1007 KODLU TÜB TAK KAMU KURUMLARI ARAfiTIRMA GEL fit RME PROJELER DESTEKLEME PROGRAMI VE TÜB TAK B R MLER NCE YÜRÜTÜLEN PROJELERE L fik N KAMU AR-GE PROJELER F KR HAKLAR ESASLARI (*) 1. Amaç Madde 1. Bu esaslar n amac ; tüm kamu kurum ve kurulufllar n n Ar-Ge çal flmalar ile giderilebilecek ihtiyaçlar n n karfl lanmas amac yla yürütülen projelerin sonucunda ortaya ç kan proje ç kt lar ve her türlü fikri ürün üzerinde, proje sürecince yer alan kurum ve kurulufllar n hak ve yetkilerini, haklar n kullan lmas ve lisanslamas koflullar n ve bunlara iliflkin usul ve esaslar belirlemektir. 2. Kapsam Bu esaslar, kamu kurum ve kurulufllar n n, Ar-Ge çal flmalar ile giderilebilecek ihtiyaçlar n n karfl lanmas amac yla üniversitelerin, kamu Ar-Ge birimlerinin, Sanayi Kurulufllar ve Sanayi Ar-Ge birimlerinin, TÜB TAK birimlerinin veya bunlar n müfltereken yürüttü ü, TÜB TAK taraf ndan desteklenen projeleri kapsar. 3. Tan mlar TÜB TAK :Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt rma Kurumunu, Araflt rma-gelifltirme (Ar-Ge) Projesi : Amac, kapsam, süresi, bütçesi, özel flartlar ile TÜB TAK ve di er kurum, kurulufl, gerçek veya tüzel kiflilerce sa lanacak ayni ve/veya nakdi destek miktarlar belirlenmifl; yeni bilgi ve teknoloji üretilmesi, bilimsel yorumlar n yap lmas veya teknolojik/sosyal problemlerin çözümlenmesi için Frascati k lavuzunda tan mlanan esaslara uygun olarak yap lan çal flmalar, ülkemizin uluslararas pazarlardaki rekabet gücünün art r lmas amac ile ileri (*) Bilim Kurulu nun 11.02..2006 tarih ve 139 say l toplant s nda kabul edilmifltir. XI/1 ESASLAR 1
2 Proje yürütücüsü kurum/kurulufl Müflteri teknoloji uygulamas na yönelik yap lacak çal flmalar ve bu çal flma sonuçlar n n; faydal araç, gereç, malzeme, hizmet/ürün, yöntem, sistem ve üretim tekniklerine dönüfltürülmesine ve/veya mevcutlar n iyilefltirilmesine yönelik çal flmalar, : Proje haz rlama yürütme ve tamamlama, beceri, deneyim ve altyap s na sahip; projenin sonuçland r lmas yönünde bilimsel, teknik, idari, mali ve hukuki her türlü sorumlulu u tafl yan; müflteri ve TÜB TAK ile birlikte proje sözleflmesini imzalayan; projenin yürütüldü ü kamu Ar-Ge birimini, üniversiteyi, TÜB TAK birimini ve/veya sanayi Ar-Ge birimini ve kuruluflunu, : Ar-Ge'ye dayal çözüme ihtiyac olan ve bu ihtiyac n n karfl lanmas amac yla proje yürütücüsü kurum/kurulufllar TÜB TAK' n onay na sunulmak üzere belirleyen, bu kurum ve kurulufllarla yapt protokol çerçevesinde Ar-Ge projesinin amac n, kapsam n, süresini, bütçesini, flartlar n ve beklenen sonuçlar n tan mlayan, proje ç kt lar n kullanmay taahhüt eden, Proje Öneri Formunu ve Proje Sözleflmesini, proje yürütücüsü kurum/ kurulufllar ile müfltereken imzalayan, TÜB TAK'a bu Yönetmelik kapsam nda destek baflvurusunda bulunan, proje destek baflvurusunun kabul edilmesi ve sözleflme imzalanmas durumunda projenin izlenmesi, denetlenmesi ve Baflkanl k ile eflgüdümünün sa lanmas ndan sorumlu olan kamu kurumunu/kuruluflunu, TÜB TAK Birimleri : TÜB TAK Baflkanl na ba l merkez, enstitü, kolayl k birimleri, laboratuar ve benzeri birimlerini, ESASLAR XI/1
Kamu Ar-Ge Birimi : Tübitak Birimleri ve Üniversiteler d fl nda kalan kamu kurumlar n n bünyesinde yer alan enstitü, laboratuar ve benzeri Ar-Ge birimlerini, Sanayi Kuruluflu: Sanayi sicil belgesi olan kurulufllar, yaz l m gelifltirmeye yönelik üretken hizmet alan nda faaliyet gösteren kurulufllar ile sektör ve büyüklü üne bak lmaks z n firma düzeyinde katma de er yaratan Türkiye de yerleflik bütün kurulufllar, Seri Üretim Hakk Sahibi Kurum/Kurulufl : Proje soncunda elde edilen fikri ürünün uygulamaya yönelik olarak somut bir ürüne dönüfltürülmüfl hali üzerinde seri üretim hakk n elde eden kurum/kurulufl Protokol Proje Destekleme Sözleflmesi : TÜB TAK'a destek önerisinde bulunulmadan önce müflteri ve proje yürütücüsü kurum/kurulufllar aras nda imzalanm fl olan ve gerek projenin konusunun, flartlar n n, taraflar n projedeki hak ve sorumluluklar n n, gerekse de TÜB TAK'a karfl kendi aralar ndaki sorumluluk paylafl m n n belirlendi i ve müflterinin proje ç kt lar n kullanmay taahhüt etti i, proje sözleflmesinin eki niteli indeki yaz l anlaflma ve eklerini, : Müflterinin Ar-Ge ihtiyac n n karfl lanmas amac yla sunulan ve TÜB TAK taraf ndan yap lan de erlendirme sonucunda desteklenme karar verilen projenin; amac, kapsam, süresi, bütçesi, özel flartlar ile TÜB TAK ve di er kurum, kurulufl, gerçek veya tüzel kiflilerce sa lanacak ayni ve/veya nakdi destek miktarlar n ve taraflar n sorumluluklar n belirleyen, TÜB TAK, müflteri ve proje XI/1 ESASLAR 3
yürütücüsü kurum/kurulufllar aras nda imzalanan yaz l anlaflma ve eklerini, Lisans Sözleflmesi : Proje destekleme sözleflmesinin bir eki niteli inde haz rlanan proje sonucunda ortaya ç kan fikri ürünler üzerindeki haklarla ilgili olarak yap lacak sözleflmeyi, Proje Sonuçlar Uygulama Plan (PSUP) : Müflteri taraf ndan proje sonunda elde edilmesi öngörülen ç kt lar n kullan m program n gösteren ve sözleflme eki niteli inde uygulama taahhüdünü, Fikri Ürün Proje Ç kt s Prototip 4. Uygulama Esaslar 4.1. Fikri Hakk n Sahibi : S n rl say da olmamak kayd yla, patent, faydal model, endüstriyel tasar m, entegre devre topografyas, know-how, proje ç kt s gibi fikri bir hakk n konusunu oluflturabilecek nitelikte her türlü fikri yarat m. : Proje sonucunda uygulamaya yönelik olarak ortaya ç kan, PSUP için de temel dayanak oluflturan rapor, sunum, doküman, yetkinlik, prototip, pilot tesis, know-how gibi her türlü bilgi birikimi ve fikri ürün. : Proje sonucu elde edilen fikri ürünün veya proje ç kt lar n n somut olarak bir ürüne dönüfltürülmesi ile üretilen örnek ürün. Burada say lanlarla s n rl olmamak kayd yla Proje sonucunda elde edilen ve patent, faydal model, endüstriyel tasar m, entegre devre topografyas, know-how, gibi fikri bir hakk n konusunu oluflturabilecek nitelikteki fikri ürünler üzerindeki haklar n sahibi TÜB TAK d r. TÜB TAK 278 say l kanunun kendisine verdi i bu yetki do rultusunda bu fikri ürünler üzerinde herhangi bir izne veya 3. kiflilerin onay na gerek kalmadan tasarrufta bulunma yetkisine sahiptir. 4 ESASLAR XI/1
