Petroturk Kurumsal Yayınıdır
ANALİZ Otomasyon Cezaları, Epdk 1 Mart 2014 Değişiklikleri ve Değerlendirme Sayfa 10 Sayfa 6 GÜNDEM 6518 Sayılı Kanun un İnternet Kullanımı Üzerine Olası Etkilerinin Değerlendirilmesi Sayfa 8 > BU SAYIDA NELER VAR? Editörden Haberler Sektörel Gelişmeler Söyleşi Erşan Akaryakıt ve Lojistik Gölbaşı Simya Petrol Şenlik Petrol Üstün-El Petrol ADRENALİN 03 04 05 16 18 20 22 26 SAĞLIK Romatizmal Hastalıklar Sayfa 24 ANALİZ Araç Muayenesi ile İlgili Bilmeniz Gerekenler ve Adım Adım Muayene Sayfa 28 Sayfa 32 HOBİ GEZİ Sayfa 38 Sayfa 12 01
> Petroturk Kurumsal Yayınıdır Yeni sayımızla sizlere ulaşabilmenin mutluluğu içerisindeyiz. Oldukça zengin bir içerikle hazırlanan dergimizin ilk yazısı sektörden güncel haberlerin aktarıldığı sektördeki son gelişmeler başlıklı yazımızdır, güncel bilgilerin verildiği yazımızın ardından Hukuk Müşavirimiz Avukat Yahya Murat Kurt un Otomasyon, Epdk, 1 Mart 2014 Değişiklikleri ve Değerlendirmeler başlıklı yazısıdır. 1 Mart sürecinin sektöre getireceği değişikliklere dikkat çeken yazı okumaya değer. Türkiye Ekonomi Banka sının katkısıyla hazırlanan Anadolu nun En Büyük 100 Şirketi araştırmasın da, ilk büyük 100 şirket arasına girmeyi başardık ve sevincimizi dergimizin kapağına yansıtarak sizlerle paylaşmak istedik. Bu sayımızda da keyifle okuyacağınız röportajlarımız sizleri bekliyor. İlk olarak, Balıkesir bayimiz Rüstem Demir dergimize konuk oluyor ve değerli görüşlerini bizlerle paylaşıyor, daha sonra Adıyaman bayimiz Erdal Yetiş ve yarım asırlık tecrübesiyle Denizli de hizmet veren bayimiz Süleyman Şenlik dergimizi onurlandırıyor. Son olarak da İzmir Üstün-El Petrol ün yeni kuşak temsilcisi Engin Üstün röportaj sayfalarımızı renklendiriyor. Keyifle okuyacağınız bir sayıyla sizleri baş başa bırakıyorum. Sevgiler 03
haber sektör > PETROTURK AİLESİNDEN HABERLER Petroturk, Anadolu nun En Büyük 100 Şirketi arasında. Anadolu nun En Büyük 100 Şirketi araştırmasının sonuçları açıklandı. Türkiye Ekonomi Bankası nın katkılarıyla hazırlanan listede enerji sektörü şirketleri de boy gösterdi. Akaryakıt sektöründe faaliyet gösteren N-PET Anadolu nun en büyük yüz şirketi arasına girdi. En büyük yüz şirketin arasında, enerji sektöründen de önemli şirketler bulunuyor. Anadolu nun en büyük yüz şirketi arasında yer alan enerji şirketleri ve ciroları ve sırasıyla şöyle: 65. N-Pet Petrol Ürünleri Ciro: 444 milyon 87 bin 429 51. Bis Enerji Elektirik Üretim Ciro: 504 milyon 210 bin 621 46. Kayseri Civarı ve Elektrik (KCETAŞ) Ciro: 544 milyon 50 bin 364 TL 41. Tırsan Treyler Sanayi Ciro:629 milyon136 bin 307 34. Sanko Enerji Sanayi Ciro: 673 milyon 694 bin 353 15. Hes Kablo A.Ş. Ciro:1 milyar 95 milyon 3 bin 553 Petroturk, dolum tesislerinde yangın tatbikatı yapıldı. Aramıza Yeni Katılan Bayilerimiz HASAN ERTAŞ MANİSA ÖZÇELİKLER DEMİR AYDIN AC LİMAN İŞLETMECİLİĞİ KONYA ERŞAN AKARYAKIT BALIKESİR BAŞAKGAZ POLİKARBON - DİNAR AFYON ÜSTÜN-EL İNŞAAT İZMİR SAMED PETROL KONYA İMECELER AKARYAKIT ÇORUM ATİLLA KAYA KARAMAN PARLAKLAR NAKLİYE TOKAT ÇELEPOĞULLARI PETROL SAMSUN OĞUZHAN ÖZALTIN KONYA İBRAHİM KANBER MANİSA ZAFER ÖZSES-ÖZSES PETROL HATAY ŞAHİNEL PETROL AFYON FMS PETROL MARDİN ÇE-PA PETROL ADANA GAPET PETROL ŞANLIURFA HAKAN ÖZSOY NİĞDE Sektördeki Son Gelişmeler ÜRETİM üretimi 942.350 ton olurken, toplam petrol ürünleri üretimi 1.803.109 ton olarak gerçekleşmiştir. göre 2013 yılı Ocak-Aralık aylarında toplam üretimi yaklaşık %2,6 azalarak 21.548.321 ton olmuştur. İTHALAT ton olarak gerçekleşmiştir. ton olarak gerçekleşmiştir. aynı dönemine göre %4,8 azalarak 18.554.156 ton olmuştur. aylarında motorin ithalatı %13,7 artarak 9.702.268 ton olarak gerçekleşmiştir. İHRACAT olarak gerçekleşmiştir. havacılık yakıtları ihracatı geçen aya göre %10,4 azalış göstererek 257.954 ton olurken, bu oran Denizcilik yakıtlarında %31,2 artış göstererek ile 202,976 ton olmuştur. aynı dönemine göre %4,7 azalarak 2.505.037 ton olmuştur. göre 2013 yılı Ocak-Aralık aylarında %21,9 artarak 3.372.842 ton olurken bu durum denizcilik yakıtlarında %14,9 azalışla 1.818.990 ton olmuştur. BAYİLER ARACILIĞI İLE YAPILAN AKARYAKIT SATIŞLARI türlerinin %71,14 ünü, benzin türlerinin %99,30 unu ve gazyağının da %53,41 ini pompa aracılığı ile satmıştır. konusu ürünlerin istasyonlu ve istasyonsuz bayilerin tankına giriş olmadan yapılmıştır. yapılan satışların %98,38 lik kısmını beyaz ürün (benzin ve motorin türleri) satışları oluşturmaktadır. siyah ürün satışlarının %67,95 lik kısmını kalorifer yakıtı satışları oluşturmaktadır. banka kartı ile yapılan işlemlerin sırasıyla %9.87 lik ve %6,67 lik kısımları akaryakıt bayileri tarafından gerçekleştirilmiştir. banka kartı ile yapılan işlem tutarlarının sırasıyla %10,64 lük ve %10,42 lik kısımları akaryakıt bayileri tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, aynı dönemde bayiler tarafından kredi ve banka kartları ile yaklaşık 3,95 milyar TL lik akaryakıt satışı yapılmıştır. FİYAT HAREKETLERİ 2013 dönemine göre %1,5 artarak 4,87TL/L olmuştur. 2013 dönemine göre %1,6 artarak 4,44 TL/L olmuştur. YURT İÇİ SATIŞLAR ton olarak gerçekleşmiş, motorin satışları ise 1.422.861 ton olmuştur. aylarında yurtiçi benzin türleri satışları %0,6 artarak 1.860.715 ton olarak gerçekleşmiş, motorin türleri satışları ise %67,1 artarak 16.762.739 ton olmuştur. EPDK Petrol Piyasası Sektör Raporu Aralık 2013 den alınmıştır. 04 05
Av. Yahya Murat KURT Petroturk Vekili Mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir enerji piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması amaçlanmaktadır. analiz OTOMASYON CEZALARI, EPDK 1 MART 2014 DEĞİŞİKLİKLERİ VE DEĞERLENDİRMELER Sektörümüzde, 12.11.2013 tarihi itibariyle, 892 akaryakıt istasyonunda otomasyon sistemi kurmayan 44 dağıtım şirketine 659 milyon 782 bin lira idari para cezası uygulanmasına karar verilirken, bu tutar Cumhuriyet tarihinde özel sektöre tek seferde kesilen en büyük ikinci ceza oldu. Uzun süredir soruşturması süren otomasyon konusunu Kurul karara bağlarken, otomasyonu kurmayan ve daha önce belirlediği 48 kriteri ihlal eden dağıtım şirketlerine idari para cezası uyguladı. Buna göre, yaklaşık 660 milyon TL lik otomasyon cezalarında, pazar payı sıralamasında ilk 5 te bulunan firmaların payı yalnızca yaklaşık 33 milyon 300 bin TL ve yaklaşık 45 istasyon olduğu belirtilmektedir. Buna karşılık en ağır cezayı alan 6 firmanın toplam ceza miktarı 494 milyon TL nin üzerinde olduğu ve resmi olmayan açıklamalara göre bu firmaların Pazar payı sıralamasında 10 ile 20. sıra aralığında olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca, teknik düzenlemelere aykırı ürün bulunduğu tespit edilen LPG dağıtım firmalarından 16 sının dağıtıcı veya depolama lisanslarının iptal edilmesine de karar verilmiştir. Bu 16 LPG dağıtım firmasının, iptal edilen toplam dağıtıcı ve depolama lisansı sayısının 22 olduğu ifade edilmektedir. Uygulanan cezaların iptali için dağıtıcıların yargı yoluna gitmek üzere çalışmalarını sürdürdükleri, en güçlü savunma noktalarının ise, özellikle Petrol Piyasası Kanunu nun 7. maddesinde kurulması öngörülen ve EPDK 1240 sayılı Kurul Kararı nın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (ı) bendi gereğince, 30.06.2011 tarihi itibariyle tamamlanması zorunlu kılınan denetim sisteminin kurulmama- ler Kanunu nun Suçların İçtiması nı düzenlediği 15 inci tek bir sistem kurma zorunluluğu karşısında, Uyuşmazlığa konu olayda tek bir ihmali hareket ve tek bir kabahat olması dolayısıyla yaptırımın her bir istasyon için ayrı ayrı uygulanmak yerine, tek bir cezanın uygulanması gerektiğidir. Daha önceki uygulamalara benzer şekilde, suç ve ceza nispetsizliği, yine dikkat çekici boyuttadır. Kaçak akaryakıtın önlenmesi adına yapılmaya çalışılan ve netice itibariyle dürüst piyasa aktörleri açısından da olumsuz ve yıkıcı etkileri olan bu cezaların tahsil kabiliyetinin olmadığı 0 da ayrı bir gerçekliktir. Ülkemizde halen devam eden kaçak akaryakıt sorunun çözümü için daha temel ve yapısal çözümler üretilmeden, ağır cezalar uygulamanın isabetli olmadığı, sektörü regüle etmediği de ortadadır. Şirketimizin, 232 bayisi ile, bu sıkıntılı ve fırtınalı süreci, tüm birimlerin özverili ve disiplinli çalışmaları sonucu, hiçbir ceza almaksızın, geçirmiş olduğunu da gururla ifade etmek gerekmektedir. Önümüzdeki dönemde de daha sıkı bir disiplin ve dikkat ile süreçlerin yönetileceğine inancım tamdır. 1 MART 2014 DEĞİŞİKLİKLERİ VE DEĞERLENDİRMELER Sektörde henüz 12 Kasım depreminin artçı etkileri sürerken, EPDK tarafından 06.10.2013 tarihinde yayınlanan değişik 1240 sayılı Kurul Kararı nda yer alan ve 01 Mart 2014 tarihinde yürürlüğe girmesi beklenen, radikal değişiklikler ile sektörde yeni bir hareketlilik yaşanmaya başlandı. Bu doğrultuda, EPDK Ankara Merkezi Konferans Salonu nda 07 Şubat 2014 tarihinde tüm dağıtıcılar ve sektörün bazı temsilcilerinin davet edildiği, son derece geniş katılımlı ve ilgi duyulan toplantı, Petrol Dairesi Başkanı Taner Mutlu nun açılış konuşması ile başladı. Toplantının esas amacının 1 Mart 2014 de yürürlüğe girecek değişikliklere dair sektörün fikirlerini almak ve hazırlık durumunu görmek olduğunu ifade etti. Yapılan sunumlar esnasında, sektör temsilcilerinden gelen sorular, açıklamalar ve eleştiriler, yeni uygulamalar sebebiyle yaşanan tedirginliğini açıkça ortaya koymaktaydı. Yapılan sunumların ana başlıkları aşağıda görülmekte olduğu üzere beş başlıkta toplanmıştır. 