BÖLÜMLER I. - AMAÇ, KAPSAM, YÖNTEM II. III. IV. - DEMOGRAFİK BULGULAR - ARAÇ SAHİPLİĞİ İLE İLGİLİ BULGULAR - SÜRÜCÜ DAVRANIŞLARI A. TECRÜBE B. SÜRÜŞ SÜRESİ C. TEDBİR D. KAZA KARNESİ V. - RİSK ALGISI VI. - RİSK YÖNETİMİ VE SİGORTA SATIN ALMA DAVRANIŞLARI
AMAÇ Bu araştırmanın amacı, araç sahiplerinin davranışlarını, trafik bilincini, sigorta konusundaki eğilimlerini hem Türkiye genelinde hem de bölgesel bazda ortaya koymaktır. KAPSAM HDI Sigorta tarafından ODAK Araştırma şirketine yaptırılan araştırmanın ana kitlesini, 18 yaş üzerinde bulunup, araç kullanan ve aracın sigorta konularında karar yetkisi bulunan kişiler oluşturmaktadır. Coğrafi bölgeler; Devlet Planlama Teşkilatının Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemine uygun karşılaştırılabilir istatistikî veri tabanı oluşturulması amacıyla ülke genelinde yaptığı İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflandırması temeline dayandırılmış ve Düzey 1 tanımlamasına giren bölgelerden 12 il ve HDI ın bazı uygulamaları pilot olarak başlattığı ilave 9 il olmak üzere toplam 21 ilden oluşmaktadır. İllerin araç sayıları göz önünde bulundurularak anket sayıları belirlenmiştir. YÖNTEM Türkiye genelinde 21 ili kapsayacak şekilde tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen ve araştırmanın amacına uygun hazırlanan soru formu anketörler tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile kağıt-kalem kullanılarak, Türkiye yi temsilen 21 ilde yaşayan 18 yaş üstü araç kullanan ve aracın sigorta konularında karar verme yetkisine sahip olan kişilere uygulanmıştır. 2.604 kişi ile görüşülmüş olup, örneklemin illere göre dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Bütün illerde veri toplama işlemi sadece İL MERKEZLERİNDE gerçekleştirilmiş olup, ilçe, belde ve köylerde görüşme yapılmamıştır. İstanbul 500 Antalya 151 Tekirdağ 130 Adana 113 Bursa Kocaeli Sakarya İzmir Aydın Manisa Kayseri Ankara Konya 132 46 57 166 146 131 117 224 100 Mersin Trabzon Giresun Samsun Erzurum Malatya Gaziantep Diyarbakır TOPLAM : 115 62 40 147 43 58 63 63 2.604 Sayfa 3
II. DEMOGRAFİK BULGULAR
Cinsiyete Göre Dağılım Erkek 94,5% Kadın 5,5% Kaskosu olanlar (n=1479) Erkek 94,5 93,5 92,2 95,7 Kadın 5,5 6,5 7,8 4,3 Araştırmaya göre Türkiye genelinde trafiğin en işlek olduğu saatlerde direksiyon başındaki her 100 sürücünün sadece 5 i kadın Sayfa 5
18-24 9,6% Yaş Gruplarına Göre Dağılım 25-34 32,9% 55+ 7,3% 45-54 20,3% 35-44 29,9% 18-24 9,6 Kaskosu olanlar (n=1479) 10,5 11,9 8,3 25-34 32,9 35,2 34,6 32,1 35-44 29,9 30,1 29,3 30,2 45-54 20,3 18,4 18,1 21,4 55 ve üzeri 7,3 5,8 6,1 7,9
