YÖNETİM SİSTEMLERİ Alev ACAR Çevre Mühendisi Yönetim Sistemleri Uzmanı
Genel Bilgilendirme Çevre Yönetim Sistemi (ISO 14001) İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi (OHSAS 18001) Sosyal Sorumluluk Standardı (SA 8000)
STANDARTLAR Karışıklıktan kurtulma ve belirli bir düzen tesis etme gayreti STANDARTLAR Uluslararası ticaretin ortak dili Rekabet eşitliği Üretimde verimlilik İletişimde kolaylık Tüketicinin ihtiyaçlarına cevap verebilme
Kuruluşların ilkelerini, prosedürlerini ve faaliyetlerini yönetmeye ve sürekli olarak geliştirmeye yönelik kanıtlanmış bir çerçevedir. YÖNETİM SİSTEMLERİ
NEDEN YÖNETİM SİSTEMLERİ? Sosyal, çevresel ve finansal riskleri yönetmek Verimliliği artırmak Maliyetleri düşürmek Müşterilerin ve hissedarların memnuniyetini artırmak Marka ve itibarı korumak Sürekli gelişim sağlamak
BELGELENDİRME Belgelendirme, akredite bir üçüncü tarafın kuruluşu ziyaret edip yönetim sistemini değerlendirmesi ve kuruluşun standart olarak belirlenen prensiplere uyduğuna dair bir belge vermesidir.
BELGELENDİRMENİN YARARLARI Paydaşlara standartlara uygun biçimde çalışıldığını göstermek Faaliyetlerin sürekli geliştirilmesine ve daha iyi duruma getirilmesine yardımcı olmak Düzenli tetkik işlemi sayesinde çalışan sorumluluğunu, kararlılığı ve motivasyonunu artırmak Belirsizlikleri ortadan kaldırmak Genel performansı ve pazar fırsatlarını artırmak
ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ Hızlı nüfus artışı ve Sanayileşme Atıkların artması Doğal kaynakların tükenmesi Doğal ortamın yok olması Ozon tabakasının incelmesi İklim değişikliği Çevre Yönetim Sistemi, çevrenin korunmasını sağlayacak en etkin sistemlerden biridir.
ISO 14001 Kuruluşların faaliyetleri sırasında çevreye zarar vermemek veya potansiyel çevre etkilerini kontrol altına almak için gerekli yapılanmayı sağlamak üzere hazırlanmış uluslararası bir standarttır. Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu (ISO) tarafından yayınlanmıştır. Ürün standardı değil sistem standardıdır. ne üretildiği değil nasıl üretildiği Uygulanması gönüllülük esasına dayanır.
ISO 14001 - ANA ELEMANLAR Kaynak Yönetimi (hammadde, enerji vb.) - Yenilenebilir kaynaklar (rüzgar, güneş, jeotermal, su vb.) - Yenilenemez kaynaklar (petrol, kömür, doğalgaz vb.) Atık Yönetimi - Katı atıklar - Sıvı atıklar (atıksu, atık yağ) - Gaz atıklar (emisyon)
ISO 14001 - PRENSİPLER Yükümlülük altına girme ve politika Planlama Uygulama ve işlem Kontrol ve düzeltici faaliyet Gözden geçirme ve geliştirme
ISO 14001 - FAYDALAR Ulusal ve/veya uluslararası mevzuatlara uyum sağlamak Çevresel performansı artırmak Kirliliği kaynaktan başlayarak kontrol altına almak ve azaltmak Çevre etkilerinden kaynaklanan maliyetleri düşürmek Kaynakların etkin kullanılmasını sağlamak (enerji, su, vb. tasarrufu) Beklenmedik durumlara (deprem, yangın, sel vb.) ve kazalara karşı hazırlıklı bulunmak
ISO 14001 - FAYDALAR Uluslararası rekabette avantaj sağlamak İşletmenin itibar ve pazar payını artırmak Tedarik zincirinde yer alabilmek Tüketicinin çevre ile ilgili beklentilerine cevap verebilmek ve bilinçli tüketicilere erişilebilmek
İSG YÖNETİM SİSTEMİ Güvenli ve Sağlıklı Çalışma Ortamı İş Güvenliği Çalışan güvenliği İşletme güvenliği Üretim güvenliği İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, risk ve fırsatların daha sistematik ve verimli biçimde yönetilmesini sağlar.
