Erziehungsdirektion des Kantons Bern Amt für Kindergarten, Volksschule und Beratung Direction de l'instruction publique du canton de Berne Office de l enseignement préscolaire et obligatoire, du conseil et de l orientation İlköğretim okulunu bitiren çocukların geleceği konusundaki görüşme hakkında VELİLER İÇİN BİLGİLER Türkisch Standortgespräch (Berufswahl) Information für Eltern Turc Entretien de bilan Information pour les parents
1. Bu görüşme neden yapılıyor? İlköğretim okulunu bitiren çocukların geleceği ile ilgili görüşmenin başlıca konuları şunlardır: Çocuğunuz ilköğretim okulunu bitirdikten sonra mesleki temel eğitim (pratik-teorik mesleki eğitim) yapmak istiyor mu? Eğer bunu istiyorsa hangi branşta? Yoksa çocuğunuz bir ortaöğretim okulunda öğrenimine devam etmek, yani örneğin liseye gidip daha sonra üniversitede okumak mı istiyor? Çocuğunuzun istediği şeylerin gerçekçi hedefler olduğundan emin misiniz? Çocuğunuz, istediği yolda başarılı olma şansını arttırmak için neler yapabilir? Bu görüşmeyi oldukça erken bir dönemde yapıyoruz. Çünkü böylece çocuğunuz, seçtiği mesleki temel eğitime veya ortaöğretim okuluna hazırlanmak için yeterince zamana sahip olacak. Durum değerlendirme görüşmesi adıyla tanımlayabileceğimiz bu görüşmenin Almanca adı Standortgespräch, Fransızcası ise Entretien de bilan dır. Hangi eğitim seçeneği çocuğunuz için uygundur? İlköğretim okulunun son yıllarında çocuğunuz çeşitli meslekler ve eğitim seçenekleri ile tanıştırılır. Aynı dönemde çocuğunuz, daha sonra hangi mesleki temel eğitimi yapmak istediğini veya bunun yerine bir ortaöğretim okulunda öğrenimine devam etmeyi mi tercih ettiğini düşünüp taşınmaya başlar. Öğretmenler ise bu dönemde çocuğunuzu derslerde daima gözlem altında tutarak, çocuğunuzun derslerde işlenen konuları nasıl öğrendiğini, diğer gençlere ve yetişkinlere nasıl davrandığını görürler. Böylece öğretmenler, çocuğunuzun öğrenme tarzı ve kapasitesini değerlendirerek kendisine beceri düzeyine göre not verirler. Bununla birlikte öğretmenlerden, çocuğunuzun hangi alanlarda özellikle becerili olduğunu ve daha başarılı olmak için neler yapabileceğini gösteren bilgiler de alınabilir. Dolayısıyla, yapılacak görüşmede çocuğunuzun istekleri ve öğretmeninin bu konudaki görüşleri üzerinde konuşulacaktır. Her anne ve baba, çocuğunun iyi bir eğitim sahibi olmasını veya okuyup tahsil yapmasını istemektedir. Bu nedenle, anne-baba olarak çocuğunuzun geleceği konusunda hangi arzularınızın olduğunu sizden öğrenmek istiyoruz. Görüşmede çocuğunuzun istekleri, öğretmenlerinin bu konudaki görüşleri ve anne-baba olarak hangi arzularınızın olduğu üzerinde konuşacağız. Ayrıca, hangi eğitim seçeneğinin çocuğunuz için uygun olacağı ve hangi isteklerin gerçekçi, hangilerinin de gerçekten uzak olduğu konuşulacaktır. Türkisch/Turc: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 2
Çocuğunuzun ilköğretim okulunu bitirdikten sonra mesleki temel eğitim görmesi veya bir ortaöğretim okulunda öğrenimine devam etmesi niye bu kadar önemlidir? Mümkün olduğunca tüm gençlerin ilköğretim okulunu bitirdikten hemen sonra mesleki temel eğitime başlamaları veya öğrenime devam etmek üzere bir ortaöğretim okuluna gitmeleri hedeflenmektedir. Böyle bir eğitimi tamamlayan her öğrenciye bir diploma verilir. Bu şekilde diploma sahibi olan genç kadın ve erkeklerin kariyer yapma şansı ise oldukça iyidir. Bu nedenle, İsviçre de böyle bir diploma sahibi olmak çok önemlidir. İlköğretim okulundan sonra eğitim görmeye devam eden gençler bu eğitim sayesinde ayrıca birçok faydalı şey de öğrenmiş olur ve kazandıkları bu bilgileri gerek özel hayatlarında gerekse de kendi ailelerinde kullanabilirler. Mesleki eğitimini veya okulunu diploma alarak bitiren kişi iş hayatında birçok imkâna sahiptir. Gençlerin ilköğretim okulundan sonra ilk önce mesleki eğitime veya ortaöğretim okuluna hazırlayan bir programa katılmalarının bazı önemli sebepleri olabilir. Örneğin, öğrencinin dil becerisi, mesleki bir eğitime girmek veya bir ortaöğretim okuluna gitmek için henüz yeterli olmayabilir. Gençlerin bir kısmı, okuldan veya mesleki eğitim veren kuruluştan diploma alma hedefine dolambaçlı yollardan ulaşmaktadır. Türkisch/Turc: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 3
Çocuğunuz için uygun olan eğitim şekli nasıl bulunur? Çocuğunuz hangi kapasitelere sahip olduğunu iyi bilmeli, mevcut eğitim seçeneklerine gerçekçi gözle bakmalı ve iyice hazırlanmalıdır. İlköğretim okulunu bitirdikten sonra mesleki temel eğitim görmek isteyen her öğrenci, bir işletmede meslek eğitim yerine yerleştirilmek için nelerin yapılması gerektiğini bilmek zorundadır. Ayrıca, bunun için gereken başvuruya dahi kendisi yapacaktır. Diğer yandan, eğer bir öğrenci bir ortaöğretim okulunda öğrenimine devam etmek istiyorsa, ilköğretim okulundaki not ortalaması en azından iyi ya da pekiyi olmalıdır. Bu eğitim seçeneğini tercih eden öğrenciler, okulda büyük çaba harcamaya hazır olmalıdırlar. Hangi eğitim seçeneklerinin çocuğunuz için gerçekçi bir hedef olacağı konusunda anne-baba olarak elbette bir fikriniz vardır. Bu nedenle, çocuğunuza doğru eğitimi seçmesinde yardımcı olmalısınız: Çocuğunuz size bir şey anlatmak istediğinde onu iyi dinleyin. Çocuğunuzu daima gereken şeyleri yapmaya özendirin. Çocuğunuzun hangi branşta mesleki temel eğitim yapacağı konusunda soruları olursa veya bu konuda bir problem yaşıyorsa, kendisine okuldan veya Meslek Danışmanlığı Merkezinden (BIZ/OP) yardım istemesini tavsiye edin. Meslek Danışmanlığı Merkezindeki (BIZ/OP) danışma görüşmesine gidecek olan çocuğunuza eşlik edin. Gençlerin kendileri için uygun mesleği veya mesleki eğitimi seçtikleri dönemde anne ve baba önemli bir danışman olabilir. Türkisch/Turc: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 4
2. Yapılacak görüşme hakkında neler bilmek gerekir? Görüşmeye kimler katılacak? İlköğretim okulunu bitiren çocukların geleceği konusundaki görüşmeye öğretmen, çocuğunuz ve siz katılacaksınız. Görüşmeye ayrıca bir başka kişinin daha katılması gerekebilir (örneğin kültürler arası iletişim uzmanı olan bir tercüman). Görüşmede hangi konular üzerinde durulacak? Görüşme öğretmen tarafından yönetilecektir. Öğretmen çocuğunuza, mesleki eğitim veya ortaöğretim tercihi konusunda neler araştırdığını ve hangi sonuçlara vardığını soracak ve çocuğunuzdan bu konudaki görüşlerini dile getirmesini isteyecektir. Öğretmen ayrıca sizin de bilginize başvurarak, çocuğunuzun geleceği konusunda hangi arzularınızın olduğunu soracak. Görüşmede en büyük önemi taşıyan sorular aşağıdakilerdir: Çocuğunuz kendi ilgi alanlarını biliyor mu? Zayıf ve güçlü yönlerinin farkında mı? Çocuğunuz, ilköğretim okulunu bitirdikten sonra hangi eğitimi istediğini şimdiden biliyor mu? Çocuğunuzun istediği bu mesleki eğitime veya ortaöğretim okuluna girme şansı nasıldır? Çocuğunuz, bu hedefe ulaşmak için neler yapması gerektiğini biliyor mu? Çocuğunuzun bunu nasıl başaracağına dair bir planı var mı? Sizin anne-baba olarak arzularınız nedir? Çocuğunuzun konuyla ilgili soruları var mı? Yardıma ihtiyacı var mı? Uygun eğitimin seçimi ve mevcut eğitim programları ile ilgili birçok soruya Meslek Danışmanlığı Merkezinde (BIZ/OP) cevap almak mümkündür. Eğer çocuğunuz sıkıntılı bir dönem geçiriyor ve özel yardıma ihtiyacı varsa, okulu tarafından Case Management Berufsbildung (CMBB) / Case management Formation professionnelle (CMFP) adlı Eğitim Vakaları Yönetimi Uzmanlık Birimine kaydedilmesi mümkündür. Eğer çocuğunuz engelli (özürlü) ise, malullük sigortasından (IV/AI) mesleki eğitim ya da ortaöğretim için özel bir yardım alabilir. Şimdi atılacak adım nedir? Siz ve çocuğunuz bundan sonra yapılacak işlemleri kabul ediyor musunuz? Gerekli işlemleri kimler yapacak? Türkisch/Turc: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 5
3. Anne-baba olarak görüşmeye nasıl hazırlanabilirsiniz? Mesleki temel eğitimde veya ortaöğretim okulunda başarılı olmak için, öğrencinin notları dışında aynı önemi taşıyan başka şeyler vardır. Yani çocuğunuz birtakım özelliklere de sahip olmalıdır, örneğin kendi başına öğrenme ve diğer insanlara iyi ve doğru davranma yeteneği. Bu özelliklere yetkinlikler denir. Öğretmen, çocuğunuzun 10 ayrı alandaki yetkinliklerini nasıl değerlendirdiğinizi sizden öğrenmek istiyor. Bunun için, aşağıdaki soruları veya diye cevaplamanızı ve bu şekilde işaretlediğiniz sayfaları görüşmeye gelirken yanınıza almanızı rica ederiz. Çocuğunuzun önem taşıyan 10 ayrı alandaki yetkinlikleri diye cevaplamak istediğiniz her soruda sağ kenardaki cevabını işaretleyiniz. diye cevaplamak istediğiniz her soruda sağ kenardaki cevabını işaretleyiniz. Şimdi lütfen aşağıdaki soruları cevaplayınız: 1. Çocuğunuzun genel motivasyonu yüksek mi? Einsatzfreude Motivation ja oui nein non Örneğin: Çocuğunuzun kendisine verilen iş veya ödevleri daima doğru dürüst yapma isteği var mı? 2. Çocuğunuzun öğrenme isteği güçlü mü? Örneğin: Lernbereitschaft Envie d apprendre Gördüğü şeyleri anlama hevesi var mı? Yabancı diller öğrenip konuşmak istiyor mu? 3. Çocuğunuz bağımsız bir kişiliğe sahip mi? Selbständigkeit Autonomie Örneğin: Sabahları kendisini uyandırmaya gerek kalmadan kendiliğinden kalkıyor mu? 4. Çocuğunuz sorumluluk üstleniyor mu? Verantwortlichkeit Sens des responsabilités Örneğin: Kendinden küçük çocuklarla ilgileniyor, onlara yardımcı oluyor mu? Evinizde ve aile hayatınızda çocuğunuzun şahsen sorumlu olduğu belirli işler var mı? Türkisch/Turc: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 6
5. Çocuğunuz kendisiyle konuşulan saatlere uyar mı? Pünktlichkeit Ponctualité Eğer çocuğunuzla belli bir saatte belli bir yerde (örneğin okulda ya da doktorda) olmasını konuştuysanız, tam o saatte oraya gelir mi? 6. Çocuğunuz güvenilir biri mi? Zuverlässigkeit Fiabilité Örneğin: Çocuğunuz bir şeyi yapmaya veya bir işi halletmeye dair verdiği sözünü daima yerine getiriyor mu? 7. Çocuğunuz düzenli ve tertipli mi? Ordentlichkeit Sens de l ordre Örneğin: Çocuğunuz kendi eşya ve giysilerini etrafa dağıtmamaya dikkat ediyor mu? 8. Çocuğunuz başka insanlarla birlikte ekip içinde çalışma yeteneğine sahip mi? Teamfähigkeit Capacité à travailler en équipe Örneğin: Çocuğunuz yardımsever mi? Başka insanlar konuştuğunda onları dikkatle dinleyebiliyor mu? Başka insanlara ve isteklerine saygı ve anlayış gösterebiliyor mu? Spor takımlarına katılmayı seviyor mu? 9. Çocuğunuz kibar mı? Höflichkeit Politesse Örneğin: Çocuğunuz başka çocuklara, gençlere ve yetişkinlere saygılı davranıyor mu? 10. Çocuğunuz dayanıklı mı? Ausdauer Persévérance Örneğin: Çocuğunuz, başladığı iş veya ödevi tamamen bitirinceye kadar işin başında durabiliyor mu? Pek sevmediği bir şey olsa bile o işe bitinceye kadar devam edebiliyor mu? Türkisch/Turc: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 7
Anne-baba olarak sormak veya söylemek isteyebileceğiniz şeyler Okulda yapılacak görüşmede öğretmene şunları sormak istiyoruz: Okulda yapılacak görüşmede öğretmene şunları söylemek istiyoruz: 4. Anne-baba olarak bu konuda yararlanabileceğiniz diğer bilgi kaynakları: İnternette çeşitli dillerde hazırlanmış bilgiler: İlköğretim okulu ile ilgili broşür: Mesleki temel eğitim (pratik-teorik mesleki eğitim) ve ortaöğretim okulları hakkında özet şeklinde bilgi içermektedir. Arama motorunun arama kutusuna broschure volksschule bern sözcüklerini, kantonumuzun Fransızca konuşulan bölgesinde yaşıyorsanız ise informations pour parents berne metnini girmeniz yeterlidir. Uygun mesleğin seçimi veya meslek eğitim yeri olan bir işletme bulma ile ilgili bilgiler için: Arama motoruna gireceğiniz sözcükler: informationen fremdsprachige bb.ch veya informations langues etrangers orientation.ch CMBB / CMFP Meslek Danışmanlığı Merkezi ve Uzmanlık Birimi Kantonumuzun Almanca konuşulan bölgesi: BIZ merkezi ve Eğitim Vakaları Yönetimi Uzmanlık Birimi (Fachstelle Case Management Berufsbildung CMBB; www.erz.be.ch/berufsberatung) Kantonumuzun Fransızca konuşulan bölgesi: OP merkezi ve Eğitim Vakaları Yönetimi Uzmanlık Birimi (Fachstelle Case management Formation professionnelle CMFP; www.erz.be.ch/orientation) Okuldaki görüşmeye giderken bu broşürü yanınıza alınız. Türkisch/Turc: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 8