Ortaokul 16,2% Eğitim Durumuna Göre Dağılım Lise 36,3% İlkokul 26,6% Diplomasız 0,2% Üniversite 20,7% Kaskosu olanlar (n=1479) Diplomasız 0,2 0,1 0,3 0,1 İlkokul 26,6 21,0 23,4 28,3 Ortaokul 16,2 14,4 14,7 16,9 Lise 36,3 38,9 38,3 35,2 Üniversite 20,7 25,6 23,3 19,4 Sürücülerin genel eğitim durumunda % 36,3 ile lise mezunları ağırlıklı. Bunu % 26,6 ile ilkokul, % 20,7 ile üniversite mezunları izliyor. Sayfa 6
Meslek Dağılımları Beyaz Yaka (Memur/Uzman/ Yönetici) 14,6% Mavi Yaka (İşçi) 16,7% Çalışmayan Emekli/Ev hanımı/ Öğrenci/İşsiz) 8,8% Sanayici 1,2% Esnaf/Çiftçi/ Sanatçı 58,7% Kaskosu olanlar (n=1479) Beyaz Yaka 14,6 16,2 16,2 13,8 Mavi Yaka 16,7 15,6 19,3 15,3 Esnaf/Çiftçi/Zanaatkar 58,7 58,9 53,6 61,3 Sanayici 1,2 1,9 1,5 1,1 Çalışmayan 8,8 7,4 9,4 8,5
III. ARAÇ SAHİPLİĞİ İLE İLGİLİ BULGULAR
Araç Sahipliğinin Araç Sınıflarına Göre Dağılımı Otobüs 2,0% Minibüs 4,5% Binek otomobil 66,4% Kamyon / TIR 8,3% Kamyonet 18,8% Binek Otomobil Kamyonet 66,4 18,8 Kaskosu olanları (n=1479) 64,7 18,5 72,7 16,9 63,1 19,8 Araç/Kasko oranları 55,3 55,9 Kamyon / TIR 8,3 9,2 5,6 9,7 62,7 Minibüs Otobüs 4,5 2,0 4,9 2,7 2,9 1,9 5,3 2,0 62,4 76,9 56,8 Araç oranlamasında binek otomobiller açık ara önde. Minibüs oranı ise en alt sırada.
Araçların Kullanım Amaçlarına Göre Dağılımı Özel amaçlı 59,4% Ticari amaçlı 23,3% Hem özel Hem ticari amaçlı 17,3% Kaskosu olanlar (n=1479) Sadece Özel İşlerde 59,4 58,2 62,1 58,1 Sadece Ticari Amaçlı 23,3 24,0 21,1 24,4 Hem Ticari, hem de Özel işlerde 17,3 17,8 16,7 17,6
Araçların Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 3-5 yaş 18,4% 0-2 yaş 23,8% 16 ve üzeri yaş 11,7% 6-10 yaş 28,7% 0 2 yaş 23,8 29,6 20,8 3 5 yaş 18,4 21,1 17,0 6 10 yaş 28,7 28,0 29,1 11 15 yaş 17,4 12,8 19,7 11-15 yaş 17,4% 16 ve üzeri 11,7 8,5 13,4 Aracın 0 Km veya 2. el Olma Durumu 0 km 2. el 40,6 59,4 48,2 51,8 36,6 63,4 0 Km / Yeni 40,6% 2. el 59,4% 0 km (birinci el) araç sahipliğinde İstanbul ili ülke genelinden daha yüksek (% 53,8). Hane geliri arttıkça 2. el araç alma oranları düşüyor; (Alt gelir grubu:% 77,8 / Alt-orta gelir grubu:% 60,9 / Üst-orta grubu:% 50,3 / Üst gelir grubu:% 44,9) Binek otomobillerde 2. el sahipliği diğer araç kategorilerine göre daha yüksek oranda(% 62,5)
Aracınızda Kullandığınız Yakıt Türü Nedir? Benzin / LPG 15,6% Benzin 36,1% Benzin 36,1 43,5 32,3 Motorin 42,9 40,6 44,1 LPG 5,5% Motorin 42,9% LPG 5,5 4,7 5,8 Benzin & LPG 15,6 11,2 17,8 Motorinin tercih edilirliği giderek artıyor. İkinci el araçlarda daha çok benzinin kullanılıyor olması, dizel araç üretiminin de arttığının göstergelerinden.
