Arastirma@Halkyatirim.com.tr +90 212 314 8181 Yıl: 1 / Sayı: 4 Nasıl Bir Enflasyon Raporu Bekliyoruz? Parasal sıkılaşma likidite yönetimi çerçevesinde faiz enstrümanlarıyla sağlanıyor; döviz araçları daha az etkin. Finansal oynaklığın devam etmesi durumunda faiz koridoru genişlemeye devam edecek; küresel risk algılamasının olumlu yönde kalması halinde ise sıkılaşmada ölçülü adım ı hemen diğerleri takip etmeyecek. Temmuz Enflasyon Raporu nda temel olarak, küresel sermaye hareketleri, para politikası duruşu ve fiyatlama davranışı konusunda önceki rapora göre önemli değişiklikler bekliyoruz. Global dalgalanma sırasında terk edilen düşük faiz ve rezervleri güçlendirici makro ihtiyati tedbirler politikası yerini parasal sıkılaştırma eğilimine bırakacak. 2013 yıl sonuna ilişkin enflasyon tahmin aralığının orta noktasının % 5,3 ten % 5,9 a çıkarılmasını bekliyoruz. Ancak, piyasa beklentileri hala önemli güven farkı içeriyor olacak. Hem iç hem de dış piyasalarda para politikalarının ağırlığı devam ediyor. Geçen hafta TCMB nin kritik faiz kararının ardından gözler bu hafta açıklanacak Temmuz Enflasyon Raporu na çevrilmiş durumda. Salı günü açıklanacak raporun, bir önceki döneme ait olan Nisan Raporu na göre önemli değişiklikler içermesi şaşırtıcı olmayacak. Nasıl bir rapor beklemeli sorusuna cevabımıza geçmeden önce, TCMB nin son faiz kararları sonrasında para politikasında nasıl bir noktadayız ın cevabını vermeye çalışalım. Öncelikle, finansal istikrarın sağlanma çabası içerisinde, parasal sıkılaşma duruşunun ve bunun da likidite yönetimi çerçevesinde faiz enstrümanlarıyla gerçekleştirilmesi eğiliminin ön plana çıktığını söyleyelim. Küresel düzeyde para politikalarına yönelik artan belirsizliklere ek olarak, enflasyon görünümüne ilişkin riskler ve kredi genişlemesinin referans değerin üzerindeki seyrinin devam ediyor olması para politikasında belirginleşen temkinli duruşun ana nedenleri. Uygulama aşamasına geçecek olursak, geçen haftaki PPK kararının ardından, normal zamanlar için 75 baz puan, ek parasal sıkılaştırma günlerinde ise piyasa yapıcıları için 125 baz puanlık artışa işaret eden faiz koridorunun üst bandı gelecek dönemde finansal oynaklığın artması halinde daha da yukarı çekilebilecek. Ayrıca ek parasal sıkılaştırma günlerinde, piyasa yapıcısı repo imkanı üzerinden fonlama yapılmayacak. Normal günler dışında döviz satımı yapılmayacak. Yani, faiz ve likidite araçları finansal göstergelerin seyrinde belirleyici olacak; döviz araçları ise daha az etkin kullanılacak. Bu durumda da, fonlama maliyetindeki yükselişi, üst banddan gecelik fonlama imkanına başvuru talebi belirleyecek. Nitekim, ek sıkılaştırma yapılan geçen Perşembe günü ortalama fonlama maliyetinin, bu imkana sınırlı başvurulması nedeniyle, % 4,95 te kaldığını gördük. Bir önceki gün oluşan % 4,73 seviyesine göre ılımlı bir artış yansıttı. Son para politikası toplantısında dikkat çeken diğer önemli husus da, finansal istikrarın yanında fiyat istikrarına karşı gösterilen duyarlılığın da artmış olduğu izlenimidir. Nitekim, her ne kadar enflasyondaki son dönemde yaşanan yükseliş eğilimi geçici olarak düşünülse de, fiyatlama davranışı üzerindeki olumsuz etkilerini sınırlamak amacıyla faiz koridorunu genişleterek ve diğer likidite yönetimi kararlarıyla ölçülü bir parasal sıkılaşmaya gidilmiştir. Bulunulan noktadan gelecek dönem para politikası kararlarına yönelik öngörüde bulunmak gerekirse, global tansiyonun tekrar yükselmesi durumunda faiz koridorunun - üst bandın yukarı çekilmesi yoluyla - genişletilmesine devam edeceğini; risk algılamasının olumlu yönde kalması halinde ise faizlerin aynı bırakılarak bekle-gör politikası izleneceğini düşünüyoruz. Ekonomik Araştırmalar Birimi Banu KIVCI TOKALI Ekonomik Araştırmalar Müdürü btokali@halkyatirim.com.tr (212) 314 8188 Nurcihan AŞIK Uzman Yard. nasik@halkyatirim.com.tr (212) 314 8183
