13. ULUSAL FINANS SEMPOZYUMU AFYONKARAHISAR 2009



Benzer belgeler
HİSSE SENEDİ PORTFÖYLERİNDE RİSKTEN KORUNMA

İçindekiler. Finansal Sistem. Finansal Piyasalar

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

VADELİ PİYASALARDA RİSKTEN KORUNMA: VOB-İMKB 30 ENDEKS SÖZLEŞMELERİ KULLANIMINA DAYALI KORUNMA ORANI VE KORUNMA ETKİNLİĞİ

EURO MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI HABER BÜLTENİNDE YAPILAN ANA REVİZYONA İLİŞKİN METODOLOJİK DOKÜMAN

EURO TREND YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO TREND YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM FİNANSAL PİYASALARIN GELİŞİMİ VE FİNANSAL SİSTEM

Finansal Amaç, Finans Fonksiyonu, Finansal Çevre 3 38

EURO KAPİTAL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU

İÇİNDEKİLER BİRİNCİ ÜNİTE EKONOMİK VE FİNANSAL SİSTEM İKİNCİ ÜNİTE PARANIN ZAMAN DEĞERİ

2013 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi

FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ

AK YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş DÖNEMİNE AİT FAALİYET RAPORU

ING PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. İKİNCİ DEĞİŞKEN FON A AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU. 31/12/2018 tarihi itibariyle Fonun Yatırım Amacı Portföy Yöneticileri

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI

2013 YILI MENKUL KIYMET GELİRLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ

DERS 2 TÜREV ARAÇLARLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 2

YATIRIM ORTAKLIĞI NEDİR?

İÇİNDEKİLER. BİRİNCİ BÖLÜM Finansal Amaç, Finans Fonksiyonu, Finansal Çevre 1 40

VAKIF MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.

SERİ:XI NO: 29 SAYILI TEBLİĞE İSTİNADEN HAZIRLANMIŞ YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

VAKIF MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. (ESKİ UNVANI İLE VAKIF B TİPİ MENKUL KIYMETLER YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. )

İMKB 30 END FON HSYF AĞUSTOS AYLIK RAPORU 1 - FONU TANITICI BİLGİLER

OYAK PORTFÖY BİRİNCİ BORÇLANMA ARAÇLARI FONU 01/04/ /04/2016 TARİHLERİ ARASI FON RAPORU

9. Şemsiye Fonun Türü Yatırımcının : başlangıç yatırımının belirli bir bölümünün, tamamının

TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş

ATA YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. FAALİYET RAPORU

Asya Emeklilik ve Hayat A.Ş. Büyüme Amaçlı Katılım Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu (AGH)

FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI ULUSLARARASI KARMA EMEKLİLİK YATIRIM FONU İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ

KATILIMCILARA DUYURU

KATILIMCILARA DUYURU

VOB VADELİ İŞLEMLER VE OPSİYON BORSASI

FBIST FTSE İstanbul Bono FBIST B Tipi Borsa Yatırım Fonu

Ocak Yönetimi IŞINSU KESTELLİ. Yönetim Kurulu Başkanı

ÜRÜNLER VE GELİR TÜRÜ TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF KURUM** (1) DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ**

2017 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi

TEB PORTFÖY İKİNCİ DEĞİŞKEN FON

Yeni Özel Portföy Yönetimi. Portföy Yönetimi- 5 Ekim 2013

Marjinal VaR Ratio Instruments PV VaR VaR/PV Portfolio PV Marjinal VaR

İMKB Endekslerinde Ocak Ayı Etkisinin Test Edilmesi

VAKIF PORTFÖY BIST30 ENDEKSİ HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON)

Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi 7 Mart 2013 Bu rapor 14 sayfadır.

ECZACIBAŞI YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.

31 Aralık 2017 tarihi itibarıyla yatırım performansı konusunda kamuya açıklanan bilgilere ilişkin rapor

PİYASA YAPICILIK. Aralık Dilek Demir Buğdaycıoğlu Hazine ve Türev Ürünler

31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu

TEB PORTFÖY TEB GRUBU DEĞİŞKEN ÖZEL FON

Teminatlar : Başlangıç Teminatı Sürdürme Teminatı Sürdürme Seviyesi

Farklı Bir Borsa Alternatif Yatırım Araçları

GARANTİ PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. TARAFINDAN YÖNETİLEN GARANTİ YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş. 'NE AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU

Uluslararası Piyasalar

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU NUN YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR

Ocak 2015 Aylık Rapor

2016 Yılı Menkul Kıymet Gelirlerinin Vergilendirilmesi

ING PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. BİRİNCİ BORÇLANMA ARAÇLARI FONU NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU

MENKUL SERMAYE İRATLARI İLE MENKUL KIYMET ALIM SATIM KAZANÇLARININ VERGİLENDİRİLMESİ

Uluslararası Piyasalar

OYAK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. A TİPİ DEĞİŞKEN FON (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) 01/03/ /03/2015 TARİHLERİ ARASI FON RAPORU

TEB PORTFÖY BİRİNCİ ORTA VADELİ KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI FONU

OSMANLI MENKUL DEĞERLER ANONİM ŞİRKETİ

İÇTÜZÜK TADİL METNİ DOW JONES İSTANBUL 20 A TİPİ BORSA YATIRIM FONU İÇTÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ

FİNANS PORIFÖY TÜRKİYE YÜKSEK PİYASA DEĞERLİ BANKALAR HİSSE SENEDİ YOĞUN BORSA YATIRIM FONU

OYAK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. A TİPİ DEĞİŞKEN FON (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON) 01/04/ /04/2015 TARİHLERİ ARASI FON RAPORU

NDEN YATIRIM ARAÇLARI EMEKL

ÜRÜNLER VE GELİR TÜRÜ TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF** KURUM*** DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ***

TEB PORTFÖY ALARKO GRUBU DEĞİŞKEN ÖZEL FON

Aegon Emeklilik ve Hayat A.. Dengeli Emeklilik Yatırım Fonu İstanbul

30 Haziran 2016 tarihi itibariyle yatırım performansı konusunda kamuya açıklanan bilgilere ilişkin rapor

ECZACIBAŞI YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.

SPK Konferansõ-Abant Aralõk-2003

Finans Portföy Türkiye Yüksek Piyasa Değerli Bankalar Hisse Senedi Yoğun Borsa Yatırım Fonu'NA AİT PERFORMANS SUNUM RAPORU. Fon'un Yatırım Amacı

Temel Finans Matematiği Örnek Soru Çözümleri Sayfa. 1 Eylül 2009

ÜRÜNLER VE GELİR TÜRÜ TAM MÜKELLEF KURUM TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ DAR MÜKELLEF** KURUM*** DAR MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ***

Sermaye Piyasalarının Genel İşleyişi. Sermaye Piyasası Aracı. Fon

2010/926 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yazı ekinde olup, eskiye göre değişen hususları şu şekilde özetleyebiliriz:

1 OCAK - 30 HAZİRAN 2016 DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU VE YATIRIM PERFORMANSI KONUSUNDA KAMUYA AÇIKLANAN BİLGİLERE İLİŞKİN RAPOR

I. Uluslararası Parasal Ortam 1

TEB PORTFÖY HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON)

HALKA ARZ FİYAT TESPİT RAPORUNA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME RAPORU

Allianz Hayat ve Emeklilik Anonim Şirketi Büyüme Amaçlı Esnek Emeklilik Yatırım Fonu nun 31 Aralık 2012 Tarihinde Sona Eren Hesap Dönemine Ait

4 Aralık Çetin Ali DÖNMEZ. VOB Genel Müdürü İzmir Ekonomi Üniversitesi

OYAK YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. B TİPİ DEĞİŞKEN FON 01/06/ /06/2015 TARİHLERİ ARASI FON RAPORU

Haziran 2015 Aylık Rapor

Tez adı: Bankalarda Fon Yönetimi:Sistematik Analiz ve Duyarlılık Analizi (1992) Tez Danışmanı:(ALİ BÜLENT PAMUKÇU)

Mayıs 2011 Aylık Rapor

GELİR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDEN ELDE EDİLEN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLİMESİ

TEB PORTFÖY ÜÇÜNCÜ DEĞİŞKEN FON

Aegon Emeklilik ve Hayat A.Ş. Dengeli Emeklilik Yatırım Fonu İstanbul

DENİZ PORTFÖY BİST TEMETTÜ 25 ENDEKSİ HİSSE SENEDİ FONU (HİSSE SENEDİ YOĞUN FON)


TEB PORTFÖY KISA VADELİ BORÇLANMA ARAÇLARI FONU

Uluslararası Piyasalar

FİNANS EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU İZAHNAME DEĞİŞİKLİĞİ

Kasım 2014 Aylık Rapor

Transkript:

13. ULUSAL FINANS SEMPOZYUMU AFYONKARAHISAR 2009 MENKUL KIYMET YATIRIM ORTAKLIKLARI HISSE SENETLERI GETIRlLERiNDE SISTEMATIK RISKTEN KORUNMA Dr. Emin AVCI Yrd.Do?.Dr. Murat CINKO** Ozet: Bu califmada Vadeli l$lem ve Opsiyon Borsasi'nda (VOB) iflem goren VOB-lMKB 30 endeks vadeli sozlefmesinin Istanbul Menkul Kiymetler Borsasi'nda (IMKB) is_lem goren Menkul Kiymet Yatmm Ortakhk () $irket hisse senetlerinin risklerinin azaltilmasindaki etkinligi ara$tirilmi$tir. Ocak 2007- Aralik 2008 donemini kapsayan falqmamn sonuflari gostermiftir ki VOB-lMKB 30 endeks vadeli sozlefmesi hisse senedi getirilerin varyansim ortalama %23,35 oramnda azaltabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Vadeli iflem ve Opsiyon Borsasi (VOB), Endeks vadeli iflem sozles_meleri, Riskten korunma HEDGING SYSTEMATIC RISK IN STOCKS RETURNS OF INVESTMENT TRUST COMPANIES Abstract: In this study, the effectiveness of Turkish Derivatives Exchange (TURKDEX) traded TURKDEX-ISE 30 index futures contracts on minimisation of risks associated with stocks of investment trust companies. The results of the study, which covers the periods from January 2007 to December 2008, presented that TURKDEX-ISE 30 index futures contract can decrease the variance in the stock retuns of investment trust companies atan average rate of 23.35%. Key Words: TURKDEX, Index futures, Hedging "Dr., Marmara Oniversitesi I.I.B.F., tngilizce l^letme BOlumti, eavci@marmara.edu.tr Yrd.Doc.Dr., Marmara Oniversitesi I.I.B.F., tngilizce Isjetme Bolilmu, mcinko@marmara.edu.tr 373

13. ULUSAL FINANS SEMPOZYUMU AFYONKARAHISAR 2009 1. Giri Birikimlerini fmansal piyasalarda degerlendirmek isteyen bireysel yatinmcilar, finansal piyasalar ve ara9lar hakkmda yeterli bilgi diizeyine ve tecriibeye sahip olmamalan, sinirh portfoy biiyukliikleri ile farkli fmansal ara9lardan olusan portfoyler olusturamamalan ve dolayisi ile risk dagitimi yapamamalan gibi sorunlarla karsilasmaktadirlar. Bu sorunlann asilmasma yonelik 9abalar kolektif yatinm kurumlannin ortaya 9ikmasmi saglamistir (Sankamis, 1998:113). Soz konusu kolektif yatirim kurumlarmdan bir tanesi yatinm ortakhklaridir. Yatinm ortakhklan (YO) kayith sermaye esasma gore kurulan anonim ortakliklar olup; sermaye piyasasi ara9lan ve borsalarda veya borsa disi organize piyasalarda islem goren altm ve diger kiymetli madenler portfoyii isletmek amacini tasryan sermaye piyasasi kurumlandir (Resmi Gazete, no. 21301). Ilk olarak 1860'h yillarda tngiltere'de kurulan yatirim ortakliklan, 1982 yilmdan itibaren iilkemizde goriilmeye baslanmistir (Korkmaz ve Ceylan, 2007:143). Giiniimuzde 119 tip yatinm ortakhgi faaliyet gostermektedir; Bunlar Menkul Kiymet YO, Gayrimenkul YO ve Girisim Sermayesi YO'dir. 'lann temel islevleri bir ortakhk portfoyii olusturmak, portfoyii isletmek; portfoy 9esitlendirmesi yaparak yatinmlarin riskini en aza indirmek, portfoy degerini korumaya ve arttirmaya yonelik girisimlerde bulunmaktir (Resmi Gazete, no. 21301). 'lar soz konusu islevleri uyannca yatinmlara iliskin kararlan ortaklan (bireyler veya diger kurumlar) adma yiiriiten kurumlar olarak tammlanabilirler. 'lar biinyelerinde istihdam ettikleri uzman kadrolar ile yo'nettikleri portfoylerde varhk 9esitlendirmesi yaparak yatinmlannin risklerini asgari diizeye 9ekmeye 9ahsirlar. Bireysel veya kurumsal yatinmcilar da 'lann borsalarda ihra9 etrni? olduklan hisse senetlerine yatinm yaparak, 'lann yonetmis olduklan portfoylere ortak olurlar. Boylelikle, sistematik olmayan risk unsurlanndan korunmu olurlar. Fakat, her ne kadar varhk 9esitlendirmesi yapilmis olursa olsun veya ne kadar uzman kisilerce yonetiliyor olursa olsun, portfoylerin maruz kaldiklan riskleri tamamen ortadan kaldirmak miimkiin degildir ve portfoyler daima sistematik risk tasimaktadirlar (Weiner, 1981:60). Ozellikle, finansal krizlere daha a9ik olan ve sistematik riski, gelismi iilkelere kiyasla daha yiiksek olan gelismekte olan iilkelerde, sistematik riskin yonetilmesi ayn bir onem tasimaktadir. Bu 9ahsmada, IMKB-30 endeksi vadeli islem sozlesmesinin A tipi hisselerindeki sistematik riskin azaltilmasma yonelik etkisi incelenecektir. Ikinci boliimde konuya iliskin literatiir incelenecek; U9iincii boliimde 9ahsmada uygulanan arastirma metotlanm a9iklanacak; dordiincii boliimde 9ahsmanin bulgularma yer verilecek; ve son boliimde genel degerlendirme yapilmaktadir. 2. Literatiir Bretton Woods sisteminin 96kiisii finansal piyasalarda belirsizligi arttirmi ve yiikselen risklerden korunma istegi yeni finansal ara9larm gelistirilmesinin oniinii a9mistir (Ceylan ve Korkmaz, 2004:315-316). Bu dogrultuda, ilk olarak, 1972 yilmda ikago Ticaret Borsasi'nda yabanci para vadeli islem sozlesmeleri ve 1976 yilmda faiz vadeli islem sozlesmeleri geli tirilmistir (Chambers, 1998: 6). Endeks vadeli islem sozle meleri ise 1980 yilmda isleme gormeye baslamistir (Erol, 1999: 181). Endeks vadeli islem sozle melerinin riskten korunma amaciyla kullamlabilirliginin teorik altyapisi 1980'li yillann basmda olusturulmustur (Weiner, 1981; Figlewski ve Kon, 1982; Tosini 374

13. ULUSAL FJNANS SEMPOZYUMU AFYONKARAHJSAR 2009 ve Moriarty, 1982). Teorik altyapmin olusturulmasim takiben endeks vadeli islem sozlesmelerinin riskten koruma amacma yonelik 9ahsmalar literatiirde yerini almistir. Bu 9ahsmalardan, Figlewski (1984) S&P 500 vadeli islem sozlesmesini kullanarak S&P-500 endeksi, NYSE bilesik endeksi, AMEX bilesik endeksi ve NASDAQ endekslerinde ahnmis pozisyonlarm risklerini azaltmaya 9ahsmistir. Vadeli islem sozlesmelerinin kullammi so'z konusu endekslerde ahnan pozisyon risklerini %20-%30 seviyelerinde dusurdiigu bulunmustur. Benzer sekilde, Holmes (1996) FTSE- 100 endeks vadeli islem sozlesmesinin FTSE-100 endeks riskini azaltmadaki etkinligini ortaya koymustur. Butterworth ve Holmes (2001) FTSE-100 ve FTSE-mid250 endeks vadeli islem sozlesmelerinin, ilgili endeksler ve 9esitli yatinm ortakhklannin (32 adet) risklerini azaltmaktaki etkinliklerini incelemislerdir. Vadeli islem sozlesmeleri endeks risklerini %50-%70 oramnda azatabilirken, yatinm ortakhklannin risklerini en fazla %20 diizeyinde azaltabilmislerdir. Benzer bir baska 9ahsmada Laws ve Thompson (2005) FTSE-100 ve FTSE-250 endekslerinin ve yatinm sirketlerinin (17 adet) risklerini vadeli iselm sozlesmeleri kullanarak azaltmaya 9alismislardir. Endeks risklerinin azaltilmasmda %70-%90 seviyelerinde basari saglamrken; yatirim sirketleri i9in bu oran en fazla %18'li seviyelere ulasabilmistir. Diger taraftan bir kisim 9alismalar optimum korunma oranm (optimum hedge ratio) hesaplanmasma yonelik olarak literature katkida bulmuslardir. Soz konusu 9alismalarm bir boliimunde geliskin ve karmasik modellerin (ARCH, GARCH, MEG, M-MEG vb.), nispeten daha az karmasik modellere (OLS, vb.) kiyasla daha iyi sonu9lar verdigi bulunmustur. Fakat, karmasik modellerin gelistirilmesinde harcanan emek ve sonunda saglanan fayda karsilastinldiginda, nispeten daha az karmasik modellerin daha etkili olduklarim soylemek mumkiindur (Holmes, 1996:76; Lien, vd., 2002:795-796; Copeland ve Zhu, 2006:10; Bhaduri ve Durai, 2008: 133; Kavussanos ve Visvikis, 2008:259). Optimum koruma oranimn belirlenmesine iliskin yaklasimlar Lien ve Tse (2002) ve Chen, vd., (2003) tarafmdan ayrmtili olarak incelenmistir. 3. Ara^tirma Metodu Ulkemizde Vadeli Islemler ve Opsiyon Borsasi (VOB) 4 Subat 2005 tarihinde isleme a9ilmistir. GiiniimUzde dovize (Dolar ve Euro), faize (DIBS), emtiaya (pamuk, bugday, altin) ve IMKB endekslerine (IMKB-30 ve IMKB-100) dayali vadeli islem sozlesmeleri islem gormektedir. Calismamn amaci VOB'da islem goren en aktif sozle melerden olan VOB-IMKB 30 endeksi vadeli islem sozlesmelerinin IMKB'de islem gormekte olan A tipi 'larm hisse senetlerinin risklerini azaltilmasmdaki etkisini arastirmaktir. 3.1. Veri Calismada, Ocak 2007 ve Aralik 2008 tarihleri arasi giinluk veriler kullamlmistir. 2007 yih veri seti modelin gelistirilmesi, 2008 yih verileri modelin test edilmesi amacryla kullamlacaktir. Daha onceki yillara ait veriler, VOB'un yeni kurulmus olmasi dolayisi olusabilecek verisel aksakliklarm onlemek amaci ile analize dahil edilmemistir. Calismada kullamlan VOB-IMKB 30 endeks vadeli sozlesmesine iliskin veri VOB resmi internet sitesinden almmistir. Portfoyler dahilinde analize ahnan hisse senetlerine iliskin veriler ise IMKB Egitim ve Yaym Mudurliigu'nden temin edilmistir. 375

13. ULUSAL FINANS SEMPOZYUMU AFYONKARAHISAR 2009 Tablo 1 (>h$ma Kapsamma Alman 'lar Adi AKYO ARFYO ATAYO ATLAS ATSYO AVRSY BSKYO AkY.O. A.. AlternatifY.O. A.S.. AtaY.O. A.S. Atlantis Y.O. A.S.. Atlas Menkul Kiymetler Y.O. A.S.. Avrasya Menkul Kiymetler Y.O. A.. Baskent Menkul Kiymetler Y.O. A.S.. BUMYO Bumerang Y.O. A.. DNZYO ECBYO EGCYO EVNYO FNSYO GRNYO GDKYO Deniz Y.O. A.S.. Eczacibasi Y.O. A.S,. Egeli-Co. Y.O. A.S.. Evg Y.O. A.S.. Finans Y.O. A.S.. Garanti Y.O. A.S.. Gedik Y.O. A.?. HDFYO INFYO ISYAT METYO MYZYO OYAYO TACYO TCRYO TKSYO TSKYO VKFYT VARYO YKRYO YTFYO Adi Hedef Menkul Kiymetler Y.O. A.S.. Info Menkul Kiymetler Y.O. A.S.. is Y.O. A.S. Metro Menkul Kiymetler Y.O. A.S.. Mustafa Yilmaz Y.O. A.S.. Oyak Y.O. A.S.. Tacirler Y.O. A.S.. Tac Y.O. A.S.. Taksim Y.O. A.S. TSKB Y.O. A.S.. Vakif Menkul Kiymetler Y.O. A.S.. VarhkY.O. A.S.. Yapi Kredi Y.O. A.S.. Yatirim Finansman Y.O. A.S,. Calis.mada Ocak 2007 ve Aralik 2008 tarihleri arasmda IMKB'de siirekli islem goren 29 adet A tipi 'lar kullamlmistir. Soz konusu 'lar tablo 1 de verilmistir. 3.2. Yontem VOB-tMKB 30 endeks vadeli i lem s6zle mesine ili kin zaman serilerinin olu turulmasmda, vade sonu en yakm olan sozle meler kullamlmi tir. Fakat bu sozle meler vade bitimine 5 gun kala seriden 9ikartilmi ve en yakm vadeli ikinci sozle me analize dahil edilmi tir. Ornegin; zaman serisi, ubat 2007 vadeli sozle me (111F_IX03 00207) ile ba lami tir. Bu sozle me vadesine 5 gun kala, 22 ubat 2007 tarihinde, analizden 9ikartilrm tir. Aym tarihte Nisan 2007 vadeli sozle me (111F_IX0300407) analize dahil edilmi tir. Boylelikle, sozle me vadesi yakla tik9a, azalan i lem hacminin fiyatlar iizerindeki etkisi azaltilmaya 9ah ilmi tir. Hem vadeli i lem s6zle melerinin hem de 'larm getirileri, giinliik uzla ma fiyatlannm veya giinliik kapam degerlerinin logaritmik farklan almarak hesaplanmi tir. Soz konusu hesaplama yontemi 1 nolu denklemde verilmektedir. (0 Denklem 1'de G M ve Gy sirasiyla hisse senetlerinin getirilerini ve VOB-IMKB 30 vadeli i lem sozle mesinin getirisini; FMI ve Fy,, t giinii i9in sirasiyla hisse senetlerinin kapanis. fiyatlarim ve VOB-IMKB 30 vadeli islem sozle mesinin uzla ma fiyatmi; son olarak FMI-I ve Fyt-i, t-1 giinii i9in sirasiyla hisse senetlerinin kapanis fiyatlarim ve VOB-IMKB 30 vadeli isjem sozle mesinin uzla ma fiyatmi ifade etmektedir. 376

13. ULUSAL FINANS SEMPOZYUMU AFYONKARAHJSAR 2009 hisse senetleri ve VOB-IMKB30 vadeli i lem sozle mesinden olusan korumah portfoyun (hedged portfolio) getirisi (G H } asagidaki sekilde yazilabilir (Figlewski, 1984:660-661): GH = GM ~ hg v (2) Soz konusu portfoyun riski ise: H = M + h 2ff v - 2ha MV (3) olarak tammlanabilir. Denklemde ajj, a^ ve a 2 - sirasiyla korumah portfoyiin, hisse senedi portfoyimu ve vadeli islem sozlesmesinin varyansim; a MV ise hisse senedi portfoyii ile vadeli islem sozlesmesi arasmdaki kovaryansi; ti korunma oranmi ifade etmektedir. Korunma oranm, h, belirlenmesi konusunda literature ge9mis 9ok sayida yontem bulunmaktadir. Soz konusu bu yontemlerin hangisi veya hangilerinin en ba anh oldugunu bulmak bu 9ahsmanm amaci di mdadir. Dolayisi ile bu 9ahsmada diger yontemlere nazaran daha az karma ik ve gorece olarak onlar kadar etkili oldugu one siiriilen En Ku9iik Kareler (Ordinary Least Squares -OLS-) yontemi kullamlacaktir. OLS yontemi dogrultusunda, optimal korunma orani 4 numarah denklem yardimi ile tahmin edilebilir. Bu denklemde a ve h* regresyon parametrelerini; e ise hata temrini ifade etmektedir. G M =K+h*G v + E (4) Diger taraftan, optimal korunma orani 5 numarah denklem kullamlarak da hesaplanabilmektedir (Chris, vd., 2004: 8). 3.3. Performans Olfiitleri h*=^f- (5) Hesaplamalar sonucunda, VOB-tMKB 30 endeksi vadeli islem sozlesmelerinin portfoylerin riskinin azaltilmasmdaki etkinliginin 6l9iilmesi gerekmektedir. Bu dogrultuda, denklem 6 yardimi ile hisse senedi portfoylerinin vadeli islem sozlesmelerinin dahil edilmesi sonrasi risklerindeki azalma hesaplanabilir (Butterworth ve Holmes, 2001:61). Risk Diizeyindeki Azalma = ( M ~ *\ x 100 (6) 4. Bulgular Tablo 2'de en kii9iik kareler yontemi (OLS) sonucunda elde edilmi olan optimum korunma oranlan her bir i9in verilmistir. Hesaplanan optimum korunma oranlarmin hepsi 377

13. ULUSAL FINANS SEMPOZYUMU AFYONKARAHISAR 2009 I'den kii(?uk degerler almi lardir. En yiiksek orana sahip olan 0,774 'liik oran ile Garanti Y.O. A..'dir. En dii uk orana sahip olan ise 0,055 'lik oran ile Taksim Y.O. A..'dir. Tablo 2 Gunliik Beta Katsayilari AKYO ARFYO ATAYO ATLAS ATSYO AVRSY BSKYO BUMYO DNZYO ECBYO Korunma Oran i (h) 0,644 0,592 0,618 0,573 0,731 0,507 0,437 0,437 0,674 0,659 EGCYO EVNYO FNSYO GDKYO GRNYO HDFYO INFYO ISYAT METYQ MYZYO Korunma Orani (h) 0,577 0,712 0,319 0,452 0,774 0,558 0,593 0,550 0,690 0,562 OYAYO TACYO TCRYO TKSYO TSKYO VARYO VKFYT YKRYO YTFYO OYAYO Beta Katsayisi 0,399 0,449 0,630 0,055 0,623 0,558 0,486 0,507 0,508 0,399 Hesaplanan optimum korunma oranlari genel olarak incelenir ise 7 'nun korunma oranimn 0,486 ile 0,319 arasmda; 18 'nun korunma oranmm 0,507 ile 0,690 arasmda; ve 3 'nun korunma oranimn 0,712 ile 0,774 arasmda bulundugu goriilmektedir. 'larm optimum korunma oranlari arasmdaki farklihklar sahip olduklan farkh portfoy yapilanndan kaynaklanmaktadir. Bilindigi tizere soz konusu farklihklar 'larm sadece farkh hisse senetlerinden olusan portfoyler ta imalarmdan degil, aym zamanda farkh varhklara farkli oranlarda yatinm yapmalarmin da bir sonucu olarak kar imiza 9ikmaktadir. Tablo 3 Hisse ve Portfoy Giinliik Riskleri Risk Duzeyinde + VOB- Azalma IMKB30 (%) AKYO 7,01 5,48 21,82 HDFYO ARFYO ATAYO ATLAS ATSYO AVRSY BSKYO BUMYO DNZYO ECBYO EGCYO EVNYO FNSYO GDKYO GRNYO 7,00 9,79 18,30 10,98 11,07 10,62 9,56 14,83 6,47 17,02 19,74 25,59 10,90 9,72 3,66 6,80 13,40 8,90 8,39 9,87 7,16 12,00 3,40 13,83 17,68 22,37 8,97 6,71 47,69 30,57 26,75 18,94 24,20 7,04 25,06 19,10 47,45 18,75 10,44 12,58 17,64 30,95 INFYO ISYAT METYO MYZYO OYAYO TACYO TCRYO TKSYO TSKYO VARYO VKFYT YKRYO YTFYO 13,80 14,09 10,24 16,96 8,59 12,38 13,64 13,94 18,95 10,24 24,77 23,20 6,25 7,78 + VOB- IMKB30 10,64 10,26 8,90 13,12 7,10 8,23 10,43 10,87 18,34 8,06 19,39 18,41 3,31 6,05 Risk Duzeyinde Azalma (%) 22,93 27,19 13,03 22,64 17,29 33,49 23,53 22,03 3,25 21,30 21,70 20,65 47,06 22,24 Tablo 3 hisse senetleri getirilerinin 2008 yihna ait varyanslan ile hisse senetleri arti VOB-IMKB30 vadeli isjem sozlesmesinden olus.an portfoylerin varyansim vermektedir. 378

13. ULUSAL FJNANS SEMPOZYUMU AFYONKARAHJSAR 2009 'larm hisse senedi getirilerinin varyanslan genel olarak degerlendirildiginde en yiiksek varyansa sahip 3 sirketin Finans Y.O. A.S.., Varhk Y.O. A.. ve Vakif Y.O. A..'ye oldugu goriilmektedir. Diger taraftan en diisiik hisse senedi getirisi varyansma sahip 3 sirket ise Alternatif Y.O. A.S., Eczacibasi Y.O. A.S. ve Yapi Kredi Y.O. A.S.'dir. hisse senetleri arti VOB-IMKB30 vadeli islem sozlesmesinden olusan portfoy getirilerinin varyansi incelendiginde, en yiiksek ve en diisiik varyansa sahip olan portfoylerin yukanda adi ge9en 'lara ait portfoyler oldugu goriilmektedir. Qahsmamizin amacina dair veri, hisse senedi getiri ve portfoy getiri varyansilarmm karsilastinldigi ve Tablo 3'de "Risk Diizeyinde Azalma (%)" olarak adlandinlan oranlar tarafindan saglanmaktadir. Soz konusu oran, 6 numarah denklem uyarmca hesaplanmis olup, 'larm hisse senedi getirilerindeki varyansin, VOB-IMKB30 vadeli islem sozlesmesi kullamlarak ne derecede azaltilabildigini gostermektedir. ^ VOB-IMKB30 vadeli islem sozlesmesi portfoylerin vayransim ortalama olarak %23,35 oranmda azaltmaktadir. Varyansmda en fazla azalma olan portfoyler ise Alternatif Y.O. A.., Eczacibasi Y.O. A.S. ve Yapi Kredi Y.O. A..'dir. Soz konusu 3 'da, VOB-1MKB30 vadeli islem sozlesmesinin portfoye dahil edilmesi ile ortalama %47,40 oramnda varyans bertaraf edilmistir. Diger taraftan sadece 2 portfoyde varyans azalmasi %10'un altmda kamistir. Soz konusu portfoyler Baskent Menkul Kiymetler Y.O. A.. ve Taksim Y.O. A.S. ait portfoylerdir. Bu portfoylerdeki varyans azalmasi sirasiyla %7,04 ve %3,25 olarak ger9eklesmistir. 5. Sonu? ahsmamizda, VOB'da islem gormekte olan VOB-IMKB30 vadeli islem sozlesmesi kullamlarak 'larm hisse sendi getirilerinin varyanslan (riskleri) azaltilabilirligi incelenmistir. Bu dogrultuda 2007-2008 yillan arasi VOB-IMKB30 vadeli islem sozlesmesi verileri ve IMKB'de islem gormekte olan A Tipi 'larm hisse senedi verileri kullamlmistir. ahsmamn bulgulan gostermi tir ki hisse senetlerinin varyansalanni VOB- IMKB30 vadeli islem sozlesmesi kullanarak ortalama %23,35 oramnda azaltmak miimkiindur. Soz konusu bulgu, 9e itli yonlerden onem tasimaktadir. Ilk olarak, sistematik olamayan riskleri varhk 9esitlendirmesi ve profesyonel yonetim ile minimize edilmi (veya yok edilmis) oldugu varsayilan 'da, VOB-IMKB30 endeksi vadeli islem sozlesmesi kullanarak yatinmlann sistematik risklerinin azaltilabilecegini gosterilmistir. Ikinci olarak, gen9 bir vadeli islemler borsasi olan VOB'da islem goren IMKB30 endeksi vadeli islem sozlesmelerinin amaci dogrultusunda etkin oldugu gosterilmistir. 379

13. ULUSAL FINANS SEMPOZYUMU AFYONKARAHlSAR 2009 KAYNAK^A Bhaduri, S. N. ve Durai, S. R. S. (2008), "Optimal hedge ratio and hedging effectiveness of stock index futures: evidence from India", Macroeconomics and Finance in Emerging Market Economies, vol.1, no.l, pp.121-134. Butterworth, Darren ve Holmes, Phil (2001), "The Hedging Effectiveness of Stock Index Futures: Evidence for the FTSE-100 and FTSE-Mid250 Indexes Traded in The UK", Applied Financial Economics, vol. 11, pp. 57-68. Ceylan, Ali ve Korkmaz, Turhan (2004), "Sermaye Piyasasi ve Menkul Degerler Analizi", Ekin Kitabevi, 2. Baski, Bursa. Chambers, R. Nurgiil (1998), Tiirev Piyasalar" Avciol Basim Yayin, Istanbul. Chen, S.S., Lee, C.ve Shrestha, K. (2003), "Futures Hedge Ratios: A Review", The Quarterly Review of Economics and Finance, vol.43, pp.433-465. Chris, B.; Davies, RJ. ve Kim, S.S. (2004), "Reducing Basis Risk for Stocks by Cross Hedging with Matched Futures", ISMA Centre Discussion Papers in Finance, 2004-16, pp.1-31. Copeland, L. ve Zhu, Y. (2006), "Hedging Effectiveness in The Index Futures Market", Cardiff Business School Working Paper, Paper IMRU 060101, pp. 1-19. Erol, limit, (1999), Vadeli Islem Piyasalan: Teori ve Pratik, IMKB Yaymlan, Istanbul. Figlewski, S. ve Kon, S. (1982), "Portfolio Management with Stock Index Futures", Financial Analysts Journal, pp. 52-60. Figlewski, Stephen (1984), "Hedging Performance and Basis Risk in Stock Index Futures", Journal of Finance, vol.39, no.3, pp. 657-669. Holmes, Phill (1996), "Stock Index Futures Hedging: Hedge Ratio Estimation, Duration Effects, Expiration Effects and Hedge Ratio Stability", Journal of Business, Finance and Accounting, vol.23, no.l, pp.63-77. Kavussanos, G. Manolis ve Visvikis, D. Hias (2008), "Hedging Effectiveness of the Athens Stock Index Futures Contracts", The European Journal of Finance, vol.14, no.3, pp.243-270. Korkmaz, Turhan ve Ceylan, Ali (2007), Sermaye Piyasasi ve Menkul Degerler Analizi, Ekin Yaymevi, 4. Baski, Bursa. Laws, Jason ve Thompson, John (2005), " Hedging Effectiveness of Stock Index Futures", European Journal of Operational Research, vol. 163, pp. 177-191. Lien, Donald; Tse, Y. K. ve Tsui, Albert K. C. (2002), "Evaluating the Hedging Performance of the Constant-Correlation GARCH Model", Applied Financial Economics, vol. 12, no.11, pp.791-798. Lien, Donald ve Tse, Y. K. (2002), "Some Recent Developments in Futures Hedging", Journal of Economic Surveys, vol. 16, no.3, pp.357-396. "Yatinm Ortakhklarma iliskin Esaslar Tebligi-Seri VI Teblig No:4", Resmi Gazete, 31/7/1992, No. 21301. 380

13. ULUSAL FJNANS SEMPQZYUMU AFYONKARAHJSAR 2009 Sankamis, Cevat (1998), Sermaye Pazarlan, Alfa Basim Yayim, 3. Baski, Istanbul. Tosini, P.A. ve Moriarty, EJ. (1982), "Potential Hedging Use of a Futures Contract Based on a Composite Stock Index", The Journal of Futures Markets, vol.2, no.l, pp. 83-103. Weiner, Neil S. (1981), "The Hedging Rationale for a Stock Index Futures Contracts", The Journal of Futures Markets, vol.1, No.l, pp. 59-76. 381