Akreditasyon ve Uluslararası oyutu
T E R İ M L E R Akreditasyon: ir uygunluk değerlendirme kuruluşu ile ilgili olarak, belirli uygunluk değerlendirme işlerini yapmaya yeterli olduğunu resmi Olarak ifade ederek gösteren, üçüncü taraf doğruluk beyanı. Akredite: Meşru ve güvenilir olduğu genel olarak kabul görmüş. Akreditasyon Kuruluşu: Akreditasyonu gerçekleştiren yetkilendirilmiş kuruluş. TÜRKAK UKA ANI RA DAR
T E R İ M L E R Uygunluk Değerlendirmesi: ir ürün, proses, sistem, kişi veya kuruluş ile ilgili belirli şartların karşılandığının ispatı. Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu: Uygunluk değerlendirme hizmetlerini yapan kuruluş. Uygunluk değerlendirme alanı, uygunluk değerlendirme kuruluşlarının akteditasyonu yanı sıra, bu standardda başka yerlerde tanımlanan deney, muayene ve belgelendirme gibi faaliyetleri içerir. Uygunluk değerlendirme konusu veya konu tabiri, herhangi bir malzemeyi, ürünü, birleştirmeyi, prosesi, sistemi, kişiyi veya uygunluk değerlendirmesi yapılan kuruluşu ifade etmek için kullanılır. Hizmet, ürünün bir tanımı olarak ele alınmaktadır.
T E R İ M L E R elgelendirme: Ürünlerle, proseslerle, sistemlerle veya kişilerle ilgili üçüncü taraf doğruluk beyanı. elgelendirme kuruluşu: elgelendirme hizmetini gerçekleştiren kuruluş. Akredite veya akredite olmadan yapılabilir. elgelendirme bütün uygunluk değerlendirme konularına, Uygunluk değerlendirme kuruluşlarının kendileri hariç olmak kaydıyla, uygulanabilir. Uygunluk değerlendirme kuruluşlarına akreditasyon uygulanabilir.
T E R İ M L E R Muayene - inspection -:ir ürün tasarımı; ürün, proses veya birleştirmenin incelemeye tabi tutulması ve bunların belirlenmiş şartlara veya profesyonel muhakemeyi esas alan, genel şartlara olan uygunluğunun tespit edilmesi. ir prosesin muayenesi kişileri, tesislerin, teknolojinin ve metodolojinin muayenesini içerebilir.
T E R İ M L E R E n Muayene kuruluşu: Muayeneyi yapan kuruluş. Kuruluş, bir organizasyon veya organizasyonun bir bölümü olabilir. Deney: ir prosedüre uygun olarak bir uygunluk değerlendirme konusunun bir veya daha fazla karakteristiğinin tayin edilmesi. Deney tipik olarak malzemelere, ürünlere veya proseslere uygulanır.
T E R İ M L E R Tip A muayene kuruluşu: Üçüncü taraf hizmetler veren muayene kuruluşu, Tip muayene kuruluşu: ir organizasyonun ayrı veya tanımlanabilir bir bölümünü oluşturan ve incelediği tasarım, imalât, tedarik, kurulum, kalemlerin kullanımı veya bakımı ile iştigal eden ve ana kuruluşa muayene hizmetleri sağlamak üzere tesis edilmiş muayene kuruluşu kriterleri karşılamalıdır. Tip C muayene kuruluşu : İncelediği veya benzer nitelikteki kalemlerin tasarımı, imali, tedariki, kurulumu, kullanımı veya bakımı ile iştigal eden ve ana kuruluşu dışında diğer taraflara muayene hizmetleri sağlayan muayene kuruluşu.
