Meteoroloji Genel Müdürlüğü Havacılık Tazminatı Bilgi Notu 2015 Haziran
Meteoroloji Genel Müdürlüğü Personeline Havacılık Tazminatı (Eurocontrol Payı) Ödenmesi Meteoroloji Genel Müdürlüğü ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi uçuculuğa katkısı dolayısıyla Eurocontrol a faturalandırdığı personel ve yatırım maliyet ücretlerinin büyük bölümünü Eurocontroldan geri almaktadır. Devlet Hava Meydanları İşletmesi, Eurocontrol dan almış olduğu geliri; yükümlülüğü gereği personeline ek ödeme olarak ödemektedir. Buna mukabil Meteoroloji Genel Müdürlüğü ise uluslararası bir teşkilata, personel gideri olarak faturalandırdığı ve aldığı geliri yükümlülüğüne uymayarak, personeline ödememektedir. Bu durum Ülkemiz için uluslararası sakıncalar doğurabilecek nitelikte olup, ileriki zaman diliminde telafisi mümkün olmayan sorunları beraberinde getirecektir. Şöyle ki: 1 Meteoroloji Genel Müdürlüğü Eurocontrol dan, yapmış olduğu yatırımlar hariç personel gideri olarak 2015 dönemi itibariyle 35.000.000. TL. (Ek:1) Personel gideri olarak elde edilen gelir. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü böyle bir durumla karşılaşmamak için personel maliyeti olarak aldığı geliri personeline, faturalandırmasına uygun olarak Kanuna (Ek:2) ve YPK kararına (Ek:3) göre ek ödeme olarak yapmaktadır. (Türkiye de devlet memuru 1. derece bir mühendisin maaşı ortalama 3.500 TL. Civarındadır. Devlet Hava Meydanları İşletmesinde, havaalanında çalışan 1. derecede ve havacılığa hizmet veren bir mühendisin maaşı 3.500 TL olup ayrıca havacılık tazminatı olarak 3.400 TL. Ek ödeme almaktadır. Meteoroloji Genel Müdürlüğünde havaalanında çalışan mühendisin maaşı da 3.500 TL. Olup, ek ödemesi yoktur. Eurocontrol payının ödenmediği gayet açıktır. ) 2 Eurocontrol ün uçuş güvenliğinin artırılması amacıyla karşıladığı gelirin, aynı mekânda ve aynı kuruluşlara hizmet veren iki kurum arasında Meteoroloji Genel Müdürlüğü personeline verilmemesi, DHMİ personeline verilmesi iki kurumun personeli arasındaki çalışma barışının bozulmasına personelinin veriminin düşmesine sebebiyet vermektedir, Bu durumdan dolayı son dönemde yetişmiş Meteoroloji Genel Müdürlüğü personelinin kurumdan ve havaalanlarından ayrıldığı gözlemlenmektedir. (Ek:4) Meteorolojik bilginin kaliteli, doğru ve zamanında verilmesi; inen, kalkan ve transit geçen uçaklar için hayati önem taşımaktadır. Hâlbuki mevcut şartlar uçuş güvenliğini ve yolcu hayatını tehlikeye düşürmektedir.
3 Aynı kaynaktan ve aynı amaca hizmet edilmesi nedeniyle yurt dışından gelen bu gelirin, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü personeline ek ödeme olarak ödenmesi, Meteoroloji Genel Müdürlüğü personeline ödenmemesi çok büyük bir ADALETSİZLİĞE sebep olmaktadır. 4 Meteoroloji Genel Müdürlüğü personeline ek tazminat ödenmediğinde, Türkiye ekonomisi de dolaylı olarak zarar görecektir. Meteoroloji Genel Müdürlüğünde çalışan 2.990 (2015-Haziran itibariyle) personelin bu ödemeden muaf tutulması, yıllık yaklaşık Türkiye ye gelecek olan 3,5 milyon Avro dan vazgeçilmesi ve Türkiye gelirlerinin artmasının engellenmesi anlamına gelmektedir. EUROCONTROL den gelen gelirin Meteoroloji personeline de verilmesi halinde yıllar ve maliyetler sebebiyle artarak EUROCONTROL kanalıyla yurt dışından daha fazla döviz gelmesine neden olacak ve milli ekonomiye de katkı sağlayacaktır. 5 EUROCONTROL den personel ücreti olarak faturalandırılıp alınan ve yıllara göre artırılarak alınacak olan para, yurt dışı kaynaklı olup Genel Bütçeye yani Maliye Bakanlığı kaynaklarına da ilave bir yük getirmeyecektir. Yukarıda bahsedilen hususlar göz önüne alındığında; gerekli kanuni düzenlemenin yapılması halinde, sadece meteoroloji personeline ilave ücret ödenmekle kalmayıp, Maliye Bakanlığının aldığı gelir vergisi payı da artacaktır. Tüm bu sebeplerden dolayı ülke imajının zedelenmemesi, gelen paranın kesilmemesi, kişi ve iş barışının sağlanması, adaletsizliğin bir an önce giderilmesi; uçuş güvenliği ve yolcu hayatının tehlikeye düşmesinin önlenmesi için, sorunun bir an önce çözüme kavuşturulması gerekmektedir. Bilgilerinize arz ederiz. EKLER: EK-1. Eurocontrol Maliyet Oranları ve Ödeme. EK-2. DHMİ Havacılık Tazminatı Kanunu. EK-3. YPK Kararı. EK-4. Meteoroloji Kanunu ve Gerekçesi (Teklif Edilmesi İstenilen).