SSM ve MSB nin müflteri oldu u durumlarda 5201 ve 5202 say l kanun hükümleri sakl d r. 4.2. Müflterinin Ücretsiz Kullan m Hakk Projelerin sonucunda fikri bir ürün meydana geldi i takdirde, Müflteri; söz konusu fikri ürünü ticarilefltirilmemek kayd ile kendi ihtiyaçlar için bedelsiz kullanma hakk na sahiptir. Afla daki fiiller fikri ürünün ticarilefltirilmesi olarak de erlendirilir: Ticari amaç tafl yan fiiller ile iktisadi olsun veya olmas n herhangi bir menfaat sa lamak amac yla fikri mülkiyet konusu bir ürünün bireysel kullan m haricinde her türlü kullan m, Fikri mülkiyet konusu ürünün, müflteri taraf ndan kendi ihtiyaçlar için kendisi taraf ndan üretilmesi ve kullan lmas d fl ndaki bütün faaliyetler, Kendi ihtiyaçlar için dahi olsa, müflterinin 3. bir kifliye bu ürünü ürettirmesi Bu madde kapsam nda fikri ürünün ticarilefltirilmesi olarak de erlendirilen tüm edimler fikri mülkiyet hakk na tecavüz olarak de erlendirilecektir. 4.3. Proje Yürütücüsü ile yap lacak Lisans Anlaflmas Proje sözleflmesinin imzalanmas aflamas nda, TÜB TAK ile Proje Yürütücüsü kurum/kurulufl aras nda, proje sonucunda elde edilen ürünler ve bunlar üzerindeki Proje Yürütücüsü Kurum/Kuruluflun bu fikri ürünler üzerindeki tasarruf yetkisinin s n rlar na iliflkin bir lisans anlaflmas imzalanacakt r. 4.4. Lisans Anlaflmas nda Yer Almas Zorunlu Hususlar (*) TÜB TAK ile Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufl aras ndaki lisans anlaflmas ; bu esaslarda say lanlarla s n rl inhisarî yetkiler veren bir lisans anlaflmas fleklinde yap lacakt r. Bu lisans sözleflmesinin imzalanmas ndan sonra, TÜB TAK proje sonucunda elde edilen fikri ürünler ve buna ba l haklarla ilgili olarak (*) Bilim Kurulu nun 02.09..2006 tarih ve 145 say l toplant s nda de ifltirilmifltir. XI/1 ESASLAR 5
proje yürütücüsü kurum/kuruluflun ve Müflteri nin onay olmadan 3. kiflilerle herhangi bir lisans anlaflmas yapmayacakt r. TÜB TAK elde edilen fikri ürünü kendi faaliyetlerinde kullanmakta serbesttir. Lisans hakk sahibi Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufl seri üretim hakk n elde edemez ise TÜB TAK tan bafllang çta herhangi bir bedel ödemeden elde etmifl oldu u lisans hakk ndan do an haklar n sadece müflterinin ihtiyac n n karfl lanmas ile s n rl olmak kayd yla seri üretim hakk sahibi kurum/kurulufla devredecektir. Proje yürütücü Kurum/Kurulufl, seri üretim hakk sahibi Kurum/Kurulufl ile yapacaklar bu lisans anlaflmas nda; Proje Yürütücüsü Kurum/Kuruluflun, seri üretim hakk sahibi Kurum/Kurulufl ile bir dan flmanl k yap lmas konusunda anlaflma sa lanamamas halinde, seri üretim hakk sahibi Kurum/Kurulufl, bu ürün bazl olarak elde edece i y ll k cironun %5 tutar nda bir bedeli Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufla ödemesi taahhüdü, Proje Yürütücüsü Kurum/Kuruluflun, seri üretim hakk sahibi Kurum/Kurulufl ile bir dan flmanl k anlaflmas yapmas halinde ise seri üretim hakk sahibi Kurum/Kurulufl, bu ürün bazl olarak elde edece i y ll k cironun %5 inden az olmamak üzere bir bedeli dan flma ücreti olarak yukar daki paragraftaki bedele ek olarak, Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufla ödeme taahhüdü, bulunmak zorundad r. Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufla ödenece i belirtilen %5 lik bedel, 5 y l süreyle ödenecek olup; bu süre, seri üretim hakk sahibi kurum/kurulufllar ile yap lacak ilk seri üretim sözleflmesinin imza tarihinden itibaren ifllemeye bafllayacakt r. Proje yürütücüsü kurum/kurulufl ile fikri haklar n kullan m yetkisine iliflkin olarak seri üretim hakk sahibi kurum/kurulufl aras nda yap lan sözleflmenin bir örne i TÜB TAK a ve Müflteri ye gönderilecektir. Lisans hakk sahibi Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufl, yukar da belirtilen durumlar haricinde 3. kiflilerle alt lisans sözleflmesi yapamaz. Bu tür bir alt lisans ifllemi yap lmak istendi inde TÜB TAK n ve Müflteri nin olumlu görüflünün al nmas ve yeni bir lisans anlaflmas yap lmas zorunludur 6 ESASLAR XI/1
Lisans Hakk sahibi Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufl, Lisans sözleflmesinden do an haklar n rekabeti engelleyici flekilde kullanmas halinde, lisans sözleflmesi hükümsüz kalacak ve TÜB TAK lisans hakk sahibinin bu esaslar do rultusunda, seri üretim hakk sahibi Kurum/Kurulufl ile yapmak zorunda oldu u sözleflmeyi kendi ad na yapacakt r. 4.5. Seri Üretim Hakk Sahibi Kurum/Kuruluflun Belirlenmesi Seri üretim hakk sahibi Kurum/Kurulufl, Müflterinin tâbi oldu u mevzuat hükümlerine göre tespit edilecek ve proje yürütücüsü kurum/kurulufl ile di er firmalar aras nda gerekli rekabet ortam sa lanacakt r. 4.6. Proje Yürütücüsü Kurum/Kuruluflun Birden Fazla Olmas Hali Proje yürütücüsü kurum/kuruluflun birden fazla olmas halinde 4.4 de belirtilen bedeller Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufllar n proje sözleflmesinde belirtilen paylar oran nda paylaflt r lacakt r. Böyle bir oran belirlenmemifl ise gerçekleflen proje harcamalar oran nda paylaflt r lacakt r. 4.7. Fikri Ürünün Tescili için Yap lacak Baflvurular ve Masraflar Proje sonucunda elde edilen fikri ürünlerin tesciline yönelik olarak ilgili resmi kurumlar nezdinde tescil baflvurusu TÜB TAK ve Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufl ad na Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufl taraf ndan yap lacak, ve do acak tüm masraflar, Proje Yürütücüsü Kurum/Kurulufl taraf ndan karfl lanacakt r. Bu esaslar kapsam nda proje yürütücülerine ve seri üretim hakk sahibi Kurum/Kurulufla verilecek lisanslar TPE ilgili siciline kaydedilecektir. Tescili için baflvuruda bulunulan fikri hakka iliflkin koruman n devam na iliflkin y ll k ücret vb. gibi masraflar proje yürütücüsü kurum/kurulufl taraf ndan karfl lanacakt r. Proje yürütücüsü kurum/kurulufl bu masraflar n karfl lanmas amac yla sa lanan teflviklerden yararlanabilir. 4.8. 3. Kiflilerin Haklar na Tecavüz Proje ç kt lar n n ve fikri ürünün ticari amaçlarla kullan lmas sonucunda 3. kiflilerin fikri haklar na bir tecavüz oluflmas, 3. kiflilerin hukuken korunan menfaatlerine ayk r bir edimde bulunulmas veya proje ç kt lar n n hayata geçirilmesi veya üretimin devaml l n n XI/1 ESASLAR 7
sa lanmas konusunda hukuki bir engelle karfl lafl lmas halinde do acak zararlardan sorumluluk taraflar aras nda yap lacak sözleflmelerle belirlenir. 