T E R İ M L E R (Uluslararası Lab.Akr. irliği) ILAC EA European Cooperation for Accreditation PAC Pacific Accreditation Cooperation ULUAL AKR. KURUMU - TÜRKAK- (Uluslararası Akr Forumu) IAF 4. Kademe denetim (evaluation) IO 17011 IAAC Interamerican Accreditation Cooperation ADCA outhern African Development Community in Accreditation 3. Kademe denetim (assessment) LAORATUVAR ---MUAENE---- ---ELELENDİRME--- Tıb.Lab. IO 15189 Kal.Lab. IO 17025 Muayene Kur. EN 17020 Ürün. EN 45011.istem. IO 17021 Personel. IO 17024 Organizasyon 2. Kademe denetim: elgelendirme 1. Kademe denetim: İç Tetkik Müşteri
T E R İ M L E R tandartların Ortak Dili -asalara uyum, -özleşme şartlarına uyum, -Tarafların memnuniyeti, -üvenilirlik, -Tutarlılık.
T E R İ M L E R tandartlarda önetimin eri
U L U L A R A R A I O U T U elişen teknoloji ile birlikte artış gösteren ürün çeşitliliği ve işlevselliği, beraberinde; -Kalite, -Teknik emniyet, -Dayanıklılık, -Kullanım gayesine uygunluk yönlerinden ürünlerden beklentilerin yerine getirilmesine dair güvence arayışlarını ortaya çıkarmaktadır. u arayışlara cevap teşkil etmek üzere, ürün ve üretime yönelik; -elgelendirme, -Muayene, -Test ve analiz hizmetleri "uygunluk değerlendirmesi" kavramı altında disipline edilmiş hale getirilmektedir.
U L U L A R A R A I O U T U Uluslararası kabul edilmiş ortak ölçütlere göre yapılandırılan ve çalıştırılan akreditasyon sistemleri; -Uygunluk değerlendirmesi hizmetlerinin farklı ülkelerde farklı niteliklerde yürütülmesinin engellenmesi, -Test ve belgelendirme konusunun ticarette teknik engel haline gelmesine yol açacak bir zemin oluşturma halinin önüne geçilmesi gayesiyle, son 10 yıl içinde gelişen bir çözüm vasıtası olarak devreye girmiştir.
U L U L A R A R A I O U T U Uygunluk Değerlendirmesi Konusunda Uluslararası tandardizasyon Çalışmaları: Uluslararası tandardizasyon Örgütü (IO), dünya genelinde ulusal standardizasyon kuruluşlarının oluşturduğu bir birliktir. IO'nun konusu; elektrik ve elektronik mühendisliği standardları dışında, her tür standardizasyon alanını kapsamaktadır. Elektrik ve elektronik mühendisliği standardları ise Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC)'nin sorumluluğundadır. IO ve IEC; uluslararası düzeyde, dünyanın devlet güdümünde olmayan en büyük gönüllü endüstriyel ve teknik birliğini oluşturmaktadır. IO'nun teknik çalışmaları Uluslararası tandardlar veya Kılavuzlar formunda belirli aralıklarla yayınlanmaktadır.
U L U L A R A R A I O U T U Akreditasyon irlikleri Avrupa Akreditasyon irliği ( EA) Avrupa Komisyonu, ulusal akreditasyon kuruluşlarını; birliklerini şekillendirmek, birbirlerinin faaliyetlerini görmek ve birbirlerinin sistemlerinin denkliğiyle ilgili anlaşmalar imzalamaları için bir araya getirdi.
U L U L A R A R A I O U T U EA'nın ortaya çıkmasından önce atı Avrupa Akreditasyon Laboratuvarlar irliği (WELAC ) ve Avrupa elgelendirme Akreditasyon Kuruluşu (EAC) kuruldu. 1970'lerden beri Avrupa'daki kalibrasyon laboratuvarlarının akreditasyonu için zaten, atı Avrupa Kalibrasyon irliği (WECC) adında bir kuruluş vardı. u iki kuruluş, WECC ve WELAC, 1995 yılında birleşti ve Avrupa Laboratuvar Akreditasyon irliğini (EAL) kurdular. Daha sonra, EAL ve EAC Kasım 1997 de birleşerek Avrupa Akreditasyon irliğini (EA) kurdular. u gelişmelere paralel olarak; Avrupa 'da, belgelendirme kuruluşları ve laboratuvardaki kalite gelişimini teşvik etmek için EuroLab, EuraChem, IIOC, IQNet, CEOC.v.b bazı birlik ve teşkilatlar da kuruldu
U L U L A R A R A I O U T U Asya-Pasifik Akreditasyon irliği (APLAC) Asya Pasifikteki ulusal laboratuvar akreditasyon kuruluşlarının hızlı gelişimine ve bu kuruluşların bölgedeki işbirliğine olan anlamlı ilgisine cevap olarak Asya Pasifik Akreditasyon irliği (APLAC) kurulmuştur. Pasifik Akreditasyon irliği (PAC) Pasifik Akreditasyon irliği (PAC); Asya-Pasifik bölgesindeki ülkeler arasında ticareti kolaylaştırmak amacıyla; akreditasyon kuruluşları ve diğer ilgili kuruluşların bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Amerika Akreditasyon irliği (IAAC) Uygunluk değerlendirmesi kuruluşları yoluyla Kuzey ve üney Amerika ülkeleri veya ülke blokları arasında, ticari yatırımları kolaylaştırmak için; akreditasyon kuruluşları, belgelendirme kuruluşları, muayene kuruluşları, deney ve kalibrasyon laboratuvarları ve diğer ilgili kuruluşlar tarafından kurulan bir birliktir.
U L U L A R A R A I O U T U Dünyadaki Akreditasyon Örgütleri Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) elgelendirme kuruluşlarının akreditasyonu ile ilgilenen kuruluşların oluşturduğu dünya çapında bir organizasyondur. Ocak 1993'teki ilk kuruluş toplantısından beri IAF çalışma programını, üç tanesi resmi olmayan, her biri IAF temsilcilerinden oluşan çalışma gruplarının çabalarıyla sürdürmektedir. irinci grup, IO/IEC Kılavuzlarını ve benzeri dokümanları yorumlayan dokümanlar hazırlamaktadır. İkinci grup, Çok taraflı anlaşmaları (MLA) yapmak için gerekenleri ve prosedürleri hazırlamaktadır.
U L U L A R A R A I O U T U Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) Üçüncü grup, irçok değişik konuyla ilgilenmiş olup, bunlar; çevre yönetim sistemleri standardlarına organizasyonunun adaptasyonu için gerekenlerin tedarik edilmesi, satıcının tetkik belgelemesine güven, sistem standardlarının ve spesifik aplikasyonlarının tasarımı ve program veriminin değerlendirilmesi için bir ölçüm şeklinin tasarlanmasıdır. Çalışma gruplarının çalışması ve sonuçları, hangi işlerin bittiğine ve yenilerinin başlangıçlarına karar verilen ara-yıl genel toplantılarında gözden geçirilir.
U L U L A R A R A I O U T U Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) IAF'nin hedefleri; -Üyeler arasında ve onlar tarafından akredite edilen kuruluşlar arasında güveni sağlamak, -IO/IEC dokümanlarının kullanımını ve gelişimini desteklemek, -Aralarındaki çok yönlü anlaşmaları esas alarak üyelerin programlarının eşitliğini sağlamak, -ölgesel çok yönlü anlaşmaları teşvik etmektir.
U L U L A R A R A I O U T U IAF ve Kalite istemi Değerlendirmesinin Tanınması (QAR) IAF üyeleri; IO/IEC tarafından, kalite sistemi değerlendirme tanınması (QAR) için bir program geliştirmek üzere davet edilmiştir. una göre; bir ülkedeki akreditasyon kuruluşu tarafından verilen IO 9000 belgesini, bu programda akreditasyon kuruluşu bulunan diğer üye ülkelerde kabul etmelidir. IO ve IEC bu programın detaylarıyla ilgilenirken, IAF akreditörleri de onlara IO/IEC akreditörleriyle kanun önünde aynı hakları tanıyacak kendi MLA değerlendirme sistemlerinin gelişimiyle ilgilenmektedir. IAF, Ocak 1998'de kalite sistemlerinin belgelendirilmesi alanında ilk çok taraflı anlaşmasını imzalamıştır. u anlaşmayı; Afrika, Asya, Avustralya, Avrupa ve Kuzey Amerika'dan 18 akreditasyon kuruluşu imzalamıştır.
U L U L A R A R A I O U T U Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon irliği (ILAC) Uluslararası Laboratuvar Akreditasyon irliği, dünyadaki laboratuvarların ve muayene kuruluşlarının akreditasyonuyla ilgilenen kurumlar topluluğudur. ILAC'ın amaçları; -Katılımcı akreditasyon kuruluşlarının işletim prosedürlerinin uyumlaştırılması, -Laboratuvar akreditasyonlarının kullanımının teşvik edilmesi, -ilgi alışverişi için yöntemler tasarlamak ve bu yöntemlerin kalıcılığını sağlamak,
U L U L A R A R A I O U T U -Uluslararası standardların ve kılavuzların kullanımını geliştirmeye ve teşvik etmeye yardımcı olmak, -ölgesel birliklerinin oluşumunu desteklemek ve aralarında yapılan işlerin gereksizce kopyalanmasını engellemeye çalışmak, -Karşılıklı tanıma anlaşmalarının gelişmesini ve kabulünü teşvik etmek, -İlgilenen bütün akreditasyon kuruluşlarının kendi sistemlerini geliştirmelerine yardımcı olmak ve benzer amaçlar içinde olan diğer ulusal, bölgesel ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmaktır.
U L U L A R A R A I O U T U IPC (International Personnel Certification Association.) Uluslararası Personel elgelendirme irliği IPC, IAF'nin irlik Üyeliğine dahil olmak üzeredir. IATCA, Haziran 2005 de yeni personel belgelendirme standardı IO 17024:2003 e geçişin başlatılması için IPC adıyla yasal olarak yeniden kuruldu. IPC; IO 17024:2003 ün, belgelendirme yapan üyelere denetçilerin yetkinliklerinin değerlendirilmesi için çok daha uygun ve ucuz bir şekilde ve arttırılmış esneklik ile birlikte yönlendirme sağladığına inanmaktadır. u koşullar, IATCA tarafından yayınlanmış olan önceki kriterleri hemen geçersiz kılmamakta ve bunlar Eylül 2007 ye kadar geçerliliklerini korumaktadırlar.
U L U L A R A R A I O U T U Eğitim Tip Onay ve Personel elgelendirme Kuruluşları TQNet; Türkkalite ve ertifikasyon Ağı 2006 yılında kar amacı gütmeyen bir organizasyon olarak kurulmuştur. IO 17024, IO 19011 standartlarına ve IPC (IATCA) kriterlerine uygun, K, Ç,, OH&, IO 17025 Denetçi / aş Denetçi standart eğitim tiplerini oluşturmak. Kriterlerini karşılayan eğitim kuruluşlarını, yetkilendirerek TQNet onaylı eğitim programları başlatmak. TQNet standart tip onaylı veya uluslar arası eşdeğeri eğitim programlarını başarı ve dereceyle tamamlayan adayların, yetkinlik değerlendirmesini IO 17024 kriterlerine ve IPC Şemalarına göre yaparak uygun bulunan adayın Personel elgelendirmesi'ni yapmak ve uluslar arası tanınırlığını sağlamak.
U L U L A R A R A I O U T U Eğitim Tip Onay ve Personel elgelendirme Kuruluşları IRCA: İngiltere meşeli RAQA: Amerika meşeli ANZ: Avustralya
U L U L A R A R A I O U T U elgelendirme Ürünlerle, proseslerle, sistemlerle veya kişilerle ilgili üçüncü taraf doğruluk beyanı. Ürün elgelendirme IO 45011 Personel elgelendirme IO 17024 istem elgelendirme IO 17021 Test ve Kalibrasyon Laboratuarı elgelendirme IO 17025 CE İşaretlemesi IO 17020-IO 45011
U L U L A R A R A I O U T U Ürün belgelendirme TE OT-R TÜV Personel elgelendirme aştetkikçi Kaynakçı Tahribatsız Muayene Araç Projelendirme
U L U L A R A R A I O U T U istem elgelendirme Kalite önetimi Çevre önetimi ıda üvenliği önetimi Enerji önetimi Test ve Kalibrasyon Laboratuvarı elgelendirme Kalibrasyon Hava gazı analizi Atık yağ analizi
U L U L A R A R A I O U T U CE İşareti: CE İşareti Fransızca "Conformité Européenné" kelimelerinin baş harflerinden oluşmuştur. Anlamı ise "Avrupa ya Uygunluk" u ifade etmektedir. CE işareti, bir ürün ya da ürün grubunun, Avrupa irliği'nin ağlık, üvenlik, Çevre ve Tüketicinin Korunması konusunda oluşturulmuş olduğu ürün direktifleri olarak bilinen temel şartlarına uygun olduğunu gösterir.
U L U L A R A R A I O U T U CE İşareti: Ürün direktifleri; hangi ürünün ne tür temel şartları karşılaması gerektiğini ve/veya hangi performans seviyesinde olması gerektiğini belirler. CE işareti, ürünün herhangi bir uygunsuzluk durumunda, üretici firma tarafından koşulsuz geri çekileceğinin göstergesidir. CE işareti bir kalite işareti değildir, ürünün ilgili direktiflerce belirlenen tüm şartlara uygun olarak üretildiğini ve kontrol edildiğini gösterir.
U L U L A R A R A I O U T U CE İşareti: CE İşareti zorunluluğu olan 21 direktif bulunmakta. üksek riskli ürünlere onaylanmış kuruluş tarafından ce işaretlemesi yapılır. Düşük riskli ürünlere üretici tarafından ce işaretlemesi yapılır.
U L U L A R A R A I O U T U CE Direktifleri:.n Direktif No Direktifin Adı 1 73/23/EEC Alçak erilim Direktifi 2 87/404/EEC asit asınçlı Kaplar Direktifi 3 88/378/EEC Oyuncakların Emniyeti Direktifi 4 89/106/EEC İnşaat Malzemeleri Direktifi 5 89/336/EEC Elektromanyetik Uyumluluk Direktifi 6 98/37/EC Makina Emniyeti Direktifi 7 90/384/EEC Otomatik Olmayan Tartı Cihazları Direktifi 8 90/385/EEC Vücuda erleştirilen Aktif Tıbbi Cihazlar Direktifi 9 90/396/EEC az akan Cihazlar Direktifi 10 92/42/EEC ıvı ve az akıt Kullanılan ıcak u Kazanları 11 93/15/EEC ivil Amaçlı Patlayıcı Maddeler Direktifi 12 93/42/EEC Tıbbi Malzemeler Direktifi 13 94/9/EC Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Ekipman Direktifi 14 94/25/EC ezi Tekneler Direktifi 15 95/16/EC Asansör Direktifi 16 96/57/EC oğutma Cihazları Direktifi 17 97/23/EC asınçlı Ekipmanlar Direktifi 18 98/13/EC Telekomünikasyon Terminal ve Uydu er İstas. Ekip. 20 98/79/EC Tıbbi Teşhis Cihazları Direktifi 21 99/5/EC Radyo ve Telekomünikasyon Terminal Ekip. Direktifi