T.C. MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI AKARYAKIT İKMAL VE NATO POL TESİSLERİ İŞLETME BAŞKANLIĞI SAYI : 74412001-010.06/1206/6001 09 Eylül 2014 KONU : İşçi Personel İzin İşlemleri. (Genelge 2014/15) 1. Başkanlığımızda görev yapan işçi personelin yasal mevzuat hükümleri çerçevesinde kullandığı izinler konusunda, uygulamada işlem birliğinin sağlanması, oluşan tereddütlerin giderilmesi ve yayımlanan yasal düzenlemelerin bir araya getirilmesi amacıyla EK-A daki İşçi Personel İzin İşlemlerine İlişkin Esaslar yürürlüğe konulmuştur 2. Konu hakkında daha önce yayımlanan tüm Genelge ve talimatlar yürürlükten kaldırılmıştır. 3. Uygulamanın bu Genelge hükümlerine göre yürütülmesini ve ilgili personele tebliğ edilmesini rica ederim. Per.Ş.Md.V.A.SÖZGEN İ.K.D.Bşk.İ.KOÇ Bşk.Yrd.S.ÜNLÜ M.Zeki ÇİTÇİ Başkan EKİ : EK-A (Genelge) DAĞITIM : Gereği : A+D Planı Milli Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı Güvenevler Mah.Kuzgun Sk. No:51 06540 A.Ayrancı Çankaya-ANKARA Tel.: 0 312 430 62 74 Fax 312 430 62 58 İrtibat Aysun ÇAKMAK, Faruk ÜNSAL (5312-13)
İŞÇİ PERSONEL İZİN İŞLEMLERİNE İLİŞKİN ESASLAR A. YILLIK ÜCRETLİ İZİN İŞLEMLERİ 1. Genel Esaslar a. Yıllık ücretli izin, belirli bir bekleme süresini doldurarak yorulan ve halen çalışabilir nitelikteki işçiye, birbirini izleyen ve ilke olarak bölünmeden ücretli bir şekilde sağlanan yıllık dinlenme imkanıdır. b. Yılık ücretli izin hakkı, vazgeçilemez bir haktır. Bu hakkın kaynağı, Anayasa nın dinlenme hakkını düzenleyen 50 nci maddesidir. c. İşverenin yılık ücretli izin kullandırma zorunluluğu bulunmaktadır. 2. Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma Koşulları a. Yılık ücretli izne hak kazanabilmek için, işyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olması gerekmektedir. b. Aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerindeki çalıştıkları süreler birleştirilir. c. Aynı bakanlığa bağlı işyerleri ile aynı bakanlığa bağlı tüzel kişilerin işyerlerinde geçen süreler ve kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanunla veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar veya bunlara bağlı işyerlerinde geçen süreler yıllık ücretli izin hesaplamasında göz önünde bulundurulur. Ancak bu çalışmalar, İş Kanunu kapsamında olan ya da sonradan İş Kanunu kapsamına giren iş yerlerinde (işçilik statüsünde) geçmiş olmalıdır. İşçilik dışında geçen memur, sözleşmeli personel, stajyer vs. gibi bir sıfatla geçirilen süreler yıllık izine esas hizmet hesabında dikkate alınmayacaktır. Önceki çalışmaları ispat yükü işçiye aittir. Bu sebeple bu çalışmaları ispata yarayan resmî nitelikli bilgi ve belge olmadan (özlük dosyasına konmadan) birleştirme işlemi yapılmayacaktır. İşe başladıktan sonra işçi personelden yukarıdaki madde kapsamında yer alan çalışması olup olmadığında dair dilekçe alınacaktır. 3. Yıllık Ücretli İzin Bakımından Çalışılmış Gibi Sayılan Haller: Aşağıdaki süreler yıllık ücretli izin bakımından çalışılmış gibi değerlendirilir. a. İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işe gidemediği günler ( Ancak İhbar Öneli + 6 haftadan sonraki süreler sayılmaz.) b. Kadın işçinin 4857 sayılı İş Kanunu nun 74 üncü maddesi gereğince doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler. c. İşçinin muvazzaf askerlik dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler.(bu sürenin yılda 90 günden fazlası sayılmaz.) ç. 4857 sayılı İş Kanunu nun 66 ncı maddesinde zikredilen çalışma süresinden sayılan haller.
