ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND

T.C. OKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ONLINE OYUNLARDA MİKRO VE MAKRO ÖDEME SİSTEMLERİ VE DEĞİŞEN TREND EMRE YASİN ÇOLAKOĞLU BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ DERSİ ARAŞTIRMA PROJESİ İSTANBUL 2011

Özet Günümüzde online oyun sektörü giderek eski tip abone bazlı ödeme ve üyelik sisteminden, gitgide daha inovatif, kullanıcı isteklerini ciddiye alan, kendi ihtiyaçlarını değil kullanıcılarının alışkanlıklarını ilk sıraya koyan bir sisteme doğru gitmektedir. Bu sistem ilk bakışta düşünülenin aksine şirketler açısından bir kayıp yaratmamakta, aksine doğru uygulandığında şirketlere oyuncu kitlesi ve daha yüksek gelirler olarak geriye dönmektedir. 21. Yüzyılda internetin, iletişimin ve kullanıcı isteklerinin değişip gelişmesiyle ortaya çıkan değişimlere ayak uyduramayan oyun firmaları ise oyuncularını ve gelirlerini kaybetmemek için radikal değişikliklere imza atmaktadırlar. Emre Yasin Çolakoğlu 2

İçindekiler Özet... 2 1. Genel Durum... 4 2. Tanımlar... 5 3. Free to Play Modelinin Avantajları... 6 4. Pay to Play Modelinin Avantajları... 7 5. Free to Play Modelinin Dezavantajları... 9 6. Pay to Play Modelinin Zararları... 11 7. Ekonomik Örnekler... 12 8. Sonuç... 13 Kaynakça... 14 Emre Yasin Çolakoğlu 3

1. Genel Durum Günümüzde online oyun pazarı 20 milyar dolara yaklaşan bir pastayla, hiçbir firmanın gözardağı edemeyeceği büyüklükte bir gelir kaynağı haline gelmiştir. 1991 yılında Neverwinter Nights ile başlayan bu furya bugün irili ufaklı 200 den fazla oyunla devam etmektedir ve her geçen gün yeni bir oyun duyurulmaktadır. İlk çıkan MMORPG olan Neverwinter Nights, AOL tarafından host edilmiş, 500.000 civarında oyuncuya ulaşmış ve 6 sene oynanmıştır. Bundan altı yedi yıl öncesine kadarki trend, üyelik bazlı, aylık ödemeleri olan P2P diyebileceğimiz sistemdir. Yüksek sayıda oyuncuya sahip oyunlar için çok iyi bir sistem olsa da, günümüzde durum yavaş yavaş değişmektedir. Artık üyeliği, kurulumu ve oynaması bedava olan F2P oyunlar gitgide daha popüler hale gelmekte ve sayıları artmaktadır. Yeni F2P oyunlar duyurulduğu gibi mevcut oyunlardan bazıları da P2P den F2P ye geçiş yapmaktadır. Değişen trend ile birlikte F2P sistemini kullanan bazı büyük oyunlar ve yapımcı firmaları şunlardır: Fifa Online (EA Sports), Need For Speed World (EA), Age of Conan Hyborian Adventure (Funcom), Team Fortress 2 (Valve), DC Universe Online (Sony), World of Warcraft (Blizzard ilk 20 seviye), Battlefield Online (DICE), Lord of The Rings Online (Warner Bros) Emre Yasin Çolakoğlu 4

