ÇORLU BELEDİYESİ ÇORLU (TEKİRDAĞ) ATIKSU ARITMA TESİSİ PROJESİ TEKİRDAĞ İLİ, ÇORLU İLÇESİ, YENİCE KÖYÜ MEVKİİ, ÇED Raporu Di Mühendislik Madencilik Müşavirlik Enerji Danışmanlık Çevre San. Tic. Ltd. Şti. Adres: Boğaz Sok. No: 7/4 Kavaklıdere G.O.P Ankara Tel: 0 312 428 30 64 Fax : 0 312 428 30 04 HAZİRAN - 2013
PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJENİN YERİ PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI, ADRESİ, FAKS ve TELEFON NUMARALARI RAPORU SUNUM TARİHİ Çorlu Belediyesi Reşadiye Mahallesi Salih Omurtak Caddesi No:139 Çorlu/Tekirdağ Telefon 0 282 444 99 59 Faks 0 282 684 75 63 Çorlu (Tekirdağ) Atıksu Arıtma Tesisi Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi, Yenice Köyü, Osmanlı Baba mevkii Toplam Yatırım Bedeli: 37.932.827 TL Koor. Sırası : Sağa Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM DOM : 25 Ölçek Faktörü : 6 Derecelik Koor. Sırası Datum Türü ZON : - DOM : - Ölçek Faktörü : - Y X Y X : Enlem, Boylam : WGS-84 : COĞRAFİK 1 564337.728 4547381.826 41.075148 27.765868 2 564520.946 4547289.254 41.074300 27.768039 3 564548.945 4547364.529 41.074976 27.768380 4 564563.393 4547401.349 41.075306 27.768556 5 564598.765 4547465.739 41.075883 27.768984 6 564684.229 4547633.442 41.077387 27.770019 7 564700.994 4547688.654 41.077883 27.770224 8 564713.467 4547722.671 41.078189 27.770376 9 564769.926 4547835.228 41.079198 27.771060 10 564710.288 4547854.834 41.079379 27.770352 11 564653.871 4547887.162 41.079675 27.769684 12 564639.642 4547866.447 41.079489 27.769513 13 564563.482 4547896.313 41.079765 27.768609 14 564564.854 4547882.015 41.079636 27.768624 15 564557.941 4547867.000 41.079501 27.768540 16 564540.424 4547842.610 41.079283 27.768329 17 564516.653 4547778.639 41.078708 27.768039 18 564501.948 4547751.540 41.078465 27.767861 19 564476.285 4547708.431 41.078079 27.767551 20 564448.032 4547665.575 41.077695 27.767211 21 564406.556 4547593.313 41.077048 27.766709 22 564396.285 4547577.298 41.076904 27.766585 23 564367.246 4547502.367 41.076232 27.766232 24 564350.037 4547435.622 41.075632 27.766020 Çevresel Etki Değerlendirmesi YönetmeliğiEk1 Madde 17.17- Kapasitesi 150 000 eşdeğer kişi ve/veya 30.000 m 3 /gün üzeri kapasiteli atık su arıtma tesisleri. Di Mühendislik Müşavirlik Enerji Danışmanlık Çevre Maden Jeoloji Harita Taşımacılık İnşaat San ve Tic Ltd. Şti GOP Mah. Boğaz Sok. 7/4 Kavaklıdere/ANKARA Tel: 0 312 428 30 64 Faks: 0 312 428 30 04 HAZİRAN /2013 i
İçindekiler Tabloların Listesi Şekillerin Listesi İÇİNDEKİLER ii iv v 1 PROJENİN TANIMI VE GAYESİ... 1 1.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği 1 1.1.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı ve Ömrü... 1 1.1.2. Proje Karakteristikleri... 4 1.1.3. Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği... 8 1.2. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması... 11 1.3. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon Ve Benzeri.)... 12 1.3.1. Evsel Nitelikli Katı Atıklar... 13 1.3.2. Tehlikeli Atıklar... 13 1.3.3. Atık Yağlar... 14 1.3.4. Ömrünü Tamamlamış Lastikler... 14 1.3.5. Tıbbi Atıklar... 15 1.3.6. Bitkisel Atık Yağlar... 15 1.3.7. Yapı Yerleşimi ve İnşası Esnasında Oluşacak Hafriyat Atıkları (Kazı Fazlası Toprak) ve Hafriyat Miktarı... 15 1.3.8. Emisyon... 16 1.3.9. Gürültü... 16 1.4. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi... 16 2 PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 18 2.1. Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler. 18 3. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ (ÖNERİLEN PROJE NEDENİYLE KİRLENMESİ MUHTEMEL OLAN ÇEVRENİN; NÜFUS, FAUNA, FLORA, JEOLOJİK VE HİDROJEOLOJİK ÖZELLİKLER, DOĞAL AFET DURUMU, TOPRAK, SU, HAVA, (ATMOSFERİK KOŞULLAR) İKLİMSEL FAKTÖRLER, MÜLKİYET DURUMU, MİMARİ VE ARKEOLOJİK MİRAS, PEYZAJ ÖZELLİKLERİ, ARAZİ KULLANIM DURUMU, HASSASİYET DERECESİ (EK- V DEKİ DUYARLI YÖRELER LİSTESİ DE DİKKATE ALINARAK) VE YUKARIDAKİ FAKTÖRLERİN BİRBİRİ ARASINDAKİ İLİŞKİLERİ DE İÇERECEK ŞEKİLDE AÇIKLANMASI)... 20 3.1. Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri... 20 3.1.1. Nüfus... 20 3.1.2. Sağlık... 21 3.1.3. Ulaşım ve Haberleşme Olanakları... 22 3.1.4. Ekonomik Durum... 24 3.1.5. Turizm... 26 3.1.6. Madencilik... 26 3.1.7. Arazi Mülkiyeti, Araziden Faydalanma Durumu... 27 ii
3.2. Flora - Fauna... 27 3.3. Jeolojik Ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu... 27 3.3.1. Genel Jeoloji ve Tektonik... 27 3.3.3. Deprem... 33 3.5. Toprak, Su Ve Hava... 34 3.5.1. Dağlar... 34 3.5.3.Akarsular... 35 3.6. İklimsel Faktörler Ve Meteorolojik Özellikler... 35 4. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 41 4.1. ÖNERİLEN PROJENİN AŞAĞIDA BELİRTİLEN HUSUSLARDAN KAYNAKLANMASI OLASI ETKİLERİNİN TANITIMI (Bu tanım kısa, orta, uzun vadeli, sürekli, geçici ve olumlu olumsuz etkileri içermelidir)... 41 4.1.1. Proje İçin Kullanılacak Alan... 41 4.1.2. Doğal Kaynakların Kullanımı,... 41 4.1.3. Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Koşullar İle Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması Ve Atıkların Minimizasyonu... 41 4.2. Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı... 49 4.3. Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı... 50 5. HALKIN KATILIMI... 53 5.1. Projeden Etkilenmesi Muhtemel Halkın Belirlenmesi Ve Halkın Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler,. 53 5.2. Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar,... 53 5.3. Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi Ve Belgeler,... 53 6. YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ... 54 NOTLAR VE KAYNAKLAR... 82 EKLER... 83 HAZIRLAYANLARIN TANITIMI iii
TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1. Toplam Atıksu Debisi... 4 Tablo 2. Su Kullanım Süreleri... 4 Tablo 3. Atıksu Arıtma Tesisi Projelendirme Debileri... 5 Tablo 4. Belediye Atıksu İstatistikleri... 8 Tablo 5. Kanalizasyon Şebekesi ve Arıtma Tesisi İle Hizmet Verilen Belediye Sayıları ve Nüfusu... 9 Tablo 6. Türkiye ve Tekirdağ İlinde Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri... 10 Tablo 7. Faaliyet Alanının Koordinatları... 19 Tablo 8.Tekirdağ İli Merkez ve İlçelerinin Yıllara Göre Nüfusları... 20 Tablo 9. Tekirdağ İli ve Çorlu İlçesinde Bulunan Sağlık Kuruluşları... 21 Tablo 10. Tekirdağ İlinde Bulunan Hastane ve Yatak Sayısı... 21 Tablo 11. Tekirdağ İlinde Çalışan Sağlık Personel Sayısı... 21 Tablo 12. Çorlu İlçesinde Bulunan Hastane ve Yatak Sayısı... 22 Tablo 13. Çorlu İlçesinde Çalışan Sağlık Personel Sayısı... 22 Tablo 14.Tekirdağ ınkomşu İlveİlçelerineOlanUzaklığı... 23 Tablo 15. TürkiyeveTekirdağ dakimadenvetaşocağısektörübilgileri... 26 Tablo 16. Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi 1970-2011 Yılları Arasındaki Ortalama Sıcaklıklar. 36 Tablo 17. Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi ne Ait Yağış Rejimleri.... 37 Tablo 18. Bağıl Nem Değerleri... 38 Tablo 19. Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi ne Ait Ortalama Rüzgâr Hızları... 39 Tablo 20. Projeden Kaynaklanacak Atıksu Miktarları ve Bertaraf Yöntemleri... 42 Tablo 21. Atıksu Analiz Sonuçları... 43 Tablo 22. Atıksuyun Kirlilik Yükleri... 43 Tablo 23. Arıtılmış Su Deşarj Kriterleri... 44 Tablo 24. Projeden Kaynaklanacak Katı Atık Miktarları ve Bertaraf Yöntemleri... 46 ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1. Nüfus Tahminleri Grafiği... 1 Şekil 2. Faaliyet Alanı Google Earth Görüntüsü... 3 Şekil 3. Proses Akım Şeması... 7 Şekil 4. Çorlu Atıksu Arıtma Tesisi Alanı... 11 Şekil 5. Çorlu Atıksu Arıtma Tesisi Deşarjı Alıcı Ortamı (Değirmen Deresi)... 12 Şekil 6. Çorlu İlçesinin Konumu... 18 Şekil 7. Proje Alanını Gösterir Karayolları Haritası... 23 Şekil 8.Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası... 33 Şekil 9. Tekirdağ İli Deprem Haritası... 33 Şekil 10. Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi Sıcaklık Dağılımı(1970-2011 Verileri)... 37 Şekil 11. Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi Aylık Toplam Yağış Dağılımı... 38 Şekil 12. Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi Yıllık Yönlerin Esme Hızına Göre Çizilmiş Rüzgâr Gülü... 39 Şekil 13. Tekirdağ İli, Çorlu İlçesi Yıllık Yönlerin Esme Sayıları Toplamına Göre Çizilmiş Rüzgâr Gülü... 40 iv
