ÜNİVERSİTELER VIII. SGDB TOPLANTISI 5018 S.K. DEĞİŞİKLİK ÖNERİLERİ (MD: 1-8, 10-11) KAHRAMANMARAŞ-13.05.2016
KATKIDA BULUNAN ÜNİVERSİTELER TRAKYA ÜNİVERSİTESİ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
GEREKÇE DEĞİŞİKLİK MEVCUT HALİ ÖNERİSİ Bu Madde Kaynakların Kanunun 1- Bu amacı, Kanunun Etkili kamu kullanımı amacı, kaynaklarının kalkınma ile amaç ekonomik, planları ve hedefler verimli programlarda doğrultusunda ve uygun yer bir şekilde alan kullanılması politika elde edilmesi, ve aynı hedefler kalkınma anlama doğrultusunda planları sahiptir. ve kamu üst Etkili strateji kaynaklarının kullanım belgelerinde ifadesi etkili, yer alan ekonomik kaldırılmalıdır. politika ve ve verimli hedefler bir doğrultusunda şekilde elde edilmesi kullanılması ve kullanılmasını, ve tüm faaliyetlerde hesap hesap verebilirliği Kamu verebilirliği kaynaklarının malî ve saydamlığı mali tümü, saydamlığı amaç sağlamak ve sağlamak üzere, hedefler kamu doğrultusunda üzere, malî yönetiminin kamu malî elde yönetiminin yapısını edilemeyebilir. ve işleyişini, yapısını (Şartsız ve kamu işleyişini, bağışlar, bütçelerinin kamu yardımların hazırlanmasını, bütçelerinin olması hazırlanmasını, uygulanmasını, durumunda) uygulanmasını, tüm Kamu malî kaynaklarının işlemlerin tüm muhasebeleştirilmesini, hukuka malî uygun işlemlerin elde edilmesi raporlanmasını muhasebeleştirilmesini, ifadesi daha ve doğru malî raporlanmasını kontrolü olacaktır. düzenlemektir.. ve mali iç kontrolü (Trakya Üniversitesi Görüşü: usulsüzlüğü ve yolsuzluğu önlemektir.)düzenlemektir. Kamu mali yönetiminde, planlama, bütçeleme, uygulama, kontrol etme ve raporlama yönetim sürecinin içinde yer almaktadır. Yönetim, bu aşamaların tümünü kapsamaktadır. Kurumlarda, 1050 sayılı kanun anlayışının terkedilmesi, bütünleşik bir kamu yönetimini sağlayan 5018 in hakim olması açısından da önem taşımaktadır. MADDE 1- AMAÇ
DEĞİŞİKLİK MEVCUT GEREKÇE HALİ ÖNERİSİ Bu Madde Döner Kanun, 2- sermaye merkezi Bu Kanun, yönetim kuruluşları merkezi kapsamındaki ve yönetim sermayesinin kapsamındaki kamu idareleri, %50 sinden kamu sosyal idareleri, fazlasına güvenlik sosyal sahip güvenlik olunan kurumları şirketlerin kurumları ve mahallî kanun ve idarelerden mahallî kapsamı idarelerden oluşan dışında genel tutulması oluşan yönetim genel tek yönetim bir mali sistemi zedelemektedir. kapsamındaki kamu idarelerinin ve malî bu yönetim idarelere ve bağlı kontrolünü döner sermaye kapsar. kuruluşları %50 sinden ile %50 den fazla kamu fazla sermaye payının payına olduğu sahip şirketlerde olduğu şirketlerin 6085 sayılı Avrupa Birliği fonları ile yurt içi ve yurt dışından kamu idarelerine malî Sayıştay yönetim kanununda ve kontrolünü denetlenen kapsar. kamu kurumları arasında yer sağlanan Avrupa almaktadır. kaynakların kullanımı ve kontrolü de uluslararası anlaşmaların Birliği fonları ile yurt içi ve yurt dışından kamu idarelerine hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu Kanun hükümlerine tâbidir. sağlanan Ayrıca, kaynakların döner sermaye kullanımı ve kamu ve kontrolü şirketlerinin de uluslararası kapsama dahil anlaşmaların edilmesi hükümleri Düzenleyici TBMM nin saklı ve kalmak denetleyici bütçe kaydıyla, hakkının kurumlar, bu Kanun sağlanması bu Kanunun hükümlerine sadece ve meclisin tâbidir. 3, 7, 8, 12, kamu 15, 17, Düzenleyici harcamalarının 18, 19, 25, 42, 43, ve denetleyici denetim 44, 47, 48, kurumlar, yetkisinin 49, 50, 51,52, bu Kanunun artırılması 53, 54, 68 sadece açısından ve 76 78 ncı 3, 7, 8, 12, önem 15, maddelerine tâbidir.(1) 17, taşımaktadır. 18, 19, 25, 42, 43, 44, 47, 48, 49, 50, 51,52, 53, 54, 68 ve 76 78 ncı maddelerine tâbidir.(1) MADDE 2 - KAPSAM
DEĞİŞİKLİK GEREKÇE MEVCUT HALİ ÖNERİSİ a) Merkezi Genel yönetim yönetim tanımı kapsamındaki içerisinde yalnızca, kamu devlet idareleri: olmanın Uluslararası gerektirdiği sınıflandırmalara asli fonksiyonları göre yerine belirlenmiş getiren olan, Bakanlıklar merkezî ve yönetim ilgili kapsamındaki kuruşları yer kamu almalıdır. idareleri, sosyal hizmet güvenlik kurumları, kurumları sosyal güvenlik mahallî kurumları idareleri, ve mahallî idareleri, b) Yer Merkezî ve yerel konu yönetimleri yönünden kapsamındaki belirli bir amaçla kamu kurulmuş idareleri: ayrı Bu Kanuna tüzelkişiliği ekli olan (I), kurumların hizmet kurumları olarak ayrıca tanımlanması gerekir. (II) b) Merkezî ve (III) sayılı yönetim cetvellerde kapsamındaki yer alan kamu idareleri: idarelerini, Bu Kanuna ekli (I), (II) İç ve kontrolün (III) sayılı ve cetvellerde mali kontrolün yer alan yeniden kamu tanımlanması idarelerini, gerekmektedir. Ön c) mali Düzenleyici kontrole tabi tutulmayan denetleyici işlemler kurumlar: de kontrol Bu Kanuna edilmektedir. ekli (III) sayılı c) cetvelde Hizmet yer Kurumları: alan kurumları, Yer ve konu yönünden hizmet sunan ve ekli II Mali hizmetler birimleri ifadesi, başta farklı görev ve sorumluluk taşıyan sayılı d) idari Sosyal cetvelde ve güvenlik mali yer alan işler kurumları: kamu birimlerinin kurumlarını, Bu Kanuna bulunduğu ekli kurumlar (IV) sayılı olmak cetvelde üzere, yer e) alan uygulamada Mahallî kamu kurumlarını, idare:-yerel karışıklık Yönetimler yaratabilmektedir. Yetkileri belirli bir coğrafi alan ve hizmetlerle e) İç Mahallî denetim sınırlı idare: ve dış Yetkileri olarak denetim kamusal belirli kavramları bir faaliyet coğrafi belirtilmeli, gösteren alan ve dış hizmetlerle belediye, denetim, Sayıştay il sınırlı özel idaresi olarak denetimi kamusal ile bunlara ile sınırlı faaliyet bağlı tutulmamalıdır. gösteren veya bunların belediye, kurdukları il özel idaresi veya ile üye bunlara oldukları bağlı birlik veya bunların ve idareleri,(1) kurdukları veya üye oldukları birlik ve idareleri,(1) MADDE 3 - TANIMLAR
DEĞİŞİKLİK ÖNERİSİ k) Strateji Geliştirme Birimi: Strateji geliştirme başkanlıkları ve strateji geliştirme daire başkanlıkları ile strateji geliştirme ve malî hizmetlerin yerine getirildiği müdürlükleri m) İç Denetim: Kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve (iç kontrol ve risk yönetiminde) rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetini n) Dış Denetim: Sayıştay (ya da bağımsız denetim birimleri) tarafından yapılan denetimi pm) Malî kontrol: Ön Mali Kontrol ve Harcama Sonrası Kontrolü rr) Mali Kontrol İç kontrol: Kamu kaynaklarının belirlenmiş amaçlar doğrultusunda, ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uygun, etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için oluşturulan kontrol sistemi ile kurumsal yapı, yöntem ve süreçleri MADDE 3- TANIMLAR
MEVCUT GEREKÇE DEĞİŞİKLİK HALİ ÖNERİSİ g) Kamu Kamu Kamu idarelerinin idarelerinin ürettiği/üretebileceği mal mal ve ve hizmet hizmet üretimine mal ve hizmetlerin ile ihtiyaçlarının tümünün karşılanmasında, karşılanmasınyönelik Maliyet-fayda ekonomik ve maliyet-etkinlik projelerdeda, veya sosyal ekonomik analizine verimlilik tabi veya ilkelerine tutulması sosyal uygun verimlilik birtakım olarak açılardan doğru olmayabilir. Bazı kamu mal ve hizmetleri bölünemez maliyet-fayda ilkelerine özelliktedir. uygun veya Ayrıca olarak maliyet-etkinlik tüm maliyet-fayda mal ve hizmetler ile gerekli veya ile görülen veihtiyaçların maliyet-etkinlik diğer ekonomik analize tabi ile ve sosyal gerekli tutulması analizlerin görülen pratikte diğer yapılması uygulanması ekonomik esastır. ve zor sosyal bir durumdur. analizlerin Öte yapılması yandan esastır. bazı Çalışmalarda kurumların uygun üretebileceği yöntemlerle hizmetler, hizmetten analize doğrudan tabi ve dolaylı tutulmasını olarak yararlanacak gerektirmeyecek tarafların nitelikte görüşleri olabilir. de alınır. Bu yüzden belirli bir sınırlama getirilmesi, mal ve hizmet üretiminde proje yaklaşımıyla konunun ele alınarak, doğrudan ve dolaylı faydaları ve dışsal maliyetlerle birlikte maliyetleri, ele alınmalıdır. Ekonomik ve sosyal verimliliğin sağlanmasının yerine, Fayda-maliyet analizi ile birlikte maliyet-etkinlik analizinin yapılması gerekmektedir. MADDE 5 (g) KAMU MALİYESİNİN TEMEL İLKELERİ
Madde 6- Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir, gider, tahsilat, ödeme, nakit planlaması ve borç yönetimi Hazine birliğini sağlayacak şekilde yürütülür. Bu Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin tüm gelirleri Hazine veznelerine girer, giderleri bu veznelerden ödenir. Bu idareler özel vezne açamaz. Açıklama: Hazine Birliğinin sağlanmasında, ikinci fıkrada sadece genel bütçeli idareler sayılmaktadır. Bu durum merkezi yönetim kapsamındaki diğer idareleri kapsamamaktadır. Bununla birlikte, hazine birliği ilkesi gereği tüm idareleri kapsayacak biçimde bir sistemi tasarlamak ve pratikte uygulamak oldukça zordur. MADDE 6 HAZİNE BİRLİĞİ
GEREKÇE MEVCUT DEĞİŞİKLİK DURUM ÖNERİSİ Malî saydamlık Mali saydamlık başlığındaki mali ibaresinin kaldırılması Madde gerekmektedir. 7- Her türlü Kaynakların kamu kaynağının etkili ve elde ekonomik edilmesi kullanılması ve ve stratejik kullanılmasında amaç önemli ve denetimin hedefler olmakla doğrultusunda sağlanması birlikte, kamu amacıyla kullanılmasında kurumlarına kamuoyu denetimin atfedilen zamanında sağlanması rol, bilgilendirilir. kamu amacıyla faydası Bu amaçla; kamuoyu sağlamak zamanında üzere kamusal bilgilendirilir amaçların Bu amaçla; gerçekleştirilmesidir. Öte yandan, b) kurumlar Hükümet tarafından politikaları, kalkınma yürütülen planları, faaliyetler, yıllık hangi programlar, konuda stratejik olursa planlar olsun ile bütçelerin a) Görev, hazırlanması, yetki ve sorumlulukların yetkili organlarda açık görüşülmesi, olarak tanımlanması, uygulanması b) ve Hükümet neredeyse tümü mali sonuç doğurabilmektedir. Bu açıdan, 5018 uygulama sayılı politikaları, sonuçları ile raporların kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olması, kanun kapsamına kalkınma geniş planları, anlamda, yıllık mali programlar, işlerin stratejik dışında kalan planlar tüm ile bütçelerin c) yönetsel Kurum tarafından hazırlanması, ve ana fonksiyonların belirlenen, yetkili taraflara organlarda faaliyetleri sonuç görüşülmesi, girmektedir. doğurabilen uygulanması temel politika ve uygulama kararların düzenli sonuçları dönemlerde ile raporların açıklanması, kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olması, Ayrıca, saydamlığın sağlanması için, önemli politika, karar ve.. d) İç denetim ve dış denetim sonuçlarının kamuoyu ile paylaşılması, faaliyetlerin, mali yönetim çevresindeki tedarikçilerle ilgili konuların e) kamuoyuyla Öngörülen ve paylaşılması gerçekleştirilen gerekmektedir. ihaleler ve ihaleler karşılığındaki işlere ilişkin bilgilerin ulaşılabilir olması, MADDE 7- MALİ SAYDAMLIK
DEĞİŞİKLİK ÖNERİSİ Madde-8 Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, stratejik amaç ve hedefler doğrultusunda ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır. Gümüşhane Üniversitesi Görüşü: Madde 8- Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınması konusunda Maliye Bakanlığı imza edilen belge tutarının %50 altında her türlü caydırıcı önlemleri almakta sorumludur. Yetkililer yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır. MADDE 8 HESAP VERME SORUMLULUĞU
DEĞİŞİKLİK ÖNERİSİ: Bakanlar, hükümet politikasının MEVCUT HALİ : Bakanlar, hükümet politikasının uygulanması ile GEREKÇE uygulanması bakanlıklarının ile ve bakanlıklarının bakanlıklarına bağlı, ve bakanlıklarına ilgili ve ilişkili bağlı, kuruluşların ilgili ve stratejik ilişkili kuruluşların planları ile bütçelerinin stratejik planları kalkınma ile planlarına, bütçelerinin yıllık kalkınma programlara planlarına, uygun olarak yıllık programlara hazırlanması uygun ve uygulanmasından, olarak hazırlanması bu ve çerçevede uygulanmasından, diğer bu bakanlıklarla çerçevede diğer koordinasyon bakanlıklarla ve işbirliğini koordinasyon sağlamaktan ve işbirliğini sorumludur. sağlamaktan Bu sorumluluk, Başbakan a ve TBMM e Yükseköğretim karşı Kurulu, sorumludur. Ölçme, Bu Seçme sorumluluk ve Yerleştirme yönetsel ve Merkezi mali sorumluluğu Başkanlığı, kapsamaz. üniversiteler ortaya koymak ve yüksek gerekmektedir. teknoloji enstitüleri için Millî Eğitim Bakanına, mahallî Bu idareler sorumluluk, için İçişleri Yükseköğretim Bakanına aittir. Kurulu, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, Diğer bakanlıklarla üniversiteler koordinasyon ve yüksek teknoloji görevinin enstitüleri üst yöneticiler için Millî olarak (Değişik ikinci fıkra: 24/7/2008-5793/31 md.) Bakanlar, kamu kaynaklarının Eğitim Bakanına, Müsteşarlar mahallî tarafından idareler yerine için İçişleri getirilmesi Bakanına gerekmektedir. etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ile hukuki aittir. (Değişik ve mali ikinci konularda fıkra: 24/7/2008-5793/31 Başbakana ve Türkiye md.) Büyük Bakanlar, Millet Meclisine kamu kaynaklarının karşı sorumludurlar. etkili, ekonomik ve verimli Bakanlar; kullanılması idarelerinin ile amaçları, hukuki ve hedefleri, mali konularda stratejileri, Başbakana varlıkları, ve yükümlülükleri Türkiye Büyük Millet ve yıllık Meclisine performans karşı programları sorumludurlar. konusunda her malî yılın ilk ayı içinde Bakanlar; kamuoyunu idarelerinin bilgilendirirler. amaçları, hedefleri, stratejileri, varlıkları, yükümlülükleri ve yıllık performans programları konusunda her malî yılın ilk ayı içinde kamuoyunu bilgilendirirler.(1) Bakanların Milli Savunma Bakanlığı hariç, kendi bakanlıklarında üst yönetici olmadıkları da düşünülürse yalnızca siyasi yönden sorumlu olduğunu, yönetsel ve mali sorumluluğun üst yöneticide olduğunu MADDE 10- BAKANLAR
DEĞİŞİKLİK MEVCUT HALİ: ÖNERİSİ: Bakanlıklarda Bakanlıklarda müsteşar, diğer müsteşar, kamu diğer idarelerinde kamu DEĞİŞİKLİK ÖNERİSİ idarelerinde en üst yönetici, en il üst özel yönetici, idarelerinde il özel vali ve idarelerinde belediyelerde vali belediye ve belediyelerde başkanı üst Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, strateji belediye yöneticidir. başkanı Ancak, üst Millî yöneticidir. Savunma Ancak, Bakanlığında Millî üst Savunma yönetici Bakanlığında Bakandır. üst geliştirme birimleri malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yönetici Bakandır. yerine Üst yöneticiler, getirirler.(2) idarelerinin Bu durumda stratejik üst yöneticilerin planlarının ve sorumluluğu bütçelerinin ortadan kalkınma Üst yöneticiler, idarelerinin kurumlarında stratejik planlarının üst politika kalkmaz planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri belgeleri ve kalkınma planlarına uygun olarak hazırlanmasından, bütçeninve ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik planına sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde Sakarya ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve edilmesi Üniversitesi kullanımını Görüşü: sağlamaktan, Üst yöneticilere kayıp sorumluluklarının ve kötüye kullanımının gereklerini uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kurumunda, kaynakların etkili, önlenmesinden, yerine malî getirmediklerinde yönetim ve kontrol her türlü sisteminin aylık, işleyişinin ödenek, zam gözetilmesi, ve tazminatlar ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, izlenmesi ve dahil bu bir Kanunda aylık net belirtilen ödemeler görev toplamının ve sorumlulukların 3 katı tutarında para yerine cezası kayıp verilir. kötüye kullanımının önlenmesinden, yolsuzluğu önleyici tedbirler getirilmesinden Bakana; mahallî idarelerde ise meclislerine karşı almasından, bu doğrultuda insan kaynakları yönetimini sağlamaktan,, malî sorumludurlar. yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana; hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler. mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar. MADDE 11 ÜST YÖNETİCİLER
DEĞİŞİKLİK ÖNERİSİ GETİRİLMEYEN MADDELER 1. MADDE 4. KAMU MALİYESİ 2. MADDE 6. HAZİNE BİRLİĞİ
TEŞEKKÜRLER Dr. Hakan BAKKAL Yalova Üniversitesi