İçindekiler 8. Baskının Önsözü 5 7. Baskının Önsözü 7 CD İÇERİSİNDEKİ KANUNLAR VE YÖNETMELİK 24 GİRİŞ ŞEHİRCİLİK, ŞEHİRLEŞME, İMAR HAREKETLERİ VE YENİ İMAR YASASININ GETİRDİĞİ YENİLİKLER I. ŞEHİRCİLİK 29 A. Şehirciliğin Tanımı 29 B. Şehirciliğin Önemi 30 II. ŞEHİRLEŞME 30 III. İMAR HAREKETLERİ 31 A. İmar Hareketlerinin Tarihsel Gelişimi 31 1. Cumhuriyet Öncesi Hukuki Düzenlemeler 31 2. Cumhuriyet Sonrası Hukuki Düzenlemeler 31 B. Kıyılardan Yararlanma 31 C. Toprak Mülkiyeti 31 D. Tarım, Hayvancılık 32 E. Sağlık, Çevre ve Konut 32 1. Sağlık ve Çevre Korunması 32 2. Konut Hakkı 32 IV. İMAR HUKUKUNA YAPISAL BİR BAKIŞ 34 BİRİNCİ BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, GENEL ESAS, İSTİSNALAR VE TANIMLAR I I. AMAÇ 42 II. KAPSAM 43 1. Mücavir Alanın Tespiti 45 2. Mücavir Alandan Çıkarılma 4 5
10 İmar Kanunu Mevzuatı ve Uygulaması 3. Yapı 45 a. Resmi Yapı 45 b. Özel (Hususi) Yapı 45 III. GENEL ESASLAR 46 IV. İSTİSNALAR 46 V. TANIMLAR 46 A. Planlama ile İlgili Tanımlar 47 1. İmar Planının Tanımı 47 a. Nâzım İmar Planı 47 b. Uygulama İmar Planı 47 ba. Revizyon İmar Planı 48 bb. İlave İmar Planı 48 bc. Mevzii İmar Planı 48 2. Çevre Düzeni Planı 48 3. Metropoliten Plânlama 48 4. Bölge Planları 49 5. Leke Plânı (Zoning) 49 6. Kadastro Plânı 49 7. İmar Sınırı 49 8. İskân Sınırı 49 9. Bölge Sınırı 49 10. Sosyal Altyapı 49 11. Teknik Altyapı 49 B. Haritalarla İlgili Terimler 50 1. Halihazır Harita 50 2. Nirengi 50 3. Poligon 50 4. Röper 50 5. Siyah Kot 50 6. Kırmızı Kot t 50 7. Nivelman 51 8. Plânkote 51 C. İmar Uygulamalarında Kullanılan Diğer Kavramlar 51 1. İmar Adası 51 2. İmar Parseli. 51 3. Kadastro Adası 51 4. Yapı : 51 5. Bina 51
İçindekiler İL 6. Aktif Yeşil Alan 5 1 7. Yerleşik (Meskun) Alan 5 1 a. Planlı Yerlerde 5 1 b. Plansız Yerlerde 51 8. Yerleşme Alanı 52 9. Yerleşme Alanı Dışı (İskan Dışı) Alan 52 10. Belediye Mücavir Alan Sınırları Dışında Kalan Köy ve Mezraların Yerleşik Alanı 52 11. Gelişme (İnkişaf) Alanı 52 12. Resmi Bina 52 13. Umumi Bina 52 14. Bina Cephesi 52 a. Parsel Nizamında 52 b. Köşebaşı Parsellerde 52 15. Bina Derinliği 52 16. Parsel Cephesi 52 17. Parsel Derinliği 53 18. Ayrık Bina 53 19. Bitişik Bina 53 20. Blok Başı Bina 53 21. İkili Blok (İkiz Bina) 53 22. Bodrum Kat 53 23. Zemin Kat 53 a. Plansız Alanlarda 53 b. Planlı Alanlarda 53 24. Asma Kat 53 25. Normal Kat 53 26. Son Kat 53 27. İmar Mevzuatına Aykırı Yapı 54 28. Brüt İnşaat Alanı 54 29. Yapı İnşaat Alanı 54 30. İnşaat Alanı Katsayısı 54 31. Arka Bahçe Mesafesi 54 32. Yapı Yaklaşma Sınırı 54 33. Saçak Seviyesi 54 34. Bina Yüksekliği 55 35. Taban (Bina) Alanı 55 36. Tabii Zemin 55 37. Kat Yüksekliği - 55 38. Taban Alanı Katsayısı 55 39. Mevcut Teşekkül 55