EK.1 EUROCONTROL PERSONEL ORANLARI VE ÖDEMESİ
Türkiye, 30.11.1988 tarih ve 3504 sayılı Kanun ile Uluslararası Hava Seyrüseferinin Emniyeti İçin Avrupa Teşkilatı Sözleşmesini onaylamış, bu tarihten sonra Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü 01.03. 1989 tarihinde Hava Seyrüseferinin Emniyeti için Avrupa Teşkilatı European Organisation for the Safety of Air Navigation (EUROCONTROL) e üye olmuştur. Bugün 38 üye ülkeden oluşan Eurocontrol Teşkilatı nın merkezi Brüksel dedir. Eurocontrol teşkilatına üye olan ülkeler kendi hava sahasını kullanan üye ülkelerin uçaklarından önceden belirlenmiş bir ücret almamakta, sadece Overflight uçuş için (=direkt uçuş) bir yıllık dönemde yaptığı yatırım maliyetlerini, amortismanları, işletme maliyetlerini ve personel giderlerini toplamakta, bunu Türkiye hava sahasını o yıl içinde kullanan uçakların uçuş birim sayısına (her 100 km bir birimdir) bölerek her uçak Türkiye hava sahasını kaç kere kullanmış ise kullanma sayısı ile birim sayısı çarpılarak bulunan meblağ Eurocontrole gönderilmekte, Eurocontrol Teşkilatı da ilgili hava yolu şirketine göndererek tahsilini sağlamaktadır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi; Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında 3046 sayılı kanunun 40. ve geçici 2. maddesine uygun olarak hazırlanan ve 03.11.1994 tarih ve 22100 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Döner Sermaye İşletme Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde faaliyetlerine başlamış olup, 8.1.1986 tarihli ve 3254 sayılı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 17. maddesine dayanılarak yeniden düzenlenen 13.03.2013 tarih ve 28586 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Döner Sermaye İşletme Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde faaliyetlerine devam etmektedir. Döner Sermaye İşletmesi gelirleri; Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenliği Teşkilatı (Eurocontrol) ile faaliyet alanlarındaki iş ve hizmetler karşılığı alınan ücretlerden sağlanmaktadır. Genel Müdürlüğümüzün sivil havacılıkla ilgili yatırımları ile cari harcamalarına ait milli maliyetin geri dönüşü; Eurocontrol Teş kilatının "Yol Hizmet Ücretleri Maliyet Tabanı Tespit Esasları ve Birim Fiyatların Hesaplanması "na dair temel dokümanında belirtilen prensip ve yöntemler kullanılarak tespit edilmektedir. Söz konusu dokümanın MET Maliyetleri başlıklı 2.10 maddesinde; Milli meteoroloji maliyetleri' 9161/3 sayılı ICAO Belgesinde yer -alan, (Manual on Air Navigation Services Economics), VI. İlavesi uyarınca belirlenir. Hava Seyrüsefer Hizmet ücretlerine ilişkin 9082/5 sayı lı ICAO Belgesinde yer alan genel ilkelerin Meteoroloji hizmetleri veren kuruluş larca uygulanması ve MET maliyetlerinin tespitinde bu kuruluşların söz konusu ilkelerin uygulanmasında uyum içinde çalışmaları yetkili makamlarca sağlanmalıdır. denilmektedir., Bu çerçevede, Genel Müdürlüğümüz ile DHMİ Genel Müdürlüğü arasında varılan mutabakat gereğince; Genel Müdürlüğümüzce sivil havacılığa verilen meteorolojik hizmetlere ilişkin milli maliyetin hesaplanarak yapılan harcamaların Eurocontrol Teşkilatından geri dönüşü aşağıdaki tablolarda gösterilen oranlarda gerçekleşmektedir.
Table 1.2 : National Meteorologıcal Cost Base to En Route for 2012-2014 TL 2014 2015 2016 ACTUAL PROGRAM PROGRAM 1. STAFF EXPENSES 34.500.000 35.700.000 38.500.000 (EUROCONTROL PERSONEL MALİYETLERİ GERİ DÖNÜŞ) Tablo : 1 Personel ve Cari Giderler İle İlgili Oranlar Taşra Teşkilatı Oran Bölge Müdürlüğü İdari Personel %5 Bölge Müdürlüğü Teknik Personel %25 Ravinsonde İstasyonları %75 Sivil Askeri Havaalanı ( Tip 1 ) %25 Sivil Askeri Havaalanı ( Tip 2 ) %20 Sivil Havaalanı ( Tip 1 ) %75 Sivil Havaalanı ( Tip 2 ) %50 Sivil Havaalanı ( Tip 3 ) %40 Sinoptik İstasyonu %55 Klimatoloji İstasyonu %0 Tablo: 2 Personel ve Cari Giderler ile ilgili Oranlar Merkez Teşkilatı Oran İdari Personel % 5 Teknik Personel % 30 Meteorolojik Tahmin Yapan Personel % 40 Araştırma Geliştirme Personeli % 25 Klima ve Diğer Personel % 0
Tablo: 3 Uluslararası Kuruluşlara Katılım Giderleri İle İlgili Oranlar Uluslararası Kuruluş Oran ECMWF % 35 EUMETSAT % 40 WMO % 20 SADİS % 90 Tablo:4 Yatırım Giderleri İle İlgili Oranlar Yatırım Cinsi Oran Amortisman Otomatik Met. Gözlem İstasyonu (Meydan Sinoptik) % 50 10 Otomatik Met. Gözlem İstasyonu (Klima) % 0 10 Meteorolojik Radar % 75 10 Uydu Yer Alıcı Sistemleri % 50 10 Radiosonde Transmitter ve Balon % 75 1 İletişim Sistemleri % 50 10 Bilgisayar Yazılım Donanım % 30 5 Diğer Ekipman % 30 10 Mobilya ve Mefruşat % 20 10 Binalar % 30 20 Yukarıda gösterilen tablolardaki oranlara uygulanan harcamaların tespitinde, gerek Döner Sermaye Bütçesinden gerekse Genel Bütçeden vergiler hariç olmak üzere yapılan tüm harcamalar değerlendirilmektedir. Bütçe hazırlanması aşamasında, vergiler dışındaki tüm harcamalarımız havacılık sektörü ile ilişkilendirilerek, harcamaların paylaştırılmasında mümkün olduğunca oranı yüksek olan personel ve yatırım giderlerine ağırlık verilmeye çalışılmakta ve böylece mevcut kurallar çerçevesinde hazırlanan Eurocontrol kaynaklı gelirlere ait bütçeler en yüksek düzeyde tutulmaktadır.
Eurocontrol teşkilatından sağlanan gelirler; DHMİ Genel Müdürlüğü ile Genel Müdürlüğümüz arasında 27/03/2007 tarihinde güncellenerek imzalanan ve 01/03/2007 tarihinde yürürlüğe giren Sivil Havacılıkta Yararlanılacak Meteoroloji Hizmetlerinin Teminine İlişkin Protokol çerçevesinde DHMİ Genel Müdürlüğü aracılığıyla tahsil edilmektedir. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Eurocontrol Teşkilatından DHMİ Genel Müdürlüğü kanalıyla 1996 tarihinden itibaren Met Maliyetleri adı altında pay almaya başlamış olup bu pay oranı ise DHMİ Genel Müdürlüğünün Eurocontrol Teşkilatından aldığı miktarın %7.60 nı oluşturmaktadır. EUROCONTROL teşkilatı tüm Avrupa bölgesinde, havacılık faaliyetlerinin güvenilir ve etkin bir biçimde sürdürülmesi için, üye ülkelere adı geçen kuruluşça tespit edilen uluslararası standartlar çerçevesinde maddi destek sağlamaktadır. Bu destek kapsamında, EUROCONTROL hava seyrüsefer emniyetinin artırılmasına yönelik olarak yapılan yatırımlar ve bu amaçla istihdam edilen personel için yapılan giderlerin belirli bir kısmını üye ülkelere ödemektedir. Bu nedenle, Meteoroloji Genel Müdürlüğünde görev yapmakta olan personel için ödenecek miktar ile de EUROCONTROL den alınan maddi destek de artacaktır. Söz konusu personele, Döner Sermaye İşletmesi bütçesinde yapılacak olan ilave ödeme, EUROCONTROL e bildirilen milli maliyetlere yansıtılacak olup, EUROCONTROL den Türkiye nin alacağı pay artacaktır. Personele yapılacak bu ek ödemeler bütçeye ilave bir yük getirmeyecektir, hatta MET maliyet mantığı incelenirse Devletin Payı daha da artacaktır. Bilindiği üzere, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Hava Meydanlarında uçakların güvenli iniş ve kalkışları gibi son derece önemli bir hizmeti alternatifsiz olarak ifa ederek, EUROCONTROL ün kuruluş amacına doğrudan destek vermekte ve bunun karşılığını fazlası ile hak etmektedir.
