Genelge No : 2005/24 Çıkarıldığı Tarih : 25.10.2005 Yürürlük Tarihi : 01.11.2005 Konusu : VOB-İMKB 100 Vadeli İşlem Sözleşmesi Yapılan Değişiklikler : 02.01.2006 tarihli, 2006/28 No lu genelge ile 10.03.2006 tarihli, 2006/32 No lu genelge ile 24.07.2006 tarihli, 2006/38 No lu genelge ile 14.02.2007 tarihli, 2007/48 No lu genelge ile 12.07.2007 tarihli, 2007/53 No lu genelge ile 29.11.2007 tarihli, 2007/57 No lu genelge ile 08.02.2008 tarihli, 2008/60 No lu genelge ile 02.05.2008 tarihli, 2008/64 No lu genelge ile 10.10.2008 tarihli, 2008/74 No lu genelge ile
09.03.2009 tarihli, 2009/83 No lu genelge ile 05.08.2009 tarihli, 2009/90 No lu genelge ile 06.10.2009 tarihli, 2009/94 No lu genelge ile 03.12.2009 tarihli, 2009/103 No lu genelge ile 24.06.2010 tarihli, 2010/114 No lu genelge ile 30.07.2010 tarihli, 2010/116 No lu genelge ile 22.11.2010 tarihli, 2010/122 No lu genelge ile 22.11.2010 tarihli, 2010/123 No lu genelge ile 10.12.2010 tarihli, 2010/127 No lu genelge ile 17.04.2012 tarihli, 2012/155 No lu genelge ile 05.11.2012 tarihli, 2012/160 No lu genelge ile Asgari unsurları Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Yönetmeliğinin 35 inci maddesi uyarınca Sermaye Piyasası Kurulunun 30.11.2004 tarih ve 47/1564 sayılı kararı ile onaylanan VOB- İMKB 100 Vadeli İşlem Sözleşmesi hükümleri ve bu Sözleşmeye uygulanacak İşlem Prosedürü aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. Sayfa 2 / 27
VADELİ İŞLEM VE OPSİYON BORSASI VOB-İMKB 100 VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMESİ SÖZLEŞME NO: 101 SÖZLEŞME HÜKÜMLERİ ve İŞLEM PROSEDÜRÜ Sayfa 3 / 27
İçindekiler 1. SÖZLEŞME HÜKÜMLERİ 1.1. KISALTMA VE TANIMLAR 1.2. GENEL HÜKÜMLER 1.3. FİYAT KOTASYONU, GÜNLÜK FİYAT HAREKET LİMİTLERİ 1.4. SÖZLEŞMENİN VADE AYLARI, YENİ VADELERİN AÇILMASI, SON İŞLEM GÜNÜ 1.5. GÜNLÜK UZLAŞMA FİYATI VE VADE SONU UZLAŞMA FİYATI 1.6. İŞLEM TEMİNATLARI 1.7. HESAPLARIN GÜNCELLEŞTİRİLMESİ, TEMİNAT TAMAMLAMA VE TEMERRÜT 1.8. SÖZLEŞMENİN VADE SONUNDA YAPILACAK İŞLEMLER 1.9. TAKAS MERKEZİ, TAKAS GARANTİSİ VE GARANTİ FONU 1.10. BORSA, TAKAS MERKEZİ, ÜYE VE MÜŞTERİLER ARASINDAKİ İLİŞKİ VE SORUMLULUK 1.11. OLAĞANÜSTÜ DURUMLAR VE DEĞİŞİKLİKLER 1.12. UYGULANACAK HUKUK VE SÖZLEŞMENİN NİTELİĞİ 2. İŞLEM PROSEDÜRÜ Sayfa 4 / 27
1. Sözleşme Hükümleri 1.1. Kısaltma ve Tanımlar Bu Sözleşmede ve/veya İşlem Prosedüründe geçen; Açık Pozisyon : Ters işlem ya da nakdi uzlaşma ile kapatılmamış pozisyonları, Alıcı veya Alıcılar : Uzun pozisyon sahiplerini, Başlangıç Teminatı : Sözleşme satın alınırken ya da satılırken Borsa tarafından sözleşme bazında belirlenen ve yatırılması zorunlu olan tutarı, Baz Fiyat : Günlük fiyat hareket limitlerinin hesaplanmasında kullanılan bir önceki günün uzlaşma fiyatını ya da sözleşmenin işleme açıldığı günde Borsa tarafından öngörülen yöntemler kullanılarak belirlenen fiyatı, Borsa Bülteni : Borsa tarafından yayımlanan bülteni, Borsa Genelgeleri : Garanti Fonunun Kuruluş ve İşleyiş Esasları Genelgesi, İşlem Esasları Genelgesi, Takas ve Temerrüt Esasları Genelgesi, Teminatlandırma ve Diğer Risk Yönetimi Esasları Genelgesi, Üyelik Esasları Genelgesi, Üye Sistem Erişimi Esasları Genelgesi ve Borsa tarafından çıkarılacak diğer Genelgeleri, Borsa Günü : Borsanın işlem için açık olduğu iş günlerini, Borsa veya VOB : Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Anonim Şirketini, Borsa Yönetmeliği : 27.03.2004 tarihli ve 25415 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Yönetmeliğini, Dayanak Varlık : İMKB-100 ulusal hisse senedi fiyat endeksinin hesaplama yöntemi kullanılarak bu endekse dahil olan firmaların hisse senedi fiyatlarından oluşan değer, Fark (Yayılma) Pozisyonu Fark (Yayılma) Teminatı Garanti Fonunun Kuruluş ve İşleyiş Esasları Genelgesi : Her bir hesap için, aynı anda, aynı sözleşmenin farklı vadelerinin birinde uzun diğerinde kısa pozisyon alınmasını, : Fark (yayılma) pozisyonu için yatırılması gereken işlem teminatını, : Borsa Garanti Fonunun Kuruluş ve İşleyiş Esasları Genelgesini ve bu Genelgede yapılan değişiklikleri, Genel Yönetmelik : 23.02.2001 tarihli ve 24327 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsalarının Kuruluş Sayfa 5 / 27
ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmeliği, Günlük Fiyat Hareket Limitleri Günlük Uzlaşma Fiyatı : Yüzdesel olarak sözleşme fiyatının gün içerisinde bir önceki günün uzlaşma fiyatına göre en fazla hareket edebileceği oranı, : Borsa günü sonunda hesapların güncelleştirilmesinde kullanılmak üzere detayları Borsa Yönetmeliği nin 80 ve 81 inci maddelerinde ve hesaplama şekli İşlem Prosedüründe belirtilen fiyatı, İlgili Mevzuat : Kanun, SPK nın Tebliğ ve diğer düzenlemeleri ile Genel Yönetmelik, Borsa Yönetmeliği, Borsa Genelgeleri ve Borsanın diğer düzenlemelerini, İMKB : İstanbul Menkul Kıymetler Borsasını, İşlem Esasları Genelgesi : Borsa İşlem Esasları Genelgesini ve bu Genelgede yapılan değişiklikleri, İşlem Prosedürü : Borsa tarafından İlgili Mevzuat çerçevesinde bu Sözleşmeye