KIRġEHĠR ÇEVRE VE ġehġrcġlġk ĠL MÜDÜRLÜĞÜ PROJE ġube MÜDÜRLÜĞÜ PROJE DÜZENLEME ESASLARI 02 Nisan 2012
Yapım iģlerinin yatırım programına alınması için, arsa ve mülkiyet problemlerinin olmaması ve projelerinin bulunması gerekmektedir. (4734 sayılı Kamu Ġhale Kanun'unun 62/c maddesinde "arsa temin edilmeden, mülkiyeti kamulaģtırma ve imar iģlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamaz" hükmü)
Yapılanmaya Uygun Arsa ile Arsaya Ait Hukuki ve Fiziki Bilgilerin Temini Zorunlu haller dıģında gereksiz maliyet artıģı getirecek sorunlu arsa seçiminden kaçınılması kamulaģtırılacak veya satın alınacak uygun arsaların temininde uzman kiģilerin bulundurulmasına özen gösterilmelidir. Arsa seçiminde; - Arsanın dere yataklarında olmaması ve su baskınına maruz kalmaması, - Heyelan ve bataklık bölgesinde bulunmaması, - Arsa eğiminin %5 i geçmemesine dikkat edilmesi, - Tip proje uygulanacak arsalarda proje ebatlarının kontrol edilmesi, - Projenin uygulanmasına mani olacak Ģekilde enerji nakil hattı, dere, korunması gereken bina, ağaç.. bulunup bulunmadığının kontrol edilmesi gerekmektedir. Arsa hukuki bilgileri; tapu, tapu tahsis belgesi, çap, imar planı ve imar durumu bilgilerini kapsamaktadır. Arsa hukuki bilgileri ilgili yatırımcı kuruluģ tarafından temin edilir. Arsa fiziki bilgileri; plankote, zemin sual fiģi (arsa bilgi formu) ve zemin etüt raporunudur. Ġl müdürlüklerince hazırlanacak plankote ve zemin sual fiģinin titizlikle ve bütün bilgileri gerçeğe uygun olacak Ģekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Zemin etüt raporları; gözlem çukuru açılarak rapor hazırlanabilecek durumlarda Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüğü veya Genel Müdürlük elemanları tarafından düzenlenebilmekte olup, zemini sorunlu olan yatırımlarda ihale edilerek sondaja dayalı zemin etüt raporlarının temin edilmesi gerekmektedir.
Bu verilerin elde edilmesinin ardından Yatırımcı KuruluĢlar ile koordinasyonlu çalıģılarak bina ve tesislerinde uygulamayı düģündükleri ön proje ihtiyaçlarını belirtir programlar temin edilir. Ġhtiyaç programına uygun olarak tip ya da daha önceden uygulanan özel projelerden seçim yapılarak uygulamaya geçilebilir. Bu türden projelerin ihtiyaç programına uymadığı durumlarda ise Bakanlığımızın merkez ya da taģra teģkilatında teknik kadro ve imkanlar dahilinde projeler hazırlanabilir ya da yarıģma yapılarak, ihale edilerek, üniversitelerle protokoller düzenlenerek, yatırımcı kuruluģların ilgili birimlerinde hazırlatılarak proje temin edilebilir. Proje hazırlamada ve incelemede, daha sonra da uygulamalarda aksaklıkların meydana gelmemesi ya da karģılaģılan aksaklıkların giderilmesi amacıyla proje düzenleme esasları mevcuttur. 4734 sayılı Kamu ihale Kanununa göre ihale edildikten sonra imalat değiģikliği ve ilave iģ yapılmasının zorlukları uygulama projelerinin bütün detaylarıyla tam ve uyumlu olmasını gerektirmektedir. Bu düzenin sağlanması için mimari, statik, mekanik ve elektrik meslek disiplinlerinin eģ zamanlı olarak birlikte çalıģması gerekmektedir. Gerek yeni projelerin hazırlanması gerekse güncelliğini yitirmiģ projelerin değiģen yönetmelik, standart, Ģartname ve geliģen teknolojiler doğrultusunda revizyonlarının yapılması, uygulanan projelerin baģka arsalara da uygulanması halinde yapılacak adaptasyonlarda da bu husus göz ardı edilmemelidir.
