MAYIS 2016 T. C. KALKINMA KURULU TRC2 2014-2023 BÖLGE PLANI KOORDİNASYON VE İZLEME KOMİSYONLARI SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA VE ÇEVRE İLERLEME RAPORU 2016/1 stajyer [Şirket adını yazın] 1
TRC2 (Diyarbakır-Şanlıurfa) 2014-2023 BÖLGE PLANI KOORDİNASYON VE İZLEME KOMİSYONLARI KURULUŞ YAPISI AMAÇ: Bölge Planı Koordinasyon ve İzleme ları, 2014-2023 Bölge Planında yer alan gelişme eksenleri altındaki stratejiler ve yatırım kararlarının gerçekleşmesi konusunda koordinasyona destek vermek ve ilerlemelere ilişkin izleme görevi görmek amacıyla kurulmuştur. KOMİSYON YAPISI: lar Kalkınma Kurulunda yer alan üyelerden komisyonla ilgili konularda faaliyetlerine göre isteğe bağlı olarak oluşturulur, gerek görülmesi halinde kurul dışındaki ilgili kurum-kuruluşlardan üye davet edilebilir. ÇALIŞMA YÖNTEMİ: Koordinasyon ve İzleme larının sekretaryası Karacadağ Kalkınma Ajansı Planlama Programlama ve Koordinasyon Birimince gerçekleştirilir. Ajans her komisyon için sorumlu bir uzman atar. Uzmanlar komisyonlarda kolaylaştırıcılık ve sekretarya görevini üstlenir. ilk toplantısında oy çokluğuyla bir başkan seçer. lar kurulun olağan toplantısından sonraki 3. ve 5. aylarda olmak üzere her 6 aylık dönemde 2 defa toplanır. İlk toplantıda Bölge Planının ilgili konu başlıkları altındaki gelişmeler değerlendirilir ve Ajansın sorumlu uzman personeli desteğiyle ikinci toplantıda (5. aydaki toplantı) değerlendirilmek üzere bir ilerleme raporu hazırlıkları yapılır. İkinci toplantıda ilerleme raporu komisyon tarafından değerlendirilerek Kalkınma Kuruluna sunulmak üzere son hali verilir. Hazırlanan ilerleme raporu Başkanı tarafından gündemin uygun olması halinde Kalkınma Kuruluna sunulur. Aşağıdaki çizelgede toplantı yapılacak aylara ilişkin bilgi verilmiştir. Mart Mayıs MAYIS Eylül Kasım ARALIK (I) (II) KALKINMA KURULU I. OLAĞAN TOPLANTISI (III) (IV) KALKINMA KURULU II. OLAĞAN TOPLANTISI Değerlendirme Hazırlığı Sunumu Değerlendirme Hazırlığı Sunumu 1
KOMİSYON İLERLEME RAPORU Adı: Toplantı Tarihi: 11 Mayıs 2016 Toplantı Numarası 2016/1 KOMİSYON TOPLANTI BİLGİLERİ Kalkınma Kurulu Diyarbakır Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre u Toplantının Yeri: Katılımcılar: Ajans Katılımcıları: Karacadağ Kalkınma Ajansı Yönetim Kurulu Salonu Ramazan SAVAŞ (Çevre ve Şehircilik İl Müd.) ( Bşk.) Mustafa SEVGİLİ (GAP BKİ ISPİD) Abdulhamit TÜRKAN (Ergani Kaymakamlığı) Fuat GEDİK (Çevre ve Şehircilik İl Müd.) Seyfettin SARIBAŞ (Halk Sağlığı Müdürlüğü) Nevzat DEMİR (Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi) Gülbin ERDEMİR (DİSKİ Genel Müd.) Nurettin OĞUZ (Orman Su Şb. Müd.) Remzi EROL (Diy. Büy. Bel. Çevre Koruma) Yusuf SOĞUT (DİSKİ Genel Müd.) Mehmet BARAN (Diy. Büyükşehir Bel. Çevre Koruma) Necmettin CEVHERİ (GAP İdaresi Bşk.) Prof. Kemal GÜVEN (Dicle Üniversitesi Fen Fak. DÜÇAM) Vedat ÖZKUL (Karayolları 9.Bölge Müd.) Nuran AYHAN (Diyarbakır Büyükşehir Bld.) Zeyni ARTIK (Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi), Bünyamin SÜNE (İzleme ve Değerlendirme Birimi) GÖRÜŞÜLEN KONULAR Karacadağ Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre u 11 Mayıs 2016 tarihinde yapılan ilk toplantısı Karacadağ Kalkınma Ajansı ev sahipliğinde Ajans Yönetim Kurulu Salonunda gerçekleştirilmiştir. Kamu Kurum ve Kuruluşlarından 15 kurum temsilcisinin katılımı ile gerçekleşen toplantı, moderatörlük yapan Planlama Programlama ve Koordinasyon Birimi Uzmanı Endüstri Y. Mühendisi Zeyni ARTIK tarafından yapılan toplantı açılış bilgilendirmesi ve sunumu ile başlamıştır. Yapılan bilgilendirmede Bölgemizin kalkınma yol haritası olan onaylı TRC2 Bölgesi Bölge Planının (2014-2023) hazırlanma ve onay süreci ile temel hedeflerine değinilmiş, komisyonun amacı ve görevlerine ilişkin bilgiler verilmiştir. Bölge Planının Mekansal Gelişme Ekseni olan Yaşam Kalitesi ve Mekansal Organizasyon altındaki Kentsel Altyapının geliştirilmesi amacı altındaki yatırım kararları ile Planın 4. Gelişme ekseni Sürdürülebilir Gelişme ve Yeşil Büyüme politikalarına ilişkin altyapı ve plan kararlarındaki ilerlemeler komisyonun görüşlerine sunuldu. İlgili 2
