBASKANINI VE BAKANLARI DENETLİYOR

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ KAMU YÖNETİMİ ANABİLİM DALI SEÇİM SİSTEMLERİNİN SEÇMEN İRADESİNE ETKİSİ

Devrim Öncesinde Yemen

En zayıf halka. FED in olası yeni terminolojisini beklerken, Rusya da olanları mercek altına almakta fayda var.

TÜRKİYE DE 2014 SİYASİ TABLO*

ANAYASA HUKUKU (İKTİSAT VE MALİYE BÖLÜMLERİ) GÜZ DÖNEMİ ARASINAV 17 KASIM 2014 SAAT 09:00

AĞUSTOS 2015 TÜRKİYE GÜNDEMİ VESEÇMEN EĞİLİMİ ARAŞTIRMASI SONUÇ RAPORU 25 AĞUSTOS 2015

TÜRKİYE NİN NABZI AĞUSTOS 2015 ERKEN SEÇİM ÖNCESİ SİYASAL DURUM DEĞERLENDİRMESİ

Haftanın Ortası. Güncel konularla her Çarşamba. 9 Kasım Orta sınıfın öcü. Nereden çıktı, nasıl gelişti?

Gıda Fiyatlarında Oynaklığı Yönetmek

İki ateş arasında: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası

ekonomi olduğu görülüyor. Erken seçim olma ihtimalinin zor olduğu, AKP'nin ekonomide rahatlama yaşatmadan seçimi tekrarlatmasının mümkün olmadığı görü

1999 dan 2007 ye Seçmen Tercihleri ve Değişim MHP

24 HAZİRAN SEÇİMLERİ SİYASİ EĞİLİM ARAŞTIRMASI, HAZİRAN

Haftanın Ortası. Güncel konularla her Çarşamba. 25 Mart ılımlı bir ton seçmesi ve Haziran ayında beklenen -sınırlı da olsa-

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V İÇİNDEKİLER... VII KISALTMALAR... XIII. I. BÖLÜM 2007 den 2011 e DOĞRU

3.Meclisin faaliyetlerine ara vermemesi şeklinde olan meclisin her zaman açık olması yasamanın hangi ilkesi ile ilgilidir?

Piyasalarda ne bekliyoruz?

KKTC SİYASİ ARAŞTIRMA RAPORU

Agro-Sanayide Yapılandırılmış Finansman Zamanı Çoktan Geldi. Zamanı Çoktan Geldi. problemleri içinde. Ziraat

PollMark Araştırma 1 KASIM MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMİ DEĞERLENDİRME ARAŞTIRMASI

SEÇİM SİSTEMLERİ SUNUŞU

Çözüm Süreci Şimdilik Paralize

huzuru ülkemize getirmesini; politik belirsizliklerin azalmasının ekonomik boşvermişlik görüntüsünü de değiştirmesini dileriz.

Haziran 2015 Seçimlerine Giderken Kamuoyu Dinamikleri

( 25 ŞUBAT - 2 MART 2017 )

Böyle günlerde dünyaya sadece ekonomi penceresinden bakmakta çok zorlanıyor insan.

ABD borsalarındaki satışın gelişmekte olan ülke piyasalarını sınırlı etkilediği görülmektedir.

Kazandı ama bu sonuç Erdoğan ı mutlu etmez

Dünyayı ne kurtaracak: Borcum borç mu yoksa başka bir yol mümkün mü?

ABD Başkanı Donald Trump küresel piyasaların ana gündemini oluşturmaya devam ediyor.

Eski Cumhurbaşkanı Gül ile oyun şimdi çok farklılaştı

Haftanın Ortası. Güncel konularla her Çarşamba. 14 Aralık ABD de reflasyon, peki dünyada?

A N A L İ Z. 7 Haziran dan 1 Kasım a Seçim Beyannameleri: Metin Analizi. Furkan BEŞEL

Haftanın Ortası. Güncel konularla her Çarşamba. 27 Temmuz Bir musibet... Bir şans? Dünya, özellikle Avrupa, bir yandan Brexit sonrasını

Piyasalarda Son Durum

İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM GENEL BİLGİLER

Halk Erdoğan'a Ey Tayyip, ananı da al ve git demiştir. Uğur Mumcu yine haklı çıkmıştır.

Tarım Arazilerinin Finansallaşması: Dünyada Yeni İlgi Odağı. Dünyadaki değişimleri. yakalayıp da bu değişimlere. yatırım yapanlar, orta ve uzun

Haftanın Odağında. Güncel konularla her hafta. 9 Şubat ABD, Türkiye ye ekonomik yaptırımlara ne kadar yakın?