\ İmar Kanunu Mevzuatı ve Uygulaması 40. Ön İzin 55 41. Azami Bina Alanı 55 42. Çalışma Alanları 55 a. Ticaret Bölgesi 55 b. Sanayi Bölgesi 55 43. Sosyal ve Kültürel Altyapı Alanları 56 a. Yeşil Alanlar 56 aa. Çocuk Bahçeleri 56 ab. Parklar 56 ac. Piknik ve Eğlence Alanları 56 b. Spor ve Oyun Alanları 56 44. Ayrık Nizam -. 56 45. Blok Nizam l 56 46. Bitişik Nizam 56 47. Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanları 57 48. Basit Tamir ve Tadil 57 49. Esaslı Tamir ve Tadil 57 50. Yüksek Katlı Bina 57 51. Fen Adamları 57 GENELGELER 58 İKİNCİ BÖLÜM HALİHAZIR HARİTALAR VE İMAR PLANLARI I. KADASTRO 65 A. Kadastro Parseli 65 B. İmar Parseli 66 II. İMAR UYGULAMALARININ TAPU VE KADASTRO İLE İLİŞKİLERİ 66 A. Hazırlık Çalışmaları 67 1. Teknik Belge Örneklerinin Temini 67 2. Tapu Kayıtlarında Belirtme Yapılması 67 3. Kadastral Sınırların İşlenmesi 67 B. Kapanmış Yolların Durumu 68 C. Kesinleşen Parselasyon Planlarında Yapılacak Değişiklik ve Tespit Edilecek Hataların Giderilmesi 69 D. Kesinleşen Parselasyon Planlarının İptali 69 E. 3290 Sayılı Yasanın Ek-1 Maddesi Uyarınca Yapılacak Düzenleme Çalışmaları 70
içindekiler F. İmar Kanununun 15 ve 16. maddeleri Uyarınca Yapılacak Uygulamalar Maddenin Amacı <> G. Kontrol İşlemleri 73 II. HALİHAZIR HARİTA 74 A. Haritanın Önemi 74 B. Halihazır Haritanın Yapımına Ait Esaslar 77 1. Halihazır Haritaların Tanımı 77 2. Halihazır Harita Yaptırma Zorunluluğu 77 3. Halihazır Haritaların Yapılması ve Onanması 77 4. Haritaların Saklanması ve Çoğaltılması 78 III. HARİTA VE HARİTA BİLGİLERİNİN TEMİNİ 78 IV. İMAR PLANLARI 85 1. Planlama Türleri ve Kademeleri 2. İmar Planının Amacı 3. İmar Planının Nitelikleri 4. Mevzi İmar Planları 5. İmar Planlarında Değişiklik Yapılması 6. İmar Planı Yaptırma Zorunluluğu 7. Merkezi ve Yerel Yönetimlerde Plan Yapma Yetkisi 110 8. İmar Planlarında Bakanlığın Yetkisi ve Görevleri 115 9. İmar Planlarının Hukuki Niteliği 6 11 10. İmar Planlarının Kamulaştırmaya Etkisi 116 11. Plân Yapacak Müelliflerde Aranacak Yeterlilik 117 GENELGELER 127 DANIŞTAY KARARLARI 154 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İMAR PROGRAMLARI BELEDİYELERE YAPILAN YARDIMLAR VE KÖY PAYLARI I.İMAR PROGRAMLARI 175 A. 5 Yıllık İmar Programı Düzenlemenin Yararları 175 B. 5 Yıllık İmar Programı Düzenlenmesi ve Onaylanması 75 1 C. Kamulaştırma ve Kısıtlılık Hali 76 1 D. Cephe Hattı Sınırlaması 178
14 İmar Kanunu Mevzuatı ve Uygulaması E. 5 Yıllık İmar Programı Hazırlanmasındaki Esaslar 1 7 8 F. 5 Yıllık İmar Programlarının Hazırlanmasında İstenen Belgeler II. BEŞ YILLIK İMAR PROGRAMLARINA DAYALI OLARAK BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI TARAFINDAN BELEDİYELERE YAPILAN YARDIMLAR..179 A. Belediyelere Ayrılan Ödeneklerle Yapılabilecek Hizmetler 180 1. Kamulaştırma İşlemleri 181 a. Kamulaştırma Projesinin Hazırlanması b. Kamulaştırma İşleri İçin Ödenek Talebinde Bulunacak olan Belediyeden İstenen ^ Belgeler 182 B. Kamulaştırma İşlemlerinde Dikkat Edilecek Hususlar s 183 2. Düzenleme İşlemleri a. Yardım İsteğinde Bulunan Belediyelerin Bu Yardımdan Yararlanabilmesi 8 jj b. Düzenleme Projesinin Hazırlanması 1 8 C. İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Fonundan Belediyelere Yapılan Yardımlar 185 III. BOĞAZİÇİ İMAR MÜDÜRLÜĞÜ PAYI 1 8 8 GENELGELER DANIŞTAY KARARLARİ 189.190 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ARSA VE ARAZİ DÜZENLEMESİ İFRAZ VE TEVHİD İŞLERİ I. ARSA VE ARAZİ DÜZENLEMESİ 193 A. 18. Maddenin Uygulanması 193 1. Uygulamada Oran ve Dağıtım Esasları 194 2. Korunacak Yapılar 195 3. Toplu İnşaatlarda İmar Düzeni 195 4. İmar Parsellerinin Oluşturulması ve Dağıtımı 195 B. Hisseli Arazi ve Arsa Satışının Yasaklanması 196 C. Uygulama İşlemleri 96 1 1. İfraz ve Tevhit İşlemleri 1 96 2. Tapu Kayıtlarının ve Haritaların Elde Edilmesi 1 97 3. Haritaların Revizyonu ve Müktesep Hakların Tespiti I 97 4. Korunması Gereken Yapılar I 97 5. Uygulama Haritalarının Hazırlanması I 97 6 İmar Adalarının Numaralandırması 1 9 7 7. Adaların Araziye Aplikasyonu 197
İçindekiler 8. Ada Köşelerinin Arazide Belirtilmesi 198 9. Yapı ve Tesislerin Korunması 1 98 10. Yapı Adalarının Kesin Boyutlarının Tespiti 198 11. Hata Sınırı 198 12. Parselasyon Planlarının Düzenlenmesi 198 13. Parsel Alanında Farkın Giderilmesi 199 14. Tapu Kayıtlarına Belirtme Yapılması 199 15. Umumi Hizmetlere Ayrılacak Payın Hesabı 199 16. Fazla Çıkan Miktarın Sağlanması 200 17. İmar Parsellerinin Tescili 2 0 0 18. İmar Adalarının Parsellenmesi 2 0 0 19. Parsel Numarası Verilmesi 2 01 20. Kadastro Yapılmayan Yerlerdeki Düzenleme İşleri 201 21. Parselasyon Planlarının Onayı 2 01 22. Planların Kontrolü 2 0 2 23. Tapu Siciline Beyan ve Tescil 2 u 2 24. Hisse Hesabı 2 0 2 25. Parselasyon Planlarının Hukuki Geçerliliği 202 D. 18. maddenin Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar 202 E. 18. Maddenin Önemi 2 0 3 F. 18. Maddeyle İlgili Belediyelere Uyarılar ve Öneriler 205 G. Arazi ve Arsa Düzenlemesi 206 II. İFRAZ VE TEVHİT İŞLEMLERİ 207 A. İfraz ve Tevhit İşleri 207 1. Tevhit (Birleştirme) 2 0 7 2. İfraz (Ayırma) 2 0 8 a. İmar Mevzuatı Yönünden İfraz 2^ 8 aa. Rıza-i İfraz 2 0 8 ab. Kaza-i İfraz 2 0 8 ac. Cebri İfraz (hamur kaidesi) 08 2 b. Tapu Mevzuatı Yönünden İfraz 2^ 8 B. İfraz (ayırma) ve Tevhit (Birleştirme) Uygulamaları 209 1. ifraz ve Tevhit Şartları, 2 09 2. Planlı Alanlarda İfraz ve Tevhit İşlemleri 209 3. Plansız Alanlarda İfraz ve Tevhit İşlemleri 2 11 4. Köy ve Mezraların Yerleşik Alanlarında İfraz ve Tevhit İşlemleri 2 11 5. Yerleşme Alanı Dışında Kalan (İskan Dışı) Alanlarda İfraz ve Tevhit İşlemleri 211 C. İfraz ve Tevhitte Karar Organı ve Tescil İşlemleri 2 11 D. Şüyuun İzalesi 212
16 İmar Kanunu Mevzuatı ve Uygulaması III. İMAR İRTİFAKLARI 212 A. İrtifak Hakkının Tanımı 213 B. İrtifak Hakkının Türleri 213 1. Medeni İrtifaklar 213 a. Taşınmaz yararına (Ayni) İrtifak Hakkı 214 b. Şahıs Yararına (Şahsi) İrtifak Hakkı 214 2. İdari İrtifaklar 214 3. Medeni İrtifaklarla İmar İrtifakları Arasındaki Farklar 214 C. İrtifak Hakkında Karar Organı ve Tapuya Tescil İşlemleri 215 IV. İMAR KAMULAŞTIRMALARI 215 A. Kamulaştırmadan Arta Kalan Kısımlar 215 V. PARSELASYON PLANLARI 217 A. Parselasyon Planının Tanımı 217 B. Parselasyon Planlarının Hazırlanması ve Onanması 217 C. Parselasyon Planlarının Tescili 217 D. Parselasyon Planlarının İşlevleri 217 GENELGELER 219 DANIŞTAY KARARLARI 230 BEŞİNCİ BÖLÜM RUHSAT VE YAPI İLE İLGİLİ UYGULAMALAR I. RUHSAT İŞLERİ 249 A. Ruhsatiye Nedir? 249 B. İmar Durumu Nedir? 250 C. Ruhsat ve Harca Tabi Olan İnşaatlar 250 D. Yapı Ruhsatı Alınması 251 1. Tapu Kayıt Örneği 251 2. Mimari Proje 251 3. Statik Proje 252 II. BİNA İNŞAAT HARCI j 252 A. Vergiye Konu Binalar 252 1. Harcın Konusu 253 2. Ruhsatsız Yapılarda Harç 253
