İTHALATIN DEĞERLENDİRİLMESİ

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI İTHALATIN DEĞERLENDİRİLMESİ İstanbul, 14 Şubat 2012

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI DIŞ TİCARETİN GELİŞİMİ Milyon ABD $ İhracat İthalat Dış Ticaret Dengesi İHR/İTH Yıl Değer Değ.(%) Değer Değ.(%) Değer Değ.(%) (%) 2008 132.027 23,1 201.964 18,8-69.936 11,4 65,4 2009 102.143-22,6 140.928-30,2-38.786-44,5 72,5 2010 113.883 11,5 185.544 31,7-71.661 84,8 61,4 2011 134.954 18,5 240.833 29,8-105.879 47,7 56,0

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI İTHALATIN YAPISI (2011 Yılı) % 12,3 % 15,5 29,7 milyar $ 37,3 milyar$ % 71,9 173,1 milyar $ Sermaye Malı Ara Malı Tüketim Malı

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2011 Yılı İthalatı Milyar ABD $ Sıra Madde Adı 2010 2011 Değişim 1 Enerji ürünleri 38,5 54,1 40,6 2 Makine ve Cihaz 21,3 27,1 27,5 3 Demir ve çelik 16,1 20,4 26,7 4 Motorlu Kara Taşıtları 13,4 17,2 28,1 5 Elektrikli makina ve cihazlar 14,6 16,8 15,0 6 Plastik ve plastikten eşya 9,7 12,6 29,3 7 Altın, gümüş ve mücevherat 3,0 7,0 131,2 8 Organik kimyasal ürünler 4,4 5,5 25,1 9 Eczacılık ürünleri 4,4 4,7 6,5 10 Bakır ve bakırdan eşya 3,3 4,1 24,8 Liste Toplamı 128,8 169,6 31,6 Genel toplam 185,5 240,8 29,8 Genel Toplam İçi Pay % 69 70

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 2011 Yılı İthalatı Milyar ABD $ Madde Adı 2010 2011 Değişim Hava taşıtları 3,2 3,9 24,6 Kauçuk ve kauçuktan eşya 2,3 3,4 44,8 Aluminyum ve aluminyum 2,5 3,3 31,0 eşya Toplam 8,0 10,6 33,0

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI İTHALAT YAPILAN İLK 10 ÜLKE (2011 Yılı Sıralı) Milyon ABD $ Ülke Adı 2010 2011 2011 Pay (%) Değişim 1 Rusya Fed. 21.601 23.950 9,9 10,9 2 Almanya 17.549 22.985 9,5 31,0 3 Çin 17.181 21.693 9,0 26,3 4 A.B.D. 12.319 16.034 6,7 30,2 5 İtalya 10.204 13.549 5,6 32,8 6 İran 7.645 12.461 5,2 63,0 7 Fransa 8.177 9.230 3,8 12,9 8 Hindistan 3.410 6.499 2,7 90,6 9 Güney Kore 4.764 6.298 2,6 32,2 10 İspanya 4.840 6.196 2,6 28,0 Liste Toplamı 107.689 138.895 57,7 29,0 Genel Toplam 185.544 240.833 100,0 29,8

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI ÜLKE GRUPLARINA GÖRE İTHALATIMIZIN GELİŞİMİ Milyon ABD $ 2010 2011 2011 Pay (%) TOPLAM 185.544 240.833 100,0 AVRUPA BİRLİGİ ÜLKELERİ (AB_27) 72.180 91.125 37,8 DİĞER ÜLKELER 112.486 148.670 61,7 1-Diğer Avrupa Ülkeleri 30.312 35.975 14,9 2-Afrika Ülkeleri 4.824 6.767 2,8 3-Amerika Ülkeleri 16.799 22.748 9,4 Kuzey Amerika Ülkeleri 13.234 17.346 7,2 Orta Amerika ve Karayip Ülkeleri 623 903 0,4 Güney Amerika Ülkeleri 2.942 4.499 1,9 4-Asya Ülkeleri 53.354 73.583 30,6 Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri 13.011 20.439 8,5 Diğer Asya Ülkeleri 40.343 53.144 22,1 5-Avustralya ve Yeni Zelanda 493 807 0,3 Seçilmiş ülke grupları OECD Ülkeleri 99.315 127.599 53,0 EFTA Ülkeleri 4.002 5.845 2,4 Karadeniz Ekonomik İşbirliği 32.980 38.767 16,1 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 11.607 17.306 7,2 Bağımsız Devletler Topluluğu 28.909 33.156 13,8 Türk Cumhuriyetleri 2.924 3.642 1,5 İslam Konferansı Teşkilatı 22.201 31.418 13,0