TÜRKİYE 2015 GENEL SEÇİMLERİ SİYASİ PARTİLERİN SEÇİM BEYANNAMELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

PAY OPSİYON FİYATLAMALARI

Araştırma Notu 18/224

Baki olan Rabbimiz ve davamızdır

Büyüyen şehirlerin çığ gibi artan gıda ihtiyacı. Şehirleşme, toplam nüfusun. kentlerde yaşayan bölümünün. artması demek. Dünya

Aylık Strateji ve Hisse Tavsiyeleri Sunumu ETİ YATIRIM A.Ş.

Merkez Bankası da faiz artırımına hazırlanıyor; ama ne zaman ve nasıl?

Piyasa Notu (Genel Yatırım Tavsiyesi Kapsamındadır) 5 Mart 2019

IŞIKFX Uluslararası Piyasalar Departmanı Günlük Yorum

Haftanın Ortası. Güncel konularla her hafta. 29 Haziran Küreselleşme gelir adaletsizliği ve. normalleşme

AKBANK Ekonomi Sunumu. Ocak 2016

FOREKS GÜNLÜK BÜLTEN İÇİNDEKİLER

AK PARTİ OY KAYBI ANALİZİ. twitter.com/perspektifsa

CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ VE SİYASİ ANALİZ

Güncel BES Verileri. Toplam Fon Büyüklüğü (milyar TL) 43,75. Faizsiz Fon Büyüklüğü (milyar TL) 1,85 152,31

Günlük FX & Emtia Strateji Notu

Günlük FX & Emtia Strateji Notu

OY HAKKI, SEÇİM ve SEÇİM SİSTEMLERİ

Büyüme: İyi, Kötü, Çirkin

Transkript:

Haftanın Ortası Güncel konularla her Çarşamba Güçlü bir tek parti hükümeti her zaman istikrar anlamına gelmediği gibi; dünya üzerindeki örnekleriyle, yeterince güçlü bir koalisyon hükümeti de mutlak olarak istikrarsızlıkla eş anlama gelmeyebilir. Keza, uzun yıllar boyunca, mecliste giderek artan bir ağırlıkla var olan herhangi bir iktidarın güçler ayrılığı ilkesi açısından sakıncalı tarafları olabilmekte. Koalisyon hükümetleri ise, önceliklerin belirlendiği ajandalarla, uzlaşma amacıyla yola çıktıklarında zor çevresel koşullara rağmen, istikrar adına verimli çalışmalara imza atabilmekte. Pazar günkü genel seçimi izleyen bu üçüncü günde, Yüksek Seçim Kurulu geçici sonuçları ilan etti. Oy dağılımlarından çıkan gerçek, 13 yıldır devam eden tek parti AKP hükümeti dönemlerinin seçmen tarafından sona erdirildiği. Koalisyon pazarlıkları açılışı; partiler özelinde koalisyon şartları, AKP li bir koalisyonun pratikte mümkün olup olmadığı; CHP-MHP-HDP seçeneğinin ortaya çıkardığı gerçek büyük uzlaşma için nasıl önkoşullar gerektiği; sıradaki TBMM Başkanlığı seçimlerinin koalisyona nasıl ışık tutacağı ve Erdoğan faktörü 7 Haziran bitti; şimdi çok çok sıcak bir yaz geliyor Güçlü bir tek parti hükümeti her zaman istikrar anlamına gelmediği gibi; dünya üzerindeki örnekleriyle, yeterince güçlü bir koalisyon hükümeti de mutlak olarak istikrarsızlıkla eş anlama gelmeyebilir. Keza, uzun yıllar boyunca, mecliste giderek artan bir ağırlıkla var olan herhangi bir iktidarın güçler ayrılığı ilkesi açısından sakıncalı tarafları olabilmekte. Koalisyon hükümetleri ise, önceliklerin belirlendiği ajandalarla, uzlaşma amacıyla yola çıktıklarında zor Tablo 1: 7 Haziran 2015 Genel Seçim Sonuçları çevresel koşullara rağmen, istikrar adına verimli çalışmalara imza atabilmekte. Pazar günkü genel seçimi izleyen bu üçüncü günde, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) geçici sonuçları ilan etti. Mevcut durumda, 550 koltuklu mecliste, AKP 258 milletvekili çıkarabilirken, CHP'nin 132, MHP'nin ve HDP'nin 80 er milletvekilliği bulunuyor. Azınlık hükümeti bir yana konursa, istikrarlı kabul edilecek bir hükümet kurmak için en az 276 sandalye gerekiyor. Bu hafta tartıştığımız konular. Keyifli okumalar dileriz. 1 Kaynak: YSK, Egeli&Co.