1 sal kimlik açısından Sorumluluk Süreleri 2 Mevzuata aykırı hallerin tespiti ve EPDK ya bildirilmesi süreci 3 Otomasyon sistemine izinsiz müdahalelerin bildirilmesi 4 Anlık erişim detayları 5 Diğer konular. Yukarıda belirtilen ve teknik detaylar içeren konular elen- çıktığı görülmektedir. Birincisi 1240 sayılı Kurul Kararı nın 4 üncü maddesinin birinci Piyasası Lisans Yönetmeliği nde öngörülen süreler içerisinde dağıtıcı tadili değişikliği yapılıncaya veya ilgili bayilik lisansı sona erinceye/iptal edilinceye kadar istasyonda bulunan istasyon otomasyon sistemini çalışır halde tutma yükümlülüğü getirilmektedir. Bu da dağıtıcının sözleşmesini feshettiği bayisinde kurulu olan kurumsal kimliğini 3 ay boyunca sökememesi ve fesih sonrasında dahi 3 ay boyunca EPDK ya söz konusu bayi ile ilgili veri aktarımının devam etmesi, otomas- sonrasında, dağıtıcı ile bayi arasında ticari ilişkinin bittiği hukuken net olmasına rağmen, kurumsal kimliği ile dağıtıcının hala münfesih bayiye ait akaryakıt istasyonunda markası ile varlığını sürdürmesinin ciddi bir prestij kaybı yaratacağı her türlü şüpheden uzaktır. Ancak, EPDK yetkilileri bu durumu, mevzuatımızda beyaz bayraklı akaryakıt istasyonu kavramının bulunmaması sebebiyle, sektörde bir bütünlük ve devamlılık unsuru olması gerektiği gerekçeleriyle açıklamaya çalışmaktadırlar. 1 Mart 2014 tarihinden sonra, sorumluluk sürelerinin fesih sonrasında dahi devam etmesi gerekeceğine dikkat çekmek istiyoruz. ne aykırı durum oluşması, mutabakatsızlık kriteri olan %3 ve 288 Lt deviasyon, dolum sorunları, veri olmaması, 4 gün üst üste veri gönderilememesi, dağıtıcı dışında herhangi bir yerden akaryakıt ikmali yapılmış olması, kaçak dolum tespitleri, her nevi manipülasyon tespitlerinde, kayıt dışı tüm satışlarda ikmal durdurulmalı ve ardından mutlak surette fiilen istasyonda tutanak tutulmalıdır. Tutanakta 3 imzanın bulunması şekli şart olup, bu imzalar muhakkak lisans sahibi dağıtıcı firma ve bayinin yetkilisi olması (bayi imza atmayı kabul ederse) zorunludur. Birisinin imzadan imtina etmesi halinde bu husus şerh edilmek zorundadır. Neticede (kamu görevlisi lar içeren tutanak tutulması işlemi dağıtıcılar açısından, bayisi ile devam etmekte olan ticaretin olumsuz etkilenmesine neden olacak, özünde adli bir işlem olan kamusal bir yetkinin dağıtım firmalarına devredilmesi neticesini doğurduğundan bizce hukuken isabetsiz olup, kolluk kuvvetlerinden yardım talep edilmesi şartlarının belirsizliği ve bu sorumluluk verilmişken, neredeyse hiçbir yetkinin tanınmadığı hukuki bir paradoksun oluşmasına sebep olacaktır. Burada, EPDK tarafından gelen önemli paylaşımı not et- sürecinde delil olarak kabul edilmediği, bu nedenle bu verilere ilave olarak, TUTANAK tutmanın, yazılı delil oluşturmak amacıyla alternatifi olmayan bir yol olarak düzenlemede yer aldığını ifade etmişlerdir. ğıtıcı tarafından akaryakıt ikmalinin kesilmesini gerektiren 1 Koşulların 4 işgünü aralıksız sağlanamamış olması (% +/-3 koşulu). 2 Günlük verilerin 4 iş günü aralıksız gönderilememesi hali. 3 Kayıt dışı ikmal/satış olayının şüphesi ve tespiti 4 Kayıt dışı ikmal/satış nedeniyle mutabakatsızlık yaşanması hali. 5 Yılda 1 defa yapılacak olan yerinde otomasyon kontrolü esnasında sistemin doğru çalışmadığının belirlenmesi hali. Olarak belirlenmiş olup, bu hallerde dağıtım firmasının yakıt ikmalini kesmesi zorunludur. 1 Mart 2014 tarihi itibariyle, çizgi dışındaki bazı bayilerin ıslah edilmesine yönelik, sınırlar zorlanarak dağıtıcılara önemli yükümlülükler getirilmiş, dağıtıcılar eliyle sektörün disipline edilmesi çalışmaları başlatılmıştır. Yeni dönemde sektörümüze sorunsuz ve başarılı çalışmalar dilerim. 6 7
Nihat KAYAR İnternet kullanımı, çok sayıda temel hak ve özgürlükle doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili olduğu, bu temel hak ve özgürlüklerin temel kullanım aracı olduğu için, internet iletişimi konusunda yapılan düzenlemeler, Türkiye nin de içinde yer almaya çalıştığı çağdaş dünyanın ölçütlerine ve düzenlemelerine uygun olarak yapılmak zorundadır. gündem 6518 SAYILI KANUN UN İNTERNET KULLANIMI ÜZERİNE OLASI ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ İnternet kullanımı, bilgi edinme hakkı, özel ve aile yaşamının korunması, kişisel verilerin korunmasını isteme hakkı, ifade özgürlüğü, haberleşme özgürlüğü ve basın özgürlüğü gibi çok sayıda temel hak ve özgürlükle doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili olup, bu temel hak ve özgürlüklerin temel kullanım aracıdır. Bu nedenle, internet iletişimi konusunda yapılan düzenlemeler, Türkiye nin de içinde yer almaya çalıştığı çağdaş dünyanın ölçütlerine ve düzenlemelerine uygun olarak yapılmak zorundadır. Aşağıda 6/2/2014 tarih ve 6518 sayılı Aile Ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla, 4/5/2007 tarih ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun da yapılan değişiklikler değerlendirilmiştir. A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hükümleri ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nin Yaklaşımı. Türkiye nin de taraf olduğu ve 1982 Anayasası nın 90. maddesi gereğince iç hukukumuzun bir parçası olan AİHS, konu bağlamında tartışılan temel hak ve özgürlüklere ilişkin düzenlemeler getirmiştir. Sözleşme nin, Özel ve Aile Yaşamına Saygı Hakkı başlıklı 8. maddesine göre, Herkes, özel ve aile hayatına, konutuna ve haberleşmesine saygı gösterilmesi hakkına sahiptir. Ancak bu haklar, sınırlandırılabilir: (1) Bu hakkın kullanılmasına bir kamu otoritesi tarafından müdahale edilebilir. (2) Ancak kanunla sınırlanabilir. (3) Kanun, ölçülülük ilkesine uygun sınırlama getirebilir. (4) Kanun ancak ulusal güvenlik, kamu güvenliği, ülkenin ekonomik refahı, dirlik ve düzenin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın veya ahlakın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için sınırlama getirebilir. Sözleşme nin, İfade Özgürlüğü başlıklı 10. maddesine göre, yine Herkes, görüşlerini açıklama ve anlatım özgürlüğüne sahiptir. Bu hak, kanaat özgürlüğünü, kamu otoritelerinin müdahalesi ve ülke sınırları söz konusu olmaksızın haber veya fikir alma ve verme özgürlüğünü de içerir. Kullanılması görev ve sorumluluk yükleyen bu özgürlükler, demokratik bir toplumda, zorunlu tedbirler niteliğinde olarak, ulusal güvenliğin, toprak bütünlüğünün veya kamu güvenliğinin korunması, kamu düzeninin sağlanması veya suç işlenmesinin önlenmesi, sağlığın ve ahlakın, başkalarının şöhret ve haklarının korunması, gizli bilgilerin yayılmasının önlenmesi veya yargı gücünün tarafsızlığının sağlanması için kanunla öngörülen bazı şartlara, sınırlamalara ve yaptırımlara bağlanabilir. Sözleşme nin 10. maddesinde düzenlenmiş olan ifade hürriyetine ilişkin olarak, internet erişiminin engellenmesi konusunda AİHM de Türkiye aleyhine açılan bir dava, mahkumiyetle sonuçlanmıştır. 1 Somut olayda, Denizli Sulh Ceza Mahkemesi 23/6/2009 tarihinde, 5651 sayılı Kanunun 8/1(b) bendi gereğince, http://sites.google.com/site/kemalizminkarinagrisi/benimhikayem/atauerk-koessi/at isimli internet sitesi hakkında erişime engelleme kararı vermiştir. Bu karar, Atatürk ün manevi hatırasına hakaret içerikli ifadelerin bulunduğu sitenin sahibine karşı verilmiş bir tedbir kararıdır. Mahkeme, TİB in talebi üzerine 24/6/2009 tarihinde, 23 Haziran tarihli kararını düzeltmiş ve Google Sites isimli yer sağlayıcısı siteye erişimin tamamen engellenmesine karar vermiştir. TİB bu talebinin, ihtilaf konusu siteye erişimin engellenmesini sağlayacak tek teknik yol olduğunu, zira sitenin sahibinin yer sağlayıcısından alınan faaliyet belgesine sahip olmadığını ve yurt dışında yaşadığını belirtmiştir. Dava, Ahmet YILDIRIM isimli kişinin, kendi sitesine (http://sites.google.com/a/ahmetyildirim.com.tr/academic/) erişememesi üzerine açılmıştır. AİHM, söz konusu davada, başvuranın haber alma ve verme özgürlüğü hakkının ihlal edildiğine dair şikâyetinin kabul edilebilir olduğuna ve Sözleşme nin 10. maddesinin (İfade Özgürlüğü) ihlal edildiğine aşağıdaki gerekçelerle karar vermiştir: (a) 5651 sayılı Kanun, bir idari makam olan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına (TİB) geniş bir yetki vermektedir. Somut olayda, TİB in, siteye veya ilgili web alanına ilişkin herhangi bir soruşturma yürütülmeksizin ve özellikle tümden erişimi engelleme gerekliliği haklı gösterilmeksizin, siteye erişimin engellenmesi yönündeki tedbir kararının genişletilmesi talebinde bulunabileceğini göstermektedir. (b) 5651 m.8 in öngördüğü müdahale, öngörülebilirlik koşuluna uymamaktadır. (c) Düzenleme, demokratik bir toplumda hukukun üstünlüğünün gerektirdiği ölçüde, kişilerin yeterli bir koruma imkânına sahip olmasına da olanak tanımamaktadır. (d) Bu hüküm bağlamında tanınan haklar, ülke sınırları gözetilmeksizin korunmaktadır. (e) Karar, keyfi sonuçlar doğurmakta ve Google Sites kapsamında açılan tüm sitelere erişimin genel olarak engellenmesine yol açmaktadır. (f) İnternet sitelerine erişimin engellenmesine ilişkin hukuki kontrol, kötüye kullanma durumlarından kaçınmak amacıyla yeterli şartları taşımamaktadır: (g) Belirli bir siteye erişimin engellenmesine ilişkin tedbir kararının genel bir engelleme aracı olarak kullanılmasını önlemek için iç hukukta herhangi bir güvence sunulmamaktadır. 