TEHLĠKELĠ ATIK BERTARAFINDA YAKMA TEKNOLOJĠLERĠNĠN UYGULANMASI: ĠZAYDAġ ÖRNEĞĠ

A-PDF Split DEMO : Purchase from www.a-pdf.com to remove the watermark 9. ULUSAL ÇEVRE MÜHENDĠSLĠĞĠ KONGRESĠ 05-08 Ekim 2011 Samsun TEHLĠKELĠ ATIK BERTARAFINDA YAKMA TEKNOLOJĠLERĠNĠN UYGULANMASI: ĠZAYDAġ ÖRNEĞĠ Ġsmail ÖZBAY 1, Onur ULUDAĞ 2, Ertan DURMUġOĞLU 1 1 ArĢ. Grv., Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Müh. Bölümü, Umuttepe, Kocaeli, iozbay@kocaeli.edu.tr 2 Y. Müh., ĠZAYDAġ, Solaklar, Kocaeli, onur.uludag@izaydas.com.tr ÖZET Günümüzde sanayileģme modern toplumların zorunlu gereksinimlerinden birisidir. Hızlı ekonomik kalkınmanın beraberinde getirdiği endüstriyel faaliyetler tehlikeli atık üretimindeki artıģı da hızlandırmaktadır. Özellikle Kocaeli gibi sanayinin yoğun olduğu illerde tehlikeli atık yönetimi, bu maddelerin gerek insan sağlığına gerekse ekolojik çevreye etkilerini en aza indirmek açısından son derece önemlidir. Tehlikeli atık yönetiminde ilk opsiyon atıkların geri kazanılması ve tekrar kullanılmasıdır. Ancak geri kazanımın söz konusu olmadığı durumlarda tehlikeli atık bertarafında kullanılan önemli yöntemlerden birisi yakma teknolojileridir. Kocaeli de tehlikeli atık bertarafı Kocaeli BüyükĢehir Belediyesi nin Belediye Ġktisadi TeĢekkülü (BĠT) olan ĠZAYDAġ tarafından gerçekleģtirilmektedir. ĠZAYDAġ ta tehlikeli atık bertarafında yakma ve depolama yöntemleri kullanılmaktadır. 2010 yılında 21.334 ton atık yakılarak bertaraf edilirken, 22.286 ton tehlikeli atık ise depolanarak bertaraf edilmiģtir. Yapılan bu çalıģmada, tehlikeli atıkların yakılarak bertarafı incelenmiģtir. Bu amaçla endüstrilerden kaynaklanan yanabilir nitelikteki plastik atıklar, kullanılmıģ yağlar, ilaç ve kozmetik atıkları, petro-kimya atıkları, PVC, solvent, boya atıkları, yapıģtırıcı ve yapıģkanlar, arıtma çamurları v.b. tehlikeli atıklar ile klinik atıkların yakılarak bertarafının gerçekleģtirildiği ĠZAYDAġ ta yapılan uygulamalar irdelenmiģtir. Anahtar Sözcükler: Atık yönetimi, tehlikeli atık, yakma teknolojileri ABSTRACT APPLICATION OF INCINERATION TECHNOLOGIES FOR DISPOSAL OF HAZARDOUS WASTES : IZAYDAS CASE STUDY Nowadays industrialization is a mandatory requirement in modern societies. Industrial activities parallel with the economical development causes increase in hazardous waste amounts. Management of hazardous wastes is essential in order to decrease the harmful effects on human health and ecological environment especially in the industrialized cities such as Kocaeli. Recycling and reuse are the first options in hazardous waste management. Beside these, incineration technologies are also promising when recycling can not be applied. In Kocaeli hazardous waste disposal has been made by IZAYDAS, an economic enterprise belonging to Kocaeli Metropolitan Municipality. Incineration and landfilling methods have been used for hazardous waste disposal in