uygulanmak üzere belirlenmiş prosedür ve bu prosedürde yapılan değişiklikleri, İşlem Teminatları : Başlangıç, sürdürme, fark (yayılma) ve olağanüstü durum teminatlarını, Kanun : Sermaye Piyasası Kanununu, Kısa Pozisyon Sahibi Nakdi Uzlaşma/Mutabakat Olağanüstü Durum Teminatı : Vadeli işlem sözleşmelerine ilişkin işlemlerde, sözleşmenin vadesinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı teslim etme yükümlülüğünden kaynaklanan nakdi uzlaşmayı sağlamakla yükümlü tarafı, : Açık pozisyonların vade sonu uzlaşma fiyatı üzerinden kapatılmasını, : Sözleşmenin 1.11 inci maddesinde belirtilen olağanüstü durumlarda Borsa tarafından bulundurulmasına karar verilen ek işlem teminatlarını, Pozisyon Limiti : Teminatlandırma ve Diğer Risk Yönetimi Esasları Genelgesi nde belirtilen mutlak pozisyon limiti ve oransal pozisyon limitini, Satıcı veya Satıcılar : Kısa pozisyon sahiplerini, SPK veya Kurul : Sermaye Piyasası Kurulunu, Son İşlem Günü : Sözleşmenin alım satımının yapılabileceği son Borsa gününü, Sözleşme : VOB-İMKB 100 vadeli işlem sözleşmesini, Sözleşmenin Büyüklüğü : Bir adet VOB-İMKB 100 vadeli işlem sözleşmesindeki dayanak varlığın tutarını, Sayfa 6 / 27
Sözleşmenin Vadesi : Sözleşmenin sona ereceği zamanı, Sürdürme Teminatı Takas Merkezi veya Takasbank Takas ve Temerrüt Esasları Genelgesi Teminatlandırma ve Diğer Risk Yönetimi Esasları Genelgesi Ters İşlem veya Pozisyonun Kapatılması Uzlaşma Fiyatı Komitesi Uzun Pozisyon Sahibi : Piyasadaki günlük fiyat hareketleri karşısında güncelleştirilen teminat tutarlarının ve teminat olarak bulundurulması gereken varlık kompozisyonunun koruması gereken alt düzeyi, : Takasbank İMKB Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketini, : Borsa Takas ve Temerrüt Esasları Genelgesini ve bu Genelgede yapılan değişiklikleri, : Borsa Teminatlandırma ve Diğer Risk Yönetimi Esasları Genelgesini ve bu Genelgede yapılan değişiklikleri, : Vadesi aynı olan sözleşmede, uzun pozisyon karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında uzun pozisyon alınması yoluyla pozisyonun tasfiyesini, : Borsa Yönetmeliğinde belirtilen Uzlaşma Fiyatı Komitesini, : Vadeli işlem sözleşmelerine ilişkin işlemlerde, sözleşmenin vadesinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı teslim alma yükümlülüğünden kaynaklanan nakdi uzlaşmayı sağlamakla yükümlü tarafı, Üye : Borsa üyesi aracı kuruluşu, Üyelik Esasları Genelgesi Üye Sistem Erişimi Esasları Genelgesi : Borsa Üyelik Esasları Genelgesini ve bu Genelgede yapılan değişiklikleri, : Borsa Üye Sistem Erişimi Esasları Genelgesini ve bu Genelgede yapılan değişiklikleri, Yönetim Kurulu : Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Anonim Şirketi Yönetim Kurulunu, Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı : Vade sonunda pozisyonların kapatılmasında kullanılan ve hesaplama şekli İşlem Prosedüründe belirtilen fiyatı ifade eder. Sayfa 7 / 27
1.2. Genel Hükümler 1.2.1 İşbu Sözleşmede yer alan hükümler, Borsa da kote edilmiş değişik vadelerdeki tüm VOB-İMKB 100 sözleşmelerine uygulanır. 1.2.2 Borsada işlem gören VOB-İMKB 100 sözleşmelerinin Borsaya emir iletilmek suretiyle Borsada alınıp satılması ile sözleşmeyi alanlar/satanlar, ayrıca sözleşme imzalanmasına, bir bildirimde bulunulmasına veya bir basılı evrakın kendilerine teslim edilmesine gerek olmaksızın İlgili Mevzuat çerçevesinde bu sözleşmede yer alan hakların sahibi ve yükümlülüklerin sorumlusu olur ve söz konusu hükümler sözleşmeyi alanları/satanları bağlar. Sözleşmeye taraf olunmasıyla birlikte, Borsa Yönetmeliği veya Borsa Yönetmeliğine dayanılarak çıkarılan veya daha sonra çıkarılabilecek Borsa Genelgeleri, Takas Merkezi düzenlemeleri ile İlgili Mevzuat uyarınca yapılan diğer düzenlemelerde belirlenen teminat, teslimat ve sözleşme ile ilgili diğer tüm iş ve işlemlerin süresi içerisinde yerine getirileceği, sözleşme hükümleri ve bu hükümlerin uygulanması kabul ve taahhüt edilmiş olunur. Borsa Üyelerinin tabi olduğu özel yükümlülükler saklı kalmak kaydıyla, bu Sözleşme ve İlgili Mevzuat hükümleri Borsa Üyesi olmayan sözleşme tarafları için de aynı şekilde bağlayıcıdır. 1.2.3 Borsada sözleşme alınıp satılması, Borsa işleminde eşleşen iki taraftan birinin uzun pozisyon alırken diğer tarafın kısa pozisyon alması anlamına gelir. Sözleşmelerde uzun pozisyon alınması işlemi alış, kısa pozisyon alınması işlemi ise satış olarak nitelendirilir. Borsada sözleşme alınması veya satılması ile ya yeni bir uzun veya kısa pozisyon sahibi olunur ya da daha önce mevcut olan bir pozisyon kapatılır. 1.2.4 Bir sözleşmede uzun pozisyon sahibi olan tarafın, aynı vadeli sözleşmede kısa pozisyon almasına veya kısa pozisyon sahibi olan tarafın, aynı vadeli sözleşmede uzun pozisyon almasına sebep olacak şekilde Borsada işlem yapması veya bu işlemin aşağıda 1.7 nci maddede belirtildiği şekilde temerrüt nedeniyle Borsa ve/veya Takas Merkezi tarafından re sen yapılması durumunda, bu kişinin aynı sözleşmede kısa pozisyon ve uzun pozisyon Sayfa 8 / 27
