T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLI I ULUSAL GIDA REFERANS LABORATUVAR MÜDÜRLÜ Ü TS EN ISO/IEC 17043/4.8 LABORATUVARLAR ARASI KAR ILA TIRMA/YETERL L K TEST RAPORU
GENEL B LG LER LAK/YT Çevrimi Ad LAK/YT Çevrimi Kodu Et ve Et Ürünlerinde Yabanc Doku Tayini Analizi Laboratuvarlar Aras Kar la t rma Testi (LAK) 2016-H S-001 Materyal Gönderim Tarihi 02/05/2016 Kat l mc Sonuç Bildirim Tarihi 27/06/2016 Rapor Tarihi 01/07/2016 Rapor Haz rlayan Doç. Dr. Asl KORKMAZ Histoloji Birimi LAK/YT Koordinatörü Doç. Dr. Asl KORKMAZ Histoloji Birimi Raporu Onaylayan Dr. Berrin ENÖZ Müdür LAK/YT Sa lay c Ulusal G da Referans Laboratuvar Müdürlü ü Fatih Sultan Mehmet Bulvar, No:70, 06170, Yenimahalle ANKARA Tel.: 0312 327 41 81 Faks: 0312 327 41 56 e-posta: ugrl@tarim.gov.tr http://gidalab.tarim.gov.tr/gidareferans 2 / 9
Ç NDEK LER 1. G R... 4 2. G ZL L K... 4 3. TEST MATERYAL... 5 3.1. HAZIRLAMA... 5 4. SONUÇLAR VE STAT ST KSEL DE ERLEND RME... 7 5. REFERANSLAR... 9 Tablo 1. LAK/YT Materyali Bilgileri...5 Tablo 2. LAK/YT Materyali Yabanc Doku çerikler.6 Tablo 3. Kat l mc Laboratuvarlara ait Analiz Sonuçlar ve De erlendirme...8 3 / 9
1. G R Laboratuvarlar aras kar la t ma/yeterlilik test (LAK/YT) sonuçlar, laboratuvarlar n deney sonuçlar n n kalitesinin güvencesinin teminine olanak sa larken; rutin analizlerin tarafs z olarak de erlendirilmesini ve çal malar n teknik geli imini te vik eden geri bildirimlerin elde edilmesine imkan tan r. Laboratuvarlararas kar la t rma/yeterlilik testleri, kat l mc laboratuvarlar n yetkinli inin ba ms z bir ekilde de erlendirilmesini amaçlamaktad r. Geçerlili i sa lanm metotlarla kullan ld klar nda yeterlilik testleri laboratuvar kalite güvencesinin vazgeçilmez bir unsurudur. UGRL Ulusal G da Referans Laboratuvar Müdürlü ü Kurulu ve Görev Esaslar na Dair Yönetmelik i Laboratuvar n olu umu ve faaliyet alanlar ba l kl 5 inci madde 2 inci f kra b bendi hükmüne dayanarak laboratuvarlararas kar la t rma/yeterlilik testleri düzenler. G da Kontrol Laboratuvarlar n n Kurulu, Görev, Yetki ve Sorumluluklar ile Çal ma Usul ve Esaslar n n Belirlenmesine Dair Yönetmelik in kontroller ba l kl 19 uncu maddesi 1 inci f kras hükmü gere i laboratuarlar n yeterlilik testlerine kat l m zorunlu k l nm t r. 2. G ZL L K Gizlilik ilkesi do rultusunda kat l mc lar ve sonuçlar ile ilgili bilgiler hiçbir ko ul alt nda üçüncü taraflarla payla lmamaktad r. 29.12.2011 tarih ve 28157 say l Resmi Gazete de yay mlanarak yürürlü e giren G da Kontrol Laboratuvarlar n n Kurulu, Görev, Yetki ve Sorumluluklar ile Çal ma Usul ve Esaslar n n Belirlenmesine Dair Yönetmelik in 19 uncu maddesine ve G da ve Kontrol Genel Müdürlü ü nün 27.02.2014 tarih ve 60158230-560.02.01/8237 say l yaz lar na istinaden yeterlilik test numunesinin analiz sonuçlar ile ilgili de erlendirme gizlilik esaslar do rultusunda G da ve Kontrol Genel Müdürlü ü ne bildirilmektedir. 4 / 9
3. TEST MATERYAL 3.1. HAZIRLAMA LAK/YT materyalinin haz rlanmas nda s ra ait kas, kemik, k k rdak ve tükürük bezi içeren ba eti ile tavu a ait deri dokusu kullan lm t r. LAK/YT materyalinin haz rlanmas na ait ayr nt l bilgi Tablo 1 de belirtilmektedir. Tablo 1. LAK/YT Materyali Bilgileri LAK/YT Materyali Tipi Histolojik Preparat LAK/YT Materyaline Eklenen Analit ve Miktar LAK/YT Materyali Haz rlanmas LAK/YT Materyali Homojenizasyon Analizi LAK/YT Materyali Stabilizasyon Analizi LAK/YT Materyali Gönderimi Deri ve bezi (ba eti) /100 gr Yabanc doku içermeyen et (kas) numunesinden, temiz numune için 100 gr ay r larak, kalan k sm 4 e it parçaya bölünmü ve bu porsiyonlara 1:1 oran nda kemik, k k rdak, deri, tükürük bezi (ba eti) eklenerek kar m haz rlanm t r. Haz rlanan numunelerden TS 13511 e göre preparatlar haz rland ktan sonra, k mikroskobu ile her bir preparattaki yabanc doku içeri i tespit edilerek preparatlar n homojenitesi kontrol edilmi tir. Haz rlanan preparatlar oda s cakl nda, karanl k ortamda muhafaza edilmi tir. Preparatlar n uygun ko ullarda saklanmas halinde preparat n boya rengi minimum 2 y l stabildir. Yukar da anlat ld ekilde haz rlanan LAK/YT materyallerine (5 adet preparat/kat l mc ) A, B, C, D, E olmak üzere kod verilmi ve yabanc doku içeri inin TS 13511 e göre tespit edilmesi için 05/05/2016 tarihinde, haval zarf içinde kargo yolu ile kat l mc lara gönderilmi tir. 5 / 9