IV. SÜRÜCÜ DAVRANIŞLARI A. TECRÜBE İLE İLGİLİ BULGULAR
Kaç Yıldır Aktif Olarak Araç Kullanıyorsunuz? 6-10 yıl 25,3% 11-15 yıl 17,7% 1-5 yıl 16,7 18,2 15,9 6-10 yıl 25,3 27,2 24,3 1-5 yıl 16,7% 21 yıl ve daha fazla 21,9% 16-20 yıl 18,4% 11-15 yıl 16-20 yıl 17,7 18,4 17,4 17,9 17,9 18,6 21 yıl ve üzeri 21,9 19,3 23,3 Kadın sürücülerin (% 76,8) ve ücretlilerin (% 55,2) yarısından fazlası 10 yıldan daha kısa süre aktif olarak araç kullanıyorum derken, bu durum erkek sürücülerde ve diğer meslek gruplarında tam tersi şeklindedir. Ortalama her 4 sürücüden biri 6 ila 10 yıl arası tecrübe sahibi. ( % 25,3) Kadın sürücüler 10 yıl öncesine göre daha çok trafiğe çıkıyorlar.
Kendinizi Deneyim Açısından Değerlendirdiğinizde Nasıl Bir Sürücü Olarak Tanımlarsınız? Normal/ Orta derecede 31,2% Acemi/ Tecrübesiz 0,8 1,0 0,7 Normal/ Orta derecede 31,2 26,2 33,8 Acemi/ Tecrübesiz 0,8% Usta/ Tecrübeli 68,0% Usta/ Tecrübeli 68,0 72,8 65,5 HEPİMİZ USTA ŞOFÖRÜZ Trafik kazalarında dünya birinciliğine oynayan Türkiye de sürücülerin % 68 i kendisini Usta / Tecrübeli şoför olarak nitelendiriyor. Bu oran büyük şehirlerde daha da fazla: % 72,8. Ancak büyük şehirlerde acemi sürücü oranı da diğer illere göre yüksek. 21 yıl ve üzeri aktif olarak araç kullananların % 86,3 ü kendisini usta/tecrübeli olarak tanımlıyor. Usta şoförlerin en fazla bulunduğu il Manisa. Manisa yı Kayseri, Mersin, Giresun, Diyarbakır ve Bursa gibi farklı bölgelerden iller izliyor. Kendisini acemi olarak nitelendirenlerin en fazla bulunduğu il ise Tekirdağ, İstanbul, Ankara ve İzmir.
Kendinizi Tarz Açısından Değerlendirdiğinizde Nasıl Bir Sürücü Olarak Tanımlarsınız Dikkatli/ Kontrollü 45,2% Normal/ Orta derecede 28,3% Seri / Atak 26,5% Dikkatli/Kontrollü 45,2 39,4 48,3 Normal/Orta derecede 28,3 26,4 29,2 Seri Atak 26,5 34,2 22,5 Sürücülerin % 69 gibi önemli bir kısmı toplam sürücü olma süreleri arttıkça kendisini usta şoför olarak nitelendiriyor. Dikkatli/kontrollü kullanırım diyen sürücülerin oranı % 50 yi bile bulmuyor. Her 4 sürücüden 1 i ise seri/atak sürüş tarzına sahip. En yüksek kaza oranı kendisini usta/tecrübeli olarak nitelendiren ve seri/atak bir sürüş tarzına sahip olduğunu belirten sürücüler arasında ortaya çıkıyor.
IV. SÜRÜCÜ DAVRANIŞLARI B. SÜRÜŞ SÜRESİ İLE İLGİLİ BULGULAR
Günün Kaç Saatini Direksiyon Başında Geçiriyorsunuz? 31-60 Dk. 20,6% 1-3 Saat 33,3% 0-30 dakika 15,0 13,3 15,9 31-60 dakika 20,6 19,1 21,3 1-3 saat 33,3 36,1 31,9 0-30 Dk. 15,0% 5 Saatten fazla 15,5% 4-5 Saat 15,6% 3-5 saat 5 saat üzeri 15,6 15,5 16,0 15,5 15,4 15,5 Sürücülerin % 33,3 ü günde 1 ila 3 saat arasında direksiyonda Her 3 sürücüden biri günde 1 ila 3 saatini direksiyon başında geçiriyor. Binek otomobil sahiplerinde 5 saatten fazla direksiyonda kalma oranı % 9 u geçmezken, bu oran tır şoförlerinde % 54 e kadar çıkıyor. Kadın sürücülerin yalnızca % 2 si günde 5 saatten fazla yol yapıyor. Erkeklerde ise bu oran 8 katına kadar çıkıyor, % 16,3.