IZAYDAS. In the plant 21.334 ton waste was disposed by incineration whereas landfilling method was used for 22.886 ton hazardous waste. In this study incineration technology for hazardous waste disposal have been investigated. With this aim we have examined incineration processes of IZAYDAS, in which hazardous wastes (combustible plastic wastes, used oils, drugs and cosmetic products, petrol-chemical wastes, PVC, solvent, dye, glues, treatment sludge, etc.) and clinical wastes were incinerated. Keywords: Waste management, hazardous waste, incineration technologies 1. GĠRĠġ Hastanelerden yada endüstrilerin kimyasal proseslerinden kaynaklanan zararlı atıkların tamamı tehlikeli atık olarak tanımlanmaktadır. Üretilen atığın özelliklerine bağlı olarak tehlikeli atıklar; patlayıcı, oksitleyici, kolay tutuģan, korozif, enfeksiyon yoluyla bulaģabilen, mutajen, tahriģ edici, toksik yada konserojenik etkiye sahip olabilmektedirler (Emek ve Kara,2007). Son yıllarda tehlikeli atıkların hem sınırları aģan taģınımları hem de halk sağlığına olan etkilerinden dolayı bu atıkların yönetimi tüm dünyada önem kazanan araģtırma konularından birisi olmuģtur (Duan ve diğ.,2008). Tehlikeli atık yönetimi, fiziksel ve kimyasal yapıları, biyolojik ve ekolojik etkileri, taģınımları ve dirençlikleri farklılıklar gösterdiğinden oldukça zordur (Misra ve Pandey, 2005). Ülkemizde tehlikeli atıkların çevreye zarar vermeyecek Ģekilde yönetilebilmesi için Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Karayolu ile TaĢınmasına Dair Yönetmelik, Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresine Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Ömrünü TamamlamıĢ Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği ile Atık Pil ve Akümütatörlerin Kontrol Yönetmelikleri çıkarılmıģtır. Yürürlükte bulunan bu yönetmeliklerle sınırlı sayıdaki kaynakların sürdürülebilir olması ve eldeki kaynakların en az zararla korunabilmesi sağlanırken, tehlikeli atıkların toplanması, taģınması ve bertarafı gibi konular ve uyulması gereken sorumluluklar açık bir Ģekilde ortaya konmaktadır. Türkiye Ġstatistik Kurumu verilerine göre ülkemizde imalat sanayinden 2008 yılında yaklaģık 1.14 milyon ton tehlikeli atık üretilmiģtir. Ġmalat sanayinden kaynaklanan tehlikeli atıkların bertaraf yöntemlerinin verildiği ġekil 1 den de görüldüğü gibi, bu atıkların % 49 u tesis içi ya da dıģında yeniden kullanılmakta veya geri kazanılmakta iken yalnızca % 11 i yakılarak bertaraf edilmiģtir. 191