EK.2 DHMİ KANUN
DEVLET HAVA MEYDANLARI İŞLETMESİ HAVACILIK TAZMİNATI KANUNU 1/8/2010 tarihli ve 27659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6009 sayılı kanun ile Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü çalışanlarına Havacılık Tazminatı ödenmesine karar verilmiştir. İlgili kanun maddesi aşağıdadır. (Ek Madde 2 (Ek: 21/4/2005 5335/27 md.; Değişik: 23/7/2010-6009/56 md.) Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü maddesinin (b) ve (c) bentleri kapsamına giren personeline; aylık tutarı, Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı prensipleri çerçevesinde personel maliyetlerinin tamamı karşılanan kadro ve pozisyonlarda bulunanlar için en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) brüt tutarının % 600 ünü, kısmen karşılanan kadrolar ve pozisyonlarda bulunanlar için aynı miktarın % 300 ünü, pilotlar için ise % 1000 ini, diğerleri için de % 150 sini geçmemek üzere Yüksek Planlama Kurulunca belirlenen oran, esas ve usullere göre Havacılık Tazminat ı ödenir. Yüksek Planlama Kurulu, yukarıda belirtilen kriterlere göre aynı tazminat tavanı grubu içerisinde yer alan bir kadro veya pozisyon unvanında çalışanlar için uygulanacak tazminat oranını, birimin bulunduğu yer, iş yoğunluğu, öğrenim durumu farklılığı, hizmet süresi, personel temininde güçlük gibi kriterleri birlikte veya ayrı ayrı dikkate almak suretiyle ve ödenecek tazminat tutarının % 30 unu geçmeyecek şekilde farklı laştırmaya yetkilidir. Bu şekilde yapılacak ödemeler, sözleşmeli personel için belirlenen ücret tavanı ile kapsama dahil personele verilecek diğer hak ve ödemelerin hesabına esas alınacak matrahın tespitinde dikkate alınmaz. Bu tazminat, aylıklara ilişkin esaslar çerçevesinde gelir vergisi ve damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir.
EK.3 DHMİ YPK KARARI
B Ü R O M E M U R S E N
B Ü R O M E M U R S E N
B Ü R O M E M U R S E N
Hava limanı ve meteoroloji müdürlüklerin de görev yapan personelimiz 30 saat bazı zamanlarda 100 saat fazla mesai yapmaktadır. Bu fazla mesai saatleri gece, hafta sonu ve bayramlar da yapılmaktadır. Örneğin; Esenboğa Havalimanı Meteoroloji Müdürlüğünün personel standardı 19 kişi olmasına rağmen, mevcut çalışan kişi sayısı 15 tir. Hali hazırda çalışan personelin % 90 ı meydandaki görev riski ve sorumluluğu nedeniyle ayrılmak istemektedir. Bu Türkiye geneli meydanların tamamında sorun halindedir. Esenboğa Havalimanında, 2012 yılı yolcu trafiği (iç-dış hat) sayısı 9.237.886 kişidir. Uçak trafiği ise 85.865 adettir. Her yıl bu oran % 10 artmaktadır. Milyonlarca insanın uçuş güvenliğinde meteorolojik hizmetin payı asla küçümsenemez. Uçuş güvenliğinin artırılması için yurt dışından gelen paranın meteoroloji personeline ödenmemesi, moral ve motivasyonu bozmakta olup, çalışma ortamındaki kaliteye yansımaktadır. Bu durum uçuş güvenliğini kesinlikle tehlikeye düşürmektedir. Bir yıl içinde THY nın (Türk Hava Yolları) kötü hava şartlarından dolayı, uçuş trafiğinde aksama (Divert ve İptaller) nedeniyle zararı 22 milyon TL. dir. Olumsuz hava şartları nedeniyle oluşan zarar, kalifiye personelin havalimanlarında tutulamaması durumunda çok daha yüksek miktarlara çıkacaktır. Bu kadar önemli bir iş yapan Meteoroloji Genel Müdürlüğü personeline, yurt dışından gelen gelirin DHMİ ye ödendiği halde ödenmemesi, uçuş güvenliği ve yolcu hayatı için çok büyük bir risktir. 24 Saat kesintisiz hizmet veren Meteoroloji Ofisi personeli, görev riski ve vardiyalı çalışma sistemi nedeniyle normal mesai yapan başka birimlere gitmektedir. Çünkü nöbet usulü çalışmanın maddi bir karşılığı yoktur. EUROCONTROL gelirinden personele pay verilmesi motivasyonu ve talebi artıracak, kurumdan ayrılmaları durduracak, buna bağlı olarak da meydanlarda yaşanan personel sıkıntısı da son bulacaktır.
EK.4 BÜRO MEMUR SEN HAVACILIK TAZMİNATI ÇALIŞMA
EK.6 METEOROLOJİ KANUNU VE GEREKÇESİ
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Görüşülmekte olan Kanun tasarısına aşağıdaki maddenin eklenmesini, diğer maddelerin buna göre teselsül ettirilmesini arz ve teklif ederim. İmza Sahipleri MADDE.. (1) 08/01/1986 tarihli ve 3254 sayılı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun mülga 32/D maddesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlemiştir. MADDE 32/D (1) Meteoroloji Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında görev yapan 657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tabi ve 4857 sayılı iş kanununa göre çalışan personelden aylık tutarı, Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı prensipleri çerçevesinde personel maliyetlerinin tamamı karşılanan kadro ve pozisyonlarda bulunanlar için en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) brüt tutarının % 300 ünü, diğerleri için de % 150 sini geçmemek üzere; Genel Müdürlük döner sermaye işletmesi yönetim kurulu kararı ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine, bağlı bulunulan Bakan onayı ile belirlenecek oran, esas ve usullere göre her ay döner sermaye bütçesinden Havacılık Tazminatı ödenir. Bu şekilde yapılacak ödemeler, kapsama dahil personele verilecek diğer hak ve ödemelerin hesabına esas alınacak matrahın tespitinde dikkate alınmaz. Bu tazminat, aylıklara ilişkin esaslar çerçevesinde damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir.
GEREKÇE MADDE.. Meteoroloji Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi nin en önemli gelir kalemini; üyesi olduğumuz Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı ndan (EUROCONTROL) alınan pay oluşturmaktadır. EUROCONTROL teşkilatı tüm Avrupa bölgesinde, havacılık faaliyetlerinin güvenilir ve etkin bir biçimde sürdürülmesi için, üye ülkelere adı geçen kuruluşça tespit edilen uluslararası standartlar çerçevesinde maddi destek sağlamaktadır. Bu destek kapsamında, EUROCONTROL hava seyrüsefer emniyetinin artırılmasına yönelik olarak yapılan yatırımlar ve bu amaçla istihdam edilen personel için yapılan giderlerin belirli bir kısmını üye ülkelere ödemektedir. Bu nedenle, Meteoroloji Genel Müdürlüğü nde görev yapmakta olan personele için ödenecek havacılık tazminatı ile EUROCONTROL den alınan maddi destek de artmaktadır. Söz konusu personele Döner Sermaye İşletmesi bütçesinde yapılacak olan Havacılık Tazminatı, EUROCONTROL e bildirilen milli maliyetlere yansıtılacak olup, EUROCONTROL den Türkiye nin alacağı pay artacaktır. Havacılık Tazminatı ödemeleri bütçeye ilave bir yük getirmeyecektir. Diğer taraftan, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü personeline ödenmekte olan Havacılık Tazminatından Meteoroloji Genel Müdürlüğü personelinin de yararlanabilmesi amaçlanmaktadır. Havaalanı ve havalimanlarında Devlet Hava Meydanları İşletmesi personeli ve Meteoroloji Genel Müdürlüğü personeli havacılık amaçlı hizmetleri beraberce vermektedir. Farklı kurum personeli olsalar dahi söz konusu personel havacılık hizmeti için kilit personel olarak görev yapmaktadır. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü personeline ödenmekte olan Havacılık Tazminatı aynı amaca hizmet eden farklı kurum personeli arasında rahatsızlık yaratmaktadır. Ayrıca, Meteoroloji Genel müdürlüğü personelinin de Havacılık Tazminatı kapsamına dahil edilmesi ile, Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatından personel maliyeti olarak ülkemize aktarılan kaynağın artırılmasının sağlanması ve böylelikle diğer ülkelerin aynı amaçla yararlandıkları kaynaklardan ülkemizin daha fazla yararlanabilmesi için de düzenlemeler yapılmış olacaktır.