Oy dağılımlarından çıkan çok partili parlamenter rejimi, gerçek, 13 yıldır devam eden Cumhurbaşkanı Erdoğan ın tek parti AKP hükümeti mitinglerle vurgulayarak dönemlerinin seçmen gerçekleştirmek için AKP ye oy tarafından sona erdirildiği. istediği, Türk usulü başkanlık Elbette, yapılacak çeşitli sistemine tercih etmesinin araştırmalar seçmen geldiğini söylemek mümkün. tercihindeki bu değişimin İlginç olan, özellikle son iki nedenlerini detaylıca yıldır büyümenin yavaşlamasına açıklayacaktır. Ancak, bu paralel artan ekonomik tercihlerin, partilerin koalisyon zorlukların, seçmen tercihini hükümeti seçeneklerine etkileyen bir faktör olmasına yaklaşımlarını etkileme rağmen, bu sefer ilk sırada yer potansiyeli göz önüne almayışı. alındığında, AKP hükümetinin neden %20 civarında Yazılanlara göre, öne çıkan seçmenini kaybettiğini en diğer nedenler arasında, 17-25 azından başlıklarla Aralık soruşturmalarının sıralayabilmek önemli. bertaraf edilmesi için hukukun askıya alınmasının yarattığı Bu nedenler arasında hemen rahatsızlık, bir sonuca ilk sırada, sandığa giden 47,5 bağlanmayan yolsuzluk milyon TC vatandaşı seçmenin iddiaları, AKP içi dinamiklerin Grafik 1: 7 Haziran 2015 Genel Seçimi Oy Dağılım Haritası Türkiye Kaynak: YSK, Egeli&Co. 2 artan oranda Cumhurbaşkanı Erdoğan ve danışmanları tarafından yönetilir görüntüye bürünmesi, tarafsız Cumhurbaşkanı görüntüsünün yıkılması ve Türkiye yi yalnızlaştıran bir dış politika çerçevesinde şeffaf olmayan Suriye politikası sayılabilir. Özellikle Güney Doğu da ve Doğu Anadolu nun önemli bir kısmında AKP oylarının neredeyse eriyerek, baraj üstüne taşıyacak şekilde HDP ye yönelmesinin ardında yatan Kürt seçmenin tercihlerinde gözlenen kırılma ise, ayrı bir araştırma konusu. Uzmanlar, özellikle Uludere nin karanlıkta kalması ve akrabalık bağlarının yoğun olduğu sınır komşusu Kobane ye, IŞİD saldırısı altındayken Türkiye hükümeti tarafından yardım gönderilmemesini, Kürt seçmen tercihlerindeki değişimin en önemli nedenleri olarak sıralamakta. Erdoğan ın seçim kampanyasında Kürt sorunu yoktur diyerek, MHP tabanından oy almak için Çözüm Süreci nden çark etmeyi kaldıraç olarak kullanması bir başka neden olarak eklenebilir. Şimdi görünen, yaklaşık 1,5 ay

