İÇİNDEKİLER G İR İŞ...15 BİRİNCİ BÖLÜM KAMU ALACAĞI I. KAMU ALACAĞI K A V R A M I...17 II. SGK KURUM ALACAĞI KAVRAM I... 19 A. Genel O larak... 19 B. Kurum Gelirleri...20 1. Prim Gelirleri...21 2. Menkul Kıymet Gelirleri...25 3. Kurumun Sahibi veya Ortağı Bulunduğu İşletmelerden Elde Edilen Gelirler...25 4. Genel Bütçeden Yapılacak Yardım lar...25 5. Taşınmaz Satış ve Kira Gelirleri...25 6. İdari Para Cezaları...26 7. Kuruma Yapılan Bağış ve Vasiyetleri ile Kurumca Hazırlanan Standart Form, Manyetik, Elektronik veya Akıllı Kart Satışından Elde Edilen Gelirler... 28 8. Gelirlerin Nemalandırılmasından Elde Edilecek Gelirler... 28 9. Diğer Gelirler (Alacaklar)...28 İKİNCİ BÖLÜM KAMU ALACAĞI OLARAK PRİM ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 1. 5510 SAYILI KANUNA GÖRE BİLDİRİMDEN DOĞAN PRİM ÖDEME Y Ü K Ü M LÜ LÜ Ğ Ü...31 A. Hizmet Akdi ile 5510 Sayılı Kanunun 4/1-a ve 4/1-b Maddesi Kapsamında Sigortalı Olanlar Yönünden Prim Ödeme Y üküm lüsü...32 B. Prim Ödeme Şekilleri...34 1. Makbuzla Ödeme...34 2. Kurum Borçlarından Mahsup Suretiyle Ö dem e...34 3. Özel Ödeme Şekilleri...35
D. İhtiyati Tahakkuk Uygulaması... 62 E. İptal Davası Açılması... 63 F. Sorumluluk Hükümlerine Yer Verilmesi...64 1. İşverenin Sorumluluğu...65 a. İşyeri Devrinde Devreden ve Devralan İşverenlerin Sorumluluğu...68 b. Asıl-Alt İşverenin Sorumluluğu...70 c. İhale Makamının Sorumluluğu... 72 2. Sorumlu Kişi Olması Bakımından Üst Düzey Yönetici ve Yetkililerin Sorumluluğu (Müteselsil Sorumluluk)...73 a. Müteselsil Sorumluluk... 76 b. Sorumlu K işiler... 79 c. Anonim Şirketlerde Sorumluluk...84 aa. Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu... 84 bb. Anonim Şirket Ortaklarının Sorumluluğu...88 d. Kollektif ve Komandit Şirketlerde Sorumluluk...89 e. Limited Şirketlerde Sorumluluk...89 aa. Şirket Müdürlerinin Sorumluluğu...90 bb. Şirket Ortaklarının Sorumlulukları...91 3. İdari Para Cezalarından Sorumluluk...98 G. 6183 Sayılı Kanun ile 5510 Sayılı Kanun Hükümlerinin Çatışması...100 SORUMLULUĞUN BULUNMADIĞI DURUM LAR...101 A. Haklı Sebep...101 1. Haklı Sebep Kavramının Özellikleri... 104 a. Haklı Sebep Kavramı N isbidir...105 b. Haklı Sebep Kavramı Takdire Bağlıdır...106 c. Haklı Sebep Kusurdan Soyuttur...106 d. Haklı Sebep Süreklilik Göstermelidir...107 2. Haklı Sebeple Prim Ödeme Sorumluluğundan Kurtulmanın Uygulamadaki Görünüşü... 107 a. İrade Bozukluğu...108 b. Görev ve Yetkinin Niteliği...108 c. Prim Borcunun Doğduğu Zaman Kesiti...109 d. Mücbir Sebepler...110 e. Hisse Devri...110 f. İstifa...111 g. Ekonomik Nedenler...112
C. Prim Ödeme Zam anı...->5 1. Hizmet Akdi ile Çalışan Sigortalılar (4/1-a) İçin Prim Ödeme Zamanı...35 2. Kamu İdarelerinde (4/1-c Maddesi Kapsamında) Çalışan Sigortalılar İçin Prim Ödeme Zam anı...36 D. Sigorta Primlerinin Süresinde Ödenmemesinin Y aptırım ı... 36 11. RE'SEN PRİM TA H A K K U K U...38 A. İşverenin Aylık Otuz Günün Altındaki Bildirimi Nedeniyle Kurumca Re'sen Prim Tahakkuku...38 B. Bildirimsiz Çalıştığı Tespit Edilen Sigortalılar Nedeniyle Re'sen Prim Tahakkuku... 40 1. Genel Olarak...40 2. 5510 Sayılı Kanunun 86/7 Maddesine Göre Kontrole Yetkili Denetim Elemanları...42 3. Kurumun Re'sen Prim Tahakkuku Yapabilmesi İçin Belli Bir Sigortalının Tespit Edilmesi Koşulu... 42 4. Tespit Tarihine Göre Re'sen Belge Düzenlenebilecek Hizmet Süresi... 42 5. İtiraz ve Dava Prosedürü...43 C. Asgari İşçilik Uygulaması ve Uzlaşm a...43 1. Devamlı Mahiyetteki İşyerleri İçin Asgari İşçilik Uygulaması...43 2. İhale ile Yaptırılan Her Türlü İşler ve İnşaat İşlerinde Eksik Bildirim Nedeniyle Re'sen Prim Tahakkuku... 45 3. Kurumun Asgari İşçilik Oranlarının Tespiti...45 4. Uzlaşma Prosedürü...46 5. İtiraz ve Dava Prosedürü...47 D. Hizmet Tespiti Davası Sonucu Prim Borcunun Ortaya Çıkması..47 Yargıtay Kararlan...52 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KURUM A LA C A K LA R IN IN K O R U N M A SI I. GENEL O LA R A K...59 II. KURUM ALACAKLARINI KORUYAN Y O L L A R...59 A. Mal Bildirimi...59 B. Teminat İstenmesi...60 C. İhtiyati Haciz Uygulaması 61
C. İcra Mahkemelerinin Görevli Olduğu Davalar...181 D. İdari Yargının Görevli Olduğu Davalar... 181 IV. SGK ALACAKLARINA İLİŞKİN DAVALARDA YETKİLİ M A H K EM E...182 A. Kurum ile İşverenler Arasındaki Genel Uyuşmazlıklarda Yetkili M ahkem e...182 B. Kurumun 6183 Sayılı Kanuna Göre Yapacağı İşlemlere Yönelik Davalarda Kesin Yetkili M ahkeme...182 Yargıtay Kararları...183 BEŞİNCİ BÖLÜM PRİM BORÇLARINDA ZAM ANAŞIM I I. ZAMANAŞIMI SÜRESİ KAVRAM I... 259 A. Genel Olarak Zamanaşımı K avram ı...259 B. Prim Borçlarında Uygulanan Zamanaşımı Süreleri...260 1. 506 Sayılı Kanun'un 3917 Sayılı Kanun ile Değiştirilmesinden Önceki (08.12.1993 Tarihine Kadar Olan) D önem... 261 2. 506 Sayılı Kanunun 3917 Sayılı Kanun ile Değişik 80. Maddesinin Uygulandığı (08.12.1993-06.07.2004 Arası) D önem...261 3. 506 Sayılı Kanun'un 80. Maddesinde Yapılan Değişiklik Sonrası Dönem (06.07.2004 tarihinde 5198 sayılı kanunun 11. maddesi ile/06.7.2004-01.10.2008 A rası)...262 4. 5510 Sayılı Kanun'un 93. Maddesinin Uygulandığı (01.10.2008 ve Sonrası) D önem...263 5. 5510 Sayılı Kanun Değişikliklerinin, Kanunun Yürürlük Tarihinden Önceki Prim Borçları Yönünden Uygulanıp Uygulanmayacağı...264 II. MÜTESELSİL SORUMLULUKTA ZAM A NA ŞIM I...266 III. SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNCA TAHAKKUK ETTİRİLEN İDARİ PARA CEZALARINDA ZAMANAŞIMI... 267 1. 5510 Sayılı Kanun'a Göre Tahakkuk Ettirilen İdari Para Cezalarında Zamanaşımı Süresi...267 a. İdari Para Cezasının Tahakkuk Zam anaşım ı... 267 b. Tahakkuk Ettirilen İdari Para Cezasının Tahsil Zamanaşımı...268
h. İflasın Ertelenmesi...1\ 2 ı. Kamu Kurumlan Bakımından Ödenek Gelm em esi...114 i. Kamu Kurumlan Bakımından En Yetkili Kişinin Aksine Emir Vermesi...114 j. Zam anaşım ı... 115 k. Haciz...116 1. Ayrı Bir Dava Açılmış Olması...116 3. Haklı Sebebin İspatı...117 B. Prim Borçlarının Af Kanunu Kapsamında K alm ası...117 Yargıtay Kararları...117 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SGK'NUN K ESİN LEŞM İŞ PRİM A LA CA K LA RIN IN TA K İP VE TA H SİLİ YOLLARI I. GENEL O LA RA K...157 II. ZORLA ÖDETME Y O LLA RI... 157 A. Prim Alacaklarının Takibi...157 1. Prim Alacaklarının Takibinin Yasal Dayanakları...157 2. Ödeme Emrinin Tebliği... 3. Ödeme Emrine Karşı İtiraz Süresi ve N edenleri...152 4. İtiraz Sonuçları...164 a. İtirazda (Davada) Haksız Çıkma Durumunda 6183 Sayılı Kanuna Göre Tazminat...165 b. Menfi Tespit Davası...165 5. Yersiz Ödenen Primlerin Geri Alınması...168 B. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun 6183 Sayılı Kanundan Kaynaklanan Yetkileri... 170 1. Haciz...170 a. Haczedilmezlik İtirazı ve Yasal Dayanakları...171 b. SGK'ca Bağlanan Aylık ve Gelirlerin Haczi... 173 2. SGK'nun Yaptığı Haciz İşlemine Karşı İstihkak D avası...174 3. Üçüncü Kişilerdeki Mal, Alacak ve Hakların Haczi ve Üçüncü Kişinin İtiraz ve Dava Hakkı... 177 III. SGK ALACAKLARINA İLİŞKİN DAVALARDA GÖREVLİ M A H K E M E... 180 A. İş Mahkemelerinin Görevli Olduğu D avalar... 180 B. Genel Mahkemelerin Görevli Olduğu Davalar... 181
2. 506 Sayılı ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre Tahakkuk Ettirilen İdari Para Cezalarında Tahsil Zamanaşımı Süresi... 268 3. İdari Para Cezalarında Zamanaşımı Süresinin Kesilmesi...268 IV. ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN KESİLM ESİ...269 1. Ödeme ile Zamanaşımının Kesilmesi...269 2. Kesin Haciz ile Zamanaşımı Kesilmesi...270 3. Cebren Tahsil ve Takip Muameleleri Sonucunda Yapılan Her Çeşit Tahsilat İşlemi ile Zamanaşımının Kesilmesi...270 4. Ödeme Emrinin Tebliği ile Zamanaşımının Kesilmesi...270 5. Mal Bildirimi, Mal Edinme ve Mal Artmalarının Bildirilmesi ile Zamanaşımının Kesilmesi...270 6. İhtilaflı Kamu Alacakları Hakkında Yargı Mercilerince Bozma Kararı Verilmesi Nedeniyle Zamanaşımının Kesilmesi...270 7. Kaza Mercilerince İcranın Tehirine Karar Verilmesi ile Zamanaşımının Kesilmesi...271 8. İki Kamu İdaresi Arasında Mevcut Bir Borç İçin Alacaklı Kamu İdaresi Tarafından Borçlu Kamu İdaresine Borcun Ödenmesi İçin Yazı ile Müracaat Edilmesi ile Zamanaşımının Kesilmesi...271 9. Kamu Alacağının Özel Kanunlara Göre Ödenmek Üzere Müracaatta Bulunulması ve/veya Ödeme Planına Bağlanması ile Zamanaşımının Kesilmesi...271 V. ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN D U R M A SI...271 1. 6183 Sayılı Kanun Hükümlerine Göre Zamanaşımının Durması... 271 2. 506 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre Afet Durumlarında Primlerin Ertelenmesi Nedeniyle Zamanaşımının D urm ası...271 Yargıtay Kararları...272 KAYNAKLAR...305 EKLER...309