Dikkat Edilmesi Gereken Projelendirme İlkeleri; Fonksiyonun en iyi Ģekilde yerine getirilmesi, bulunduğu yöre ve çevre yapılarla uyumlu olması, Ġlk inģaat, iģletme, bakım ve onarım aģamalarında ekonomik olması (Kullanılmayacak alanların düzenlenmemesi, cam açıklıklarının optimum büyüklükte olması vb), Nokta detaylarının çizilememesi durumunda, belirli bir bilgi birikimi sonucu uygulama sorunlarına cevap verecek Ģekilde tanzim edilen tip detayların kullanılması, Binaların güneģten en uygun Ģekilde yararlanması ve korunması için, konum yönlendirilmelerine dikkat edilmesi, Ġmalata esas her türlü malzeme seçiminde bölge iklim koģullarının dikkate alınması, Islak hacimlerin (wc-banyo vb) pencerelerinin dıģ cepheye açılması, zorunluluk halinde aspirasyon bacaları veya aydınlıklara wc-banyo pencerelerinin açılarak doğal sirkülasyon sağlanması. Merdivenlerin doğal hava ve ıģık almasının sağlanması,
Pencerelerin temizleme ve cam takma için kolaylıkla ve dıģarı çıkmadan kullanılabilir olması, Islak mahallerin en alt kata kadar üst üstte getirilmesi, Tesisat ve elektrik boruları için gerekli Ģaftların oluģturulması, Kazan dairesinde, kömürlük olduğunda kül deposu mahallerinin ölçü ve fonksiyonlarına gereken önemin verilmesi, Genellikte bodrum katlarda planlanan teknik hacimlere (kazan dairesi, trafo, jeneratör vb) araç ulaģımının sağlanması. Mimari, betonarme ve tesisat (makine+elektrik) projelerinin birbiri ile uyumlu olarak hazırlanması, Güncel genelge, yönetmelik ve standartlara dikkat edilerek tasarım yapılması
Zemin ve Temel Etüdleri Ġmar planına esas Jeolojik-Jeoteknik Etüt Raporunda; yerleģime uygunluğu belirlenmiģ alanda kalan bir parselde temel tasarımı için gerekli olan zemin değerlendirmesi amacıyla, Zemin ve Temel Etüdü Raporu hazırlanmalıdır. Zemin ve Temel Etüdü Raporu, öncelikle zeminin jeolojik ve fiziki verilerini ve varsa çevresel faktörleri yansıtmalı; ayrıca bu verilerin değerlendirilmesi ile ortaya konulacak sonuçlar somut ve mesleki doğruluğa sahip önerileri içermelidir. Zemin ve Temel Etüdü Raporu Zemin ve Temel Etüdü Raporunun Hazırlanmasına ĠliĢkin Esaslar doğrultusunda hazırlanmalıdır. Bu esaslar doğrultusunda hazırlanacak rapor, düzenlenme tarihinden itibaren bir yılı aģkın bir süre geçmesine karģın temel inģaatına halen baģlanmamıģ olması durumunda, raporun içeriğinde belirtilen koģullarda değiģiklik olabileceği göz önüne alınarak raporun halen mevcut durumu yansıttığı ek raporla doğrulanmalı, aksi halde ilave çalıģma yapılmalıdır.
Zemin ve Temel Etüdü Raporu, genel anlamda beģ bölümden oluģmalıdır. Genel Bilgiler baģlığı altındaki birinci bölümde, mevcut yerel zeminin fiziksel ve mekanik özellikleri ile jeolojik koģullara ait verilere iliģkin bilgilere yer verilmeli, Arazi AraĢtırmaları-Deneyler, Laboratuar Deneyleri-Analizler baģlığı altındaki ikinci ve üçüncü bölümlerde, tasarım için seçilen zemin parametreleri ve yapılan çalıģmalar literatüre atıfta bulunularak güncel bilimsel yöntemlere göre açıklanmalı, Mühendislik Analizleri ve Değerlendirmeler baģlığı altındaki dördüncü bölümde; temel tasarımına yönelik zemin parametreleri, sıvılaģma, oturma, ĢiĢme-büzülme, göçebilme, temel çukurunda stabilite gibi muhtemel problemlerin mühendislik analizleri ile ortaya konulmalı ve değerlendirilmeli, Sonuç ve Öneriler baģlığı altındaki beģinci bölümde ise, temel tasarımı ve inģaatına yön verecek öneriler ve uyarılar yer almalıdır.
Plankote Projelere altlık teģkil etmek amacıyla hazırlanan, arazinin topografik durumu ile birlikte tüm detayları kapsayan haritalardır. Doğal zemine ait eğim çizgileri, röper noktası, Ģevler, arazide varsa mevcut yapılar da plankotede gösterilir. Plankote, projenin araziye yerleģtirilmesi ve vaziyet planının oluģturulmasında kullanılır. HazırlanıĢ amaçlarından biri de arazinin doğal durumu ile tesviye durumuna göre kazı ve dolgu hesabının yapılmasını sağlamasıdır.
