Türkiye de Yeni Medya Kullanım Eğilimleri Araştırması Ekim 2016
Amaç İstanbul da internet kullanımı trendlerini saptamak, sosyal medya, akıllı telefon kullanım alışkınlıkları ve bağımlılıklarını belirlemek. Yöntem Araştırma Yöntemi Veri Toplama Tekniği : Niceliksel Araştırma : Bilgisayar destekli yüzyüze anket uygulaması Örneklem Evren: İstanbul, 16-74 yaş arası son 3 ay içerisinde internete girmiş olanlar Örneklem büyüklüğü : 840 Güven Düzeyi : % 95 Hata Payı : ± 3,38 Proje Ekibi Yard. Doç. Dr. Çiğdem BOZDAĞ (Yürütücü) Prof. Dr. Banu BAYBARS HAWKS Doç. Dr. Eylem YANARDAĞOĞLU U. Ulaş TOL - Yaşama Dair Vakıf Saygın Vedat ALKURT Yaşama Dair Vakıf Takvim Saha Çalışması : 09 27 Nisan 2016 / Yaşama Dair Vakıf (YADA)
Bilgisayarın yerini internet alıyor. Bilgisayar Çağı ndan İnternet Çağı na geçiliyor: Artık bilgisayar çağındayız dediğimiz yıllar geride kaldı. Bilgisayarın toplumun çoğunluğunda internet dışı bir kullanımı neredeyse kalmamış durumda. Ayrıca artık bilgisayar internet için tek imkan değil. Akıllı telefonlar, tabletler, bilgisayarlardan daha öne çıkmış durumda.
Artık bilgisayar değerli bir araç değil. Bilgisayar öğrenmek bir hedef olmaktan çıkıyor. Değerli olan internete erişim ve internet kullanımı. İnternete girmeden de bilgisayarı kullandığım olur. 15,4% Katılmıyorum Bilgisayar kullanmak çoğunluk için internete girmek anlamına gelse de tersi geçerli değil. 24,8% 59,9% Ne katılıyorum ne katılmıyorum Katılıyorum Akıllı telefondan internete girmek için gün içinde ayrılan süre bilgisayardan daha yüksek. Bilgisayar ve İnternet Kullanım Becerisi Bilgisayar ve internet kullanımınız konusunda kendinizi ne kadar yeterli görüyorsunuz? 1 in hiç yeterli değil, 10 un son derece yeterli olduğu bir puanlamada kaç puan verirsiniz? 6,7 7,9 Bilgisayar İnternet Baz: 840
Akıllı telefonlar internete girişin en yaygın aracı, bilgisayarlar ikinci planda. Akıllı Telefon Sahipliği 4,4% Mobil İnternet Kullanımı 6,9% İnternet kullanıcılarının %96 sı akıllı telefon kullanıyor. %93 ünün mobil internet bağlantısı var. Bilgisayar sahipliği akıllı telefon sahipliğinden düşük. Hanelerin %95 inde akıllı telefon, %80 inde bilgisayar/laptop var. Evet 95,6% Hayır Evet 93,1% Hayır Geleneksel cep telefonu fonksiyonları önemini yitiriyor. Online mesajlaşma SMS in yerini alıyor. Akıllı telefonların «telefon» özelliği ikinci planda. Gün içerisinde internete ayrılan süre Sayacağım aktivitelere günde yaklaşık ne kadar zaman ayırırsınız? Bilgisayar/Laptop'tan internete girmek 22,9% 39,2% 27,0% 11,0% Akıllı telefondan internete girmek 3,9% 25,1% 34,8% 36,2% Baz: 840 Hiç 2 saatten az 2-4 saat 4 saatten fazla
Her kuşak internet kullanıyor ancak farklı şekillerde kullanıyor. Akıllı Telefonda Kullanılan Özellikler Gün içerisinde akıllı telefonunuzda en sık kullandığınız ilk 3 özellik hangisidir? Online mesajlaşma (Whatsapp, Skype, Messenger, vb.) 80,6% Gençler telefonu konuşmak için değil mesajlaşmak için kullanıyor. Yaşlılar görüntülü konuşmayı gençlere göre daha çok benimsemiş, gençler yazışarak haberleşiyor. Telefonla konuşma 64,3% Akıllı telefonda kullanılan özellikler Gün içerisinde akıllı telefonunuzda en sık kullandığınız ilk 3 özellik hangisidir? 87,6% 89,9% Sosyal medya kullanımı 57,5% 75,0% 75,0%74,6% 66,0% 65,8% İnternet kullanımı 50,8% 47,1% Online konuşma, görüntülü konuşma (Skype, Whatsapp, vb.) 16,8% 15,3% 12,2% 21,1%20,6% Diğer fonksiyonlar (kamera, fotoğraf görüntüleme, alarm, vb.) Baz: 840 SMS 11,0% 6,9% 16-24 25-34 35-44 45 yaş üstü Online mesajlaşma (Whatsapp, Skype, Messenger, vb.) 16-24 25-34 35-44 45 yaş üstü Telefonla konuşma 16-24 25-34 35-44 45 yaş üstü Online konuşma, görüntülü konuşma (Skype, Whatsapp, vb.)