sahibi olarak sahip olduğu hak ve yükümlülükler aynı kişide birleşmiş olarak kabul edilir ve söz konusu hak ve yükümlülükler karşılıklı olarak netleştirilerek sona erdirilir. Ters işlem olarak adlandırılan bu işlem neticesinde açık pozisyonlar bu tutarda kapatılmış olur. Sözleşmelerin takasında hak ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi bakımından Takas Merkezinin alıcı karşısında satıcı, satıcı karşısında alıcı konumda olması ve eşleşen tarafların sözleşmenin takasına ilişkin olarak birbirlerine karşı talep haklarının bulunmaması sebebiyle, sözü edilen eşleştirme ve netleştirme suretiyle hak ve yükümlülüklerin karşılıklı olarak sona erdirilmesi hususunda, Borsa işleminde eşleşen tarafların veya diğer açık pozisyon sahiplerinin ya da hesabında ters işlem yapılan tarafın izni, onayı veya talimatı aranmaz. Söz konusu netleştirme işlemi Borsa veya Takas Merkezi ile üyeler tarafından ilgili hesaplar üzerinde re sen yapılır. 1.2.5 Borsa işlemi neticesinde oluşan açık pozisyonlardan doğan hak ve yükümlülükler, sözleşmenin ters işlem ile Borsada kapatılması veya vadesinin gelmesiyle sona erer. Pozisyonun kapatılması neticesinde aşağıda 1.7 nci madde çerçevesinde kar ve zarar hesaplanmasından doğan hak ve yükümlülükler saklıdır. Bunun dışında, sözleşmelerin veya açık pozisyonlardan doğan hak ve yükümlülüklerin Borsa içinde veya dışında başka bir yolla satılması veya devri mümkün değildir. 1.3. Fiyat Kotasyonu, Günlük Fiyat Hareket Limitleri 1.3.1 İMKB-100 Endeksi nin 1.000 ile bölünmüş hali virgülden sonra üç basamak şeklinde işlem sistemine girilir. Miktar teklifleri bir adet sözleşme ve katları şeklinde girilebilir. Girilebilecek fiyat kotasyonu İşlem Prosedüründe belirtilen minimum fiyat adımına göre ayarlanır. 1.3.2 Günlük fiyat hareket limiti Baz Fiyat üzerinden İşlem Prosedüründe belirtildiği şekilde hesaplanır. Bu yöntemle hesaplanan üst veya alt limitin fiyat adımına tekabül etmemesi halinde üst limit bir üst fiyat adımına, alt limitse bir alt fiyat adımına yuvarlanır. Sayfa 9 / 27
1.4. Sözleşmenin Vade Ayları, Yeni Vadelerin Açılması, Son İşlem Günü 1.4.1 Sözleşmenin vade ayları İşlem Prosedüründe belirtilmiştir. En yakın vadeli sözleşmenin son işlem gününden sonraki ilk Borsa gününde işleme açık olan en uzun vadeli sözleşmeden sonra gelen vade ayı için yeni bir sözleşme işleme açılır. 1.4.2 Son işlem günü, Sözleşmenin alım satımının yapılabileceği, İşlem Prosedüründe belirtilen son Borsa Günüdür. Son işlem günü olarak belirlenen günde Borsanın kapalı olması halinde Borsa tarafından bir başka gün son işlem günü olarak belirlenir. 1.5. Günlük Uzlaşma Fiyatı ve Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı 1.5.1 Belirli bir vade ayına ilişkin olan Günlük Uzlaşma Fiyatı ve Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı, İşlem Prosedüründe yer aldığı şekilde belirlenir ve en yakın fiyat adımına yuvarlanır. 1.5.2 İşlem Prosedüründe belirtilen şekilde hesaplanan Günlük Uzlaşma Fiyatı ve/veya Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı gerek görüldüğü takdirde Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından Borsa Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde değiştirilebilir. Borsa, İlgili Mevzuat hükümleri uyarınca, Günlük Uzlaşma Fiyatı ve/veya Vade Sonu Uzlaşma Fiyatının belirlenmesindeki yöntemleri değiştirebilir. 1.5.3 Bu şekilde belirlenen Günlük Uzlaşma Fiyatı ve Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı, Borsa tarafından duyurulur. Borsa tarafından duyurulan Günlük Uzlaşma Fiyatı ve Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı herkes için bağlayıcıdır. 1.5.4 Bu şekilde belirlenen Günlük Uzlaşma Fiyatı ve Vade Sonu Uzlaşma Fiyatının finans kuruluşları tarafından kullanılması Borsanın iznine ve lisans ücretine tabidir. 1.6. İşlem Teminatları 1.6.1 Borsada alınmak istenen ve alınmış olan açık pozisyonlar için Takas Merkezinde İşlem Teminatı bulundurulması gereklidir. Bulundurulması gereken Başlangıç Teminatı ve Sayfa 10 / 27
Sürdürme Teminatı tutarları İşlem Prosedüründe belirtildiği gibidir. Fark (yayılma) pozisyonu alınması durumunda yatırılması gereken Fark (yayılma) Teminatı tutarı da İşlem Prosedüründe belirtilmektedir. 1.6.2 Borsa Yönetmeliğinde belirlenen esaslar çerçevesinde Borsa tarafından başlangıç teminatına ek olarak Olağanüstü Durum Teminatı da talep edilebilir. 1.6.3 Teminat olarak kabul edilecek kıymetler, bunların kompozisyonu, nakit olarak bulundurulması zorunlu teminat tutarı, teminatların değerlenmesi ve tamamlanmasına ilişkin hususlar İşlem Prosedüründe belirlenmiştir. 1.6.4 Yatırılması gerekli Başlangıç Teminatı olmaksızın Borsaya iletilen emirler gerçekleşmez. Pozisyon açılmasından sonra bulundurulması gereken teminat tutarlarında eksiklik bulunması durumunda Sözleşmenin 1.7 inci maddesi hükümleri uygulanır. 