8 4.9. Fikri Haklar n Korunmas Proje sözleflmesinin taraflar proje ç kt lar n n korunmas için gerekli tüm önlem ve tedbirleri alacaklard r. Proje ç kt lar n n ve proje sonucunda elde edilen fikri ürüne bir tecavüz olgusu ile karfl lafl lmas halinde proje sözleflmesinin ve fikri ürünle ilgili lisans anlaflmalar n n taraflar bu durumu derhal proje yürütücüsü kurum/kurulufla bildirecek ve gerekli önlemlerin derhal al nmas n talep edecektir. Proje yürütücüsü kurum/kuruluflun onay n almak kayd yla proje sözleflmesinin taraflar ve lisans anlaflmas n n taraflar bu tür önlemler için kanunen öngörülen yollara baflvurabilirler 3. kiflilerin fikri hakka vaki tecavüzleri ve hukuki tedbirlere baflvurulmas sonucunda, tazminat bedeli olarak belli bir gelir elde edilmesi halinde 4.4 de belirtilen esaslar çerçevesinde bu gelir hak sahipleri aras nda paylaflt r lacakt r. Bu tür tazminat davalar nda davac ile daval n n bu esaslar çerçevesinde 3. kiflilere bir defaya mahsus olsa bile lisans hakk benzeri hakk n verilmesi ile efl hususiyetleri tafl yan sulh anlaflmalar yapmalar hükümsüzdür. Bu tür sulh anlaflmalar TÜB TAK n ve Proje yürütücüsü kurum/kuruluflun ve e er; seri üretim hakk sahibi Kurum/ Kurulufl, proje yürütücüsü kurum/kurulufl d fl nda baflka bir kurum kurulufl ise; bu kurum kurulufllar n ortak karar ile yap labilir. Proje sonucu ortaya ç kan fikri ürün ve bunun üzerindeki haklar n korunmas için bu esaslar ve yap lacak lisans anlaflmalar kapsam nda üzerine düflen yükümlülükleri yerine getirmeyen kurum ve kurulufllar do acak zararlardan mesul olacaklard r. 4.10. Gizlilik ve Yay n Proje ç kt lar n n; patent, faydal model, endüstriyel tasar m, entegre devre topografyas gibi mevzuat n özel hükümlerle koruma alt na ald bir tak m fikri mülkiyet haklar ile korunabilme olana na sahip oldu u düflünülen fikri ürünlerin, tescil baflvurular ndan önce 3. kiflilerin eriflimine aç k bir flekilde herhangi bir biçimde yay nlar yap lamaz, bunlar makale ve beyanlar n konusunu oluflturamaz. Bu tür ESASLAR XI/1
bir durumda herhangi bir yolla kamunun bilgisine sunulmak istenilen aç klamalar TÜB TAK a sunulacak ve TÜB TAK n uygun görüflü üzerine ifflaat yap labilecektir. Bu maddenin uygulanmas nda 5201 ve 5202 say l kanun hükümleri sakl d r. 4.11. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Anlam nda bir Eserin Ortaya Ç kmas Projenin sonucunda 5846 Say l Fikri ve Sanat Eserleri Kanunu anlam nda bir eser ortaya ç kmas halinde bu eseri üzerindeki mali haklar (iflleme, ço altma, temsil, bas m, yay m, da t m) TÜB TAK a aittir. Bu esaslar kapsam nda yap lan di er lisans anlaflmalar eser üzerindeki haklardan ba ms z olarak de erlendirilecektir. Mali haklar n kullan lmas aflamas nda taraflar yeniden bir araya gelecekler ve bu haklar n kullan lmas koflullar n belirleyeceklerdir. Eser sahibinin 278 say l kanundan do an haklar sakl d r. 5. Uygulama Alan Bu esaslarda hüküm bulunmayan hallerde taraflar aras nda yap lacak sözleflme hükümleri geçerli olacakt r. Taraflar aralar nda yapacaklar sözleflmelere bu esaslarda yer alan hükümlere ayk r hükümler koyamazlar. Sözleflmelerde böylesi ayk r l klar olmas halinde bu esas hükümleri uygulanacakt r. 6. Yürürlük Bu esaslar Bilim Kurulu taraf ndan kabul edildi i tarihte yürürlü e girer ve geçmifle etkili olarak 1007 Kodlu Tübitak Kamu Kurumlar Araflt rma Gelifltirme Projeleri Destekleme Program Ve Tübitak Birimlerince Yürütülen Projelere liflkin Kamu Ar-Ge Projelerine liflkin Yönetmelik hükümlerine göre destek almaya hak kazanm fl tüm projelere uygulan r. XI/1 ESASLAR 9