Vaziyet Planı Hazırlama Esasları Talep edildiği ve Bakanlıkça kabul edildiği takdirde özel idareler, katma bütçeli idareler ve belediyelere ait bina ve tesisler ile her türlü kuruluģ, gerçek ve tüzel kiģilerce kamu yararına yaptırılacak bina ve tesislerin vaziyet planları; BaĢka bir ölçekte istenmemiģse 1/200 çizilir. Kullanılan ölçek belirtilir. Hakim rüzgar, manzara ve kuzey yönü iģaretleri aynı yerde toplu olarak gösterilir. Mevcut durum (bina, hudut, yol, yeģil örtü vb.) imar hatları, teklif yapı konumları ve saha düzenlemesine ait çizgiler üstüste ve farklı teknikte çizilir. Korunması istenen bina, yeģil örtü ve benzeri ile teklif bloklar ve korunmayan kısımlar belirtilir. Korunmayan binaların yıkılma sıraları bloklar üzerine yazılır. Mevcuda bitiģik ilaveler yeni blok çizgileri ile çizilir. Bloklar harflendirilir ve yüksek bloklar yüksekliklerine göre kalınlaģan çizgilerle belirtilir. Blokların içine kat adetleri, gabarileri, çatı örtü malzemesi, zemine oturma sahaları (m 2 olarak) ve belli edilmiģ ise inģaat sırası yazılır. Paftanın uygun bir yerinde toplam inģaat alanı verilir. Blokların; yol ve komģu hudutlara, korunacak binalara uzaklıkları, gerekiyorsa konum açıları ile birlikte, inģaat tatbikatına esas olmak üzere kesin olarak verilir. Korunması istenen bina, yeģil örtü vb. bir röpere bağlanır ve uzaklıkları gösterilir.
Hazırlanacak kusursuz karolajlı plankoteye göre; bina köģelerine tabii zemin ve düzenleme kotları verilir, binalar ve köģe koordinatlarına coğrafi bilgi, (x,y) koordinatları verilmesi suretiyle entegre edilir, arsa içi yaya yolu, oto yolu, otopark, istinat ve çevre duvarları, meyil, rampa ve merdivenlerin baģlangıç ve bitiģ noktaları, servis, merasim, tören, spor alanları, akaryakıt tankı yerleri, su deposu, tesisat galerileri, atık su, kanalizasyon, drenaj, temiz su, elektrik, doğalgaz telefon hatları ve gerekli baģka noktalar plankote röper kotuna göre kotlandırılır ve bu kotların altına ayırt edebilecek Ģekilde, halihazır duruma ait kot yazılır. Bunlarla ilgili inģaat sistemi, imalat koģulları, kesitler ve malzeme hakkında gerekli açıklama ve ölçülendirme yapılır. Bina esas giriģi bitmiģ döģeme üstü kotu ±0.00 olarak alınır. Plan, kesit ve görünüģler bu kota göre kotlandırılır. Ayrıca ±0.00 kotu altına, plankote kotuna göre değeri yazılır. Böylece, ±0.00 kotu ile plankote röper kotu bağlanmıģ olur. Bina adedi birden fazla ise, her bina giriģi bitmiģ döģeme üst kotu ±0.00 kabul edilir. Bu kotlar plankote röper kotuna göre değerlendirilerek altına yazılır. Birbirlerine bağlı bloklar bir bina olarak kabul edilir. Binanın önemi gerektiriyorsa, çevreyi de ihtiva eden, gerekmiyorsa arsa dahili iki siluet çizilir. Mevcut kanalizasyon veya muhafaza edilmesi gerekli binalar arasında, su kalorifer tesisatı Ģebekesi varsa, tabii ve teklif zemine göre kotları verilir ve hatları ile belirtilir. Bloklar haricinde detayı verilecek elemanlar iģaretlenir, bilahare detay projesi safhasına esas teģkil edecek detaylar listesine aynı numara ve harflendirme ile girer.
Kusursuz karolojlı plankoteye göre düzenlenmiģ vaziyet planı esas alınmak suretiyle bina ile arsa sınırları arasındaki zemin üstü ve zemin altındaki her türlü imalat için gerekli kazı ve dolgu miktarları belirtilerek hazırlanacaktır. Bu esaslara göre düzenlenen vaziyet planı Çevre ve ġehircilik Ġl Müdürlüklerince tasdik edilecektir. Tapu bilgileri kaydedilmiģ vaziyet planı tapu kayıtlarına uygunluğu açısından tapu sicil müdürlüğüne onaylatılacaktır. Ġmar planına, imar durumuna ve imar yönetmeliğine uygun olduğu, talep edildiğinde ruhsat verilmesine mani bir hal bulunmadığı yazılarak mahalli belediyesine onaylatılacaktır. Ayrıca, arsanın niteliğine göre gerekmesi halinde diğer kuruluģlardan (Karayolları Genel Müdürlüğü, Devlet Su ĠĢleri Genel Müdürlüğü vb.) onay alınarak en az üç takım halinde hazırlanacaktır. Ġstenilen tüm bilgilerin tek pafta halinde düzenlenememesi halinde vaziyet planına ek paftalar hazırlanacaktır. (Alt yapı projeleri gibi) Genelgede istenilen, ancak vaziyet planına aktarılamayan bilgiler hakkında, bu bilgilerin vaziyet planında bulunmayıģ nedenleri açıklanarak alınması gerekli önlemler belirtilecek ve ihalesi sonrasında maliyetle ilgili hiçbir tereddüde mahal verilmeyecektir.