Grafik 2: 7 Haziran 2015 Genel Seçimi Oy Dağılım Haritası Yurtdışı bir erken seçim, KONDA Genel Müdürü Bekir Ağırdır a göre en başta AKP için daha çok oy kaybına neden olurken, HDP nin daha da güçlenmesine yol açacak. sonra bir koalisyon hükümetinin kurulacağı; ancak öncesinde de belirsizliğin zirve yapacağı. Bu mevcut belirsizliğin kalkıp kalkmayacağını anlayabilmek için ise bu koalisyon hükümetinin önce kurulduğunu görmek; ardından da ne amaçla kurulduğunu dikkatle incelemek gerekiyor. Koalisyon pazarlıkları açılışı Koalisyon pazarlıkları, Cumhurbaşkanı Erdoğan ın AKP lideri Davutoğlu na hükümeti kurma görevi vermesinin hemen ardından resmi olarak başlayacak. Anayasa nın 116. Maddesine göre, milletvekillerinin yemini ve Meclis Başkanlık Divanı nın Kaynak: YSK, Egeli & Co. kurulmasını izleyen 45 gün içinde bir hükümet kurulmak zorunda. Bu süre sonunda hükümet kurulamaz ise, Cumhurbaşkanı nın seçimleri yenilemek üzere YSK yi göreve davet etme yetkisi var. YSK ise en az iki veya üç ay sonrasında gerçekleşmek üzere bir seçim takvimi belirlemekle yükümlü bu durumda. Reuter s a göre, olası bir erken seçimin şu aşamada ve koalisyon seçenekleri denendikten sonra AKP oylarına yansımalarının nasıl olacağı konusunda Başbakan Davutoğlu bir araştırma başlattı. Seçimin kısa sürede yenilenmesiyse, bugünden bakınca oldukça düşük bir olasılık görünüyor. Keza, acil 3 Aldığı %41 oy ile yaklaşık 18,5 milyonluk seçmeni temsil eden AKP, hükümeti kurmaya aday gibi görünüyor. Ancak, koalisyon seçeneklerinin gerçekleşmesi için zorlu bir takım koşulların aşılması gerekiyor; keza AKP nin ve diğer partilerin, koalisyon pazarlıkları öncesinde basına yansıyan ön şartları var. Geçmiş tecrübeler olmaz denen birçok şartın esnetilebildiğini göstermiş olsa da, partilerin koalisyon pazarlıkları öncesinde aldıkları pozisyonları incelemek; nasıl bir koalisyon hükümetinin bizleri beklediği konusunda bir ipucu yakalamaya yarayabilir. Kesişen kümeler peşinde: AKP de liderlik sorunu ön planda En büyük karışıklık, beklenebileceği üzere, 13 yıllık tek başına iktidarı kaybeden AKP cenaplarında yaşanıyor.

Seçilmiş cumhurbaşkanı sonuçlandı şimdilik. Bunlar anlayışıyla aktif siyasete devam devlet içindeki Fetullahçı eden Erdoğan ile mevcut kadroların temizlenmeye parlamenter sistemin Başbakan ı devam edilmesi, AKP usulü Davutoğlu arasında izlenen iki çözüm sürecine devam ve başlılık, seçim yenilgisinin kimin Cumhurbaşkanı Erdoğan ın suçu olduğu tartışmaları korunması olarak özetlenebilir. yaratırken, eski Cumhurbaşkanı Gül ün devreye girip AKP nin koalisyon kurmak için, girmeyeceği merakla izleniyor. veya bir koalisyon içinde Ağustos sonu, Eylül başındaki erken seçime ilerleme kararı AKP kongresinde lider değişikliği çerçevesinde kendi deyimiyle olasılığı ve diğer tartışmalara kırmızı çizgileri aynen şu bakarsak, AKP içindeki kakofoni şekilde: daha uzun bir süre devam 1) Paralele taviz yok: 17-25 edecek gibi görünüyor. Eski Aralık darbe girişimlerini kadro ile yeni kadro arasındaki yapmış, devletin kılcal uzun sürmesi beklenen güç damarlarına kadar sızmış savaşı bir yana, 45 günlük geri paralel yapı, Milli Güvenlik sayımın başlamak üzere oluşu, Kurulu tarafından "Ulusal AKP içinde koalisyon şartı olarak güvenliğe tehdit" olarak kabul üç maddenin öne çıkmasıyla edildi. Paralel yapı ile Grafik 3. 2002-2015 Genel ve Yerel Seçim Sonuçları mücadele iktidar değil devlet mücadelesi. Yapının ihanetleri unutulamaz, bu ihanet şebekesine asla taviz verilmez. Koalisyon nasıl olursa olsun, paralel yapının yaptığı ihanetlerin hesabı sorulacak, devlet içindeki uzantıları temizlenecek. 2) Çözüm iradesi sürecek: Parti oylarının düşmesini göze alarak Çözüm Süreci'nin sonuna kadar arkasında olmuştur. Sandık sonucu, iradenin devamının istendiğini göstermiştir. Çözüm Süreci'nde izlenen yol haritası devam ettirilecek, ancak hatalardan da ders çıkarılacak. Doğu ve Güneydoğu'da terör örgütünün şımarıklığına, seçim sonuçlarından fırsatçılık devşirmesine asla izin verilmeyecek. Kaynak: YSK, Egeli&Co 3) Erdoğan'ın meşruiyeti tartışılamaz: Muhalefet partilerinin koalisyonda önceliğinin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sembolik olarak göreve devam etmesi ve gücünün kırılması olacağı değerlendirmesi yapıldı. İlk defa halkın doğrudan katılımı ile yapılan seçimlerde %52 ile seçilen cumhurbaşkanının 4

meşruiyeti ya da konumu asla koalisyon pazarlığı yapılmayacak. Erdoğan'ın seçildiği 10 Ağustos seçimleri ile 7 Haziran seçimlerinin birbirine karıştırılmasının yanlış olacağı belirtilecek. MHP: joker rolüyle renk vermeden pazarlıklara başlayacak Pazar gecesi seçim sonuçlarının artık netleşmesinden bu yana, muhafazakar tabanlarının dünya görüşlerindeki yakınlık nedeniyle bir AKP-MHP koalisyonu gerçekleşmesi akla en yatkın gelen koalisyon senaryo olarak ele alınıyor. KONDA ya göre MHP nin 2011 seçimlerine göre bu seçimde oyunu %13 ten %16 ya artırmasının arkasında zaten AKP den 17-25 Aralık, IŞİD, Gezi, AkSaray nedeniyle kayan oylar bulunmakta. Bu kayış, özellikle Karadeniz ve Orta Anadolu bölgelerinde elle tutulur halde. Abdülkadir Selvi nin, AKP ve MHP arasındaki soğukluğun giderilmesi için önerisi, seçim kampanyaları sürecinde AKP ye yakın medyanın kaseti olduğunu iddia ederek öfkelendirdiği MHP li Meral Akşener in, Meclis Başkanı olarak seçilmesi. Durduğu yerde, Erdoğan karşıtlığını vurgulayarak milliyetçi çizgisini bozmadan bütünleştirici bir söylemle seçim kampanyasını geçiren Bahçeli liderliğindeki MHP nin ise, herhangi bir koalisyon için dört şartı var: 1) Başkanlık sistemi ısrarından vazgeçilsin, parlamenter sistemle devam edilsin. 2) Yeni anayasa çalışmaları devam edecekse, Türk kimliği ve üniter yapı ile ilgili herhangi bir değişiklik önerisi getirilmesin. 3) Çözüm süreci olarak bilinen süreçten, terörün siyasi uzantılarına alan kazandırmaktan başka bir işe yaramadığı ve ülkenin bekası için vazgeçilsin. 4) Siyasette şeffaf ve temiz bir yönetim oluşturulması için adı şaibeye karışan kimse, yeni formüller içinde yer almasın. Yolsuzluk iddialarının üzerine gidilsin. CHP: AKP siz senaryoyu bekliyor AKP nin ardından %25 oya karşılık 132 sandalye ile en büyük muhalefet partisi CHP. AKP ile CHP nin Almanya tipi bir büyük koalisyon kurarak yan yana çalışması da teoride seçenekler arasında. Pratikte ise fazla karşılığı bulunmuyor. CHP sözcüsü seçim sonuçlarını izleyen saatlerde, görev almaya hazır olduklarını açıklasa da, ilerleyen günlerde ortaya çıkan; CHP nin AKP siz seçenekler söz konusu olduğunda aktif olmayı beklediği yönünde. CHP Sözcüsü Haluk Koç da zaten dün aslında üstü kapalı olarak MHP ve HDP'ye koalisyon çağrısı yaptı; ardından CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu da, önerdikleri CHP-MHP-HDP ittifakının şekil detayına girmeden, adını restorasyon dönemi hükümeti olarak koydu. Kısaca, yıllardır iktidar olamamış bir muhalefet partisi olan CHP nin koalisyon şartı olarak masaya sürdüğü iki belirgin madde var: 1) Seçim sonuçlarına göre, AKP yi tek başına iktidar yapmayan Türk halkının uzlaşın mesajı algısı 5

çerçevesinde, acil bir erken seçime gitmeden bir koalisyon hükümeti kurmak, 2) Bu koalisyon hükümetinin içinde AKP nin olmaması ve ajandasındaki temel maddenin 13 yıllık AKP iktidarı sonrası ekonomik ve sosyal normalleşmeyi hedefleyen bir restorasyon dönemi başlatması. Ülkenin hızlı bir normalleşme sürecinin ardından bir-iki sene içinde erken seçime gidilebileceği sinyali veren CHP, bu amaçla MHP ve HDP yi çatıştıkları konularda bir araya fazla getirmeden AKP nin antidemokratik adımlarını geri sarabilmek peşinde. HDP: Türkiye partisi yolculuğunda AKP nin tek başına iktidarı kaybetmesine yol açacak şekilde %10 barajını aşıp, bir anlamda güvenoyu alarak meclise girmesiyle seçimin kilit partisi konumundaki HDP nin ise yeni meclis dönemi için planları aslında çok net. 80 milletvekili ile milliyetçi kanattaki MHP ile aynı sayıda sandalye sahibi olan HDP, Kürt milliyetçisi parti karakterinden Türkiye partisi olma yolundaki yolculuğunun peşinde. HDP içindeki şahin kanatın varlığı şimdilik veri olarak kabul edilmiş, partinin değişimi seçmen tarafından desteklenir durumda. Ancak, önemli konular gündeme geldikçe, son sözü söylemede HDP lideri Demirtaş ın mı yoksa PKK lideri Öcalan ın mı etkili olacağı, ödünç oyların kalıcılığı konusunda belirleyici olacak. Seçmen şimdilik şüpheden sanık yararlanır ilkesi ile HDP ye desteğini %13 le bir önceki genel seçimin iki katından fazlasına çıkarırken, Demirtaş ın ağzından HDP nin öncelikleri listelenmekte: 1) AKP ile ne içerden ne dışardan destekli bir koalisyon kurulmayacağının altını defalarca çizmekte. 2) HDP nin amacı, olası bir AKP- MHP veya AKP-CHP hükümeti karşısında demokratik ilkeleri ön plana çıkararak etkin bir muhalefet yapmak. 3) Ancak, istikrarsızlık doğması halinde dışardan destekli, AKP siz bir koalisyona dışardan destek vermeye kapı açık. 6 4) Böyle bir CHP-MHP azınlık hükümetinin dışardan HDP ile desteklenmesi halinde, HDP açısından gündemde olması gereken ana maddeler, seçim kanunun değişmesi ve %10 barajının düşürülmesi, kavgadövüş meclisten geçen iç güvenlik yasasının kaldırılması, çözüm sürecinin yeni hükümetle yeniden şekillendirilmesi ve yeni anayasa çalışmalarının başlaması. AKP li bir koalisyon pratikte de mümkün mü? Her ne kadar AKP li medyanın dillendirdiği Ekim ve Kasım aylarında gerçekleşecek bir erken seçim iddiası kafa karıştırıcı olsa da (ki AKP nin 258 sandalye sayısı ile bir erken seçim kararı alması zor), seçmenin tercihlerindeki keskin değişim, ömrü çok da kısa sürmemesi gereken bir koalisyon hükümeti kurulması isteğine işaret ediyor. Meclisteki partilerin bahsi geçen koalisyon şartları ile AKP nin koalisyon şartları yan yana gelince, kesişen fazla bir alan görülemiyor. Özellikle seçimin sayısal kazananı

AKP ile bir koalisyon hükümeti söz konusuyken, MHP'nin çözüm sürecine kategorik olarak karşı çıkması önemli bir engel. Keza, muhafazakar Kürt oylarını geri kazanmak zorunda olan AKP, HDP siz de Çözüm Sürecine devam edeceği mesajı vermeye devam ediyor. Bu nedenlerle Abdullah Öcalan ın MHP li hükümet zamanında idam edilmemesine hala tepkili bir tabanı olan MHP ile, koalisyonun kapısını da fazla aralayamamış oluyor. AKP-CHP nişanı ise, CHP nin öncelikli olarak AKP ile ilgili 17-25 Aralık yolsuzluk iddialarının üzerine gitmek istemesi, AKP nin Erdoğan ı koruma refleksiyle birleştiğinde baştan imkansız görünüyor. HDP lideri Demirtaş, zaten AKP ile koalisyon kurmayacaklarını hem seçim öncesi hem de seçim sonrası defalarca açıklamıştı. Bununda ötesinde, HDP nin AKP ile koalisyonunu, bir sonraki seçimlerde HDP ye önemli oy kaybı olarak yansıyacaktır. AKP-HDP zaten Erdoğan için başkanlık sistemi, Kürtler için de özerklik alışverişinde anlaştı iddialarını hala gündeme getirecekler olabilir. AKP-HDP sandalye sayısının toplamda 338 olması nedeniyle bu tür bir anayasa değişikliğinin referanduma sunulması zorunluluğunun ve böyle bir referandumdan elde edilebilecek sonucun 7 Haziran genel seçim sonuçlarına göre tekrar değerlendirilmesi gereğini hatırlatmak gerekir. Tüm bu faktörler bir yana, aslında AKP li herhangi bir koalisyon hükümetinin önünde çok daha büyük engeller var. Bir kere, Erdoğan ın güdümünde görünen; ancak her an değişebilecek izlenimi veren başka bir lideri de olan AKP ile MHP nin ya da CHP nin verimli çalışmaları pratikte mümkün görünmüyor. Diğer yandan 17-25 Aralık sonrasında devam eden şaibeler nedeniyle AKP ile bazı şartlarla işbirliğine girecek herhangi bir parti, zamanından erken beklenen sonraki genel seçimlerde seçmen tabanı tarafından cezalandırılmaya razı olmak zorunda. 7 Geriye CHP-MHP-HDP seçeneği kalıyor: Gerçek büyük uzlaşma ne kadar mümkün? CHP nin hem MHP hem de HDP ile koalisyon yapmaya müsait bir tabanı ve konumu bulunsa da, MHP ile HDP nin bir koalisyon çatısı altında çalışmaları çok zor görünüyor. Dolayısıyla, daha gerçekçi bir seçenek olarak HDP tarafından dışardan desteklenerek CHP-MHP arasında beli bir süre sonunda, belli şartları karşılamak üzere kurulacak bir azınlık hükümeti olasılığı karşımıza çıkıyor. Bir veya iki yıl gibi bir süre için tanımlanabilecek böyle bir hükümet, Çözüm Süreci ni bir süreliğine dondurarak ; önceliği yolsuzlukları soruşturma komisyonu kurulmasına, siyasi, ekonomik ve demokratik normalleşme sürecinin devreye sokulmasına verebilir. Bu senaryo gerçekçi olmakla birlikte, aslında aynı zamanda kurulması çok zor bir yapıya işaret ediyor. İçindeki birbirine tamamen zıt iki partinin ortak çalışabilmesi, zaman zaman büyük sürtüşmelerin de yaşanabileceğini düşündürüyor.

TBMM Başkanlığı seçimleri koalisyona ışık tutacak Hükümetin kurulmasından bağımsız olarak, TBMM'nin ilk oturumu ile TBMM Başkanlık Divanı'nın oluşma süreci başlıyor. Yeni seçilen vekillerin yemin etmesini izleyen beş gün içinde TBMM Başkanlığı için de adayların belirlenmesi gerekiyor ve ardından doğrudan TBMM Başkanlık seçimine geçiliyor. TBMM Başkanlığı için en fazla dört tur oylama yapılıyor. Gizli yapılan oylamaların ilk ve ikinci turunda, TBMM Başkanı'nın seçilebilmesi için en az 367 oy gerekiyor. Seçimin üçüncü turunda daha önceki turlarda en çok oyu alan iki aday arasından birine 276 oy gerekiyor. Mevcut mecliste, hiçbir partinin 276 sandalyesi olmadığından son turda en çok oyu alan aday TBMM Başkanı seçilecek. İşte bu son iki turda 276 yı veya çoğunluğun ne şekilde oluşacağı koalisyon pazarlıklarının nasıl başladığı konusunda fikir verecek; keza bu seçim muhtemelen Haziran bitmeden tamamlanmış olacak. Erdoğan faktörü KONDA nın kurucusu Tarhan Erdem e göre koalisyon görüşmelerinin önündeki en önemli risklerden bir tanesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan ın tutumunun belirsizliği. Seçmenin mesajında anlaşılmayacak bir taraf yok Erdem e göre; seçmen meclise soktuğu her dört partinin de bir uzlaşı çabası sonrasında ülkenin gündemindeki sorunlara çözüm üretebilecek bir koalisyon hükümeti istemekte. Erdem in beklentisi ise, böyle bir anlaşmak için tartışma zeminine, Cumhurbaşkanı nın müdahale edeceği yönünde. Cumhurbaşkanı Erdoğan ın, seçmenin başkanlık sistemine ret verdiği seçimin ardından ilk konuşmasını yarın saat 11:30 da gerçekleştirecek. Buradaki açıklamalarından kafasındaki oyun planının ne olduğunu belki kavrayabileceğiz. Ancak, gazeteci Doğan Akın ın altını çizdiği üzere, anayasanın 116. maddesi uyarınca, "yeni seçilen TBMM de Başkanlık Divanı seçiminden sonra 45 gün içinde Bakanlar Kurulu'nun kurulamaması halinde Cumhurbaşkanı TBMM Başkanı'na danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebilir." Burada takdir hakkı Cumhurbaşkanı nın elinde. 7 Haziran sonrasında stratejisine ne şekilde belirlediğini bilmiyoruz henüz. Ancak, AKP lideri Davutoğlu nun sunacağı bir azınlık hükümeti kabinesini Cumhurbaşkanı onaylar; bunu takiben bu hükümet güvenoyu alamaz ve 45 günlük süre de bu arada geçirilmiş olursa, anayasadaki boşluklar gereği, Cumhurbaşkanı erken seçim kararı alabilir. Bu tamamen Erdoğan ile Davutoğlu nun nasıl paslaşacaklarına bağlı. Üstelik, Türkiye yi 3 ay sonra yapılacak bir seçime güvenoyu alamamış da olsa, Cumhurbaşkanı'nca onaylanarak kurulmuş sayılan azınlık AKP hükümeti götürür. Akın ın sözleriyle, eğer isterse, anayasadaki boşluk ve yetkileri nedeniyle Erdoğan, Türkiye'yi bir erken seçime zorlayabilir. 8

Davutoğlu nun bu senaryoda rol alıp almayacağı, partinin deneyimli kurmaylarının böyle bir kumara izin verip vermeyeceği, gerçekleşirse böyle bir erken seçimin kime yarar kime zarar sağlayacağı hep cevapları düşünülmesi gereken sorular. Bu arada belirtmeye gerek var mı? Biz tam bu taht oyunları içinde boğulurken, Fed büyük bir olasılıkla Eylül, hadi bilemediniz Aralık ayında ilk faiz artışını yaparak gelişmekte olan piyasalardan sermaye kaçışına yeni bir ivme verecek. Türkiye nin seçim öncesinde alarm veren ekonomik göstergeleri, başta büyümenin zayıflığı ve yüksek enflasyon gelmek üzere, yaşanan belirsizliklerin üretim ve kur üzerindeki etkileri nedeniyle daha iyi bir platoya doğru evrilemeyecek. İletişim: Güldem Atabay Şanlı Direktör, Araştırma ve Strateji +90 530 016 98 69 guldem.atabaysanli@egelico.com Bu doküman Egeli & Co. Portföy Yönetim A.S. ( Egeli & Co. ) tarafından hazırlanmıştır. Egeli & Co. SPK düzenlemelerine tabi ve SPK tarafından düzenlenen yetki belgesine sahip, kendine değer yaratmaya adamış bağımsız bir portföy yönetim şirketidir. (Yetki belgeleri: 03.11.2010 PYS./PY. 35/946 ve 03.11.2010 PYS./YD. 15/946). Portföy yönetimi ve yatırım danışmanlığı hizmeti veren Egeli & Co. 2002 yılından bu yana, dürüst ve seçkin yaklaşımı ile yerli ve yabancı kurumsal yatırımcılara, aile şirketlerine ve özel bireysel portföylere hizmet etmektedir. Başarısı, yatırımcıları için yurtiçi ve yurtdışında geliştirdiği finansal ürünler ile değer yaratma becerisinden gelmektedir. Egeli & Co. yu diğerlerinden ayıran fark alternatif varlık sınıflarına ve yatırım temalarına odaklanmasıdır. Egeli & Co. Türk sermaye piyasalarındaki alternatif yatırım temaları alanında bulunan geniş bilgi, tecrübe ve geçmiş performansı ile yatırımcıları için uzun vadeli yatırımlarla önemli getiriler yaratmaktadır. YASAL UYARI: Bu rapor ve yorumlardaki yazılar, bilgiler ve grafikler, ulaşılabilen kaynaklardan iyi niyetle ve doğruluğu, geçerliliği, etkinliği velhasıl her ne şekil, suret ve nam altında olursa olsun herhangi bir karara dayanak oluşturması hususunda herhangi bir teminat, garanti oluşturmadan, yalnızca bilgi edinilmesi amacıyla derlenmiştir. Bu belgedeki bilgilerin doğruluğu, güvenirliliği ve güncelliği hakkında gerekli özeni göstermekle birlikte bu bilgilerin güvenirliliği, doğruluğu, güncelliği ve eksiksizliği hakkında hiçbir garanti vermemektedir. (Varsa) Yürürlükteki herhangi bir yasa veya düzenleme ile sorumluluğun sınırlandırması ölçüde tasarruf olarak, Egeli & Co., yöneticileri, çalışanları, temsilcileri ve ajansları bu belgenin içeriği, hatası veya eksiklerinden ya da bu bilgilere dayanılarak yapılan işlemlerden doğacak her türlü maddi/manevi zararlardan (ihmal olup olmadığı ya da başka bir şekilde olursa da) ve her ne şekilde olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü zararlardan dolayı sorumlu tutulamaz. Herhangi bir şirket, sektör, hisse veya yatırım için detaylı ve tam bir analiz değildir. Egeli & Co. her an, hiçbir şekil ve surette ön ihbara ve/veya ihtara gerek kalmaksızın söz konusu bilgileri, tavsiyeleri değiştirebilir ve/veya ortadan kaldırabilir. Bu rapor hangi amaçla olursa olsun çoğaltılamaz, dağıtılamaz ve yayınlanamaz. 9