yatırım kararları yetkili ve ilgili kurumların yürüttüğü yatırımlar ve projeler kapsamında değerlendirildi. Bu kapsamda yapılan tüm görüşmeler kayıt altına alınmış, toplantı sonucunda un karar aldığı ve Kalkınma Kuruluna sunulması öngörülen konular aşağıda listelenmiştir: 1. Elazığ İli Maden ilçesi sınırları içinde bulunan Ergani bakır işletmesinin Dicle Havzasında neden olduğu kirlilik unsurları ivedilikle bertaraf edilmeli, bu kapsamda Elazığ Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ne konu yazı ile bildirilerek gereğinin yapılması talep edilmelidir. Konu hakkında Elazığ Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü'ne (ÇŞİM) yazı yazılmış, ÇŞİM'den gelen yazıda; Eti Gümüş AŞ'nin ilgili tesisindeki sızıntı, kaçak ve deşarjların arazi eğiminden dolayı Dicle Nehri ile bağlantılı olan Maden Çayı'na karıştığı bildirilmiş. İlgili tesisin Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği'nin 7. maddesindeki deşarj şartlarını sağlamakla yükümlü olduğu bildirilmiştir. 18.02.2016 tarihinde ilgili Bakanlıkta gerçekleştirilecek olan 1. İDK toplantısı ile tesisin 30.5.2014 tarihinde yapılmış olan ÇED başvurusunun değerlendirileceği ayrıca tesisin 22.01.2016 tarihinde faaliyetlerini 3 ay süreyle durdurduğu ifade edilmiştir. Bu sebeple numune alımının gerçekleştirilemediği belirtilmiştir. Diyarbakır ÇŞİM'nin erişebilirse önümüzdeki toplantıya, ilgili firmanın ÇED kapsamı hakkında bilgi temin etmesi kararlaştırıldı. Dicle Üniversitesi'nin ya da diğer ilgili tüzel kişiliklerin mevcut su kaynaklarının analizi için bir Doğrudan Faaliyet Desteği (DFD) projesi hazırlayarak, konu hakkında rapor hazırlanması noktasında hibe desteği sağlanabileceği belirtildi. Karacadağ Kalkınma Ajansı'nın böyle bir araştırma projesi için hibe desteği sağlayabileceği belirtildi. 2. Dicle Barajı, Dicle Nehri ve Havzasına atıksu deşarjı gerçekleştiren Diyarbakır ilçelerinin atıksu arıtma tesislerinin yapılması ve faaliyete geçirilmesi için çalışmalar ivedi olarak yapılmalıdır. Belediyelerin projelerini hazırlamasının ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı desteklerinden faydalanabilecektir. Konu hakkında görüş almak üzere Diyarbakır Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (DİSKİ) davet edilmiştir. DİSKİ adına komisyona katılım gösteren üyeler içme ve atık su proje ve uygulama durumlarını her ilçe için komisyonun dikkatine sunacaktır. 3. Bölge toprakları ve doğal kaynaklarına ciddi zararı olan anız yakımı ile mücadele kapsamında anız yakılan arazinin tespiti durumunda arazi sahibinin Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) tarım desteklerinden yüzde 50 oranında kesinti yapılması teklifinin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı na sunulması yönünde karar alınmıştır. 3
Bunun yanında anız yakımı ile mücadele kapsamında uygun mahsul biçme tekniklerinin zorunlu tutulması teklif edilmesi kararlaştırılmıştır. Konu hakkında İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'ne (İGTHM) yazılan yazıya cevaben ÇKS'den kesinti yapılabileceğine ilişkin bir kanun maddesi bulunmadığı, bilinçli anız yakanların ÇŞİM tarafından dönüm başına 38,71 TL idari para cezası uygulandığı belirtilmiştir. Anız yakılmasının yasaklanması Mahali Çevre Kurulu gündemine alınarak çıkan yasak kararının ilgili kurum ve kuruluşlara, muhtarlara ve çiftçi örgütlerine gönderildiği ifade edilmiştir. 