1 PROJENİN TANIMI VE GAYESİ 1.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği 1.1.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı ve Ömrü Proje kapsamında,devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Çorlu Belediyesi adına Tekirdağ ili, Çorlu ilçesi, Yenice Köyü, Osmanlı Baba mevkiinde Çorlu (Tekirdağ) Atıksu Arıtma Tesisi Projesi yapılmasıplanlanmaktadır. Proje ile Ergene Havzasındaki kirliliği azaltmak, sağlıklı yaşam ve çevre koşullarını oluşturmak amaçlanmıştır. Çorlu İlçesinden kaynaklanan tüm evsel nitelikli atıksuyun arıtılması hedeflenmektedir.atıksu arıtma tesisi yeri; Yenice Köyü, Osmanlı Baba mevkiinde, 1705,1706,1708,1709 ve 1710 nolu parsellerde bulunan toplam 274.250 m 2 alandır.arıtılmış suyun deşarj edileceği; alıcı ortam Değirmen(Asımbey) Deresidir. Ek-1 de tapu kayıtları verilmektedir. Proje kapsamında;çorlu ilçesinin geçmiş nüfus sayım sonuçları incelenerek bu güne kadarki nüfus artış eğilimleri belirlenmiştir. Bu eğilimlerden yola çıkarak gelecekteki nüfus artış eğilimleri tespit edilmiştir. Nüfus artış eğilimleri tespit edilirken bölgedeki ekonomik ve sosyo-politik kısıtlardan kaynaklanabilecek iç-dış göç hareketlerine özellikle dikkat edilmiştir.proje kapasitesinin belirlenmesinde nüfus projeksiyon çalışmaları esas olarak alındığından bu çalışmalar mümkün olduğu kadar, eldeki mevcut veriler ve proje alanına yapılan ziyaretlerde temin edilen izlenim, doküman ve veriler kullanılarak yapılmıştır. Projelendirme çalışmaları 2030 ve 2045 yılı projeksiyon nüfuslarına göre yapılmaktadır. 2030 yılı nüfusu 362.395 kişi 2045 yılı nüfusu 473.577 kişi olacağı tahmin edilmektedir. Nüfus tahminleri grafiği Şekil 1. de verilmektedir. 700,000 600,000 500,000 400,000 300,000 200,000 100,000 İller Bankası Yöntemi İller Bankası Yöntemi (kademeli) Aritmetik Artış Yöntemi Aritmetik Artış Yöntemi (kademeli) Sayım Sonuçları 0 1960 1980 2000 2020 2040 2060 Şekil 1. Nüfus Tahminleri Grafiği 1
Yapılması planlanan proje için (mülga) Orman ve Su İşleri Bakanlığı; Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında Ergene Nehrinin su kalitesinin kısa vadede (3 yıl) III. sınıf, Orta vadede (5 yıl) II. sınıf su kalitesine çıkartılabilmesi için Havzadaki tüm belediyelerin atıksu arıtma tesislerini kurmasını istemiştir. Bu amaçla DSİ Genel Müdürlüğü Havzadaki 12 Belediyenin atıksu arıtma tesislerinin uygulama projelerinin yaptırılması amacıyla AAT, Proje yapımı ihalelerini gerçekleştirmiş ve proje DSİ Genel Müdürlüğü İçmesuyu Dairesinden Atıksu Dairesi Başkanlığı na devredilmiştir. Projelerin hazırlanmasında sözleşme eki şartname ve talimatnameler ile;20 Mart 2010 tarih ve 27527 sayılı Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği, 08.01.2006 tarih ve 26047 sayı ile Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kentsel Atıksu Arıtma Yönetmeliği (KAAY) ile 31.12.2004 tarih ve 25687 sayı ile Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, DSİ Genel Müdürlüğü ve İller Bankası A.Ş. teknik şartnameleri ve kriterleri esas alınmıştır. ER-GE Proje Müh. Müş. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Tekirdağ Çorlu Atıksu Arıtma Tesisi Projesi Fizibilite Raporu hazırlanmış ve DSİ tarafından onaylanmıştır. İlgili onay yazıları Ek-2 de verilmektedir. Projenin genel amacı; toplum sağlığı ve hijyeni yönünden atıksuya bağlı risklerin ortadan kaldırılması yoluyla halka sağlıklı yaşam koşullarının sağlanması, çevrenin ve doğal kaynakların korunmasıdır. Planlanan proje; 2872 sayılı Çevre Kanunu 10. Maddesi Gerçekleştirmeyi plânladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya Proje Tanıtım Dosyası hazırlamakla yükümlüdürler. hükmü ve 17 Temmuz 2008 tarihinde 26939 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nde yer alan Çevresel Etki Değerlendirilmesi Uygulanacak Projeler EK-1 Listesi, Madde 17. de Kapasitesi 150 000 eşdeğer kişi ve/veya 30.000 m 3 /gün üzeri kapasiteli atık su arıtma tesisleri. kapsamında yer almaktadır. Proje için ÇED Yönetmeliği ne uygun olarak ÇED Başvuru Dosyası hazırlanmıştır. 2