Kat l mc lara gönderilen LAK/YT materyali kodlar, her kat l mc ya özel olarak verilmi tir. Tablo 2 de LAK/YT materyali yabanc doku içerikleri ve kodlar belirtilmi tir. Tablo 2. LAK/YT Materyali Yabanc Doku çerikleri Kat l mc Laboratuvar Kodlar LAK/YT Materyal Kodu A B C D E 701 702 703 704 705 706 707 6 / 9
4. SONUÇLAR VE STAT ST KSEL DE ERLEND RME Sonuçlar kat l mc lar n preparatlardaki yabanc doku/dokular tespit etme ba ar lar n n de erlendirmesi eklinde yap lm t r. Kat l mc ba ar s de erlendirilirken, her bir preparat 20 puan üzerinden de erlendirilmi tir. Preparat toplam puan 100 dür. Bir preparat n ba ar l ya da ba ar s z olarak de erlendirilmesinde; bir preparat içerisinde bulunan yabanc dokulardan en az bir (1) tanesinin do ru raporlanm olmas ; preparat içerisinde bulunan yabanc doku/dokular do ru raporlanm olsa dahi, numune içerisinde bulunmayan bir dokunun da raporlanmas BASARISIZ olarak nitelendirilmi tir. Kat l mc laboratuvarlara ait analiz sonuçlar ve de erlendirme Tablo 3 de, gösterilmektedir. Test sonuçlar n n % ba ar olarak de erlendirilmesi a a daki formülün kullan m ile hesaplanm t r. Kat l mc de erlendirme Her bir kat l mc n n inceledi i toplam preparat üzerinden de erlendirme % = Ba ar l Tespit Edilen Toplam Preparat Puan Toplam Preparat Puan 100 7 / 9
Tablo 3. Kat l mc laboratuvarlara ait analiz sonuçlar ve de erlendirme LAK/YT Materyal Kodu Kat l mc Laboratuvar Kodlar ve Sonuçlar 701 702 703 704 705 706 707 A BA ARISIZ B BA ARISIZ BA ARISIZ C BA ARISIZ BA ARISIZ D BA ARISIZ BA ARISIZ E BA ARISIZ BA ARISIZ Kat l mc De erlendirme* (%) (% 100) (% 80) BA ARISIZ (% 0) (% 100) (% 100 ) (% 60 ) (% 80) *: Her bir kat l mc n n inceledi i preparatlar n toplam puan üzerinden de erlendirme 8 / 9
Et ve et ürünlerinde yabanc doku tayini analizi yapan ve raporlama yetkisine sahip olan kamu ve özel laboratuvarlar n kat l m yla gerçekle en 2016-H S-001 çevrim kodlu Et ve Et Ürünlerinde Yabanc Doku Tayini Analizi LAK/YT çevrimi sonuçlar n n ve hesaplanan ba ar yüzdelerinin gösterdi i gibi kat l mc lar n bir tanesi d nda hepsinin ba ar l sonuç elde etti i görülmektedir. Buna ek olarak her bir preparattaki yabanc doku/dokular n tespit edilme ba ar s n n kat l mc lar aras nda farkl l k gösterdi i görülmektedir. Taraf m zca yap lan de erlendirmede, yabanc doku tespit oranlar ndaki farkl l klar n muhtemel sebepleri a a da özetlenmi tir: Mikroskobik incelemede tükürük bezinin müköz bez yap s n n ay rt edilememesi Dokular n ileri histolojik yap lar ve karakteristik özelliklerinin gözden kaç r lm olmas 5. REFERANSLAR (1) Thompson, M., Ellison, S.L.R., Wood, R., The International Harmonised Protocol for the Proficiency Testing of Analytical Chemistry Laboratories. Pure Appl. Chem., 2006. 78(1): 145 196. (2) ISO/IEC 17043:2010 Conformity assessment - General requirements for proficiency testing (3) ISO 13528:2005 Statistical Methods for Use in Proficiency Testing by Interlaboratory Comparisons (4) Thompson, M., Recent trends in inter-laboratory precision at ppb and sub-ppb concentrations in relation to fitness for purpose criteria in proficiency testing, Analyst, 2000, 125, 385-386. (5) Analytical Methods Committee, Robust statistics: a method of coping with outliers, Technical brief No 6, Apr 2001. 9 / 9