Şehirlerarası Yolculuklarda likle Hangi Ulaşım Aracını Tercih Ediyorsunuz? Havayolları 9,6 11,1 8,8 Otobüs 41,0% Denizyolları 0,3% Özel Otomobil 48,0% Otobüs 41,0 43,2 39,8 Denizyolları 0,3 0,7 0,1 Özel Otomobil 48,0 43,4 50,5 Demiryolları 1,1 1,6 0,8 Havayolları 9,6% Demiryolları 1,1% Uçakla Ulaşım Artıyor Şehirlerarası yolculuklarda uçakla seyahat oranı % 10 a yaklaşmış durumda. Artık her 10 kişiden biri şehirlerarası yolculukta uçağı tercih ediyor. Gelir arttıkça şehirlerarası yolculuklarda özel otomobil tercih etme oranı artıyor. Deniz ve demiryolu ulaşımı dikkat çekecek kadar düşük oranlarda. 3 dış ve 1 iç denizi bulunan Türkiye de denizyolları şehirlerarası ulaşımda yalnızca binde 3 oranında kullanılırken, demiryollarında durum % 1,1.
Şehirlerarası Yolculuklarda Özel Aracınızla Kesintisiz Kaç Saat Araç Kullanıyorsunuz? 5-7 Saat 23,0% 7 Saatten Fazla 27,0% 0-1,5 saat 2,3 2,5 2,3 1,5-3 saat 7,9 8,5 7,6 3-5 saat 23,4 22,5 23,9 5-7 saat 23,0 21,0 24,0 3-5 Saat 23,4% 1,5-3 Saat 7,9% 0-1,5 Saat 2,3% Aracımla şehirlerarası seyahat yapmıyorum 16,4% 7 saat üzeri Aracı ile şehirlerarası seyahat etmiyor 27,0 16,4 23,6 21,9 28,7 13,5 35-44 yaş arası sürücülerin % 30 u aralıksız 7 saat araba kullanabildiğini ifade ediyor 35-44 yaş grubunda olanların 7 saatten fazla aralıksız araç kullanma oranı % 30,6 lık oran ile diğer yaş gruplarından yüksek. Üniversite mezunları arasında 7 saatten fazla aralıksız araç kullanırım diyenlerin oranı, diğer eğitim düzeyindekilere göre en düşük derecede, % 22,2. Acemi sürücülerin hiçbiri 7 saatten fazla aralıksız araç kullanmıyor.
Aracınızın Bakımını Düzenli Olarak Yaptırıyor musunuz? Hayır Kısmen 3,0 15,8 3,6 13,6 2,6 17,0 Kısmen 15,8% Evet 81,2 82,8 80,4 Hayır 3,0% Evet 81,2% Kendi hesabına çalışanlar, üniversite mezunları ve dizel araç sahipleri aracının kıymetini biliyor Kendi hesabına çalışan, yüksek eğitim ve dizel araçlar gruplarında düzenli bakım yaptırma oranı genel ortalamanın üzerinde. (Kendi hesabına çalışan: % 85,1 Üniversite: % 83,7 Dizel: % 84,9 ) 0-2 grubundaki araçların % 93,9 u düzenli bakıma giderken araç yaşı 16 ve üzeri olan grupta bu oran % 67,9. Usta/tecrübeli ve seri/atak sürücülerin araçlarını düzenli olarak bakıma götürme oranı diğer sürücü tiplerine oranla daha yüksek (% 84,7 ve % 84,9). Mersinli sürücülerin % 99 u aracını düzenli olarak bakıma götürüyor.
