SAĞLIKLI ŞEHİRLER EN İYİ UYGULAMA ÖDÜLÜ / 2010 S A Ğ L I K L I K E N T L E R B Ġ R L Ġ Ğ Ġ B A ġ K A N L I Ğ I
SAĞLIKLI ŞEHİRLER EN İYİ UYGULAMA ÖDÜLÜ / 2010 ÖDÜLÜN AMACI Bugün Avrupa da ve dünyada birçok kentte uygulanan DSÖ Sağlıklı ġehirler Projesi, Avrupa Ģehirlerindeki politikacıların gündemine sağlık konusunu da dahil etmeyi ve yerel seviyedeki halk sağlığı için güçlü bir lobi oluģturmayı hedefleyen, uzun vadeli bir kalkınma projesidir. ġehirde yaģayan ve çalıģan insanların fiziki, psikolojik ve çevresel refahlarını geliģtirmeyi amaçlar. Sağlıklı ġehirler çalıģmaları Türkiye de iki koldan devam etmektedir. Birincisi Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Sağlıklı ġehirler Ağı, ikincisi Sağlıklı Kentler Birliğidir. Sağlıklı Kentler Birliği, Bakanlar Kurulu nun 13.12.2004 tarih ve 2004/62215 sayılı kararı ile kurulmuģ ve bu karar, 22.12.2004 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıģ, 31.12.2004 tarihinde Birlik tüzüğü ĠçiĢleri Bakanı tarafından onaylanarak yürürlüğe girmiģtir. 3 ġubat 2005 tarihinde kuruluģ toplantısını gerçekleģtiren Sağlıklı Kentler Birliği yönetim organlarını belirlemiģ ve faaliyetlerine baģlamıģtır. Birlik BaĢkanlığı 2005 yılından bu yana Bursa BüyükĢehir Belediye BaĢkanlığı tarafından yürütülmektedir. 2005 yılından bu yana Sağlıklı ġehirler hareketi Türkiye de hızla geliģmiģ 10 kurucu belediye ile yola çıkan Sağlıklı Kentler Birliği üye sayısı 35 e ulaģmıģtır. Sağlıklı Kentler Birliği nin 2005 2020 yıllarını kapsayan strateji planına göre birinci amacı Tüm vatandaģların yaģamaktan mutluluk duyacakları sağlıklı Ģehirler yaratmak; herkese eģit ve kaliteli bir yaģam sağlamak için sağlık, ulaģım, planlama, çevre, altyapı gibi sorunlara kalıcı çözümler getirecek ortak projeler geliģtirmek, 2020 yılı sonuna kadar, Türkiye de yaģayan insanların Sağlıklı ġehirler Hareketi ile sosyal, ekonomik, fiziksel, kültürel ve eğitim açısından daha tatmin edici yaģam koģullarına sahip olmasını sağlamaktır. Bu stratejik amaca ulaģabilmek, Birlik üyesi belediyeleri Sağlıklı ġehir politika, plan ve stratejileri üretmede ve bunları uygulamaya koymada motive etmek, özendirmek amacıyla En iyi Sağlıklı ġehir Projesi uygulama ödülü verilmektedir. 1
ÖDÜLÜN KONUSU Birliğe üye belediyeler DSÖ Sağlıklı ġehirler Projesi çerçevesinde projelerini sürdürmektedirler. Sağlıklı Şehirler Projesi sağlıkta ve sağlık hizmetlerine ulaģmada eģitsizliği azaltmak, yerel düzeyde sağlıklı toplum politikasını geliģtirmek, sağlığı destekleyen fiziksel ve sosyal çevreyi oluģturmak, sağlık için toplum aktivitesini güçlendirmek, yeni geliģmelere uyum gösteren bir toplum oluģumunu sağlamak, herkes için sağlık stratejisi ve sağlık geliģimi prensipleri ile uyumlu sağlık hizmetleri kurmak amaçlarına yöneliktir. Sağlıklı Şehir Prensipleri Hakkaniyet Sürdürülebilirlik Halkın katılımı Sektörlerarası ĠĢbirliği Sağlıklı Şehir Özellikleri Nitelikli konut da dahil olmak üzere temiz, güvenilir bir fiziksel çevre Bugün dengeli olan ve uzun vadede devam edebilecek bir ekoloji sistemi Güçlü, dayanıģma içinde sömürülmeyen toplum Toplumun kendi hayat, sağlık ve refahını etkileyecek kararlarda katılım ve kontrolü Kentte yaģayan tüm bireylerin yemek, su, barınak, gelir, güvenlik, iģ vb. temel gereksinimlerini karģılamak Her türlü temas, iliģki ve iletiģim olanağıyla değiģik kaynak ve deneyimlere ulaģılabilirlik, GeniĢ, yenilikçi ve canlı bir kent ekonomisi GeçmiĢe, kentte yaģayanların kültürel ve biyolojik mirasına, diğer grup ve bireylere bağlılığın desteklenmesi Önceki özelliklerle uyumlu ve onları geliģtiren bir yapı Herkese ulaģabilen optimum düzeyde uygun halk sağlığı ve sağlık bakım hizmeti Yüksek sağlık düzeyi (yüksek pozitif sağlık ve düģük hastalık düzeyi) Sağlıklı Ģehirler yaratmaya yönelik üye belediyelerin yürüttüğü bütün projeler ödül için baģvuru yapabilirler. PROJELERİN DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ 5. Fazın genel teması olan Tüm Politikalarda Sağlık ve Sağlık Alanında EĢitlik konusuna özel bir önem verilmesi ġehrin mevcut ihtiyaç ve beklentilerine cevap vermesi Sağlığın geliģtirilmesine katkıda bulunması Sağlıklı Ģehir ilke ve prensipleri doğrultusunda hazırlanması Sosyal, ekonomik, çevresel alanlardaki gündemi birleģtirebilmesi ve yeni ortaklıkları devreye sokması GeniĢ bir çevre ile iliģkili olması 2
Projenin uygulanmaya baģlamıģ olması Yaratıcı olması Yüksek etki potansiyeline sahip olması Toplum katılımını desteklemesi Sürdürülebilir olması Katma değer yaratması BAŞVURU KATEGORİLERİ DSÖ Sağlıklı ġehirler Projesi 5. Fazı ana temaları çerçevesinde 3 kategoride ödül verilecektir. Sosyal Sorumluluk Projeleri Destekleyici Çevreler: Tüm çocuklar için daha iyi çevreler, göçmenler ve sosyal bütünleģme, yaģ dostu Ģehirler, sağlıklı yaģlanma, aktif vatandaģlık, sağlık hizmetleri ve sosyal hizmetler, sağlık bilinci. Sağlıklı Yaşam BulaĢıcı olmayan hastalıkların önlenmesi, yerel sağlık sistemleri, dumansız Ģehirler, alkol ve uyuģturucu, aktif yaģam, sağlıklı ortamlar, sağlıklı gıda ve beslenme, Ģiddet ve yaralanmalar, esenlik ve mutluluk. Sağlıklı Şehir Planlaması ve Çevre Sağlıklı Ģehir planlaması, sağlıklı ulaģım, barınma ve dönüģüm, kamu sağlığı ve kamu sağlığı ile ilgili acil durumlar, güvenlik, gürültü ve kirlilik, yaratıcılık ve yaģanabilirlik. JÜRİ ÜYELERİ Asil Üyeler Erdem Saker, Bursa BüyükĢehir Belediyesi eski BaĢkanı, SKB DanıĢma Kurulu Üyesi Prof. Dr. RuĢen KeleĢ, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Handan Türkoğlu, ĠTÜ ġehir ve Bölge Planlama Bölüm BaĢkanı, SKB DanıĢma Kurulu Üyesi Doç. Dr. Emel Ġrgil, Uludağ Üniversitesi Halk Sağlığı Bölümü Öğretim Üyesi, SKB DanıĢma Kurulu Üyesi Doç. Dr. Feza Karaer, Uludağ Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Füsun Uyanık, TMMOB ġehir Plancıları Odası Bursa ġube BaĢkanı Nalan Fidan, Bursa BüyükĢehir Belediyesi Etüd ve Projeler Dairesi BaĢkanı, Sağlıklı Kentler Birliği Müdürü Yedek Üyeler Hakan KOYUNLULAR, Bursa BüyükĢehir Belediyesi Ġmar ve ġehircilik Dairesi BaĢkanı Jülide ALAN, ġehir Plancısı, Sağlıklı Kentler Birliği Yazı ĠĢleri Müdürü Dr. Yıldırım KOCABEY, Bursa BüyükĢehir Belediyesi Sağlık ve Sosyal Hizmetler Dairesi BaĢkanı Raportörler Melike SUCU, Sağlıklı Kentler Birliği BaĢkanlığı Ercüment YILMAZ, Sağlıklı Kentler Birliği BaĢkanlığı 3
KATILMA ŞARTLARI Birlik BaĢkanlığının Bursa da olması sebebiyle Bursa dıģındaki tüm üye belediyeler en iyi uygulama ödülü için baģvurabileceklerdir. Belediyeler birden fazla proje ile baģvurabilirler. PROJE BAŞVURU SÜRESİ VE TAKVİMİ Ödül ġartname Ġlanı : Ocak 2010 Proje son BaĢvuru Tarihi : 26 Mart 2010 saat.15.00 Jüri Değerlendirme Tarihi : Nisan 2010 YarıĢma Sonucu Ġlan Tarihi : Mayıs Toplantısı/Ürgüp PROJELERİN TESLİM GÜNÜ, YERİ VE ŞARTLARI Projeler en geç 26 Mart 2010 günü saat 15.00 e kadar Sağlıklı Kentler Birliği BaĢkanlığı Bursa BüyükĢehir Belediyesi Acemler BUSKĠ Tesisleri B Blok 2. Kat adresine elden ya da posta yolu ile teslim edilebilecektir. PROJELERİN SERGİLENMESİ Sağlıklı ġehirler En Ġyi Uygulama Ödülü için baģvuran tüm projeler Mayıs ayında Ürgüp Belediyesi nin ev sahipliğinde yapılacak Sağlıklı Kentler Birliği toplantısında sergi salonunda sergilenecektir. PROJELERİN SUNUM ŞEKLİ VE RAPORLAMA Proje Formatı: En iyi sağlıklı Ģehir uygulama ödülü için baģvuracak Ģehirler aģağıda yer alan baģlıklarda proje baģvuru metinlerini hazırlayacaklardır. Proje metinleri maksimum 1000 kelimeden oluģmalıdır. BaĢvuru kategorisi Projenin Adı Projenin Amacı Proje Ortakları Proje Süreci Elde Edilen Sonuçlar (Sonuçların ölçülebilir olması tercih sebebidir) Sağlık Üzerine Etkileri (Sonuçların ölçülebilir olması tercih sebebidir) Tüm Politikalarda Sağlık ve Sağlık Alanında EĢitlik genel temasına vurgu Sağlık GeliĢim Planındaki yeri (baģvuran Ģehrin mevcutta bu planı varsa) Proje Bütçesi ve Finansmanı Proje AfiĢi: 90*120 ebatlarında proje uygulamasından görüntülerinin ve açıklamaların yer aldığı proje posteri hazırlanacaktır. 4
BAŞVURU ADRESİ Sağlıklı Kentler Birliği Başkanlığı Bursa Büyükşehir Belediyesi Acemler Tesisleri B Blok 2. Kat Osmangazi / BURSA Tel: 0 224 235 23 99 Faks: 0 224 235 34 70 www.sagliklikentlerbirligi.org.tr skb@bursa.bel.tr 5