e l A þ t ý m Yukı Btın Ameliytlındn Son Plevl Efüzyonl: 47 Olgunun Anlizi n i j i O O i g in Pleul Effusion Resultnt fte Uppe Abdominl Sugey: Anlysis of 47 Cses h c s Re l Ufuk Çobnoğlu 1, Mehmet Kdi Btın 2, Duygu Megn 1, Özkn Yılmz 2, Ali Demi 2, Osmn Toktş 2 1 Göğüs Cehisi AD, 2 Genel Cehi AD, Yüzüncü Yıl Ünivesitesi Tıp Fkültesi, Vn, Tükiye Özet Amç Postopetif solunum kompliksyonlı (PSK) yukı btın giişimleinde şğı btın giişimleine göe yüksek bi ond göülü. Bu kompliksyonldn biiside plevl efüzyonldı. Bu çlışmd yukı btın meliytlındn son gelişen plevl efüzyonun sıklığı ve nedenlei, plevl efüzyon gelişen olguld postopetif solunum fonksiyonu ve teyel kn gzı değişikliklei litetü eşliğinde ttışılmıştı. Geeç ve Yöntemle Yukı btın meliytı oln 148 olgudn plevl efüzyon gelişmiş 47 (%31.75) olgu estospektif olk incelendi. Peopetif ve postopetif solunum fonksiyon testi (SFT) ile teiyel kn gzı (AKG) sonuçlı, seum lbumin ve potein değelei kydedildi. Hstlın nestezi tipi, meliyt tipi ve kesi şeklini içeen cehi özelliklei tespit edildi. Bulgul Plevl efüzyon, olgulın 8 inde (%17.02) biltel, 21 inde (%44.69) sğ, 18 inde (%38.29) sol tft gelişmişti. Postopetif dönemde plevl efüzyon gelişen olgulın %40.42 sinin (19 olgu) kciğe ve sf yollı cehisi, %23.41 inin (11 olgu) dlk ve pnkes cehisi ve %36.17 sinin (17 olgu) diğe cehi giişimle geçidiği tespit edildi. Sonuç Yukı btın cehisi sonsınd, difgmnın peiton ötüsünün bütünlüğünün bozulduğu duumld yüksek bsınçlı bdominl kviteden negtif bsınçlı plevl boşluğ sıvı geçişi mümkündü. Postopetif dönemde ol lım ve beslenme düzeni değişikliğine bğlı oluşck hipolbuminemi ve hipopoteineminin plevl efüzyon oluşumun neden olbili. Bu nedenle opesyonu geçekleştien doktol, hstnın postopetif dönem tkipleinde bu kompliksyonu göz dı etmemelidile. Abstct Aim Postopetive pulmony complictions, following uppe bdominl sugey, occu t te which is highe, thn lowe bdominl sugey. One of these complictions is pleul effusion. In this study, the fequency nd cuses of pleul effusions nd the chnges of the blood gs vlues nd pulmony functions of the ptients with pleul effusions, occued fte uppe bdominl sugey e discussed in the ccompniment of the litetue. Mteil nd Methods 148 ptients to whom uppe dominl sugey is pefomed nd in 47 of these ptients pleul effusion is developed (31.75%), wee exmined estospectivitely. Peopetive nd postopetive pulmony function tests (PFT) nd teil blood gs (ABG) esults nd the blood poteins, lbumin vlues wee ecoded. The nesthesi type, the sugey popeties, involving type of sugey nd the sugicl incision wee detemined. Results Pleul effusion is detected biltelly in 8 ptients (17:02), t the ight side in 21 ptients (44.69%),nd t the left side in 18 ptients (38.29%). The 40.42% (19 cses) of the ptients who hs pleul effusion in the postopetive peiod, hd live nd gllbldde sugey, the %23.41 (11 cses) hd spleen nd pnces sugey nd the %36.17 (17 cses) hd the othe sugicl pocedues. Conclusions While the uppe bdominl sugey, impiment of the integity of the diphgm s peitoneum tht coves the bdominl cvity whee thee is highliquid pessue, my cuse the liquid tnsition to the pleul spce tht hs negtive pessue. Hypolbuminemi nd hipopoteinemi, tht will occu due to the chnges of ol intke nd diet egultion in the postopetive peiod, my cuse eson fo the pleul effusion. Fo this eson, doctos who pefomed these sugey pocedues, should not ignoe this compliction, in the peiod of postopetive follow-ups of the ptients. Anht Kelimele Btın, Cehi, Plevl Efüzyon. Keywods Abdomen, Sugey, Pleul Effusion. DOI: 10.4328/JCAM. 305 Received: 02.07.2010 Accepted: 24.07.2010 Pinted: 01.09.2011 J Clin Anl Med 2011;2(3):16-20 Coesponding Autho:Ufuk Çobnoğlu, Ades: Yüzüncü Yıl Ünivesitesi Tıp Fkültesi Aştım Hstnesi Göğüs Cehisi AD. Vn. Phone: +904322150473 GSM: +905362199397 Fx:+904322168352 16 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine
Giiş Btın bölgesi meliytlınd oluşn postopetif solunum kompliksyonlı (PSK) solunum sistemi svunm meknizmlını önemli ölçüde etkilemekte; yıc hstnede klış süesi ve mliyetleini de tımktdı [1]. PSK lı kdiyk kompliksyonl kd sık göülmektedi. Bunl telektzi, pnömoni, kut bonşit, bonkospzm, pulmone tomboemboli, plevl sıvı, pnömotoks, uzmış meknik ventilsyon ve solunum yetmezliği olk syılbili [2]. Ypıln meliytld, ilei yş, sig, obezite, cehi tipi, nestezi tipi ve süesi, yndş sistemik hstlıkl bşlıc isk fktöleini oluştumktdı [3]. Kompliksyondn dolyı ölen hstlın %25 inde diekt olk solunum sistemi soumlu iken, diğe %25 inde ise klinik tbloyu ğılştın ek bi ptoloji bulunu. Bu çlışmnın mcı; yukı btın cehisi uygulnn olguld postopetif solunum kompliksyonlındn biisi oln pulmone efüzyonun sıklığı ve nedenleini ştımktı. ypıldı. Giiş Vitl Cpcity (VC), Foced Expitoy Volume (FEV1), Foced Cpcity (FVC), değelei sptndı. FEV1 değei, Btın Vitl bölgesi meliytlınd oluşn postopetif solubeklenen değein %80 ninden düşüksolunum olnl ptolojik knum kompliksyonlı (PSK) sistemi olk svunm bul edildi. AKG değelei, z 30 etkilemekte; dk. od hvsı soluyn hstmeknizmlını önemlien ölçüde yıc hstnede dn knının, Synthesis 25 mk klışlınn süesite ve mliyetleini de tımktdı [1]. cihzd PSK lı nliz kdiedilmesi sonucu elde kd edildi. sık Bun göe PO2 nin 80 mmhg nın yk kompliksyonl göülmektedi. Bunl telektzi, ltınd olmsı 45 mmhg nın olmsı pnömoni, kutve/vey bonşit,pco2 in bonkospzm, pulmoneüzeinde tomboemboli, ptolojik olk değelendiildi. Hstlın tipi,ve meliplevl sıvı, pnömotoks, uzmış mekniknestezi ventilsyon soluyt ve kesi şeklini cehi belilendi. Light numtipi yetmezliği olkiçeen syılbili [2]. özelliklei Ypıln meliytld, ilei kitelei [4] obezite, doğultusund sıvınıntipi tnsudt, yş, sig, cehi plevl tipi, nestezi ve süesi,eksudt yndş yımı ypıldı. sistemik hstlıkl bşlıc isk fktöleini oluştumktdı [3]. İsttistiksel değelendime içinhstlın SPSS 16,0 pogmı kullnıldı. Kompliksyondn dolyı ölen %25 inde diekt olk peopetif ve postopetif dönemdeki, teyel kn solunum sistemi soumlu iken, diğe %25 inde ise klinik tbloyu gzı, peifeikekoksijen stüsyonu ve çlışmnın solunum fonksiyon tesğılştın bi ptoloji bulunu. Bu mcı; yukı tlei değelei Pied-Smples t testi ilepostopetif kşılştııldı. solunum P<0.05 btın cehisi uygulnn olguld nlmlı olk kbul edildi. kompliksyonlındn biisi oln pulmone efüzyonun sıklığı ve nedenleini ştımktı. Bulgul Geeç vedemogfik Yöntem özelliklei Tblo 2 de sunulmuştu. Plevl efüzyon olgulın (%17.02) 21 inde uygulnn (%44.69) 2007-2010 yıllı8 inde sınd yukıbiltel, btın cehisi sğ, 18 inde (%38.29) sol tft tespit edildi. Dispne (%80.85) 148 olgudn plevl efüzyon gelişmiş 47 (%31.75) olgu eten sık göülen semptom olup bunu(%40.43) sısıyl,kdın, öksüük ospektif olk incelendi. 