6518 sayılı Kanun la getirilen düzenlemeler, aşağıda açıklandığı gerekçelerle, bu gerekçelere yanıt verir nitelikte değildir. B. 1982 Anayasası Hükümleri. 1982 Anayasası, Özel hayatın gizliliği ve korunması (m.20), kişisel verilerin korunmasını isteme hakkı (m.20/son), Haberleşme hürriyeti (m.22), Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti (m.26), Bilim ve sanat hürriyeti (m.27) ve Basın hürriyeti (m.28) konularını ilgili maddelerinde düzenlemiştir. Buna göre, Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına, haberleşme hürriyetine, düşünce ve kanaat hürriyetine, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. Usulüne göre verilmiş hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan haller de de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri ile kişilerin üstü, özel kâğıtları ve eşyası arana- gizliliğine dokunulabilir. Yetkili merciin kararı 24 saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını el koyma- diliğinden kalkar. Bu sınırlama için aranan nedenler ise, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunmasıdır. Bu nedenler dışında sınırlama yapılamaz. 6518 sayılı Kanun la getirilen düzenlemeler, aşağıda açıklandığı gerekçelerle, Anayasal ilkelere de uygun değildir. Hemen söylemek gerekir ki 6518 sayılı Kanun, demokratik devlet ve hukuk devleti ilkelerine aykırı biçimde, sınırlama getirmekte ve hakların korunmasına yönelik sağlam hukuki güvenceler getirmemektedir. C. İnternet Mevzuatının Ve Uygulamalarının Dışarıdan Görünümü: Avrupa Birliği İlerleme Raporları. Avrupa Birliği nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, Türkiye hakkında 1998 yılından başlayarak her yıl İlerleme Raporu hazırlamaktadır. Raporlarda konuya ilişkin yer verilen ifadelere bakıldığında ulusal mevzuatın yetersiz olduğu ve mevcut mevzuatın uygulanmasında da sorunlar olduğu belirtilmektedir. Konunun ilk yer aldığı 2002 yılı Raporu na bakıldığında, internet içeriğine katı bir sansür 2004 yılı Raporu nda,... internet içeriği üzerinde sıkı bir sansür mevcut olduğu (s.27) belirtilmektedir. 2010 yılı Raporu na göre, İnternet siteleri sık sık yasaklanmakta... yasaklar kapsam ve süre bakımından orantısızdır... 5651 sayılı Kanun, ifade özgürlüğünü sınırlamakta ve vatandaşların bilgiye erişim hakkını kısıtlamaktadır... İnternet sitelerinin sık sık yasaklanması endişe sebebidir. (s.21). İnternet içeriği ve internet ortamına erişim sağlayıcıların çalışma koşullarının düzenlendiği kanunun ifade özgürlüğünü koruyan uluslararası standartlarla uyumlu olmadığı görülmektedir (s.56). İnternet sitelerine sık sık getirilen yasaklar endişe konusudur (s.78). 2012 yılı Raporu na göre, internet sitelerinin orantısız kapsam ve süreyle yasaklanması devam etmiştir... İfade özgürlüğünü sınırlayan ve vatandaşların bilgi edinme hakkını kısıtlayan, 5651 sayılı Kanun un revize edilmesi gerekmektedir. Bu konuda, kamu otoritelerinin müdahalesi olmadan bilgi ve fikirleri alma ve iletme hakkına ilişkin olarak Avrupa standartları ile uyumlu bir uygulama yapılması önemlidir... İnternet sitelerinin sıklıkla yasaklanması ciddi bir endişe kaynağı olmaktadır ve internet hakkındaki kanunun revize edilmesi gerekmektedir. (s.22). İnternet içeriğine ilişkin ifade özgürlüğünü kısıtlayabilecek hükümler ile yayıncılara yönelik yaptırımlar başta olmak üzere, bazı yasal hükümlerin çok geniş biçimde yorumlanması endişe uyandırmaktadır (s. 54). 2013 yılı Raporu na göre,... internet sitelerinin sık sık yasaklanması ve ifade ve basın özgürlüğünün uygulamada görsel işitsel alandaki düzenleyici makam tarafından ve yargının yaklaşımı nedeniyle engellenmesi dâhil olmak üzere, sorunlar devam etmektedir. (s. 3). İnternet sitelerinin orantısız kapsam ve süreyle yasaklanması devam etmiştir... Eylül de (2013)... Türkiye de 32 binden fazla internet sitesine erişim sağlanamamaktadır. İfade özgürlüğünü sınırlayan ve vatandaşların bilgi edinme hakkını kısıtlayan,... Kanun un Avrupa standartlarına uygun olarak revize edilmesi gerekmektedir. (s.53). D. 6518 Sayılı Kanun la Getirilen Düzenlemeler 1) Kanun un yapılma sürecinde demokratik kanun yapma yöntemi sınırlı olarak uygulanmıştır. 5651 sayılı Kanun da değişiklik getiren düzenlemeler, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı na ilişkin hazırlanan bir Torba Tasarı nın içerisine, iktidar milletvekillerinin, komisyon aşamasında sundukları teklif le ve Genel Kurulda kapsamını genişlettikleri son 8 9
dakika önergeleri ile ortaya çıkmıştır. Bu durum, TBMM TV görüşmelerinin sınırlı yayınlandığı da düşünüldüğünde, düzenlemelerin yeterince tartışılmadığı ve son yılların kanun yapma yöntemine uygun olarak bir oldu bitti mantığıyla hazırlandığını ortaya koymaktadır. 2) Yeni düzenlemede (6518 m.93), içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi kararı verme, Anayasal hakları hukuk devleti ve demokratik devlet ilkelerine aykırı biçimde, son derece kolaylaştırılmıştır. İçeriğe erişimin engellenmesi konusunda, önce yargı kararı, sonra engelleme biçimindeki kural, önce engelle, sonra yargı kararı biçimine dönüştürülmüştür. İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini de isteyebilir (6518 m.93/1). Mevcut Kanun da (m.9/1), kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişi, içerik veya yer sağlayıcısına başvurduktan ve başvurusu reddedildikten sonra sulh ceza mahkemesine başvurmak zorundaydı. Yeni düzenleme, içerik veya yer sağlayıcıya başvurmadan doğrudan sulh ceza hakimine başvurma olanağı da getirmiştir. İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişilerin talepleri, içerik ve/ veya yer sağlayıcısı tarafından en geç yirmi dört saat içinde (mevcut düzenlemede m.9/1 de iki gün için de) cevaplandırılır (6518 m.93/2). Hâkim, erişimin engellenmesi kararlarını, yalnızca kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verir. Zorunlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez (6518 m.93/4). Hâkimin bu madde kapsamında verdiği erişimin engellen- Mevcut düzenlemede Birlik yoktur. Yeni düzenleme ile Birliğe, yargı kararını uygulama yetkisi veriliyor.). Hâkim bu madde kapsamında yapılan başvuruyu en geç yirmi dört saat içinde (Mevcut düzenlemede m.9/2 de üç gün için de) duruşma yapmaksızın karara bağlar. Bu karara karşı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir (6518 m.93/6). Birlik tarafından erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğe erişimin engellenmesi kararının gereği derhâl, en geç dört saat içinde erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilir (6518 m.93/8). Bu madde kapsamında hâkimin verdiği erişimin engellenmesi kararına konu kişilik hakkının ihlaline ilişkin yayının veya aynı mahiyetteki yayınların başka internet adreslerinde de yayınlanması durumunda ilgili kişi tarafından Birliğe müracaat edilmesi hâlinde mevcut karar bu adresler için de uygulanır (6518 m.93/9). Sulh ceza hâkiminin kararını belirtilen şartlara uygun olarak ve süresinde yerine getirmeyen sorumlu kişi, adli para cezası Mevcut düzenlemede m.9/4, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.). 3) İçeriğe erişimin engellenmesi konusunda TİB e verilen yetkinin kapsamı genişletilmiştir (6518 m.94). Erişim Sağlayıcıları Birliği (ESB) veya TİB e verilen, yargı kararı olmadan içeriğe erişimi engelleme yetkisi ile, içeriğe erişimin engellenmesi kolaylaştırılmaktadır (6518 m.94). ESB ye, içeriğe erişimi engelleme konusundaki idarî işlemi (TİB kararını) uygulama yetkisi verilmektedir. Maddeye göre, internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden kişiler, TİB e doğrudan başvurarak (5651 m.9 da olduğu gibi, içerik sağlayıcısına veya yer sağlayıcısına başvurma biçimindeki uyarı yöntemi kullanılmadan) içeriğe erişimin engellenmesini isteyebi- yayının tam adresi (URL), hangi açılardan hakkın ihlal edildiğine ilişkin açıklama ve kimlik bilgilerini ispatlayacak bilgilere yer verilir. Bu bilgilerde eksiklik olması hâlinde talep işleme konulmaz. Başkanlık, kendisine gelen bu talebi uygulanmak üzere derhâl Birliğe bildirir, erişim sağlayıcılar bu tedbir talebini derhâl, en geç dört saat içinde yerine getirir. Ancak istemde bulunan kişiler, yayın içeriği nedeniyle özel hayatın gizliliğinin ihlal edildiğinden bahisle erişimin engellenmesi talebini talepte bulunduğu saatten itibaren yirmi dört saat içinde sulh ceza hâkiminin kararına sunar. Hâkim, kararını en geç kırk sekiz saat içinde açıklar ve doğrudan biri kendiliğinden kalkar. Hâkim tarafından verilen bu karara karşı Başkanlık tarafından 5271 sayılı Kanun hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir. Tablo: TİB in Doğrudan Erişim Engelleme Yetkisinin Kapsamı 5651 sayılı Kanun (Mevcut Kanun) Çocukların cinsel istismarı Müstehcenlik 6518 sayılı Kanun (Yeni düzenleme) Çocukların cinsel istismarı Müstehcenlik Fuhuş Özel hayatın gizliliğinin ihlali (gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde doğrudan Başkanın emri üzerine) *Erişimin engellenmesi kararı, amacı gerçekleştirecek nitelikte görülürse belirli bir süreyle sınırlı olarak da verilebilir. TİB e mahkeme kararı olmadan, yalnızca özel hayatın gizliliğinin ihlali gerekçesiyle (müstehcenlik, çocukların cinsel istismarı ve fuhuşa ek olarak) içeriğe erişimi engelleme yetkisi verilmektedir. Maddeye göre, özel hayatın gizliliğinin ihlaline bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde doğrudan Başkanın emri üzerine erişim engellenmesi Başkanlık tarafından yapılır. Bu karara karşı sulh ceza mahkemesine itiraz edilebilir (6518 m.94/8). Bu düzenleme ile, daha önce yalnızca müstehcenlik ve çocukların cinsel istismarı ile sınırlı tutulan TİB in doğrudan erişimi engelleme yetkisi, özel hayatın gizliliğinin ihlâli gibi ucu açık ve belirsiz bir kavramla yasama oranı tarafından kullanılması gereken önemli bir yetki, yasama yetkisinin devredilmesini yasaklayan Anayasa nın 8. maddesine aykırı olarak TİB e verilmektedir. 4) Yeni düzenleme ile, Erişim Sağlayıcıları Birliği adı altında, Türk Tabipler Birliği benzeri yeni bir kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu oluşturulmuştur (6518 m. 90). ESB, özel hukuk tüzel kişiliğini haiz olup, erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasını sağlamak üzere kurulmuştur. ESB, tüm internet servis sağlayıcıları ile internet erişim hizmeti veren diğer işletmecilerin katılmasıyla oluşan ve koordinasyonu sağlayan bir kuruluştur. Birliğe üye olmayan internet servis sağlayıcıları faaliyette bulunamaz. 5651 sayılı Kanun daki (m.8) katalog suçlar (İntihara yönlendirme, Çocuk la rın cin sel is tis ma rı, Uyuş tu ru cu ve ya uya rı cı mad de kul lanılmasını kolaylaştırma, Sağlık için tehlikeli madde temini, Müstehcenlik, Fuhuş, Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suç la rı; Ata türk Aley hi ne İş le nen Suç lar Hak kın da Ka nun da yer alan suç lar) dışındaki erişimin engellenmesi kararları erişim sağlayıcılar tarafından yerine getirilir. Kararların uygulanması amacıyla gerekli her türlü donanım ve yazılım erişim sağlayıcıların kendileri tarafından sağlanır. Anayasa nın 135 inci maddesine göre bu tür kurumlara, özel değil ancak kamu hukuku tüzel kişiliği verilebilir. Çünkü bu kurumlar, kanunla düzenlenmekte ve kamu gücü ayrıcalıklarıyla donatılmaktadırlar. Birlik, Tüzüğünün Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından incelenerek uygun bulunmasını müteakip faaliyete başlar hükmü, idarî vesayet denetimi anlamına gelir. TTB ve TMMOB gibi meslek kuruluşlarının yetkileri daraltılırken, ESB ye sansür kurumu niteliği verecek düzeyde kamu gücü ayrıcalık ve yetkilerinin verilmesi hukuka aykırıdır. Anayasa ya göre mahkeme veya kanunla yetkili kılınan idarî merciler bu kararı verebilir. Oysa, ESB, tipik bir kamu kurumu değildir.3 5) Toplu kullanım sağlayıcılarının sorumlulukları artırılmıştır (6518 m.91) Kişilere belli bir yerde ve belli bir süre internet ortamı kullanım olanağı sağlayan toplu kullanım sağlayıcıları, ticari amaçla olup olmadığına bakılmaksızın, konusu suç oluşturan içeriklere erişimin engellenmesi ve kullanıma ilişkin erişim kayıtlarının tutulması hususlarında belirlenen tedbirleri almakla, ailenin ve çocukların korunması, suçun önlenmesi ve suçluların tespiti kapsamında belirlenen tedbirleri almakla yükümlüdür. Aksi halde, yükümlülükleri ihlal eden ticari amaçla toplu kullanım sağlayıcılarına, uyarma, idari para cezası verme veya üç güne kadar ticari faaliyetlerini durdurma müeyyidelerinden birine karar vermeye mahalli mülki amir yetkilidir. 6) İçerik sağlayıcının sorumlulukları artırılmıştır (6518 m.87). İçerik sağlayıcı, internet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişilerdir. Mevcut düzenlemede (m.4), içerik sağlayıcı, yalnızca, internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumlu iken, artık, Başkanlığın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim etmek ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri almaktan da sorumludur. 7) Yer sağlayıcının sorumlulukları artırılmıştır (6518 m.88). Yer sağlayıcı, hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten gerçek veya tüzel kişilerdir. 5651 sayılı Kanun da (m.5), yer sağlayıcının yükümlülükleri, içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmak, haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak imkân bulunduğu ölçüde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmak la yükümlü iken yeni düzenlemede, sorumlulukları artırılmış ve sorumluluklarını yerine getirmediği takdirde, yaptırım uygulanması hükme bağlanmıştır. 8) 6518 sayılı Kanun, 5651 sayılı Kanun da zaten varolan internet ortamında gerçekleştirilen her türlü erişime ilişkin olarak taraflar, zaman, süre, yararlanılan hizmetin türü, aktarılan veri miktarı ve bağlantı noktaları gibi değerleri gösteren trafik bilgilerini saklama süresini genişletmektedir. Yeni düzenlemeye göre, yer sağlayıcı, yer sağladığı hizmetlere ilişkin trafik bilgilerini bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak (mevcut düzenlemede altı aydan az ve iki yıldan fazla olmamak) üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. Yer sağlayıcı, Başkanlığın talep ettiği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim etmekle ve Başkanlıkça bildirilen tedbirleri almakla yükümlüdür. Yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında TİB, idari para cezası verir. 3 Halihazırda, toplamda 523 işletmeciye ait 843 adet yetkilendirme bulunmaktadır. http://yetkilendirme.btk.gov.tr/yetkilendirme/(erişim: 17/2/2014). Görüldüğü gibi, yeni düzenleme, mevcut Kanun da zaten varolan trafik bilgilerini saklama süresini uzatarak alt sınırı 6 aydan bir yıla çıkarmaktadır. Ayrıca, yürürlükteki Kanun da olmayan bir şekilde, TİB in istediği bilgileri talep edilen şekilde Başkanlığa teslim etmek ve bildirilen tedbirleri almak yükümlülüğü getiriliyor. Yürürlükteki düzenlemede (m.6/1-c), erişim sağlayıcı, Faaliyetine son vereceği tarihten en az üç ay önce, trafik bilgilerine ilişkin kayıtları Kuruma teslim etmekle yükümlüdür. Bu düzenleme, herhangi bir yargı kararına dayanmaksızın, tüm internet kullanıcılarının, kullanım bilgilerinin idareye verilmesi anlamına gelmektedir. Bu durum, özellikle özel ve aile yaşamının gizliliği ile kişisel verilerin korunması hakkı açısından ciddi sorunlar yaratma potansiyeli taşımaktadır. Çünkü Anayasa ile tanınmış yargısal güvence gözardı edilmektedir. Ayrıca, 2010 referandumu ile Anayasal bir hak olarak düzenlenen kişisel verilerin korunması hakkına ilişkin uyum kanunu, yaklaşık 3 yıl geçmiş olmasına karşın henüz çıkarılmamıştır. Bu durum, kişisel verilerin korunması konusunda uyulması gereken idarî usullerin belirsizliği ve yokluğu anlamına gelmektedir. Sonuç 5651 sayılı Kanun u değiştiren 6518 sayılı Kanun, mevcut Kanun a yöneltilen eleştirileri karşılamak yerine, internet kullanımını hukuka aykırı biçimde sınırlandırmakta, yargı denetimini zayıflatmakta ve idareyi neredeyse tek belirleyici konumuna getirmektedir. TİB, olağanüstü yetkilere sahip süper bir idari kurum durumuna getirilmiştir. Oysa, güçlü ve denetimsiz yürütme, temel hak ve özgürlükler için en büyük tehdittir. 6518 sayılı Kanun un mevcut haliyle çıkmasını, neredeyse hükümet dışında destekleyen hiçbir kişi ve kurum yoktur. Yürürlükteki 5651 sayılı Kanun a getirilen eleştirileri kat be kat artıran düzenlemeler yapılmıştır. 5651 sayılı Kanun, ülke içinde ve dışında özellikle, internet sitelerine erişimin hangi durumlarda engelleneceğini düzenleyen katalog suçlar ın kapsamının genişliği ve yargı kararı olmadan TİB in kimi durumlarda erişimi engelleme yetkisine ilişkin düzenleme nedeniyle zaten ülke içinde de eleştirilmekteydi. 6518 sayılı Kanun, başta AİHS ve AİHM içtihatlarına olmak üzere, Türkiye nin de taraf olduğu konuya ilişkin diğer uluslararası düzenlemelere de aykırıdır. 6518 İçeriğe erişimin engellenmesi konusunda, önce yargı kararı, sonra engelleme biçimindeki kuralı, önce engelle, sonra yargı kararı biçimine dönüştürmüştür. İnternet kullanımı, çok sayıda temel hak ve özgürlükle doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili olduğu, bu temel hak ve özgürlüklerin temel kullanım aracı olduğu için, internet iletişimi konusunda yapılan düzenlemeler, Türkiye nin de içinde yer almaya çalıştığı çağdaş dünyanın ölçütlerine ve düzenlemelerine uygun olarak yapılmak zorundadır. 6518 sayılı Kanun un Anayasa Mahkemesi nin önüne gelmesi durumunda, kimi hükümlerinin iptal edilmesi güçlü bir olasılık olarak görülmektedir. Aksi takdirde 6518 sayılı Kanun un düzenlemelerinin uygulanmaya başlamasından sonra AİHM e yapılan başvurular artacak ve Türkiye çok sayıda mahkumiyet kararlarıyla karşılaşacaktır. 10 11