Her kuşak internet kullanıyor ancak farklı şekillerde kullanıyor. E-mail kullanımı E-Mail adresiniz var mı? İkinci ekran kullanımı Aynı anda birden fazla elektronik cihaz (akıllı telefon, televizyon, bilgisayar, tablet) kullandığınız olur mu? Baz: 840 21,7% 78,3% 3,7% 4,2% 96,3% 95,8% 31,6% 68,4% 55,0% 45,0% Toplam 16-24 25-34 35-44 45 yaş üstü 66,7% 33,3% Var 53,7% 55,3% 46,3% 44,7% E-mail kullanmıyorum 75,0% 25,0% 88,5% 11,5% Toplam 16-24 25-34 35-44 45 yaş üstü Evet Hayır E-mail hala kullanılıyor. Fakat sosyal medya üyeliği olanların oranı e-maili kullananlardan çok daha yüksek görünüyor. Kullanıcıların %77.8 inin e-mail adresi var. Gençlerde bu oran %95-96 iken 45 yaş üstünde daha düşük: %45. İnternet kullanıcıları arasında yaygınlaşan bir eğilim: TV izlerken bir gözünün telefonunda ya da tabletinde olması (%33.3). Gençlerin (35 yaş ve altı) %45 i ikinci ekran kullanırken, 45 yaş üstünün %11 i kullanıyor..
Her kuşak internet kullanıyor ancak farklı şekillerde kullanıyor. İnternet kullanım becerisi internet kullanımınız konusunda kendinizi ne kadar yeterli gördüğünüze ilişkin değerlendirmelerinizi almak istiyoruz. İnternet kullanımınıza 1 in hiç yeterli değil, 10 un son derece yeterli olduğu bir puanlamada kaç puan verirsiniz? 7,92 8,74 8,41 7,53 6,69 Erkekler kadınlara göre hem bilgisayar hem de internet kullanım becerilerinin daha yüksek olduğunu belirtiyor. Toplam 16-24 25-34 35-44 45 yaş üstü İnternet kullanırken destek alma İnternet kullanırken başkalarından ne sıklıkta destek alırsınız? 53,1% 40,5% 46,8% 55,9% 72,7% Kullanıcıların %53 ü internet kullanırken başka birinden hiç destek almadığını söylüyor. Yaş ilerledikçe destek aldığını belirtenlerin oranı artıyor. 46,9% 59,5% 53,2% 44,1% 27,3% Toplam 16-24 25-34 35-44 45 yaş üstü Baz: 840 Hiç Destek aldığım olur
İnternet günlük hayatın parçası
İnternet bir yandan hayatı kolaylaştıran pek çok özelliğe sahip. Bilgilenme, eğlenme, vakit geçirme gibi pek çok katkısı var. Öte yandan internet yeni bir bağımlılık konusu olmaya da başlıyor. Sabah İnternet Sabah kalktıktan, uyanmayı takiben, ne kadar sonra internete giriyorsunuz? 37,9% 33,3% Akşam İnternet Akşam yatmadan ne kadar öncesine kadar internete giriyorsunuz? 30,0% 42,7% Her 3 internet kullanıcısından 1 i uyanır uyanmaz internete giriyor (%33.3). Uyandıktan sonrai 1 saat içerisinde internete girenlerin oranı ise %62 yi buluyor. Yine %70 i akşam uyumadan 1 saat öncesine kadar internette. 28,8% 27,3% Uyanır uyanmaz 1 saat içinde Gün içerisinde Yatana kadar 1 saat önceside Gün içerisinde Baz : 840
İnternet bağımlılığının iki boyutu: yoksunluk hissi ve soyutlanma hissi. Bağımlılık Endeksi 4,8% 63,1% 32,1% Bağımlı olmayan Yoksunluk hissi Soyutlanma hissi İnternet kullanımım sosyal hayatımı engeller. İnterneti kullanmadığım zamanlarda internete girmek için sabırsızlanırım. Çevremdekiler internette harcadığım zamandan dolayı şikâyet eder. 16,0% 8,3% 29,5% 20,7% Katılmıyorum 48,8% 11,3% Katılıyorum 75,7% 21,7% 68,0% Ne katılıyorum ne katılmıyorum Baz: 840