1.6.5 Bu Sözleşme hükümleri uyarınca tevdi edilmesi gereken İşlem Teminatları, Takas Merkezi tarafından iade edilmesi gerektiğinde aynen değil misli olarak iade edilir. Bu teminatlar, Borsa Yönetmeliği, Borsa Genelgeleri ve Sözleşme hükümlerine göre nakit dışı olanları nakde çevirme ve bunlarla açık pozisyonlardan oluşan zararları karşılama dahil olmak üzere teminatlar üzerindeki tüm tasarruf haklarının, inançlı mülkiyet esaslarına göre Takas Merkezine devir ve intikal etmesini ve bu hakların Takas Merkezi tarafından kullanılmasını sağlayacak şekilde Takas Merkezine tevdi edilir. Borsa Üyesi tarafından müşteri adına Takas Merkezine tevdi edilen teminatların, başkaca her hangi bir işleme veya incelemeye gerek olmaksızın bu madde hükmüne uygun olarak tevdi edildiği kabul edilir ve Takas Merkezi, söz konusu varlıklar üzerinde Borsa Yönetmeliği, Borsa Genelgeleri, Takas Merkezi düzenlemeleri ve Sözleşme hükümlerine göre tasarruf edebilir. Müşteri varlıklarının bu madde hükmüne uygun olarak üye tarafından teslim alınmamasından doğan tüm hukuki sorumluluk ilgili üyeye ait olup bu nedenle Takas Merkezine herhangi bir sorumluluk yüklenemez. Bu şekilde Takas Merkezinde bulunan işlem teminatları münhasıran sözleşmelerden kaynaklanan yükümlülüklerin tasfiyesi amacıyla kullanılır, üyenin veya müşterilerin diğer yükümlülükleri nedeniyle kullanılamaz. Sayfa 11 / 27
1.7. Hesapların Güncelleştirilmesi, Teminat Tamamlama ve Temerrüt 1.7.1 Borsa Gününde seans bitiminden sonra açık pozisyon bulunan hesaplar, Borsa Genelgelerinde belirlenen şekilde Günlük Uzlaşma Fiyatı kullanılarak güncellenir. Bir sonraki fıkra hükmü saklı kalmak kaydıyla, hesapların güncellenmesinde Günlük Uzlaşma Fiyatının, bir önceki Borsa Gününe ilişkin Günlük Uzlaşma Fiyatından, (a) yüksek olması durumunda uzun pozisyon sahipleri (Alıcılar) kar, kısa pozisyon sahipleri (Satıcılar) zarar, (b) düşük olması durumunda uzun pozisyon sahipleri (Alıcılar) zarar ve kısa pozisyon sahipleri (Satıcılar) kar elde eder. Pozisyonun ilk açıldığı günde kar veya zarar işlem fiyatı ile aynı günkü Günlük Uzlaşma Fiyatı arasındaki fark üzerinden hesaplanır. Pozisyonun kapatıldığı gün ise kar veya zarar işlem fiyatı ile bir önceki Günlük Uzlaşma Fiyatı arasındaki fark üzerinden hesaplanır. 1.7.2 Kar ve zararların hesaplanma şekli, karların hesaplara aktarılma usul ve şartları ile güncelleştirme işlemlerine ilişkin süreler İşlem Prosedüründe belirtilmiştir. 1.7.3 Güncelleştirme işlemlerinde, zarar eden hesapların nakit teminatlarından zarar tutarları kesilir. Zarar tutarlarının kesilmesi neticesinde teminat açığı oluşan hesaplar için teminat tamamlama çağrısı yapılır. Teminat tamamlama çağrısı Takas Merkezi tarafından Takas Üyelerine, Takas Üyeleri tarafından varsa takasını garanti ettikleri takas üyesi olmayan Borsa üyelerine ve müşterilerinin hesapları için kendilerine teminat tamamlama çağrısı yapılan Borsa üyeleri tarafından ilgili müşterilere yapılır. Teminat tamamlama çağrısı yapılma şekli ve zamanı İşlem Prosedüründe yer aldığı gibidir. Teminat tamamlama yükümlülüğünün süresi içinde yerine getirilmemesi durumunda temerrüt oluşur. Teminat tamamlama süresi ve temerrüt durumunda uygulanacak müeyyideler İşlem Prosedüründe yer aldığı gibidir. Sayfa 12 / 27
1.8. Sözleşmenin Vade Sonunda Yapılacak İşlemler 1.8.1 Sözleşme nakdi uzlaşmaya tabidir. Nakdi uzlaşma, vade sonunda açık olan pozisyonların Borsa tarafından vade sonu uzlaşma fiyatı üzerinden ters işlemle sonlandırılması yoluyla yapılır. 1.8.2 Sözleşmenin son işlem günü ve vade sonu İşlem Prosedüründe yer aldığı gibidir. 1.9. Takas Merkezi, Takas Garantisi ve Garanti Fonu 1.9.1 Takas Merkezi, İlgili Mevzuatta öngörülen şekilde, merkezi muhatap olarak sözleşmelerin alıcısına karşı satıcı ve satıcısına karşı alıcı rolünü üstlenir. Temerrüt durumunda, takas yükümlüğünün yerine getirilmesi için, Sözleşmenin 1.6 ncı maddesinde belirtilen işlem teminatları ve Garanti Fonu kullanılır. Takas Merkezi, takasın gerçekleşmesinden kendi kaynakları ile sorumlu değildir. 1.9.2 1.9.1 hükmü saklı kalmak kaydıyla Takas Merkezinin sorumluluğu, sözleşmelerin takası sırasında taraflardan her biri için karşı tarafın yerini almasından kaynaklanan tutar kadardır. Takas Merkezi garantisi, sadece Takas Merkezinde açılan hesaplar ve bu hesaplarda izlenen sözleşmelerle sınırlıdır. 1.9.3 Garanti Fonu kullanım esasları, ödemelerin şekli ve öncelikleri ile Garanti Fonu kaynakları katkı payları Garanti Fonunun Kuruluş ve İşleyiş Esasları Genelgesinde düzenlendiği gibidir. 1.10. Borsa, Takas Merkezi, Üye ve Müşteriler Arasındaki İlişki ve Sorumluluk 1.10.1 Bu Sözleşme, İşlem Prosedürü ve İlgili Mevzuat çerçevesinde yapılacak tüm iş ve işlemlerde, işlemlerin üyelerin müşterilerine ait olup olmadığına bakılmaksızın Borsa ve Takas Merkezi tarafından sadece ilgili üye muhatap alınır. Bu şekilde üyelerin müşterilerine ait iş ve işlemlerde (Müşteri İşlemleri) ilgili üyenin, müşterileri adına teminat tamamlama çağrısı dahil olmak üzere her türlü bildirimi alma ve her türlü işlemi gerçekleştirme hususlarında tam yetkili olduğu kabul edilir. Bu çerçevede Borsa ve/veya Takas Merkezinin Müşteri İşlemleri için ilgili üyeye yapacağı teminat tamamlama Sayfa 13 / 27
çağrısına rağmen bu hesaplara ilişkin yükümlülüğün zamanında yerine getirilmemesi durumunda, müşterilere herhangi bir bildirim yapılmasına gerek olmaksızın, müşteri hesapları üzerinde temerrüdün sona erdirilmesi amacıyla pozisyonların re sen kapatılması, nakit dışı teminatların nakde çevrilmesi dahil olmak üzere her türlü tasarrufta bulunmaya tam yetkili olduğu kabul edilir. Borsa üyesi veya müşteri, diğer tarafın kendisine karşı olan yükümlülükleri tam olarak yerine getirmediğine dayanarak, Borsa ve/veya Takas Merkezinden herhangi bir zarar ve ziyan talebinde bulunamayacağı gibi kendi hesabında yapılan işlemlerin geçersizliğini ileri süremez. Bu bakımdan, ancak bununla sınırlı olmamak üzere, Borsa ve Takas Merkezi tarafından ilgili üyeye teminat tamamlama çağrısı yapılmış, ancak süresi içinde teminatın tamamlanmamış olması nedeniyle hesabındaki açık pozisyonları re sen kapatılmış, teminatları nakde çevrilmiş müşteri, teminat tamamlama çağrısının kendisine ilgili üye tarafından yapılmadığını, yapılmış olsaydı teminatın kendisi tarafından tamamlanabileceği gerekçesi ile Borsa ve/veya Takas Merkezinden herhangi bir talepte bulunamaz. Müşteri ve ilgili üyenin birbirlerine karşı yasal başvuru hakları saklıdır. 1.11. Olağanüstü Durumlar ve Değişiklikler 1.11.1 Borsada işlemlerin dürüst ve düzenli şekilde gerçekleşmesini engelleyen veya gelişimini tamamlaması durumunda işlemlerin dürüst ve düzenli bir şekilde gerçekleşmesini engelleyebileceği makul bir şekilde tahmin edilebilen tüm işlem ve gelişmeler ile beklenmedik diğer olaylar olağanüstü durum olarak kabul edilir. Olağanüstü durumun varlığı Borsa tarafından belirlenir. 1.11.2 Olağanüstü durumların ortaya çıkması durumunda, Borsada işlemlerin dürüst ve düzenli yapılmasını sağlamak amacıyla, Borsa tarafından olağanüstü durumun niteliğine göre aşağıdaki tedbirlerden uygun görülenlerden biri veya birkaçı birlikte alınabilir: (a) Müşteri ve/veya üyelere özgü yeni pozisyon limitlerini belirlemek, (b) Üyelerin mali yükümlülükleriyle ilgili şartları artırmak, Sayfa 14 / 27
(c) İşlemlerin sadece mevcut pozisyonların kapatılmasına yönelik olarak yapılmasını istemek, (d) İlave teminat istemek, (e) Sözleşmelerin vade tarihini uzatmak veya kısaltmak, (f) Teslim tarihi ve/veya teslim şartlarını değiştirmek, (g) Fiyat limitlerini değiştirmek, (h) Açık pozisyonların kapatılmasını veya ilgili teminatlar dahil olmak üzere açık pozisyonların başka bir üyeye transferini istemek ve sözleşmenin uzlaşma fiyatını belirlemek, (i) Sözleşme işlem saatlerini uzatmak, kısaltmak veya değiştirmek, seansın açılış ve kapanış saatlerini değiştirmek, işlemleri durdurmak veya kısıtlamak, (j) Olağanüstü durumun vukuu bulduğu ana kadar yapılmış veya bu andan sonra yapılacak sözleşmelerde geçerli olmak üzere ödenecek paranın miktarını veya alınacak dayanak varlığın kalitesini değiştirmek, (k) Teslimatı geciktirmek, (l) Teslim edilecek varlığın kısıtlı olması durumunda, teslimin gecikmeli olarak yapılmasına veya Yönetim Kurulunun belirlediği bir fiyattan nakdi ifanın yapılmasına karar vermek. 1.11.3 Savaş, büyük çaplı terör, önemli bir doğal afet, dayanak varlıkla ilgili olarak devletin piyasaya müdahalesi gibi nedenlerle Borsada işlem gören sözleşmelerin dayanak varlıklarının spot piyasa fiyatında olağanüstü değişim olduğunda Borsa ilgili varlığa dayalı olan veya bu varlıkla ilgili diğer varlıklara dayalı olan sözleşmelerdeki tüm açık pozisyonların veya açık pozisyonların belirli bir kısmının, söz konusu olağanüstü Sayfa 15 / 27
durumun ortaya çıkmasından önceki en son uzlaşma fiyatı üzerinden kapatılmasına karar verebilir. 1.11.4 Yukarıda 1.11.1, 1.11.2 ve 1.11.3 de belirtilen durumlar ve alınacak tedbirler saklı kalmak üzere Borsa ve/veya Takas Merkezi, Borsa Yönetmeliğinde belirtilen şekilde: (a) Alınacak teminat tutarlarını ve kompozisyonunu değiştirilebilir, (b) Pozisyonların kapatılmasını isteyebilir veya re sen kapatabilir, (c) Günlük fiyat hareket limitlerini değiştirebilir, (d) Pozisyonların başka bir üyeye transferini isteyebilir veya transfer edebilir, (e) İşlem saatlerini değiştirebilir, (f) Fiyat kotasyon şeklini değiştirebilir, (g) Borsa Yönetmeliğinde öngörülen diğer değişiklikleri yapabilir. 1.11.5 Yukarıda 1.11.1, 1.11.2, 1.11.3 ve 1.11.4 de belirtilen Borsa ve/veya Takas Merkezi tarafından alınan her türlü tedbir ve değişikliklere tabi olmak üzere, Sözleşmenin tarafı olan Alıcı ve Satıcılar, her ne olursa olsun bu sözleşmeden doğan yükümlülüklerini zamanında yerine getirmekle sorumlu olup, mücbir bir sebebin varlığına dayanarak yükümlülüklerini yerine getirmekten hiçbir şekilde imtina edemezler. 1.12. Uygulanacak Hukuk ve Sözleşmenin Niteliği 1.12.1 Bu Sözleşme Türk hukukuna tabidir. 1.12.2 Bu Sözleşme, Sözleşmenin Alıcı ve Satıcılarına İlgili Mevzuat, bu Sözleşme ve İşlem Prosedüründe belirtilen sınır, kapsam, nitelikte ve şekilde kullanılacak ve uygulanacak haklar tanıyan ve yükümlülükler yükleyen, Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında bir sermaye piyasası aracıdır. 1.12.3 Bu Sözleşme ve İşlem Prosedürü hükümleri öncelikle uygulanmak üzere, bu Sözleşme ve bu Sözleşmeye ilişkin İşlem Prosedüründe yer alan hükümler İlgili Mevzuat ile birlikte uygulanır ve yorumlanır. Bu Sözleşme, İşlem Prosedürü ve İlgili Mevzuatta hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanır. Sayfa 16 / 27