19 u 28 i(%44.69), (%58.57) göğüs (%17.02) ve46.7 hemoptizi ekek, ğısı yş otlmlı ± 11.81(%4.25) (23-77)izlemekteydi. idi. HstlınPlevpel efüzyonl bilikte hstlın opetif ve postopetif kciğe 7 sinde gfilei (%14.89) kliniğimiz telektzi, tfındn 3 ünde (%6.38) pnömoni, (%4.25) pulmone emboli beve değelendiildi. Hstlın2 sinde peopetif klsifiksyonu 2 sinde kut bonşit sptndı. Plevl efüzyonl bilikte lilendi(%4.25) (Tblo 1). Bun göe opesyon öncesi dyogfik olk telektzi gelişen olgulın dödü, pnömoni, pulmone embolioln, ve kciğe bulgulı ve kdiyoloji dekompnssyon bulgulı kut bonşit gelişen olgulın tümü mevcut sig içen olguldı. kciğe ve kdiyolojik ptolojilei hstl ile özofgus Plevl 17 (%36.18) olgud spontn olkçlışm (<300cc) ve mideefüzyon cehisinde tokotomi uygulnn hstl dışı geileken, 18 (%38.29) olgudklp tosentez (350cc-550cc), tutuldul. Postopetif dönemde yetmezliğine bğlı plevl 12 (%25.53) olgud ise çlışmy tüp tokostomi (800cc-1400cc) ile efüzyon gelişen olgul dhil edilmedile. boşltıldı. Tüpsig tokostomi msif efüzyonu olnl, püüln yş, cinsiyet, lışknlığı, yndş hstlıklı, ilç kullnımı, myisi olnl kşın efüzyonu meliyt tnısı, ve fizikyinelenen muyene tosentezlee ve dyolojik bulgulı, peopetek hstlsolunum uygulndı. Plevl testi efüzyonlın tif veeden postopetif fonksiyon (SFT) ile%23.40 ı teiyel eksudt, tnsudt vsfınd SFT, idi. Efüzyonun eksud ve kn gzı%76.60 ı (AKG) sonuçlı kydedildi. Vmx Sensomedics tnsud vsıflının uygulnn opesyon tipiotuu (çık vey lpocdiopulmony Execise Testing cihzınd pozisyond ypıldı. V Foced Vit beklenen d bul edildi. dn lınn edilmesi s ltınd olm ptolojik o yt tipi ve kitelei [ yımı yp İsttistikse gzı, peif tlei değe nlmlı ol Gfik içenolgulın olgulındiğe diğe olgul fonksiyon testi Gfik 2. 1. Sig içen olgul göegöe kn solunum gzı değelei değelei Gfik 2. Si değelei Geeç ve Yöntem 2007-2010 yıllı sınd yukı btın cehisi uygulnn 148 olgudn plevl efüzyon gelişmiş 47 (%31.75) olgu etospektif olk incelendi. 19 u (%40.43) kdın, 28 i (%58.57) ekek, yş otlmlı 46.7 ± 11.81 (23-77) idi. Hstlın peopetif ve postopetif kciğe gfilei kliniğimiz tfındn değelendiildi. Hstlın peopetif klsifiksyonu belilendi (Tblo 1). Bun göe opesyon öncesi dyogfik olk kciğe bulgulı ve kdiyoloji dekompnssyon bulgulı oln, kciğe ve kdiyolojik ptolojilei mevcut hstl ile özofgus ve mide cehisinde tokotomi uygulnn hstl çlışm dışı tutuldul. Postopetif dönemde klp yetmezliğine bğlı plevl efüzyon gelişen olgul çlışmy dhil edilmedile. yş, cinsiyet, sig lışknlığı, yndş hstlıklı, ilç kullnımı, meliyt tnısı, fizik muyene ve dyolojik bulgulı, peopetif ve postopetif solunum fonksiyon testi (SFT) ile teiyel kn gzı (AKG) sonuçlı kydedildi. SFT, Vmx Sensomedics Cdiopulmony Execise Testing cihzınd otuu pozisyond Gfik 1. Sig içen olgulın diğe olgul göe kn gzı değelei Tblo 1. Fiziksel duumun (Ameicn Society of Anesthesiologists) Sınıflndıılmsı Tblo duumun (Ameicn Tblo1.2.Fiziksel demogfik özellikleisociety of Anesthesiologists) Sınıflndıılmsı I Noml sğlıklı bi hst Cinsiyet I Noml Kdın 19 (%40.43) Ekek 28 (%58.57) II Hfif sistemik htsızlık tşımkt vey önemli isk gubu II Sig III Şiddetli sistemik hstlık IV Hyti süekli isk ltınd, şiddetli sistemik hstlığı bulunn hst V Opesyon geçimeden yşmsı beklenmeyen hst VI Beyin olumu geçekleşmiş ve ognlı lınbilecek hst 17 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine sğlıklı bi hst sistemik hstlık Tblo 2. O Geçiilmiş kciğe hstlıklı Tübeküloz 3 (%6.38) Pnömoni 5 (%10.63) Kist Hidtik 2 (%4.25) Cinsiyet Kdın 19 (% Ekek 28 ( Kullndıklı ilçl Metotexte, Bigunid, Sülfonilüe, İnsilün, Amntdin Sig İçiyo 27 İçmiyo 12 Bıkmış 8 Hfif sistemik htsızlık tşımkt vey önemli isk gubu İçiyo 27 (%57.45) İçmiyo 12 (%25.53) III 8 (%17.02) Şiddetli Bıkmış Bulgul d efüzyon o sğ, 18 ind en sık gö göğüs ğ l efüzyo 3 ünde (% 2 sinde (% telektzi kut bonş Plevl efü geileken 12 (%25.5 boşltıldı. myisi ol tek ede eksudt, % tnsud v Yndş hstlık IVMellitus Hyti5 (%10.63) süekli isk ltınd, şiddetli sistemik hstlığı bulunn Dibetes Böbek Yetmezliği Romtoid V AtitOpesyon geçimeden yşmsı beklenmeyen hst Pkinson Heptit B 2 (%4.25) VIA Beyin3olumu Heptit (%6.38) geçekleşmiş ve ognlı lınbilecek hst hst 17 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 17 Yndş hst Dibetes Me Böbek Yetm Romtoid A Pkinson Heptit B Heptit A