IV. SÜRÜCÜ DAVRANIŞLARI C. TEDBİR İLE İLGİLİ BULGULAR
Aracınızı Kullanırken Emniyet Kemeri Takar mısınız? Arada sırada takarım 36,7% Her zaman takarım 42,4% Hiç takmam 20,9 23,3 19,7 Arada sırada takarım 36,7 31,2 39,6 Hiç takmam 20,9% Her zaman takarım 42,4 45,5 40,7 Kadın Sürücüler Emniyet Kemerine Duyarlı Kadınların % 67,6 sı her zaman kemer takıyor. Yaş ilerledikçe ve eğitim seviyesi yükseldikçe her zaman emniyet kemeri takanların oranı da artıyor. 55 yaş üzerinde bu oran % 57,9, üniversite mezunlarında % 50,6. Deneyim açısından kendini acemi/tecrübesiz gören sürücülerin % 59,1 i her zaman kemer takıyor. Tarz açısından dikkatli/kontrollü sürücülerde her zaman kemer takma oranı % 50,3. Seri/atak sürücüler ise emniyet kemerini pek sevmiyor, her zaman takma oranı % 33,3. Düzenli olarak emniyet kemeri takan sürücülerin en çok bulunduğu iller Adana, Manisa ve İzmir. Hiç takmam diyenlerin en çok bulunduğu iller ise Sakarya, Erzurum ve Malatya.
Aracınızın Arka Koltuğunda Seyahat Edenlere Emniyet Kemeri Taktırır mısınız? Hiç taktırmam 28,2 31,2 26,7 Arada sırada taktırırım 21,8% Her zaman taktırırım 11,2% Arada sırada taktırırım 21,8 26,0 19,6 Her zaman taktırırım 11,2 13,1 10,2 Arkada koltuk/emniyet kemeri yok 38,8 29,7 43,5 Hiç taktırmam 28,2% Arkada koltuk/ emniyet kemeri yok 38,8%
Araçta Bulunması Gereken Trafik Malzemelerinin Bulundurulma Oranları? (%) (illere Göre) 90% 85% 80% 75% 70% 65% 60% 55% 78,5% 80,0% 77,8% 84,7% 86,2% 83,9% 81,5% 83,9% 80,2% 74,3% 73,9% 74,5% 69,8% 63,1% 73,3% 68,7% 62,2% 72,1% 50% Yangın söndürme cihazı İlkyardım çantası Trafik seti Zincir Çekme halatı Takoz 3 büyük il
90% Araçta Bulunması Gereken Trafik Malzemelerinin Bulundurulma Oranları? (%) (Araç Türlerine Göre) 85% 80% 75% 70% 65% 60% 55% 76,8% 79,9% 86,6% 84,3% 83,4% 90,0% 81,6% 79,1% 85,9% 71,4% 75,0% 91,4% 65,2% 74,0% 90,0% 63,4% 74,1% 90,3% 50% Yangın söndürme cihazı İlkyardım çantası Trafik seti Zincir Çekme halatı Takoz Küçük Araç (Binek otomobil) Orta büyüklükteki araçlar (Kamyonet+Minibüs) Büyük Araçlar (Kamyon-TIR+Otobüs) Erkeklerin önceliği zincir ve halat ; Kadınların, ilk yardım çantası ve trafik seti Yangın söndürme, zincir, çekme halatı ve takoz bulundurmada erkek sürücüler kadın sürücülere göre daha duyarlı. Kadın sürücüler ise ilk yardım çantası ve trafik setini es geçmiyorlar. İlk yardım çantası ve yangın söndürme cihazı başta olmak üzere tüm malzemeler en yüksek oranda otobüslerde bulunuyor. Bütün kategorilerde diğer yaş gruplarından daha ihtiyatlı bir görüntü çizen yüksek yaş (55 yaş üzeri) grubundaki sürücülerde zincir dışındaki tüm malzemeleri bulundurma oranı diğer gruplara oranla nazaran daha yüksek. Sanayiciler tüm malzemeleri aracında bulundurmaya en çok özen gösteren meslek grubu.