1.12.4 Bu Sözleşme Hükümleri ve bu sözleşmeye ilişkin İşlem Prosedürü ve bunlarda daha sonra yapılacak değişiklikler aksi belirtilmedikçe Borsa Bülteninde yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. Sayfa 17 / 27
VADELİ İŞLEM VE OPSİYON BORSASI VOB-İMKB 100 VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMESİ SÖZLEŞME NO: 101 (NAKDİ UZLAŞMALI) 2. İşlem Prosedürü Dayanak Varlık Sözleşme Büyüklüğü (1 Adet Sözleşme) Fiyat Kotasyonu Minimum Fiyat Adımı Vade Ayları Başlangıç Teminatı (1 Adet Sözleşme İçin) Sürdürme Teminatı Fark (Yayılma) Teminatı İMKB-100 ulusal hisse senedi fiyat endeksinin hesaplama yöntemi kullanılarak bu endekse dahil olan firmaların hisse senedi fiyatlarından oluşan değer Endeksin bine bölündükten sonra 100 TL ile çarpılması sonucu bulunan değer (İMKB-100 Endeksi /1.000)*100 TL (Örnek: 31,325*100 = 3.132,5 TL gibi) Ek 1 de hesaplama yöntemi verilen İMKB-100 Endeksi'nin 1.000'e bölünmüş değeri virgülden sonra üç basamak halinde kote edilir (örneğin 31,525 veya 31,550). 0,025 (25 İMKB-100 Endeks Puanı) Minimum fiyat adımının değeri 2,5 TL ye karşılık gelmektedir. Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim, Aralık (Aynı anda içinde bulunulan aya en yakın iki vade ayına ait sözleşmeler işlem görür. Bu iki vade ayından biri Aralık ayı değilse, Aralık vade ayı ayrıca işleme açılır.) 750 TL Başlangıç teminatının %75 i. Fark pozisyonu alınması durumunda yatırılması gereken teminat başlangıç teminatının yarısıdır. Sayfa 18 / 27
Teminat Olarak Kabul Edilecek Kıymetler, Teminat Kompozisyonu, Nakit Olarak Bulundurulması Zorunlu Teminat Tutarı, Teminatların Değerlemesi, Eksik Teminatların Tamlanması Usulü Günlük Fiyat Hareket Limiti Uzlaşma Şekli Günlük Uzlaşma Fiyatı Teminatlandırma ve Diğer Risk Yönetimi Esasları Genelgesinde belirlendiği gibidir. Farklı vadeli her bir sözleşme için belirlenen Baz Fiyatın ±%15 idir. Bu Sözleşmenin 1.8 inci maddesinde belirtilen şekilde yapılan nakdi uzlaşmadır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır: 1. Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir. 2. Eğer son 10 dakika içerisinde 10 dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır. Seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir. (a) Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması, (b) Bir önceki günün uzlaşma fiyatı, (c) Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması, (d) Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz oranı, dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma fiyatı kullanılarak hesaplanacak Sayfa 19 / 27
teorik vadeli fiyatlar. Sözleşmenin 1.5 inci maddesi çerçevesinde Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından Günlük Uzlaşma Fiyatının değiştirilme durumu saklıdır. Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı Son işlem gününde, VOB-İMKB 100 vadeli işlem sözleşmesinde vade sonu uzlaşma fiyatı İMKB sürekli müzayede hesaplama periyodu (sürekli müzayedenin son 30 dakikası) ile kapanış seansı emir toplama süresine göre ağırlıklandırma metodu ile hesaplanır. Vade sonu uzlaşma fiyatı hesaplanması sürecinde teknik nedenlerle İMKB-100 ulusal hisse senedi endeks değerlerinin hesaplanmasında ve/veya Borsa tarafından alınmasında bir kesinti veya aksama olması durumunda alınan mevcut veriler baz alınarak vade sonu uzlaşma fiyatı hesaplanır. Vade sonu uzlaşma fiyatı olarak hesaplanan değer en yakın fiyat adımına yuvarlanır. Son İşlem Günü Her vade ayının son iş günü. Yurt içi piyasaların resmi tatil nedeniyle yarım gün olması durumunda son işlem günü bir önceki iş günüdür. Vade Sonu Her vade ayının son iş günü. Yurt içi piyasaların resmi tatil nedeniyle yarım gün olması durumunda sözleşmenin vadesi bir önceki iş günüdür. Pozisyon Limitleri Mutlak pozisyon limiti 20.000, oransal pozisyon limiti %10 dur. Pozisyon limitleri hesap bazında uygulanır. Kurumsal Hesaplara İlişkin Pozisyon Limitleri Genelgesinde belirtilen şartları sağlayan kurumsal hesaplar için mutlak pozisyon limiti 30.000 adet olarak uygulanır. Kurumsal hesaplar için geçerli diğer istisnalar Kurumsal Hesaplara İlişkin Pozisyon Limitleri Genelgesinde belirtildiği gibidir. İşlem Saatleri İşlem Esasları Genelgesinde belirtildiği gibidir. Hesapların Güncellenmesi, Takas ve Temerrüt İşlemleri Sayfa 20 / 27
Süreler: Takas ve Temerrüt Esasları Genelgesinde belirtilen sürelerde yapılır. Kar ve Zararların Hesaplanma Şekli: Teminatlandırma ve Diğer Risk Yönetimi Esasları Ek 1 de yer alan örneklerde belirtildiği şekilde yapılır. Kar Alacaklarının Hesaplara Aktarılma ve Garanti Fonunun Kullanılma Usul ve Şartları: Takas ve Temerrüt Esasları Genelgesi ve Garanti Fonunun Kuruluş ve İşleyiş Esasları Genelgesinde belirlendiği gibidir. Teminat Tamamlama Çağrısının Şekli: Takas Merkezi tarafından Takas Üyelerine yapılacak Teminat Tamamlama Çağrısı Takas ve Temerrüt Esasları Genelgesinde belirlendiği şekilde yapılır. Borsa üyeleri tarafından müşterilere gönderilecek Teminat Tamamlama Çağrı yöntemi Borsa Üyesi ile müşterisi arasında akdedilen çerçeve sözleşmesinde belirlenir. Temerrüt Durumunda Uygulanacak Müeyyideler: Takas ve Temerrüt Esasları Genelgesinde belirlendiği gibidir. Sayfa 21 / 27
Ek 1 İMKB ULUSAL-100 ENDEKSİNİN HESAPLAMA YÖNTEMİ İMKB Ulusal-100 Endeksi: 1986 yılında 40 şirketin hisse senedi ile başlayarak zamanla sayısı 100 şirketin hisse senedi ile sınırlanan Bileşik Endeksin (İMKB-100) devamı niteliğindedir. Ulusal Pazar da işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklıkları hariç, hisse senetlerinin seçim kriterleri ve dönemsel değerleme ve değişiklikler bölümlerinde belirtilen şartlara göre seçilmiş hisse senetlerinden oluşmakta olup, İMKB Ulusal-30 ve İMKB Ulusal-50 hisse senetlerini otomatik olarak kapsamaktadır. İMKB Ulusal-100 Endeksi diğer İMKB endeksleri gibi, endeks kapsamında bulunan şirketlerin, aynen saklamada bulunanlar hariç, Takasbank saklamasında bulunan hisse senetlerinin toplam piyasa değerleri ile ağırlıklı olarak hesaplanır. İMKB Ulusal-100 Endeksi nin hesaplanmasında aşağıdaki formül kullanılır: n Fit * N it * Hit i=1 Et = Bt Et = Endeksin t zamandaki değeri n = Endekse dahil olan hisse (şirket) sayısı Fit = i nci hisse senedinin t zamandaki fiyatı Nit = i nci hisse senedinin t zamandaki toplam sayısı (Ödenmiş veya Çıkarılmış sermaye/1000) Hit = i nci hisse senedinin t zamandaki aynen saklamada bulunanlar hariç, Takasbank saklamasında bulunan miktarının sermayeye göre tamsayıya yuvarlanmış oranı Bt = Bölenin (Düzeltilmiş baz piyasa değeri) t zamandaki değeri Sayfa 22 / 27
İMKB Endekslerinin hesaplanmasında en son tescil edilmiş fiyatlar kullanılır. Eski ve yeni hisse senetlerinin fiyatları ayrı olarak dikkate alınır. 1. Endekslerde Düzeltme Hisse senetlerinin piyasa değerlerinde, arz-talep şartlarının haricinde meydana gelen değişikliklerden dolayı, endekslerde düşüş veya yükselme olmasını engellemek amacıyla, endeks hesaplama formülünün paydasında düzeltme yapılarak devamlılık sağlanır. Endekslerde düzeltme yapılmasını gerektiren şirket faaliyetleri ve düzeltmelerin yapılma zamanları aşağıdaki gibidir: a. Fiyat Endeksleri Faaliyet Türü a) Nakit karşılığı sermaye artırımı i. Rüçhan hakkı kullanılarak ii. Rüçhan hakkı kullanılmayarak Düzeltme Zamanı Rüçhan hakkı başlama tarihi Satış işleminin bitiş tarihi b) Endekslere yeni hisse alınması Alındığı gün c) Endekslerden hisse çıkarılması Çıkarıldığı gün d) Takasbank saklama oranının değişmesidönemsel e) Şirketlerin birleşmesi Hisse dağıtım tarihi f) Şirketin bölünmesi Hisse dağıtım tarihi b. Getiri Endeksleri Faaliyet Türü a) Nakit karşılığı sermaye artırımı i. Rüçhan hakkı kullanılarak ii. Rüçhan hakkı kullanılmayarak Düzeltme Zamanı Rüçhan hakkı başlama tarihi Satış işleminin bitiş tarihi b) Endekslere yeni hisse alınması Alındığı gün c) Endekslerden hisse çıkarılması Çıkarıldığı gün d) Takasbank saklama oranının değişmesidönemsel e) Nakit net temettü ödemesi Kupon kesim tarihi f) Şirketlerin birleşmesi Hisse dağıtım tarihi g) Şirketin bölünmesi Hisse dağıtım tarihi Sayfa 23 / 27
Endeks formülünün paydası aşağıdaki formüle göre düzeltilir: Yeni Baz Değer = Eski Baz Değer x Yeni Piyasa Değeri Eski Piyasa Değeri 2. Hisse Senetlerinin Seçim Kriterleri İMKB Yönetim Kurulu, periyodik piyasa verilerini inceleyerek endekslerde yer alacak hisse senetlerini belirler. Ulusal Pazar da işlem gören hisse senetlerinin İMKB Ulusal-100 Endeksi ne alınabilmesi için; değerleme dönemleri (Kasım, Şubat, Mayıs ve Ağustos) sonu itibarıyla Borsa da en az 60 gün süreyle işlem görmesi şarttır. İlk defa halka arz edilen kısmının piyasa değeri, halka arz tarihleri itibarıyla Ulusal Pazarın Takasbank saklamasında bulunan kısmının ortalama piyasa değerinin %2 si veya üzerinde olan hisse senetlerinin değerleme dönemleri sonu itibarıyla Borsa da işlem görmüş olması yeterli olup, bu hisse senetleri için Borsa da en az 60 gün süreyle işlem görme şartı aranmaz. İMKB Ulusal-100 Endeksi ne, birden fazla grup (örneğin A,B,C) hisse senedi bulunan şirketin, sadece bir grup hisse senedi dahil edilir. İMKB Ulusal-100 Endeksi nde yer alacak hisse senetlerinin seçimi aşağıda gösterildiği şekilde yapılır: a) Aynen saklamada bulunanlar hariç, Takasbank saklamasında bulunan hisse senetleri, değerleme dönemi sonu itibariyle piyasa değerine (hisse sayısı * kapanış fiyatı) göre büyükten küçüğe doğru sıralanır. Piyasa değerlerinin hesaplanmasında Takasbank saklamasında bulunan hisse senetlerinin değerleme dönemindeki günlük ortalama sayısı esas alınır. b) Hisse senetleri, birincil piyasa, toptan satış, özel emir işlemleri ve değerleme dönemi içinde işlem görmeye başlayanların ilk 20 günlük verileri hariç günlük ortalama işlem hacimlerine göre büyükten küçüğe doğru sıralanır. Değerleme dönemi içinde ilk defa halka arz edilerek işlem görmeye başlayan ve halka arz edilen kısmının piyasa değeri, halka arz tarihleri itibarıyla Ulusal Pazarın Takasbank saklamasında bulunan kısmının Sayfa 24 / 27
ortalama piyasa değerinin %2 si veya üzerinde olan hisse senetlerinin günlük ortalama işlem hacimleri, işlem gördüğü günlerin tamamı hesaba katılarak belirlenir. c) Hisse senetleri yukarıdaki iki şıkka göre iki ayrı liste halinde sıralandıktan sonra aşağıda gösterildiği şekilde nihai olarak sıralama yapılır: Her iki listede; birinci sırada yer alan hisse varsa, nihai listede ilk sıraya konur. Her iki listede; birinci sırada yer alan hisse yoksa, ilk iki sıra içinde yer alan hisse olup olmadığına bakılır. Nihai listede ilk sırada yer alacak hisse senedi belirleninceye kadar bu işlemler tekrarlanır. Nihai listede ilk sıraya konulacak hisse senedinin belirlenmesinden sonra yukarıdaki işlem takip eden sıralar için tekrar edilir. Her iki listede ilk n sıra içinde olma şartını sağlayan iki hisse senedinin bulunması halinde piyasa değeri büyük olan nihai listede daha üst sıraya konur. 3. Dönemsel Değerleme ve Değişiklikler İMKB Ulusal-100 Endeksi nin kapsamındaki dönemsel değişiklikler Ocak-Mart, Nisan- Haziran, Temmuz-Eylül ve Ekim-Aralık dönemleri için yılda 4 kez yapılır. İMKB Ulusal-100 Endeksinde hisse senetlerinin değerleme dönemleri, Kasım, Şubat, Mayıs ve Ağustos sonları itibariyle işlem hacimleri için geçmiş 12 ay, Takasbank saklamasında bulunan hisse senetleri için geçmiş üç aydır. İMKB Ulusal-100 Endeksi nin kapsamındaki hisse senetlerinde dönemsel olarak yapılan değişiklikler 15 gün önceden ilan edilir. İMKB Ulusal-100 Endeksi nin kapsamındaki hisse senetlerinde dönemsel değişiklikler aşağıdaki esaslara göre yapılır; a) Değerleme dönemi sonu itibariyle, hisse senetlerinin seçim kriterlerine göre yapılan nihai sıralamada, İMKB Ulusal-100 endeksi için 90. sıraya veya daha yukarıya çıkan ve İMKB Ulusal-100 Endeksi nde olmayan hisse senetleri endeks kapsamına alınır. Sayfa 25 / 27
b) Değerleme dönemi sonu itibariyle, hisse senetlerinin seçim kriterlerine göre yapılan nihai sıralamada, İMKB Ulusal-100 endeksi için 110. sıradan daha aşağıya inen hisse senetleri endeks kapsamından çıkarılır. c) Endekslere alınacak hisse senedi sayısının endekslerden çıkarılacak hisse senedi sayısından fazla veya az olması durumuna göre gerekli ayarlamalar yapılır. Yedek Liste: Dönemler içinde olabilecek değişikliklerde İMKB Ulusal-100 için 5 hisse senedi yedek olarak seçilir. Faaliyet konusu değişen şirketler, faaliyet konusu değişikliğine ilişkin tescilin Borsa ya bildirildiği haftayı izleyen hafta başında yeni sektör endekslerine alınır. 4. Dönemsel Olmayan Değişiklikler a) Pazarları kesin olarak kapatılan hisse senetleri İMKB Ulusal-100 Endeksi nden çıkarılır. İMKB Ulusal-100 Endeksi yedek hisse senetleri ile tamamlanır. b) Pazarları kesintisiz 5 iş gününden fazla süre için kapatılan hisse senetleri kapsamında oldukları İMKB Ulusal-100 Endeksi nden çıkarılır. İMKB Ulusal-100 Endeksi nden çıkarılan hisse senetlerinin yerlerine yedek hisse senetleri alınır. c) İşlem gördüğü pazardan başka bir pazara alınan hisse senetleri, İMKB Ulusal-100 Endeksi nden çıkarılarak yeni alındığı pazara ait endekslere dahil edilir. İMKB Ulusal- 100 Endeksi nden çıkarılan hisse senetlerinin yerlerine yedek hisse senetleri alınır. d) Endeks kapsamından, Pazarları kesintisiz 5 iş gününden fazla süre ile kapatıldığı veya işlem gördüğü pazardan başka bir pazara alındığı için çıkarılan hisse senetleri, çıkarıldığı dönem tamamlanana kadar İMKB Ulusal-100 Endeksi ne yeniden alınmaz, tekrar işlem görmeye başladığı gün işlem gördüğü pazar ve sektör endekslerine alınır. e) İlk defa işlem görmeye başlayan hisse senetleri, 11. İşlem gününde işlem gördüğü pazar ve sektör endekslerine dahil edilir. Sayfa 26 / 27
f) Hisse senetleri İMKB Ulusal-100 endeksi kapsamında olan iki şirketin birleşmesi veya devri sonucunda ortaya çıkan şirketin hisse senetleri endeks kapsamı içinde kalır ve eksilen şirket yedeklerden tamamlanır. g) Hisse senetleri İMKB Ulusal-100 endeksi kapsamında olan bir şirket, kapsamda olmayan bir şirketi devir alır veya devir olursa ortaya çıkan yeni şirket Ulusal Pazar içinde yer alırsa endeks kapsamında kalır, Ulusal Pazar içinde yer almazsa endekslerden çıkarılır, yerine yedek listeden şirket veya hisse alınır. h) Hisse senetleri İMKB Ulusal-100 endeksi kapsamında olan bir şirket iki veya daha fazla şirkete bölünüyorsa, ortaya çıkan şirketlerden piyasa değeri en büyük olan dönem sonuna kadar endeks içinde kalır, diğerleri çıkarılır. KAYNAK:İMKB Not : Bu ekte yer alan bilgiler bu Genelgenin yayımı tarihi itibariyle İMKB tarafından kamuya yapılan açıklamalardan alınmıştır. Bu ekte yer alan hususlarda İMKB tarafından değişiklik yapılabilir. Sayfa 27 / 27