d. Hafta ve Akdi tatil ile Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri izinler. e. Toplu İş Sözleşmesi ne göre verilen ve kıdeme sayılan ücretli veya ücretsiz f. İşçiye verilen yıllık ücretli izin süreleri. 4. Yıllık Ücretli İzin Süreleri belirlenmiştir. a. Yılık ücretli izin süreleri Toplu İş Sözleşmesi nin 54 üncü maddesinde - 1 yıldan 5 yıla kadar kıdemi olanlara yılda 20 işgünü, - 5 yıldan 15 yıla kadar olanlara yılda 25 işgünü, - 15 yıldan fazla kıdemi olanlara yılda 30 işgünü yıllık ücretli izin verilir. b. İzin süreleri, işçinin hizmet yıllarına göre belirlenmektedir. İşçi personel 25 işgünü olan iznini beşinci hizmet yılını ve 30 işgünü olan izin süresini onbeşinci hizmet yılını doldurduğu tarihten itibaren kullanacaktır. Örneğin 05.12.2005 tarihinde işe giren işçi personel, beşinci hizmet yılını tamamladığı 05.12.2010 tarihinden itibaren 25 işgünü kullanmaya hak edecek olup, bu iznini 05.12.2010 05.12.2011 tarihleri arasında kullanacaktır. 30 işgünü iznini ise 05.12.2020 tarihinde hak edecek olup, bu iznini 05.12.2020-05.12.2021 tarihleri arasında kullanacaktır. c. Ailesi efradı (ana, baba, eş ve çocukları) Belediye hudutları haricinde ikamet edenlere gidiş geliş yol süresi kadar isteği halinde ücretsiz yol izni verilir. ç. Gerek hizmet süresi birleştirmesi yapılırken, gerekse işçinin devamının kesilmesi halinde, bu boşlukları karşılayacak kadar hizmet süresi eklemesi yapılırken; birleştirilecek ve eklenecek süreler mutlaka gün gün sayılarak (örneğin 3 ay değil 91 gün gibi) hesap edilecek ve bu süre izne hak kazanılan tarihten itibaren yine gün gün sayılarak birleştirilmek/eklenmek suretiyle yeni izne hak kazanma tarihi bulunacaktır. 5. İzin Kurulu ve Yılık Ücretli Kullanım Zamanının Belirlenmesi a. Yılık Ücretli İzin Yönetmeliği nin 15 inci maddesine göre, işçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki işçi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulur. b. Anılan Yönetmeliğin 18 inci maddesine göre, işçi sayısı yüzden az olan işyerlerinde; izin kurulunun görevleri, işveren veya işveren vekili veya bunların görevlendireceği bir kişi ile işçilerin kendi aralarında seçecekleri bir temsilci tarafından yerine getirilir. c. İşveren vekillerince her işyeri için izin kurulu oluşturacaktır. ç. Kurula işveren temsilcisi başkanlık eder. d. İzin kurulu tarafından izin çizelgeleri her yılın Ocak ayının sonuna kadar hazırlanarak işveren vekilinin onayına sunulacaktır. e. Onaylanan çizelgeler işyerinde ilan edilecektir. f. İzin kurulu kendisine yüklenen görevleri yerine getirmek üzere yıllık izin çizelgelerinin hazırlanması sırasında ve gerektikçe başkanın çağrısı ile iş saatlerinde toplanır.