Tblo 3. cehi özelliklei Tblo 4. peopetif ve postopetif peifeik oksijen stüsyonu ve kn gzı değelei Anestezi tipi Genel 41 (%87.23) Epidul 6 (%12.77) Klinik sınıflmsı I 4 (%8.51) II 25 (%53.20) III 16 (%34.04) IV 2 (%4.23) Ameliyt tipi Açık 36 (%76.59) Lpooskopik 11 (%23.41) Kesi tiplei Göbek üstü medin 17 (%36.17) Subkostl 11 (%23.41) Pmedin 6 (%17.78) Umblikl 2 (%4.23) Lposkopik 11 (%23.41) Ameliyt çeşitlei Lposkopik splenektomi Lposkopik dlk psesi deenjı Lposkopik kciğe penkim biyopsisi Lposkopik sf kesesi meliytlı Lposkopik kciğe kist hidtik denjı Splenektomi Splenofi Epigstik heniofi Sğ heptik lobektomi Heptik segmentektomi (Sol medil) Heptik te knlizsyonu Koledokoduodonestomi Pnkes psödokist denjı Pnkes fistül onımı Totl pnketektomi Ppill vtei sfinkteotomi-sfinkteoplsti Pekutn bilie deenj Helle özofgomyotomi Nisen fundopliksyon Tnshitl özofjektomi Totl gstektomi Divetikülektomi Antektomi Belsey psiyel fundopliksyon Mide pefosyonu onımı Kciğede kistotomi, kistektomi Tblo 5. peopetif ve postopetif solunum fonksiyon testi değelei Değişken Zmn n Otlm St. Ht St. Spm Minimum Medyn Mksimum P VC FVC FEV1 Peop 47 2.6475 0.0661 0.1323 2.4900 2.660 2.78 Postop 47 2.4975 0.0579 0.1159 2.3900 2.470 b 2.66 Peop 47 2.300 0.126 0.253 2.110 2.22 2.65 Postop 47 1.7800 0.0886 0.1772 1.5900 1.775 c 1.98 Peop 47 2.047 0.100 0.265 1.610 2.01 2.41 Postop 47 1.5571 0.0407 0.1077 1.4600 1.550 c 1.77 Aynı sütundki fklı küçük hfle, zmnl sındki fklı göstemektedi (p<0.05). Tblo 6. Olguld peoepetif ve postopetif dönem Albumin ve Totl potein düzeylei Seum lbumin (g/dl) (n:47) Peopetif 4.73±1.22 6.96±1.54 Postopetif 3.54±1.22 6.04±1.78 Seum totl potein (g/dl) (n:47) oskopik) ve çeşidi ile bi ilişkisi sptnmdı. Üst btın cehisi ypıln olgulın çoğunluğu genel nestezi (%87.23) ltınd çık giişimle (%76.59) ve göbek üstü medin kesi (%36.17) ile opee edilmişledi (Tblo 3). Postopetif dönemde plevl efüzyon gelişen olgulın %40.42 sinin (19 olgu) kciğe ve sf yollı cehisi, %23.41 inin (11 olgu) dlk ve pnkes cehisi ve %36.17 sinin (17 olgu) diğe cehi giişimle geçidiği tespit edildi. peopetif ve postopetif psiyel oksijen bsıncı ve kn gzı değelei incelendi. Sig içen hstld dh fzl olmk (Gfik 1) üzee plevl efüzyon gelişiminden son değelein düştüğü ve bunun isttistiksel olk nlmlı (p=0.001) olduğu tespit edildi (Tblo 4). Peopetif ve postopetif solunum fonksiyon testlei kşılştııldığınd postopetif dönemde plevl efüzyon geliştikten son solunum fonksiyon testleindeki bozulmnın isttistiksel olk nlmlı (p<0.05) Peopetif değelei SO 2 85±2.20 76±6.63 PH 7.32±0.081 7.14±0.058 PCO 2 37.75±8.03 63.12±5.16 PO 2 88.87±3.68 76.87±1.12 HCO 3 24.1 ±1.30 20.12±1.24 Postopetif değelei (Plevl efüzyon gelişimden son) olduğu göüldü (Tblo 5). Aynı şekilde sig içenlede solunum fonksiyon testi değeleinin postopetif dönemde dh düşük olduğu belilendi. (Gfik 2). Olguld peopetif ve postopetif dönemdeki seum lbumin ve totl potein düzeylei belilendi (Tblo 6). Bun göe peopetif dönemde 14 (%29.78) kişide seum lbumin ( otlm; 2.61 ± 0.60) ve totl potein (otlm; 4.53 ± 0.94) düzeyinin noml sınıldn düşük olduğu sptndı. Bu olgulın tümü 50 yşınd büyük hstldı. Postopetif dönemde 21 (%44.68) kişide seum lbumin (otlm; 2.27 ± 0.63) ve 24 (%51.06) kişide seum totl potein (otlm; 4.30 ± 1.002) düzeylei zlmış olk sptndı. Bu çlışmd PPE nedeniyle tkip edilen 47 olgu içeisinde solunum kompliksyonu nedeni ile motlite tespit edilmemişti. Ttışm Btın meliytlı sonsınd kompliksyon 