ÞUBAT 2009 iletisim@tutd.org.tr BAÞKANIN MESAJI Doç.Dr. Sadýk Ardýç TUTD Baþkaný Deðerli Türk Uyku Týbbý Derneði Üyeleri ve Deðerli Uyku Týbbý Uðraþanlarý; Bir yönetim döneminin sonuna geldiðimiz þu günlerde, dönemimizde neler hedeflediðimizi, hedeflerimizin ne kadarýný gerçekleþtirdiðimizi sizlerle paylaþmak istedik. Dönemimizde uluslararasý katýlýmlý iki ulusal kongre geçirdik. Bu kongrelerimizin her biri 300-350 katýlýmcý ile yapýldý. Bu kongrelerde uyku týbbýndaki hýzlý deðiþimleri, deðiþen kabulleri, sendromlarý ve deðiþen kurallarý irdeledik, sizlerle paylaþtýk. Sizlerle birlikte uyku týbbýna hýzlý ayak uydurmaya çalýþýrken diðer taraftan da misyonumuzun gerçekleþmesi için bir yandan direnen güçlere karþý, kabul ettirmek çabamýzý sürdürdük. Neydi misyonumuz? Uyku týbbýnýn yeni bir týp uzmanlýk alaný olarak saðlýk otoritesi tarafýndan kabul etmesini saðlamak, bu amaçla bilim çevrelerinde bir beyin fýrtýnasý baþlatmaktý. Dokuz Eylül Üniversitesi Uyku Birimi Baþkaný Prof. Dr. Barýþ Baklan ýn da katýldýðý geniþlemiþ yönetim kurulu toplantýsýnda üniversitelerde uyku týbbýnýn bir uzmanlýk alaný olarak kurulmasý çalýþmalarýna baþlanýlmasý tartýþýldý. Sayýn Baklan ýn da olumlu bakmasý nedeniyle bu eylemin ilk olarak Dokuz Eylül Üniversitesi bünyesinde baþlatýlmasý kabul edildi. Bundan sonra bu eylemimizi VIII. Ulusal kongrede multi disipliner katýlýmlý tartýþmaya açtýk. Çok ciddi, kimi zaman inciten karþýtlýklarýn yaþandýðý bir hava oluþtu. Ancak fikirlerin bazý karþý çýkanlara karþý ön kabulü saðlandý. Yaþanmasý istenmeyen olumsuzluklara karþýn hedeflediðimiz tartýþmayý baþlatmýþ olduk. Bu çabalarýmýz yýl içinde devam etti, Saðlýk Bakanlýðý na ziyaretler yapýldý. Derneðimizin IX. Ulusal Uyku Týbbý Kongresi nde yine Avrupa Uyku Dernekleri Baþkaný, Amerikan Uyku Týbbý Akademisi seçilmiþ baþkaný, Dünya Uyku Týbbý Birliði Baþkaný, Asya Uyku Araþtýrmalarý Dernek Baþkaný dünyadaki uyku týbbý deneyimlerini anlattýlar. Baþka bir oturumda ülkemizdeki bilim adamlarý yine uyku týbbý uzmanlýðý oluþturulmasýný tartýþtý. Sonuçta uyku týbbýnýn ayrý bir bilim dalý olmasý gerekliliði kabul edildi. Bu ivmeyle, konu üzerinde çalýþmalarýmýz sürmektedir. Yine IX. Uyku Týbbý Kongresinde, Amerikalý deðerli Bilim adamý Prof. Dr. Allan Pack uyku týbbýnýn koruyucu hekimliðe iliþkin özelliklerinden söz etti ve sosyal ve ekonomik olumsuz sonuçlarýn önlenebileceðini vurguladý. Biz de konuyla ilgilenmeye baþladýðýmýzdan bu yana konu üzerinde çok durduk. Yýllýk Temel Uyku Kursu ve Ýleri Uyku Kursu adlý eðitim aktivitelerimizi sürdürdük. Bu yýl 12.sini yapacaðýmýz Temel Uyku Kursu nu alan hekimlerimize 6 aylýk pratik eðitiminden sonra sertifika verilmesi kararlaþtýrýldý. Ýleri uyku kursu ise halen uyku týbbý ile ilgilenen hekimlerin katýldýðý bir kurstu. Bu kursun ilkini 2008 Mart ayýnda gerçekleþtirdik. Sýnýrlý sayýda katýlýmcýyla gerçekleþtirilen bu kurs sonrasý kursiyerlerin memnuniyeti bizi mutlu etti. Altý aylýk pratik eðitime uyku týbbý almak isteyen hekimlerden, izin almada güçlük nedeniyle tepkiler geldi. Bir baþka kuruluþun yöneticileri tarafýndan toplam bir aylýk eðitimin yeterli olacaðý ileri sürüldü. Ama bu teknik olarak doðru olamazdý, dünya uyku týbbý deneyimleriyle de uygunluk göstermemekteydi. Ýçerisinde birçok týp dalýný ilgilendiren hastalýklarýn varlýðý ve uyku týbbýnda görülen hastalýk gruplarýnýn (84 hastalýk grubu) çokluðu göz önünde bulundurulursa, altý aylýk eðitimin bile yetemeyebileceðini kestirmek zor deðildir. Bu sorunlar göz önüne alýndýðýnda uykunun yeni bir uzmanlýk alaný olmasý gerçeði açýktýr. Bu dönemde bölge toplantýlarý yapmayý devam ettirdik. Üç büyük kentin dýþýnda Kars, Gaziantep, Samsun ve Kayseri de bölge toplantýlarý yaptýk. Katýlýmlar beklediðimizden daha fazlaydý ve katýlýmcýlar konulara çok ilgililerdi. Bu yolla da ülkenin tüm bölgelerinde uyku týbbýnýn kavranmasýný, hastalýklarýn neden olduðu sorunlardan haberdar olunmasýný saðlamaya çalýþtýk. Yýl içerisinde üyelerimizi haberdar etmek kaygýsý ile bültenler çýkardýk. Laboratuar ortamýnda baþvuru kitabý olmak üzere Uyku Hastalýklarý Çalýþma Kýlavuzu nu yayýnladýk. Halkýmýzýn uyku hastalýklarý ile ilgili bilinçlendirilmesi ve uyku hastalarýnýn kafalarýndaki sorulara anlaþýlabilir yanýtlar bulabilmesi için altý kitapçýktan oluþan Halk Eðitim Serisi ni çýkardýk. Bu eðitim serisinde kullanýlan dil hastalarýn ve halkýn anlayabileceði sadelikteydi. Hastalýklarla ilgili yeterli bilgiyi alabilecekleri kaynaklar olma özelliði taþýyorlardý. Bu arada uyku hastalýklarý alanýnda baþvuru kitabý olma özelliði taþýyan, çok yazarlý Temel Uyku Týbbý Kitabý nýn yazýmýna baþlandý. Bu yýl (2009) içinde basýmý planlanan kitabýn tüm yazýlarý toplandý. Kitabýn, editörler tarafýndan deðerlendirilme aþamasý tamamlanmak üzere olup yýl içinde okuyucularla buluþmasý saðlanacaktýr. Derneðimizle Amerikan Uyku Týbbý Akademisi arasýnda