g. Toplantılarda alınan kararlar ve yapılan işler izin kurulu karar defterine yazılarak imzalanacaktır. ğ. İşçi hak ettiği yıllık ücretli iznini, kullanmak istediği zamandan en az bir ay önce örneği EK-A da düzenlenen İşçi İzin Onay Formu doldurmak suretiyle işveren vekiline yazılı olarak bildirecektir. Ancak zaruret halinde bu süreye bağlı kalınmaksızın izin talep edilebilir. h. İşveren vekili, işçinin izin kullanma tarihi ile bağlı değildir. ı. Aynı tarihe rastlayan izin isteklerinde; işyerindeki kıdem ve önceki yıl iznini kullandığı tarih dikkate alınarak öncelikler belirlenecektir. i. Yol izni alan işçi bu süreyi kullanmadan işe dönerse, işveren vekili anılan sürenin bitiminden önce işe başlatmayabilir. 6. Yılık Ücretli İzinin Kullanımı a. Yılık ücretli izin işveren tarafından bölünemez olup sürekli bir şekilde verilecektir. Ancak tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünecektir. b. 4857 sayılı İş Kanunu nun 56/5 maddesi gereği, yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. Ramazan ve Kurban Bayramları nın arife günleri ve 28 Ekim günü yarım iş günü (yarım gün genel tatil) olarak değerlendirilmelidir. Bu sebeple, izin süresine arife günleri veya 28 Ekim günü rastlayan işçilerin izinden dönüş günü saat:13.00 de (bu saat, öğle tatiline rastlarsa, öğleden sonraki çalışmanın başladığı saatte) işbaşı yapmaları istenecektir. c. 4857 sayılı İş Kanunu nun 56/4 maddesi gereği, işveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez. Bu bakımdan, yıllık ücretli izinde iken istirahat alan işçilerin istirahat aldıkları tarihte yıllık ücretli izinleri kesilmelidir. İstirahat sürelerine denk gelen peşin/avans olarak ödenmiş olan izin ücreti geri alınmalı, ücreti geri alınan sigorta günleri ile geri alınan prime esas kazançlar, şartları oluşmuşsa, iptal edilmelidir. Yıllık ücretli izin tarihlerinin planlanmasına esas oluşturan (işin aksamadan yürütülmesi, işçi sayısı vb.) ölçütlerin değişmiş olmasının doğal sonucu olarak; yıllık ücretli iznin yeniden planlanması gereği nedeniyle, istirahat bitiminde işçinin işbaşı yapması esastır. Ancak, istirahatin kısalığı ya da benzeri nedenlerle, istirahat bitimini takiben izne devam etmesi uygun bulunan işçiler varsa; istirahat bitiminden başlatılacak şekilde, kullanılmamış izin günleri için yeni bir izin onayı hazırlanmalıdır. Kullanılmamış izin günleri için böyle bir onay düzenlenmemiş olan işçiler, istirahat bitiminde işbaşı yaptırılmalı; iznin kalan bölümü, daha sonraki uygun bir tarihte kullandırılmalıdır. ç. İşçilere verilen yıllık ücretli izinlerden dönüş tarihi akdi tatil, hafta tatili veya genel tatile rastlasa bile kayıtlara işbaşı tarihi olarak tatil gününü izleyen ilk iş günü değil, dönüş tarihinin rastladığı gün yazılacaktır.
d. İşçi yılık ücretli izin talepleri (yurt dışında geçirme talepleri de dahil ) taşra teşkilatında işveren vekilleri tarafından, merkez teşkilatında daire başkanları tarafından onaylanacaktır. e. İşçi personelin daha önce çeşitli sebeplerle kullandırılmadığı tespit edilen eski dönemlere ait yıllık ücretli izin haklarının, işveren vekilleri tarafından (iş sözleşmesi sona ermeden önce) işverenin yönetim hakkı çerçevesinde belirleyecekleri tarihlerde kullandırılacaktır. Bu durumda, hak edildikleri tarihten itibaren bir yıl içinde kullandırılamadığı için sonraki hizmet yıllarında kullandırılacak izin süreleri belirlenirken, kullanılmayan yıllık ücretli izinlerin hak edildiği tarihteki hizmet süresine ve hak edildiği tarihte yürürlükte olan mevzuat (iş sözleşmesi, TİS ve iş kanunu) hükümlerine göre bulunacak izin süresine, bu süreye rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri ilave edilerek bir hesaplama yapılacaktır. f. 