PROJE DÜZENLEMEDE GENEL ESASLAR: - Projeler pafta halinde olmalı, yaprak halinde veya cilt halinde olmamalıdır. - Planlar, her paftada ayni bakıģ yönünde yerleģtirilmeli, seçilen koordinat sistemi, mimarî, statik ve tesisat projelerinde aynen ve aynı yönde kullanılmalı, paftalar arasında uyuģma sağlanmalıdır. - Her paftanın sağ alt köģesinde anteti (tanıtma bölümü) bulunmalıdır. Bu antette yapının adı, paftanın hangi projeye ait olduğu, paftanın ait olduğu yapı bölümünün adı, ölçek ve pafta numarası, toplam pafta sayısı, projenin türüne göre müelliflerin, varsa bürolarının isimleri, diploma ve oda sicil numaraları, adresleri ve imzaları, paftanın çizim ve değiģim tarihleri bilgileri yer almalıdır. - Proje paftalarının ve içeriğinin belirtildiği bir dizin hazırlanması uygun olur.
Mimari Proje Safhaları Avan proje belirli bir konunun, kesin ihtiyaç programına, öngörülen maliyet tavanına, arsa verilerine göre çözüm getiren ve baģka bir ölçekte istenmediği takdirde 1 /200 ölçeğinde düzenlenen projesidir. Vaziyet planı, kat, planları, kesit ve görünüģler ile mimari rapor olarak düzenlenir. Kesin (Kat i) Proje yapının, onaylanan avan proje esaslarına göre ve baģka bir ölçekte istenmediği takdirde, 1/100 ölçeğinde düzenlenen, yapı elemanlarının tümünün kesin olarak ölçülendirildiği, inģaat sisteminin ve malzemenin belirtildiği projedir. Kesin projede; vaziyet planı ile kat planları, çatı planı, asma tavan planları, kesitler, görünüģler ve detay listesi bulunur.
Tatbikat (Uygulama) Projesi Yapının; inģa edilebilmesi için, statik projesinin tüm inģai ölçülerini, tesisat projesinin inģaatı etkileyen bütün elemanlarını, imalat detaylarına uygun ölçü ve karakterde mimari elemanları, detaylarla ilgili referansları ve tüm detayları kendi çizim teknikleri ile eksiksiz olarak içeren, gerekli bütün ölçülerin ve malzemenin yazıldığı; büro ve Ģantiyede her türlü çalıģma ve imalat safhasında kullanılabilecek nitelikte ve kolayca anlaģılabilir çizim tekniği ile hazırlanmıģ, 1/50-1/20-1/10-1/5-1/1 ölçekli projesidir.
Planlar: Bütün kat planlan çizilir. Yığma inģaatlarda temel planı ilave edilir. Planlar, pafta veya paftalar üzerinde aynı bakıģ yönünde yer alır. DıĢ ölçüler, dıģtan bina cephesine doğru: 1.Çizgide blok ölçüsü 2.Çizgide cephe hareketleri 3.Çizgide taģıyıcı aksları 4.Çizgide doluluk ve boģluklar, olmak üzere düzenlenir. TaĢıyıcı aks sistemi statik projeye uygun harf ve sayılarla (koordinat sistemi esaslarına göre) belirtilir. Bloklar harflendirilir. Ġç ölçüler, her hacimde enine ve boyuna ikiģer ölçü çizgisi üzerinde gösterilir. Birinci çizgiler üzerinde hacmin net en ve boyu, ikinci çizgiler üzerinde kapı, pencere, kolon vb. elemanların geniģlikleri ile duvar üzerindeki yerlerinin komģu duvarlara uzaklıkları yazılır. Kat planlarının kesit geçirilen yerlerinde kesit çizgisinin tümü ve bakıģ yönü gösterilir. Diletasyonlar her katta gösterilir. Bütün mahallerde Mahal numarası, Mahal ismi yazılır. ĠnĢai elemanlar; kolon veya perde, duvar, pano vb. ayrı çizim tekniği ile ve hakiki ölçüleri ile çizilir, içleri koyulaģtırılır.
Pano, camlı bölme, alçak duvar vb. gibi mahal ve bina ayrım elemanları eksiksiz gösterilir. ġematik açıklamalar yapılır. Yükseklikleri yazılır. Mutfak, ofis, laboratuar, çamaģırhane, banyo, WC. gibi hacimlerde bütün tezgâhlar, lavabo, eviye, banyo ve duģ tekneleri, pisuvar ve WC. taģları tesisat projelerine ve birim fiyat tariflerine uygun çizilir. DöĢemelerdeki desenler ve varsa eğimler, süzgeç yerleri belirtilir. Bütün doğramalar detayına uygun ve Ģematik olarak çizilir, açılan kanatlar belirtilir, aksları gösteren çizgiler üzerinde en ve yükseklik (kaba inģaat boģluğu) yazılır. (K7 90/220 gibi) Tavandaki kiriģ sarkıntıları, nervür ve kasetler nokta nokta (ifade edilecek kadarı) gösterilir. Betonarme projesindeki ölçüleri iģlenir. Kolon ölçüleri yazılır. Esas giriģ bitmiģ döģeme üst kotu ~ 0.00 kabul edilerek döģemelerdeki bütün kot farklarına ait değerler, bitmiģ ve kaba inģaat kotu olarak ayrı çizim tekniği ile gösterilir.
