BÖLÜM 13 Çelik Profil Aracı
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Çelik Profiller ile Çalışmak Çelik profil aracı, çelik profillerden oluşan modellerin tasarımını ve düzenlenmesini sağlamaktadır. Çelik profil aracının kullanılması için öncelikle bir iskelet model gerekmektedir. İskelet model, çelik profillerin yerleşimlerini tanımlayan ve iki ya da üç boyutlu eskizlerden oluşan bir parça dosyasıdır. Aşağıdaki örnekte, çelik profillerin yerleşimi için kullanılan bir iskelet model örneği görülmektedir. İskelet model, oluşturulmak istenen çelik profil yapının iskeletini oluşturur. İskelet model 2 ya da 3 boyutlu eskizlerden meydana gelir. Autodesk Inventor un çelik profil aracı (Frame Generator) bu eskizlerin üzerine çelik profillerin döşenmesini ve köşe işlemlerinin uygulanmasını sağlar. İskelet model bir parça dosyasıdır ve çelik profil aracında kullanılmak üzere bir montaj dosyasına yerleştirilir. İskelet model, katılardan da oluşabilir. Katı modellerin kenarları, çelik profillerin yerleşimleri için kullanılabilir. Frame Generator komutlarına ulaşmak için, montaj modelleme dosyasında, Assembly Panel yazısını işaretleyin ve listeden Frame Generator seçeneğini seçin. Böylelikle, Inventor panelinde, çelik profil aracı komutları açılır. 602 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Çelik Profillerin Yerleştirilmesi ( Insert ) Insert Insert komutu, iskelet model üzerine çelik profillerin yerleştirilmesi için kullanılır. Komutun çalıştırılması ile aşağıdaki diyalog kutusu açılır: Standard : Standart seçilir. Type : Çelik profilin tipi seçilir. Size : Boyut tanımlanır. Material Style : Malzeme seçilir. Color Style : Modellerin rengi seçilir. Placement : Burada iki seçenek bulunur. İlk seçenekte, kenar seçilir ve çelik profiller bu kenarlar üzerine yerleştirilir. İkinci seçenekte ise kenar bilgisi iki nokta işaretlenerek girilir. Sağ tarafta ise profillerin hangi yerleşim noktalarından yerleştirileceği seçilir. Kenarlar işaretlendikçe, profillerin ön görünümleri alınır. OK ile devam edildiğinde, modele yerleşecek profillerin kaydedilmesi için yeni bir diyalog kutusu açılır: 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı 603
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK OK ile profiller seçilen kenarlar üzerine yerleştirilir. Çelik Profillerin Değiştirilmesi ( Change Frame Members ) Change Frame Members Bu komut ile çizime yerleştirilmiş, çelik profil elemanları seçilir ve bunlar başka tip/boyuttaki profiller ile yer değiştirilir. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır ve değiştirilecek elemanların seçilmesi istenir. Multi Select işaretlenirse, aynı anda birden fazla seçim yapılabilir. 604 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Profillerin Kırpılması ( Trim to Frame Members ) Trim to Frame Members Profillerin birbirlerine göre kırpılmasını sağlar. İlk olarak aşağıdaki diyalog kutusu açılır: İlk seçilen profil temel alınır ve ikinci seçilen ilkine göre kırpılır: Profillerin Kesişim Yerlerinin Kırpılması ( Notch Frame Members ) Notch Frame Members Bu komut ile iki profil seçilir ve bunların kesişimleri kırpılır. Profilleri Uzatmak ( Lengthen Frame Members ) Lengthen Frame Members Seçilen profil uzatılır. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır ve burada, uzatmanın nasıl olacağı tanımlanır. 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı 605
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK : Profil, seçilen yere en yakın ucundan belirtilen miktar kadar uzatılır. : Profil, her iki ucundan, belirtilen miktar kadar uzatılır. : Profil her iki ucundan, toplam uzatma miktarı kadar eşit olarak uzatılır. 45 Derecelik Birleşimler ( Miter Corners ) Miter Corners Profiller, 45 derecelik açılarla kırpılarak birleştirilir. Kırpma ve Yüzeyin Uzatılması ( Trim and Extend Face ) Trim and Extend Face Seçilen profil, işaretlenen yüzeye kadar uzatılır ve aynı anda buna göre kırpılır. 606 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu Profili Orijinal Durumuna Geri Döndürmek ( Rebuild to Original ) Rebuild to Original Seçilen profil, ilk yerleştirildiğindeki durumuna geri döner. Aşağıdaki diyalog kutusu açılır ve bir profil seçilir. Profil, düzenleme işlemlerinden önceki orijinal durumuna döndürülür. Profilin Bilgisi ( Frame Member Information ) Frame Member Information Seçilen profilin özellikleri diyalog kutusunda listelenir. 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı 607
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Alıştırma 1: İskelet Modelin Kurulumu ve Çelik Profiller Bu alıştırmada ilk olarak bir iskelet model oluşturacağız, daha sonra da bunun üzerine çelik profilleri yerleştireceğiz. 1. Boş bir tane IAM (montaj) dosyası açın. 2. Inventor panelinden Create Component komutunu çalıştırın. 3. Bileşen ismi olarak İskelet Model ismini girin ve OK ile devam edin. 4. Çizim ekranını işaretleyin. 5. Aşağıda gösterildiği gibi 600 mm x 1200 mm lik bir dikdörtgen çizin. 6. RETURN ile parça modelleme ortamına dönün ve Extrude komutuyla 750 mm derinliğinde bir katı oluşturun. 608 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 7. Parçanın rengini Glass yapın. 8. Parçanın üst düzlemini işaretleyin ve sağ tuş menüsünden New Sketch komutunu çalıştırın. 9. Inventor panelinden Offset komutunu çalıştırın ve dış kenarları seçin, aşağıdaki gibi yeni eskizi yerleştirin. 10. Ofset mesafesi olarak 150 mm girin. 11. Dikdörtgen komutuyla sağ tarafa aşağıda gösterildiği gibi dikdörtgen bölüm ekleyin. Dikdörtgenin kenarları, diğer doğruların hizasında olacak. 12. Inventor panelinden Fillet komutunu çalıştırın ve aşağıda gösterilen köşeleri 100 mm ile yuvarlayın. 13. RETURN ile parça modelleme ortamına dönün. 14. Çizim ekranındayken, sağ tuş menüsünden New 3D Sketch komutunu çalıştırın. 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı 609
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK 15. Inventor panelinden Line komutunu çalıştırın. 16. İlk nokta olarak parçanın alt köşesini ve ikinci nokta olarak üst eskizde yay ile doğru parçasının keşsim yerini işaretleyin. 17. Sağ tuş menüsünden Done ile doğru parçasını çizin. 18. Yine Line komutuyla diğer tarafta da benzer doğru parçasını tanımlayın. 19. RETURN ile parça modelleme ortamına dönün. 20. Bir kere daha RETURN düğmesine basarak montaj modelleme ortamına dönün. 21. Frame Generator komutlarına ulaşmak için, montaj modelleme ortamında, Assembly Panel yazısını işaretleyin ve listeden Frame Generator seçeneğini seçin. 22. Inventor panelinden Insert komutunu çalıştırın. 610 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 23. Profil özelliklerini aşağıdaki gibi seçin. 24. Eğik iki kenar hariç tüm kenarları aşağıdaki gibi seçin. 25. OK ile devam edin. 26. Sizden, montaj dosyasını kaydetmeniz istenir. Yes ile devam edin. Bir isim verin ve Save düğmesine basın. 27. OK ve OK ile profilleri modele yerleştirin. 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı 611
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK 28. Inventor panelinden Insert komutunu çalıştırın. 29. Profil özelliklerini aşağıdaki gibi seçin. 30. İki eğik kenarı işaretleyin ve OK ile devam edin. 612 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 31. OK ile profilleri yerleştirin. 32. Şimdi de köşe işlemlerine geçelim. 33. Inventor panelinden Trim to Frame Members komutunu çalıştırın. 34. İlk olarak aşağıda gösterilen elemanı işaretleyin. 35. İkinci olarak aşağıda gösterilen dik elemanı gösterin. 36. OK ile devam edin. 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı 613
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK 37. Inventor panelinden Miter komutunu çalıştırın. 38. Aşağıda gösterilen iki elemanı seçin. 39. Apply ile devam edin. 40. Aşağıda gösterilen elemanlara da Miter komutunu uygulayın. 41. Inventor panelinden Trim and Extend to Face komutunu çalıştırın. 42. Aşağıda gösterilen dik elemanları seçin. 614 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 43. Yüzey olarak aşağıda gösterilen yüzeyi işaretleyin. 44. OK ile devam edin. 45. İskelet modeli gizleyin. 46. Inventor panelinden Trim and Extend to Face komutunu çalıştırın. 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı 615
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK 47. Aşağıda gösterilen dik elemanları seçin. 48. Yüzey olarak aşağıda gösterilen yüzeyi işaretleyin. 49. OK ile devam edin. 50. Inventor panelinden Lengthen komutunu çalıştırın. 51. Aşağıdaki elemanı işaretleyin. Diyalog kutusunda, ortadaki uzatma seçeneğini seçin. Uzama olarak 150 mm girin. 616 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı
SAYISAL GRAFİK Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu 52. Apply ile devam edin. 53. Diğer elemanı da aynı şekilde uzatın. Modelimiz aşağıdaki gibi olacaktır. 54. Inventor panelinden Trim and Extend to Face komutunu çalıştırın. 55. Aşağıda gösterilen elemanları işaretleyin. 56. Yüzey olarak aşağıda gösterilen yüzeyi işaretleyin. 57. OK ile devam edin. Modelimiz aşağıdaki gibi olacaktır. 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı 617
Autodesk Inventor 11 Tanıtma ve Kullanma Kılavuzu SAYISAL GRAFİK Alıştırmanın sonu. 618 13. Bölüm: Çelik Profil Aracı