04.11 08.11 04.12 04.12 2 Para politikasında bulunulan noktaya yönelik durumu ortaya koyduktan sonra, bu haftaki Makroekonomik Strateji Notumuzun konusu olan Nasıl Bir Enflasyon Raporu Bekliyoruz un cevabını vermeye çalışalım. Bunu da, üç aylık enflasyon raporlarının özetini veren Genel Değerlendirme ve Orta Vadeli Öngörüler bölümlerine ait analiz ve tahminlerimiz eşliğinde yapmaya çalışalım. Bu çerçevede, Küresel Görünüm; Para Politikası Uygulamaları ve Parasal Koşullar; Makro Ekonomik Gelişmeler ve Temel Varsayımlar altında Enflasyon, Büyüme, Enerji, İthalat ve Gıda Fiyatları; Enflasyon ve Para Politikaları Görünümü; Riskler ve Para Politikası alt başlıklarında beklentilerimize geçelim: Küresel Görünüm: Önce Nisan Raporu ndaki ifadeyi verelim: Gelişmiş ülkelerde miktarsal genişlemenin sürmesi küresel faizlerin tarihteki en düşük düzeylerde seyretmesine neden olmakta ve gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarını beslemektedir. Öte yandan, küresel ekonomiye dair kırılganlıkların devam etmesi risk iştahının istikrarsız bir seyir izlemesine yol açmaktadır. Küresel likidite ve risk iştahındaki bu görünüm gelişmekte olan ülkelere yönelik portföy akımlarının yüksek hacimli ve oynak bir seyir izlemesine sebep olmaktadır. Bu durum, esnek ve çok araçlı bir politika çerçevesine sahip olmanın önemini ortaya koymaktadır Salı günü açıklanacak Temmuz Raporu nda, ilk kısmın, küresel ekonomiden, devam eden kırılganlıklara karşın, iyileşme işaretlerinin gelmesi ve bunun gelişmiş ülkelerdeki miktarsal genişlemenin sürmesine ilişkin belirsizliklere neden olması şeklinde değiştirilmesini; devam eden kısmın ise bu durumun gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarının oynak seyrine neden olduğu, dolayısıyla içeride esnek ve çok araçlı bir politika çerçevesine ihtiyaç duyulduğu görüşüyle korunmasını bekliyoruz. Grafik1: İhracat Ağırlıklı Küresel PMI Endeksimiz 58 56 54 52 48 46 İhracat Ağırlıklı Küresel PMI Endeksi Para Politikası Uygulamaları ve Parasal Koşullar: Nisan Raporu nda yer alan ifade: 2012 yılının sonlarından itibaren ise sermaye girişlerindeki güçlenme, kredilerde gözlenen canlanma ve Türk lirası üzerinde oluşan değerlenme baskısı TCMB nin yeniden makro finansal risklere odaklanmasına neden olmuştur. Para Politikası Kurulu (Kurul), böyle bir konjonktürde bir yandan faiz oranlarının düşük tutulmasının diğer yandan makro ihtiyati tedbirlere devam edilmesinin yerinde olacağını belirtmiştir Temmuz Raporu nda, sermaye girişlerindeki güçlenmenin yerini zayıflama, kredilerde canlanmanın yerini referans değeri üzerinde devam eden yüksek seyir, TL de oluşan değerlenme baskısının yerini de TL de artan oynaklık alacaktır. Dolayısıyla, global dalgalanma sırasında terk edilen düşük faiz ve rezervleri güçlendirici makro ihtiyati tedbirler politikası ifadesi yer almayacaktır. Yine Nisan Raporu nda okuduğumuz: Yılın ilk çeyreğinde Kurul, küresel ekonomiye dair belirsizliklerin ve sermaye akımlarındaki oynaklığın devam ettiğine dikkat çekerek para politikasında her iki yönde de esnekliğin korunması gerektiği şeklindeki duruşunu korumuştur Para politikası duruşunda sıkılaştırma eğiliminin ön plana çıkmasıyla, her iki yönde esnekliğin korunması ifadesinin terk edilmesini bekliyoruz. Ayrıca, geniş faiz koridoruna olan ihtiyacın azalması ifadesi, fiyatlama davranışı üzerindeki olumsuz etkilerin azaltılması amacıyla koridorun genişletildiği açıklamasıyla yer değiştirebilecektir. Grafik2: : Para Politikası Faiz Oranları 13% 12% 11% 10% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% Borç Alma 2Y Benchmark(%) Politika Faizi Borç Verme Kaynak: Thomson Reuters, HLY Araştırma Türkiye nin ihracat yaptığı 26 ülkeyi dahil ederek oluşturduğumuz ihracat ağırlıklı PMI imalat endeksimiz de, yılbaşından beri referans değeri civarındaki ılımlı yukarı trendini koruyor. Kaynak: TCMB Son faiz kararıyla birlikte açıklanan notta da belirtildiği üzere, küresel belirsizliklerin ve sermaye akımlarındaki oynaklığın sürmesi nedeniyle TL likidite politikasının esnekliğinin artırıldığına yer verilmesi sürpriz olmayacaktır.
Gıda Enerji Altın Temel Mallar(*) Hizmet TÜFE Hizmetler Kira Lokanta ve Otel Ulaştırma Haberleşme Diğer Hizmetler Hizmetler Kira Lokanta ve Otel Ulaştırma Haberleşme Diğer Hizmetler Gıda Enerji Altın Temel Mallar(*) Hizmet TÜFE 3 Enflasyon Gelişimi: Yılın ilk çeyreğinde, esas olarak işlenmemiş gıda fiyatlarındaki gelişimin etkili olduğu yıllık enflasyondaki yükseliş tablosunun ikinci çeyrek için de geçerli olduğunu görüyoruz. 2012 sonundaki % 6,2 seviyesinden bu yılın Mart sonunda % 7,3 e çıkan yıllık enflasyon, ikinci çeyrekte de 1 puan daha artış göstererek % 8,3 e ulaşmış durumda. Temmuz ayında da yükselişini devam ettirerek % 8,5-9 bandında tepe yaptıktan sonra iniş trendine girmesi bekleniyor. Tabii burada işlenmemiş gıda fiyatlarında beklenen aşağı düzeltmenin gelişimi (Temmuz ayı olumlu sinyaller veriyor), enerji fiyatlarındaki yükselişin hızı ve en önemli olarak da kurdan yansıma etkisinin boyutu belirleyici olacak. Aslında yeni raporda dikkatle takip edeceğimiz en önemli konulardan biri, Merkez Bankası nın şimdiye kadar çok fazla detay vermediği kur etkisine yönelik olarak daha somut öngörülerde bulunup bulunmayacağı olacak. Şimdiye kadar kurdaki oynaklığın temel mal fiyatlarına belirgin olarak yansımadığı görüşüyle yetinen Merkez Bankası önümüzdeki dönem fiyatlama davranışıyla ilgili tahminlerde bulunacak mı? Grafik4: TÜFE; Mal ve Hizmet Enflasyonu, 2. Üç Aylık 6.0% - - -6.0% -8.0% -1-1 Hizmet fiyatlarında yılın ilk çeyreğinde, 2007-2012 ortalamasına yakın bir artış gözlenirken; ikinci çeyrekte ivmelenme dikkat çekiyor. İlk çeyrekte sadece ulaştırma ve diğer hizmetler grubu ortalamaların üzerine çıkarken, ikinci çeyrekte bu sektörlere haberleşmenin de katıldığı izleniyor. Diğer hizmetlerde yukarı yönlü baskı yaratan sektörler ise, ev bakım, sağlık ve eğlence olarak beliriyor. Grafik5: Hizmet Enflasyonunun Dağılımı, 1. Üç Aylık 3.0% 2.5% 2007-2012 Ortalama 2013 Kaynak: TCMB, HLY *Temel Mallar-Alkolsüz İçecekler, 2007-2012 Ortalama 2013 Temmuz reel kesim güven endeksi sonuçlarının, maliyet ve iç fiyatlarda artış beklentilerinde önemli yükselişlere işaret ediyor olması kur etkisiyle ilgili olarak daha temkinli bir duruşa neden olabilir. 1.5% 1.0% 0.5% Enflasyonun alt ana kırılımlarının ilk ve ikinci çeyrek gelişimlerine baktığımızda, 2007-2012 ortalamalarına göre, gıda dışında temel mallardaki göreceli iyimserliğin her iki çeyrekte de korunduğu; ancak hizmetler tarafındaki gelişimin farklılaşma gösterdiğini farkediyoruz. Grafik3: TÜFE; Mal ve Hizmet Enflasyonu, 1. Üç Aylık 1 1 8.0% 6.0% - - -6.0% 2007-2012 Ortalama 2013 Kaynak: TCMB, HLY,TÜİK Grafik6: Hizmet Enflasyonunun Dağılımı, 2. Üç Aylık 4.5% 3.5% 3.0% 2.5% 1.5% 1.0% 0.5% -0.5% Kaynak: TCMB, HLY,TÜİK 2007-2012 Ortalama 2013 Kaynak: TCMB, HLY * Temel Mallar- Alkolsüz İçecekler Büyüme Görünümü: Hatırlanacağı üzere Nisan Raporu nda toplam talep koşullarının enflasyon tahminleri üzerindeki etkisinde bir önceki rapora kıyasla önemli bir değişim olmadığı görüşünde bulunulmuştu. Bu ay gerçekleştirilen PPK faiz toplantısı sonrası yayımlanan notta da
04.12 4 Yurt içi nihai talep sağlıklı bir toparlanma sergilerken, ihracatta ılımlı bir büyüme gözlenmektedir ifadesi yer almaktadır. Bu noktada, çıktı açığına ilişkin yaptığımız hesaplamalar, tahminlerin üzerinde açıklanan ilk çeyrek büyüme performansı doğrultusunda, çıktı açığının başlangıç noktası itibariyle yukarı yönlü revize edildiği bir raporla karşılaşabileceğimizi düşündürüyor. Nitekim, bir önceki raporda ilk çeyrek sonu çıktı açığı % 2 olarak tahmin edilirken, hesaplarımız % 1,6 düzeyine inmiş olabileceğine işaret ediyor. Son finansal dalgalanmanın reel ekonomik aktiviteyi ciddi oranda etkilemediği ikinci çeyrekte de, çıktı açığının daha da küçüldüğünü tahmin ediyoruz. Diğer taraftan, finansal oynaklığın ikinci yarıdan itibaren reel ekonomiye etkisi ile ilgili belirsizliklerin devam ettiğini de unutmamak gerekiyor. Bu nedenle, çıktı açığının tamamen kapanması önceki raporda gelecek yılın ortası gibi tahmin edilirken, yeni raporda biraz daha ötelenebilir. Enerji, İthalat ve Gıda Fiyatları: Nisan Raporu nda 108 dolardan 103 dolara indirilen bu yıla ait ortalama petrol fiyatının yeni raporda yine eski seviyeye çekilmesi muhtemel görünüyor. 103 dolar varsayımının korunabilmesi için yılın geri kalan döneminde petrol fiyatlarının ortalama olarak 97 dolar seviyesine inmesi gerekiyor ki, mevcut seviyeler ve global ekonomik verilerdeki güçlenme gözönüne alındığında, petrol fiyatları varsayımında yukarı revizyon gerektiği açık olarak görülüyor. Grafik7: Brent Petrol ve Enerji Enflasyonu 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% Enerji Enflasyonu (yıllık değ.) Brent Petrol Spot (sağ eks., dolar/bbl) Kaynak: TCMB, Thomson Reuters, HLY Araştırma İthalat fiyatlarının ise, ilk çeyreğe benzer ılımlı düşüş trendini koruduğunu görüyoruz. Gıda grubunda, daha önceden de değindiğimiz üzere, işlenmemiş gıda fiyatlarının yarattığı baskı nedeniyle, gıda enflasyonu varsayımının % 7 den % 7,5 e çıkarıldığını görebiliriz. 130 125 120 115 110 105 100 95 Enflasyon ve Para Politikası Görünümü: Nisan Raporu nda enflasyon projeksiyonları için temel varsayımlar Orta vadeli tahminler oluşturulurken yakın dönemde hızlanan sermaye akımlarından kaynaklanabilecek risklerin dengelendiği bir görünüm çizilmiştir. Diğer bir ifadeyle, faiz oranları düşük tutulurken makro ihtiyati tedbirlerin devam ettiği bir politika duruşu esas alınmıştır. Bu doğrultuda, kredilerin yüzde 15 civarında büyüyeceği varsayılmıştır şeklinde belirtilmişti. Yeni raporda, sermaye akımlarındaki zayıflama ve artan oynaklığa yer verirken, enflasyon tahminlerinde bunların dengelenme yönünde geliştiği varsayımı dile getirilebilir. Para politikası duruşunda sıkılaşma eğilimi ön plana çıkartılırken; kredilerdeki artışın % 20 lik referans değeri üzerinde devam eden seyrinden dolayı tahmin değeri ifade etmekten kaçınılabilir. Yukarıdaki varsayımlar ve daha önce bahsettiğimiz enflasyon bileşenlerdeki gelişim doğrultusunda da, 2013 yıl sonu enflasyon tahmin aralığının orta noktasının % 5,3 ten % 5,9 a çekilebileceğini düşünüyoruz. Ancak, hala ortalama piyasa beklentisi olan % 7,2 nin önemli oranda altında kaldığını da görüyoruz. Bizim beklentimiz de % 7,5. Tablo: 2013 Sonu Enflasyonuna İlişkin Öngörüler Enflasyon Bileşenleri Enflasyon Üzerindeki Etkisi Gıda Fiyatları 0.10 Petrol Fiyatları 0.15 İthalat Fiyatları 0.15 Kur Etkisi 0.40 Çıktı Açığı 0.10 Toplam 0.60 Kaynak:HLY Araştırma Riskler ve Para Politikası: Yeni raporda da en önemli risk unsuru olarak iyileşme işaretleriyle birlikte küresel ekonomilerdeki kırılganlığın sürdüğüne ve bu kırılganlıklardan kaynaklanabilecek şokların yurt içi ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini sınırlamaya yönelik esnek yaklaşımın devam edeceğine yer verilmesini bekliyoruz. Ancak en önemli farklılık olarak, önceki raporda sermaye girişlerinin güçlülüğü ve bunun makro finansal riskleri artırma tehditine karşı düşük faiz ve yüksek zorunlu karşılık ve ROM katsayılarından bahsederken; yeni raporda sermaye akımlarındaki zayıflama ve bu durum karşısında para politikası duruşunun sıkılaştırılması eğilimiyle karşı karşıya kalacağımızı düşünüyoruz.
5 Daha önceki raporda olasılığı daha düşük olarak görülen, gelişmiş ülkelerde para politikasının normalleşme sürecine girmesi, bunun da bizde bütün politika araçlarının sıkılaştırıcı yönde kullanılmasını gerektirmesi senaryosu yeni raporda olasılığını artırabilir. Hatırlanacağı üzere, Nisan raporunun ana senaryosunda yer alan tahminler, 2013 yılında enflasyonun hedefe yakın gerçekleşirken dış dengenin bozulmaması için iç talebin ılımlı bir artış sergilemesi ve kredilerin makul oranlarda büyümesi üzerine inşa edilmişti. Kredilerdeki yüksek artışın fiyatlama davranışında bozulma riski yaratması durumunda da, eldeki araçlarla gerekli tedbirlerin alınacağı vurgulanıyordu. Bu hafta açıklanacak Temmuz raporunda, referans değerin oldukça üzerinde seyretmeye devam eden kredi artışının kontrol altına alınması konusunda olası tedbirlere işaret edileceği mi, yoksa hala fiyatlama davranışı üzerinde ciddi bir bozulma gözlenmediği varsayımıyla önümüzdeki döneme mi bırakılacağı önemli olacak. Grafik8: Toplam Krediler 4 35.0% 3 Toplam Krediler (13 haftalık ort., yıllıklandırılmış, kur etkisinden arındırılmış) 25.0% 2 15.0% 1 Kaynak: BDDK, HLY Araştırma Toparlamak gerekirse yeni Enflasyon Raporu, enflasyon görünümünde ne kadar temkinlilik içereceği ve önümüzdeki dönem para politikasına ilişkin ek sinyaller sağlayıp sağlamayacağı açısından yakından takip edilecek. Özellikle, politika faiz oranındaki artışın hangi koşullar altında düşünebileceğine yönelik ipuçları kollanacak. Ancak, ekonomilerin normalleşme sürecine ilişkin risklerin devam ettiği ve gelişmiş ülkelerin para politikasına ilişkin net sinyallerin alınamadığı mevcut konjonktürde, bizim merkez bankamızın da politika tercihlerini ancak kısa vadede öngörülebilir boyutta sunma eğiliminin devam etmesi beklenebilir.
07.10 10.10 01.11 04.11 07.11 04.12 06.04 10.04 02.05 06.05 10.05 02.06 06.06 10.06 02.07 06.07 10.07 02.08 06.08 10.08 02.09 06.09 10.09 02.10 06.10 10.10 02.11 07.11 09.11 07.11 09.11 05.04 11.04 05.05 11.05 05.06 11.06 05.07 11.07 05.08 11.08 05.09 11.09 05.10 11.10 05.11 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 6 DIŞ DENGE VE REEL KUR Grafik1:Cari Denge 85 75 65 55 45 35 25 15 5-5 -15 CA 12 aylık kümülatif (USD milyar) Altın ve Enerji Hariç CA 12 aylık kümülatif (USD milyar) Grafik2:Altın İhracatı ve İthalatı 3.0 Altın İhracatı* (2012) Altın İhracatı* (2013) 2.0 Altın İthalatı* (2012) Altın İthalatı* (2013) 1.0 0.0-1.0-2.0 *Milyar USD -3.0 Kaynak:TCMB, HLY Araştırma Kaynak:TCMB Grafik3: Portföy Yatırımları- Hisse Senedi (Net) Grafik4: Portföy Yatırımları- Bono (Net) 80 70 60 40 Aylık Net Değişim (Milyar USD,sağ eks.) Hisse Stok (Milyar USD) 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0-0.5-1.0 80 70 60 40 Aylık Net Değişim (Milyar USD,sağ eks.) DIBS Stok (Milyar USD) 6.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0-1.0-2.0 30-1.5 30-3.0 Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB Grafik5: Cari Denge ve Reel Kur 80 70 60 135 130 125 120 Grafik6: Reel Kur Endeksi 140 131 130 120 HLY Temmuz Tahmini:114.5 121.4 114.5 40 30 20 10 0 Altın Hariç CA 12 aylık kümülatif (USD milyar) REER (TÜFE bazlı, sağ eksen) 115 110 105 100 95 110 100 90 80 103.6 Kaynak:TCMB, HLY Araştırma Kaynak:TCMB, HLY Araştırma
01. 05. 09. 13. 17. 21. 25. 29. 03. 07. 11. 15. 19. 23. 27. 31. 04. 08. 12. 16. 20. 24. 28. 02. 06. 10. 14. 18. 22. 26. 04.12 7 PARA POLİTİKASI VE PİYASA FAİZ GÖSTERGELERİ Grafik7:Para Politikası ve Piyasa Faiz Oranları 13% 12% 11% 10% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% Borç Alma 2Y Benchmark(%) Politika Faizi Borç Verme Grafik8: Türkiye 10 ve 2 Yıllık Faiz Farkı 1.60 1.40 1.20 Faiz farkı üst sınır aralığı: 1,1-1,3 puan 1.00 0.80 0.60 0.40 0.20 Faiz farkı alt sınır aralığı: 0,4-0,7 puan 0.00-0.20-0.40 Kaynak:TCMB Kaynak:Thomson Reuters, HLY Araştırma Grafik9: ROC leri ve ROK Katsayıları %0-%30 %30-%35 %35-%40 %40-%45 %45-% %-%55 %55-%60 %0-%15 %15-%20 %20-%25 %20-%25 %25-%30 TRY FX %60 ALTIN %30 TRY%10 Grafik10: ROK Eğrisi Güncel FX ROK Eğrisi Ağu.12 Ara.12 3.0 2.5 2.0 0% 10% 20% 30% 40% % 60% 70% 80% 90% 100% Döviz için ROK 1. : 1.4 5. : 2.5 2. : 1.5 6. : 2.7 3. : 1.8 7. : 2.8 Altın için ROK; 1. : 1.4 3. : 2.0 2. : 1.5 4. : 2.5 1.5 1.0 FX 1. FX 2. FX 3. FX 4. FX 5. FX 6. FX 7. Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, HLY Araştırma Grafik11: Krediler (13 Haftalık ort. yıl., kur etk. arın.) 4 Grafik12:Piyasa Likiditesi ve Kur 5 0 1.95 35.0% 3 25.0% 2 15.0% Toplam Krediler (13 haftalık ort., yıllıklandırılmış, kur etkisinden arındırılmış) -5-10 -15-20 -25-30 Net Likitide (milyar TL) USD/TRY (sağ eks.) 1.90 1.85 1.80 1-35 1.75 Kaynak:TCMB, HLY Araştırma Kaynak:TCMB, HLY Araştırma, *Net Likitide Overnight işlemler Tablo: Krediler 13 Haftalık Ortalama Yıllıklandırılmış Kur Etkisinden Arındırılmış (BDDK rakamları ile) 12 Temmuz 5 Temmuz Haz.13 May.13 Nis.13 Mar.13 Şub.13 Oca.13 Ara.12 13 Haftalık ortalama 36.3% 37.6% 35.9% 30.6% 25.0% 21.7% 22.3% 20.4% 18.7% Yıllık 22.9% 22.5% 21.6% 20.2% 19.6% 19.3% 18.6% 18.3% 17.7%
07.06 11.06 03.07 07.07 11.07 03.08 07.08 11.08 03.09 07.09 11.09 03.10 07.10 11.10 03.11 07.11 02.06 06.06 10.06 02.07 06.07 10.07 02.08 06.08 10.08 02.09 06.09 10.09 02.10 06.10 10.10 02.11 06.06 09.06 12.06 03.07 06.07 09.07 12.07 03.08 06.08 09.08 12.08 03.09 06.09 09.09 12.09 03.10 06.10 09.10 12.10 03.11 09.11 06.06 09.06 12.06 03.07 06.07 09.07 12.07 03.08 06.08 09.08 12.08 03.09 06.09 09.09 12.09 03.10 06.10 09.10 12.10 03.11 09.11 06.07 10.07 02.08 06.08 10.08 02.09 06.09 10.09 02.10 06.10 10.10 02.11 8 GLOBAL EKONOMİK GÖRÜNÜM Grafik13: ABD GSYİH ve 10 Yıllık Gösterge Tahvil 7.0% ABD GSYİH (yıllık değ.) 5.0% ABD 10Y Tahvil faizi (sağ eks.) 3.0% 1.0% 5.5% 5.0% 4.5% Grafik14: ABD Tarım Dışı İstihdam ve İşsizlik Oranı 600 400 200 0 1 9.0% 8.0% -1.0% 3.5% -200 7.0% -3.0% -5.0% -7.0% -9.0% 3.0% 2.5% 1.5% -400 6.0% -600 Tarım Dışı İstihdam (bin kişi) -800 5.0% İşsizlik Oranı (sağ eks.) -1000 Grafik15: ABD TÜFE ve Kişisel Tüketim Harcamaları 6.0% 5.0% 3.0% 1.0% -1.0% - -3.0% ABD TÜFE (yıllık değ.) Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (sağ eks.,yıllık değ.) 2.6% 2.4% 2.2% 1.8% 1.6% 1.4% 1.2% 1.0% Grafik16: ABD ISM İmalat ve Hizmetler PMI Endeksleri ISM İmalat PMI Sınır ISM Hizmetler PMI Nisan 13 Mart 13 Şubat 13 Haziran 13 Mayıs 13 Ocak 13 Aralık 12 Kasım 12 Ocak 12 60 55 45 40 Ekim 12 Şubat 12 Mart 12 Nisan 12 Mayıs 12 Haziran 12 Temmuz 12 Ağustos 12 Eylül 12 Grafik17: ABD Güven Endeksleri Grafik17: ABD Konut Piyasası 125 115 105 95 85 75 65 55 45 35 25 ABD Tüketici Güveni (1985=100) Michigan Tüketici Güven End.(1964=100, sağ eks.) 95 90 85 80 75 70 65 60 55 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 Yeni Konut Satışları (bin adet) S&P Case Shiller Konut Fiyat Endeksi (yıllık değ., sağ eks.) 15.0% 1 5.0% -5.0% -1-15.0% -2
9 GELİŞMEKTE VERİ GÜNDEMİ OLAN VE ÜLKE MAKRO EKONOMİLERİ TAHMİNLERİMİZ İLE KARŞILAŞTIRILMALI EKONOMİK GÖSTERGELER MERKEZ BANKALARI FAİZ ORANLARI mevcut 2012 sonu 2011 sonu BRIC Brezilya 8.% 7.25% 11.00% Çin 6.00% 6.00% 6.56% Hindistan 7.25% 8.00% 8.% Rusya 8.25% 8.25% 8.00% GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA Çek Cumhuriyeti 0.05% 0.05% 0.75% Macaristan 4.00% 5.75% 7.00% Polonya 2.% 4.25% 4.% Romanya 5.00% 5.25% 6.00% Turkey 4.% 5.% 5.75% ASYA-PASİFİK Güney Kore 2.% 2.75% 3.25% Tayland 2.% 2.75% 3.25% Malezya 3.00% 3.00% 3.00% AFRİKA & AMERİKA Güney Afrika 5.00% 5.00% 5.% Meksika 4.00% 4.% 4.% Şili 5.00% 5.00% 5.25% Kaynak: Thomson Reuters, HLY Araştırma TÜFE ENFLASYON ORANLARI (yıllık) 2014T 2013T mevcut 2012 sonu 2011 sonu BRIC Brezilya 4.7% 6.1% 6.7% 5.8% 6.5% Çin 3.0% 3.0% 2.7% 2.5% 4.1% Hindistan 10.8% 10.7% 9.9% 11.2% 6.5% Rusya 6.2% 6.9% 6.9% 6.5% 6.1% GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA Çek Cumhuriyeti 1.9% 2.3% 1.6% 2.4% 2.4% Macaristan 3.5% 3.2% 1.9% 5.0% 4.1% Polonya 1.9% 2.4% 4.6% Romanya 2.9% 4.6% 5.4% 5.0% 3.1% Turkey* 6.7% 7.5% 8.3% 6.2% 10.4% ASYA-PASİFİK Güney Kore 2.9% 2.4% 1.0% 1.4% 4.2% Tayland 3.4% 3.0% 2.3% 3.6% 3.5% Malezya 2.4% 2.2% 1.8% 1.2% 3.0% AFRİKA & AMERİKA Güney Afrika 5.5% 5.8% 5.6% 5.7% 6.1% Meksika 3.2% 3.7% 4.1% 3.6% 3.8% Şili 3.0% 2.1% 1.9% 1.5% 4.4% Kaynak: Thomson Reuters, WEO Nis 13, *HLY Araştırma BÜYÜME ORANLARI (yıllık) 2014T 2013T 1Q13 2012 2011 BRIC Brezilya 3.0% 1.9% 0.9% 2.7% Çin 8.2% 8.0% 7.5% 7.8% 9.3% Hindistan 6.2% 5.7% 4.8% 5.0% 7.5% Rusya 3.8% 3.4% 1.6% 3.4% 4.3% GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA Çek Cumhuriyeti 1.6% 0.3% -2.2% -1.2% 1.8% Macaristan 1.2% -0.9% -1.8% 1.6% Polonya 2.2% 1.3% 0.5% 4.5% Romanya 1.6% 2.2% 0.4% 2.3% Turkey* 4.5% 3.0% 2.2% 8.8% ASYA-PASİFİK Güney Kore 3.9% 2.8% 1.5% 3.7% Tayland 4.2% 5.9% 5.3% 6.4% 0.1% Malezya 5.2% 5.1% 4.1% 5.6% 5.1% AFRİKA & AMERİKA Güney Afrika 3.3% 2.8% 1.9% 2.5% 3.5% Meksika 3.4% 3.4% 0.8% 3.9% 3.9% Şili 4.6% 4.9% 4.1% 5.6% 5.9% Kaynak: Thomson Reuters, WEO Nis 13, *HLY Araştırma CARİ DENGE (GSYİH ye oranla) 2014T 2013T 2012 2011 BRIC Brezilya -3.2% -2.4% -2.3% -2.1% Çin 2.9% 2.6% 2.6% 2.8% Hindistan -4.6% -4.9% -5.1% -3.4% Rusya 1.6% 2.5% 5.2% GELİŞMEKTE OLAN AVRUPA Çek Cumhuriyeti -1.8% -2.1% -2.7% -2.9% Macaristan 1.8% 2.1% 1.7% 0.9% Polonya -3.5% -3.6% -3.6% -4.9% Romanya -4.5% -4.2% -3.8% -4.5% Turkey* -8.5% -8.0% -6.0% -9.7% ASYA-PASİFİK Güney Kore 2.4% 2.7% 3.7% 2.3% Tayland 1.1% 1.0% 0.7% 1.7% Malezya 5.7% 6.0% 6.4% 11.0% AFRİKA & AMERİKA Güney Afrika -6.5% -6.4% -6.3% -3.4% Meksika -1.0% -1.0% -0.8% -0.8% Şili -3.6% - -3.5% -1.3% Kaynak: WEO Nis 13, *HLY Araştırma
10 Haftalık Yurtdışı Veri Gündemi Dönemi Önceki Beklenti 29.Tem ABD Bekleyen Konut Satışları (aylık değ.) Haziran 6.7% -0.1% 29.Tem ABD Dallas Fed İmalat Endeksi Temmuz 6.5 30.Tem Avrupa Bölgesi Tüketici Güveni Temmuz -18.8-17.4 30.Tem Almanya TÜFE (öncü, yıllık değ.) Haziran 1.8% 1.7% 30.Tem ABD Case Shiller Konut Fiyat End.(yıllık, değ) Mayıs 12.1% 12.4% 30.Tem ABD Dallas Fed Servis Sektörü Endeksi Temmuz 6.8 31.Tem Japonya PMI (İmalat) Temmuz 52.3 31.Tem Almanya Perakende Satışlar (aylık değ.) Haziran 0.8% 31.Tem Almanya İşsizlik Oranı Temmuz 6.8% 6.8% 31.Tem Avrupa Bölgesi TÜFE (öncü, yıllık değ.) Temmuz 1.6% 1.6% 31.Tem ABD Ulusal İstihdam Temmuz 188 177 31.Tem ABD GSYİH 2. Çeyrek 1.8% 1.1% 31.Tem ABD Chicago PMI Temmuz 51.6 53.3 31.Tem ABD FED Faiz Kararı Temmuz 0.25% 0.25% 01.Ağu Çin PMI (İmalat) Temmuz.1 01.Ağu Almanya PMI (İmalat) Temmuz.3.3 01.Ağu Avrupa Bölgesi PMI (İmalat) Temmuz.1.1 01.Ağu Avrupa Bölgesi ECB Faiz Kararı Ağustos 0.5% 0.5% 01.Ağu İngiltere BOE Faiz Kararı Ağustos 0.5% 0.5% 01.Ağu ABD PMI (İmalat) Temmuz 53.2 01.Ağu ABD ISM İmalat PMI Temmuz 51.9.9 02.Ağu ABD Tarım Dışı İstihdam Temmuz 195 184 02.Ağu ABD İşsizlik Oranı Temmuz 7.6% 7.5% 02.Ağu ABD Kişisel Tüketim Harcamaları (aylık değ.) Haziran 0.1% 0.1% 02.Ağu ABD Dayanıklı Mal Siparişleri (aylık değ.) Haziran 4.2% Kaynak:Thomson Reuters Eikon Haftalık Yurtiçi Veri Gündemi Dönemi Önceki Beklenti 29.Tem Tüketici Güven Endeksi Temmuz 76.2 30.Tem Üç Aylık Enflasyon Raporu Temmuz 31.Tem Dış Ticaret Dengesi (USDbn) Haziran 9.9 10.6* 01.Ağu TİM İhracat Rakamları (USDbn) Temmuz 11.8 12.3* 01.Ağu ITO Ücretliler Geçinme Endeksi (aylık değ.) Temmuz 0.2% Kaynak:Thomson Reuters Eikon, *HLY Araştırma Makro Ekonomik Göstergeler Tahmin Tablosu 2012 2013P (OVP) 2013T (HLY) 2014P (OVP) 2014T (HLY) TÜFE Enflasyon (dönem sonu) 6.2% 5.3% 7.5% 5.0% 6.7% Çekirdek Enflasyon (dönem sonu) 5.8% 6.6% 6.0% GSYİH (Milyar $) 791 858 855 919 908 GSYİH Büyüme 2.2% 5.0% 4.5% Cari Açık (Milyar $) 47.729 60.7 68.0 63.57 77.5 İhracat (Milyar $) 152.470 158.0 155.0 172.3 168.0 İthalat (Milyar $) 236.543 253.0 260.0 272.2 285.0 Cari Açık/ GSYİH (%) 6.0% 7.1% 8.0% 6.9% 8.5% Politika Faizi (dönem sonu) 5.5% 5.0% 6.0% Gösterge Tahvil Faizi (dönem sonu) 1 7.0% 6.0% USD/TRY (dönem sonu) 1.7776 1.9000 1.99 USD/TRY (ortalama) 1.7919 1.8312 1.8530 1.8937 1.94 Kaynak: TCMB, TUIK, HLY Araştırma
11 HALK YATIRIM ARAŞTIRMA Azmi DÖLEN, Genel Müdür Yrd. adolen@halkyatirim.com.tr (212) 314 81 11 Işık ÖKTE, Stratejist iokte@halkyatirim.com.tr (212) 314 81 82 Banu KIVCI TOKALI, Ekonomist btokali@halkyatirim.com.tr (212) 314 81 88 Nurcihan AŞIK, Uzman Yard nasik@halkyatirim.com.tr (212) 314 81 83 Orçun SEYREK, Uzman Yard. oseyrek@halkyatirim.com.tr (212) 314 81 85 Sertaç OKTAY, Uzman Yard. sertac.oktay@halkyatirim.com.tr (212) 314 81 86 Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu sayfalarda yayınlanan görüş, yorum, haber veya öneriler nedeniyle ortaya çıkacak ticari kazanç veya kayıplardan Halk Yatırım Menkul Değerler A.Ş. sorumlu değildir. Buradaki yazı, görüş ve yorumlar sayfa ziyaretçilerini bilgilendirme niteliği taşımaktadır. Rapor sayfalarında yayınlanan hiçbir yazı, görüş, resim, analiz ve diğer sunumlar izin alınmadan yazılı veya görsel basın organlarında yayınlanamaz.