Proje Alanı Şekil 2.Faaliyet Alanı Google Earth Görüntüsü 3
1.1.2. Proje Karakteristikleri Projeile; Ergene Havzasındaki kirliliği azaltmak sağlıklı yaşam ve çevre koşullarını oluşturmak amacıyla Çorlu İlçesinden kaynaklanan tüm evsel nitelikli atıksuyun arıtılması için atıksu arıtma tesisi projelendirilmektedir. Atıksu arıtma tesisi yeri; Tekirdağ İli Çorlu İlçesi sınırları içerisinde Yenice Köyü, Osmanlı Baba mevkiinde, 1705,1706,1708,1709 ve 1710 nolu parsellerde bulunan toplam 274.250 m 2 alandır. Arıtılmış suyun deşarj edileceği; alıcı ortam Değirmen (Asımbey) Deresidir. Projelendirme çalışmaları 2030 ve 2045 yılı projeksiyon nüfuslarına göre yapılmaktadır. 2030 yılı nüfusu 362.395 kişi 2045 yılı nüfusu 473.577 kişi olacağı tahmin edilmektedir. Çorlu Atıksu Arıtma Tesisi, Çorlu ilçesinden kaynaklanan tüm evsel nitelikli atıksuyu arıtabilecek kapasitede olacaktır. Tesis kapasitesi aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 1.Toplam Atıksu Debisi Debiler m 3 /gün 2030 2045 Evsel atıksu 37.689 53.040 Yağmursuyu sızma 3.768 5.304 İnfiltrasyon 1.884 2.652 Arıtma tesisine gelecek minimum, ortalama, proje ve maksimum debiler aşağıdaki formüllere göre hesaplanmıştır: Q proje =Projelendirme debisi, m 3 /saat =Q evsel / n 1 + Q endüstriyel / n 2 + Q infiltrasyon /24 Q ort. =Ortalama debi, m 3 /saat = Q evsel /24 + Q endüstriyel /8+ Q infiltrasyon /24 Q min. = Minimum debi, m 3 /saat = Q evsel / n 3 + Q infiltrasyon / 24 Q maks. =Mak.saatlik debi,m 3 /saat=q evsel /n 4 +Q endüstriyel /n 2 +Q infiltrasyon /24+Q yağmursuyu /24 n 1 n 1, n 2,n 3 ve n 4 değerleri aşağıda verilen tabloya göre seçilmiştir. Nüfus, kişi Tablo 2. Su Kullanım Süreleri Aralık Değer N<1.000 10 1.001<N<10.000 12 10.001<N<100.001 14 100.001<N<1.000.000 16 N>1.000.000 18-20 n 2 5-24 8 n 3 37-40 37 n 4 12-14 12 Seçim 16 4
Bu tesiste n 1 değeri 16 saat olarak alınmıştır. 1.Kademe (2030 yılı) için; Qevs Qsızma 37689 1884 Q min = = =1.097 m 3 /sa. 37 24 37 24 Q ort = Q proje = Qevs Q max = 12 Qevs Qend Qsısız = 24 8 24 Qevs Qend Qsısız = 16 8 24 Qend Qsızma Qyag = 8 24 24 37689 0 1884 = 1.649 m 3 /sa. 24 8 24 37689 0 1884 = 2.434 m 3 /sa. 16 8 24 37689 12 1884 3769 =3.376 m 3 /sa. 24 24 2.Kademe (2045 yılı) için; Qevs Qsızma 53.040 2.652 Q min = = = 1.544 m 3 /sa. 37 24 37 24 Q ort = Q proje = Qevs Q max = 12 Qevs Qend Qsısız = 24 8 24 Qevs Qend Qsısız = 16 8 24 53.040 24 53.040 14 Qend Qsızma Qyag 53040 = 8 24 24 12 0 2.652 = 2.320,5 m 3 /sa. 8 24 0 2.652 = 3.425,5 m 3 /sa. 8 24 2652 24 5304 24 =4.751 m 3 /sa. Tablo 3. Atıksu Arıtma Tesisi Projelendirme Debileri 2030 2045 I.KADEME II. KADEME m 3 /sa m 3 /sn m 3 /gün m 3 /sa m 3 /sn m 3 /gün Q min 1.097 0,3047 26.328 1.544 0,4288 37.056 Q ort 1.649 0,4580 39.576 2.320 0,6444 55.680 Q prj 2.434 0,6761 58.416 3.425 0,9513 82.200 Q max 3.376 0,9377 81.024 4.751 1,3197 114.024 Alıcı ortamın niteliğine göre evsel atıksuyun arıtımında uygulanacak arıtma yöntemi ileri arıtmadır. İleri arıtma; ön arıtma ile karbonun yanı sıra azot ve fosforunda giderildiği biyolojik arıtma sistemlerinden oluşmaktadır. Ayrıca arıtılmış suyun sulama suyu olarak kullanılabilmesi için Hızlı Kum filtresi ve UV üniteleri ilave edilmiştir. Biyolojik arıtma prosesi; A 2 /O, 5 kademeli Bardenpho ve kademeli besleme yapmaya izin verebilen bir sistem olarak tasarlanmıştır. Çorlu (Tekirdağ)Atıksu Arıtma Tesisi ProjesitasarlanmasındaATV Standartları esas alınmıştır. Havalandırma ve biofosfor havuzları ile ilgili proses hesapları ve çamur hesapları ortalama atıksu debisine ve buna bağlı kirlilik yüklerine göre tesisteki diğer üniteler olan fiziksel arıtma ve son çöktürmeler ise maksimum debiye göre tasarlanmıştır. 5
Tesisin kademelendirilmesinde mevcut nüfusun ve ileriye yönelik çeşitli yöntemlerle yapılan nüfus projeksiyonları sonucunda bulunan nüfuslar neticesinde 2030 ve 2045 yılı nüfus ve dolayısı ile debi değerlerine göre 2030 ve 2045 yılına göre 2 kademeli olarak inşaatı yapılacaktır. Stabil çamur elde edilmesi için gerekli ATV standardı olarak uzun havalandırma çamur yaşı ts=20,29 gün alınarak planlanmış ve tesis buna göre boyutlandırılmıştır. Tesis 1. Kademe ortalama 39.600 m 3 /gün, 2. Kademe de ise ortalama 55.680 m 3 /gün evsel atıksuyu arıtacak kapasitede ileri biyolojik arıtma tesisi olarak projelendirilmiştir. Çorlu AtıksuArıtma Tesisi 1. ve 2. Kademede aşağıda sıralanan ünitelerden oluşacaktır. İnce ızgaralar Havalandırmalı kum ve yağ tutucular Anaerobik Havuz (Bio-fosfor) Uzun Havalandırmalı Biyolojik Arıtma Havuzu (Anoksik ve Aerobik reaktör) Çöktürme tankı Hızlı Kum Filtresi ve UV Ünitesi Çamur susuzlaştırma (santrifüj) Çorlu Belediyesi şebeke ve kolektör hattı projeleri ilbank tarafından yeni ihale edilecektir. Dolasıyla tesise atıksu girişini halihazırda sağlayacak bir sistem bulunmamaktadır. Ayrıca arıtma alanının şehir sınırlarına 6 km dışındadır ve arıtmaya atıksuyu getirecek kolektör hatının kotları öngörülülememektedir bu sebeple terfi istasyonun nerede yapılması gerekeceği bilinmemektedir.bu nedenlerle terfi Kolektör hattı projesi kapsamına alınmıştır ve yapılacak terfi haznesinde pompaların korunması amacıyla kaba ızgara yapılmasıda zorunludur. AAT içinde ayrıca kaba ızgara yapısına gerek kalmamıştır. Prosesin şematik akış diyagramı Şekil 3 de verilmiştir. Kanalizasyon sistemi ile toplanan atıksuların tümü öncelikle ön arıtma ünitelerine alınacaktır. Ön arıtma üniteleri,ince ızgara, havalandırmalı kum ve yağ tutucu ünitelerinden oluşacaktır. Atıksuyun tesis girişinde ph değerinin ölçümü için phmetre cihazı bulunacaktır. Ön arıtma işlemlerinden geçen atıksu biyolojik arıtmaya alınacaktır. Biyolojik arıtma üniteleri, daha önceden belirlenmiş deşarj kriterlerine uygun olarak karbon ile birlikte azot ve sadece biyolojik fosfor giderimi yapacak şekilde projelendirilecektir. Seçilen biyolojik arıtma prosesi; 5 kademeli Bardenpho prosesidir. Biyolojik arıtma ünitesi; anaerobik reaktör, 1. anoksik reaktör, 1. Aerobik, 2. Anoksik ve 2. Aerobik reaktörden ve çöktürme tankından oluşacaktır. Anoksik ve aerobik reaktörler carrousel tank şeklinde tasarlanmıştır. Ön arıtma işlemlerinden geçen atıksular öncelikle anaerobik reaktöre alınır. Biyolojik fosfor giderimi bu havuzda gerçekleşecektir. Beş kademeli Bardenphoprosesi azot ve fosforun birliktearıtımı için kullanılmaktadır.bardenphoprosesindedenitrifikasyonun olabilmesi için karbon kaynağı olarak hem atıksudaki karbon, hem de içselsolunum hidrolizi sonucu oluşan karbon kullanılır. Karbon oksidasyonu, nitrifikasyon vedenitrifikasyon reaksiyonları için havuzda ayrı bölümler oluşturulur. Atıksu anaerobik reaktörden sonra anoksik olandenitrifikasyon reaktörüne girer. Bu reaktöre aynı zamanda karbon oksidasyonu-nitrifikasyonreaktörü 6
(aerobik 1) çıkış suyu da geri döndürülerek verilmektedir. Atıksudaki karbon, geridöndürülen sudaki nitratı denitrifiye etmek için kullanılır. Organik yükleme yüksekolduğundan, denitrifikasyon da hızlıdır. Atıksudaki amonyum ilk anoksik ortama girmektedirve hiçbir değişime uğramadan sistemdeki aerobik 1 tankına gelir. Bu tanktan çıkannitrifiye olmuş atıksu, ikinci anoksik reaktöre girer. Bu ikinci reaktörde içsel solunum ilekarbon sağlanır ve denitrifikasyon gerçekleştirilir. İkinci aerobik reaktör nispeten küçük olup,azot gazının ortamdan uzaklaştırılması için kullanılır. İkinci anoksik reaktörde sonhavalandırmada nitrifiye olmuş çamurdan ayrılan amonyağın denitrifikasyonu gerçekleştirilir. Aerobik reaktörlerdeki reaksiyonlar sırasında mikroorganizmalar için gerekli oksijen blower tarafından temin edilecek ve tank tabanına yerleştirilen hava boruları ve difüzörler vasıtasıyla suya ince kabarcıklar şeklinde verilecektir. Havuzdaki oksijen konsantrasyonu havuza monte edilecek oksijenmetre cihazları vasıtasıyla ölçülüp, blowerı kumanda etmesi sağlanacaktır. Havuzun havalandırılmasının yanında flokların çökelmesini önlemek amacıyla karışımının da sağlanması gerekmektedir. Havuzda karışım sağlaması amacıyla dalgıç mixerler temin edilecektir. Anaerobik ve anoksik reaktörlerde atıksu içerisindeki çökelebilecek katıların çökelmesini önlemek amacıyla dalgıç tip mixerler bulunacaktır. Atıksu arıtma tesisinin 2030 ve 2045 yılı için proje debileri hesaplanmıştır. Atıksu arıtma tesisinin genel yerleşim planı Ek-3 de verilmiştir. Şekil 3. Proses Akım Şeması 7
Projenin işletme süresi proje hedef yılı olarak 2045 yılına kadardır. Tesis iki kademede yapılacaktır. İlk kademede öngörülen tesisler 2030 yılı ihtiyaçlarına göre projelendirilecektir. Bunun ilk bir yılı proje yapımı ve ihale dönemi ile diğer bir yılı (2013)yatırımların yapılmasıdır ikinci kademe tesisleri ise 2030 yılından önce devreye alınacak, bu çerçevede tüm nüfus ve debi projeksiyonları da gözden geçirilerek gerekirse revizyondan geçirilip ikinci kademe tesislere ait ihale çalışmalarına başlanacaktır. Bu program çerçevesinde tesislerin işletme süresi yaklaşık olarak 30 yıl olarak belirlenmiştir. Ancak bu süre içinde tesisler için gerekli bakım ve onarımın hassas bir biçimde ve arzulanan nitelikte yapılması halinde servis süresinin daha da uzun olacağı öngörülmektedir. 1.1.3. Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği 2007-2013 yılları için Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) tarafından hazırlanan 9. Kalkınma Planı nda çevrenin korunması ve kentsel altyapının geliştirilmesi rekabet gücünün arttırılması için gerekli temel etmenler arasında sıralanmıştır. Atıksu yönetim sisteminde karşılaşılan sorunları içme ve kullanma suyu bölümündedeğinilen konulardan ayrı düşünmek olanaklı değildir. Son yıllarda, atıksuların bertarafedilmesinde kimi adımlar atılmış olsa da, alınan önlemler sanayileşme ve kentleşmenin hızınayetişememiş, sorun giderek büyümeye devam etmiştir. Kanalizasyon sularının arıtılmadanyüzey sularına boşaltılması önemli sorunlar doğurmakta, sanayi işletmelerinin arıtmadanbıraktıkları atıksular tehlike yaratmayı sürdürmektedir. TÜİK in Belediye Kanalizasyon İstatistikleri Anketi sonuçlarına göre, 2001 yılında veri toplanan toplam 3215 belediyeden 1879 u kanalizasyon hizmeti verirken, bu sayı, 2002 anketuygulanan 1911 belediyeden 1421 inde kanalizasyon şebekesi bulunduğu tespit edilmiştir.yılında 2060 a, 2003 de ise 2164 e çıkmıştır. TÜİK in 2010 yılı verilerine göre anket uygulanan 2950 belediyeden 2235 inde kanalizayon şebekesi bulunduğu belirlenmiştir. TÜİK 2010 yılı belediye atıksu istatistikleri, kanalizasyon şebekesi ve arıtma tesisi ilehizmet verilen belediye sayıları ve nüfusu ve Türkiye ve Tekirdağ ilinde bulunan atıksu arıtma tesisleri verileri aşağıda verilmektedir. Tablo 4. Belediye Atıksu İstatistikleri Türkiye nüfusu 73.722.988 Toplam belediye sayısı 2.950 Toplam belediye nüfusu 61.571.332 Anket uygulanan belediye sayısı 2.950 Anket uygulanan belediye nüfusu 61.571.332 Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye sayısı 2.235 Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusu 54.017.052 Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfusun toplam nüfusa oranı (%) 73 Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranı (%) 88 Alıcı ortamlara göre şebekeden deşarj edilen atıksu miktarı(bin m 3 /yıl) 3.582.131 Denize 1.498.728 Göle-Gölete 76.024 Akarsuya 1.741.078 Araziye 35.091 Baraja 130.224 Diğer ortamlara 100.985 Atıksu arıtma tesisi sayısı 326 Fiziksel 39 Biyolojik 199 Gelişmiş 53 Doğal 35 8
Atıksu arıtma tesisi kapasitesi (bin m 3 /yıl) 5.293.204 Fiziksel 1.838.627 Biyolojik 1.732.674 Gelişmiş 1.709.415 Doğal 12.488 Atıksu arıtma tesislerinde arıtılan atıksu miktarı (bin m 3 /yıl) 2.719.151 Fiziksel 751.101 Biyolojik 931.356 Gelişmiş 1.031.616 Doğal 5.079 Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye sayısı 438 Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusu 38.050.717 Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfusun toplam nüfusa oranı(%) 52 Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfusun toplam belediye nüfusuna oranı(%) 62 Belediyelerde deşarj edilen kişi başı günlük atıksu miktarı (litre/kişi-gün) 182 Derin deniz deşarjı yapan belediye sayısı 80 Kaynak: Belediye Atıksu İstatistikleri Veri Tabanı, TÜİK, 2010. Tablo 5. Kanalizasyon Şebekesi ve Arıtma Tesisi İle Hizmet Verilen Belediye Sayıları ve Nüfusu İl Yıl Toplam belediye sayısı Toplam belediye nüfusu Anket uygulanan belediye sayısı Anket uygulanan belediye nüfusu Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye sayısı Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusu Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfusun belediye nüfusu içindeki oranı (%) Arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye sayısı Arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusu Arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfusun belediye nüfusu içindeki oranı (%) Türkiye 2010 2.950 61.571332 2.950 61.571332 2.235 54.017.052 88 438 38.050717 62 Tekirdağ 2010 33 701.640 33 701.640 30 630.006 90 6 27.346 4 Kaynak: Belediye Atıksu İstatistikleri Veri Tabanı, TÜİK, 2010. 9
Tablo 6. Türkiye ve Tekirdağ İlinde Bulunan Atıksu Arıtma Tesisleri Tekirdağ 2010 33 6 3.722 2.310 1 1.000 800 4 2.472 1.423 - - - 1 250 87 Türkiye 2010 2.950 326 5.293.204 2.719.151 39 1.838.627 751.101 199 1.732.674 931.356 53 1.709.415 1.031.616 35 12.488 5.079 İl Yıl Anket uygulanan belediye sayısı Toplam tesis sayısı Toplam kapasite Toplam arıtılan miktar Fiziksel arıtma tesisi sayısı Fiziksel arıtma tesisi kapasitesi Fiziksel arıtma tesisinde arıtılan miktar Biyolojik arıtma tesisi sayısı Biyolojik arıtma tesisi kapasitesi Biyolojik arıtma tesisinde arıtılan miktar Gelişmiş arıtma tesisi sayısı Gelişmiş arıtma tesisi kapasitesi Gelişmiş arıtma tesisinde arıtılan miktar Doğal arıtma sistemi sayısı Doğal arıtma sistemi kapasitesi Doğal arıtma sistemi ile arıtılan miktar Kaynak: Belediye Atıksu İstatistikleri Veri Tabanı, TÜİK, 2010. Türkiye geneline bakıldığında, arıtma tesislerinden yararlanan nüfusun genel nüfusa oranı yalnızca %37 dolaylarındadır. OECD üyesi ülkelerde bu değerin ortalama %64 düzeyinde olduğunu belirtmek gerekir. Kentleşme ve nüfus hızını karşılayacak mali ve teknik gücün bulunamaması, kentleşmenin bir plan çerçevesinde gerçekleşmemesi, turizm ve göç hareketleriyle kimi yerleşim yerlerinin aşırı büyümesi, kurumlar arasında görev ve sorumlulukların çakışması ya da işbirliği ve eşgüdümün yeterince sağlanamaması, kaçak su nedeniyle hizmetin bedelinin tam olarak alınamaması bunlardandır. Kuşkusuz, sektörde özelleştirme ve dış kaynaklı finansmanın artmasını da buna eklemek gerekir. Hizmeti sunmak için gereken işgücü ve malzemenin bir bölümünün de yurtdışından sağlandığı bu yöntemin 2-3 kat daha pahalıya mal olduğu hesaplanmaktadır. İçmesuyu Talebini dolayısıyla atıksu üretimini etkileyen faktörler şunlardır: nüfus, iklim, hayat standardı, sanayi ve ticaret merkezlerinin durumu, şebeke basıncı, su kalitesi, park ve bahçe miktarı, kanalizasyon sisteminin mevcudiyeti ve bağlantı oranı, başka su kaynaklarının mevcudiyetidir. Yapılması planlanan Tekirdağ Çorlu Atıksu Arıtma Tesisi Projesiile; Ergene Havzası Koruma Eylem Planı gereklerinin yerine getirilmesi Ergene havzasında yer alan Çorlu İlçesinden kaynaklanan evsel atıksuların arıtılarak yaklaşık 8 km sonrasında Marmara Denizine bağlanan Değirmen Deresi nin su kalitesinin nihai olarak iyileştirilmesi dolayısıyla çevrenin ve doğal kaynakların korunması Arıtılmış atıksuyun sulamada ve/veya endüstride yararlanılması böylece atıksuya ekonomik bir değer kazandırılması Toplum sağlığı ve hijyeni yönünden atıksuya bağlı risklerin ortadan kaldırılması yoluyla halkın sağlıklı yaşam koşullarının iyileştirilmesi hedeflenmektedir. 10
1.2. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması Atıksu arıtma tesisi yeri; Tekirdağ ili Çorlu ilçesi sınırları içerisinde Yenice Köyü, Osmanlı Baba mevkiinde, 1705, 1706, 1708, 1709 ve 1710 nolu parsellerde bulunan toplam 274.250 m 2 alandır. Arıtılmış suyun deşarj edileceği; alıcı ortam Değirmen Deresidir. Proje alanının işaretlendiği topoğrafik harita Ek-4 de verilmektedir. Çorlu, Türkiye'nin kuzeybatı (Trakya) bölgesinde olup, 41 derece 07 dakika 30 saniye doğu boylamı ile 27 derece 45 dakika 00 saniye kuzey enlemi arasındadır.çorlu'nun, denizden yüksekliği 150-180 m arasındadır. Çorlu, Ergene havzasında ve Trakya'nın merkezi bir yerinde bulunmaktadır. Doğudan; İstanbul'unSilivriilçesi, Muratlı ilçesi ve Kırklareli'nin Lüleburgazilçeleri ile çevrilidir. Güneyde ise;marmara DeniziveMarmara Ereğlisiilçesine komşu olmaktadır. Çorlu, Tekirdağ ilinde kapladığı alan bakımından dördüncü sıradadır. Çorlu'nun yüzölçümü yaklaşık 949 km²'dir. Proje alanını gösterir fotoğraflar aşağıda verilmektedir. Şekil 4. Çorlu Atıksu Arıtma Tesisi Alanı 11
Şekil 5. Çorlu Atıksu Arıtma Tesisi Deşarjı Alıcı Ortamı (Değirmen Deresi) 1.3. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon Ve Benzeri.) Planlanan faaliyetin inşaat ve işletme aşamasında çalışan personelin içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılanması, toz oluşumunu engellemek amacıyla yapılacak spreyleme işlemleri ve beton ıslatma işlemi için su kullanımı oluşacaktır. Söz konusu tesisin inşaat aşamasında işçilerin tuvalet ihtiyaçlarının karşılanması için prefabrik tipi şantiye kurulacaktır. Faaliyet ile birlikte, inşaat aşamasında toz oluşumu, gürültü oluşumu, iş makinelerinde kullanılan yakıt sonrasında emisyon oluşumu, işçilerden kaynaklı atıksu vekatı atık oluşumu vb. söz konusudur.inşaat ve işletme süreçleri sırasında söz konusu olabilecek çevresel etkiler aşağıda listelenmektedir: Katı atıklar, Su kalitesi, Emisyon, Flora- fauna kaybı, Gürültü. 12
1.3.1. Evsel Nitelikli Katı Atıklar Projenin inşaat aşamasında oluşacak olan atıklar; yapılacak kazı ve inşaat işlemlerinden kaynaklanacak katı atıklardan (metalik, ambalaj, cam, tahta, kağıt-karton, organik vb.) oluşacaktır. Geri kazanımı mümkün olan atıklar (metalik atıklar) diğer katı atıklardan ayrı biriktirilerek değerlendirilecek ve uygun şekilde bertaraf edilecektir. Oluşacak olan katı atıklar; niteliklerine göre organik atıklar ve diğer atıklar (plastik, cam, kağıt-karton) olarak iki kalemde; görünüş, koku, toz, sızdırma ve benzer faktörler yönündençevreyi kirletmeyecek şekilde biriktirilecektir. Oluşacak katı atıklar 14.3.1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı R.G Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği uyarınca çevre sağlığını bozmayacak, standartlara uygun çöp bidonunda toplanacak ve anlaşma sağlanan en yakın belediyeye ait depolama sahasına taşınıp bertaraf edilmesi sağlanacaktır. Katı atıkların toplanması, taşınması, depolanması, geri kazanımı ve bertarafı konularında 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı R.G.), Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uyulacaktır. Arıtma Çamuru: Atıkların öncelikle geri kazanılması esastır. Geri kazanımı mümkün değilse yakma veya depolama yapılması gerekmektedir. Arıtma çamuru bertaraf edilirken 03/08/2010 tarih ve 27661 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik, 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Proje kapsamında uygulacak yöntem karar verme aşamasında olup ÇED Raporunda ayrıntılı bilgi verilecektir. 1.3.2. Tehlikeli Atıklar Proje kapsamında; inşaat ve işletme aşamasında oluşabilecek tehlikeli atıklar, faaliyet kapsamında yapılacak bakım-onarım işlemleri sırasında açığa çıkması muhtemel; kontamine (Yağlı üstübü, boş yağlama yağı tenekeleri, iş makinelerinden çıkmış eski filtreler vb.) atıklardır. Arazinin hazırlanması ve malzeme alımı esnasında kullanılmış lastik, akü, pil, kablo, yağ tutucu filtre, tıbbi atık, atık yağlar vb. tehlikeli atıklar oluşacağı öngörülmektedir. Kullanılacak iş makinelerinin bakım-onarımları ve yağ değişimleri mümkün olduğunda civardaki tesislerde; mümkün olmadığında ise faaliyet alanının uygun bir yerinde kurulacak sızdırmaz beton zemin üzerinde yapılacaktır. Toprağa herhangi bir şekilde yağ veya benzeri maddelerin sızması önlenecektir. 13