GEBELERDE KARDİYOPULMONER RESÜSİTASYON Dr. Gönül Tezcan Keleş
Sunum Planı Gebelikte kardiyak arrest nedenleri Geri döndürülebilir nedenler Kardiyak arresti önlemek için önemli girişimler Kardiyak arrestte TYD / İYD modifikasyonları Peri-mortem sezaryen Resüsitasyon sonrası bakım
Kardiyopulmoner arrest (KA) spontan dolaşım ve solunumun durmasıdır. Gebe olgularda anne ve bebek yaşamı tehlikededir. Anne mortalite oranı 13.95 / 100.000 Hedeflenen mortalite oranı 3.3 / 100.000 (2010-2020) Amaç; Hem annenin hem bebeğin sağlıklı yaşamasıdır.
Kadın Doğum Ekibi Yenidoğan Ekibi Sağlıklı Anne Bebek Anestezi Ekibi Yoğun Bakım
Gebelikte kardiyak arrest nedenleri Gebelik orijinli nedenler Kardiyak hastalık (MI, aort diseksiyonu,, AKH, KKH, PHT) Pulmoner emboli (ekokardiyografik tanı, fibrinolitik tedavi ) Psikiyatrik bozukluklar Gebeliğin hipertansif hastalıkları (Pre-eklampsi /Eklampsi) Sepsis Hemoraji Amniyotik sıvı embolisi Ektopik gebelik Diğer- geri döndürülebilir-nedenler (anaflaksi, ilaç aşırı dozu, travma 4H / 4T ) İatrojenik nedenler
Geri döndürülebilir nedenler Hipoksi Hipotermi 4 H Hiperkalemi Hipovolemi Tamponat 4 T Tansiyon Pnömotorak s Trombozis Toksinler
Anne KA ni önlemek için önemli girişimler Olgu hızlıca ABCDE yaklaşımı ile değerlendirilir VCİ basısının engellemek için sol yan yatar pozisyon sağlanır % 100 Oksijen verilir ve puls oksimetri ile izlenir. IV damar yolu, diyafram üzerindeki bölgeden sağlanır. Hipotansiyon-hipovolemi varlığında sıvı yüklemesi yapılır İlaç verilmesi gerekli mi? Uzman yardımı ( Kadın doğum, Yenidoğan) Altta yatan nedenin tanınması ve hızlı tedavisi
Temel ve İleri Yaşam Desteği Yaşam Kurtarma Zinciri
Zamanımız Kısıtlı 0 4 dk. Serebral hasar yok 4 10 dk Serebral hasar başlar > 10 dk Geri dönüşümsüz hasar
Maternal aorto-kaval bası 20. gestasyonel hafta. Maternal KA lerde ilk 5 dk lık PENCERE dönemi ilk 1986 da tanımlanır Katz VL, Cefalo RC: History and evolution of cesarean delivery, inphelan JP, Clark SL (eds): Cesarean Delivery. New York, NY, Elsevier,1988, Acil sezaryen KA in ilk 5 dk sında yapılamıyorsa, resüsitasyon devam ederken fetal monitörizasyon yapılmalıdır. Gestasyonel Yaş < 20 hafta ise, acil sezaryen gerekmez, fetus yaşamaz Gestasyonel yaş = 20-23.hafta, annenin başarılı resüsitasyonu önemli Gestasyonel yaş > 24-25.hafta, yaşam oranı iyi (İlk 5 dk.da sezaryan ) Gestasyonel yaş 30.hafta, yaşam oranı iyi (İlk 5 dk sonrası Sezaryan )
Anne KA lerinde Fetal Yaşam Şansını Arttıran Faktörler 28.haftadan büyük gestasyonel yaş Fetus un 1 kg dan büyük olması Maternal arrest ve doğum arasında geçen süre Neonatal yoğun bakım ünitesinin varlığı / kalitesi Maternal resüsitasyonun kalitesi
Gebelerde TYD - Modifikasyonları Gebe Uterus VCİ basısı yapar Venöz dönüş azalır Stroke volum azalır Cardiak out put azalır Uterusun sola pozisyonu Anne hemodinamiklerini düzelir -Kan basıncı -Kardiak out put -Stroke volum düzelir Fetusa etkileri Fetal parametreler -Oksijenasyon -Fetal kalp hızı -Nonstres test düzelir
Gebelerde TYD - Modifikasyonları Aspirasyon riski Zor ventilasyon Başarısız entübasyon Hipoksi Deneyimli uygulayıcı Erken Entübasyon Baş geri- çene yukarı manevrası Çene itme manevrası
Gebelerde TYD - Modifikasyonları Kalp masajı : solunum oranı 30:2 dir. Bu uygulamayı 5 kez üst üste yapınız (Yaklaşık 2 dk) Sternum 5-6 cm çökecek, KAH 100-120/dk. Gebe olgularda göğüs kompresyonları Sternumun üst bölgesine uygulanmalıdır
İleri Yaşam Desteği Amaçları Erken ve etkin ventilasyon Erken ve etkin dolaşım Monitorizasyon ile aritmileri tanıma Parenteral ilaçların uygulanması
İYD Algoritması Yanıt yok? Solumuyor veya arasıra gürültülü solunum KPR 30:2 Defibrilatör/monitörü bağlayınız Kesintileri en aza indiriniz Resüsitasyon Ekibini çağırınız Şok Uygulanır (VF/Nabızsız VT) Ritmi değerlendiriniz Şok Uygulanmaz (NEA/Asistoli) 1 Şok Derhal 2 dk KPR uygula Kesintileri en aza indiriniz Derhal 2dk KPR uygulayınız Kesintileri en aza indiriniz
Şok Uygulanan ve Şok Uygulanmayan Ritmler BAŞLANGIÇ KPR ARA Ritmi değerlendiriniz Şok uygulanan (VF / Nabızsız VT) Şok uygulanmayan (NEA / Asistoli) GÖĞÜS KOMPRESYONLARINDA KESİNTİYİ EN AZA İNDİRİNİZ
Şok uygulanan (VF / nabızsız VT)
Şok uygulanan (VF / nabızsız VT) KPR ye YENİDEN BAŞLAYINIZ Ritmi değerlendiriniz
Şok uygulanan (VF / nabızsız VT) DEFİBRİLATÖRÜ ŞARJ EDİNİZ Ritmi değerlendiriniz
Şok uygulanan (VF / nabızsız VT) ŞOK UYGULAYINIZ Ritmi değerlendiriniz
Şok uygulanan (VF / nabızsız VT) HEMEN KPR ye YENİDEN BAŞLAYINIZ Ritmi değerlendiriniz GÖĞÜS KOMPRESYONLARINDA KESİNTİYİ EN AZA İNDİRİNİZ MINIMISE INTERRUPTIONS IN CHEST
VF/ nabızsız VT devam ederse 2. Şoku veriniz 2 dk KPR 3. Şoku veriniz 2 dk KPR KPR sırasında Adrenalin 1 mg IV Amiodaron 300 mg IV 2. ve sonraki şoklar 150 360 J bifazik 360 J monofazik KPR sırasında 3. şoktan sonra 1 mg adrenalin ve 300 mg amiodaron 3-5 dk da bir 1 mg Adrenalin
Gebelerde İYD - Modifikasyonları Gebelerde defibrilasyon uygulaması, Erişkin İYD defibrilasyon enerjileri ile aynıdır.
Şok uygulanmayan (Asistoli / NEA : Nabızsız Elektriksel Aktivite) Ritmi değerlendiriniz Şok uygulanan (VF / Nabızsız VT) Şok uygulanmayan (NEA / Asistoli) GÖĞÜS KOMPRESYONLARINDA KESİNTİYİ EN AZA İNDİRİNİZ
Şok uygulanmayan (Asistoli / NEA : Nabızsız Elektriksel Aktivite)
Şok uygulanmayan (Asistoli / NEA : Nabızsız Elektriksel Aktivite) Kardiyak arrestin klinik belirtileri Normal olarak kardiyak output olan bir EKG görüntüsü olabilir Nabız alınamaz Hemen KPR başlanır. Hemen 1 mg Adrenalin İV puşe verilir. Her 3-5 dk da bir Adrenalin 1 mg IV
Kardiyak arrest sonrası bakım ABCDE yaklaşımı ile olgu yeniden değerlendirilir Kontrollü oksijenasyon ve ventilasyon 12-kanallı EKG Presipite eden nedenleri tedavi ediniz Isı kontrolü (terapötik hipotermi)
Kardiyak arrest sonrası bakım Terapötik hipotermi: Spontan dolaşımı geri dönen bilinci kapalı hastaların 32-34 o C ye kadar soğutulmasıdır. Gebe olgularda Terapötik Hipotermi fetusun yakın monitörizasyonu ve olası gelişebilecek komplikasyonların yakın izlemi ile önerilmektedir.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Doktorları, Beyin Ölümü Gerçekleşen Annesinin Karnında Dünyaya Gelmeyi Bekleyen 26 Haftalık Bebek İçin Seferber Oldu. Haber Tarihi: 14 Ocak 2008 Pazartesi Saat 14:35, İHA Mucize Bebek Evinde Menenjit Hastalığı Nedeniyle 25 Ocak'ta Kaldırıldığı İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sadi Sun Yoğun Bakım Ünitesi'nde Beyin Ölümü Gerçekleşen Yıldız Alçı'nın Mucize Bebeği Sadi Rıza Taburcu Oldu. Haber Tarihi: 15 Nisan 2008 Salı Saat 02:16, DHA
Gebelerde KA Resüsitasyon Ekibi : Multidisipliner Obstetrisyen Yenidoğan Acil Servis hekimi Anestezi Yoğun Bakım Kardiyoloji Görev yönetimi Takım çalışması Durum farkındalığı Karar verme Yapılandırılmış iletişim
Özet olarak; Gebe olguların olası kardiyak arrest nedenlerinin erken tanınması Zor hava yolu yönetimi algoritmasının bilinmesi ve erken entübasyonu Yüksek kalitede göğüs kompresyonlarının önemi ve yer modifikasyonu Şok uygulanan ve şok uygulanmayan ritimlerin tedavisi Kardiyak arrest sırasında ilaç uygulaması Gestasyonel haftanın bilinmesi ve maternal - fetal sağ kalım şansı Resüsitasyon ekibinin rolü
TEŞEKKÜRLER