0.018 oluşmsınd etkili oln bitkım isk fktölei vdı. Ypıln pek çok çlışmd peopetif dönemin klinik değelendimesinde 0.018 elde edilen veilein, postopetif solunum kompliksyonu iskini belilemede önemli olduğu vugulnmıştı [5]. Kocbş, postopetif solunum kompliksyonu iskinin belilenmesinde en önemli veile- 0.005 in solunum sisteminin peopetif klinik değelendiilmesi sonucu elde edildiğini belitmişti [6]. Toks dışı mjö cehi uygulnn hstld PSK sıklığı, %10-30 sınddı [1]. Postopetif hipoksemi genellikle ventilsyon-pefüzyon (V/Q) bozukluğu vey hipoventilsyonl ilgilidi. Cehi sonsı göülen kut ve ciddi hipoksemile genellikle hv yolu obstüksiyonuyl biliktedi [7]. Diyfgmtik disfonksiyon, bdominl ve tosik cehi sonsı oluşu ve PSK lını çıklybili. Diyfgmtik güçsüzlük nöomüsküle blokj ve yetesiz ğı kesimine bğlı değildi. Fenik siniin efleks inhibisyonu sonucund diyfgmtik disfonksiyon oluştuğu düşünülmektedi. Bu duum telektzi gelişimini kolylştıı. Gönüllüle üzeinde ypıln bi çlışmd, nestezi sısınd fenik sini stimülsyonu ypılk postopetif telektzi gelişiminde zlm sğlnmıştı [8]. Biçok çlışm, bşt obstüktif kciğe hstlıklı olmk üzee, ltt ytn kciğe hstlığının PSK nu gelişimi için isk oluştuduğunu göstemişti [1]. KOAH t PSK sıklığının tmsı hv yolu obstüksiyonundn öte, eşlik eden kdiyovsküle hstlık ve solunum ksı güçsüzlüğüne bğlnmıştı [9]. Postopetif estüktif ve bun eşlik eden bonkopulmone kompliksyonlın oluşumunun n nedeni olk toks duvının fonksiyonel bi biiminin meknik sınılnmsıyl di- P 0.001 18 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine
yfgm ve btın ön duvı ele lınmlıdı. Bunl çok syıd yzın d göüşüne göe; intopetif olk geekli cehi y d tvmtik değişikliklele, btın ön duvı insizyonu, çılmsı ve ektölele genişletilmesidi [10,11]. Bun; y ğısı, peitonl dütü ve üst bdomendeki otonom sini ypısının ylnmsı y d iitsyonu d ekleni. Bu etkenle eflektoik olk diyfgm ve intekostl dlelein heketliliğini kısıtl. Bun kşılık lt btın giişimlei sısınd (sigm ezeksiyonu, ileoçekl ezeksiyon, dein nteio ektum ezeksiyonu, posttektomile) diekt bsı ve opesyon shsının gösteimi için geiye kln tüm intestinumun diyfgm üzeine yüklenmesiyle üst bdomendeki otonom sini ypısın dütü ve üst btın kompesyonu ypılmsı ventilsyon shsını dltk PSK n neden olbili. Hstlın genel sğlık duumu PSK için önemli bi fktödü. Hstlın fiziksel duumunu belilemede nın sınıflmsı kullnılmktdı. Mitchell ve k. klinik sınıflmsının PSK ile ilişkisi olmdığını bildiiken [12], Hll ve kdşlı ise ykın ilişkili olduğunu vugulmktdı [2]. Bizim çlışmmızd postopetif plevl efüzyon (PPE) gelişen olgulın 25 i (%53.20) II, 16 sı (%34.04) III olk değelendiilmişti (Tblo 3). Ypıln çlışml, genel nestezinin epidul vey spinl nesteziye göe dh fzl PSK iski tşıdığını göstemektedi [13]. Genel nestezi uygulnmsı, kciğe meknikleinde önemli değişikliklee neden olmktdı. Bunlın en önemlilei; lveole mkofjlın syı ve fonksiyonlının, mukosilie kliensin ve süfktn slınımının zlmsı, bun kşılık lveole-kpille geçigenliği ve pulmone dmlın nöohumol meditölee duylılığının tmsıdı. Çlışmmızd PPE gelişen olgulın %87.23 ü genel nestezi ile opee edilmişti. Litetüde PSK gelişimi çısındn yukı btın giişimlei, şğı btın giişimleine göe yüksek bi iski öne çıkı [10]. Hnsen ve kdşlı litetü üzeinde yptıklı 20 yıllık ştımd yukı btın giişimleinden son göülen bonkopulmone kompliksyonlın %12-80 sınd geniş bi yelpze üzeinde dğıldığını belitmişledi. Kendi gözlemleinde ise yukı btın giişimleine tbi tutuln hstlın %75 inde ufk vey büyük çpt PSK göüldüğünü çıklmışldı [14]. Cuschiei ve kdşlı ise çlışmlınd bütün postopetif kompliksyonlın %50-75 inin yukı btın opesyonu