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun un 2 nci maddesinde ise; Bu Kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve genel tatil günleri; Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır hükmü yer almaktadır.. Bununla birlikte, köprü günler olarak kabul edilen söz konusu cumartesi günleri genel tatil günü gibi değerlendirilmeyecektir. (Kanunun bu maddesinin düzenleniş amacı, kanunun yayınlandığı tarihte Cumartesi günleri saat 13:00 a kadar çalışma yapılmasıdır.) g. 4857 sayılı İş Kanunu nun 58 inci maddesine göre; yıllık ücretli izin kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı tespit edilirse, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret geri alınacaktır. 8. Yıllık Ücretli İzin Kaydı a. 4857 sayılı İş Kanunu nun 56/son maddesi ile Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği nin 20 nci maddesi gereği, işveren, iş yerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir örneği Yönetmelik ekinde bulunan izin kayıt belgesi tutmak ve izin dönüşlerinde işçilere imzalatmak zorundadır. b. Yıllık ücretli iznin kullandırıldığının ispat yükü işverene ait olup iznin kullandırıldığı imzalı izin kayıt belgesi/defteri veya eşdeğer bir belge (örneğin, işçinin çalışma süresi içerisindeki bütün yıllık ücretli izinlerini kullandığını belirten yazılı ve imzalı beyanı vb.) ile kanıtlanmalıdır. Bu sebeple, izin kaydı doğru, günü gününe ve gerçekçi bir şekilde tutulacak olup,izin kaydında silinti/kazıntı yapılmayacaktır. c. İzin kaydı belgesi işçi özlük dosyalarında saklanacaktır. Bu belgeye yıllık ücretli izinler dışında kullanılan ücretli veya ücretsiz izinler işlenmeyecektir. 9. Yıllık Ücretli İzin Ücreti a. Toplu İş Sözleşmesi nin 54/d maddesi gereği, yıllık ücretli izne hak kazanan ve bu izni kullanan işçilere yıllık izin dönemine ilişkin ücretleri, işçinin isteyip istemediğine bakılmaksızın izne başlamadan önce avans olarak verilecektir. b. 4857 sayılı İş Kanunu nun 61 inci maddesindeki istisnai hüküm üzerinde durulmaksızın, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun 80/1(c) maddesinin Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanun un uygulanmasında dikkate alınmaz. hükmü gereği, işçilere yıllık ücretli izin süresi için ödenecek ücretler üzerinden kısa vadeli sigorta kolları primi (iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası primi) kesilecektir.
c. 4857 sayılı İş Kanunu nun 59/1 maddesi gereği, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı bütün yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine (ölümü halinde mirasçılarına) ödenecektir. İş sözleşmesinin feshinde ödenen kullanılmayan yıllık izin ücreti hesaplanırken, ileriye doğru bir değerlendirme yapılmayacaktır. Ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin ücreti hesaplamalarına dâhil edilemez. Sadece kullanılmayan yıllık izinlerin hak edildiği tarihteki hizmet süresine ve hak edildiği tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre bulunacak izin süresinin karşılığı olan izin ücreti ödenecektir. İş sözleşmesinin feshinde ödenen kullanılmayan yıllık izin ücreti, iş sözleşmesinin feshedildiği ayın prime esas kazancı olarak değerlendirilir. İşçinin iş sözleşmesinin feshedildiği ayda prim ödeme gün sayısı var ve bu günlere ilişkin kazançları prime esas kazanç üst sınırının altında ise, bu ücret o aydaki mevcut prim ödeme gün sayısına göre hesaplanan prime esas kazanç üst sınırı dikkate alınarak (kısa vadeli sigorta kolları primi de ödenecek şekilde) primlendirilecektir. Kullanılmayan yıllık izin ücreti, iş sözleşmesinin feshinden daha sonra ödenmiş olsa bile, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun 80/1(d) maddesinin Ücretler hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime tabi tutulur. hükmü gereği, bu ücrete 4857 sayılı İş Kanunu nun 59 uncu maddesine göre iş sözleşmesinin feshinde hak kazanılmış olduğu dikkate alınarak iş sözleşmesinin feshedildiği ayın kazancına dâhil edilmesi ve ek mahiyetli aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenmek suretiyle primlendirilecektir. B. ÜCRETLİ VE KIDEME SAYILAN ÖZEL MAZERET İZİNLERİ a. Ücretli ve kıdeme sayılan özel mazeret izinleri Toplu İş Sözleşmesi nin 55 inci maddesinde düzenlenmiştir. 1- Evlenme halinde 7 işgünü, 2- Ana veya babanın, karı veya kocanın, kardeş ve çocukların ölümü halinde 3 işgünü, kayınpeder, kayınvalidenin ölümü halinde 2 gün (İl hudutları dışında ise gidiş-geliş süresi olarak 2 gün yol izni verilir.) 3- Eşinin doğum yapması halinde 3 gün, 4- Kadın işçinin doğum yapması halinde yasal istirahat süresi kadar, 5- İşçinin ikamet ettiği ya da kendisinin veya eşinin mülkiyetinde olan gayrimenkullerin yangın, sel, zelzele ve diğer doğal felâketlere uğradığı hallerde hasarın derecesine göre 3-10 gün, 6- İşçinin mazeretini belirtir müracaatı üzerine ayda bir gün, yılda 10 günü geçmemek üzere mazeret izni verilebilir. İşbu mazeret izni için ayrıca bir belge istenmez. Bu izinler yarım günden aşağı kullandırılamaz. 7- İşçinin anne, baba, eş ve çocuklarının muayene ve tedavileri için hastanın ikamet ettiği il sınırları dışında bir hastaneye SGK nın sigortalı adına sağlık hizmeti satın aldığı hastaneler, Devlet ve Üniversite Hastaneleri hekimlerince refakatçi nezdinde gönderildiğinin belgelenmesi kaydıyla işçiye bir defada bir günden az olmamak ve yılda toplam beş işgününü geçmemek üzere ücretli refakatçi izni verilir. b. İşçi özel mazeret izin talepleri (yurt dışında geçirme talepleri de dahil ) İşçi İzin Onay Formu doldurularak, taşra teşkilatında işveren vekilleri tarafından, merkez teşkilatında daire başkanları tarafından onaylanacaktır.
C. ÜCRETSİZ VE KIDEME SAYILAN ÖZEL MAZERET İZİNLERİ a. Toplu İş Sözleşmesi nin 56 ncı maddesi İşçinin işyerinden ayrılışında bir sakınca bulunmamak şartı ile yılda 30 günü geçmemek üzere ücretsiz izin verilebilir. hükmündedir. b. Bu mazeret izni, işçinin görev yaptığı Bölge, İşletme ve Depo Müdürlüklerinin uygun görüşü (İşletme ve Depo Müdürlükleri ve bağlı birimlerinde görev yapan personel için Bölge Müdürlüğü uygun görüşü ) üzerine ANT Başkanı nın onayı ile verilecektir. Ç. ÜCRETSİZ VE KIDEME SAYILMAYAN ÖZEL MAZERET İZİNLERİ a. Toplu İş Sözleşmesi nin 57 nci maddesi Meşru mazerete dayanan ve işçinin yazılı müracaatı üzerine işverenin takdir ve muvafakatine bağlı olmak suretiyle verilen izinlerdir. İşbu iznin verilebilmesi için işçinin işyerinden ayrılmasında işverence bir sakınca görülmemesi gerekir. Ayrıca kadın işçilere doğumu halinde yasal istirahat süresinin bitiminden sonra, talebi halinde 6 aya kadar (6 ay dahil) ücretsiz ve kıdeme sayılmayan izin verilir. hükmüne amirdir. b. Bu mazeret izni, işçinin görev yaptığı Bölge, İşletme ve Depo Müdürlüklerinin uygun görüşü (İşletme ve Depo Müdürlükleri ve bağlı birimlerinde görev yapan personel için Bölge Müdürlüğü uygun görüşü ) üzerine ANT Başkanı nın onayı ile verilecektir. D. NAKİL İZNİ Toplu İş Sözleşmesi nin 58 inci maddesine göre aynı il hudutları içinde ve fakat başka belediye hudutlarındaki bir işyerine nakledilenler ilişiğinin kesildiği tarihten itibaren bir işgünü, başka il hudutları içerisindeki işyerlerine nakledilenler ilişiğinin kesildiği tarihten itibaren yedi gün içinde yeni işyerlerine katılacaklar ve bu sürelerde ücretli izinli sayılacaklardır. İsmail KOÇ İ.K.D.Bşk. EKİ : EK-A (İşçi İzin Onay Formu)