Karlı Havalarda Hangi Önlemi Alıyorsunuz? Zincir 36,5% Her ikisi de (Zincir+ Kar lastiği) 19,0% Hiçbiri 8,2% İstanbul Kar lastiği 11,7% Ankara Karlı havalarda araç kullanmıyorum 24,6% İzmir Kar lastiği 11,7 10,4 38,3 4,2 9,3 Zincir 36,5 34,8 20,1 27,7 40,0 Her ikisi de 19,0 28,8 23,2 10,2 16,4 Hiçbiri 8,2 6,2 6,3 18,7 8,1 Karlı havalarda Araç kullanmıyorum 24,6 19,8 12,1 39,2 26,3 Kadın Sürücülerin Yarısına Yakını Karda Trafiğe Çıkmıyor Kadın sürücülerin % 46,5 i kar yağdığında trafiğe çıkmamayı tercih ediyor. Yine 55 yaş üzeri sürücülerin % 35,8 i de karlı havada trafiğe çıkmayanlardan. Kar lastiği kullanımı, minibüs ve otobüslerde diğer araç kategorilerine göre daha yüksek oranda (Minibüs: %16,2 / Otobüs: % 15,4 / Binek otomobil: % 12,5 / Kamyon/TIR: % 9,2 / Kamyonet: % 8,6). Sürüş deneyimi arttıkça karlı havada trafiğe çıkma oranının da arttığı izleniyor. Gelir grubu yükseldikçe kar lastiği kullanma oranı artıyor.
IV. SÜRÜCÜ DAVRANIŞLARI D. KAZA KARNESİ İLE İLGİLİ BULGULAR
Bu Güne Kadar Ehliyetinize Kaç Kere El Konuldu? (%) 94,6% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 4,2% 1,0% 0,2% 0% Hiç 1 kere 2 kere 2 kereden fazla Hiç konulmadı 94,6 94,3 94,8 1 kere 4,2 4,6 3,9 2 kere 1,0 0,9 1,1 2 kereden fazla 0,2 0,2 0,2 En fazla ehliyet kaptıranlar üst gelir grubu, orta yaş grubu ve kamyoncular Ehliyetine en fazla el konulanlar üst gelir grubu, orta yaş (35-44) grubu, erkekler ve kamyon sürücüleri (Üst gelir grubu: % 6,4 / Orta yaş grubu:% 7,1 / Erkek sürücüler: % 5,6 / Kamyon sürücüleri: % 8,8). Deneyim açısından kendini usta/tecrübeli olarak tanımlayan sürücülerin ehliyetine diğer sürücülere nazaran daha yüksek oranda el konuluyor (% 6,4).
Bir Yılda Aldığınız Ortalama Trafik Cezası Sayısı Kaçtır? 1 defa 18,1% 2 defa 7,8% 3 defa 2,8% 4 defa 1,2% 5 defa ve üzeri 1,3% Hiç 68,8% 1 defa 18,1 17,6 18,4 2 defa 7,8 7,6 7,8 3 defa 2,8 3,7 2,4 4 defa 1,2 1,7 1,0 5 defa ve üzeri 1,3 1,3 1,2 Hiç 68,8 68,1 69,2 100 Sürücünün 69 u son bir yılda hiç ceza almamış durumda Kadın sürücülerin % 83,1 i bir yıl içinde hiç ceza almadığını belirtirken, erkek sürücülerde bir yıl içinde hiç ceza almayanların oranı % 68. Sürüş tarzı açısından kendini normal/orta derecede sürücü olarak tanımlayanların hiç trafik cezası almama oranı diğerlerinden fazla (% 70,9). Seri/atak sürücü olduğunu belirtenlerde ise bu oran % 64,1 e düşüyor. Deneyim açısından kendini acemi olarak tanımlayanların % 86,4 ü hiç trafik cezası almazken, usta/tecrübeli olduğunu ifade edenlerde bu oran % 66,7 ye düşüyor. Ayrıca acemi sürücülerin arasında 1 defadan fazla ceza alan sürücü yok.
Son İki Yıl İçinde Kendi Aracınızla, Küçük de Olsa Hasarlı Kaç Kaza Yaptınız? (%) + Ankara 100% 90% 84,2% 1 defa 2 defa 11,4 2,8 10,7 3,6 11,8 2,5 80% 70% 60% 50% 3 defa 4 defa ve üzeri Hiç 1,1 0,4 84,3 1,3 0,5 83,9 1,0 0,3 84,4 40% 30% 20% 10% 11,4% 2,8% 1,1% 0,5% 0% Hiç 1 kere 2 kere 3 kere 4 ve daha fazla En Fazla Hasarlı Kaza 18-24 yaş grubu arasında Araç türüne göre en az hasarlı kaza yapanlar kamyonet (% 12,9) ve kamyon-tir dır (% 13,8). En fazla hasarlı kaza yapan araçlar ise minibüs (% 17,9) ve otobüsler (% 17,3). Gençlerin (18-24 yaş) hasarlı kaza yapma oranı % 19,7 ile yaş grupları arasında en yüksek noktada. Hasarlı kaza yapma oranı deneyim açısından kendilerini acemi/tecrübesiz olarak tanımlayanlarda (% 22,7) ve tarz açısından seri/atak sürücülerde (%17,4) diğer gruplara göre daha yüksek. Hiç trafik cezası almadığını ifade edenlerin % 22,3 ünün kaza sayısı 1 den fazla.
