İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER KISALTMALAR vii ix xvii Birinci Bölüm KAVRAM-TANIM, KART ÇEŞİTLERİ, TARİHİ GELİŞİM, GENEL BİLGİLER I. KAVRAM-TANIM 1 1. BANKA KARTI 1 2. KREDİ KARTI 2 A. Kredi Kartlarının Sınıflandırılması, Çeşitleri ve Diğer Ödeme Araçlarından Farkı 5 a. Genel Olarak 5 b. Kredi Kartlarının Çeşitli Açılardan Sınıflandırılması 5 aa. Kredi Kartlarının Sisteme Katılanların Sayısına Göre Sınıflandırılması 5 aaa. İki Taraflı Sistem 6 bbb. Üç Taraflı Sistem 7 ccc. Karma Sistem 8 bb. Kart Hamiline Sunulan Edime Göre Kredi Kartlarının Sınıflandırılması 9
aaa. Gezi ve Dinlence Kartları 9 bbb. Evrensel Kredi Kartları 9 cc. Gördüğü İşlevin Önemine Göre Kredi Kartları 10 dd. Sözleşmeye Dayanan Sorumluluğun Sujelerine Göre 10 Kredi Kartları aaa. Bireysel Kartlar-Firma Kredi Kartları 11 bbb. Asli Kartlar-Ek Kartlar 11 ee. Kredi Kartlarını Çıkaran Kurum Esas Alınarak ff. Yapılan Sınıflandırma 12, aaa. Banka Kredi Kartları 12 bbb. Mağaza Kartları 12 ccc. Gezi ve Dinlence Kartları 13 Geçerlilik Alanına, Gelir Durumuna Göre Kredi Kartları 13 c. Kredi Kartının Diğer Ödeme Kartlarıyla Benzeyen ve Ayrılan Yönleri 13 aa. Plastik Kart 14 bb. Ödeme Kartı, Harcama Kartı 15 cc. Debit Kart, ATM Kartı, Banka Kartı 15 dd. Çek Kartı, Eurocheque Kart, Garantili Çek Kartı 16 ee. Ortak Kart/ Co Branded Card/ Affinity Card 17 ff. Smart Kart/Akıllı kart/chip Kart 19 gg. Sanal Kart 21 d. Kredi Kartı Sisteminin Teknik Yapısı ve Unsurları 21 aa. Kredi Kartı 21 bb. Satış Noktası Terminali (Point of Sale) 21 cc. İmprinter 22 dd. Bankamatik ( Otomatik Vezne Makinaları; Automed Teller Machine) Cihazları 23 ee. Harcama Belgesi 23 ff. Hesap Bildirim Cetveli (Ekstre) 24 II. TARİHSEL GELİŞİM 24 1. GENEL OLARAK 24 2. KREDİ KARTININ TÜRKİYE'DEKİ GELİŞİMİ 27
III. KREDİ KARTLARININ YAYGINLAŞMASI VE BUNUN SONUÇLARI 28 1. KREDİ KARTI KULLANIMININ FAYDALARI 28 A. Kart Hamili Açısından 28 B. Üye İş Yeri Açısından 30 C. Kredi Kartı Kurumu Yönünden 31 2. KREDİ KARTI KULLANIMININ SAKINCALARI 32 A. Kart Hamili Yönünden 32 B. Üye İş Yeri Yönünden 33 C. Kredi Kartı Kurumu Yönünden 34 İkinci Bölüm BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇLARININ TANIMI VE ÖZELLİKLERİ, KAVRAM SORUNU, KARŞILAŞTIRMALI HUKUK I. BANKA VEYA KREDİ KARTI SUÇLARININ TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 35 1. GENEL OLARAK 35 2. BANKA VEYA KREDİ KARTININ ÖZEL HUKUKTAKİ TANIMI 36 3. KREDİ KARTININ CEZA HUKUKUNDAKİ TANIMI 38 4. KAVRAM SORUNU 42 A. Genel Olarak 42 B. Banka veya Kredi Kartı Dolandırıcılığı 43 C. Banka veya Kredi Kartı Sahteciliği 45 D. Banka veya Kredi Kartı Hırsızlığı 45 II. SUÇUN İŞLENME ŞEKİLLERİ 45 1. KREDİ KARTI SAHTECİLİĞİ 46
xii 2. TELEFON, MAİL VEYA İNTERNET ÜZERİNDEN DOLANDIRICILIK 48 3. KAYIP-ÇALINTI KARTLAR 52 4. BAŞVURU DOLANDIRICILIĞI 53 5. BANKAMATİKLERE YÖNELİK EYLEMLER 53 6. BANKA VE DAĞITIM ŞİRKETİ GÖREVLİLERİNCE GERÇEKLEŞTİRİLEN EYLEMLER 54 7. KART HAMİLLERİ TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN EYLEMLER 55 8. ÜYE İŞ YERLERİNCE GERÇEKLEŞTİRİLEN EYLEMLER 55 III. MUKAYESELİ HUKUKTA KREDİ KARTI SUÇLARI 56 1. GENEL OLARAK KREDİ KARTI SUÇLARININ MUKAYESELİ HUKUKTA ELE ALINIŞ BİÇİMİ 56 2. BAZI ÜLKELERDE DURUM 58 A. Amerika Birleşik Devletleri 58 B. Almanya 66 C. Çin 69 D. Fransa 70 E. İtalya 71 F. Kanada 71 G. Avrupa Birliği 72 Üçüncü Bölüm TÜRK CEZA HUKUKUNDA BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇU I. 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDA BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI (TCK m. 245) 79 1. GENEL OLARAK 79
xiii 2. TCK'NIN 245/1. MADDESİNDE DÜZENLENEN GERÇEK (SAHTE OLMAYAN) BİR BANKA VEYA KREDİ KARTININ KÖTÜYE KULLANILMASI 83 A. Suçun Unsurları 83 a. Suçun Maddi Unsurları 83 aa. Fail 84 bb. Mağdur 86 cc. Eylem 88 dd. Netice 93 ee. Hukuki Yarar 94 b. Manevi Unsur 98 c. Hukuka Aykırılık Unsuru 100 B. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 103 a. İştirak 103 b. Teşebbüs 103 c. İçtima 108 C. Suçun Unsurları Dışında Kalan Diğer Haller 113 a. Şahsi Cezasızlık Nedeni 113 aa. Hakkında Ayrılık Kararı Verilmemiş Eş 114 bb. Üst Soy Ve Alt Soyun Veya Bu Derecede Kayın Hısımlarından Biri Veya Evlat Edinen Veya Evlatlık 116 cc. Aynı Konutta Birlikte Yaşayan Kardeş 117 b. Etkin Pişmanlık 118 D. KOVUŞTURMA, YAPTIRIM 121 a. Kovuşturma 121 b. Yaptırım 121 3. BANKA VEYA KREDİ KARTI SAHTECİLİĞİ, SAHTE BANKA VEYA KREDİ KARTINI SATMAK, DEVRETMEK, SATIN ALMAK VEYA KABUL ETMEK (TCK 245/2. MADDE) 123 A. Genel Olarak 123
xiv B. Belge Kavramı ve Banka veya Kredi Kartlarının Belge Özelliği C. Suçun Unsurları 131 a. Suçun Maddi Unsurları 131 aa. Fail 131 bb. Mağdur 131 cc. Eylem 133 aaa. Hareket 133 dd. Netice 143 ee. Hukuki Yarar 145 b. Hukuka Uygunluk/Aykırılık 147 c. Manevi Unsur 147 D. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 148 a. İştirak 148 b. Teşebbüs 148 E. Kovuşturma, Yaptırım 149 a. Kovuşturma 149 b. Yaptırım 149 4. SAHTE BANKA VEYA KREDİ KARTINI KULLANMAK SURETİYLE YARAR SAĞLAMA (TCK M. 245/3) 149 A. Suçun Unsurları 149 a. Suçun Maddi Unsurları 149 aa. Fail 149 bb. Mağdur 150 cc. Suçun Maddi Konusu 151 dd. Eylem 152 ee. Netice 153 ff. Hukuki Yarar 153 b. Hukuka Aykırılık 154 c. Manevi Unsur 155 B. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 155 a. İştirak 155 1 2 8
XV b. Teşebbüs 155 c. İçtima 155 C. Kovuşturma, Yaptırım 159 a. Kovuşturma 159 b. Yaptırım 159 II. BENZER SUÇLARLA İLİŞKİ 159 1. MALVARLIĞI ALEYHİNDE İŞLENEN SUÇLAR 159 A. Hırsızlık 159 B. Dolandırıcılık 172 C. Güveni Kötüye Kullanma Suçu 175 2. BİLİŞİM SUÇLARI 176 A. Genel Olarak 176 B. Bilişim Sistemine Girme (TCK m. 243/1) 184 C. Bilişim Sistemindeki Verilerin Yok Edilmesi veya Değiştirilmesi (TCKm.243/3) 189 D. Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme Veya Değiştirme (TCKm.244) 191 3. BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNUNDA DÜZENLENEN SUÇLAR 200 SONUÇ 203 İÇTİHATLAR 207 11. Ceza Dairesi İçtihatları 207 Ceza Genel Kurulu Kararı 297 Bilişim Suçları ile İlgili Anayasa Mahkemesi Kararı 315 KAYNAKÇA 323