Merdivenler konstrüksiyonlarına uygun olarak çizilir. Merdiven numarası, basamak adedi, geniģlik ve rıht yüksekliği yazılır. Merdiven ve sahanlık aksını gösteren çizginin basamakları kestiği noktalar çıkıģ yönünde numaralanır, ve bu çizgi en son basamakta ok ucu olarak bitirilir. Korkuluklar çizilir. BaĢlangıç ve bitiģ noktaları ile sahanlıklara ait kaba ve bitmiģ inģaat kotları ayrı çizim tekniği ile gösterilir. Rampaların çıkıģ okları, meyilleri, korkulukları, baģlangıç ve bitiģ noktalarının kaba ve bitmiģ inģaat kotu ayrı çizim tekniği ile gösterilir. Asansör ve monģarjlar kapasitelerine ve tesisat projesine uygun olarak çizilir. Zemin kat planlarında çevre tanzimi, (tretuvar, bağlantı yolları, giriģ platoları vb.) gerektiği kadar iģlenir. Kaba ve bitmiģ inģaat kotları ayrı çizim tekniği ile gösterilir. Asma tavan yapılması gerekli mahaller belirtilir. Malzemesi mahal listesinde gösterilir. Planın geçtiği düzlemle tavan arasında kalan imalat nokta nokta iģlenir. (Saçak, ara kat gibi) Bacalar ait oldukları ve devam ettikleri katlarda hesap sonucu bulunan ölçülerine ve konstrüksiyonuna uygun çizilir ve ölçülendirilir. Eğik, eğimli imalatların hakiki ölçüleri hesaplanarak üzerlerine yazılır. Yağmur iniģ boruları hakiki ölçüleri ile çizilir, ölçüleri yazılır. Zemin kat planlarında, kuranglezlerin görünüģleri konstrüksiyonlarına uygun çizilir.
Kesitler : Her bloktan en az iki kesit çizilir. Biri merdivenden, diğeri yapıda konstrüktif özelliği olan yerlerden en çok bilgi verecek Ģekilde geçirilir. Gerektiği hallerde kesit sayısı çoğaltılır. Yapının inģai ve dekoratif elemanlar detaylarına uygun ve Ģematik çizilir. Malzeme açılımları yapılır. Kesitin geçtiği yerdeki mahallerin numara ve isimleri yazılır. Esas giriģ bitmiģ döģeme üst kotu -+ 0.00 alınarak bütün farklı yükseklikteki döģemelerin kaba ve bitmiģ inģaat kotları yazılır. Bir ölçü çizgisi üzerinde, döģeme üstünden döģeme üstüne kaba inģaat kat yükseklikleri: ikinci bir çizgi üzerinde de, döģeme kaplama kalınlığı, parapet duvarı, pencere, kapı ve bölme duvarı yükseklikleri ile lento - tavan mesafesi, taģıyıcı sistem kalınlıkları, düģük döģeme yükseklikleri yer alır. Her değiģiklik gösteren mahal için bu ölçüler ayrıca verilir. Asma tavan yapılan mahallerde, asma tavan içindeki tesisat hakiki boyları ile gösterilir. Asma tavan alt yüzü ile bitmiģ döģeme arasındaki net kat yüksekliği ayrı bir ölçü çizgisi üzerine yazılır. Pencere altı dolu kısımlarının yapım Ģekli açık olarak belirtilir. KiriĢ bitiģi, duvar dolgusu ayrı ayrı kotlandırılır, radyatör yüksekliği gösterilir. Parapet - denizlik detaylarına uygun çizilir. Malzeme isimleri yazılır.
GiriĢ saçakları ve balkonlar; eğimleri, örtü ve yalıtım, malzeme açılımları yazılarak, nokta detaylarına uygun çizilir. Su toplama Ģekli gösterilir. Bodrum duvarlarında ve temelde yalıtım gerekiyor ise sistemi hakkında açıklama yapılır. Zemin suyunun minimum ve maksimum kotlan gösterilir. Kuranglezler konstrüksiyonlarına ve detaylarına uygun çizilir. Su toplama Ģekli ve yalıtım hususları ile diğer malzeme açılımları verilir. Kot ve ölçüleri yazılır. Drenaj sistemi gösterilir, malzeme açılımı yapılır. Kotlandırılır. Yol ve tretuvarlar çizilir. Açılımları ve kotları yazılır. Ölçülendirilir. Tabii zemin nokta nokta, teklif zemin devamlı çizgi ile gösterilir ve her ikisine ait gerekli kotlandırma eksiksiz yapılır. Cephelerde güneģ kırıcı bir sistem kullanılıyorsa detayına uygun çizilir; malzeme ve kot yazılır. Cephelerdeki hareketler iģlenir,gerekiyorsa not yazılır. «Pencere altlarında sıva 3 cm. içeridedir.» gibi. Çatı konstrüksiyonu hakiki Ģekli ve ölçüleri ile çizilir. Kullanılan bütün malzemenin isim ve ölçüleri ile derelerin, mahyalarını, asansör ve tesisat çıkıntıları, bacaların kotları, çatı eğimi yazılır. Kesit düzleminin arkasında kalan ve görünen kısımları, görünüģlerde istenen hususlara uygun Ģekilde çizilir. Planlarda görülmeyen ölçüler verilir. (Merdivenlerin hakiki boyu gibi)
Görünüşler : Bütün görünüģler çizilir. Bulundukları düģey düzlemlere göre farklı çizim tekniği ile ifadelendirilir. Tabii zemin nokta nokta, teklif zemin devamlı çizgi ile gösterilir ve kotlandırılır. Zemin altında kalan yapı kısımlarının dıģ hatları kesik çizgilerle belirtilir ve kotlandırılır. Cepheye arkadan bağlanan bütün duvar ve döģemeler nokta nokta (ifade edecek kadar) iģlenir. Cephe kaplama malzemesi ve renkler yazılır. Cephelerdeki hareketler belirtilir, gerekiyorsa not yazılır. Yağmur olukları, iniģ boruları ve varsa paratoner iniģleri gösterilir. Kapı ve pencere görünüģleri sistem detaylarına uygun çizilir. Açılan kanatları iģaretlenir, Saçaklar, balkonlar, döģeme, denizlik altı, lento altı, kalkan duvarları, oluk, mahya, baca ve çıkıntılar kotlandırılır. Plan ve kesitlerde gösterilmeyen ölçekler yazılır. (Saçak kalınlıkları, balkon korkuluğu yüksekliği, konsollar gibi).
DETAYLAR Yapı için gerekli çatı detayları, merdiven, doğrama, döģeme, duvar ve tavan kaplaması; aydınlatma, ısıtma, havalandırma ve klima cihazlarının mimari ile ilgili detayları; ses, ısı, buhar ve su yalıtım detayları; iç hacimlere ait sistem detayları; diletasyon, sabit mobilya ve tesisat projelerinde gösterilen yapı elemanlarının detayları ile bahçe düzenlemesi ile ilgili detaylar tanzim edilir. Detaylandırılacak yapı elemanlarına ait plan, kesit ve görünüģlerle bunların nokta detaylarının aynı paftada yer alması sağlanır. Detaylandırılan bütün imalat tam olarak ölçülendirilir ve kotlandırılır. Pencere, kapı vb. ahģap kısımlarının tüm en ve boyları, aksları; pano, camlı bölme vb. imalatların bütün ölçüleri verilir. Bütün sabit ve açılan kısımlar belirtilir. Nokta detaylarında, yapı elemanının her parçası, en küçük ayrıntısına kadar malzeme ve ölçü olarak doğru ve eksiksiz ifadelendirilir. Ġmalat özelliklerine ait gerekli bütün açıklamalar ve kullanılan her malzemenin ismi ayrı ayrı verilir. Mutfak, banyo, W.C, laboratuar vb. gibi tesisatın ağırlık kazandığı mahaller için 1/20 ölçeğinde plan, kesit ve iç görünüģler çizilir. Malzeme açılımı, bütün ölçü ve kotlar eksiksiz yazılır. Tesisat elemanları, tesisat proje ve birim fiyat tariflerine uygun, hakiki Ģekil ve ölçülerine göre çizilir.
Çatı Detayları: Çatı sistemine göre çatının inģa edilebilmesi için gerekli detaylar verilir. Mahya, baca dibi ve üstü, tesisat çıkıntıları, çatı birleģimleri, çıkıģ kapaklan, oluklar, dereler, su iniģleri, ısı ve su yalıtımları, çatı havalandırması, diletasyonlar, saçak, kalkan duvarı ve parapetler, çatı örtü malzemesinin bağlantı nokta detayları çizilir. Ölçek 1/5 ve 1/1 dir. Gerektiği hallerde, imalat kolaylığı sağlayacak Ģematik perspektifler ilave edilir. Merdiven Detayları: Her değiģik numaralı merdiven ve her merdivenin kendi içinde değiģiklik gösteren katlardaki durumlarına ait sistem detayları 1/20 veya 1/10 ölçeğinde plan, kesit ve görünüģ olarak çizilir. Merdivenle ilgili imalat için gerekli bütün nokta detayları 1/5 ve 1/1 ölçeğinde düzenlenir. Malzeme ve detay yönünden aynı olan merdiven bölümleri bir defa gösterilir. Normal basamakların kesit ve görünüģü, korkuluk, küpeģte, ankraj, süpürgelik, limon kiriģi ve döģeme-basamak birleģim detayları çizilir. Döner merdivenlerde, değiģik basamakların duvar ve kova tarafındaki ölçüleri ayrı ayrı verilir. Her türlü malzeme, ölçü ve kot yazılır. Özel imalat için ayrıca Ģema çizilir ve açıklamalar yapılır.
Doğrama Detayları: Kapı, pencere, pano, ahģap veya madeni bölme, dolap, banko, vitrin gibi ince inģaat elemanlarına ait 1/20-1 /10 ölçekli plan, kesit ve görünüģten ibaret sistem detayı ile imalat için gerekli bilgi ve ölçüleri 1 /1 olarak gösteren nokta detaylarını kapsar. DeğiĢik her noktanın detayı ayrı ayrı çizilir. DeğiĢen ölçüler aynı detay üzerinde gösterilmez. Kilit, kapı kolu, mandal, ispanyolet, menteģe vb. madeni aksam hakiki ölçü ve Ģekilleri ile tam olarak çizilir. Nokta detayları, çevresi ile ve izdüģümlerine göre alt alta veya yan yana gelecek Ģekilde paftalarda yer alırlar. Bir yapıda doğrama detaylarını konstrüksiyon ve ölçü yönünden mümkün olduğu kadar tipleģtirmek; yani pencere, kapı, bölme, banko duvar kaplaması, asma tavan, merdiven korkuluğu vb. gibi yapı elemanlarının imalatını kendi cinsinde az sayıda tip nokta detayı ile sağlamak öncelikle göz önünde tutulmalıdır. Kapı ve pencerelerde kesit; tavanla döģeme arasında tüm kat yüksekliğinde, lento üstü ve denizlik - parapet altı yapı elemanları nokta detaylarındaki ölçüleriyle ve tam olarak çizilir, (tavan kaplaması, sıva, döģeme kaplaması, süpürgelik, radyatör vb.) Cephede güneģ kırıcı elemanlar varsa, pencere veya kapı plan, kesit ve görünüģünde ölçüleri, malzeme isimleri ve imalat özellikleri eksiksiz yazılır. Kapı ve camekanlarda, varsa, asma tavan birleģimi gösterilir. DıĢ kapılarda eģik ve döģeme, ölçü ve kotları ile çizilir.
Asma Tavan Detayları : Asma tavan yapılacak mahaller için sistem detayı 1/50-1/20-1/10 ölçeğinde plan ve kesit olarak düzenlenir. Bunlara ait nokta detayları iģaretlenir. Asma tavan yapılacak mahallere ait tavan plan ve kesitlerinde o mahaldeki taģıyıcı sistem ve tesisat gösterilir. Aynı pafta üzerinde nokta detayları 1/5-1/1 ölçekli çizilir, malzeme açılımları yazılır. Bu detaylar birbirleri ile iliģkisine göre sıralanır ve bütün ölçüler eksiksiz verilir. Duvar Kaplama ve Lambri Detayları : 1 /20 veya 1/10 ölçekli plan, kesit ve görünüģten ibaret sistem detayı ile imalât, malzeme ve ölçü bakımından en küçük ayrıntılarına kadar bilgi veren 1/5 ve 1/1 ölçekli nokta detaylarını kapsar.
Yapının Fonksiyonu ile İlgili Özel İmalat Detayları: Yapının fonksiyonu ile ilgili özel imalat için, 1/20-1/10 ölçekli plan, kesit ve görünüģten ibaret sistem detayı ile eksiksiz bütün ölçüleri içeren 1/5-1/1 ölçekli nokta detayları çizilir. Ġmalatın özel oluģu göz önünde tutularak gerekli açıklamalar yapılır. Mahallin fonksiyonu gereği, mimari ve tesisat yoğun ve sıkı bir bağlantı halinde ise, bu detaylarda, tesisatın bütün hat ve cihazları hakiki ölçüleri ile gösterilir. Aydınlatma, ısıtma, havalandırma ve klima cihazlarının ilgili detayları 1/5-1/1 ölçeğinde ve projeleri ile uyuģacak Ģekilde düzenlenir. Isı, ses, buhar ve su yalıtım detayları 1/5-1/1 ölçeğinde çizilir. Eksiksiz olarak malzeme açılımları ve ölçüleri yazılır. Diletasyon detayları duvar, döģeme, tavan, dıģ duvar ve çatı için ayrı ayrı 1/1 ölçeğinde çizilir ve malzemeleri yazılır. Bu detaylar birbirleri ile iliģkisine göre sıralanır. Sabit mobilya detayları 1 /20-1/5-1/1 ölçeğinde düzenlenir.
İnşaat Mühendisliği Projesi Hazırlanması (Statik Proje): -Statik projede ölçek avan projede 1/200 ve 1/100 olmaktadır. - Kat ve temel kalıp planları 1/50, kolon aplikasyon planlarında akslar 1/50, kolonperde kesitleri, kiriģ ve temel detayları 1/20-25 ölçeklerinde çizilmelidir. - Gerekli durumlarda 1/10-15-1 ölçeklerinde detaylar verilmelidir. - TaĢıyıcı elemanlar her iki yönde akslarla tariflenecek, bu akslar bir yönde harf diğer yönde rakam ile ifade edilecek, mimari proje ile uyumlu olmalıdır. - Kalıp planları binanın mimari konumu ile uyumlu olacaktır. Kolay anlaģılır Ģekilde tüm iç ve dıģ ölçüler, yapı elemanlarının isim ve boyutları, kotları belirtilmelidir. - ĠnĢaat sırasında uyulması gereken hususlar ve özellikler varsa çizim paftalarında kolay görülebilir Ģekilde yazılır.
S P K TK N M MK D DD L H T MT RK RD BK SP PT kolon perde kiriş ters kiriş nervür merdiven merdiven kirişi döşeme düşük döşeme lento hatıl tekil temel mütemadi temel radye kiriş radye döşeme bağ kirişi subasman perdesi perde altı temeli
Alt Yapı ve Diğer Proje Ayrıntıları: -Projelendirilen yapı veya yapı grubu için Ģehir Ģebekesine bağlantı noktasına kadar olmak üzere kanalizasyon için Ġller Bankası Genel Müdürlüğünün ilgili Ģartnamelerine göre gerekli projeleri hazırlanmalıdır. Gerekli durumlarda fosseptik projeleri de hazırlanır. - Vaziyet planı ve teknik gereklilikler dahilinde yapımı gerekecek her türlü alt yapı tesisine ait projeler ilgili kuruluģların da Ģartnamelerine uygun olarak hazırlanmalıdır. (istinat duvarları, ısı kanalları, bağlantı yolları, yağmur suyu toplama ve kanalizasyon sistemleri, drenaj sistemi, su deposu ) - Vaziyet planı ve plankote esas alınarak kazı planı hazırlanmalıdır. - Gerekli durumlarda özel önlem ve detay gerektiren kalıp ve kalıp iskelesi projeleri de hazırlanmalıdır.
Hesap Raporlarının Düzenlenmesi: - A4 formatında ve ciltlenerek hazırlanır. - Hesap baģlığı bölümünde projenin adı, kullanılan malzemeler (beton-demir), zemin emniyet taģıma gücü, projeyi düzenleyen-çizen-kontrol edenlerin isim, diploma ve oda sicil numaraları ve imzaları bulunmalıdır. - Hesap raporunda hesap fihristi, açıklama raporu, düģey yük analizleri, döģeme hesapları, tali eleman hesapları, yatay yük hesapları, kiriģ hesapları, kolon-perde hesapları, temel, merdiven hesapları istinat ve iksa yapılarına ait hesaplar yer almalıdır.
Elektrik Tesisatı Projesinin Hazırlanması: Elektrik tesisatı projelerinin düzenlenmesi öneri-ön-uygulama olmak üzere üç aģamada yapılır. Mimari avan projeye uygun olarak çalıģmaya baģlanmakla birlikte öneri projesi aģamasından sonra sistemler kesinleģtirilir. -Cihazların güç ve kapasiteleri - Aydınlatma hesapları, - Armatür tip ve güçleri - Armatür,anahtar, priz, dedektör, tablo, vb., yerleģimi -Asansör trafik hesapları tüm bu verilere bağlı olarak da uygulama projeleri hazırlanır. Mimari proje ile ilişkiler: Pano, tablo, asansör (makine dairesi ve kuyu), jeneratör, telefon, yangın ihbar ve alarm santralı, kesintisiz güç kaynağı, OG ve trafo odası vb. hususlarda gerekli bilgiler projelerde belirtilerek yeterli ve uygun hacimlerin belirlenmesi sağlanır. Makine tesisat projeleri ile ilişkiler: Elektrik projelerinde yangın dolapları, lavabo, eviye, tesisat kolonu, radyatör, klima vb. makine tesisat elemanları planlarda ince çizgilerle gösterilir.
Elektrik Uygulama Projesi; Uygulama projesi 1/50 ölçekli mimari uygulama projelerine ve onaylanan ön proje esaslarına uygun olarak hazırlanır. Bu projeler, yapılacak elektrik tesisatının binaya uygulanması ile ilgili bütün hususları, yapılacak imalat ile ilgili detay resimlerini ve iģin tam ve çalıģır Ģekilde teslim edilebilmesi için gerekli bütün hususları kapsamalıdır. Onay makamı ile anlaģarak bu projeler 1/100 ölçekli de yapılabilir. Elektrik projelerinde, kapı açılıģ yönleri, benzer hacimlerin bir adedindeki iç yerleģme (yatak, masa, koltuk vb) gibi hususlar da gösterilir. Adaptasyon projeleri; Adaptasyon projeleri hazırlanırken, değiģen yönetmelikler, standartlar, teknik Ģartnameler varsa bunlar dikkate alınır. Güncel projelerin baģka arsalara uygulanması halinde yapılacak adaptasyonlarda elektrik projelerinde, vaziyet planının değiģmesi ve proje mimarı tarafından veya idarece mimari projelerde yapılacak değiģiklikler ile mekanik tesisat projelerinde oluģan değiģikliklerden kaynaklananlar yanında, kendi disiplininden kaynaklanan gerekli düzeltmelerin de yapılması gerekmektedir.