İnternetten uzak kalmak «yoksunluk» hissi oluşturuyor. İnternetten uzak kalınca İnternetten uzak kaldığınızda en çok neyin eksikliğini duyuyorsunuz? İletişim/Haberleşme Gündem/Haber Eksiklik duymuyorum Sosyal medyada olan bitenden Arkadaşlar İş/Okul Boşluk Hissi/Hayat/Hayat enerjim Bilgi, araştırmak Diziler, filmler Whatsapp/grup konuşmaları Sosyalleşme Eğlence Ailemle haberleşmek Oyun Bahisler, maçlar Sosyal medyada paylaşım yapamama Diğer 5,6% 4,2% 3,9% 3,4% 2,6% 2,2% 1,8% 1,8% 1,6% 1,4% 1,4% 1,0% 6,6% 12,5% 15,5% 17,4% 17,0% Baz: 840
İnternet demek sosyal medya» demek
İnternet deyince akla en çok «sosyal medya» geliyor. İletişim çağrışımı da yüksek. İnternet deyince İnternet deyince aklınıza neler geliyor? İnternet «Gündemin» tanımını genişletiyor. Kullanıcılar için hem ülke gündeminden hem yakın çevrelerinde olup bitenden haberdar olmayı kapsıyor. Sosyal medya ve uygulamalar hem haber alma hem aile, arkadaş, müşteriler ve tanıdıklarla haberleşme ihtiyacını karşılıyor. Baz : 840 Bilginin tanımı genişliyor Bilgiye erişim: yemek tariflerinden, maç sonuçlarına, iş ve eğitim amaçlı araştırmadan yeni kişilerle tanışmaya, gündelik hayatta ihtiyaç duyulabilecek tüm bilgilere işaret ediyor.
Herkes sosyal medyada. Öne çıkan sosyal medya kullanımı da sosyalleşme hedefli. Hiç Yakın geçmişte Son 1 hafta içinde Sosyal medyada özel ilgi alanıma giren konular hakkında bilgi, şarkı, resim, vb paylaşmak 12% 20% 68% Herkes Sosyal medyada. Facebook tüm yaş gruplarında kullanılıyor. Twitter ve İnstagram da gençler daha yoğun. Sosyal medyada güncel haberleri/olayları paylaşmak Sosyal medyada yaşantıma, hayatıma dair gelişmelere dair paylaşımda bulunmak 14% 12% 17% 19% 69% 69% 35 yaş altı 35 yaş ve üstü Sosyal medya kullanımı 31,9% 43,8% 74,5% 89,4% 89,4% 74,5% 56,2% Diğer insanların yaşamlarında ne olup bittiğini öğrenmek için sosyal medyada zaman geçirmek 12% 18% 71% Toplam Twitter Instagram Facebook 69,8% 83,0% Baz : 840
İnternet kullanıcıları üretici / katılımcı aktivitelerden çok seyirci / tüketici aktivitelere eğilimli. 3,63 3,58 3,29 2,79 2,73 3,57 3,61 2,79 Video içerik üretimi düşük. Youtube en çok takip edilen mecralardan olsa da içerik üretimi oldukça düşük. 1,70 1,97 Twitter varoluş sebebiyle tutarlı olarak en çok içerik üretilen mecra. Ancak Facebook ve Instagram kadar çok kullanılmıyor. Foursquare de «check-in»ler pek takip edilmiyor. Paylaşımları takip İçerik paylaşımı Facebook Instagram Youtube Twitter Foursquare Baz: 840 Bu mecralarda paylaşımları ne kadar sık takip edersiniz? 1 hemen hemen hiç giriş yapmıyorum; 5 in her gün takip ediyorum anlamına gelecek şekilde puanlar mısınız? Bu sosyal medyalarda ne kadar içerik (statü güncelleme, tweet, video, yazı, yorum, vb.) paylaştığınızı 1-5 arasında puanlar mısınız?
Emekli Aktiviteleri Sakıncalı Aktiviteler Katılımcı Aktiviteler Finansal Aktivitler Sosyal / Kültürel Aktiviteler Tüketici Aktiviteler Sosyalleşic i Aktiviteler Türkiye de Yeni Medya Eğilimleri Araştırması 2016 İnternette farklı aktivite türleri oluşuyor. Sosyalleşme en yaygın olanı. Etkinlik Kategorilerine Göre İnternette En Çok Yapılanlar Son 1 hafta içinde Son 1 yıl içinde Son 1 yıldan daha önce ya da hiç Yazılı olarak chat yapmak (Gtalk, Facebook chat, Whatsapp, vs.) 85% 8% 6% Sesli ve/veya görüntülü görüşme yapmak, konuşmak (Skype, Gtalk, Whatsapp, vs.) 77% 14% 10% Müzik dinlemek 76% 13% 11% İnternetten video izlemek 75% 15% 10% Müzik indirmek 48% 26% 27% İş veya ödev amaçlı, internet üzerinden çalışmak (araştırma yapmaya yönelik kaynak aramak, makale ve veri in 43% 20% 36% E-postalarımı kontrol etmek ya da e-posta göndermek 59% 15% 25% Mobil bankacılık kullanmak (mobil uygulamadan) 29% 26% 45% Okuduğum bir habere yorum yazmak 27% 27% 46% Bir sitede beğenilen veya beğenilmeyen içeriği puanlamak 18% 30% 52% Online oyun oynamak 37% 25% 38% İnternette bahis oyunları oynamak 12% 12% 76% Altın, döviz, vb. finansal bilgileri takip etmek 20% 40% 40% Bulmaca çözmek 11% 27% 63%
İnternette sosyalleşme, izleme, paylaşma yaygın, içerik üretimi daha az. İnternet Aktivite Kategorileri Son 1 hafta içinde Son 1 yıl içinde 1 yıldan daha önce ya da hiç Sosyalleşme Aktiviteleri 68% 17% 15% Tüketici Aktiviteler 51% 28% 21% Finansal Aktivitler 32% 27% 41% Kültür / Sanat Aktiviteleri 28% 24% 48% Sakıncalı Aktiviteler 18% 16% 66% Katılımcı Aktiviteler 13% 22% 65% Emekli Aktiviteleri 12% 35% 53% Baz: 840
Tüm aktivite biçimleri üniversite ve üstü eğitimlilerde, kültür / sanat aktiviteleri, tüketici ve finansal aktiviteler gençlerde, emekli aktiviteleri 35 yaş üstü kesimde yaygın. Katılımcı Aktiviteler Kültür / Sanat Aktiviteleri Sosyalleşme Aktiviteleri Tüketici Aktiviteler Finansal Aktivitler Emekli Aktiviteleri Sakıncalı Aktiviteler Cinsiyet Yaş Eğitim Bağımlılık Erkek Kadın 35 yaş altı 35 yaş ve üstü Ortaokul ve altı Lise Üniversite ve üstü Bağımlı değil Yoksunluk Hissi Soyutlanma Hissi Baz: 840
Gündem internetten, daha çok da sosyal medyadan takip ediliyor.