OHSAS 18001 İşyerlerinde işlerin gerçekleştirilmesi sırasında, çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek kaza ve diğer etkilerden korunmak ve daha iyi çalışma ortamı sağlamak amacıyla tehlikelerin ve risklerin belirlenmesi ve bu tehlikelere ve risklere yönelik önlemlerin alınması çalışmalarının gerçekleştirildiği bir yaklaşımdır. İngiliz Standart Enstitüsü (BSI) tarafından yayınlanmıştır. Uygulanması gönüllülük esasına dayanır.
OHSAS 18001 - NİTELİKLER Jenerik: Dünyanın herhangi bir yerinde, herhangi bir şirket tarafından herhangi bir endüstri için kullanılabilir. Proaktif: Önleyici bir yaklaşım içerir. İsteğe bağlı: Her kuruluşun yönetimi kendi kontrol ve uygulama yöntemlerini seçebilir. Sürekli: Devamlı performans geliştirmesi sağlar. Sistem esaslı: Dokümante edilmiş yönetim kontrollerine dayanır. Değerlendirilebilir: Geçerli uygunluk tetkikleri için tutarlı bir benchmark oluşturur.
OHSAS 18001 - PRENSİPLER Temel çalışma mekanizması, çatı işlevi olan bir İSG politikasının oluşturularak planlamanın yapılması ve bu plana göre gerçekleştirilen faaliyetlerin kontrol edilerek gerek duyulduğunda düzeltilmesidir. Son aşamada üst yönetimin gözden geçirmesi söz konusudur. Sürekli iyileşmeyi hedef alan bir döngüdür.
OHSAS 18001 - FAYDALAR Ulusal ve/veya uluslararası mevzuatlara uyum sağlamak Çalışanları işyerinin olumsuz etkilerinden ve kazalardan koruyarak, rahat ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak Çalışan motivasyonu ve çalışan katılımını artırmak Önlemek ödemekten daha ucuz ve insancıldır İş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle oluşabilecek iş ve iş gücü kayıplarını en aza indirgeyerek, iş veriminde artışı sağlamak ve maliyetleri düşürülmek
OHSAS 18001 - FAYDALAR Çalışma ortamlarında alınan tedbirlerle, işletmeyi tehlikeye sokabilecek yangın, patlama, makine arızaları vb. durumların ortadan kaldırılması neticesinde işletme güvenliğini sağlamak İş performansını artırmak Diğer işletmeler ya da müşterilere karşı duyarlı, sorumlu bir imaj yaratmak Rakiplere karşı üstünlük sağlamak
SOSYAL SORUMLULULUK STANDARDI MÜŞTERİNİN BEKLENTİSİ KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ Müşterinin istediği ürünün güvence altına alınması + ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ Ürünün üretilirken çevreye minimum etki verilmesi + İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ SİSTEMİ Ürün üretilirken çalışanların sağlık ve güvenliğinin garanti altına alınması + SOSYAL SORUMLULUK Kuruluşların çalışanlarına karşı sosyal sorumluluklarını da yerine getirmeleri müşterileri tarafından bekleniyor.
SA 8000 Hizmet veya üretim süreçlerinin, insan haklarının gereği olan değerlere uygun bir sistem altında çalıştığını güvence altına almaya odaklanmıştır. Uluslararası Sosyal Sorumluluk (SAI) -daha önce bilinen adıyla CEPAA- tarafından yayınlanmıştır. Uygulaması gönüllülük esasına dayanır.
SA 8000 TEMEL DAYANAKLAR İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Konvansiyonları İlgili ILO Sözleşmeleri
Çocuk Emeği Zorla Çalıştırma İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sendika Özgürlüğü ve Toplu Pazarlık Hakkı Ayrımcılık Disiplin Uygulamaları Çalışma Saatleri Ücretlendirme Yönetim Sistemleri SA 8000 - KAPSAM
SA 8000 - FAYDALAR Yüksek motivasyonlu iş gücü sağlamak Daha kaliteli ürünler ve daha yüksek üretkenlik elde etmek Piyasadaki rakiplerden firma ve marka olarak bir adım öne çıkmak Müşteri gözünde iyi bir imaj oluşturmak Sürekli gelişim ve daha iyi tedarik zinciri yönetimi sağlamak Büyük firmalar tarafından tedarikçi seçiminde öncelik kazanmak
SONUÇ Yapılan işlerin artık tüm dünya normlarında kabul edilir düzeyde olması ve Türk üreticilerin global arenada tüm dünyanın kabul ettiği standartlarda ve bilinçle üretim yapması artık kaçınılmaz hale geliyor. Bu süreçte gerekli değişimi yaşamayanlar başarılı olamayacak, rekabetçi piyasanın sürekli değişimi ve gelişimine uyum sağlamayı gerektiren düzeni içerisinde yok olup gidecekler.
TEŞEKKÜRLER...