2015 yılında 397 tutanak düzenlenmiş olduğu, 94 çiftçinin bilinçli anız yakma faaliyetinde olduğu belirlenmiş, ÇSİM'ye gönderilen bu tutanakların 34'üne uygulanan para cezasının 171.101 TL olduğu belirtilmiştir. İGHTM'nin İlçe müdürlüklerince tarımda anız yangınları ile mücadele ekibi oluşturulmuş, bu kapsamda 1191 çiftçiye eğitim verilmiş, ayrıca hububat hasadı sonrası biçerdövere takılı sap kıyıcı veya patöz bulunan biçerdöverlerle ve anızın yakılmasına meydan vermeyecek en uygun yükseklikten biçim yapılması her yıl yayınlanan Valilik Genelgesi ile zorunlu hale gelmiş olduğu bildirilmiştir. Bu tarım aletleri için İGHTM'lerin hibe desteği sağladığı belirtilmiştir., bu hususta alınan kararların ve caydırıcı nitelikteki cezaların uygunluğu konusunda hem fikir olmuş ayrıca bilinçlendirme ve ilgili zirai aletlere ilişkin hibe desteklerinin yaygınlaştırılması kanaatini bildirmiştir. Halkla ilişkiler çalışmalarına ağırlık verilmesi, bu sebeple Yerel Gündem 21 vb. STK'ların komisyona daveti önerisi getirilmiştir. Muhtarların; STK'ların, Karacadağ Kalkınma Ajansı'na sunabileceği Teknik Destek projeleri vasıtasıyla bilgilendirilmesi ve önlem almaya teşvik edilmesi kararlaştırılmıştır. 4. Bölgemizde çevreye duyarlı tarım tekniklerinde ve iyi tarım uygulamalarında olduğu gibi ödül sistemi geliştirilmesi ve böylece teşvik edilmesi gerektiğinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ne sunulması kararlaştırılmıştır. Tarım ile ilgili paydaşların (Diyarbakır İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Diyarbakır İl Koordinatörlüğü, Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanlığı, Diyarbakır TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası vb. ) bir sonraki toplantıya tekrar davet edilmeleri kararlaştırıldı. 5. Dicle Nehrinde kıyılarının korunması amacıyla, Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından Bakanlar Kurulu na Dicle Nehrinin Bismil ile Dicle Barajı arasındaki kesiminin nehir statüsüne alınmasına dair teklifin yapılması kararı alınmıştır. TMMOB Harita Ve Kadastro Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi'nin bir sonraki toplantıya davet edilerek ilgili alanın koordinatlarının, ada ve parselinin çıkarılması 4
akabinde Diyarbakır Tapu ve Kadastro VII. Bölge Müdürlüğü'nden konu ile ilgili tapular hakkında bilgi talebinde bulunulması, son olarak Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nden yaklaşık kamulaştırma bedeli hakkında bilgi talep edilmesi önerildi. İlgili alanın, devam eden toplulaştırma çalışmaları kapsamında ele alınabileceği önerildi. Eğer bu alanlardaki belirsizliğin giderilmesi sağlanamıyorsa, ilgili alanların imara açılmaması önerisi getirildi. 6. Dicle Üniversitesi bünyesinde çevre ve doğal kaynaklar konusunda yapılan araştırma sonuçlarının ilgili kurumlara aktarılması konusunda yaşanan eksikliğin giderilmesi için koordinasyonu artırmaya yönelik çalışmaların yapılmasına karar verilmiştir. Dicle Üniversitesi Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin komisyona davet edilerek bilgi alınması önerildi. 7. Karacadağ Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre una Diyarbakır Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ve Ziraat Mühendisleri Odası nın katılması kararlaştırılmıştır. da yer alan Dicle Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi nin İstihdam komisyonuna alınarak yerine Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Fen Fakültesi (Biyoloji Bölümü) nin katılımı önerilmiş ve kabul edilmiştir. İlgili kurumlar davet edilmiş, komisyona Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi (Biyoloji Bölümü) iştirak etmiştir. a katılamayan kurumlar tekrar davet edilecektir. 8. Diyarbakır da Devegeçidi Barajı drenaj alanında; askeri tesislerin deşarjını önleyici tesisler, petrol üretim sahalarından karışan atıkları önleyici tesisler, Diyarbakır kentinin çöp sahasından kaynaklanan sızıntı sularına karşı önlemler alınması gerekmektedir. Karacadağ bölgesindeki katı atıkların rehabilitasyonun yapılacağı belirtilmiştir. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'nin koordinasyonundaki Katı Atık Entegre Geri Dönüşüm Tesisi'nin 2017 Temmuz itibariyle bitirilmesi planlanmaktadır. Petrol tesislerindeki en büyük kirliliğin, petrol boru hatlarına sabotajdan kaynaklı kirlilik olduğu belirtilmiş, bu kirliliğin temizliği aşamasında ekseriyetle kırsaldaki vatandaşlarla sorunlar yaşandığı ifade edilmiştir. 5