Son İki Yıl İçinde Karışılan En Büyük Hasarlı Kazanın Yaşandığı Zaman (n=411 / Sadece Kaza Yapanlar) Gece 35,3% Gece 35,3 33,6 36,2 Gündüz 64,7 66,4 63,8 Gündüz 64,7% Gençler Daha Çok Gece Kaza Yapıyor Gençlerin (18-24 yaş) yaptıkları kazaların % 42,9 u gece gerçekleşirken, bu oran 45-54 yaş grubunda % 27,8 civarında. Yaralamasız büyük maddi hasarlı kazalar, diğer tip kazalara nazaran daha yüksek oranda gündüz meydana geliyor.(% 64,7).
Son İki Yıl İçinde Karışılan En Büyük Hasarlı Kazanın Gerçekleştiği Yer (n=411 / Sadece Kaza Yapanlar) (%) Şehir içi yolda 84,2% Şehir içi yolda 84,2 86,7 82,8 Şehirler arası yolda 15,8 13,3 17,2 Şehirlerarası yolda 15,8% Kaskosu olanlar (n=237) Binek otomobil Kamyonet Minibüs Kamyon-TIR Otobüs Şehir içi yolda 81,9 87,8 85,7 90,5 46,7 66,7 Şehirler arası yolda 18,1 12,2 14,3 9,5 53,3 33,3 Yaralamasız büyük maddi hasarlı kazalar, diğer tip kazalara nazaran daha yüksek oranda şehirlerarası yollarda meydana geliyor (% 41,9).
Son İki Yıl İçinde Karışılan En Büyük Hasarlı Kazaya Neden Olarak Gösterilen Faktörler (n=411 / Sadece Kaza Yapanlar) (%) 60 50 50,0 49,8 Kaskosu olanlar 40 30 31,4 29,0 20 10 11,6 12,7 7,1 8,6 0 Kendim Karşı taraf/ Başka biri Yol Koşulları Hava Koşulları Kaza yapan sürücülerin yarısı kazaya neden olarak karşı tarafı ya da başka birini gösterirken, kazanın kendi hatasından kaynaklandığını söyleyenlerin oranı % 31,4. Yol koşulları % 11,6 ile 3.sırayı alırken son sırada % 7,1 ile hava koşulları yer alıyor.
Kusuru Kendinde Bulanların Kusur Türlerinin Dağılımı (n=216 / Kendinin de kusurlu olduğunu belirtenler) (%) Trafik Kural İhlali 24,1% Dalgınlık/ Yorgunluk 74,1% Alkollü Araç Kullanma 1,9% Kaskosu olanlar (n=122) Trafik kural ihlali 24,1 28,7 26,3 22,8 Alkollü araç kullanma Dalgınlık / yorgunluk 1,9 74,1 1,6 69,7 2,5 71,2 1,5 75,7 Kaza yapan her 4 sürücünün 3 ü dalgınlık ve yorgunluk kurbanı Kadınlarda kusur türü olarak dalgınlık/yorgunluk % 85,7 ile ön plana çıkarken, trafik kural ihlali % 14,3 seviyesinde. Dalgınlık ve yorgunluk genel ortalamada da & 74,1 le en üst sırada. Bunu % 24,1 ile trafik kural ihlali, % 1,9 la da alkollü araç kullanma izliyor.
V- RİSK ALGISI
Muhtemel Bir Kazanın Maddi Etkilerini Azaltmak veya Telafi Etmek İçin Başvurulacak Yollar Kadere Bırakmak 19,3% Kazadan Sonra Kasko Yapmak 3,3% Kazadan Önce Kasko Yapmak 77,3% İstanbul +İzmir Kadere bırakmak 19,3 20,2 18,8 Kazadan önce kasko yaptırmak 77,3 76,3 77,9 Kazadan hemen sonra kasko yaptırmak 3,3 3,5 3,3 Kaza yapmadan önce kasko yaptırmak gerekir diyen % 77,3 lük kesimin ancak % 67,3 ünün aracına kasko sigortası yaptırdığı gözleniyor. Kazadan hemen sonra kasko yaptırma eğiliminin yaygın olduğu iller sırasıyla Tekirdağ, İstanbul, Aydın ve İzmir. Muhtemel bir kazanın etkilerini kadere bırakarak azaltacağını ifade edenlerin oranı % 19,3. Bunu en çok ifade eden ilk 3 il sırasıyla Kayseri (% 52,1), Konya (% 40), Sakarya (% 29,8) olurken, en az belirten iller ise % 4,8 er oran ile Diyarbakır ve Trabzon.
Zorunlu Trafik Sigortası İle Kasko Arasındaki Farkı Bilme Durumu (%) Biliyor Bilmiyor 23,0% 29,1% 19,8% 77,0% 70,9% 80,2% 0% 20% 40% 60% 80% 3 büyük il Her 4 kişiden 1 i zorunlu trafik sigortası ile kasko arasındaki farktan bihaber Ortalama her 4 kişiden biri halen zorunlu trafik sigortası ile kasko sigortası arasındaki farkı bilmiyor. Bu farkı en çok bilmeyen kent % 43,0 ile İstanbul. 3 büyük il dışında kalan diğer illerde bu oran % 19,8. Kadınlar ve 18-24 yaş grubundakiler bu farkı en yüksek oranda bilmeyen iki grup. (Kadınlar: % 30,3 / 18-24 yaş grubu: % 37,8). İşçi/ücretli ve düşük gelirlilerin diğer gruplara oranla bu farkı bilmeme oranları daha yüksek. Tarz olarak seri/atak sürücülerin % 30,7 si, deneyim olarak acemi/tecrübesiz sürücülerin % 45,5 i zorunlu trafik sigortası ve kasko arasındaki farkı bilmiyor.
Kasko Sigortası Yaptırma Nedenlerinin Dağılımı (n=1479 / Kasko yaptıranlar) Yaptırma Nedeni İstanbul +İzmir Diğer İller HDI+İHLAS Kasko Sahipleri (n=31) Kaza kaygısı 92,8 91,8 93,6 93,5 Hırsızlık kaygısı 76,3 81,1 73,1 64,5 Deprem / Sel / Yangın / Doğal afet kaygısı 28,5 27,5 29,2 25,8 Çekici ve diğer hizmetlerden faydalanmak 23,4 22,9 23,7 19,4 Zorunluluk (Aracın kredi/leasing ile alınması) 21,7 16,0 25,7 12,9 Terör ve kötü niyetli halk hareketleri kaygısı 15,0 17,1 13,5 9,7 Eşim ve çocukların da aracı kullanması 8,8 9,2 8,5 9,7 266,5 265,6 267,3 235,5 Not : Katılımcılar birden fazla cevap verebildiklerinden oranlar toplamı dan yüksek çıkmaktadır. Kasko Yaptırma Sebebi Büyük İllerde Hırsızlık, Diğer İllerde Kaza Kaygısı 3 büyük ilde hırsızlık kaygısı diğer illerden fazla iken, diğer illerde de kaza kaygısı genel ortalamanın üzerinde olarak daha ön plana çıkıyor. Hırsızlık kaygısı ile kasko yaptırma eğilimi 18-24 yaş grubunda % 78,8 olarak görülürken 55 yaş üzeri grupta % 73,3 e düşüyor. Ankara daki sürücülerin hırsızlık kaygısı ile kasko yaptırma oranı (% 63,1), İstanbul (% 86,3) ve İzmir deki sürücülere (% 82,2) nazaran daha düşük. Deprem / sel / yangın ve doğal afet kaygısıyla kasko yaptırma oranı da % 28,5 civarında.