yapýlan yazýþma ve anlaþmalar sonucunda dünyada ilk kez Amerika Uyku Týbbý Akademisi nin çýkarmýþ olduðu Uyku ve Ýliþkili Olaylarýn Skorlama Kitabý nýn yayýn hakkýný aldýk ve Türkçe olarak yayýnladýk. Dünyada bu kitabýn yayýn hakkýný alýp üyelerine kendi anadilinde ulaþtýran ilk dernek olduk. Uyku týbbý konusunda önemli bir ilkin adýmýný attýk. Ulusal Uyku Epidemiyolojisi çalýþmasýný planladýk. Ýki aþamalý olacak bu araþtýrmanýn tüm hazýrlýklarýný tamamladýk. Pilot çalýþma baþlattýk. Pilot çalýþma sonrasý geçerlilik ve güvenirliði tamamlandýktan sonra asýl çalýþmaya baþlanacaktýr. Bu çalýþmanýn sonuçlarý uyku týbbý ve hastalýklarý konusunda ulusal dokumuzu ortaya koyacak, uyku týbbý konusunda yapýlacak yeni çalýþmalara ýþýk tutacaktýr. Saðlýk otoritesi ve Sosyal Güvenlik Kurumu ile iliþkiler sürdürülmekte olup, uyku týbbý konusunun ayrý bir anadal olmasý konusunda çalýþmalar sürdürüyoruz. Bu konunun zorluðuna karþýn dernek olarak sizlerden aldýðýmýz güçle bunu baþaracaðýmýza eminiz. Bizden desteðinizi esirgemeyin; sizin adýnýza sizin için üretmeye devam edelim. Esenlikler diliyorum. 2
UYKU VE EPÝLEPSÝ Doç.Dr. Hikmet Yýlmaz Celal Bayar Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalý - Manisa Uyku merkezlerinde hiç de azýmsanmayacak sýklýkta epilepsi olgularý deðerlendirilmektedir. Uykunun ve uyku deprivasyonunun epileptik deþarjlarý ortaya koymayý kolaylaþtýran bir provakasyon yöntemi olarak kullanýlmasýnýn yaný sýra bazý epilepsi tablolarýnda nöbetlerin uykuda daha kolay ortaya çýkmasý, bu olgularda uyku bozukluklarýnýn normal populasyondan daha sýk gözlenmesi gibi gerekçeler epilepsi olgularýnýn uyku merkezlerine sýklýkla yönlendirilmesine yol açmaktadýr. Bu nedenlerle uyku konusunda çalýþanlarýn epilepsi konusunda ve uyku-epilepsi iliþkileri konusunda temel semiyolojik bilgileri edinmelerine gereksinim vardýr. Uyku bozukluklarý nöronal eksitabiliteyi kolaylaþtýrarak epileptik olgularda nöbet sýklýðýnda ve nöbet þiddetinde artýþa neden olmakta; öte yandan gece geçirilen nöbetler ve kullanýlan antiepileptiklerin etkileri ile epileptik olgularda uyku fragmente olmakta, uykunun devamlýlýðý ve mikro-yapýsý bozulmaktadýr. Uyku ile epilepsi arasýndaki bu karmaþýk iliþkiyi araþtýran çalýþmalar insanlýðýn tarihi kadar eski zamanlara uzanmaktadýr. M.Ö. IV. yüzyýlda Aristoteles ile baþlayan, Galen, Hipokrat, Gowers, Brain, Hans Berger, Passout, Gastaut ve Rodin ile devam eden çalýþmalarda epilepsi uyku iliþkisi araþtýrýlmýþ; yavaþ dalga uykusunun epileptik deþarjlarý ortaya çýkardýðý, REM uykusunda jeneralize deþarjlarýn inhibe olduðu, fokal deþarjlarýn ise REM uykusunda daha kolay ortaya çýktýklarý, uyku deprivasyonunun nöronal eksitabiliteyi kolaylaþtýrdýðý gibi bu gün rutinde yararlandýðýmýz semiyolojik bilgilerin literatür destekleri oluþturulmuþtur. UYKUNUN EPÝLEPSÝ VE EPÝLEPTÝK NÖBETLERE ETKÝSÝ Epilepsi nöbetleri gece veya gündüz; uykuda yada uyanýk durumda olabilirler. Janz nöbetleri; diurnal (Uykudan uyanma aþamasýnda görülen nöbetler); nokturnal (Uyku sýrasýnda görülen nöbetler); diffüz (Hem diurnal hem de nokturnal özellik taþýyan nöbetler) olarak sýnýflandýrmýþtýr. En sýk nokturnal ve diffüz nöbetler görülmektedir. Jeneralize epilepsilerin büyük çoðunluðu, non-rem uykusu sýrasýnda, özellikle de gece uykusunun sonunda, uyanma esnasýnda ve uyanmayý takip eden dönemde ortaya çýkmaktadýr. Basit parsiyel nöbetlerin uyku sýrasýnda gözlenmesi oldukça nadirdir. Ancak kompleks parsiyel nöbetlerin önemli bir kýsmý uykululuk halinde ve uykuya daldýktan kýsa bir süre sonra ortaya çýkar. Özellikle temporal lob epilepsili olgularýn yarýsýndan fazlasýnda nöbetler uyanýklýkta olduðu gibi N uykusunda ortaya çýkar. Temporal lob epilepsili olgularda epileptik foküs amigdalada ise nöbetler çoðunlukla uykuda gözlenir. Frontal lob nöbetleri de çoðunlukla uyku sýrasýnda, N2 evresinde ortaya çýkmaktadýr. Uykuda görülen parsiyel nöbetlerin klinik prezentasyon þekilleri epileptik foküsün yerine ve epilepsi sendromunun tipine göre deðiþmektedir. Frontal lob nöbetleri, temporal lob nöbetlerine N evrelerinde daha sýk görülürken, temporal lob nöbetleri sýklýkla N uykusunda sekonder jeneralize olmaktadýrlar. Görüldüðü gibi epilepsi olgularýnda nöbetlerin önemli bir kýsmý yüzeyel uyku döneminde özellikle de N2 evresinde ortaya çýkmaktadýrlar. Özellikle evre deðiþimleri sýrasýnda (N-REM ya da N2 evresi-uyanýklýk geçiþlerinde) nöbetler gözlenmektedir. N evrelerinde aktive olan talamokortikal baðlantýlarýn interiktal epileptiform deþarjlarýn oluþmasýný tetiklediði, desenkronizasyonun ortaya çýktýðý ve GABAerjik inhibitör mekanizmalarýn yetersiz kalmasý sonucunda nöbetlerin oluþtuðu düþünülmektedir. REM uykusu ise talamokortikal senkronizasyon mekanizmalarýnýn inhibisyonu ile karakterizedir. Bu nedenle REM uykusunda EEG paterninde desenkronizasyon, iskelet kaslarýnda paralizi ve epileptiform deþarjlarýn inhibisyonu görülür. Bunlarýn bir sonucu olarak da nöbetlerin çoðu bu evrede gözlenmez. Uyku deprivasyonu, epileptiform aktivitenin gözlenmesini kolaylaþtýran, nöbetleri tetiklediði uzun yýllardýr bilinen ve pratikte epilepsi tanýsýný desteklemek için kullanýlan bir provakasyon yöntemidir. Ancak uyku deprivasyonunun hangi mekanizmalarla epileptiform aktiviteyi tetiklediði halen tam olarak açýklanamamaktadýr. EPÝLEPSÝ VE EPÝLEPTÝK NÖBETLERÝN UYKUYA ETKÝSÝ Epileptik hastalarýn en sýk yakýndýklarý durumlar; geçirilen nöbetler nedeni ile uyku devamlýlýðýnýn bozulmasý ve bunun bir sonucu olarak da ertesi gün dinlenememiþ olarak kalkma, gün içi uykululuk halidir. Uyku bozukluklarý epileptik olgularda oldukça sýk görülen bir yakýnmadýr. Bu durum, epilepsinin kendisiyle veya koinsidental olabileceði gibi hastalarýn kullanmak durumunda olduklarý antiepileptiklerin etkileriyle de ortaya çýkabilir. Baldy-Moulnier, parsiyel veya jeneralize nöbeti olan olgularda REM uykusunda azalma gözlendiðini; Besset, epilepsi olgularýnda total uyku süresi ile REM uykusunda azalma olduðunu; Tachibana ve arkadaþlarý epileptik olgularda nöbet sonrasý uyku veriminin artmýþ olduðunu; Crespel temporal lob epilepsisi olan olgularda arousallarda artýþ gözlendiðini; Bazil, epilepsi olgularýnda nöbet sonrasý yüzeyel uykuda artýþ, REM uykusunda süpresyon ve uyku veriminde azalma gözlendiðini bildirmiþ ancak epilepsi olgularýnda uyku yapýsýnýn etkilenmediðini bildiren çalýþmalar da vardýr. Çalýþmalarýn bir çoðunda noktürnal nöbetler sonrasýnda uyku latansýnýn uzadýðý, N3 ve REM uykusunun azaldýðý, N2 uykusunun arttýðý, arousallarýn arttýðý, uykunun fragmante olduðu ve uyku veriminin azaldýðý ortak tesbit olarak dikkat çekmektedir. 3
UYKU LABORATUARLARINDA SIK RASTLANILAN BÝLÝÞÝM SORUNLARI Kablolama sisteminde topraklama çok iyi ve doðru yapýlmalýdýr. Aksi takdirde kayýtlarda parazit olmasý kaçýnýlmaz olur, ayrýca cihazlara da zarar gelebilir. Uz.Dr. Hikmet Fýrat SB Dýþkapý Yýldýrým Beyazýt Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi Göðüs Hastalýklarý Uyku Bozukluklarý Merkezi Uyku laboratuarý kurmak ve iþletmek için belli kriterleri bilmek ve uygulamak gerekir. Yapýlan iþ baþlý baþýna digital ortam gerektirdiðinden biliþim problemleri kaçýnýlmazdýr. Nasýl bir mekan? Hangi cihaz? Hangi kayýt teknikleri? Nasýl kayýt arþivi yapýlmalý? gibi sorularýn cevabýný bu yazýda bulabileceksiniz. NASIL BÝR MEKAN? Uyku laboratuarý yapýlmasý planlanan yerin mümkün olduðunca izole bir yer olmasýnda fayda vardýr. Gerek gece, gerekse de gündüz yapýlacak kayýtlarda ses izolasyonu optimum düzeyde tutulmalýdýr. Ýdeal olaný; ses düzeyinin 50 desibel in altýnda olmasýdýr. Bunun için duvar yapýlarý iki kat tuðladan örülmeli (alçýpan duvarlar uygun deðildir) ve arasýna 'ses yalýtým maddesi' yerleþtirilmelidir. Ayrýca oda giriþleri çift kapý olmalýdýr. Oda alaný ideal boyutu 12 m2 ve üzeridir. Laboratuarda yatacak kiþinin rahat edeceði ortam saðlanmalý, bu nedenle tuvalet-banyo odanýn içinde olmalýdýr. Kilolu hastalar için saðlam ve en az 100 cm eninde (ideali 120 cm) bir yatak olmalýdýr. Mümkünse yatak etrafýnda kayýtlarý etkileyecek, parazit vs neden olabilecek metal aksamdan uzak durulmalýdýr. Odanýn içinde hastanýn sabah erken uyanmasýný önleyecek veya gündüz testleri için karanlýk ortam saðlayabilecek karartma perdeleri olmalýdýr. Bunlar; ýþýk geçirmeyen asansörlü jaluzi tipi perdeler veya panjur olabilir. Yataðýn hepsini görecek þekilde infrared li 0 lüx ýþýkta görüntü alabilen kamera yerleþtirilmeli, bu kamera gerektiðinde yakýnlaþtýrma (digital zoom) yapabilmelidir. Uyku laboratuarýnýn çevresinde (alt kat-üst kat-yanýnda) elektromanyetik alan yaratabilecek herhangi bir ünite olmamalýdýr. Kayýt sýrasýnda da mutlaka cep telefonu gibi elektromanyetik yayýn yapabilecek ve kayýtlarý (tabi ki hastanýn uyku kalitesini de) etkileyecek þeyler önlenmelidir. Hastadan elektriksel bilgilerin toplandýðý jack kutusu ile izolasyon ünitesinden kayýt yapan bilgisayara kadar döþenen kablonun mümkün oldukça kýsa olasýnda fayda vardýr. Zira kablo uzadýkça veri kaybý daha fazla olur. Bunu önlemenin bir diðer yolu ise CAT5 veya CAT6 kablosu denilen kablolarla eternet kartý üzerinden kayýt yapmaktýr. Odanýn aydýnlatýlmasý 'sarý ýþýk' denilen adi ampul ile yapýlmalý (florasanlar açýp-kapadýkça kayýtta parazit yapar) ve mümkünse reostalý (ýþýk miktarý ayarlanabilir) olmalýdýr. Elektrik sisteminin kumandasý teknisyen odasýnda olmalýdýr. Hastanýn gece uyanýp panik olmamasý ve istediðinde ýþýk yakabilmesi için de baþucu lambasý olmalýdýr. HANGÝ CÝHAZ TERCÝH EDÝLMELÝ? Yapýlacak uyku testinin niteliði ve hangi tip hastalara uygulanacaðý önemli. Temelde iki tip cihaz sisteminden bahsedebiliriz. Portabl ve Laboratuar tipi. Portabl olan cihazlar adýndan da anlaþýlacaðý üzere hastanýn hastane veya laboratuar ortamýnda olmasýný gerektirmeyen sistemlerdir. Bu tip cihazlarýn genelde EEG kayýtlarý olmadýðý için 'Poligraf' olarak adlandýrýlýrlar. Poligraflar genellikle 1-12 kanal arasýnda kayýt yapabilme özelliðine sahiptir (markasýna ve geliþmiþlik durumuna göre deðiþir). Laboratuar tipi olanlarda ise mutlaka EEG kaydý vardýr. Bu nedenle 'Polisomnograf' olarak adlandýrýlýrlar. Polisomnograflar da kendi içlerinde ikiye ayrýlýr; 1) Kablolu 2) Kablosuz Kablolu olanlar genellikle uyku merkezlerince tercih edilirler. Bu sistemde; hasta yataðý ile teknisyen odasýnda kaydý doðru aktarabilecek, elektromanyetik dalgalardan etkilenmeyecek bir kablolama sistemi olmalýdýr. Hasta ile kayýt cihazý (bilgisayar) arasý mesafe uzak olursa kayýtlarda ara ara kesilmeler, veri kayýplarý olabilir. Kablosuz sistemlerde ise kayýt hasta üzerine monte edilen jack kutusunun üzerinden olur, veyahut özel olarak geliþtirilmiþ telsiz baðlantýsý ile kayýtlar bir alýcý (receiver) aracýlýðý ile sabit bilgisayara kaydedilir. Bu sistemde olasý parazit yapabilecek (cep telefonu, televizyon vs vs ) gibi etkilerden uzak durmak gerekir. Hastalar online olarak görüntülenemiyorsa (Polisomnografik olarak) olasý elektrod bozukluklarýna müdahale þansý da azalýr. Uyku laboratuarý olmayan (özel olarak ayrýlmýþ bir mekân yok ise) kliniklerde hastanýn kendi odasýnda kayýt almak için ideal gibi gözükse de gece olasý kablo sorunlarýný giderme olasýlýðý yoktur. Eðer kablosuz sistem receiver aracýlýðý ile online görüntü verebiliyor ve bunu teknisyen izleyebiliyorsa biraz daha kabul edilebilir bir durumdur. (elektromanyetik alanlardan etkilenmediðini varsayarsak). VERÝLERÝN DEPOLANMASI (Data Storange) Kaydedilen her verinin deðeri vardýr. Hem araþtýrmalar için, hem hastalarýn kontrollerinde hatýrlanmak üzere hem de hukuki olarak kayýtlarýn saklanmasý gerekir. Polisomnografi raporlarý çýktý olarak (print out) hasta dosyasýnda saklanmalýdýr. Ayný zamanda PDF veya word doküman olarak digital ortamda saklamak da mümkündür. Ham datalarýn ise günümüzde depolanmasý / saklanmasý daha kolaylaþmýþtýr. Yeni geliþen programlar sayesinde daha önceleri 1 GB kadar yer tutan ham kayýtlar (video hariç), þimdi 50-200 MB arasý yer tutmaktadýr. Bu kayýtlarýn uluslararasý ortak kayýt programlarý ile saklanma sistemleri sayesinde her tür polisomnografi cihazýndan alýnacak kaydýn yine istenilen herhangi bir polisomnografi software ile açýlýp görüntülenebileceði 4
bilinmelidir. 1992 yýlýnda biyomedikal mühendislerinin ortak bir program geliþtirip ayný dili konuþma ve cihaz özelliklerini birbirlerine aktarma isteði sayesinde EDF (European data Format) (*.edf/ veya *.rec) formatlý datalar oluþturulmuþtur. Günümüzde kullanýlan polisomnografilerin hemen hepsinin software 'inde bu formatta kaydetme seçeneði vardýr. Video kayýtlarý rahatlýkla 200MB civarýnda bir dosya ile (genellikle MPEG-4 formatýnda) saklanabilmektedir. Nörolojide (özellikle epilepsi nöbetlerini gösterme) çekim sýrasýnda kullanýlacak video hareketli ve zoom yapabilme özelliðinde olmalý, saniyede 30 ve üzeri resim yakalayabilmelidir. Detaylý hareketlerin çok önemli olmadýðý çekimlerde ise kaydýn siyah beyaz alýnmasý, saniyede 15 resim yakalamasý (ses için 8 Bit Mono) dosya boyutunu oldukça küçültür. Çekim yapýlan videolarda isteðe baðlý olarak edit yapabilme özelliði de vardýr. Yani sadece bir kýsmýný kesip saklayabilmek mümkündür. AC / DC Kayýtlar Polisomnografi cihazlarýnda 2 çeþit kayýt kanalý bulunur; 1) AC Kanallar 2) DC Kanallar AC (Alternative current) kanallarda alýnacak kayýtlar saniyedeki sayýsý fazla olan veri türleridir (örneðin EEG, EMG gibi). Halbuki DC (direct current) kanallarda yavaþ hýzlý veri türleri kaydedilir (Ör: Solunum eforu, airflow vs). EEG kayýtlarýnda spektral analiz uygulanýr (digital polisomnografilerde), buna göre gelen sinyaller belli renklerde iþlenir. Bu renk oluþumlarýna göre otomatik olarak EEG skorlamasý ortaya çýkar. Bu sonuç sadece cihazýn verdiði sonuç olup kesinlikle manuel olarak skorlama yapýlmalýdýr. Her sinyalin belli aralýklarda gelmesi gerekir. Bunun için default olarak (standart) belirlenmiþ alt-üst limit deðerleri vardýr. Bu limitler olmaz ise gelen sinyaller hiçbir elemeye tabi olmadan karþýmýza çýkar ve bu da görüntüsel anlamda parazitten baþka bir þekil olamaz. Bu nedenle hastadan gelen elektriksel verileri belirlenen aralýklarda filtre ve kalibrasyon uygulayarak kaydederiz. AC kanallar: Genellikle 100 Hz üzeri sinyal alýnabilen kanallarda kullanýlýr: Ör; EEG, EMG, EOG, EKG, horlama kanallarýnda. DC Kanallar: Genellikle 20 Hz altýnda sinyal oluþturan kanallarda kullanýlýr Ör: Pulse oxymetre, vücut pozisyonu, karýn göðüs solunum bantlarý, nazal kanül veya thermistor. Cihazý çalýþtýran þehir elektriði ülkemiz için 220 volt / 50 Hertz dir. Gerek olasý elektrik kesilmelerinden cihazý korumak için gerekse de voltaj düzensizliklerinden etkilenmemek için voltaj regülâsyonlu kesintisiz güç kaynaklarý kullanmak gerekir. Polisomnografik kayýtlardaki parazitlenmeyi önleyici bir giriþim de kayýt alýnýrken nodge filtreleme yapýlmasýdýr. Ülkemiz þartlarýnda 50 Hz lik nodge filtre uygulamak kayýtlarýn daha net görünmesini saðlayacaktýr. Uyku kayýtlarýnýn yapýldýðý bilgisayarlara baþka bir giriþ (dýþarýdan flash disc, CD, disket vs ile) yapýlmamasý þiddetle tavsiye olunur. TEMEL UYKU KURSU 12-16 OCAK 2009 POINT OTEL - ÝSTANBUL Derneðimizin her yýl düzenlediði TUTD Temel Uyku Kursu bu yýl da baþarýlý bir þekilde gerçekleþtirilmiþtir. Kurs sonunda ilk sýrayý alan hekimlere 10. Ulusal Uyku Týbbý Kongresi ne ücretsiz kayýt ve konaklama imkaný saðlanacaktýr. Kurs Sonunda Yapýlan Sýnavda Ýlk 3 e Girenler: Dr. Esra Bilgin Dr. Ferda Korkmaz Özkanoglu Dr. Selda Korkmaz ÝLERÝ UYKU KURSU 14-15 MART 2009 POINT OTEL - ÝSTANBUL Derneðimiz Temel Uyku Kursu na ek olarak, Uyku Týbbý alanýnda çalýþan hekimlere daha kapsamlý ve detaylý bir eðitim vermek amacýyla 2008 yýlýndan itibaren Ýleri Uyku Kursu düzenlemektedir. Kursa, aktif olarak uyku bozukluklarý ile uðraþan, derneðimizin düzenlediði temel uyku bozukluklarý kurslarýndan herhangi birine katýlýp baþarýlý olmuþ uzmanlar katýlabilecektir. Kursa katýlým sýnýrlý sayýda olacaktýr. Dört yarým günlük kurs halinde toplam 2 gün sürecek ileri kurs sonunda katýlýmcýlara TUTD tarafýndan hazýrlanan katýlým sertifikalarý verilecektir. Temel Uyku Kursu nda baþarýlý olanlardan katýlým ücreti alýnmayacak, konaklama ve ulaþým masraflarý katýlýmcýlar tarafýndan karþýlanacaktýr. Bilgi ve baþvuru için: www.tutd.org.tr Burkon Turizm: 0 224 233 40 00 5
BÖLGE TOPLANTILARI Doðu Anadolu Bölge Toplantýsý 12 Nisan 2008 Kars Güneydoðu Anadolu Bölge Toplantýsý 3-4 Mayýs 2008 Gaziantep Orta Karadeniz Bölge Toplantýsý 14 Haziran 2008 Samsun Ýç Anadolu Bölge Toplantýsý 20 Aralýk 2008 Kayseri 6
ULUSLARARASI KONGRE TAKVÝMÝ 9th World Congress on Sleep Apnea 25-28 Mart 2009, Seul, Güney Kore www.wcsa2009.com 23th Annual Meeting of the Association of Proffesional Sleep Societies (APSS) 6-11 Haziran 2009, Seattle, Washington, A.B.D. www.apss.org www.sleepmeeting.org 6th International Narcolepsy Symposium 27 Eylül - 2 Ekim 2009, Ascona, Ýsviçre Organizasyon: C. Bassetti, Ch. Baumann, T. Scammell 6th Congress of Asian Sleep Research Society (ASRS) 24-28 Ekim 2009, Osaka, Japonya www.asrs2009.org 3rd World Congress of World Association of Sleep Medicine (WASM) 7-12 Kasým 2009, Sao Paulo, Brezilya http://www.wasm2009.org 19th Congress of the European Sleep Research Society (ESRS) 14-18 Eylül 2010, Lizbon, Portekiz www.esrs2010.com 9th World Congress on Sleep Apnea 25-28 March, 2009, Seoul, Korea 9. ULUSAL UYKU TIBBI KONGRESÝ' NÝN ARDINDAN konuþmacý yer almýþtýr. Programa yurtdýþýndan alanlarýnda önemli çalýþmalar yürütmekte olan ve önemli yönetim görevlerinde bulunan Dünya Uyku Týbbý Birliði (World Association Sleep Medicine) Baþkaný Prof. Dr. Christian Guilleminault, Amerika Uyku Týbbý Akademisi (American Academy of Sleep Medicine-AASM) Seçilmiþ Baþkaný Prof Dr. Patrick Strollo, yine AASM den Prof. Dr. Allan Pack, Avrupa Uyku Araþtýrmalarý Derneði (European Sleep Research Society-ESRS) Baþkaný Prof. Dr. Claudio Bassetti, Asya Uyku Araþtýrmalarý Derneði (Asian Sleep Research Society-ASRS) Baþkaný Prof. Dr. Masako Okawa, yine Japonya dan Ass.Prof. Hiroshi Kadotani, Ýsveç ten Doç. Dr. Yüksel Peker ve Ýngiltere den Uzm. Psk. Bilgay Ýzci katýlmýþtýr. Kongrenin oturumlarýndan birinde Türk Uyku týbbý sorunlarý tartýþýlmýþ; toplantýya katýlan tüm üniversite ve eðitim hastaneleri öðretim üyeleri, uyku týbbýnýn ayrý bir týp disiplini olduðu ve bir uzmanlýk alaný olarak kurulmasý gerektiði konusunda görüþ birliðine varmýþlardýr. Prof. Dr. Chiristian Guilleminault, Prof. Dr. Patrick Strollo, Prof. Dr. Allan Pack ve Prof. Dr. Claudio Bassetti ise Amerika ve Avrupa da uyku týbbýnýn geliþimi konusunda örnekler vermiþler; yapýlan tartýþmalardan, varýlan ortak görüþten çok etkilendiklerini ve Türk uyku týbbýnýn bu perspektifle çok hýzlý ilerleme kaydedeceðini, kendilerinin de yardýma her zaman hazýr olduklarýný söylemiþlerdir. Kongre Genel Kurulu nda kongre ile eleþtiriler paylaþýlmýþ, gelecek kongreler için öneriler alýnmýþtýr. 9. Ulusal Uyku Týbbý Kongresi'nden fotoðraflar; Türk Uyku Týbbý Derneði 9. Ulusal Uyku Týbbý Kongresi Doç. Dr. Ahmet Uður Demir baþkanlýðýnda 04.11.2008 08.11.2008 tarihleri arasýnda Kuþadasý Pine Bay Hotel de 300 kiþinin katýlýmý ile baþarý ile gerçekleþtirilmiþtir. Türk Uyku Týbbý Derneði nin daha önceki kongrelerinde olduðu gibi bu kongre de bilimsel program öncesi ilk gün hekimlere yönelik kurslarla baþlamýþtýr. Uykuda Solunum Bozukluklarý: Teþhisten Tedaviye, Polisomnografi, Uyku Bozukluklarýnda Bilimsel Araþtýrma Metodolojisi, Psikiyatri ve Uyku Bozukluklarý kurslarý bu yýl da tekrarlanmýþtýr. Kongrenin son iki gününde ise kongre programýna paralel olarak uyku týbbý alanýnda çalýþan teknisyenlere yönelik 2 günlük Teknisyen Kursu düzenlenmeye devam edilmiþtir. Katýlýmcý ilgisinin oldukça fazla olduðu kurslarda ülkemizde uyku týbbý alanýnda deneyim sahibi uzmanlar konuþmacý olarak yer almýþtýr. Kurslar sonrasýnda kongre, konferans, panel ve tümü sözel sunum þeklindeki bildiri sunumlarý ile iki buçuk günlük bir program dahilinde gerçekleþmiþ; programda 7 konferans, 12 panel, 2 uydu sempozyum ve 4 sözlü sunum oturumu ve 50 7
10. ULUSAL UYKU TIBBI KONGRESÝ 8-12 ARALIK 2009, ANTALYA 10. Uyku Týbbý Kongresi 8-12 Aralýk 2009 tarihleri arasýnda Antalya da Maritim Pine Beach Resort Otelde yapýlacaktýr. Ýlk gün ve son gün havaalanýndan ücretsiz servis olacaktýr. YENÝ ÜYELERÝMÝZ Aralýk 2007 de yayýnlanan son bültenin ardýndan derneðimize katýlan aþaðýdaki deðerli üyelerimizle birlikte üye sayýmýz 580 ye yükselmiþtir: Arife Çimen Atalar, Bahar Tüzün, Berrin Akkol, Murat Avþar, Tarkan Özdemir, Vedat Demir, Adem Aydýn, Mustafa Karademir, Murat Songu, Murat Salihoðlu, Müslüm Yýlmaz, Cüneyt Uzunlar, Petek Karagöz, Sibel Canbaz Kabay, Birgül Gençay, Ayþe Çam, Hakký Aybakýr, Çetin Akçay, Elif Yelda Özgün Niksarlýoðlu, Melek Ertan, Hüseyin Yýlmaz, Bilge Kaan Dinçer, Kübra Yavuzyýlmaz, Canip Özgür, Ayser Mutlu, Aysun Chaibova, Seher Köse, Ýsmail Hakký Acar, Ahmet Yürekli, Zeynel Aytekin, Sever Burcu Yüksekyalçýn, Yusuf Dikici, Uður Bayram, Ali Gebedek, Ayþe Tabakoðlu, Mehmet Murat Demet, Yasemin Matur, Serdal Doðru, Sedat Uslu, Osman Eyice, Halil Erdal, Zerrin Sezgin, Seda Angün, Ramazan Çýþan, Ayþe Yaran, Sedat Þimþek, Selin Topkaya, Serap Þahingöz, Bilal Türksoy, Hacý Yusuf Koca, Kevser Türkmen, Aydan Keklik, Ahnet Ekinci, Mehmet Arýcý, Tülay Karakoç, Sinan Arýk, Ali Yavavlý, Berk Gürpýnar, Hakan Cýncýk, Atilla Güngör, Figen Yavlav, Ýlkay Alancý, Ümmü Ataþ, Samime Korkmaz, Ferda Korkmaz Özkanoðlu, Mehmet Kaya, Hamza Pehlivan Týraþ, Kadir Tunç, Berkant Çoban, Yusuf Umur Ocaklý, Yýldýz Yabaþ, Bülent Madi, Evren Þahan, Mustafa Alpsoy, Servet Çengel, Filiz Yýlmaz, Adnan Özdemir, Serdar Sarýkaya, Ferhat Harmanbaþý, Leyla Karayel, Nagehan Öztürk, Yunus Ýpek, Þevkiye Birtanýr, Senem Çengel, Ümit Tutar, Özgür Hakan Yüksel, Deniz Selçuki, Ahmet Ural, Nilgün Akgül, Murat Acat, Suzan Meltem Mutlu, F. Füsun Yýldýz, Murat Özgören, Murat Köse, Gamze Eroðlu Arýð, Recai Ergün, Dilek Ergün, Didem Katar, Betül Güveli, Nimet Dörtcan, Bülent Piþmiþoðlu, Esra Bilgin, Oya Demir, Recep Baydemir, Sibel Kocaaslan, Jale Ayyýldýz, Ahmet Kocaoðlu, Yasemin Coþkun, Can Tekin, Sultan Çatakkaya, Ümit Dinçel, Hakan Dinçkol, Mahmut Eyce, Osman Eroðul, Elif Oral, Adile Öniz, Demet Çetin, Ayþegül Aydýn Tosun, Atilla Kara, Tansel Hacýmustafaoðlu, Dursun Ali Saðlam, Ömer Tosun, Aysel Kilci, Osman Akman, Ayþýn Kýsabay, Özlem Salman Sever, Esma Öztürk, Sibel Güler, Mustafa Gazi Aygüneþ, Dilber Karasulu, Yasin Türköz, Aynur Çalýþkan, Sibel Kürküt, Emel Þengün, Zübeyde Çalýmbay Türköz, Cavidan Ulutaþ, Seval Hazal Tan, Gülmisal Ýlaldý, Öznur Altan, Gülten Özen, Selda Buyruk, Zeynep Nuhoðlu, Simten Irgatlar, Iþýl Ürek, Tayfun Kaya, Zeynep Ertürk, Beyza Kaymakoðlu, Neslihan Kýrkýl, Adem Aras, Pakize Ayla Güneþ. 8
TÜRK UYKU TIBBI DERNEÐÝ ÜYE DAÐILIMI Özkan Y, Fýrat H, Þimsek B, Torun M, Akaydýn SY Circulating nitric oxide (NO), asymmetric dimethylarginine (ADMA), homocysteine, and oxidative status in obstructive sleep apnea-hypopnea syndrome (OSAHS). Sleep Breath (2008) 12:149-154 DOI 10.1007/s11325-007- 0148-4. Yetkin O, Kunter E, Günen H. CPAP compliance in patients with obstruc-tive sleep apnea syndrome. Sleep Breath. 2008 Nov ;12(4): 365-7. Nöroloji Göðüs Hastalýklarý Teknisyen Kulak Burun Boðaz Psikiyatri Psikolog Fizyoloji Pratisyen Hekimlik Biyomedikal Mühendisliði Çocuk Nörolojisi Diþ Hekimliði Anesteziyoloji ve Reanimasyon Biyofizik Çocuk Hastalýklarý Dahiliye Kardiyoloji Biyofizik Elektrik Elektronik Mühendisliði 2008 YILINDA TÜRKÝYE DEN YAYINLAR Ucok K, Ayçicek A, Sezer M, Genç A, Akkaya M, Çaðlar V, Fidan F, Ünlu M. Aerobic and Anaerobic Exercise Capacities in Obstructive Sleep Apnea and Associations with Subcutaneous Fat Distributions. Lung. 2008 Nov 21. [Epub ahead of print] Özgören M, Kocaaslan S, Öniz A. Analysis of non-rem sleep staging with electroencephalography bispectral index. Sleep Biol Rhythms 2008 Oct - Nov; 6(4):249-55. Kara CO, Tümkaya F, Ardýç N, Topuz B. Does tonsillectomy reduce the risk of being a habitual or severe snorer? Eur Arch Otorhinolaryngol. 2008 Oct; 265(10): 1263-8. Oktay B, Akbal E, Fýrat H, Ardýç S, Akdemir R, Kýzýlgün. Evaluation of the relationship between heart type fatty acid binding protein levels and the risk of cardiac damage in patients with obstructive sleep apnea syndrome. Sleep Breath. 2008 Aug; 12(3): 223-8. Friedman M, Soans R, Gürpýnar B, Lin HC, Joseph N. Evaluation of submucosal minimally invasive lingual excision technique for treatment of obstructive sleep apnea/ hyzpopnea syndrome. Otolaryngol Head Neck Surg. 2008 Sep; 139(3): 378-84; discussion 385. Þahin FK, Köken G, Coþar E, Saylan F, Fidan F, Yýlmazer M, Ünlü M. Gebelikte uyku apne sendromu ve eþlik eden hastalýklar. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneði Dergisi, 5, 22-27 (2008). Akçalý A, Ferini - Strambi L, Kaynak H, Karadeniz D, Akçalý C. Genital restlessness (vulvodynia) events accompanying restless legs syndrome. Sleep Med. 2008 Jun 24. Köken G, Þahin FK, Coþar E, Altuntaþ Ý, Köken R, Fidan F, Ünlü M. Habitüel horlamasý olan gebelerde serum leptin, tümör nekrotizan faktör-alfa ve interlökin-6 düzeyleri. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneði Dergisi, 5, 17-21 (2008). Friedman M, Soans R, Gürpýnar B, Lin HC, Joseph NJ Interexaminer agreement of Friedman tongue positions for staging of obstructive sleep apnea / hypopnea syndrome. Otolaryngol Head Neck Surg. 2008 Sep; 139(3):372-7 Çavuþoðlu M, Çiloðlu T, Serinaðaoðlu Y, Kamasak M, Eroðul O, Akçam T. Investigation of sequential properties of snoring episodes for obstructive sleep apnoea identification Physiol. Meas. 29 (2008) 879-898 9
Þahin FK, Köken G, Coþar E, Saylan F, Fidan F, Yýlmazer M, Ünlu M. Obstructive sleep apnea in pregnancy and fetal outcome. Int J Gynaecol Obstet. 2008 Feb; 100(2): 141-6. Karadeniz D. Periodic leg movements in sleep and periodic limb mocement disorder: a polysomnographic finding and / or a disorder? Medecine du Sommeil. N: 16, 23-28, 2008. Taþçýlar N, Karadeniz D. REM uykusu davranýþ bozukluðu (RBD) ve mediko-legal yaklaþým. Türk Nöroloji Dergisi, cilt, 14(2); 81-91, 2008 Kezirian E, Kýrýþoðlu CE, Riley RW, Chang E, Guilleminault C, Powell NB. Resting energy expenditure in adults with sleep disordered breathing. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 134 (12): 1270-1275. Ekici M, Ekici A, Keleþ H, Akýn A, Karlýdað A, Tunçkol M, Koçyiðit P. Risk factors and correlates of snoring and observed apnea. Sleep Med. 2008 Mar; 9(3): 290-6. Ýsmailoðullarý S, Tanrýverdi F, Kelestimur F, Aksu M. Sleep architecture in Sheehan's Syndrome before and 6 months after growth hormone replacement therapy. Psychoneuroendocrinology. 2008 Oct 17. [Epub ahead of print] Ergin Bakar E, Yýlmaz H. Tanýmlayýcý Bir Çalýþma: Obstrüktif Uyku Apne Sendromuna (OSAS) Eþlik Eden Psikiyatrik Hastalýklar. New / Yeni Symposium Journal. Ekim 2008 / Cilt 46 / sayý 4. Lin HC, Friedman M, Chang HW, Gurpinar B. 'The efficacy of multilevel surgery of the upper airway in adults with obstructive sleep apnea / hypopnea syndrome. Laryngoscope. 2008 May; 118(5): 902-8. Review. Çukurova Üniversitesi Týp Fakültesi Balcalý Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalý Uyku ve Bozukluklarý Birimi Uz. Dr. Kezban Aslan Tel:0 322 338 60 60 / 3156-3206 E-posta: kezbanaslan@hotmail.com Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Týp Fakültesi Uygulama ve Araþtýrma Hastanesi Uyku Bozukluklarý Merkezi Doç. Dr. Fikret Çýnar, Doç. Dr. Remzi Altan, Yrd. Doç. Dr. Nida Taþçýlar Tel : 0 372 261 01 69 Mail : tascýlarn@gmail.com, cinarf@gmail.com Osmangazi Üniversitesi Nöroloji Anabilim Dalý Uyku Bozukluklarý Birimi Prof. Dr. Oðuz Osman Erdinç Tel:0 222 239 29 79 E-posta: oerdinc@yahoo.com HABERLER Amerikan Uyku Týbbý Akademisi (AASM) Uyku ve Ýliþkili Olaylarýn Skorlama Kitapçýðý Yayýnlandý. Derneðimiz Amerikan Uyku Akademisi tarafýndan yayýnlanmýþ olan Skorlama Kitapçýðý nýn çeviri haklarýný almýþ ve 2008 yýlýnda Doç. Dr. Serhan Sevim in editörlüðü ile yayýnlamýþtýr. TUTD Önümüzdeki Bölge Toplantýlarý: Doðu Karadeniz Bölge Toplantýsý: Nisan 2009 / Trabzon Trakya Bölge Toplantýsý: Mayýs 2009 / Edirne Uyku Hastalýklarý Çalýþma Kýlavuzu hazýrlandý. Derneðimiz, Prof. Dr. Murat Aksu nun editörlüðü ile uyku hastalýklarý ve tedaviler konusunda bir çalýþma kýlavuzu hazýrlayýp yayýnlamýþ ve üyelerine ulaþtýrmýþtýr. TUTD TARAFINDAN 2008 YILINDA AKREDÝTE EDÝLEN UYKU MERKEZLERÝ 2008 yýlýnda aþaðýdaki dört merkez daha Türk Uyku Týbbý Derneði tarafýndan akredite edilmiþ ve böylece TUTD tarafýndan akredite edilmiþ merkezlerin sayýsý 25 e yükselmiþtir. Yeni merkezlerin akreditasyon hazýrlýklarý ise sürmektedir. TUTD nin akredite etmiþ olduðu tüm merkezlere www.tutd.org.tr den ulaþabilirsiniz. Uyku Araþtýrma Merkezi Prof. Dr. Hamdullah Aydýn Tel:0 312 428 68 30-0 312 428 68 31 E-Posta: hamdullah@uyku.gen.tr Web Sayfasý: www.uyku.gen.tr 10
Non-Ýnvazif Mekanik Ventilasyon Cihazlarý verilme kriterleri Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Saðlýk Uygulama Tebliði'nde yer aldý. 29 Eylül 2008 tarih ve 27012 sayýlý resmi gazetede yayýnlanan Sosyal Güvenlik Kurumu 2008 yýlý Saðlýk Uygulama Tebliðinde (SUT) bulunan kriterleri içerisinde derneðimizin yoðun çabalarý ile Non-Ýnvazif Mekanik Ventilasyon Cihazlarý verilme kriterlerinin de yer almasý saðlanmýþtýr. Sosyal Güvenlik Kurumunda (SGK) uyku hastalýklarý, solunumsal hastalýklar ve solunum yetmezliðinde kronik oksijen tedavisi, noninvaziv mekanik ventilatör ve nebulizatör kullanma ilkeleri Türk Uyku Týbbý Derneði önerileriyle tanýmlanmýþtýr. SGK nýn, Türk Uyku Týbbý Derneði tarafýndan önerilen kurallar ve koþullarý ulusal anlamda genelge olarak kabul edip yayýnlamasý, bizler için sevinç kaynaðý olmuþtur. Yeni tanýmlanan ve pratik uygulamada bizi rahatlatabilecek, hastalarýn ve hekimlerinin maðduriyetini giderebilecek belli baþlý noktalarý aþaðýda özetleyecek olursak; * Son uyku bozukluklarý sýnýflamasýna göre tanýmlanan uyku ile iliþkili hipoventilasyon hipoksemik sendromlarýnýn tedavisinde de non-invazif mekanik ventilasyon cihazlarý ve çeþitli BPAP modlarýnýn bu hastalýklarda verilme ilkeleri bu kriterlerle açýklýða kavuþturulmuþtur. * Ayrýca yine son literatürler ve rehberler eþliðinde Cheyne- Stokes solunumunda noninvaziv mekanik ventilatör kullanma ilkeleri belirlenmiþtir. * AHÝ veya RDÝ 5-30 arasýnda olsa bile birlikte artmýþ gündüz uykululuk, biliþsel etkilenme, duygudurum bozukluklarý, uykusuzluk veya hipertansiyon, iskemik kalp hastalýðý, inme veya uykuyla iliþkili hipoventilasyon / hipoksemik sendromlardan birinin varlýðýnýn saðlýk kurulu raporunda belirtilmesi koþuluyla non-ýnvazif Mekanik Ventilasyon cihazlarý verilebilecektir. * Hastalarýn tedaviye uyuncunu artýrmak ve kullanýlmayan cihazlarýn geri dönüþümünü saðlamak amacýyla cihazlarýn yýllýk kullaným sürelerinin kontrolü þart koþulmuþtur. Bu baðlamda NÝMV cihazlarnýn etkin kullanýlýp kullanýlmadýðýna yönelik yýllýk olarak kurumca yaptýrýlacak kontrollerde, cihazýn yýllýk minimum 1200 saatin altýnda kullanýldýðýnýn saptanmasý durumunda, kullaným saati bilgilerinin yer aldýðý sevk evraký ile hastalarýn saðlýk tesisine sevk edilmesi ve cihazla tedavinin devam edilip edilmeyeceðine iliþkin saðlýk kurulu raporu tanzim edilmesi gerekmekdiði bildirilmiþtir. Asya Uyku Araþtýrmalarý Derneði nin (ASRS) 6. Kongre Düzenleme Komitesine ülkemizden de iki bilim insaný katýlmýþtýr. TUTD Baþkaný Doç. Dr. Sadýk Ardýç ve TUTD Sekreteri Prof. Dr. Derya Karadeniz 24-28 Ekim 2009 da Osaka, Japonya da düzenlenecek olan Asya Uyku Araþtýrmalarý Derneði'nin 6. Kongre Komitesi nde yer almýþtýr. Teknisyen Çalýþma Grubu Kuruldu; Türk Uyku Týbbý Derneði çatýsý altýnda kurulan Teknisyen Çalýþma Grubu nun amacý uyku alanýnda çalýþan teknisyenler arasýndaki iletiþimi saðlamak, teknisyenlerin alandaki ihtiyaç ve sorunlarýný belirlemek, bunlara dernekle birlikte çözümlerüretmek, dernek tarafýndan düzenlenen teknisyen eðitimlerinin organizasyonunda görev almaktýr. Teknisyen Çalýþma Grubu Yürütme Kurulu Doç. Dr. Ýbrahim Öztura, Psk. Funda Tan Acar, Ýlkay Alancý, Hakký Aybakýr, Ayþe Çam, Mümin Öztürk ve Hüseyin Yýlmaz dan oluþmaktadýr. Çalýþma Grubu ilk kez, 3-4 Mayýs tarihlerinde yapýlan TUTD Güneydoðu Anadolu Bilimsel Bölge Toplantýsý na paralel olarak Gaziantep te toplanmýþ, ikinci toplantý ise 9. Ulusal Uyku Týbbý Kongresi sýrasýnda gerçekleþtirilmiþtir. Teknisyen Çalýþma Grubu üyelik formlarýna ve yürütme kurulu iletiþim bilgilerine www.tutd.org.tr den ulaþýlabilir. Tutd Teknisyen Çalýþma Grubu Üye Listesi; Lokman Salbacak, Bilgay Ýzci, Albuz Þeker, Gökhan Tatlýpýnar, Süleyman Uzun, Birgül Gençay, Ayþe Çam, Çetin Akçay, Kübra Yavuz Yýlmaz, Bilge Kaan Dinçer, Canip Özgür, Ayser Mutlu, Aysun Chaibova, Seher Köse, Ýsmail Hakký Acar, Ahmet Yürekli, Mehmet Kaya, Serap Þahingöz, Hacý Yusuf Koca, Bilal Türksoy, Eyüp Aydýn, Sinem Özbay, Zeynel Aytekin, Ali Gebedek, Ayþe Tabakoðlu, Yasemin Matur, Serdal Doðru, Sedat Uslu, Osman Eyice, Halil Erdal, Zerrin Sezgin, Seda Angün, Ramazan Çýþan, Ayþe Yaran, Sedat Þimþek, Selin Topkaya, Hacý Yusuf Koca, Kevser Türkmen, Aydan Keklik, Ahmet Ekinci, Sinan Arýk. TÜRK UYKU TIBBI DERNEÐÝ her hafta TRT 1 Radyosu nda TRT 1 Radyosu nda her Salý yayýnlanan Gecenin Ýçinden Programý nýn bir bölümümünde 2009 yýlý boyunca her hafta uyku konuþulacak. Programa her hafta Türk Uyku Týbbý Derneði Yönetim Kurulu üyeleri ile Türkiye de uyku týbbý alanýnda önde gelen uzmanlar konuk edilecek. Uyku Saðlýðý ve Uyku Konforu Fuarý 12-15 Mart 2008 de Ankara Altýnpark Expo Center da. Türk Uyku Týbbý Derneði nin bilimsel desteði ile düzenlenen fuarda dört gün boyunca uyku ve uyku bozukluklarý konusunda halka yönelik paneller düzenlenecek. Fuarýn amacý uyku hastalýklarý konusunda toplumda farkýndalýk yaratýlmasý ve uykuyla ilgili tüm üretici tüketici ve hizmet saðlayanlar için sektörde sinerjinin oluþturulmasýdýr. Üyelerimizden Uz. Dr. Fethiye Sümer Güllap ý kaybettik. Ankara Özel Güven Hastanesi nde Nöroloji uzmaný olarak çalýþan 42 yaþýndaki Fethiye Sümer Güllap 15 Mart 2008 de vefat etti. Kendisini saygýyla anýyoruz. Ýlaç ve Saðlýk Ürünleri Gen ilaç ýn koþulsuz eðitim desteði ile basýlmýþtýr. 11