geçien hstld oty çıktığını göstemişledi [15]. Htung ve kdşlı 1990 yılınd yptıklı bi ştımd yukı btın giişimleinden son göülen bonkopulmone kompliksyonlın toplm %9.34 civınd ve şğı btın meliytlıyl kşılştııldıklı zmn ise %5.75 dh ğılıklı olduğunu sptmışldı [11]. Genellikle cehi giişim diyfgmy ne kd ykıns PSK iski o kd fzldı. Toks ve üst btın cehisi %10-40 sınd PSK iski tşı. Pedesen ve k. yukı btın cehi sonsı solunum kompliksyonlını %33, lt btın cehisi sonsı ise %16 olk belilemişledi [16]. Çlışmmızd hstl uygulnn bdominl kesile: göbek üstü medin 17 (%36.17), subkostl 11 (%23.41), lposkopik 11 (%23.41), pmedin 6 (%17.78), umblikl 2 (%4.23), şeklinde sılnmktdı (Tblo 3). Btın meliytlındn son gelişen PSK lındn biisi oln PPE sıklığı ile ilgili biçok çlışm fklı değele vemektedi [17-20]. Nielsen ve kdşlı [17], PPE sıklığını %69.5 olk belitiken, bşk seilede bu on %1-59 sınd değişmektedi [19-21]. Ti ve Young [19] 346 olguluk seisinde 5, Wightmn [18] 455 olguluk seisinde 1 PPE sptndığını bildimişti. Light ve Geoge un [20] çlışmsınd ise bu sıklık %59 olk gösteilmişti. Ülkemizden E ve Kotn ın [21] yptığı çlışmd bu on Nielsen [17] ve Mtsumt nın [22] sonuçlı ile uyumlu olk %60.7 olk tespit edilmişti. Bizim çlışmmızd ise üst kın opesyonu geçien olguld PPE göülme sıklığı %31.75 olk sptndı. Göüldüğü gibi litetüdeki onl sınd önemli eşitsizlikle vdı. Bu belki de metodolojik fklılıklın bi sonucu olk değelendiilebili. Plevl efüzyon kciğe hstlıklı y d sistemik hstlıkl bğlı olk oty çıkbili. En sık plevl efüzyon nedenlei konjestif klp yetmezliği, pnömoni ve knsedi. Dh son ise pulmone emboli, vil hstlıkl, koone by-pss cehisi, sioz, kın içi ognlı tutn hstlıkl ve üemi gelmektedi [23]. Plevl efüzyon, plevl sıvının sekesyonu ile bsopsiyonu sındki dengenin bozulmsı sonucu oluşu. Plevl sıvının fzl üetilmesi vey lenftik obstüksiyon bğlı bsopsiyond zlm, plevl efüzyon oluşumunun temel meknizmsıdı. Bununl bebe plevl boşluktki hidosttik ve onkotik bsınçld değişikliğe yol çn, kciğeden vey bşk ognldn kynklnn ptolojile plevl efüzyon yol çbilile [24]. Sol ventikül yetmezliği, pnömoni ve pulmone emboli gibi ptolojile kciğedeki intestisyel bsıncı tık plevl sıvı üetiminin tmsın sebep olul. Supeio ven kv sendomund göülen tmış sistemik venöz bsınç, plevl sıvının bsopsiyonunu zltı. Siozd göülen zlmış seum lbümin düzeyi, onkotik bsınçld zlmy bğlı olk sıvının kpilleleden fzl miktd kçmsın ve bsopsiyonun zlmsın yol ç. Ayıc btınd sıvı biikimi de diyfmdki knll cılığıyl, plevl boşluğ sıvı geçmesine sebep olu. Tümöe bğlı plevl efüzyonl ise lenftik vey bonşiyl obstüksiyonun ynısı, pulmone tedeki bi tümö embolisinden vey tümö hüceleinden üetilen fzl miktd sıvıdn kynklnbili. Tümöle hipolbüminemi gibi sistemik etkilei cılığıyl d plevl efüzyon neden olul. Rdysyon tedvisi ve bzı kemotepi ilçlı (metotekst, siklofosfmid, bleomisin) ise plöit oluştuup, plevl sıvının bsopsiyonunu bozbili [24]. Üst kın bölgesinde en sık uygulnn opesyonl kciğe sf sistemi ptolojileine bğlıdı. Bu opesyonld diyfgmtik kubbe ile bilikte kus kostumun eksplosyonu kısıtlmsı nedeniyle, kciğein peitonel sıcı bğlı cehl tfındn sıklıkl mobilize edilip yeteli göüş lnı sğlnı. Diyfgmtik peitonel tbknın bütünlüğün bozulmsın neden oln bu işlem sonucund ekstpeitonel subfenik mesfenin kın boşluğu ile diekt ilişkisi söz konusu olu ve kın ve göğüs boşluklının doğudn iştikini sğlyn diyfgmd mevcut küçük pol cılığı ile kındn göğüs boşluğun sıvı diffüzyonu geçekleşi [25]. Kın içi ve göğüs içi bsınç fkının meliyt sonsı devede bsk peistltizminin zlmsı ve ğı gibi nedenlele tmsı kın içi sıvının plevl boşluğ diffüzyonunu kolylştın