Tehlikeli Atık Bertarafında Yakma Teknolojilerinin Uygulanması: ĠzaydaĢ Örneği Yakma 1 İşyeri Sahasında Depolama ve Çöplüğe Atılan 5% Düzenli Depolama 35% Yeniden Kullanma/Geri Kazanma 48% ġekil 1: Ġmalat sanayinden kaynaklanan tehlikeli atıkların bertaraf yöntemleri Yakma teknolojileri, yanabilir nitelikteki atıkların azaltılmasında etkili bir yöntem olarak uzun süredir uygulanmaktadır (Hinshaw ve Trenholm, 2001). Tehlikeli atıkların nihai bertarafında depolama yerine yakma teknolojilerinin tercih edilmesi, bir yandan tehlikeli atığın miktarının ve hacminin azalmasını sağlarken diğer yandan atıktan enerji elde edilmesine de imkan vermektedir. Enerji geri kazanımlı yakma sistemleri ile sadece elektrik üretimi durumunda yakıtın kalorifik değerine göre % 20 nin üzerinde verim sağlamaktadır (Tezcakar ve Can,2010). Yapılan bu çalıģmada, Kocaeli de faaliyet gösteren ĠZAYDAġ ta tehlikeli atıkların termal bertarafında yapılan uygulamalar incelenmiģtir. 2. KOCAELĠ DE TEHLĠKELĠ ATIKLARIN BERTARAFI Kocaeli Odası 2010 yılı verilerine göre 2172 sanayi kuruluģunun faaliyet gösterdiği Kocaeli, Türkiye nin en önemli sanayi kentlerinden birisidir. Bu durum bölgede ekonomik kalkınmanın geliģmesini sağlarken, çevresel sorunların da artmasına neden olmaktadır. leģmenin neden olduğu en önemli sorunlardan birisi de tehlikeli atıkların yönetimidir. Kocaeli de oluģan tehlikeli atıkların nihai bertarafı BüyükĢehir Belediyesi nin iktisadi teģekkülü olan ĠzaydaĢ tarafından gerçekleģtirilmektedir. 1992 yılında kurulan tesiste tehlikeli atıkların bertarafı için ilk yıllarda düzenli depolama yöntemi uygulanırken, 1997 yılından itibaren yakma teknolojileri de kullanılmaya baģlanmıģtır. 1997-2010 yılları arasında yaklaģık 222.000 ton tehlikeli atığın bertaraf edildiği tesiste, bunların %97 si yakılarak bertaraf edilirken yalnızca % 3 ü depolanarak bertaraf edilmiģtir. Bu değerlerden de anlaģıldığı gibi tehlikeli atıkların bertarafında büyük çoğunlukla yakma iģlemi tercih edilmektedir. Yakma iģlemi ile bir yandan atık bertarafı gerçekleģtirilirken, diğer yandan da elektrik enerjisi üretilmektedir. Ġncelenen 13 yıllık süreçte yakma tesisinde 126.609.000 kwh elektrik üretilmiģ ve 45.624.260 kwh ı ulusal sisteme satılarak gelir elde edilmiģtir. Çizelge 1 de konuyla ilgili son iki yıla ait veriler özetlenmektedir. Bu çizelgeden de görülebileceği gibi yılda 20.000 tonun üzerinde tehlikeli atık yakılarak bertaraf edilirken, en az 12.500.000 kwh/yıl enerji geri kazanımı gerçekleģtirilmektedir. Yakma sonrası çıkan kül, cüruf ve filtre pres keki miktarları incelendiğinde, yakma iģleminin kütlesel olarak atık miktarını %70-75 oranında azalttığı görülmektedir. Çizelge 1: Yakma tesisinin girdi ve çıktıları Girdi ve Çıktılar 2009 2010 Yakma Tesisine Gelen Atık Miktarı (Ton) 23.912 22.042 Yakma Tesisinde Yakılan Atık Miktarı (Ton) 22.707 21.334 Üretilen Elektrik Miktarı (kwh) 12.619.487 13.384.100 Alınan Elektrik Miktarı (kwh) 1.168.370 1.332.270 Tüketilen Elektrik Miktarı (kwh) 9.469.280 9.227.580 Satılan Elektrik Miktarı (kwh) 4.457.570 5.951.790 Çıkan Cüruf Miktarı (Ton) 5.219 6.217 Çıkan Filtre Pres Kek Miktarı (Ton) 1.723 1.582 Çıkan Kül Miktarı (Ton) 313 350 192

Özbay ve ark. Tesise gelen tehlikeli atıkların sektörel dağılımları ise ġekil 2 de verilmiģtir. Yakma tesisine en fazla taģıt araçları sanayinden atık geldiği bunu ilaç, kozmetik v.b. kimyasal maddeler ile çeģitli petrol ve kömür ürünleri takip ettiği görülmektedir. Depolama yöntemi ile bertaraf edilen tehlikeli atıkların kaynakları ise ġekil 3 te gösterilmektedir. Depolanan tehlikeli atıklar arasında en büyük payı %43 ile ĠZAYDAġ taki yakma iģlemleri sonucu oluģan tehlikeli kül ve cüruf oluģturmaktadır. de kullanılan kimyasal maddelerin ise %19 u depolanarak bertaraf edilmiģtir. ĠzaydaĢ Diğer 18% de Kullanılan Kimyasal Maddeler 6% Diğer Kimyasal Maddeler (Ġlaç, Boya, Kozmetik vb.) 16% Pertol Rafineri ve ÇeĢitli Petrol Türevleri Kamu Kurumları 5% ÇeĢitli Petrol ve Kömür Ürünleri 14% Diğer Ġmalat 3% Diğer Üretim TaĢıt Araçları 23% Demir DıĢı Metaller Ana Kauçuk Ürünleri 3% Demir ve Çelik Ana 4% ġekil 2: Tehlikeli atık yakma tesisine gelen atıkların sektörel dağılımı (2010) ĠzaydaĢ 43% Diğer 9% de Kullanılan Kimyasal Maddeler 19% Diğer Kimyasal Maddeler (Ġlaç, Boya, Kozmetik vb.) 7% Pertol Rafineri ve ÇeĢitli Petrol Türevleri 5% Kamu Kurumları 1% TaĢıt Araçları 6% Demir DıĢı Metaller Ana 8% Cam ve Cam EĢya 1% Demir ve Çelik Ana 1% ġekil 3: Tehlikeli atık depolama tesisine gelen atıkların sektörel dağılımı (2010) Bertaraf edilecek tehlikeli atıklar yakma öncesinde özelliklerine göre farklı Ģekillerde depolanmaktadır. Katı ve macunumsu atıklar 2500 m 3 kapasiteli bunkere alınırken, yanabilir nitelikteki sıvı atıklar 50 m 3 kapasiteli 4 adet tankta, sulu sıvı atıklar yine 50 m 3 kapasiteli 2 adet tankta, özel sıvılar 2 adet mobil konteynerda ve fıçı içerisinde gelen katı, sıvı, toz ve macunumsu atıklar ise 7500 fıçı kapasiteli depolama sahasında depolanmaktadır. 2006-2010 yılları arasında ĠZAYDAġ ta yakılarak bertaraf edilen tehlikeli atıkların türlerine göre dağılımları ġekil 4 te verilmektedir. Bu Ģekilden de görülebileceği gibi, bir yılda yakılarak bertaraf edilen tehlikeli atıkların 12.000-16.000 tonu katı atık, 4.000-6.000 tonu yanabilir sıvı atıklardır. 193

Yakılarak Bertaraf Edilen (ton/yıl) Tehlikeli Atık Bertarafında Yakma Teknolojilerinin Uygulanması: ĠzaydaĢ Örneği 2006 2007 2008 2009 2010 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 Katı Atık Fıçı Besleme Klinik Atık Özel Sıvı Sulu Sıvı Yanabilir Sıvı Tehlikeli Atık ġekil 4: Yakılarak bertaraf edilen tehlikeli atıkların türlere göre miktarı 3. TEHLĠKELĠ ATIKLARIN YAKILARAK BERTARAFI Tehlikeli atıklar farklı yakma teknolojileri ile bertaraf edilebilmektedir. Yapılan bu çalıģmada tehlikeli atıkların döner fırın yakma teknolojisiyle bertarafının gerçekleģtirildiği ĠZAYDAġ taki uygulamalar incelenmiģtir. Mayıs 2010 yılında Çevre ve Orman Bakanlığı yetkilileri gözetiminde yakma tesisi kapasite artırımı amacıyla deneme yakması gerçekleģtirilen tesiste, deneme yakması sonrası alınan numunelerin analizleri sonucunda yakma tesisinde katı atık besleme kapasitesinin % 50 arttırılması ve Atık Yönetimi Genel