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI DÖNEMLER İTİBARİYLE İTHALATÇI SAYILARI Değer Aralığı (1000 ABD Doları) İthalatçı Sayısı Değeri 2010 2011 2011 2010-2011 Değişim % Milyar ABD $ 2011 İthalat Payı % 0-100 30.552 32.793 0,86 7 0,4 500.000-41 59 96.7 53 40 Genel Toplam 59.262 65.323 240.8 30 100

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI ÜRETİM POTANSİYELİNE GÖRE İTHALAT ÜRETİM POTANSİYELİ SEKTÖR DEĞER PAY % Ham Kauçuk, Palm Yağı, Kakao, Kahve, Petrol ve Üretimi Hiç Olmayan ya Türevleri, Gübre, da Çok Az Olan Mallar İşlenmemiş Altın, Alüminyum, Amonyak gibi. 100 42 Üretimi Talebi Tam Olarak Karşılamayan Mallar Yeteri Kadar Üretilebildiği Halde İthal Edilen Mallar Milyar ABD $ Yassı Demir-Çelik, Kömür, İlaç, Kağıt,Organik ve İnorganik Kimyasal Ürünler, Sentetik Lifler, Pamuk gibi. 100 42 Tekstil ve Konfeksiyon, Ayakkabı, Çanta, Otomobil, Mobilya, Seramik Ürünleri, Beyaz Eşya gibi. 40 16

Milyar ABD $ T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI BAZI TÜKETİM MALLARI DIŞ TİCARETİ 2011 YILI 4,5 4,0 3,5 İthalat İhracat 3,0 2,5 3,2 2,0 1,5 1,0 1,8 1,1 1,6 0,5 0,0 0,968 0,798 Beyaz Eşya ve Elekronik Ev Aletleri 0,578 0,194 Kahverengi Eşya Mobilya Halı ve Kilim

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI Otomotiv Sektörü İthalatımız Milyon ABD $ ÜLKE ADI 2010 PAY 2011 PAY DEĞİŞİM ALMANYA 4.108 31% 5.620 33% 37% FRANSA 1.559 12% 1.797 10% 15% İSPANYA 1.381 10% 1.574 9% 14% İTALYA 844 6% 1.120 7% 33% GÜNEY KORE 722 5% 966 6% 34% GENEL TOPLAM 13.419 100% 17.184 100% 28%

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI Bazı Ürünlerin İthalatı Milyon ABD $ Ürün 2010 2011 Değişim Cep Telefonu 1.302 1.744 34% Buzdolabı ve Soğutucu 351 465 32% Çamaşır Makinesi 109 172 58% Ayakkabı 660 871 32% Halı 181 194 7% Cam Bardak 86 123 44% Şemsiye 38 43 13%

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI Bazı Ürünlerin İthalatı Milyon ABD $ 2010 2011 Değişim Ürün Ayna 52 65 26% Gömlek 225 254 13% Sabun 48 74 54% Çarşaf, Perde, Mefruşat 65 95 46% Mobilya 421 578 37% Lamba ve Aydınlatma Aracı 305 400 31% Deri Bavul, Kemer, ve Giyim Eşyası 391 461 18%

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI İthalatın % 29,8 artarak 240,8 milyar $ a ulaşmasının 5 ana nedeni: İç talebin hızlı artışı Dış talep artışı Emtia fiyatlarında sert yükseliş Aşırı değerli TL Üretim yapımız 2011 YILINDA İTHALATIN HIZLI YÜKSELİŞ NEDENLERİ 14

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI DIŞ TİCARET VE DIŞ TİCARET AÇIĞI (YILLIK) Milyon ABD $ 300.000 250.000 200.000 Dış Ticaret Açığı İhracat İthalat 150.000 100.000 50.000 0-50.000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011-100.000-150.000

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI Enerji Ürünleri İthalatı Milyon ABD $ MADDE ADI 2009 2010 2011 KÖMÜR 3.113 3.280 4.104 HAM PETROL 6.415 9.647 14.479 BENZİN, MOTORİN, FUEL OIL 8.511 10.979 14.725 DOĞALGAZ 11.603 14.159 20.201 ELEKTRİK ENERJİSİ ENERJİ İTHALATI TOPLAMI GENEL İTHALAT 17 20 87 29.905 38.497 54.113 140.928 185.544 240.833

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 EMTİA İTHALATI Milyon ABD $ 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 YIL 60,000 50,000 40,000 30,000 20,000 10,000 0 ENERJİ İTHALATI Milyon ABD $ 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 YIL

Girdi Tedarik Stratejisi T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI Tüm tedarik zincirinde daha fazla katma değerin Türkiye de bırakılması, ara malı ithalat bağımlılığının azaltılması, tedarik sürekliliği ve güvenliği ile ihracatta sürdürülebilir küresel rekabet gücü artışının sağlanması