hobi Klasik Otomobil Tutkusu Günümüzde birbirinden farklı teknolojik donanımlara sahip yeni model araçlar varken neden bazı insanlar yüksek miktarlar karşılığında klasik otomobil almak istiyor? Bunun tek cevabı tutku mu? Belki de bu pahalı merak sadece bir hobi değil, bir yatırım aracı olarak da ilgi görüyor olabilir. Her ne olursa olsun bütün toplumlarda klasik otomobil tutkusu her zaman canlı olacak ve ilgi çekmeye devam edecek. Bu hobiye sahip insanların belirttiği farklı noktalar var. Kimi çocukken seyrettiği bir filmin etkisinde kalarak bu meraka sürüklemiş, kimi büyüklerinden kalma otomobilleri koruyarak bu tutkuya sahip olmuş. Dünya da belirli zamanlarda ve farklı şehirlerde, satış veya sergileme amaçlı klasik otomobil fuarları ya da açık arttırma pazarları kuruluyor. Buralara dünyanın her yerinden klasik araba tutkunları akın ediyor. Otomobilinizi bir klasik otomobil ile değiştirmeye ne dersiniz? Dünyada değişim kavramı gibi kaçınılmaz bir kavram da klasik tutkusudur. zen özlenen ve bize nostalji duygusunu yaşatan özel değerlerimiz vardır. Antika arabalar veya gerçek isimle Klasik Otomobiller gibi Bir asırdan fazla yanımızda olan bu araçlar arasında üretildikleri dönemlerde dünyaca kabul gören bir mükemmellik standardı yakalayabilmiş olanlar, sahip oldukları tüm teknik özellikler ve estetik yönleriyle Klasik Otomobil adıyla hayatımızda değişmez bir tutku haline gelmişlerdir. Günümüz otomobillerinde yaşanan sıradanlık duygusundan kurtulmak, farketmek ve farkedilmek istiyorsanız bu zevki tatmalısınız. İnanıyoruz ki, her şeyin fazlasıyla aynı olduğu dünyamızda klasik otomobil tutkusu sizi özel bir ayrıcalığına ulaştıracak. Otomobil Müzeleri İstanbul da geniş bir otomobil koleksiyonu bulunan dört müze ziyaretçilerini bekliyor. Rahmi. M. Koç Müzesi, sanayi müzesi kimliğinin yanı sıra aynı zamanda geniş bir otomobil koleksiyonuna da ev sahipliği yapıyor. Ural Ataman Klasik Otomobil Müzesi oldukça başarılı bir klasik otomobil müzesi. Mehmet Arsay Klasik Otomobil Müzesi, 70 in üzerinde modelle ziyaretçilerini ağırlıyor. Sabri Artam Vakfı Otomobil Müzesi ise en geniş koleksiyona sahip dört adreste otomobil meraklılarını bekliyor. Rahmi M. Koç Müzesi Rahmi M. Koç Müzesi Türkiye nin ilk ve en büyük sanayi müzesi. Ülkemizde ve dünyada sanayinin ilk günlerinden bugüne kadar kullanılan pek çok makine ve teçhizatı müzede görme şansına sahipsiniz. Burası aynı zamanda denizaltı, uçak, traktörler ve geniş bir otomobil koleksiyonu olan bir müze. Müzede 40 tan fazla otomobil sergilenmekte. Ayrıca on motosiklet ve iki antika bisiklet müzede sergilenen eşyalar arasında. Dünyadaki ilk ticari taşıtları da yine Rahmi Koç Müzesi nde görme şansına sahipsiniz. 12 13
hobi Ural Ataman Klasik Otomobil Müzesi Tarabya da bulunan Ural Ataman Klasik Otomobil Müzesi geniş bir klasik Amerikan koleksiyonuna sahip. Müzenin tasarımı da dönemin şartlarına göre planlanmış ve ortaya gezmesi çok zevkli bir otomobil müzesi çıkmış. Neon lambalardan benzin pompalarına, nostaljik kamyonlardan bisikletlere kadar müzede klasik pek çok farklı modelde aracı görme şansınız var. Amerikan otomobillerinin dışında pek çok farklı modelde Avrupa yapımı otomobile de ev sahipliği yapan müzede bir de hatıra eşya mağazası hizmet veriyor. Sabri Artam Vakfı Otomobil Müzesi Sabri Artam Vakfı Otomobil Müzesi, Türkiye deki ilk ve en geniş koleksiyona sahip otomobil müzesi. Kapılarını 1998 yılında ziyarete açan müzede hepsi birbirinden kıymetli 150 den fazla araç sergileniyor. Bu araçlar aynı zamanda sahip oldukları özelliklerle de ilgi çekici noktadalar. Örneğin Mustafa Kemal Atatürk ün kullandığı bir otomobil, İran şahının Rolls Royce u da bu müzede sergilenmekte. Haftanın 6 günü ziyarete açık olan müze Çengelköy de bulunuyor. Mehmet Arsay Klasik Otomobil Müzesi 1950 li yıllardan beri otomobil koleksiyonu yapan Mehmet Arsay ın 1994 yılında kurduğu Mehmet Arsay Klasik Otomobil Müzesi İkitelli de bulunuyor. Müzede 70 ten fazla klasik otomobil var. Amerikan araçlarından Avrupa modellerine kadar farklı tarzda ve çeşitte özel otomobillerin bir arada sergilendiği müzenin en ilgi çekici araçlarından bir tanesi Stanley Ex 1907 model buharla çalışan araç. Müze hafta içi ziyarete açık ve ücretsiz ziyaret edilebiliyor. 14
söyleşi SÖYLEŞİ Suat ÖZAĞI Kırıkkale Sevkiyat Ofisi Kendinizi tanıtır mısınız? Petroturk te kaç yıldır çalışmaktasınız? 1981, Samsun doğumluyum. Evliyim, bir kızım, bir oğlum var. Halkla İlişkiler ve Reklemcılık mezunuyum. Akaryakıt sektörüne 2007 yılında Apet bünyesinde sevkiyat personeli olarak başladım. Sonrasında Meram Akaryakıt ve İnter Oil de (Jetpet) satış, sevkiyat sorumlusu olarak çalıştım, 2011 yılında Petroturk ailesine katıldım ve son üç yıldır Kırıkkale sevkiyat sorumlusu olarak çalışmaktayım. Departmanınızda kaç kişi çalışmakta ve hangi hizmetleri sunmaktasınız? Kırıkkale sevkiyat ofisimizde tek olarak çalışmaktayım. Bayilerimizin akaryakıt talepleri ve nakliye ihtiyaçlarının karşılanması, çek, kredi kartı, banka hareketlerinin takip edilmesi ve sevk evraklarının düzenlenerek sevkiyatın gerçekleştirilmesi. Müşteri memnuniyeti için ne gibi çalışmalar yapmaktasınız? daha çok sertleşmesine sebeb olmuştur. Bu durum varlık sebebimiz olan müşteri (bayii) kavramını daha da önemli hale getirmiştir. Bayilerimizin beklentilerine ve şikayetlerine kayıtsız kalmak gibi bir lüksümüz olamaz. Bir Petroturk çalışanı olarak müşterilerimizi daha iyi anla- iletişim ve kişisel kalite konularında kendimizi geliştirmekteyiz. Petroturk, bu konularda düzenlemiş olduğu eğitim programlarıyla da bize yardımcı olmaktadır. Sorumluluğunuz kapsamındaki bölgeler ve ne tür ürünler sağlandığı hakkında bilgi verir misiniz? Petroturk, Kırıkkale sevkiyat ofisinden İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerindeki bayilerimize hizmet vermekteyiz. Tüpraş Kırıkkale rafinerisi, İzmit rafinerisi, Opet Giresun terminali, Bp Ankara ve Samsun terminallerinden benzin, motorin, gazyağı, kalorifer yakıtı, fuel oil gibi ürünler bayimizin nilir bir şekilde ikmali nakliyesi ve teslimatı gerçekleştirilmektedir. 16
bayi RÖPORTAJ Rüstem DEMİR Erşan Akaryakıt ve Lojistik Petroturk ü, gerçekten dürüst ve gerçekci bir ticaret sergiledikleri, verilen sözler ve yapacaklarının kararlı ve tutarlı olması bizim seçimimizi etkilemiştir. Dağıtım şirketimize bağlı diğer bayi arkadaşlarımızın tavsiyeleri de seçimimize yön vermiştir. ERŞAN AKARYAKIT VE LOJİSTİK Bize kendinizden ve iş yaşamınızdan bahseder misiniz? 1959, Iğdır doğumluyum. İlk ve Ortaöğretim tahsilimi Iğdır da tamamladım. Serbest ticaret ile başlayarak 1996 yılından bu yana Erşan Akaryakıt ve Erşan Lojistik şirketlerimizle hizmet vermekteyiz. Müşteri portföyünüzden ve verdiğiniz hizmetlerden bahseder misiniz? Müşteri memnuniyeti kapsamında ne tür çalışmalar gerçekleştiriyorsunuz? Temiz ve doğru bir ticaret vizyonumuzdur. Müşteri memnuniyeti ve kaliteli hizmet hedeflerimiz arasında ilk sıradadır. Erşan Lojistik şirketimiz ile yurtiçi taşımacılık hizmeti verdiğimizden hem müşteri hem de hizmet veren konumunda olduğumuz için müşterilerimizle empati kurabiliyoruz. Dürüst ve güler yüzlü bir şekilde bize ve dağıtım şirketimize yakışır bir hizmet vermekteyiz. Hizmete açıldığınız günden bu yana satışlar anlamında nasıl bir dönem yaşıyorsunuz? Akaryakıt sektöründe yaşanan gelişmeler büyük sıkıntılar ile karşılaşmamıza sebep oluyor. Akaryakıt sektöründen bayi kar marjlarının azlığı, rafineri fiyatı altındaki fiyatlarla yapılan satışlar, ÖTV suistimali yoluyla ürünlerin piyasaya pazarlanması bizim gibi bayileri çok zor duruma düşürmektedir. Bu dönemde faaliyet gösteren bayilerin çoğunluğu büyük yatırımlar karşısında aylık 3-4 bin lira gibi çok komik rakamlar kazanmakta ve daha kötüsü giderlerini karşılayamayan arkadaşlarımız var. Bu kazançlar ile bu sektör de tutunmaya çalışmamız bizim için acı verici bir durum. Sektörle nihai kullanıcı ile bayi arasındaki en önemli köprü ön saha personelleri. Sizin ön saha personelleri kriterleriniz neler? İşe alım sürecinde nasıl bir prosüdür uyguluyorsunuz? İstasyonunuzda kaç kişiye istihdam ediyorsunuz? Personellerimiz öncelikle dürüst, güler yüzlü ve tecrübeli personellerdir. Müşteri memnuniyeti sektörümüzün önemli kriterlerinden olduğundan bilinçli ve tecrübeli güler yüzlü personel seçmekteyiz. Öncelikle eski çalışanlarımızın yanında stajerlik gibi bir prosüdürle başlatıyoruz. İstasyonumuz da tüm hizmetler (Akaryakıt, Market, Restoran, Yıkama, Lastikçi) bulunmakta bu yüzden tesisimizde 14 personel mevcuttur. Gün geçtikçe istasyon marketleri önem kazanıyor. İstasyonlarınızdaki market uygulamalarınız hakkında bilgi verir misiniz? Marketin faaliyetleriniz içindeki yeri ve önemi nedir? Marketimiz en az akaryakıt hizmetimiz kadar bizim için önemlidir. 24 saat market hizmeti vermekteyiz. Faaliyet gösterdiğiniz şehirdeki istasyon sayısı hakkında bilgi verir misiniz? Bulunduğunuz bölgenin nüfusu ve sosyo ekonomik yapısı dikkate alındığında sizce bu sayı sizce az mı fazla mı? istasyon bulunmaktadır. Bölünmüş yol olmasından dolayı tabi karşılıklı olarak bu orantı değişmektedir. Ancak 30 km lik bir güzergahta, 9 istasyon olduğunu söyleyebilirim. Bu durum sektörümüzü önemli ölçüde zor durumda bırakmaktadır. Bu sayılar bizi olumsuz yönde etkilemektedir. Bir akaryakıt bayisi olarak bölgenizde yaşadığınız en büyük sorunları anlatır mısınız? Bunların giderilmesi için çözüm önerileriniz nelerdir? İzmir-Bursa-İstanbul yolu güzergahında faaliyette bulunmaktayız. Türkiye nin en işlek yollarından biri olmasına rağmen kazanç elde edemiyoruz. Çok sayıda bayi arkadaşlarımız giderlerini çıkarmakta zorluk yaşıyorlar. Rafineri fiyatı altında akaryakıt satışları ve illegal yollarla akaryakıt temin edip pazarlamalar yapılması ve azalma olmasına rağmen yine de 10 numara yağın akaryakıt olarak kullanılması. Bunların çözümü ise denetimlerin sıkılaştırılması ve artırılmasıdır. 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe giren, benzinde biyoetanol uygulaması hakkındaki düşünceleriniz nelerdir? Bu konuda tüketicilerden gelen geri bildirimler nelerdir? Bu konuda bir düşüncem yok. Müşterilerimiz de bu konuda bilgi sahibi değiller. TABGİS, gibi sektörün sesi olan sendikalara üye misiniz? Üye değilseniz bunun sebepleri nelerdir? Üye değilim. Sendika konusunda bir bilgiye de sahip değiliz. Dağıtım şirketi olarak Petroturk ü seçmenizin nedenleri nelerdir? Petroturk ü, gerçekten dürüst ve gerçekci bir ticaret sergiledikleri, verilen sözler ve yapacaklarının kararlı ve tutarlı olması bizim seçimimizi etkilemiştir. Dağıtım şirketimize bağlı diğer bayi arkadaşlarımızın tavsiyeleri de seçimimize yön vermiştir. İş hayatınızın dışında nasıl bir yaşamınız var? Uğraştığınız hobilerden bahseder misiniz? İş hayıtımın dışında öncelikle ailemle zaman geçirmeyi tercih ederim. Daha sonra arkadaşlarım ve dostlarımla birlikte vakit geçiririm. 18 19
bayi RÖPORTAJ Erdal YETİŞ Gölbaşı Simya Petrol Petroturk ile çalışmaya başlamadan önce diğer bayilerinden referans aldık, sağlamış olduğu yakıtın kalitesi, çalışan personelin çözüm odaklı olması, dolum tesislerinin varlığı ve gerektiğinde yetkili kişiler ulaşılmasının kolay olması şeklinde sıralayabiliriz. Kendinizi tanıtır mısınız? GÖLBAŞI SİMYA PETROL Adım Erdal Yetiş, Adıyaman doğumluyum. 2 yıldır akaryakıt istasyonu işletmeciliği yapmaktayım. Daha önce Gaziantep te gıda toptancılığı yapıyordum. Müşteri portföyünüzden ve verdiğiniz hizmetlerden bahseder misiniz? Müşteri memnuniyeti kapsamında ne tür çalışmalar gerçekleştiriyorsunuz? Müşteri portföyüm genelde büyük araç sahipleri ve ilçede yerleşik olarak yaşayanlardan oluşmaktadır. İstasyon sahasının geniş olması ve uygun fiyatla akaryakıt satışımızdan dolayı büyük araç kullananlar tarafından tercih ediliyoruz. Müşteri memnuniyeti saplamak için öncelikle kaliteli akaryakıtı uygun fiyata satılması ile başlayıp, müşterilerimize çay ve su ikramı ve bunun yanında yıkama ve market hizmeti vermekteyiz. Yani istasyona giren her müşteri hemen her ihtiyacını karşılayabilmektedir. Hizmete açıldığınız günden bu yana satışlar anlamında nasıl bir dönem yaşıyorsunuz? Bölge olarak haksız rekabetin en çok yaşandığı bölgelerden birisidir Adıyaman-Gölbaşı. Gerek istasyonlarda gerekse bazı noktalarda yapılan illegal satışlardan dolayı satış hacmimizde devamlı olarak düşüş yaşanmaktadır. Haksız rekabet neticesinde işini düzgün yapan istasyoncular da bundan olumsuz olarak etkilenmektedir. Sektörle nihai kullanıcı ile bayi arasındaki en önemli köprü ön saha personelleri. Sizin ön saha personeli kriterleriniz neler? işe alım sürecinde nasıl bir prosedür uyguluyorsunuz? İstasyonunuzda kaç kişi istihdam ediyorsunuz? Ön saha elemanları istasyonu temsil eden önemli personellerdir. Müşteri ile bire bir muhatap olan kişiler ön saha elemanları olduğundan seçiminde dikkatli davranmaktayız. Genel olarak eğitim almaya açık, güler yüzlü ve müşteri her zaman haklıdır ilkesiyle hareket eden kişileri tercih etmekteyiz. İstasyonumuzda altı personel istihdam etmekteyiz. Gün geçtikçe istasyon marketleri önem kazanıyor. İstasyonlarınızdaki market uygulamalarınız hakkında bilgi verir misiniz? Marketin faaliyetleriniz içindeki yeri ve önemi nedir? Marketimiz oldukça geniş ve ürün yelpazesi de bir o kadar fazladır. Müşteri yakıtını alırken ödeme yapmak için markete girdiğinde aradığı herşeyi bulabilmeli. Bu da müşteri memnuyeti ile doğrudan alakalıdır. Zincirin halkaları içinde kopma olmamalı. İstasyonda herşey kusursuz olmalıdır. Bu bizim temel ilkemizdir. Faaliyet gösterdiğiniz şehirdeki istasyon sayısı hakkında bilgi verir misiniz? Bulunduğunuz bölgenin nüfusu ve sosyo ekonomik yapısı dikkate alındığında bu sayı sizce az mı fazla mı? Bölgede nüfusa oranla çok fazla istasyon bulunmaktadır ve hala devam eden inşaatlar var. Bölgenin sosyo ekonomik yapısı tarıma dayalı ve ihtiyacın çok üzerinde istasyon bulunmaktadır. Bir akaryakıt bayisi olarak bölgenizde yaşadığınız en büyük sorunları anlatır mısınız? Bunların giderilmesi için çözüm önerileriniz nelerdir? Bölgede yaşanılan en büyük sıkıntı illegal satışlardır. Bazı istasyonlar maliyet fiyatının altında satış yapmaktadırlar. Bu durum vergisini ödeyen istasyonlar için ciddi bir tehlikedir. Çözüm önerisi olarak da cezaların caydırıcı nitelikte olması gerektiğine inanıyoruz. 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe giren, benzinde biyoetanol uygulaması hakkında düşünceleriniz nelerdir? Bu konuda tüketicilerden gelen geri bildirimler ne şekilde? Biyoetanol araçların motorlarını temizleyen çevreci bir katkıdır. Bunun dışında etanolün üretilmesinde kullanılan bitkilerin Türkiye de yetişiyor olması tarımda hareketlilik sağlamakla beraber benzin ithalatını düşürerek de yurt dışından daha az miktarda benzin getirmemizi sağlıyor. Bayi sendikalara üye misiniz? Üye değilseniz bunun sebepleri nelerdir? Hayır, üye değilim. Dağıtıcı olarak Petroturk ü seçmenizin nedenleri nelerdir? Petroturk ile çalışmaya başlamadan önce diğer bayilerden referans aldık. Sağlamış olduğu yakıtın kalitesi, çalışan personelin çözüm odaklı olması, dolum tesisleri ve gerektiğinde yetkili kişilere ulaşılmasının kolay olması şeklinde sıralayabiliriz. İş hayatınızın dışında nasıl bir yaşamınız var? Hobileriniz nelerdir? İş hayatımın dışında kalan zamanımın tümünü aileme ayırıyorum. Onlarla geçirdiğim zaman benim için çok önemli. 20 21
bayi RÖPORTAJ Süleyman ŞENLİK Şenlik Petrol Dağıtım şirketi olarak Petroturk ü seçmemizin ana sebeplerinden biri tamamen yerli sermayeye dayalı olmasıdır. Ayrıca müşterilerimize uygulamaya çalıştığımız fiyat politikalarında bizlere gerekli desteği sağlamaktadırlar. Bölgede güvenilirliği ve kalitesiyle isim yapması da etkili olmuştur. ŞENLİK PETROL Bize kendinizden ve iş yaşamınızdan bahseder misiniz? Merhabalar ben Süleyman Şenlik. 1958, Çivril doğumluyum. Çivril ilçesinde, kardeşim ve oğlum ile beraber akaryakıt ve soğuk hava işi ile uğraşmaktayım. Müşteri portföyünüzden ve verdiğiniz hizmetlerden bahseder misiniz? Müşteri memnuniyeti kapsamında Petroturk bayisi olarak ne tür çalışmalar gerçekleştiriyorsunuz? Müşterilerimiz genellikle tarım kesiminden oluşmaktadır. Şirktemiz, Başak Kart anlaşması ile bize destek sağlamıştır. Bu sayede müşterilerimize uzun vadeli akaryakıt satışı yapabiliyoruz. Ayrıca soğuk hava işi ile uğraştığımızdan buradaki müşterilerimize de akaryakıt sektöründe satış yapabiliyoruz. Akaryakıt kalitesinden müşterilerimiz son derece memnun. Petroturk ün akaryakıtı Tüpraş tan ikmal yapması, müşterilerimizce olumlu karşılanmaktadır. Hizmete açıldığınız günden bu yana satışlar anlamında nasıl bir dönem yaşıyorsunuz? dart durumda, ancak istediğimiz rakamlara henüz ulaşmış değiliz. Yeni bir istasyon olduğumuzdan gün geçtikçe müşteri sayımızın artacağını ve satışlarımızın yükseleceğini düşünüyoruz. Sektörle nihai kullanıcı ile bayi arasındaki en önemli köprü ön saha personelleri. Sizin ön saha personeli kriterleriniz neler? İşe alım sürecinde nasıl bir prosedür uyguluyorsunuz? Her şeyin başında eğitimin önemine inanan bir işletme olarak, personelimizin eğitimli olmasına çok önem veriyoruz. Müşteriye karşı bizi temsil ettiklerinden tabii ki güler yüzlü ve anlayışlı olmaları da öncelikli kriterlerimizdendir. İstasyonunuzda kaç kişiyi istihdam ediyorsunuz? Tesisimizde 5 kişi görev yapmaktadır. Dönemsel olarak çalışan sayımızda artma veya eksilme olabilmektedir. Gün geçtikçe istasyon marketleri önem kazanıyor. Sizin istasyonlarınızdaki market uygulamalarınız hakkında bilgi verir misiniz? Marketin, faaliyetleriniz içindeki yeri ve önemi nedir? Marketimizde ürün çeşitliliğine son derece önem vermekteyiz. Marketimizin, tüketicilerimiz tarafından beğenilmesi bizleri ayrıca mutlu etmektedir. Bir akaryakıt bayisi olarak bölgenizde yaşadığınız en büyük sorunları anlatır mısınız? Bunları giderilmesi için çözüm önerileriniz nelerdir? Bölgemizde bazı firmaların belli ürünlerden, örneğin Motorin ürününden iki farklı fiyat ve iki farklı ürün sunması bizleri rahatsız etmektedir. Bilindiği üzere Tüpraş A.Ş. tek motorin üretimi yapmaktadır. Ancak bazı firmaların iki çeşit motorin satması rekabete ters düşmektedir. Ayrıca Tarım Kredi Kooperatifleri nin satış uygulamalarının rekabete ters düştüğünü düşünüyoruz. Dağıtıcı olarak Petroturk ü seçmenizin nedenleri nelerdir? Dağıtım şirketi olarak Petroturk ü seçmemizin ana sebeplerinden biri tamamen yerli sermayeye dayalı olmasıdır. Ayrıca müşterilerimize uygulamaya çalıştığımız fiyat politikalarında bizlere gerekli desteği sağlamaktadırlar. Bölgede güvenilirliği ve kalitesiyle isim yapması da etkili olmuştur. Akaryakıt fiyatlarına gelen ÖTV artışıyla ilgili ne düşünüyorsunuz? Bu konudaki net düşüncemizin ÖTV bedellerinin düşürülmesidir. Bu durum hem devletimize hem de biz akaryakıt bayilerine daha çok kazanç getirecektir. İş hayatınızın dışında nasıl bir yaşamınız var? Uğraştığınız hobilerden bahseder misiniz? Akaryakıt işimizin yanında çitfçilik ve soğuk hava işi ile uğraşmaktayız. Bu sebeple çok yoğun çalışma tempomuz var. Hobi ile uğraşacak zamanı bulamıyoruz (gülüyor). Kalan zamanlarda aileme ve torunlarıma vakit ayırmak en güzel hobimdir. 22 23