Esaslarına ĠliĢkin Yönetmelik çerçevesinde bertaraf yöntemi D10 Yakma (Karada) olan yöntemin geri kazanım iģlemi R1 Enerji üretimi amacıyla baģlıca yakıt olarak veya baģka Ģekilde kullanma olarak değiģtirilmesi uygun görülmüģtür. Buna göre tesisin atık yakma kapasitesi 35.000 ton/ yıldan 52.500 ton/yıla yükselmiģtir. Tesisin dizayn parametrelerine göre 3750 kg/saat katı atık, 2400 kg/saat sıvı atık bertarafı gerçekleģtirilirken 5,2 mw elektrik üretimi sağlanabilmektedir. 3.1. Atıkların Kabulü Tesise kabul edilen tehlikeli atıklar tartılarak, numuneleri alınmakta ve analizleri yapılarak yanma özellikleri belirlendikten sonra uygun ara depolama alanında depolanmaktadır. Laboratuvar tarafından yapılan analizler ıģığında uygun menüler oluģturularak yakma tesisine besleme iģlemi gerçekleģtirilmektedir. Besleme iģleminden önce yanma verimini arttırmak ve besleme kolaylığı sağlaması için tesise gelen büyük ambalajlı atıklar parçalayıcıdan geçirilmektedir. Analizler sonucu diğer atıklar ile karıģtırıldığında reaksiyon veren, kirlilik parametreleri yüksek olan sıvı özellikteki atıklar, özel sıvı istasyonundan diğer atıklara karıģtırılmadan yakma fırınına verilerek bertaraf edilmektedir. Fıçı sahasında depolanan katı ve toz özellikte olup da diğer atıklar ile karıģtırıldığında reaksiyon veren, kirlilik parametreleri yüksek olan atıklar ise ambalajları ile birlikte yakılmaktadır. 3.2. Yakma ĠĢlemi Tehlikeli atıkların bertarafı döner fırın ve dikey bir son yakma odasından oluģan iki adımlı yakma sistemiyle gerçekleģtirilmektedir. Katı ve sıvı formdaki endüstriden kaynaklanan yanabilir nitelikteki plastik atıklar, kullanılmıģ yağlar, ilaç ve kozmetik atıkları, petrokimya atıkları, PVC, solvent, boya atıkları, yapıģtırıcı ve yapıģkanlar, arıtma çamurları v.b. tehlikeli atıklar bu tesiste yakılarak bertaraf edilmektedir. Döner fırının boyutları 12 m uzunluğunda ve 4.2 m 2 çapındadır. Yakma sıcaklığı bu bölgede yaklaģık 921-1150 o C aralığında olup, atıklar ortalama 95-120 dk aralığında alıkonma süresiyle yakılmaktadır. Döner fırında yakma sonucu oluģan cüruf, döner fırın ve son yakma odasının birleģim yeri altından ıslak curuf konteynerına alınmakta ve yapılan analiz sonuçlarına göre depolama alanlarında depolanmaktadır. Atık ısı kazanının buharlaģtırıcı bölümünden alınan küller, ıslak kül konveyöründe toplanarak, analiz sonuçlarına göre düzenli depolama alanlarının ilgili lotunda depolanarak bertaraf edilmektedir. Atık ısı kazanının kızdırıcı ve ekonomizer bölümlerinden alınan uçucu küller ise kül silosunda depolanır. Uçucu küller, içerdikleri ağır metallerin çözünmeyen bileģiklere dönüģtürülmesi için, ön iģlemden geçirilmek üzere Fiziksel-Kimyasal Arıtım Ünitesi ne gönderilir. Uygulanan ön iģlem sonucunda depolama kriterlerini sağlayan uçucu küller, filtre pres keki formuna getirilerek depolama alanlarının ilgili lotunda depolanarak bertaraf edilmektedir. Ġkinci adım yakma iģlemi ise 12 m yüksekliğinde ve 4.1 m 2 çapında dikey son yakma odasında gerçekleģmektedir. Bu ünite, tehlikeli organik maddelerin tamamiyle imha edilmesini sağlayan, bağımsız kazan ve fanlarla donatılmıģ ilave bir yakma odası olarak görev yapmaktadır. Döner fırında üretilen gazlar, kül söndürme 194