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI SANAYİ STRATEJİSİ, TEŞVİKLER VE GİTES GİTES Sanayi Sektör Stratejileri Eylem Planlarına Girmiştir. GİTES ve Sektör Stratejileri Arasında Bütünlük ve Eşgüdüm Sağlanmaktadır. Yatırım Teşvik Politikaları GİTES Sonuçları da Dikkate Alınarak Yeniden Şekillendirilmektedir GİTES Eylem Planları önümüzdeki günlerde EKK ardından YPK ya götürülerek hükümet planı haline getirilecektir. 19

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIM TEŞVİK POLİTİKALARI Teknolojik değişime ve dönüşüme katkı sağlayacak, yaratılan katma değeri arttıracak bir destek sisteminin oluşturulması Etkinliğin arttırılması Büyük ve stratejik sektörlere yönelik etkili tedbirlerin hayata geçirilmesi 20

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YABANCI SERMAYE POLİTİKALARI Uluslararası doğrudan yatırımların daha fazla ülkemize çekilmesi 2011 yılında 57,9 milyar TL lik yatırım öngören 4.619 yatırım teşvik belgesi 2011 yılı itibarıyle 15,7 milyar Dolar uluslararası doğrudan yatırım Uluslararası doğrudan yatırımlarda 2010 yılına oranla %70 lik bir artış 21

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI TİCARET POLİTİKASI ARAÇLARI 14.02.2012 tarihi itibariyle halihazırda 23 ülke menşeli 52 ürün grubunda 118 adet damping ve sübvansiyon önlemi yürürlüktedir. 14 ürünün ithalatında korunma önlemi uygulanmaktadır. 16 adet damping soruşturması devam etmektedir. 2 adet korunma önlemi soruşturması devam etmektedir.

Toplam 25.000 Firma Arasındaki Karmaşık Yapı, Firma Bazında Tek Tek Çözümlendi. Her Bir Firma nın Ticari İlişkisini Gösteren Yapı Sektörel İlişki Ağı

2011 yılı itibari ile; 660 Milyar Liralık Ticaret, 388 Milyar Liralık Üretim, Türkiye nin İhracatının %72 si, Türkiye nin Ara/Yatırım Malı İthalatının %83 ü, Toplamda 25.000 firma. Yaklaşık 10 Milyon Satır Veri

İthal Ara/Yatırım Malı Hangi Sektörlere Gidiyor

Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 26

İmalat Sektörlerinin Kullandığı İthal Ara/Yatırım Malı Miktarı ve Bu İthalatın Hangi Sektörlerden Geldiği Belirlendi

Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 28

İlk Defa Firmalar 3 Farklı Kurumun (Ekonomi Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve TUİK) Verileri Birleştirilerek; İmalat Sanayi Firmaları Arasındaki Karmaşık İlişki Ağı Çözümlendi, Tamamen Reel Veriye Dayalı Olarak Sektörel İlişkiler Tespit Edildi, Sonuçta, Türkiye nin İmalatının ve Her Bir Sektörün «İthalat Bağımlılık Oranı*» Tespit Edildi. *İthal Ara ve Yatırım Malı/Toplam Üretim

2011 Yılında, Türkiye de 100 Dolarlık İmalat Yapmak İçin 43 Dolarlık Ara/Yatırım Malı İthal Edilmektedir. Türkiye İmalatının İthalat Bağımlılığı 44% 43% 42% 41% 40% 39% 38% 37% 36% 35% 41% 40% 38% 2008 2009 2010 2011 İthal Ara ve Yatırım Malı/Toplam Üretim 43%

İmalat Sektörlerinde «İthalat Bağımlılığı» Farklılık Göstermekte..

«Sektörel İthalat Bağımlılığının» Yanı Sıra «İmal Edilen Ürünün» İthalat Bağımlılığını Tespit Edebilir miyiz? SEKTÖRÜN İTHALAT BAĞIMLILIĞI ÜRÜNÜN İTHALAT BAĞIMLILIĞI

Vergiler Hariç 100 Dolara Satılan Bir Kara Taşıtı İçin 56 Dolarlık İthalat Yapılmaktadır. Motorlu Kara Taşıtları 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% SEKTÖRÜN İTHALAT BAĞIMLILIĞI ÜRÜNÜN İTHALAT BAĞIMLILIĞI

Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 34

İthalatın Ne Kadarı İhracata Gidiyor? 2011 Yılında İthal Ara/Yatırım Malının Dağılımı (Milyar $) 58.2 152.2 İhracata Giden Ara/Yatırım Malı İthalatı İç Pazara Giden Ara/Yatırım Malı İthalatı

Bir Dolarlık Ara/Yatırım Malına Karşılık Yapılan İhracat ($) Sebze-Meyve Diğer Gıda Mobilya Maden ve Mineraller Diğer Eşya Hazır Giyim Hububat Mücevherat, Değerli Taşlar Makine Gemi-Yat Metal Eşya Kozmetik, Temizlik ürünleri, Parfümeri Beyaz Eşya ve Tüketici Elektroniği Kağıt, Kağıt Hamuru Tekstil Kauçuk Elektrik Makineleri, Cihazlar Plastik Diğer Metaller ve Mamulleri Motorlu Kara Taşıtları Kimyasallar Demir-Çelik 4. Bir Dolarlık İthalat Karşılığı Yapılan İhracat 9 8.6 8 7 6 6.6 5.4 5 4 3 2 4.4 4.2 4.1 3.7 3.4 3.4 2.7 2.6 2.6 2.2 2.2 2.1 2.0 1.9 1.9 1.9 1.8 1.7 1.4 1 0 İhracatı 1 Milyar Doların Üstündeki Sektörler

İhracat Yoluyla Yaratılan Yerli Katma Değer (Milyar $) İhracatın Yarattığı Yerli Katma Değer Bir Milyar Doların Üzerinde Yerli Katma Değer Yaratan İhracat Sektörleri 12 10.8 10 8 7.6 6 6.1 5.7 5.3 5.2 4 4.0 3.9 3.5 3.1 3.0 2 2.2 2.1 1.9 1.7 1.6 1.4 1.3 1.3 1.1 0

Türkiye İmalatının «İthalat Bağımlılığı» Arttı. NEDEN?

A. YAPISAL SORUN: Türkiye nin En Büyük Üretim Yapan Sektörlerinde «İthalat Bağımlılığı», Türkiye Ortalamasının Üstünde Seyrediyor **Türkiye Ortalamasının Üstünde İthalat Bağımlılığı Gösteren Sektörler Yeşil, Diğerleri Mavi ile Gösterilmiştir. Koyu Renkler Daha Fazla İthalat Bağımlılığına İşaret Etmektedir. Dikdörtgenlerin Büyüklüğü, Sektörün Üretimini Göstermektedir.

B. DENGESİZ ve BAĞIMLI BÜYÜME: 2011 de Türkiye Sanayi Üretim Ortalamasından Daha Yüksek Büyüme Performansı Gösteren Sektörlerin «İthalat Bağımlılığı» Yüksek İTHALAT BAĞIMLILIĞI (2010-2011) 55.0% 50.0% 45.0% 40.2% 50.2% 40.0% 35.0% 25.7% 30.0% 25.0% 20.0% 15.0% İMALAT SANAYİ ORTALAMA TÜRKİYE ORTALAMASININ ÜSTÜNDE BÜYÜYEN SEKTÖRLERİN İTHAL BAĞIMLILIK ORANI TÜRKİYE ORTALAMASININ ALTINDA BÜYÜYEN SEKTÖRLERİN İTHAL BAĞIMLILIK ORANI

C. İTHALAT BAĞIMLILIĞI-YURTİÇİ SATIŞLAR İLİŞKİSİ Sanayinin yurtiçi satışlarındaki bir birimlik artış, ithal girdi miktarını 0.38 birim artırmaktadır. Bu açıdan ithal ara/yatırım malı kullanımının en temel belirleyicisi, üretimin yurtiçine giden kısmıdır.

İç Pazardaki Son Dönemdeki Genişlemeden Dolayı İmalatçılar İçin İç Pazar Yeterli Oluyor. Bu da İmalatın «İç Pazar Bağımlılığında» Artışa Neden Oluyor.

İmalat Yapan Firmaların İthalat Bağımlılığı Hızlı Bir Şekilde Artarken, Aynı İmalatçıların Toplam Üretiminin İhracata Giden Kısmı Çok Yavaş Artıyor. 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Türkiye İmalatının Dış Ticaret Göstergeleri (2008-2011) 41% 38% 40% 43% 37% 36% 34% 33% 2008 2009 2010 2011 İthalat/Toplam Üretim İhracat/Toplam Üretim

Log 10 Observed Exports İşte Bu Nedenden Dolayıdır ki Türkiye, Dünya Ülkeleri ile Kıyaslandığında, Mevcut İhracat Potansiyelinin Halen %23-30 Gerisinde Görünmekte. 9.5 9 CHN DEU 8.5 8 7.5 AGO IRQ AZE SAU RUS IDN AUS MYS BRA IND POL THA NLD KOR VEN ZAF HKG NGA IRN DZA VNM ARG CHL PHL UKR KAZ SVK ISR QAT LBY ROM COL OMN EGY PER BLR SVN GRC MAR BGR LTU PAK ECU TUN TTO BGD MEX SGP ARE NOR AUT TUR CZE CAN BEL ESP CHE HUN FIN GBR FRA 7 7.5 8 8.5 9 Log 10 Expected Exports