sağlık Prof. Dr. Abdullah Canataroğlu Adıyaman Üniversitesi Tıp Anabilim Dalı Başkanı Romatizmal hastalıkları iltihaplı olanlar ve olmayanlar olarak 2 tipe ayırmak mümkündür. ROMATİZMAL HASTALIKLAR Vücudumuzun hareket etmesini sağlayan kaslar, kemikler, eklemler ve bu yapıları birleştiren bağlarda ağrı ve hareket kısıtlılığına, bazen de şişlik ve şekil bozukluğuna neden olan hastalıklara, genel olarak romatizma adı verilmektedir. Romatizma diye tek bir hastalık yoktur. Genellikle ilerleyici ve ağrı ile ilişkili olan 150 den fazla hastalık ve bozukluğu içermektedir. Bunlar, genel olarak eklem hastalıkları, fiziksel engellilik, omurga bozuklukları ve travma sonucu oluşan durumlar olarak gruplandırılabilir. Bütün bu hastalıkların nedenleri, seyirleri ve tedavileri birbirinden farklıdır. Eklemleri ilgilendiren romatizmalar (halk arasında kireçlenme olarak bilinen osteoartrit veya iltihaplı olan romatoid artrit), yumuşak doku romatizmaları (fibromiyalji, boyun ağrısı, bel ağrısı) ve kemik erimesi (osteoporoz) en sık görülen romatizma türleridir. Bununla birlikte bazı hormonal hastalıklar, enfeksiyonlar, bir takım kanser ve böbrek problemleri gibi tüm vücudu ilgilendiren sorunlarda da romatizmal yakınmalar gözlenebilir. zan spondilit gibi bazı romatizmal hastalıklar erkeklerde daha fazla gözlenir. Çocukluk çağında başlayan romatizmalar da mevcuttur. Romatizmal hastalıkların önemli bir bölümünün kesin nedeni bilinmemektedir. Kalıtsal özellikler ve çevresel faktörler (mikroplar, sigara, gıdalar, çevre kirliliği gibi) romatizmanın ortaya çıkışında önemli olabilir. Örneğin ailevi akdeniz ateşi olarak bilinen ve tekrarlayan karın ağrıları, ateş, eklem iltihabı ile kendini belli eden hastalıkta kalıtsal özellikler önem taşır. Bununla birlikte şişmanlık, eklemlere binen yükü artırarak diz ve kalça eklemlerinin kireçlenmesi için risk faktörü oluşturabilir. Sigara da damar yapısını bozarak romatizmal hastalıkların kötüleşmesine neden olabilen dış etkenlerdendir. sistemindeki bozukluklar veya ürik asit gibi bazı kristallerin iltihaplanmaya neden olmasıyla eklem ve bir takım dokularda hasarlanma oluşur. 2. İltihaplı olmayan romatizmalar ise daha çok eklemlerin yapısının, özellikle kıkırdağın bozulması (dejenerasyon) ve eklem kenarlarında yeni kemik çıkıntılarının oluşumu ile ka- Romatizmanın en önemli belirtisi ağrıdır. Ağrı, eklem ya da kas ağrısı şeklinde olabilir. Ağrıyla birlikte özellikle eklemlerde hareket kısıtlılığı, şişlik, kızarıklık olması, tekrarlaması veya uzun sürmesi iltihaplı romatizma olma olasılığını artırır. Tutulan eklemlerin yeri ve sayısı da önemlidir. Örneğin iltihaplı romatizmalarda, romatizmanın tipine göre el, ayak, bel, boyun bölgelerinde ağrı fazla iken kireçlenme gibi iltihapsız olanlarda genelde kalça-diz eklemlerinde ağrı olur. Toplumda sıklıkla gözlenen burkma, çarpma, eklem ve kası fazla kullanma sonucu olan ağrılar genelde kısa süreli ve geçicidir. Bunun yanında kas tutulumu ile giden bazı romatizma türlerinde özellikle kas güçsüzlüğü, halsizlik ve yorgunluk ön plandadır. İltihaplı romatizma hastalıklarının bir kısmında, kas-iskelet sistemi dışında bazı diğer organ ve dokularda da etkilenme diğer bir takım iç organların (beyin, akciğer, kalp, böbrek, barsak gibi) tutulumuna bağlı olarak baş ağrısı, baş dönmesi, ruhsal bozukluklar, nefes darlığı, öksürük, çarpıntı, ishal, idrarda protein atılımı v.b. gibi yakınma ve bulgular romatizmaya eşlik edebilir. Romatizmal hastalıklarda en uygun tedavinin yapılabilmesi için öncelikle doğru tanının konulması önemlidir. Bazı romatizmal hastalıklarda, erken dönemde tanı konulması güç tetkik ve takibinin yapılması gereklidir. İdeal olarak romatiz- uzmanı, ortopedi uzmanı, psikiyatristlerden oluşan bir ekip tarafından takip ve tedavi edilmelidir. Ancak, özellikle iltihaplı romatizması olan bir hastanın romatoloji uzmanı tarafından ricinde başka organ tutulumlarının da olabilmesi o hasta için kişisel bir tedavi planını gerektirir. Bu bağlamda, bir hasta için uygun olan tedavi, bir başkası için yararsız, yetersiz veya tam tersine tehlikeli olabilmektedir. Herkese sağlıklı günler dilerim. Romatizma hastaları; romatoloji uzmanı, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı, ortopedi uzmanı, psikiyatristlerden oluşan bir ekip tarafından takip ve tedavi edilmelidir. 24 25
bayi RÖPORTAJ Engin Üstün Üstün-El Petrol Petroturk ü seçmemin bir çok sebebi var; yerli bir firma olması, ürün kalitesinden taviz vermemesi, dürüst ve çözüm odaklı yaklaşımı. Ayrıca bölge sorumlusu arkadaşın ilgisi ve samimi davranışı, Petroturk ü tercih etmemizde etkili olmuştur. Kendinizi tanıtır mısınız? 1983, İstanbul doğumluyum. 9 Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisliği mezunuyum. 2008, yılında firmamızın Anaokulu olan inşaat işi ile iş hayatına başladım. 2010 yılında açtığımız akaryakıt istasyonu ile iş hayatına devem etmekteyim. ÜSTÜN-EL PETROL Sektörle nihai kullanıcı ile bayi arasındaki en önemli köprü ön saha personelleri. Sizin ön saha personeli kriterleriniz neler? İşe alım sürecinde nasıl bir prosedür uyguluyorsunuz? İstasyonunuzda kaç kişiyi istihdam ediyorsunuz? bölgenin nüfusu ve sosyo ekonomik yapısı dikkate alındığında sizce bu sayı sizce az mı fazla mı? Genelde çiftçilik yapılan bölgede, nüfus sayısının düşük olması aynı zamanda araç sayısının da az olmasına karşılık, istasyon sayısı oldukça fazladır. Bir akaryakıt bayisi olarak bölgenizde yaşadığınız en büyük sorunları anlatır mısınız? Bunları giderilmesi için çözüm önerileriniz nelerdir? Çevredeki istasyonların fiyat politikaları konusunda rekabetin fazla olması ve illegal satışların sürekli artması en büyük problemlerin başında gelmektedir. Denetimlerin artırılması, ve işini düzgün yapan istasyonların lehine bir durum oluşturulması gerekmektedir. 1 Ocak 2013 tarihinde yürürlüğe giren, benzinde bio etanol uygulaması hakkında düşünceleriniz nelerdir? Bu konuda tüketicilerden gelen geri bildirimler ne şekilde? Müşterilerimizin bu uygulama konusunda bilgisi olmadığı için bu güne kadar herhangi bir geri dönüş olmamıştır. Çevreye daha faydalı olmasından dolayı bizim açımızdan olumlu bir uygulamadır. TABGİS, gibi sektörün sesi olan sendikalara üye misiniz? Üye değilseniz bunun sebepleri nelerdir? yoğunluğundan dolayı zaman bulamamaktayım. Dağıtım şirketinizi seçmenizin nedenleri nelerdir? sı, ürün kalitesinden taviz vermemesi, dürüst ve çözüm odaklı yaklaşımı. Ayrıca bölge sorumlusu arkadaşın ilgisi ve samimi davranışı, Petroturk ü tercih etmemizde etkili olmuştur. İş hayatınızın dışında nasıl bir yaşamınız var? Uğraştığınız hobilerden bahseder misiniz? Tenis ve kış aylarında snowboard la ilgileniyorum. Ayrıca sinemaya gitmekten ve ailemle vakit geçirmekten hoşlanıyorum. Müşteri portföyünüzden ve verdiğiniz hizmetlerden bahseder misiniz? Müşteri memnuniyeti kapsamında ne tür çalışmalar gerçekleştiriyorsunuz? Müşterilerimize daha iyi hizmet vermek için güler yüzlü, temiz bir istasyon anlayışı ve uygun fiyatlarla standardın üzerinde hizmet vermektir. Hizmete açıldığınız günden bu yana satışlar anlamında nasıl bir dönem yaşıyorsunuz? Petroturk (N-PET Petrol Ürünleri) olarak açıldığımız günden bu yana müşteri portföyümüz büyümekte ve satışlarımızda gün geçtikçe hedeflerimize yaklaşıyoruz. Müşteri ile ilk temasa giren saha personeli işe alımlarında, güler yüzlü, kişisel bakımına özen gösteren ve düzgün diyalog kurabilen kişileri tercih ediyoruz. Saha personelimizin istasyonla alakalı tüm kurs ve eğitimlerini almalarını sağlıyoruz. Toplamda 6 kişiyiz. Gün geçtikçe istasyon marketleri önem kazanıyor. İstasyonlarınızdaki market uygulamalarınız hakkında bilgi verir misiniz? Marketin faaliyetleriniz içindeki yeri ve önemi nedir? Marketimizde ürün çeşitliliğine göstermiş olduğumuz özenden dolayı olumlu geri dönüşler alıyoruz. Bu durum akaryakıt satışlarımızı pozitif yönde etkilemektedir. Market ve lavaboların hijyen bakımından temiz olmasına dikkat ediyoruz. Faaliyet gösterdiğiniz şehirdeki istasyon sayısı hakkında bilgi verir misiniz? Bulunduğunuz 26 27
analiz Periyodik Araç Muayenesi ile ilgili Yönetmelikler Araç muayenesi yapılırken aşağıdaki yönetmelik ve uygulamalara göre hareket edilmektedir. > Araç Muayene İstasyonları Yönetmeliği (T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı) > 2918 Sayılı Trafik Kanunu (Emniyet Genel Müdürlüğü) > Karayolları Trafik Yönetmeliği (Emniyet Genel Müdürlüğü) > Tip Onay Yönetmelikleri (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı) > AİTM Hakkında Yönetmelik (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı) > 96/96/EC Araç muayene istasyonlarının açılması ve işletilmesine yönelik direktif (Avrupa Birliği) Araç Muayene Periyodları Araç muayenesinin yapılmasına engel herhangi bir husus tespit edildiğinde muayene işlemi yapılmaz. Hususi/Resmi Otomobiller ve Her Türlü Römorkları İlk üç yaş ve sonrası her iki yılda bir muayene edilmelidir (M1G sınıfındaki hususi ya da resmi arazi taşıtları da bu grupta yer alır). ARAÇ MUAYENESİ İLE İLGİLİ BİLMENİZ GEREKENLER VE ADIM ADIM MUAYENE Lastik Tekerlekli Traktör (LTT) İlk üç yaş ve sonrası her üç yılda bir muayene edilmelidir. Diğer Motorlu Araçlar ve Her Türlü Römorkları İlk bir yaş ve sonrası yılda bir muayene edilmelidir. (Taksi, kamyon, otobüs vb. ticari araçlar bu gruba dâhildir.) Araç muayenesi, trafiğe çıkan motorlu ve motorsuz araçların teknik yeterliliklerinin muayene edilerek trafik ve yolcu güvenliğine uygun olup olmamasının tespit edilmesidir. Araçların muayenesi 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 34. maddesi gereğince zorunludur. TÜVTÜRK, araç muayenesinde yetkili ve görevli tek kuruluştur. Neden Periyodik Araç Muayenesi yaptırmalıyız? liği için önem taşır. Sağlıklı olarak muayene edilen araç, aynı zamanda bütçeniz için de artı kazanç sağlar. artar, aracınızın ömrü uzar ve ikinci el değeri yükselir. Unutmayınız ki Periyodik Araç Muayenesi bir vatandaşlık görevidir. Kontrol ve test cihazları eşliğinde araçların gerçek durumu tespit edilmekte ve ağır kusurlu veya emniyetsiz durumda olan araçlara onay verilmeyip bir aylık süre içinde gerekli tamiratın yaptırılması sağlanmaktadır. 1. ADIM: MUAYENE ÖNCESİ İki veya Üç Tekerlekli Araçlar ve Her Türlü Römorkları İlk üç yaş ve sonrası her iki yılda bir muayene edilmelidir. Randevu Almanız Çok Önemli Online Randevu alarak daha hızlı ve kolay hizmet alabilirsiniz. Aracınızın Borç Durumunu Kontrol Edin Aracınızın trafik cezası ve OGS kaçak geçiş cezası gibi borçları olup olmadığını mutlaka kontrol edin. Unutmayın, borçları olan araçların muayene işlemleri başlatılmaz. Egzoz Gazı Emisyon Ölçümünüz Geçerli mi? Geçerli bir Egzoz Emisyon Ölçümü nüz olmazsa aracınız muayenede Ağır Kusurlu olarak değerlendirilir. Gerekli Belgeler Yanınızda Olsun Aracınızın muayene işleminin başlatılabilmesi için belgelerinizi eksiksiz bir şekilde yanınızda bulundurun. Gerekli Ekipmanlar Listesi Aracınızda bulundurulması gereken ekipmanları mutlaka kontrol edin. Gerekli ekipman listesine buradan ulaşabilirsiniz. Muayene Öncesi Son Kontrol Dokümanı Yapacağınız son kontrollerle muayenede yaşanabilecek sorunları önceden engelleyebilirsiniz. 28 29
2. ADIM: MUAYENE SIRASI Sıra Alarak Başlayın İşlemlerinize başlamak için sıra makinesinden veya Müşteri Kabul Görevlisi nden sıra alabilirsiniz. Müşteri kabul görevlilerinin sizi çağırmasını bekleyin sıranızı beklerken belgelerinizi ve muayene ücretini hazırlamayı unutmayın. Müşteri kabul işlemlerinden sonra dış alanda teknisyenlerimizin sizleri kanallara çağırmasını bekleyebilirsiniz. Muayenede Kontrol Edilen Unsurlar Aracınızın muayenesinde kontrol edilen unsurlar, sizin ve çevrenizin güvenliğini artırmak amacıyla dikkatle yapılmaktadır. Aracınızı Teslim Alırken Nelere Dikkat Etmelisiniz? Muayene sonuç raporunu dikkatle dinleyin ve raporunuzla birlikte diğer evraklarınızın tamamını kontrol ederek teslim almayı unutmayın. 3. ADIM: MUAYENE DEĞERLENDİRMESİ Muayeneniz tamamlandığında aracınızı ve raporunuzu muayene teknisyenimizden teslim alabilirsiniz. Araç muayene raporunuzda 4 ayrı sonuç olabilir: Kusursuz Aracınızın Kusursuz bulunması halinde, trafik belgeniz onaylanarak hologram yapıştırılır ve bir sonraki muayene tarihiniz belirlenir. Hafif Kusurlu Aracınızın Hafif Kusurlu bulunması halinde, trafik belgeniz onaylanarak hologram yapıştırılır ve bir sonraki muayene tarihi belirlenir. Emniyetsiz veya Ağır Kusurlu Muayene sonucunda aracınızın Emniyetsiz veya Ağır Kusurlu bulunması halinde, eksiklikler tespit edilir ve bu sorunlar giderilmediği sürece rapor tamamlanmış sayılmaz. Eksiklikleri gidererek en geç 30 gün içinde, 1 defaya mahsus ücretsiz muayene tekrarı hakkınızı aynı istasyonda kullanabilirsiniz. 30
adrenalin Kayak Sporu Yapmanın 10 Altın Kuralı Kayak, gerekli ekipmanı olan herkesin rahatlıkla yapabileceği bir spor olduğu gibi aynı zamanda ailece yapılabilen nadir sporlardan biri. Tabi kurallarını bilmek ve eğitimini almak şartıyla. Kayak bir tutkudur. Kayak yaparken dağlarda özgürlük yaşanır, doğa ile baş başa kalıp stresten uzaklaşılır. Kayak yapan herkesin kendisi ve diğer kayakçıların güvenliği için dikkatli olması gerekir. Güvenlik ve kontrol kayak sporununu olmazsa olmazı. Her alanda olduğu gibi kayak sporunda da çok hızlı teknolojik değişimler yaşanıyor. Ekipmanlar sürekli yeni teknolojilerle satışa sunuluyor. Kayak sporunun 10 altın kuralını şöyle sıralayabiliriz. 1 Diğer kayakçılara dikkat edilmesi: Diğer kayakçılara tehlike oluşturmayacak şekilde davranılmalıdır. 2 Hız ve kayakların kontrolü: Hız, kişisel beceri ve şartlara uyumlu olmalıdır. 3 Kayak yolunun seçimi: Kayakçı öndekilere tehlike yaratmayacak şekilde pisti kullanmalıdır. 4 Geçiş (birini geçme): Bir kayakçıyı geçerken ona da rahat hareket edebileceği bir alan bırakılmalıdır. 5 Durmak ve hareket etmek: Kayakçı durduktan sonra tekrar kayacaksa yukarıdan birinin gelip gelmediğini kontrol etmelidir. 6 Duruş: Zorunlu olmadıkça dar alan, geçiş ve görüntünün sınırlı olduğu yerlerde durulmamalıdır. 7 Tırmanma veya iniş: Yamaca tırmanan yaya kayakçılar, kesinlikle kayak pistinin dışını kullanmalıdırlar. Her kayakçı kaza anında kazazedeye yardım etmek zorundadır. 8 İşaretlere dikkat: Kayakçı pistlerdeki uyarı, yönlendirme ve sinyallere dikkat etmek ve uymak zorundadır. 9 Yardım zorunluluğu: Her kayakçı kaza anında kazazedeye yardım etmek zorundadır. 10 Kimlik bildirme zorunluluğu: Herkes kayak yaptığı sürece yanında kimlik bulundurmalıdır. 32 33
adrenalin Ülkemizde son yirmi yıl içinde sağlık ve spor amaçlı kar sporu yapanların sayısında önemli artış olmuştur. Bir işi yaparken önemli olan, o işle ilgili doğru ve güvenilir ön bilgiye sahip olmaktır. Ancak kar tatili ve kar sporu yapanların büyük çoğunluğunun kayakla ilgili yeterli teknik ön bilgiye sahip olduğunu söylemek güç. Ankara Elmadağ, Kars Sarıkamış, Bingöl Şarge, Bitlis Çiftkaya, Bursa Uludağ, Erzurum Palandöken ve Kayseri Erciyes. Erzurum, Palandöken telesiyej tesisi hat boyu uzunluğu bakımından, Avrupa nın en uzun tesislerinden biridir. Kayak Ekipmanları ve Aksesuarları Kayak malzemelerini genel olarak 3 gruba ayırmak ve kaymanızı sağlayan kayak takımları olacaktır. Karda kaymanızı sağlayacak ana malzemeniz, kayak sporunu da aynı isimden alan kayaklarınızdır. Bir bütün halinde ihtiyacınız olan sadece kayak değil, kayak takımlarıdır. Ayaklarınıza giymeniz gereken özel kayak botlarınız ve bunları kayaklarınıza bağlayan kayak bağlamaları ile kayaklarınıza monte edersiniz. Kayaklar ile bağlamalar birbirine bağlı olduğundan bunları siz ayrı parçalar olarak taşımazsınız. Kayaklarınızı botlarınıza takarken bağlamalara bir ayar yapılması gerekmektedir. Bu ayara DIN ayarı denmektedir ve kayakları temin ettiğiniz yerde bir uzman tarafından hesaplanmalıdır. Bu ayar sonucunda kayaklarınız tecrübenize ve fiziğinize göre ya botunuzu sıkı tutar, ya da daha gevşek bırakılır. Ana mantık, yeni öğrenirken düşüp kalktığınızda kayağın ayağınızdan daha rahat çıkması, süratli giden bir kayakçının ise tümsek veya sallantılarda kayağın ayağı daha sıkı tutmasıdır. Son olarak elinizde tuttuğunuz ve denge unsuru olarak kullandığınız dirsek hizasında batonlarınız vardır. Kısaca kayak takımları, kayaklar ve üzerine monte edilmiş bağlamaları, botları ve batonları ile birlikte bir kayak takımı oluşturur. Kayaklarınızı botlarınıza takarken bağlamalara bir ayar yapılması gerekmektedir. Bu ayara DIN ayarı denmektedir ve kayakları temin ettiğiniz yerde bir uzman tarafından hesaplanmalıdır. Bu ayar sonucunda kayaklarınız tecrübenize ve fiziğinize göre ya botunuzu sıkı tutar, ya da daha gevşek bırakılır. 34 35
adrenalin Kayak Kıyafetleri Kayak pantolonu, kayak montu, kayak eldiveni, kayak çorabı, termal içlik şeklinde özetlenebilinir. Bunların arasından ilk kez başlayanlar tarafından bazen önemi küçümsenen kayak pantolonu ve kayak eldiveninin önemini vurgulamakta fayda var. Özellikle yeni öğrenen kayakçılar, öğrenme sırasında kara sıkça düşüp kalkacakları için, elleri ve kalça kısımları sürekli soğukla ve karla temas halinde olacaktır. Bu sebeple kot pantolon ve yün eldiven tarzı alternatiflerin karı vücut ısısıyla birlikte eritip ıslaklığın, dolayısıyla soğukluğun zamanla şiddetli şekilde artmasına yol açacaktır. Kayak Aksesuarları Kask, goggle, sırt çantası sıkça düşünülen aksesuarlardır. Goggle özellikle kar yağışlı ve tipili havalarda yüzünüzü ve gözünüzü korurken görüş açınızı rahatlatır. Goggle bakarken çift camlı olmasına özen gösterin. Tek camlı Gogglelar genelde çabuk buğu yapar. Goggleların kayak malzemeleri arasında neredeyse ikonlaşmış ve lüzumlu bir gereç olduğunu söyleyebilsek de, güneş gözlüğü hava açık olduğu zamanlarda, ve kara sık sık düşmediğinizi de varsayarak, alternatif olarak kabul edilebilinir. Bu sebeple kayak sporu ile keyif almak isterken aklınızı bu spora konsantre edebilmeniz, soğuğa dayanma çabasına dayanmaktan çok daha önemlidir. 36 37