Konvansiyonel medya (5.34) Yeni medya (6.65) Konvansiyonel medya (5.45) Yeni medya (6.45) Türkiye de Yeni Medya Eğilimleri Araştırması 2016 Güven İnternet (Genel: tüm gazeteler, haber kaynakları, sosyal medya, bloglar, web siteleri, forumlar, Sosyal medya İnternet gazeteleri, haber kaynakları 5,98 6,87 6,51 İnternet, televizyon ve gazete gibi konvansiyonel araçlara göre daha itibarlı ve daha güvenilir görülüyor. Gazete (basılı) 5,95 Radyo 4,68 İtibar Televizyon İnternet (Genel: tüm gazeteler, haber kaynakları, sosyal medya, bloglar, web siteleri, forumlar, Sosyal medya İnternet gazeteleri, haber kaynakları Gazete (basılı) 5,72 6,99 6,25 6,72 5,69 İnternet gazeteleri (6.7), basılı gazetelere (5.7) göre daha itibarlı bulunuyor. Sosyal medyanın itibarı basılı gazeteden daha yüksek olsa da sosyal medyaya güven ile basılı gazetelere güven hemen hemen aynı düzeyde. Televizyon basılı gazetelere göre daha itibarlı görülse de televizyona güven basılı gazeteden düşük. Radyo 4,50 Kullanıcılara yöneltilen sorular: Baz: 840 Televizyon 5,84 Sayacağım medya araçlarının sizin gözünüzdeki değeri, itibarı ne kadardır? 1 in hiç itibarlı değil, 10 un son derece itibarlı anlamına gelecek şekilde puanlar mısınız? Haber alma kaynakları arasında, sayacağım medya araçlarından hangisine ne kadar güvenirsiniz? 1 in hiç güvenmem, 10 un son derece güvenirim anlamına gelecek şekilde puanlar mısınız?
Gündem ve güncel haberlerle ilgili paylaşımlar sosyal mecralarda en sık yapılan faaliyetlerde ikinci sırada geliyor. Facebook Kullanıcısı olduğunuz sosyal medyalarda en sık ne tür paylaşımlarda bulunursunuz? [En sık paylaştığı 3 seçenek] Twitter Kullanıcısı olduğunuz sosyal medyalarda en sık ne tür paylaşımlarda bulunursunuz? [En sık paylaştığı 3 seçenek] 82% 50% 57% 36% 35% 41% 17% 9% Gündelik hayatıma dair paylaşımlar, fotoğraf ve videolar Gündem, güncel, siyasi, toplumsal haberler Kişisel duygu ve düşünceler Hayatımdaki değişimlere dair paylaşımlar (doğum günü, mezuniyet, evlilik, vb.) Gündem, güncel, siyasi, toplumsal haberler Gündelik hayatıma dair paylaşımlar, fotoğraf ve videolar Kişisel duygu ve düşünceler Mizah içerikli paylaşımlar Baz: 840
Özet
Özet 1. «Bilgisayar Çağı»ndan «İnternet Çağı»na: Artık bilgisayar öğrenmek bir hedef ve bilgisayar değerli bir araç değil, internet kullanımı ve internete erişim bir değer. 2. Bilgisayar internete erişimde öne çıkan araç değil, akıllı telefonlar açık ara önde. 3. İnternet tüm kullanıcıların günlük hayatının parçası. Hem eğlencesi, hem hayatını kolaylaştıran bir unsur, fakat internet bağımlılığı yüksek düzeyde. Başta gençlerde olmak üzere internet bağımlılığı yaygın. 4. İnternet demek büyük oranda sosyal medya» demek olarak algılanıyor. 5. Haber basılı gazeteden okunmuyor, kısmen online haber sitelerinden ama çoklukla sosyal medyadan takip ediliyor. 6. İnternet, televizyon ve gazete gibi konvansiyonel araçlara göre daha itibarlı ve daha güvenilir görülüyor. 7. Her kuşak internet kullanıyor ancak farklı biçimlerde. Kategorileri ortak kesen sosyalleştirici aktiviteler, ayrıştıran katılımcı aktiviteler. 8. İnternete pasif katılım biçimleri yaygın. İnternet kullanıcıları üretici / katılımcı aktivitelerden çok seyirci / tüketici aktivitelere eğilimli.