bi diğe etkendi [22]. Postopetif devede noml ptofizyolojik sodyum ve su etnsiyonun ilveten kciğe cehisi uygulnn hstld heptik ödem ve totl splnknik ve potl vsküle dienç tışı nedeni ile geçici potl hipetnsiyon oluşmsı btın içeisinde sıvı biikimine ve bu sıvının plevl boşluğ difüzyonun neden olbili [19,22]. Htz ve k. kın içi sıvı biikimi olmdn d plevl effüzyon olbileceğini belitmişledi. Bu hstld muhtemelen plevl boşluğ geçen sıvı toplm sit oluşumu kddı [25]. Mtsumt ve k. kciğe cehisi sonsı meknik ventilsyon uygulyk göğüs içi bsıncını pozitif tuttuklı hstlınd PPE sıklığının Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 19
nlmlı deecede zldığını fkt diğe pulmone kompliksyonld bi zlm sptmdıklını bildimişledi [22]. Bu bulgu postopetif devede plevl sıvı biikiminin kın ve göğüs boşluğu sındki bsınç fkı nedeni ile olduğu göüşünü destekle niteliktedi. Bu çlışmd postopetif plevl effüzyon gelişen 47 olgunun %40.42 sinin (19 olgu) kciğe ve sf yollı cehisi, %23.41 inin (11 olgu) dlk ve pnkes cehisi ve %36.17 sinin (17 olgu) diğe cehi giişimle geçidiği tespit edildi. Fklı sonuç bildien ştıml [26] stlns d, çoğund yşl bilikte lbümin ve poteinde zlm olduğu ve bund özellikle yşlı bieylede beslenme bozukluklının, olsı biçok konik hstlık vlığının ve zln iskelet ksı miktının önemli olü olduğu bildiilmişti [27]. Çlışmmızd peopetif dönemde tümü 50 yşındn büyük 14 (%29.78) olgud seum lbumin ve potein düzeylei düşük bulunmuştu. Bu zlm yşlnmnın doğl bi sonucu olk göülebileceği gibi, besin lımının zlmsı vey hstlımızı cehiye götüen konik hstlıklın vlığı gibi nedenlele de kısmen çıklnbili. Seum Albumin noml değei; 3.5-5.5 g/dl olup, kn düzeyleinde zlm (hipolbüminemi) kn onkotik bsıncının düşmesine bu d dokul sınd sıvı biikimine neden olk ödeme neden olu. Totl potein düzeylei; 16-60 yş sınd 6.20-8.30 g/ dl, 60 yştn büyüklede 6.00-8.10 g/dl olup nutisyonel duumun değelendiilmesi ile böbek ve kciğe hstlıklının tkibinde kullnılı. Hipeimmünoglobulinemi, poliklonl vey monoklonl gmmoptile ve şıı dehidtsyond seum potein düzeyi tken, potein kybettien gstoenteoptile, ynıkl, nefotik sendom, konik kcie hstlıklı, mlbsobsiyon, mlnutisyon ve gmglobulinemilede ise potein düzeyi düşe. Postoetif dönemde PPE gelişen 21(%44.68) olgud seum Albumin ve 24 (%51.06) olgud seum totl potein düzeyleinin geek uygulnn opesyonun ntüüne ve geekse postopetif ol lım ve beslenme düzeni değişiklikleine bğlı olk düştüğü tespit edilmiş ve bu duumun plevl efüzyon neden oln etkenleden biisi olduğu sonucun vılmıştı. Sonuç olk, en sık postopetif pulmone sounlın diyfgmtik disfonksiyon, obstüktif kciğe hstlıklınd kötüleşme, telektzi ve pnömoni olduğu, özellikle üst btın ve toks cehisi sonsı meknik ventilsyon geekliliği ve plevl efüzyon göülme olsılığının ttığı söylenebili. Üst kın cehisi sonsınd, diyfgmnın peiton ötüsünün bütünlüğünün bozulduğu vkld diyfgmtik pousl cılığı ile yüksek bsınçlı kın boşluğundn negtif bsınçlı plevl boşluğ sıvı geçişinin olbileceği, postopetif dönemde ol lım ve beslenme düzeni değişikliğine bğlı oluşck hipolbuminemi ve hipopoteineminin plevl efüzyonun oluşumun neden olbileceği, oluşn plevl efüzyonun hstnın solunum fonksiyonu ve teiyel kn gzı değeleini bozk genel solunum kpsitesini olumsuz olk etkileyebileceği, bunun mobidite tışın neden olbileceği göz önünde bulunduulmlıdı. Kynkl 1. Wne DO. Peventing postopetive pulmony complictions: the ole of the nesthesiologist. Anesthesiology. 2000;92:1467-72. 2. Hll JC, Tl RA, Hll JL, Mnde J. A multivite nlysis of the isk of pulmony complictions fte lpotomy. Chest. 1991;99:923-7. 3. Nkgw M, Tnk H, Tsukum H, Kishi Y. Reltionship between the dution of the peopetive smoke-fee peiod nd the incidence of postopetive pulmony complictions fte pulmony sugey. Chest. 2001;120:705-10. 4. Light RW, McGego MI, Luchsinge PC, Bll WC J. Pleul effusions: the dignostic seption of tnsudtes nd exudtes. Ann Inten Med. 1972;77:507-13. 5. Lwence VA, Dhnd R, Hilsenbeck SG, Pge CP. Risk of pulmony complictions fte elective bdominl sugey. Chest. 1996;110:744-50. 6. Kocbş A, K K, Ozgu G, Sonmez H, Bugut R. Vlue of peopetive spiomety to pedict postopetive pulmony complictions. Respi Med. 1996;90:25-33. 7. Rock P, Rich PB. Postopetive pulmony complictions. Cu Opin Anesthesiol 2003;16:123-32. 8. Hedenstien G, Tokics L, Lundquist H et l. Phenic neve stimultion duing hlothne nesthesi. Effects of telectsis. Anesthesiol. 1994;80:751-60. 9. Koenke K, Lwence VA, Theoux JF et l. Postopetive complictions fte thocic nd mjo bdominl sugey in ptients with nd without obstuctive lung disese. Chest. 1993;104:1445-51. 10. Dueil B, Contineu JP, Desmonts JM. Effects nd uppe of lowe bdominl sugey on diphmtic function. Bit. J.Anesth. 1987;59:1230-5. 11. Htung HJ, Lenk U. Int - und postopetive Kompliktionen bei bdominllen infenlen Aotenneuysmen. Anesthesist. 1989;38;128-35. 12. Mitchell CK, Smoge SH, Pfeife MP, Vogel RL, Pndit MK, Donnelly PJ et l. Multivite nlysis of fctos ssocited with postopetive pulmony complictions following genel elective sugey. Ach. Sug. 1998;133:194-8. 13. Chistopheson R, Bettie C, Fnk SM. Peiopetive mobidity in ptients ndomized to epidul o genel nesthesi fo lowe extemity vscul sugey. Peiopetive Ischemi Rndomized Anesthesi Til Study Goup. Anesthesiology. 1993;79:422-34. 14. Hnsen G, Dblos PA, Steinet R. Pulmony Complictions, Ventiltion nd blood Gses fte Uppe Abdominl Sugey. Act Anesth Scnd. 1977;21:2ll-5. 15. Cuschiei RJ, Mon CG, Howie JC, McAdle CS. Postopetive pin nd pulmony complictions; compision of the nlgesic egimes. B. J. Sug. 1985;72: 495-8. 16. Pedesen T, Elisen K, Heniksen E. A pospective study of isk fctos nd cdiopulmony complictions ssocited with nesthesi nd sugey: Risk indictos of cdiopulmony mobidity. Act Anesthesiol Scnd. 1990;34:144-55. 17. Nielsen PH, Jepsen SB, Olsen AD. Postopetive pleul effusion following uppe bdominl sugey. Chest. 1989;96:1133-5. 18. Wightmn J. Pospective suvey of the incidence of postopetive pulmone complictions. B. J. Sug. 1968;55:85-91. 19. Ti T, Young NK. Postopetive pulmone complictions: A pospective study, in the tophics. B. J. Sug. 1974;61: 49-52. 20. Light RW, Geoge RB. Incidence nd significnce of pleul effusions fte bdominl sugey. Chest. 1976;69: 621-5. 21. E M, Kotn Ç. Üst Kın Ameliytlı Sonsı Plevl Effüzyonl. Vn Tıp Degisi. 1997;4: 215-7. 22. Mtsumt T, Knemtsu T, Okudi Y, Sugimchi K, Zitsu A. Postopetive mechnicl ventiltion peventing the occuence of pleul effusion fte heptectomy. Sugey. 1987;493-7. 23. Mel M. Epidemiology of pleul effusions. Eu Respi Mon 2002: 22: 146-56 24. Shn SA. Diseses of the pleu nd pleul spce. In: Bum GL, Cpo JD, Celli BR, Klinsky JB. Textbook of Pulmony Diseses. 6th ed. Phildelphi, Lippincott-Rven, 1998;1483-98. 25. Htz RS, Bomlski J, LoCiceo J, Muphy RL. Pleul scites without bdominl fluid. J Thoc Cdiovsc Sug. 1984;87:141-6. 26. Fu A, Seekumn Ni K. Age effect on fibinogen nd lbumin synthesis in humns. Am. J. Physiol. 1998; 275(6 Pt 1):E1023-30. 27. Djousse L, Rothmn KJ, Cupples LA, Levy D, Ellison RC. Seum lbumin nd isk of myocdil infction nd ll-cuse motlity in the Fminghm Offsping Study. Cicultion. 2002;106:2919-24. 20 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine