YOLSUZLUKLA MÜCADELEDE SON 10 YILDA YAŞANAN GELİŞMELER BAŞBAKANLIK TEFTİŞ KURULU 2010
Sunum Planı Yolsuzlukla Mücadele Alanında Bugüne Kadar Yapılanlar Yapılan Çalışmaların Uluslar arası Yolsuzluk Ölçümlerine Yansıması Yolsuzlukla Mücadele Stratejisinin Ana Hatları Önümüzdeki Dönemde Yapılması Planlanan Çalışmalar
Türkiye de Yolsuzlukla Mücadele-Ulusal Alanda Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulmasına İlişkin Kanun, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Kamu İhale Kanunu, Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun, Bankalar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, Türk Ceza Kanunu, 5918 Sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Ceza Muhakemesi Kanunu, Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları İle İlişkilerine Dair Kanun, Petrol Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Uluslararası Ticari İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Rüşvet Verilmesinin Önlenmesi İçin Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun,
Türkiye de Yolsuzlukla Mücadele-Ulusal Alanda Akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele kapsamında yürürlüğe konulan ulusal marker uygulaması, e-devlet kapsamındaki uygulamalar, Mevzuatın basitleştirilmesi, idarî yüklerin ve kırtasiyeciliğin azaltılması ile yerli ve yabancı yatırımcılar açısından yatırım ortamının iyileştirilmesine ilişkin çalışmalar Ülkenin her yerinden vatandaşların şikâyet ve taleplerine ilişkin başvuruları alan ve izleyen Başbakanlık İletişim Merkezinin (BİMER),
Türkiye de Yolsuzlukla Mücadele-Ulusal Alanda Yargı Reformu Stratejisi, Kayıtdışı Ekonomi ile Mücadele Stratejisi, Saydamlığın Artırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Stratejisi, Organize Suçlarla Mücadele Stratejisi,
Türkiye de Yolsuzlukla Mücadele-Uluslararası Alanda Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı Medeni Hukuk ve Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku sözleşmeleri (2003 ve 2004), Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı Devletler Topluluğu üyeliği (GRECO) (2004), Avrupa Konseyinin 141 numaralı Suçtan Kaynaklanan Gelirlerin Aklanması, Araştırılması, Ele Geçirilmesi ve Bunlara El Konulması Sözleşmesi (2004), OECD Uluslararası Ticari İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Verilen Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi (2003), Birleşmiş Milletler Sınır Aşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi(2003), Hukuki ve Ticari Konularda Yabancı Ülkelerde Delil Sağlanması Hakkında Sözleşme (2004), Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi (2006),
Yapılan Çalışmaların Ölçümlere Yansıması 2003 2004 2005 2006 2007 2008-0.21-0.13 +0.01 +0.08 +0.09 +0.10 Kaynak: Dünya Bankası
Yolsuzlukla Mücadele Stratejisinin Ana Hatları Yolsuzlukla Mücadele yasal altyapısı şimdiye kadar yapılan çalışmalar ile büyük ölçüde kurulduğundan, strateji planında daha çok bu yasal düzenlemelerin etkin bir şekilde yürütülmesi için alınması gereken tedbirlere yer verilmiştir. Strateji Planının Hazırlanmasında GRECO tavsiyeleri, AB İlerleme Raporları, Uluslar arası Sivil Toplum Kuruluşları ve Ulusal Paydaşların görüşlerinden faydalanılmıştır.
Yolsuzlukla Mücadele Stratejisinin Ana Hatları AMAÇ: gelişen ve değişen şartları da göz önünde bulundurarak, saydamlığı engelleyen ve yolsuzluğu besleyen faktörlerin ortadan kaldırılması suretiyle daha adil, hesap verebilir, saydam ve güvenilir bir yönetim anlayışının geliştirilmesi UYGULAMA NIN KOORDİNASYONU: Bakanlar Komisyonu, Yürütme Kurulu ve Başbakanlık Teftiş Kurulu TEMEL BİLEŞENLER: 1. ÖNLEMEYE YÖNELİK TEDBİRLER: Saydamlığın, hesap verebilirliğin, etkin denetimin ve kurumsal kapasitenin artırılması suretiyle yolsuzluğu besleyen faktörlerin ortadan kaldırılması(18 Tedbir) 2. YAPTIRIMLARIN UYGULANMASINA YÖNELİK TEDBİRLER: Soruşturma, kovuşturma ve cezalandırmada etkinliğin geliştirilmesi (3 Tedbir) 3. TOPLUMSAL BİLİNCİN ARTIRILMASINA YÖNELİK TEDBİRLER:Toplumda yolsuzluk ve yolsuzluğun olumsuz etkileri konularındaki bilincin artırılmasına yönelik tedbirler (7 Tedbir)
Önlemeye Yönelik Tedbirler Siyasi partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanında, açıklık ve şeffaflık, ilişkin uygulamaların geliştirilmesi ve denetimin etkinleştirilmesi, Siyasi etik ile ilgili çalışmaların tamamlanması, Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsman) kurulmasına ilişkin çalışmaların tamamlanması, Genel İdari Usul Kanununa ilişkin çalışmaların tamamlanması, Yeni Sayıştay Kanununun yasalaşma sürecinin tamamlanması, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunundaki mal bildirimlerine ve diğer uygulamalara ilişkin hükümlerin gözden geçirilmesi, Kamu görevinden ayrılanların yapamayacağı işlerle ilgili kanunî düzenlemelerin ve uygulama etkinliğinin gözden geçirilmesi, Devlet sırları ve ticari sırlara ilişkin çalışmaların tamamlanması, Kamu ihale sisteminin gözden geçirilmesi,
Önlemeye Yönelik Tedbirler Yerel yönetimlerin imar, ruhsat ve diğer işlem süreçlerinde saydamlık ve hesap verebilirliğin artırılması, Yerel yönetimlerin iştirakleri üzerindeki denetim mekanizmalarının etkinliğinin gözden geçirilmesi, Yerel yönetimlerde seçimle işbaşına gelenler için etik ilkelerin belirlenmesi ve izleme mekanizmalarının kurulması, Denetim birimlerinin kapasitesinin güçlendirilmesi, Denetim raporlarından hareketle yolsuzluğa açık risk alanlarının belirlenmesi ve gerekli tedbirlerin alınması, Kamu Görevlileri Etik Kurulu rehberliğinde kamu yönetimi içerisindeki her bir meslek grubu için ayrı etik ilkelerin belirlenmesi ve çıkar çatışmalarının engellenmesi, Özel sektör kuruluşlarında saydamlığın artırılması ve yolsuzluğun önlenmesi, Sivil toplum kuruluşlarında saydamlığın artırılması ve yolsuzluğun önlenmesi, Yolsuzluk suçlarına ilişkin yargılama sonuçları ile Devlet Personel Başkanlığında disiplin cezası alan kamu görevlileri hakkında oluşturulan veri tabanlarından yararlanılarak risk alanlarının belirlenmesi,
Yaptırımların Uygulanmasına Yönelik Tedbirler Kamu görevlileriyle ilgili soruşturmalardaki izin sisteminin gözden geçirilmesi, Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarında meydana gelen yolsuzluk olaylarını yetkili mercilere bildirenlerin korunmasına ilişkin düzenlemelerin oluşturulması, Yolsuzlukla mücadelede görev alan birimler arasında etkin işbirliği, bilgi paylaşımı ve koordinasyonun sağlanması,
Toplumsal Bilincin Artırılmasına Yönelik Tedbirler Vatandaşların, haksız bir uygulama ile karşılaştıklarında kanunlar ve idarî düzenlemelerle kendilerine tanınan haklar ile başvuruda bulunabilecekleri merciler konusunda bilgilendirilmesi, Düzenli aralıklarla yolsuzluk algılama anketi yaptırılması, Milli Eğitim Bakanlığı ders müfredatında dürüstlük konularının işlenmesi, Yolsuzlukla mücadele ve temiz toplum temasını içeren sosyal aktivitelerin desteklenmesi, Radyo ve Televizyon Üst Kurulunca televizyon ve radyo yayınlarında dürüstlük konularına yer verilmesinin sağlanması, Medya organlarının yolsuzlukla mücadeledeki rollerinin güçlendirilmesi, Strateji doğrultusunda oluşturulan temel ilke ve yöntemlerin tüm kamuoyu, sivil toplum kuruluşları ve kamu görevlileri tarafından benimsenmesi amacıyla seminer, çalıştay ve konferanslar düzenlenmesi,
Detaylı Eylem Planı Stratejinin uygulama takvimi şu şekildedir: Eylem Planı.doc
Stratejinin Uygulanması 2009/19 sayılı Genelgenin öngördüğü yapı; Komisyon : Karar Alma Mercii Yürütme Kurulu : Uygulama Mercii (Yürütme Kurulu üç ay içerisinde eylem planı hazırlayarak Komisyonun onayına sunacaktır.) Başbakanlık Teftiş Kurulu : Sekretarya ve Teknik Destek Mercii
Raporlama Süreci Bakanlar Komisyonu Yürütme Kurulu Başbakanlık Teftiş Kurulu Çalışma Gupları
Ne Aşamadayız? Yürütme Kurulu çalışma gruplarının çalışma usul ve esaslarını belirledi. Sorumlu tüm kuruluşlara çalışma gruplarının oluşturulması ve çalışmalara başlanması için yazı gönderildi. Tüm çalışma grupları oluşturuldu. Yaklaşık 250 kişi Eylem planında öngörülen sürelerde 8 çalışma grubu raporu Başbakanlık Teftiş Kurulu na ulaştı ve Yürütme Kurulunca değerlendirildi. Raporlar yürütme kurulu değerlendirmesi ile birlikte Bakanlar Komisyonuna sunulacak ve çıkacak kararlar doğrultusunda çalışmalara başlanacaktır.
Teşekkür Ederiz