2. Tanımlar F2P: Free to Play, aylık sabit ücret gerektirmeyen oyunların içinde olduğu kategoridir. Genellikle güçlü eşyaların ve ayrıcalıkların gerçek para karşılığı satıldığı bir market bulunur. P2P: Pay to Play, aylık sabit ücret karşılığı abone olunup oynanan oyunların içinde bulunduğu kategoridir. Micro-payments: F2P oyunlardaki marketten gerçek parayla ayrıcalıkların satın alınması ve bunun devamlı yapılması sonucu oluşan ödeme biçimidir. Örneğin her ay belirli bir ayrıcalığın satın alınması Power-up Store: Genelde Free to Play oyunlarda bulunmaktadır. Çeşitli ayrıcalıkları ve güçleri gerçek para karşılığında satan sanal bir markettir. Oyuncular rekabet ortamında avantaj sağlamak için bu marketlerden alışveriş yapabilmektedirler. Genel olarak fiyatlar minimaldir. Bu da ödemelerin boyutundan dolayı, mikro ödeme kavramını ortaya çıkarmıştır. Experience Points: (exp) Hemen hemen her oyunda bulunmaktadır. Oyuncuların oyundaki konumunu ve statüsünü belirlemek için birincil etmendir. Genellikle oynandıkça kazanma üzerine kurulu bir sistemdir. Bu da oyuna bağımlılığı ve online geçirilen zamanı arttırır. Tecrübe puanı olarak çevrilir. RPG: Role Playing Game, Rol Yapma Oyunu olarak çevrilir. En yaygın oyun türüdür. Genellikle fantastik bir dünyadan çeşitli meslek ve savaşçılar arasından seçim yapılabilmektedir. Günümüz oyunlarında madenci, şifalı otlar uzmanı, hırsız, savaşçı, büyücü, keskin nişancı gibi çok geniş bir yelpazede seçim yapılabilmektedir. MMORPG: Massively Multiplayer Online Role Playing Game, Devasa Çok Oyunculu Çevrimiçi Rol Yapma Oyunu olarak çevrilir. RPG unsurlarına sahip online oyunlardır. Prepaid Card: Oyun süresi satın almaya yarayan, ön ödeme mantığıyla çalışan ödeme sistemi. Emre Yasin Çolakoğlu 5

3. Free to Play Modelinin Avantajları Oyuncular açısından baktığımızda aylık ücretin olmadığı F2P modelinin en büyük avantajı bedava olmasıdır. Bu sebeple çok çabuk çok büyük bir oyuncu kitlesi oluşturabilirler. Oluşturulan bu oyuncu kitlesi genellikle kredi kartı kullanmaya reşit olmamış gençleri kapsar. Ayrıca oyunu satın almadan veya oyundaki Power-up Store da para harcamadan önce oyunu denemek isteyenler de bu modeldeki oyunlara yönelmektedirler. Bu tip oyunlarda oluşan geniş oyuncu kitlesi, oyunculara yalnız olmadıklarını hissettirir ve oyuna daha çok kullanıcının çekilmesini sağlamaktadır. Bu açıdan oyuncu kitlesi, iyi bir oyunun en önemli ikinci özelliğidir denmektedir. Bu kitle genel olarak internet üzerinden örgütlenerek, oyun hakkında bilgilerini paylaşmakta ve ayrıca sorunu olan kişilere yardım etmektedirler. Bu tarz yardımlarla F2P modelinde eksikliği çekilen teknik desteğin bir kısmı oyuncular tarafından karşılanmaktadır. F2P modelinin bir diğer avantajıysa, sahip olduğu oyun çeşitliliğidir. Ücretli tüm oyunlara bir alternatif bulunmaktadır. Ancak her F2P oyunun bir P2P alternatifi yoktur. Örnek olarak P2P bir oyun olan Eve Online yerine Gamigo firması tarafından piyasaya sürülen Black Prophecy oynanabilir. Ancak Perfect World International yada Lord of The Rings Online gibi oyunların P2P alternatifleri yoktur. Spor, Aksiyon, Uzay, Ticaret, RPG, Yarış, Fantezi gibi oldukça çeşitli dallarda oldukça çeşitli bir F2P oyun yelpazesi mevcuttur. Emre Yasin Çolakoğlu 6