İçindekiler 3. Harcın Uygulama Alanı 254 4. Parselasyon Harcı 257 5. İfraz ve Tevhit Harcı 257 6. Plan ve Proje Tasdik Harcı 258 7. Zemin Açma İzni ve Toprak Hafriyatı Harcı 258 a. Zemin Açma 258 b. Toprak Hafriyatı 258 8. Yapı Kullanma İzni Harcı 259 a. 30 Gün İçinde Cevap Verme Zorunluluğu 259 b. İnşaata İzin Verme 260 ba. İskan Sahası İçinde 260 bb. Gelişme Alanlarında 261 bc. Genel (Umumi) Hizmetlere Ayrılmış Yerlerde 262 bd. iskan Dışı Alanlarda 262 be. Belediye ve Mücavir Alan İçinde Olup da Planı Bulunmayan Yerleşik Alanlarda veya Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanlarında 263 bf. Köy ve Mezraların Yerleşik Alanlarında 263 bh. Yanlışlıkla Verilen Ruhsatiye 263 bı. Şantiye Binalarının Durumu 264 bi. Yapı Ruhsatının Geçerlilik Süresi 264 bj. İnşaat, Tamirat ve Bahçe Tanzimi Sırasında Alınması Gerekli Tedbirler 264 bk. Yapının Bitimi 2 6 5 bl. Yapı Kullanma İzni 265 bm. 30 Gün İçinde Cevap Verme Zorunluluğu 266 bn. İnşaatın Bitme Günü 266 bo. Kullanma İzni Alınmayan Yapılar 266 bö. Otoparkın Başka Amaçlarla Kullanılması 266 bp. Vergi Muaflığı 267 br. Yapı Ruhsatı Düzenleme Esasları 269 II. İMAR DÜZENİNE AYKIRI İNŞAAT 278 i A. Ruhsat ve Eklerine Aykırı İnşaat 278 1. Ruhsat ve Eklerine Aykırı İnşaatın Durdurulması 278 2. Ruhsat ve Eklerine Aykırı İnşaatın Düzeltilmesi 279 3. Ruhsat ve Eklerine Aykırı İnşaatın Yıktırılması 279 a. Yıkım Kararına İtiraz Usulü 280 b. Yapının Belediyece Yıktırılması 280 B. Ruhsatsız İnşaat (Kaçak İnşaat) 280 1. Ruhsatsız İnşaatın Durdurulması 280 2. Ruhsatsız İnşaatın Düzeltilmesi 280 a. Ruhsatsız İnşaat Mevzuata Uygun İse 280 b. Ruhsatsız İnşaat Mevzuata Aykırı İse 281 3. Ruhsatsız İnşaatın Yıktırılması 281
I 18 İmar Kanunu Mevzuatı ve Uygulaması GENELGELER 282 DANIŞTAY KARARLARI 319 ALTINCI BÖLÜM YIKILACAK DERECEDE TEHLİKELİ OLAN YERLER VE KAMUNUN SELAMETİ İÇİN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER GEDİK VE ZEMİN HAKLARI I. YIKILACAK DERECEDE TEHLİKELİ OLAN YERLER 335 A. Durumun Raporla Tespiti 335 B. Yapı Sahibine Tebligat 335 C. Binanın Boşaltılması (Tahliyesi) 335 D. Binanın Yıktırılması 336 E. Yıkım Masrafları 336 F. Yıkım Kararına İtiraz 336 II. KAMUNUN SELAMETİ İÇİN ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER 336 A. Pis Su Mecraları 336 1. Kanalizasyon Şebekesi ve Genel Fosseptik Varsa 336 2. Kanalizasyon Şebekesi ve Genel Fosseptik Yoksa 336 3. Yapı Kullanma İzni Verilirken Pis Su Mecralarının Göz önünde Tutulması 337 B. Enkaz Birikinti, Gürültü ve Duman İçin Tedbirler 337 C. Yollar Üzerindeki Binalı ve Binasız Taşınmaz Maliklerinin Yükümlülükleri 337 1. Yaya Kaldırımı Yaptırmak Yükümlülüğü 337 2. Arsanın Yola Bakan Yüzlerini Kapatma Yükümlülüğü 337 3. Yaya Kaldırımlarını İşgal Etmemek Yükümlülüğü 338 4. Bina Ön Cephe Hattı İle Yol Arası ve Tabii Zeminin Kazılması Bahçe Duvarı ve Parmaklık Yaptırma Yükümlülüğü 338 D. Otopark Yerleri 338 E. Kapıcı, Kaloriferci, Bekçi, Bahçıvan Daireleri 338 III. GEDİK VE ZEMİN (ÖRFÜ-BELDE-PAFTOS) HAKLAR 339 A. Gediğin Çeşitleri 341 B. Gedik ve Zemin Haklarının Tasfiyesi 342 1. 1912 Tarihli Kanun 342 2.1963 Tarihli Kanun 342 3. 1972 Tarihli 1605 Sayılı Kanun 342
İçindekiler 19 4. 3194 Sayılı İmar Kanunu 3 4 2 IV. MÜŞTEREK GİRİŞ 343 GENELGELER 344 DANIŞTAY KARARLARI 346 YEDİNCİ BÖLÜM GÖREVLİLER İLE FEN ADAMLARININ SORUMLULUĞU VE DENETİMİ I. GÖREVLİLERİN SORUMLULUKLARI 351 A. Cezai Sorumluluk 3 5 1 B. Hukuki Sorumluluk 352 1. Şahsi Kusur 352 2. Hizmet Kusuru 3 5 3 II. FENNİ MESULLERİN SORUMLULUKLARI VE MÜTEAHHİT SİCİLLERİ 353 A. Fenni Mesullerin Sorumlulukları 353 B. Müteahhit Sicilleri 354 C. Halihazır Haritaların İmar Planlarının ve Yapı Projelerinin Hazırlanması ve Uygulanması 354 GENELGELER 355 DANIŞTAY KARARLARI 360 SEKİZİNCİ BÖLÜM KIYI, TURİZM, BOĞAZİÇİ VE BU YERLERİN KORUNMASI I. KIYI VE KIYILARIN KORUNMASI 370 A. Yasal Durum ; 370 B. Kıyıların Nitelikleri ve Önemi! 370 C. Kıyı Kanunu ve Getirdikleri 373 D. Kıyı Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği İle Getirilen Esaslar 374 II. KIYI YÖNETİMİ 391 A. Kıyısal Sorunlar 392
20 imar Kanunu Mevzuatı ve Uygulaması B. Kıyı Yönetimi Yaklaşımı 394 III. YATIRIMCILAR TARAFINDAN YAPILACAK KIYI YAPILARINDA UYGULANACAK PROSEDÜR 396 A. Tarifler 397 B. Kanuni Dayanak 397 C. Yatırımcı tarafından takip edilecek prosedür 398 IV. SAHİL ŞERİDİNİN BELİRLENMESİ 403 A. Kısmen veya Tamamen Yapılaşmış İmar Adaları, 404 V. TURİZM ALANLARININ PLANLANMASI VE KORUNMASINA YÖNELİK ÖNLEMLER 413 A. Turizm ve Etkileri 413 B. 5. Beş Yıllık Kalkınma Planı Dönemi (1985-1989) 413 C. Turizm Planlaması 415 D. Turizm Bölge, Alan ve Merkezlerinin Tespiti 416 E. Doğal Turizm Kaynaklarının Korunması ve Kullanılması 417 F. Planlar 417 G. Ruhsat ve Yapılanma Esasları 422 H. Turizm Sektöründe Merkezi Yerel Yönetim İlişkileri 422 İ. Türkiye'de Yat Limanları Gelişmelerine Ekolojik Yaklaşım 426 I. Turizm Teşvik Kanunu Açısından Turizm Planlaması 433 VI. BOĞAZİÇİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 436 A. Boğaziçi ile İlgili Tanımlar 436 B. Boğaziçinin Korunması 437 C. Orman Alanları 438 D. Yeşil, Alanlar 438 E. Planlama ve İmar Uygulamaları 438 F. Yapıların Denetimi ve Uygunluğu 439 VII. KIYI YASASI BOĞAZİÇİ YASASI İLİŞKİSİ 439 GENELGELER 445 DANIŞTAY KARARLARI 467
İçindekiler 21 DOKUZUNCU BÖLÜM KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI I. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ KORUNMASI 479 A. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Tanımı 479 B. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Niteliği 481 C. Haber Verme Zorunluluğu 481 D. Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları 481 E. Tespit ve Tapuya Tescil İşlemleri 482 F. Koruma Alanları ile İlgili İşlemler 483 G. İzinsiz Müdahale ve Kullanma Yasağı Yetki ve Yöntem 483 H. Hak ve Sorumluluklar 484 I. Taşınmaz Kültür Varlıklarının Onarımına Yardım Sağlanması ve Katkı Payı 484 İ. Devir Yasağı ve Kullanma 486 J. Kamulaştırma İşlemleri 486 1. Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Kurulları 486 a. Koruma Yüksek Kurulu 487 aa. Koruma Yüksek Kurulunun Görevleri 487 ab. Koruma Yüksek Kurulunun Oluşumu 487 b. Koruma Kurulları 487 ba. Koruma Kurullarının Oluşumu 487 bb. Koruma Kurullarının Görevleri 488 c. Planlama, Ruhsat ve Yapılanma Koşulları 488 II. KÜLTÜREL - DOĞAL MİRASIN KORUNMASI VE BELEDİYELER 498 KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARINI KORUMA YÜKSEK KURULU KARARLARI 503 DANIŞTAY KARARLARI 557 ONUNCU BÖLÜM ÇEVRE SORUNLARI VE KORUNMASI ÇEVRE KORUMAYA YÖNELİK ÖNLEMLER ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGESİ I. ÇEVRE SORUNLARI 569 A. Çevre Sorunlarının Ortaya Çıkışı ve Gelişimi 569 B. Nasıl Bir Kentsel Çevre 577 C. Çevrenin Korunmasıyla İlgili Yasal Düzenlemeler 581 L
İmar Kanunu Mevzuatı ve Uygulaması D. Çevre Korunması İlkeleri 5 8 1 E. Çevre Koruma Kurulları 5 8 2 F. Çevre Korunmasına İlişkin Önlemler 5 8 4 G. Doğal Çevre, Planlama, Sorunlar ve Öneriler Su Toplama Havzaları 584 I. Şehir İmar Planlarının Hazırlanmasında ve Uygulanmasında Çevrenin Korunması 604 II. ÖZEL ÇEVRE KORUMA KURUMU 6 1 9 A. Çevre Koruma Kurumu 619 B. Özel Çevre Koruma Kurulu 6 1 9 C. Çevre Koruma Kurumunun Görevleri 620. D. Koruma ve Yapılaşma Esasları 622 E. Kurumun Çalışmaları 623 F. Çevre Koruma, Arazi Kullanımı ve Planlama 624 DANIŞTAY KARARLARI 631 ONBİRİNCİ BÖLÜM İMAR YÖNETMELİKLERİ, UYGULAMALARI VE ÖRNEK OLAYLAR I. 3030 SAYILI KANUN KAPSAMI DIŞINDA KALAN BELEDİYELER TİP İMAR YÖNETMELİĞİ 635 A. İmar Uygulamaları 635 B. Yapı Ruhsatı İşleri 641 C. İmar Planı Sınırları İçinde Kalan Alanlarda İmar Uygulamaları 642 II. BELEDİYE MÜCAVİR ALAN SINIRLARI İÇİNDE VE DIŞINDA PLANI BULUNMAYAN ALANLARDA UYGULANACAK İMAR YÖNETMELİĞİ 646 A. Yapılanma Koşulları 647 B. Kamuya Ait Yapı ve Tesisler 647 C. Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar 648 D. Bir Parselde Birden Fazla Yapı Yapılıp Yapılamayacağı 648 III. IŞIKLIKLAR 654 IV. SIĞINAKLAR 655 V. OTOPARK YÖNETMELİĞİNİN UYGULAMA ESASLARI 658 VI. İMAR DENETİMİ VE FEN ADAMLARI 663
İçindekiler 23 A. Yapılaşmalarda Denetim ve Sorumluluk 663 B. Fenni Mesuliyet 666 VII. İMAR MEVZUATINDA YANGIN ÖNLEMLERİ 667 GENELGELER 679 ÖRNEK OLAYLAR 705 KARAYOLLARI KENARINDA YAPILACAK VE AÇILACAK TESİSLERE AİT ŞARTLAR İZİN VE DENETİM ESASLARI 725 XI. MÜCAVİR ALANLAR 731 XII. TARIM ALANLARININ TARIM DIŞI GAYE İLE KULLANILMASINA DAİR YÖNETMELİKLE GETİRİLEN ESASLAR 735 SORU VE CEVAPLAR 741 3030 Sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliği Hakkında... 741 Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde ve Dışında Planı Bulunmayan Alanlarda Uygulanacak İmar Yönetmeliği Hakkında... 750 İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmelik Hakkında 754 3194 Sayılı İmar Kanunu ile İlgili Diğer Yönetmelikler Hakkında 763 DANIŞTAY KARARLARI 814 ONİKİNCİ BÖLÜM İLGİLİ MEVZUAT İMAR KANUNU 831 Dizin 851 I I I
CD İÇERİSİNDEKİ KANUNLAR VE YÖNETMELİK KANUNLAR 1. Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanun 2. Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 3. Belediye Gelirleri Kanunu 4. Belediye Kanunu 5. Boğaziçi Kanunu 6. Büyükşehir Belediyesi Kanunu 7. Çevre Kanunu 8. Emlak Vergisi Kanunu 9. Gecekondu Kanunu 10. Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kanunu 11. Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma idaresi Teşkilatının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 12. İller Bankası Kanunu 13. İmar Affı Kanunu (İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı işlemler ve 6785 Sayılı imar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun) 14. iskân Kanunu 15. Kadastro Kanunu 16. Kamulaştırma Kanunu 17. Karayolları Trafik Kanunu 18. Kat Mülkiyeti Kanunu 19. Kıyı Kanunu 20. Kooperatifler Kanunu 21. Köy İçme Suları Hakkında Kanun 22. Köy Kanunu 23. Kuzey Ankara Girişi Kentsel Dönüşüm Projesi Kanunu 24. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 25. Maden Kanunu 26. Mera Kanunu 27. Mezarlıkların Korunması Hakkında Kanun 28. Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu 29. Milli Parklar Kanunu 30. Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun 31. Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu 32. Orman Kanunu 33. Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Kurulmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname 34. Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun
CD İçindeki Kanunlar ve Yönetmelikler 25 35. Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu 36. Sular Hakkında Kanun 37. Tapu Kanunu 38. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun 39. Tapulama ve Kadastro Paftalarının Yenilenmesi Hakkında Kanun 40. Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun 41. Taşkın Sulara ve Su Baskınlarına Karşı Korunma Kanunu 42. Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu 43. Turizmi Teşvik Kanunu 44. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu 45. Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun 46. Yapı Denetimi Hakkında Kanun YÖNETMELİKLER 1. 3030 Sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliği 2. 3194 Sayılı imar Kanununa Göre Düzenlenmiş Bulunan imar Yönetmeliklerine Sığınaklarla ilgili Ek Yönetmelik 3. 3290 Sayılı Kanun ile Bazı Maddeleri Değiştirilen ve Bazı Maddeler Eklenen 2981 Sayılı Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmelik 4. Afet Harcamaları Yönetmeliği 5. Afetler Sebebiyle Edinilen Bina Arsa ve Arazilerden Arta Kalanların Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik 6. Ağaçlandırma Yönetmeliği 7. Alt Yapılar için Afet Yönetmeliği 8. Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında 1164 Sayılı Kanunun 11'inci Maddesinin Uygulanmasına ilişkin Yönetmelik 9. Asansör Yönetmeliği (95/16/At) 10. Asansör Yönetmeliği (95/16/At) 11. Belediye Fen Elemanlarını Geliştirme Kursu Yönetmeliği 12. Belediyeler imar Uygulamaları Yardım Yönetmeliği 13. Belediyelerin Arsa, Konut ve işyeri Üretimi, Tahsisi, Kiralaması ve Satışına Dair Genel Yönetmelik 14. Belediyelerin Kentsel Altyapı ihtiyaçları için Tahsis Edilen Ödeneğin Kullanımına ilişkin Yönetmelik 15. Binalarda Isı Yalıtımı Yönetmeliği 16. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik 17. Büyük Ölçekli Haritaların Yapım Yönetmeliği 18. Çevre Denetimi Yönetmeliği 19. Çevre Düzeni Planlarının Yapılması Esaslarına Dair Yönetmelik 20. Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik 21. Elektrikle ilgili Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmelik
26 İmar Kanunu Mevzuatı ve Uygulaması 22. Gecekondu Kanunu Uygulama Yönetmeliği 23. Hafriyat Toprağı, inşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 24. Harita Mühendislik Hizmetlerini Yükümlenecek Müellif ve Müellif Kuruluşlarının Ehliyet Durumlarına Ait Yönetmelik 25. Harita ve Harita Bilgilerini Temin ve Kullanma Yönetmeliği 26. Hazineye, Katma Bütçeli Kuruluşlara, Belediyelere Veya İl Özel İdarelerine Ait Arazi Veya Arsaların Gerçek Veya Tüzel Kişilere Bedelsiz Devrine ilişkin Yönetmelik 27. İmar Kanununun 18'inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ve Arsa Düzenlemesi ile İlgili Esaslar Hakkında Yönetmelik 28. imar Kanununun 38'inci Maddesinde Sayılan Mühendisler, Mimarlar ve Şehir Plancıları Dışında Kalan Fen Adamlarının Yetki, Görev ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmelik 29. Kadastro Haritalarının Sayısallaştırılması Hakkında Yönetmelik 30. Kadastro Haritalarının Yeniden Düzenlenmesi ve Tapu Sicilinde Gerekli Düzeltmelerin Yapılmasında Uyulacak Usul ve Esaslara ilişkin Yönetmelik 31. Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik 32. Kamulaştırma Davalarında Bilirkişi Olarak Görev Yapacakların Nitelikleri ve Çalışma Esaslarına ilişkin Yönetmelik 33. Karayolları Kenarlnda Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik 34. Karayolu Yolboyu Mühendislik Yapıları için Afet Yönetmeliği 35. Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik 36. Köy Yerleşme Alanı Uygulama Yönetmeliği 37. Kuzey Ankara Girişi Kentsel Dönüşüm Projesi Yönetmeliği 38. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ve Koruma Bölge Kurulları Çalışmaları ile Koruma Yüksek Kuruluna Yapılacak itirazlara Dair Yönetmelik 39. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde ve Turizm Merkezlerinde imar Planlarının Hazırlanması ve Onaylanmasına ilişkin Yönetmelik 40. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde ve Turizm Merkezlerinde imar Planlarının Hazırlanması ve Onaylanmasına ilişkin Yönetmelik 41. Mera Yönetmeliği 42. Millî Parklar Yönetmeliği 43. Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışmaları Yönetmeliği 44. Otopark Yönetmeliği 45. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik 46. Plân Yapımını Yükümlenecek Müelliflerin Yeterliliği Hakkında Yönetmelik 47. Plansız Alanlar imar Yönetmeliği 48. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 49. Tasarrufu Kısıtlanan Bina, Arsa ve Arazi Hakkında Yönetmelik 50. Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği