HASAR TÜRLERİ, MÜDAHALEDE GÜVENLİK VE ÖNCELİKLER

Yapım amacına göre bina sınıflandırması Meskenler-konutlar :Ev,apartman ve villalar Konaklama Binaları: Otel,motel,kamp ve mokamplar Kültür Binaları: Okullar,müzeler,kütüphaneler Sağlık Binaları: Hastaneler, aile sağlığı merkezleri,dispanserler ve senatoryumlar Dini Yapılar: Mescitler,camiler ve kiliseler Sosyal Binalar: Sinema,tiyatro,konser ve toplantı binaları Spor Tesisleri: Kapalı spor salonları ve açık spor tesisleri Ticaret Binaları: Bankalar,işhanları,fabrikalar Endüstri Yapıları: Atölye, imalathaneler,fabrikalar Resmi Kurum yapıları: Valilik,belediye,adliye,kışla,karakol vb

Binayı Oluşturan Sistemler Bir binanın yapısı,kendisini meydana getiren sistemler ve bu sistemlerin bina yapısındaki fonksiyonlarına göre; taşıyıcı sistemler, tamamlayıcı sistemler ve tesisat olmak üzere üç kısma ayrılır.

Taşıyıcı Sistemler Bir binanın ana yapısını oluşturan ve yapının yükünü taşıyan elemanlardır temeller Kolonlar - Sütunlar Kirişler- Lentolar Döşemeler Merdivenler-Rampalar Duvarlar Çatılar Havalandırma bacaları ve Ateş bacaları

Tamamlayıcı Yapı Elemanları Bir binanın tamamlayıcı elemanlarının bir kısmı veya tamamı üzerinde bulunabilir. Kapılar (ahşap,çelik,pvc) Pencereler (ahşap, çelik, pvc) Dolaplar (mutfak dolapları,gömme dolaplar vb) Yer döşemeleri (ahşap,parke,pvc,halı vb) Tavan kaplamaları (ahşap ve alçı vb) Merdiven korkulukları (ahşap,demir)

Tesisatlar Binaların yapılış amaçları ve özelliklerinin gerektirdiği elemanların bir kısmı veya hepsi üzerinde bulunabilir. Su tesisatları Elektrik tesisatları Doğal gaz tesisatı Isı tesisatı Havalandırma tesisatı iklimlendirme -klima tesisatı Pis su tesisatı ve kanalizasyon telefon tesisatı

Taşıyıcı Elemanların Statik Bakımından Sınıflandırılması İSKELET YAPILAR: (Karkas Yapılar)Binadaki döşeme ve çatının yükleri kirişler vasıtasıyla kolonlar ve perdeler kolonlar ve perdeler tarafından temele aktaran yapılardır.bu yapılarda bölme ve dolgu duvarlarının yük taşımadığı varsayılır. PREFABRİKE YAPILAR: (Montaj Yapılar)Binanın taşıyıcı sistemini meydana getiren yapı elemanları fabrika veya atölyelerde hazırlanıp inşaat sahasında monte edilerek yapılan yapılardır. YIĞMA YAPILAR:Binadaki döşeme ve çatı gibi yatay taşıyıcı elemanların yükleri dış ve iç duvarlar tarafından taşınarak temele nakledilecek şekilde inşa edilen yapılardır.

Yapıları Malzeme Türüne Göre Sınıflandırma KIRSAL YAPILAR BETONARME YAPILAR YIĞMA YAPILAR AHŞAP YAPILAR ÇELİK YAPILAR

Kırsal Yapılar Genellikle bölgede bulunan yöresel malzemeler ile yapılan yapılardır duvarlarında taş,kerpiç kullanılır ve döşeme olarak ahşap ve ahşap üzerine su geçirmeyen toprak kullanılarak yapılırlar

Moloz taş duvarlı toprak damlı kırsal konutların yıkım düzeyleri ÜÇGEN BİÇİMLİ KÖŞE YIKILMASI İYİ BAĞLANMAMIŞ VE ÇATI YÜKÜNÜ TAŞIMAYAN DUVARLARIN UÇLARINDAN AYRIŞMASI YADA YIKILMASI DUVARLAR YIKILMADAN DAM YIKILMASI İÇ TAŞIYICI DUVARLARIN YIKILMASI DAM KİRİŞLERİNİN MESNETLERİNDEN KAYMASI YADA UÇLARININ ÇÜRÜMESİNDEN DOLAYI YIKILMA ADAMI TAŞIYAN DİREKLERİN ÜZERİNDEN KİRİŞLERİN KAYMASI,DİREKLERİN DEVRİLMESİ YÜK TAŞIMAYAN DUVARLARIN YIKILMASINDAN SONRA DAMIN YIKILMASI DUVARLARIN ÇOK AZININ AYAKTA KALDIĞI YIKIK BİNANIN TÜMÜ İLE ENKAZA DÖNÜŞMESİ

Betonarme Binalar Kolon ve kirişler demirlerle donatılarak, daha sonra bu demirler kalıplara alınarak, kalıpların içine beton dökülerek sağlam taşıyıcı elemanlar oluşturulur. Kurallara uygun yapıldığında depreme karşı çok dayanıklıdır Ülkemizde en çok görülen yapı tipidir

Betonarme Bina Hasarları Betonarme binalarda, genellikle taşıyıcı sistemi oluşturan kolon, kiriş ve bunların bağlantı noktalarının, gelen kuvvetleri karşılayamaması sonucu, kırılmaları nedeniyle hasarlar oluşur. Ağır hasarlılarda ve enkazlarda kiriş araları, sağlam ev eşyalarının dipleri gibi yerlerde canlı boşlukları olabilir.

Betonarme yapılardaki hasar aşamaları KISA KOLON DAVRANIŞI TUĞLA DUVARLARDA PARÇALANMA VE DEVRİLME KOLONDA DÖNME VE BOY KISALMASI

KISA KOLON DAVRANIŞI

KOLONDA DÖNME VE BOY KISALMASI

Betonarme çerçeveli yapılarda kiriş uçlarında mafsallaşma ile yıkılma mekanizması

Betonarme çerçeveli yapıda zemin kat kolonlarının kesme ve basınç kırılması ile yıkılma mekanizması

Perde duvar çerçeveli yapıda zemin katta kolon ve perdede mafsallaşma ile yıkılma mekanizması Perde duvarlı çerçeveli yapıda perde duvarın temelinde mafsallaşma ile yıkılma mekanizması

Betonarme çerçeveli yapıda zemin katta mafsallaşma ve yıkılma ZEMİN KAT KOLONLARININ UÇLARINDA MAFSALLAŞMA ZEMİN KATIN ÇÖKMESİ ÜST KATLARIN ÇÖKMESİ BÜYÜK YANAL ÖTELEME İLE ÜST ÜSTE YIĞILMIŞ KATLAR