4. Pay to Play Modelinin Avantajları P2P oyun modelinin en önemli avantajı sunulan oyunların arkasında daha bilindik ve güvenilir firmaların olmasıdır. Bu durum, F2P oyuncularında oluşan çeşitli endişeleri gidermektedir. Bu endişelerden ilki güvenliktir. Resim 1 - Blizzard Authenticator Kullanıcıların kişisel bilgilerini ve ödeme bilgilerini güvenli bir şekilde saklamak her şirketin görevidir ancak genel olarak P2P oyunların güvenlik sistemleri kullanıcılarının gizliliğine daha önem verecek şekilde tasarlanmıştır. Örneğin, Blizzard firması, World of Warcraft oyuncuları için oyuna her bağlandıklarında yeni bir şifre üreten Blizzard Authenticator isimli cihazı kullanıma sunmuştur. (Resim-1) Bu cihaz sayesinde oyuncuların bilgilerinin güvenliği sağlanmıştır. P2P oyuncularının bir diğer avantajı da gelişmiş teknik destektir. Şirketler oyunculara destek için bir grup çalışanı özel olarak görevlendirmektedir. Ayrıca faturalandırma, teknik destek, reklam pazarlama, halkla ilişkiler için ayrı ayrı ekipler bulunmaktadır. Son olarak da oyuniçi olaylara anında müdahale edebilecek Admin ler daima hazır tutulmaktadır. (Resim-2) P2P oyunların arkasında genellikle F2P oyunlarınkinden daha büyük ve tecrübeli geliştiriciler bulunduğu için oyuncular, P2P oyunlara bu açıdan daha fazla güvenmektedir. Oyuncuların bu konudaki genel fikri, saatlerini ve paralarını döktükleri oyun karakterlerini birgün kaybetmek istemeyecekleri yönündedir. Emre Yasin Çolakoğlu 7

Bu tarz online oyunlarda oyuncu kitlesinin kalitesi önemli bir faktördür. Oyuncu kitlesinin geniş olması bir açıdan iyi iken, geniş ama kalitesiz bir oyun kitlesi diğer oyuncuları oyundan çabucak soğutabilecek bir etmendir. Örneğin ülkemizde de hayli popüler olan Knight Online, Metin2, Silkroad Online gibi F2P oyunlarda oyuncuların önemli çoğunluğu küçük çocuklar olduğu için, kitlenin kalitesi düşüktür. Bu durum diğer oyuncular için olumsuz bir oyun tecrübesi yaratmakta ve onları oyundan soğıtmaktadır. Irkçılık, hakaret, hile, dolandırıcılık gibi olumsuzluklar, bu tür kitlelerde görülmekte, bazen de bir topluluğa ithaf edilerek bir nevi etiketlenmektedir. Örneğin F2P oyunlarında Polonya lılar hile ve ırkçılık, Türkler ise hakaret etmeleriyle bilinmektedir. Resim 2 - World of Warcraft Admini Matematik Sorusu Çözüyor P2P oyunların bir başka avantajı da düzenli bir şekilde hataların düzeltilmesi ve yeni içeriklerin eklenmesidir. Bu sayede oyuncular oyunla gerçekten ilgilenildiğini düşünür. Düzenli olarak yeni içeriklerin eklenmesi, oyuncuların ilgisini üst düzeyde tutar ve yeni oyuncuların katılımını hızlandırır. Ayrıca oyunu tekdüzelikten ve uzun vadede oyuncu ve gelir kaybından kurtarır. Emre Yasin Çolakoğlu 8

5. Free to Play Modelinin Dezavantajları F2P ve P2P modelleri, birbirlerine fikir olarak zıt oldukları için bir yöntemin avantajı genellikle diğer yöntemin dezavantajı olarak karşımıza çıkmaktadır. Free to Play modelinin en önemli dezavantajlarından biri güvenlik konusu olmaktadır. Arkasında çok tanınmış yayıncılar olmayan oyunlar oyuncular tarafından kuşkuyla karşılanmaktadır. Ayrıca, kayıt olurken istenen veriler, oyuna ait sitenin genel tasarımı oyunculara bu konuda ilk fikirlerini verir. Genel olarak, geliri kullanıcıların mikro ödemelerine bağlı olduğu için değişken geliri olan firmalar, oyunları için sabit bir güvenlik ekibi bulundurmayı seçmemektedir. İleriki zamanlarda oyuncu kitlesi ve dolayısıyla gelirleri arttıkça bu yöntemi kullanmayı seçebilmektedirler. Bir diğer dezavantaj ise oyuncu kitlesidir. Genel olarak F2P oyunları herkes oynayabildiği için herhangi bir denetim olmamaktadır. Oynayanlar ise çoğunlukla kredi kartı olmayan ve bu yüzden P2P oyunları oynamayan çocuklar olmaktadır. Yaş ortalamasının düşüklüğünün sonuçları arasında hakaret, ırkçılık, Resim 3 - Hile F2P oyunlarda oldukça yaygındır. hile ve dolandırıcılık bulunmaktadır. Örneğin ülkemizde de oldukça popüler olan ve oynanan Knight Online oyunu, daha çok oyunu oynayan çocukların davranışları ile tanınmaktadır. Oyuncuların F2P oyunlar hakkında en çok şikayet ettikleri konu ise oyundaki gerçek parayla çalışan markettir. Bu market Power-up Store, Cash Mall gibi isimlerle de anılmaktadır. F2P oyunları paraları olmadığı için tercih eden kitle, bu marketlerin onların emeklerini hiçe saydığını ve parası olan herkesin onların emeklerine kolay bir şekilde sahip olduğunu iddia edip bu iş modeline karşı çıkmaktadırlar. Bu marketleri savunan oyuncu kitlesi ise, genel olarak çalışan ve oyuna ayırıcak Emre Yasin Çolakoğlu 9

saatleri çok olmayan insanlardan oluşmaktadır. Onlar çalışmak zorunda oldukları için rekabetten geri kaldıklarını, ve harcayacakları birkaç dolar onları bu rekabette yukarı ya taşıyacaksa bunun gayet adil olduğunu savunmaktadırlar. Resim 4 - Yakın Zamanda P2P'den F2P'ye dönen Team Fortress 2 ülkemizde de popüler bir oyundur. Ayrıca F2P oyunlarda P2P ye nazaran daha seyrek olarak yeni yamalar, güncellemeler ve içerikler görülür. Güncellemelerin belirli bir takvimi ve sistemi yoktur. Beta sürümde olmak veya hack gibi acil durumlar dışında yamalar nadirdir. P2P oyunların aksine, mali sebepler nedeniyle F2P oyunların kapanma ihtimali daima daha yüksek olmaktadır. Bu sebeple bazı oyuncular F2P oyunları uzun vadeli görmeyip, para harcamamakta bu ise oyunun kapanma ihtimalini daha da kuvvetlendirmektedir. Emre Yasin Çolakoğlu 10

6. Pay to Play Modelinin Zararları Aylık ücretli P2P oyunların en büyük dezavantajları, gene aylık ücretlerinin olmasıdır. Oyunların aylık ücretleri 13 (World of Warcraft), 14$ (Eve Online), 15$ (DC Universe Online) arasında değişmektedir. Neredeyse yıllık bazda 150$ ı geçen bu fiyatları çok bulan oyuncular F2P alternatiflere yönelmektedirler. Bazı oyuncular ise ebay gibi alışveriş sitelerinden ucuza prepaid card lar satın alma yoluna gitmekte ancak zaman zaman üçüncü parti satıcılar tarafından dolandırılabilmektedirler. Alışveriş oyunu işleten firmayla yapılmadığı için bu gibi durumlarda mali destek, geri ödeme gibi durumlar söz konusu olmamaktadır. Resim 5 - World of Warcraft abone sayısı - kaynak: mmodata.net Bir diğer unsur ise, oyuncuların bir süre oyuna ara vermesi gerektiğinde baş göstermektedir. Bazı oyuncular, oynadıkları oyunun işleyiş mekanikleri sebebiyle, sırf oynadıkları karakterlerin silinmemesi için aylık ücreti ödemeye devam etmek zorunda kalmaktadırlar. Ancak gitgide daha çok oyun, hesapların dondurulması ve istendiğinde tekrardan aktif hale getirilmesine izin vermektedir. Emre Yasin Çolakoğlu 11

P2P modeli, kararsız oyuncular için pek fazla yardım vaadetmemektedir. Oyunu denemek isteyen oyuncular çoğunlukla oyunu satın almalı ve ilk ay ücretini ödemek zorunda kalmaktadır. Bu da kararsız oyuncuları iten bir kavramdır. Bunu farkeden oyun şirketleri belirli süre veya seviye kısıtlamalarıyla çalışan deneme sürümlerini piyasaya sürmektedirler. 7. Ekonomik Örnekler Online oyun dünyası oldukça şaşırtıcı rakamları barındırmaktadır. Yapımcısı halka açık ve büyük bir şirket olan World of Warcraft, ekonomik verileri ile de şeffaf bir oyundur. 2009 yılı verilerine göre: World of Warcraft oyunu için yaklaşık 20.000 bilgisayar sunucu olarak çalışmaktadır. 1.3 petabyte alanda kullanıcıların verileri tutulmaktadır ve 75.000 CPU çekirdeği bu sunucularda bulunmaktadır. 5.5 milyon satır kod ve 2 milyon satır yazı ile oyunda yaklaşık 30.000 eşya, 7.600 görev, 1.400 lokasyonun verileri saklanmaktadır. Bütün bu sistemin günlük bakım masrafı ise yaklaşık $137.000 a tekabül etmektedir. World of Warcraft oyunu, sadece Kuzey Amerika ve Avrupa ki oyuncularından yıllık $800.000.000 kazanmaktadır. Buna rağmen oyunun en büyük oyuncu kitlesi, saat başına ödeme yapan Asya da dır. 2011 yılında P2P den F2P ye geçen Team Fortress 2 oyununun yapımcısı Valve şirketinin kurucu üyelerinden Gabe Newell, Seattle da verdiği bir röportajda, en ünlü oyunları Counter-Strike da fiyat indirimine gittiklerinde oyuncu sayısının arttığını ve bu yüzden gelirlerinin düşmediğini belirtmiştir. Aynı firma daha sonra başka bir oyununda %75 indirime giderek toplam gelirlerinde 40 kat artış gördüğünü açıklamıştır. Bu verilerin ardından Team Fortress 2 oyununu F2P ye çevirme kararı alan firma, oyuncu kitlesini 5 kat arttırmıştır ve mikro ödeme yapan oyuncuların oranını %30 olarak açıklamıştır. Emre Yasin Çolakoğlu 12

8. Sonuç İnternet in gitgide gelişmesiyle sürekli değişen kullanıcı istekleri, oyun firmalarında radikal değişikliklere gidilmesine neden olmuştur. Artık dergi aboneliği gibi oyun aboneliği yavaş yavaş piyasadan silinmekte, bunun yerine kullanıcıların oyuna değil sadece istediği içeriğe ödeme yaptığı, ve bu sayede daha pozitif bir kullanım tecrübesi yaratan, müşterinin isteklerine göre şekillenen bir sistem oluşmuştur. Ayrıca bu sistem, oyun firmalarına zarar vermemekte, çoğu firmanın gelirleri aynı kalmaktadır. Süreci iyi yöneten firmalar bu işte karlı bile ayrılmaktadır. Bu bağlamda P2P den F2P ye geçiş süreci hem oyun firmaları hem de oyuncular için kazançlı geçiyor denebilmektedir. Emre Yasin Çolakoğlu 13

Kaynakça Todd Bishop. (October 23, 2011). GeekWire. In How Valve experiments with the economics of video games. Retrieved 25.10.2011, from http://www.geekwire.com/2011/experiments-video-game-economics-valves-gabenewell. Anonymous. (2009). World of Warcraft Facts. Retrieved 24.10.2011, from http://i74.photobucket.com/albums/i257/baneus/wow_facts.jpg Nik Blomquist. (May 25, 2011). GameBreakers. In Age of Conan: Free To Play vs Pay To Play Comparison. Retrieved 23.10.2011, from http://www.gamebreakers.co/2011/05/age-conan-free-play-pay-play-comparison/- video-game-economics-valves-gabe-newell. Emor. (October 30, 2010). The Dark Side of MMORPGs. In Free to Play MMORPG Quality vs Pay to play. Retrieved 2011-09-30, from http://badmmorpgs.wordpress.com/2010/10/30/free-to-play-mmorpg-quality-vs-payto-play/. Robert Akron. (October 2, 2010). Davian Letter. In Free to play vs Pay to Play: Analysis (Part 1). Retrieved 2011-09-30, from http://davianletter.com/blog/2011/2/10/free-play-vs-pay-play-analysis-part-1. Pamela Blalock. (March 2, 2010). MMO Matchup. In Free-to-play versus pay-to-play. Retrieved 2011-09-30, from http://www.examiner.com/mmo-in-national/mmo-matchup-free-to-play-versus-pay-toplay. Sittinhere. (November 1, 2010). Seriousless News. In MMO Weekly Blog #1 F2P vs P2P. Retrieved 2011-09-30, from http://seriousless.com/news/425/gamers-corner-mmo-weekly-blog-1-f2p-vs-p2p/. Emre Yasin Çolakoğlu 14