Enerji (kwh) Özbay ve ark. odasının buharları ve bazı sıvı atıklar bu dikey bacada 1050-1250 o C sıcaklıkta en az 2,5 saniye alıkonma süresiyle yakılmaktadır. Yakma iģlemleri sonrası oluģan hava kirletici gazların arıtımı gerçekleģtirilmektedir. Hava kirleticileri kontrol sistemi olarak, bir elektrostatik çöktürücü ve 2 adımlı venturi gaz temizleme ünitesi bulunmaktadır. Ayrıca bu sistemlere ilaveten özellikle dioksin ve furan gibi organik gazların giderilmesi için aktif karbon birimi inģa edilmiģtir. Atık ısı kazanı çıkıģında sıcaklığı 180 o C 200 o C ye düģen ve içindeki büyük toz partiküllerini bırakan atık gaz, elektrostatik filtreden geçirilerek etkin bir toz ayrım iģlemine tabi tutulmaktadır. Elektrostatik çöktürücüde % 99,63 verimle partikül kontrolü sağlanmaktadır. Elektrostatik çöktürücüden çıkan gazlar ventüri gaz temizleme ünitesine girer. Gaz temizleme ünitesinde HCl, HF ve ağır metaller, elektrostatik çöktürücüden kaçan ince partikül maddelerle birlikte asidik (ph 1 ve 2 aralığında) bir ortamda bertaraf edilmektedir. Burada ikinci aģamada ise püskürtmeli yıkama iģlemi gerçekleģtirilir. Burada yıkama suyu kullanım oranı saatte yaklaģık 170 m 3 tür. Bu iģlemden sonra baca gazları nötralizasyon, oksidasyon ve absorbsiyon bölümlerinden oluģan kireç püskürtmeli yıkayıcıya geçer. Burada SO 2, organik gaz ve diğer kalan kirleticilerin giderimi için sisteme giren gazlar kireç sütü çözeltisiyle yıkanır. Son olarak, buradan çıkan gazlar dioksin-furan kontrol ünitesinden geçirilmektedir. Fiziksel ve kimyasal olarak arıtılan 50-58 o C sıcaklıktaki gaz, emme fanı aracılığı ile tesis bacasından atmosfere verilmektedir. Gaz arıtma ünitelerinden kaynaklanan atıksular ise kimyasal arıtma ile arıtılmaktadır. 3.3. Yakma ĠĢleminden Enerji Geri Kazanımı Atık miktarının azaltılmasında önemli teknolojilerden biri olan termal yöntemlerin en önemli faydalarından birisi de enerji geri kazanımı sağlamasıdır. Son yakma odasından gelen 1050 o C 1250 o C deki atık gaz, soğutma amacıyla 2500 m 2 ısıtma yüzeyli atık ısı kazanına girmekte ve 180 o C 200 o C de çıkmaktadır. Bu iģlem sırasında atık ısı kazanında 350 o C sıcaklık ve 40 bar basınçta, max. 27,1 ton/saat buhar üretilmektedir. Üretilen buhar Türbin- Jeneratör Ünitesi ne gönderilerek max. 5,2 MW elektrik üretimi gerçekleģtirilmektedir. Üretilen elektrik enerjisi ile tesis ihtiyacı karģılandıktan sonra kalan kısım ulusal sisteme satılmaktadır. 2006-2010 yılları arasında yakma tesisinde üretilen, tüketilen, ulusal sisteme verilen ve ulusal sistemden alınan enerji miktarları ġekil 5 de verilmektedir. 2010 yılı içerisinde 21.334 ton yakılan bu atıklardan, 13.847.100 kwh elektrik enerjisi üretilmiģtir. Bunun 9.227.580 kwh ı tesiste kullanılmıģ, 5.951.790 kwh ı ulusal sisteme satılmıģ ve 1.332.270 kwh elektrik satın alınmıģtır. Elde edilen bu veriler enerji geri kazanımlı yakma teknolojilerinin atık bertarafında önemli seçeneklerden biri olduğunu göstermektedir. 18000000 15000000 Üretilen Tüketilen Ulusal Sisteme Verilen Ulusal Sistemden Alınan 12000000 9000000 6000000 3000000 0 2006 2007 2008 2009 2010 Yıl ġekil 5: Yakma tesisinde üretilen ve tüketilen enerji verileri 4. SONUÇLAR Teknolojik geliģimde önemli bir rolü olan sanayileģme tehlikeli atık sorunlarının da ortaya çıkmasına neden olmuģtur. Yeniden kullanımı yada geri dönüģümü mümkün olmayan tehlikeli atıkların bertarafında en yaygın olarak kullanılan yöntemlerin düzenli depolama ve yakma teknolojileri olduğu görülmektedir. Kocaeli de tehlikeli atıkların bertarafının gerçekleģtirildiği ĠZAYDAġ ta gelen atıkların % 97 si yakılarak bertaraf edilerek %70-75 aralığında atık azaltımı gerçekleģtirilmiģtir. Yakma iģleminde karģılaģılan en önemli sorun oluģan gaz ve toz kirleticilerin bertarafıdır. Tehlikeli atıkların yakılması sırasında çok zararlı gaz ve toz kirleticiler oluģabilmektedir. Dolayısıyla yakma tesisinin çıkıģında mutlaka partikül madde ve gaz arıtım sistemleri bulundurulmalıdır. Ġncelenen tesiste oluģan partikül madde ve 195

Tehlikeli Atık Bertarafında Yakma Teknolojilerinin Uygulanması: ĠzaydaĢ Örneği gazların arıtımı elektrostatik filtre, ventüri yıkayıcı, kireç püskürtmeli yıkayıcı ve dioksin ve furan gibi kirleticilerin tutulması için aktif karbon ünitesiyle gerçekleģtirilmektedir. Yakma iģleminin önemli bir avantajı da enerji geri kazanımıdır. 2010 yılında yakılan ton atık baģına 649 kwh elektrik enerjisi üretilmiģtir. Elde edilen sonuçlar atık bertarafında enerji geri kazanımlı yakma teknolojilerinin önemli bir seçenek olduğunu ortaya koymaktadır. KAYNAKLAR Duan, H., Huang, Q., Wang Q., Zhou, B., Li, J. (2008) Hazardous waste generation and management in China: A review, Journal of Hazardous Materials Vol:158, 221 227. Emek E., Kara B.Y. (2007) Hazardous waste management problem: The case for incineration, Computers & Operations Research Vol:34, 1424-1441. Hinshaw,G.D., Trenholm, A.R. (2001) Hazardous waste incineration emissions in persoective, Waste Management Vol: 21, 471-475. Misra,V., Pandey,S.D. (2005) Hazardous waste, impact on health and environment for development of better waste management strategies in future in India, Environment International Vol:31, 417 431. Tezcakar, M., Can, O. (2010) Atıktan enerji eldesinde termal bertaraf teknolojileri, 2. Atık Teknolojileri Sempozyumu ve Sergisi, Bildiriler Kitabı, 151-155, 4-5 Kasım, 2010, Ġstanbul. URL 1, ĠZAYDAġ Ġnternet sitesi, 2010 Yıllık Faaliyet Raporu, http://www.izaydas.com.tr, 08.02.2011. 196