Editör Yrd. Doç. Dr. Muharrem ÖZTEL Arş. Gör. Hüseyin BURGAZOĞLU

Editör Yrd. Doç. Dr. Muharrem ÖZTEL Arş. Gör. Hüseyin BURGAZOĞLU

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu Bildiri Kitabı I Kırklareli Üniversitesi Yayınları: 2 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları: 1 Yayın Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Baki Çakır Editör Yrd. Doç. Dr. Muharrem Öztel Arş. Gör. Hüseyin Burgazoğlu Yayıncı adresi: Kırklareli Üniversitesi Rektörlüğü Kültür Merkezi A Blok / KIRKLARELİ Tel: 0 288 212 96 70 (10 Hat) Fax: 0 288 212 96 79 Web: www.kirklareli.edu.tr KIRKLARELİ ÜNİVERSİTESİ Bu kitabın bütün yayın hakları Kırklareli Üniversitesi ne aittir. Kapak Tasarımı Yrd. Doç. Dr. Mehmet Han Ergüven Abdurrahim Yüce İç Düzen Abdurrahim Yüce Baskı Sayısı 1. Basım Baskı Adedi 2000 ISBN ---------------------- Baskı Tarihi Nisan 2011 Baskı Yeri Erkam Matbaası Organize Sanayi Bölgesi Turgut Özal Cad.No: 117/2 A-D İkitelli / İstanbul

İÇİNDEKİLER Takdim... Önsöz... Açılış Programı / Openning Program... 1 GİRİŞİMCİLİK ÖRNEKLERİ EXAMPLES OF ENTREPRENEURSHIP The Relationship between Government Investments and Firm Agglomerations at TR21 Sub-Region: Panel Causality Analysis Research Assistant Ibrahim AL, Associate Professor Mustafa Kemal DEGER, Research Assistant Murat Can GENC... 29 Role of Entrepreneurship of Private Sector: An Overview to Sugar Industry Samet KAVOĞLU... 39 Geleneksel Gıdalarda Pazarlama ve Girişimcilik: Tekirdağ Peynir Helvası Örneği Marketing and Entrepreneurship in Traditional Foods: Tekirdag Cheese Halva as an Example Öğr. Gör. Tuna ŞENER, Öğr. Gör. Cem KOLUKIRIK, H. Selçuk ETİ... 47 GİRİŞİMCİLİK - KADIN GİRİŞİMCİLİĞİ ENTREPRENEURSHIP - WOMEN ENTREPRENEURSHIP Sosyal Girişimcilik Social Entrepreneurship Yrd. Doç. Dr. Tülay GÜZEL... 59 Kadın Girişimciliği ve Kooperatifler Women Entrepreneurship and Cooperatives Yrd. Doç. Dr. Gülen ÖZDEMİR, Arş. Gör. Dr. Emine YILMAZ... 71 VII IX XI

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu Kadın Girişimcilerin Ekonomik Sürece Katılımları ve Örgütlenme Yaklaşımları Women Enterprises Participation to Economic Process and Organization Approaches Dr. Emine YILMAZ, Yrd. Doç. Dr. Gülen ÖZDEMİR, Yrd. Doç. Dr. Yasemin ORAMAN, Dr. Sema KONYALI... 81 ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI ALTERNATIVE ENERGY SOURCES Enerji Verimliliği Kapsamında Yapılarda Doğal Aydınlatma Yöntemleri: Kırklareli Örneği Natural Illumination Methods as Part of Efficient Use of Energy: Kirklareli as an Example Öğr. Gör. Sertaç GÖRGÜLÜ, Yrd. Doç. Dr. Süreyya KOCABEY, Yrd. Doç. Dr. İzzet YÜKSEK, Yrd. Doç. Dr. Bahtiyar DURSUN... 97 Trakya Bölgesinin Biyogaz Potansiyeli ve Mevcut Potansiyelin Bölge Ekonomisine Katkısı Üzerine Bir İnceleme A Review for the Biogas and Contribution of Present Potential to the Economy of the Region Arş. Gör. Cem DOĞRU... 113 Organik Atıklardan Biyogaz Üretimi Production of Biogas from Organic Waste Prof. Dr. Aydın GÜREL, Arş. Gör. Zeynep ŞENEL... 123 GİRİŞİMCİLİK - EĞİTİM İLİŞKİSİ ENTREPRENEURSHIP - EDUCATION Innovative Entrepreneurship in Selected Countries: The Case of Turkey, Bulgaria and Romania Öğr. Gör. Dr. A.Orçun SAKARYA... 137 Farklı Eğitim Düzeyindeki Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Konusunda Görüş Farklılığının Araştırılması Research on Diversity of Views of University Students in Different Levels of Education about Entrepreneurship Prof. Dr. Cengiz YILMAZ, Yrd. Doç. Dr. Tuncer ÖZDİL, Arş. Gör. Didem TEZSÜRÜCÜ, Öğr. Gör. Yasin KARADENİZ... 157 Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimleri: Yalova Ve Kadir Has Üniversitelerinde Yapılan Karşılaştırmalı Bir Araştırma Inclination to Entrepreneurship of Vocational High School Students: A Comparative Research by Yalova and Kadir Has Universities Yrd. Doç. Dr. Orhan KOÇAK, Yrd. Doç. Dr. Ersin KAVİ... 175 KIRSAL KALKINMA RURAL DEVELOPMENT KÖYDES Project as a Instrument of Rural Development and Its Effect on the Infrastructure of Villages of Kırklareli Dr. Gökhan ZENGİN... 193 XII

İçindekiler Şikago Kenti Örneğinde Ekonomik Coğrafyanın Yeniden Keşfi ve Trakya Bölgesi İçin Çıkartılabilecek Dersler Reassessment of Chicago Economic Geography and Lessons for Thrace Mehmet Lütfi ARSLAN... 211 Trakya Bölgesindeki Tarımsal Üreticilerin Ek Gelir Olanakları: Tarım Turizmi Additional Income Opportunities for the Agricultural Producers in Thrace: Agricultural Tourism Dr. Harun HURMA, Doç. Dr. Ahmet KUBAŞ, Öğr. Gör. Çağdaş İNAN... 219 TURİZM - MARKALAŞMA TOURISM - BRANDING Destinasyon Markalaşması: Vize nin Turizm Destinasyonu Olarak Pazarlanması ve Markalaşması Destination Branding: Marketing and Branding of Vize as a Touristic Destination Yrd. Doç. Dr. Kamil MALKOÇLU, Yrd. Doç. Dr. Nihat Kamil ANIL, Öğr. Gör. Ebru BİLGEN 231 City-Branding and It s Effect on the Local Development: Can Kırklareli Become A City Brand? Arş. Gör. İskender GÜMÜŞ, Arş. Gör. Gökhan ÖVENÇ... 247 Şehir Markası Yaratma Süreci ve Marka Şehir Çerçevesinde Kırklareli İlinin Değerlendirilmesi Contributions of City-branding to Socio-economic Development Yrd. Doç. Dr. Gülnur ETİ İÇLİ, Arş. Gör. Beste Burcu VURAL... 259 TURİZM VE BÖLGESEL KALKINMA TOURISM AND REGIONAL DEVELOPMENT Bölgesel Kalkınmada Turizmin Etkisi: Bozcaada-Gökçeada Arz Kesimi Üzerine Araştırma The Role of Tourism in Regional Development: A Research on Tourism Supply of Bozcaada and Gökçeada Öğr. Gör. Murat AKSU, Öğr. Gör. Bahadır SEZER, Öğr. Gör. Ali ÇAKIR... 281 Çiftlik Turizminin Sosyoekonomik Kalkınmaya Etkileri: Trakya Bölgesi İçin Oluşturulabilecek Stratejiler Effects of Farm-based Tourism on Socio-Economic Development: Possible Strategies for Thrace Region Yrd. Doç. Dr. Kaplan UĞURLU... 295 Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Turizm Sektörünün Rolü ve Önemi The Role and Importance of Tourism Industry about Removing Regional Development Differences Yrd. Doç. Dr. Nur ERSUN, Yrd. Doç. Dr. Kahraman ARSLAN... 317 XIII

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu XIV YENİLENEBİLİR ENERJİ VE KALKINMA RENEWABLE ENERGY AND DEVELOPMENT Kırklareli İlinde Yenilenebilir Enerji Kaynakları Kullanımının Bölgesel Kalkınmaya Olan Etkilerinin İncelenmesi A Research on Effects of Using Renewable Energy Resources on Regional Development in Kirklareli Yrd. Doç. Dr. Bahtiyar DURSUN, Öğr. Gör. Tarkan PERAN... 335 Kırsal Turizmde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanılması: Poyralı Köyü nde Uygulanabilirliği Use of Renewable Energy Sources in Rural Tourism: Practicability in Village of Poyrali Öğr. Gör. Ali ÇAKIR, Öğr. Gör. Gülay ÇAKIR, Sibel DURSUN, Yrd. Doç. Dr. Bahtiyar DURSUN... 347 1990-2010 Dönemi Organik Tarım Uygulamaları, Trakya Bölgesi nin Görünümü ve Gelecek Perspektifi Organic Agricultural Applications Between 1990-2010, The Current Outlook of Thrace and its Future Perspective Yrd. Doç. Dr. Mustafa CANBAZ, Arş. Gör. Can Ahmet GENERAL, Arş. Gör. Ülfet İŞÇİ.. 357 Tarımsal Atıkların Değerlendirilmesinin, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Ve Sürdürülebilir Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi, Tekirdağ İli Uygulaması Evaluation of Using Agricultural Waste as Renewable Energy Resources and Sustainable Development: An Application in Tekirdag Prof. Dr. Necdet ÖZÇAKAR, Hasan BAKIN... 375 BÖLGESEL VERİMLİLİK REGIONAL PRODUCTIVENESS Kriz Ortamında Kırklareli İlinde Bulunan Firmaların Verimlilik Analizi Efficiency Analysis of Firms in Kirklareli in Economic Crisis Öğr. Gör. Fatma BUTUŞ, Öğr. Gör. Ayşe ANIL, Öğr. Gör. Tülay TOP... 405 ISO 9001 Kalite Yönetim Sisteminin KOBİ lerin Performanslarına Etkisi: Kırklareli İlinde Bir Uygulama Effects of ISO9001 Quality Management Systems on SMEs: An Application in Thrace Arş. Gör. Öznur AYDINER, Öğr. Gör. Yasin ÇAKIREL, Öğr. Gör. Ali GÖRENER... 413 Otel İşletmelerindeki İşgörenlerin İş Tatmini: Kocaeli ve Yalova Örneği Work Satisfaction of Employees in Hotels: Kocaeli and Yalova as examples Prof. Dr. Derman KÜÇÜKALTAN, Arş. Gör. Duygu TALİH, Öğr. Gör. Şeniz ÖZHAN... 433 EMEK - İSTİHDAM İLİŞKİSİ LABOR - EMPLOYMENT RELATIONSHIP Sosyal İçerme Açısından Eski Hükümlülerin Girişimciliğe Yönlendirilmesi ve Denetimli Serbestlik Faaliyetleri Orientation of Old Prisoners to Entrepreneurship in the Perspective of Social Inclusion and Applications of Supervised Liberty Yrd. Doç. Dr. Ersin KAVİ, Öğr. Serdar Altun... 449

İçindekiler Labor Market in Health Sector in Republic of Bulgaria, Ass. Prof. N. Atanasov, PhD, Ass. R. Stoianova... 463 Edirne Sanayi Sitesinde Çalışan İş Görenlerin Mobbinge Uğrama Düzeylerinin Belirlenmesine Yönelik Yapılan Bir Araştırma A Research Conducted to Determine Level of Mobbing on Employees in Edirne Industrial Estate Doç. Dr. Agah Sinan ÜNSAR... 473 FİNANSAL GELİŞMELER VE TİCARET FINANCIAL DEVELOPMENT AND TRADING Trakya Bölgesinin Kalkınmasında Bölgesel Planlama Yaklaşımı İhtiyacı ve Planlama Modeli Önerisi The Need for a Regional Planning Perspective on Development of Thrace and Planning Model Suggestion Yrd. Doç. Dr. Nur ERSUN, Yrd. Doç. Dr. Kahraman ARSLAN... 487 Türkiye de Kalkınma Ajansları: Trakya Kalkınma Ajansı Örneği Turkish Development Agencies: Thracian Development Agency as an Example; Thracian Development Agency Yrd. Doç. Dr. Nihat Kamil ANIL, Yrd. Doç. Dr. Kamil MALKOÇLU, Öğr. Gör. Ömer Sinan PEHLİVAN... 507 BÖLGESEL KALKINMANIN TARİHSEL BOYUTU HISTORICAL PERSPECTIVE OF REGIONAL DEVELOPMENT Osmanlı Döneminde Balkan Kökenli İşgücünün ve İşletmecilerin Ereğli Madenlerinin Gelişmesine Katkıları The Contributions of Balkan Labor Force and Businessmen to the Development of Eregli Mineral Resources in Ottoman Empire Yrd. Doç. Dr. Hamdi GENÇ... 525 Customs Registers In The Second Half Of The Nineteenth Century On Ottoman Danubian Ports: Rules Of The Game In Ottoman Trade Arş. Gör. Gökçen COŞKUN ALBAYRAK... 535 TARIMSAL VERİMLİLİK AGRICULTURAL EFFICIENCY Effects of Dietary VITASIL on the Growth Performance of Carp (Cyprinus caprio) Cultivated in a Recirculation System Assist. Prof. Alexander ATANASOV, Assist. Prof. Zhivko ZHELEV, Assoc. Prof. Veselin IVANOV, Galin NIKOLOV... 551 Protein Levels in the Feed of Carp (Cyprinus caprio) on Cultivated in Recirculation System Prof. Yordan STAYKOV, Assist. Prof. Zhivko ZHELEV, Assoc. Prof. Veselin VIDEV, Assist. Prof. Alexander ATANASOV... 555 Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modelinin Bölgesel Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi Regional Development-based Evaluation of Production and Support Model for Agricultural Production Areas Yrd. Doç. Dr. Gökhan UNAKITAN, Dr. Harun HURMA, Dr. Celal DEMİRKOL... 559 XV

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu XVI KIRSAL KALKINMA VE REKABET RURAL DEVELOPMENT AND COMPETITION Contribution of Thrace Region to Competitive Sectors of Turkey Assist. Prof. Adem BALTACI, Res. Assist. Huseyin BURGAZOGLU, Res. Assist. Selver KILIC... 573 Kendi İşini Kurma ve Girişimcilik Ruhu Ticaret Meslek Liselerinde Girişimcilik Ruhu Üzerine Bir Alan Araştırması Setting One s Own Business and Spirit of Entrepreneurship Yrd. Doç. Dr. Selami ÖZCAN, Yrd. Doç. Dr. H. Yunus TAŞ... 585 Kırsal Kalkınma Açısından İletişim ve Girişimcilik İlişkisi Communication-Entrepreneurship Relationship in terms of Rural Development Arş. Gör. Zeynep ŞENEL, Prof. Dr. Aydın GÜREL... 599 BÖLGESEL KALKINMA VE FİNANS REGIONAL DEVELOPMENT AND FINANCE Türkiye de Finans Piyasasının Gelişim Seyrinde Katılım Bankacılığının Yeri The Role of Participation Banking in the Development of Turkish Financial Market Yrd. Doç. Dr. Ferhat SAYIM, Arş. Gör. Özlem ÖZMEN... 611 2008 Küresel Finansal Krizinin Türkiye ve Trakya Bölgesi Üzerine Etkileri: Mukayeseli Bir Analiz The Impacts Of Global Financial Crisis On Turkey and Thrace: A Comparative Analysis Yrd. Doç. Dr. Ayfer GEDİKLİ... 635 Trakya Bölgesi nde Tarım Sektörünün Finansmanında Kullanılan Banka Kredilerinin Gelişimi: 2000 2010 Dönemi Karşılaştırmalı Bir Analiz Development Process of the Bank Loans for the Agricultural Sector in Thrace: A Comparative Analysis Covering 2000-2010 Yrd. Doç. Dr. Mustafa CANBAZ, Arş. Gör. Mevlüt CAMGÖZ... 665 BİLGİ - İLETİŞİM VE DIŞ TİCARETİN GELİŞİMİ INFORMATION - COMMUNICATION AND DEVELOPMENT OF FOREIGN TRADE Şehirlerin Markalaşması ve Şehir Markası Oluşturmada Sembol Yapılar: Çanakkale Örneği City-branding and The Role of Symbolic Structures in City-branding Process: Canakkale as an Example; (The Dardanelles) Doç. Dr. Mehmet MARANGOZ, Prof. Dr. Günal ÖNCE, Arş. Gör. Hale ÇELİKKAN... 681 In the Thrace Region Use of Information and Communications Equation, in the Integrated Management Information Systems for the Information Production Process Development and Entrepreneurship Dr. Filiz GÜLTEKİN KÖSE... 701

İçindekiler EĞİTİM, BÜTÇE VE PLANLAMA EDUCATION, BUDGET AND PLANNING E-commerce Security Instructor Serdar CANBAZ... 715 Implementation of ICT in education case study in Trakia University Associate Prof. Lina YORDANOVA, Chief Assist. Prof. Gabriela KIRYAKOVA, Senior Assist. Prof. Nadezhda ANGELOVA... 735 Merkezi Yönetim Bütçesi İle İlişkileri Açısından Trakya Bölgesinin İncelenmesi An Analysis On Thrace Based On Its Relations With Central Administration Budget Prof. Dr. Naci B. MUTER, Yrd. Doç. Dr. Selçuk İPEK... 757 Bölgesel Kalkınma ve Girişimci Üniversite İlişkisi: Anadolu Üniversitesi Örneği Relationship between Regional Development and Entrepreneur University: Anatolia University as an Example Öğr. Gör. Sevgi SEZER... 771 KIRSAL KALKINMA VE TARIM RURAL DEVELOPMENT AND AGRICULTURE Cumhuriyetin İlk Yıllarında (1923 1930) Kırklareli nde Tarım- Hayvancılık, Ticaret ve Sanayinin Gelişimi Development of Agriculture, Stockbreeding, Trade and Industry in Kirklareli in the first years of Republic (1923-1930) Yrd. Doç. Dr. V. Türkan DOĞRUÖZ... 795 Üretici Örgütlerinin Kırsal Kalkınma Yönünden Değerlendirilmesi: Kayalıköy ve Kırklareli Barajları Sulama Kooperatifleri Örneği Development-based Evaluation of Agricultural Production Organizations: Example; Irrigation Associations for Kayalıköy and Kirklareli Dams Dr. Erol ÖZKAN, Dr. Harun HURMA, Uzm. Başak AYDIN, Yrd. Doç. Dr. Erkan AKTAŞ, Yrd. Doç. Dr. Gülen ÖZDEMİR, Doç. Dr. Ömer AZABAĞAOĞLU... 811 Biyolojik Çeşitliliğin Korunmasının Önemi ve Hayvancılık Sektöründe Sunduğu Ekonomik Fırsatlar Importance of Protecting Biological Diversity and Its Economic Opportunities for the Stockbreeding Sector Hasan BAKIN, Yrd. Doç. Dr. Eser Kemal GÜRCAN... 825 DOĞA VE SOSYOEKONOMİK DEĞERLER NATURE AND SOCIOECONOMIC VALUES Korunan Alanların Sosyo-Ekonomik Değeri Ve Yöre Halkının Yararlanma Olanakları: İğneada Longoz Ormanları Milli Parkı Örneği Socio-economic Value of Protected Areas and Opportunities for Local Population to Benefit From These Areas: Example; Longoz Forest in Igneada Dr. Harun HURMA, Yrd. Doç. Dr. Murat ÖZYAVUZ, Dr. Murat CANKURT... 847 XVII

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu Sürdürülebilir Kalkınmada Biyosfer Rezervlerinin Önemi: İğneada Longoz Ormanları Örneği Importance of Biosphere Reservoirs on Sustainable Development: Example of Igneada Longoz Forest Yrd. Doç. Dr. Murat ÖZYAVUZ... 859 Yıldız Dağları Kırsal Mimari Mirasının Turizm Amaçlı Kullanımı Use of Yıldız Mountain Rural Architecture as a Touristic Area Yrd. Doç. Dr. İzzet YÜKSEK... 875 TARİHSEL SÜREÇTE SOSYOEKONOMİK YAPI HISTORICAL PROCESS OF SOCIOECONOMIC STRUCTURE 20.yy Başlarında Rumeli Vilayetleri nin Mali Gücü (1325 1329/1909 1912) Financial Capabilities of Rumelian Provinces in Early 20th century (1325-1329 / 1909 1912) Yrd. Doç. Dr. Muharrem ÖZTEL... 885 Kapanış Oturumu / Closing Session... 901 İndeks... 927 Sempozyumdan Görüntüler... 931 XVIII

TURİZM - MARKALAŞMA TOURISM - BRANDING

Destinasyon Markalaşması: Vize nin Turizm Destinasyonu Olarak Pazarlanması ve Markalaşması Yrd. Doç. Dr. Kamil MALKOÇLU 1 Yrd. Doç. Dr. Nihat Kamil ANIL 2 Öğr. Gör. Ebru BİLGEN 3 Özet Günümüzde turizm bölgeleri arasında giderek artan rekabet ve destinasyon pazarlamasında kontrol edilemeyen faktörlerin varlığı markalaşmanın önemini artırmaktadır. Markalaşmak, turizm bölgelerini diğerlerinden farklılaştırır ve destinasyon ile müşteriler arasında güçlü bağların kurulmasını sağlar. Türkiye de küçük destinasyonların markalaşmasına yönelik az sayıda çalışmanın bulunması, hem literatüre hem de uygulamacılara katkılar sağlayacağı düşüncesi ve özellikle de Vize nin tarihi, kültürel ve doğal güzellikleri yönünden zengin bir ilçe olmasına rağmen henüz destinasyon markalaşması sürecine başlamamış olması, Türkiye de Kırklareli ili Vize ilçesinin çalışma konusu olarak seçilmesinde etkili olmuştur. Bu çalışmada, destinasyon markalaşmasına yönelik literatür taraması yapılmış, özellikle küçük destinasyonların markalaşma sürecinde yapılması gerekenler ortaya konulmuş, açıklanan bu süreç Yavuz (2007) ve Yükselen ve Güler (2009) referans alınarak Kırklareli ili Vize ilçesi için uyarlanıp uygulanmıştır. Anahtar Kelimeler: Destinasyon Pazarlaması, Destinasyon Markalaşması, Vize İlçesi, Keşifsel Araştırma, SWOT Analizi, Faktör Analizi 1. TC Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2. TC Kırklareli Üniversitesi Vize MYO 3. TC Kırklareli Üniversitesi Vize MYO 231

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu 1. Giriş Küreselleşmeyle birlikte her alanda yaşanan yoğun rekabet turizm alanında da etkisini göstermektedir. Bundan dolayı günümüzde turizm bölgeleri pazarlama faaliyetlerine ağırlık vermekte ve hatta rakiplerden farklılaşabilmek için markalaşma çalışmalarına gitmektedirler. Destinasyon pazarlamasının önemi yoğun rekabetin yanı sıra, kontrol altına alınamayan faktörlerin çok olmasından da kaynaklanır. Destinasyonların sahip olduğu imaj, politik ve ekonomik çevre, paydaşlar ve daha pek çok etken destinasyon pazarlamasını etkileyerek daha karmaşık bir hal almasına neden olmaktadır. Ayrıca günümüzde ülkenin tamamının pazarlanması yerine ayrı ayrı bölgelerin, illerin ve ilçelerin pazarlanması dünyadaki değişen turist profili doğrultusunda daha da önem taşır hale gelmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde destinasyon pazarlaması ve destinasyon markalaşması konularında bir literatür taraması yapılmış, ikinci bölümünde küçük destinasyonların markalaşması konusu incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise destinasyon markalaşmasına yönelik yapılan literatür taraması ve küçük destinasyonların markalaşma sürecinde yapılması gerekenlerin pratikte uygulanması açısından Yavuz (2007) ve Yükselen ve Güler (2009) in çalışmaları referans alınarak Kırklareli ili Vize ilçesi için uyarlanıp uygulanmıştır. 2. Destinasyon Pazarlaması Ve Destinasyon Markalaşmasına Yönelik Literatür Taraması Destinasyon, müşterilere bütünleşik bir deneyim sunan turizm ürünlerinin bir karışımıdır. Geleneksel olarak destinasyonlar bir ülke, bir ada ya da bir kasaba gibi iyi tanımlanmış coğrafi bölgeler olarak bilinir. 4 Destinasyon markası, turistlerin bir yer hakkındaki algıları, düşünceleri ve hislerinin toplamıdır. Destinasyon markalaşması ise mümkün olduğunca değerli, ayırt edici, ilgi uyandırıcı ve unutulmaz özellikler sağlayan yerlere ilişkin deneyimler ve mesajların planlanması ve organizasyonudur. 5 Bir başka tanıma göre destinasyon markalaşması, pozitif imaj yaratmak için tanımlayıcı ve ayırt edici (bir destinasyon için) tutarlı pazarlama karması seçimi olarak tanımlanır. 6 Diğer bir tanıma göre destinasyon markalaşması, destinasyona ilişkin tutarlı bir marka kimliği oluşturmak ve olumlu imaj geliştirme çalışmalarıyla markayı farklılaştırmak tır. 7 Destinasyon markalaşmasında önemli olan tanımlarda da vurgulandığı gibi olumlu, güçlü ve tutarlı bir destinasyon imajı yaratılması ve diğer destinasyonlardan farklılığının ortaya çıkartılmasıdır. Destinasyon pazarlaması ve markalaşması ile ilgili çalışmalar, ilk kez çok kapsamlı olarak Hunt un turizm gelişimi için imajın rolünü incelediği çalışmayla 4. Dimitrios, Buhalis, Marketing The Competitive Destination Of The Future, Tourism Management Cilt 21, Sayı 1, 2000 s.97 5. Bill, Baker, Destination Branding For Small Cities, Creative Leap Books USA, 2007, s.26 6. Sun-Young, Park, James F. Petrick, Destinations s Perspectives of Branding, Annals of Tourism Research, Cilt 42, Sayı 1, 2006, s. 262 7. Liping, Cai, A., Cooperative Branding For Rural Destinations, Annals of Tourism Research, Cilt 29, Sayı 3, 2002, s. 722 232

Turizm - Markalaşma / Tourism - Branding 1970 lerde başlamıştır. 8 Bu çalışmadan sonra özellikle destinasyon imajına yönelik olarak hazırlanan çalışmalar artış göstermiştir. Pike (2002) tarafından 1973 ten 2000 yılına kadar geçen sürede 142 tane makalenin incelendiği çalışma destinasyon imajı konusunda en geniş literatüre sahip olan çalışmalardan biri olarak öne çıkmaktadır. 9 Her ne kadar destinasyon markalaşmasında önemli bir yeri olan imaj konusunda yapılan çalışmalar çok sayıda olsa da markanın diğer önemli bileşenleri olan marka kişiliği ve marka konumlandırma gibi konularda az sayıda çalışma bulunmaktadır. Hosany vd. (2006) marka imajı ve marka kişiliğini incelediği çalışmada Aaker ın markaya uyarladığı kişilik özelliklerini (Marka kişiliği ölçeği- BPS) turizm destinasyonuna uyarlamışlardır. 10 Literatüre önemli bir katkı sağlayan bu çalışmadan sonra da destinasyon markalaşmasının marka kişiliği gibi boyutları da gerek akademisyenler gerekse uygulamacılar tarafından daha da geliştirilerek çalışılmıştır. Literatüre önemli katkı sağlayan diğer bir önemli çalışmada Kavaratzis ve Ashworth (2005) un ürün markalaşmasının şehir markalaşmasına güçlü bir imaj stratejisi ile dönüştürülebileceği önerisini sunduğu çalışmadır. Şehir markalaşmasını bir süreç olarak ele alındığında Şekil1 deki gibi marka kimliği, marka konumlandırma ve marka imajı aşamalarından oluşur. Marka kimliği markanın nasıl algılanmak istediği ile ilgilidir. Marka konumlandırma hedef kitle ile iletişimde rekabetçi üstünlüğü gösteren değer önerisidir. Marka imajı ise markanın nasıl algılandığıdır. 11 Destinasyon markalaşmasında böyle bir süreç izlenmesi başarılı sonuçlar doğurabilecektir. Bir destinasyon markasının yansıttığı etkinin başarılı olmasında dikkat edilmesi gereken diğer bir husus, destinasyona özgü bir bileşen sıralaması geliştirmek, bu bileşenleri uygun araçlarla ölçüp değerlendirmek ve marka geliştirmeyi buradan elde edilecek sonuçlara göre yapmaktır. 12 Ayrıca başarılı destinasyon markalaşması için turistlerin temel ihtiyaçları ve duygusal açıdan tatmin edilerek turistler ve destinasyonlar arasında karşılıklı ilişki kurulması gerekir. 13 Bu duygusal tatmin destinasyon ile turistler arasında güçlü bağların kurulmasını sağlayarak destinasyonu rakiplerinden farklılaştırır. Şekil-1: Destinasyon Markalaşması Süreci Marka Kimliği Markanın nasıl algılanmak istendiği Marka Konumlandırma Hedef kitle ile iletişimde rekabetçi üstünlüğü gösteren değer önerisi Marka İmajı Markanın nasıl algılandığı 8. Sameer, Hosany, Yuksel Ekinci, Muzaffer Uysal, Destination image and destination personality: An application of branding theories to tourism places, Journal of Business Research Cilt 59, Sayı 5, 2006, s. 638 9. Steve, Pike, Destination image analysis a reviewof 142 papers from 1973 to 2000, Tourism Management Cilt 23, Sayı 5, 2002, s. 541 10. Sameer, Hosany, Yuksel Ekinci, Muzaffer Uysal, Destination image and destination personality: An application of branding theories to tourism places, Journal of Business Research Cilt 59, Sayı 5, 2006, s. 639 11. Mihalis Kavaratzis, G.J. Ashworth, City Branding: An Effective Assertion of Identity or A Transitory Marketing Trick, Tijdschrift Voor Economische en Sociale Geografic, Cilt 96, Sayı 5, 2005, s. 508. 12. Juergen, Gnoth, Conference Report: Branding Tourism Destinations, Annals of Tourism Research, Cilt 25, Sayı 3, 1998, s.760 13. Yüksel, Ekinci, From destination image to destination branding: An emerging area of research e-review of Tourism Research (ertr) Cilt 1, Sayı 2, 2003, s.22 233

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu Kaynak: Mihalis Kavaratzis & G.J. Ashworth, City Branding: An Effective Assertion of Identity or A Transitory Marketing Trick, Tijdschrift Voor Economische en Sociale Geografic Cilt 96, Sayı 5, 2005, s. 508. Destinasyon markalaşması, aşağıdaki pazarlama aktiviteleri dizisi olarak tanımlanır: 14 1. Bir destinasyonu kolayca tanımlayan ve farklılaştıran isim, sembol, logo, işaret ya da diğer grafik eserlerle desteklenmesi 2. Destinasyona ilişkin eşsiz ve unutulmaz bir seyahat deneyimi beklentisinin sürekli olarak iletilmesi 3. Turist ve destinasyon arasında duygusal bağları kuvvetlendirici hizmet sunulması 4. Turistlerin araştırma maliyeti ve algılanan riskinin azaltılması 3. Küçük Destinasyonların Markalaşması Bir ülkenin tek destinasyon pazarlaması anlayışı terk edilerek, ülkelerin çeşitli bölgeleri ve bölgelerin belli şehirlerinin turistik ürün kimlikleri ön plana çıkarılarak bölgesel ve şehirsel turistik tanıtım ve pazarlama anlayışı gittikçe artmaktadır. 15 Bu anlayışın artmasındaki en önemli sebeplerden birisi günümüzde turistlerin küresel eğilimler göstermek yerine yerel kültürlere ve farklılıklara olan ilgi ve meraklarının artmasıdır. Küçük destinasyonların markalaşması yedi aşamalı bir süreç olarak ele alınmıştır. 16 İlk aşama değerlendirme aşaması olup dünyada sizin yeriniz nerde sorusuna cevap aranır. İkinci aşama analizler ve avantajlar olup nasıl bilinmek istersiniz sorusuna cevap aranır. Üçüncü aşama mimari yapılar ve uyum olup markanın kurduğu ilişkilere odaklanılır. Dördüncü aşama açıklık olup markanın nasıl ifade edildiğine odaklanılır. Beşinci aşama uygulama olup markanın nasıl canlandırılacağı sorusuna cevap aranır. Altıncı aşama adaptasyon olup paydaşların desteğinin nasıl alınabileceğine odaklanılır. Yedinci ve son aşama aksiyon ve sonrası olup markayı canlı ve güncel tutmak için yapılması gerekenlere odaklanılır. Büyük destinasyonlara göre çok daha zor olan küçük destinasyonların markalaşması, bu yedi aşamalı süreç ile daha sistematik bir hal alıp başarılı sonuçlar doğurabilecektir. Uygulamada bunun örneklerine de rastlanmaktadır. Ayrıca küçük destinasyonların markalaşmasında deneyimsel stratejiler de kullanılmaktadır. Küçük ve orta büyüklüklerdeki şehir ve bölgelerin gelişmesi için deneyimsel stratejilerde kültürel miras ve bölgeye bağlı kalıntılardan yararlanılarak 14. Carmen, Blain, Stuard, E., Levy, Brent, Ritchie, Destination branding: Insights and practices from destination management organizations, Journal of Travel Research Cilt.43, Sayı 4, 2005, s.337 15. Mehmet, O.,İlban, Ahmet, Köroğlu, Duriye, Bozok, Termal Turizm Amaçlı Seyahat Eden Turistlerde Destinasyon İmajı: Gönen Örneği, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:7, Sayı:13, 2008, s.122 16. Bill, Baker, Destination Branding For Small Cities, Creative Leap Books USA, 2007, s.6 234

Turizm - Markalaşma / Tourism - Branding orijinallik arttırılır. 17 Küçük destinasyonların sahip olduğu kültürel miras sıradan bir şekilde sergilenmekten çok çeşitli etkinliklerle turistlerin de içinde yer alacağı şekilde sunulursa turistlerin unutamayacakları bir deneyim yaşaması sağlanır. Böylece hem akılda kalıcılık artar hem de ağızdan ağza iletişimle yaşanan deneyimler birer efsane gibi aktarılarak destinasyonun tanıtımına katkı sağlar. Küçük destinasyonların markalaşmasında dikkat edilmesi gereken beş önemli unsur aşağıdaki gibi ifade edilmiştir: 18 Destinasyon markası olmak: Destinasyon hakkında turistlerde oluşan algılama, düşünce ve duygudur. Başarılı bir destinasyon markası turistin kalbinde ve aklında yer edinendir. Destinasyon markalaşması: Destinasyonun turistlere sağlayacağı imkanlar neticesinde ortaya çıkan tecrübelerin ve tanıtım faaliyetlerinde hedef kitleye sunulan mesajın birleşmesiyle oluşan prensipler bütünüdür. Marka verilmiş bir sözdür: Başarılı bir markalaşma sürecinin belirleyici unsuru, tanıtımda hedef kitleye verilen söz ve bu sözün yerine getirmesidir. Vaad odaklı marka yönetimi: Karar verme ve tatil sürecinde sürekli konumlanan müşteri profili sağlamaktır. Marka oluşturma stratejisi: Markalaşma stratejisi sektörle ilgili tüm kurum ve kuruluşlar tarafından oluşturulmalı ve desteklenmelidir. Değişim yönetimi kurallarını uygulamak: Markalaşma süreci esnek olmalı; yeni yapı, sistem, yatırım, süreç ve özelliklere uyum sağlayabilmelidir. İnterneti iyi kullanmak: İnternetin tüm dünyada yaygınlaşması, paylaşım siteleri, tüm internet kullanıcılarının yorum yazma imkanının olduğu bloglar sayesinde artık herkes seyahat yazarı, eleştirmen ya da tavsiye edici konumuna gelmiştir. Bu önemli tanıtım alanları destinasyon tanıtımında kullanılmalıdır. 4. Medeniyetlerin Beşiği Vize 19 Vize, Kırklareli nin doğusunda, İstanbul a 142 km. mesafede, zengin bir tarihi geçmişe ve doğal güzelliklere sahip bir ilçedir. Tarihte değişik isimlerle anılan kent Byzia, Bizye, Bida, Biza, Vyza, Vizii ve son olarak da Vize olarak bilinmektedir. İsmin kökü Byzas tan gelmekte olup Byzas Poseidon un bir oğlunun adıdır. Ayrıca Byzas isimli efsanevi bir Trak Kralının adından geldiği söylenir ki bu Byzas Su Perisi Semestra nın oğludur. Ayrıca Yunan Mitolojisinde Kaynak Perisinin adı Byzia dır. Vize de suların ve kaynakların bolluğu Geç Roma Döneminde yapılan 242 km lik (Vize-İstanbul) Dünyanın en büyük su yolu olan Roma su Yolu bu açıklamayı teyid etmektedir. 17. Peter, Allingham, Experiential Strategies for Survival of Small Cities in Europe, European Planning Studies Cilt 17, Sayı 6, 2009, s.922 18. William, Baker, Küçük Şehirlerin Markalaşmasında Beş Önemli Unsur, Turizmde Markalaşma Semineri Raporu, İspanya, 2007, s.22. 19. http://tr.wikipedia.org/wiki/vize,_k%c4%b1rklareli, http://www.vize.gov.tr/ ve http://www. turkcebilgi.com/vize,_k%c4%b1rklareli/ansiklopedi ve sayfasından özetlenmiştir 235

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu Trakya daki en güzel yerleşimlerden biri olan kent için; Hoca Saadettin Efendi Vize yi Gönül Açıcı yer olarak açıklamaktadır. Aynı şekilde 1883 yılında Vize de doğan ünlü yazar Georgios Vizyenos (Vize nin Evladı) eserlerinde Vize ye geniş yer vermiş ve doğduğu yer ile ilgili olarak Trakya da birçok kasaba vardır. Fakat Vize kadar güzeli yoktur. ifadesini kullanmıştır. Adrianos ve Filip sikkelerinde de görülen, Trakların Astai boyunun büyük ihtimalle merkezini teşkil eden kent, Trak Krallığı nın da başkentiydi. Doğu Roma (Bizans) döneminde İstanbul un Trakya daki kalesi olarak bilinen kent çok parlak bir dönem geçirmiştir. Osmanlı Döneminde Trakya da 3 Sancak biri olan kente Osmanlı kayıtlarına göre Çorlu, Kırkkilise (Kırklareli) Hayrabolu, Birgos (Lüleburgaz), Saray, Pınarhisar, Silivri, Danişmend-i-Eski (Babaeski) nahiyeleri bağlıdır ve toplamda 101 köyü bulunmaktadır. Günümüzde ise 4 belediye ve 23 köye sahiptir. Nüfusu merkez ilçe ve toplam olarak yaklaşık 12000 ve 31000 dolayındadır. Karadeniz e dökülen başlıca akarsular Papuç ve Kazan dereleridir. Ege Denizine dökülen Meriç Nehrinin başlıca kollarından biri olan Ergene nehrinin başlangıç kaynakları Soğucak ve Anadere ilçe topraklarından çıkar. Istırancaların özellikle Karadeniz e bakan kesimleri meşe ve kayın ormanları ile kaplıdır. 4.1. Karakoçak Tepe ve Gemikaya Kaya Sunakları Prof.Dr. Engin BEKSAÇ ın büyük bir çalışma yaptığı Karokoçak Tepe ve Soğucak Köyü sınırlarında yer alan Gemikaya Mevkiindeki Kaya Sunaklar türlerine ender rastlanan Trak dönemi tarihi kalıntılar olarak dikkati çekmektedir. 4.2. Küçük Ayasofya Kilisesi 6. yüzyılda Bizans İmparatoru Jüstinyen döneminde Dionysos mabedinin temelleri üzerine bazilika planında yapılmıştır. Üç apsisi vardır. İçerisinde üçer sütunlu, iki sütun dizisi sonraki yıllarda payelere dönüştürülmüştür. Ayrıca Azizelik mertebesiyle Hristiyanlık dini içinde sonsuza dek uzanan bir yer edinen Azize Maria nın mezarının bulunduğu kabul edilen yer olan Yapının Bizans döneminde fresklerle bezeli olduğu, günümüze kadar gelen izlerden anlaşılmaktadır. Yapı Osmanlı hakimiyeti sırasında Gazi Süleyman Paşa tarafından camiye dönüştürülmüştür. 4.3. Antik Tiyatro Türkiye Trakya sının bilinen ilk ve tek antik tiyatrosudur. M.S. 2. yüzyıla tarihlenen Geç Roma dönemi eseri yapının oturma kademeleri (cavea), bunların arasındaki yollar (parados), sahne binası (skene), ve orkestra bölümleri günümüze ulaşabilmiştir. Kazılar sırasında çok sayıda Roma Bizans ve Osmanlı keramikleri, cam ve metal buluntular ile ele geçirilen heykel sahne rölyefleri türlerinin en iyi örnekleri olup Kırklareli Müzesinde teşhir edilmektedir. 4.4. Vize Kalesi İlk inşasının M.Ö. 72-76 yıllarında olduğu tahmin edilmektedir. Kale iç ve dış kale olmak üzere iki kısımdan meydana gelmiştir. Halen eski Vize şehri surlarının batı ve güney kısmı ayaktadır. Güney surları 3-4 metre yüksekliğine kadar 236

Turizm - Markalaşma / Tourism - Branding korunabilmiş büyük taş bloklarla yapılmıştır.yapı şekilleri birbirinin aynı olup kapı uzunluğu dört metredir. 4.5. Tümülüsler Trak Krallığının Sembolü ve önemli kişilere ait mezarların bulunduğu Tümülüslerin yapılan tespitlere göre Vize ve bağlı köylerinde, 40 ın üzerinde bulunduğu Kırklareli Müze Müdürlüğü nün kayıtlarından anlaşılmaktadır. Kentte ayrıca Bizans dönemine ait pek çok Mağara Manastırın yanı sıra (Asmakaya Mevkii, Uçmakdere Mevkii, Pazarlı Mevkii, Derekayalar Mevkii, Baklaya Köyü) Bizans ve Osmanlı dönemine ait 4 hamam kalıntısı, Bizans Dönemine ait sonradan Han Bedestene çevrilen Su Sarnıcı, Osmanlı Dönemine ait 2 cami, 1 İmarethane, 4 çeşme, Balkan Savaşlarından önce yapılan Karakol Kuleler ve İlçeye bağlı Kıyıköy beldesinde bulunan şehrin kalesi ve Kaya Manastırlar arasında çok özel bir yeri Ayanikola Manastırı bulunmaktadır. 4.6. Doğal Güzellikler 4.6.1. Kıyıköy / Vize Ayanikola Manastırı ve Kalesinin yanında alabildiğine uzun ve temiz kumsalları şehrin iki yakasını saran Trakya da olta ile balık avlayabileceğiniz kadar temiz kalmış ender tatlı sularda Kazandere ve Pabuçdere de deniz bisikleti veya kayık ile tur atmak imkanı bulunmaktadır. İçerisinde Amazonları andıran orman dokusu ve yaban hayvanlarının yaşamını görmek için Kıyıköy ideal bir yere sahiptir. 4.6.2. Panayır İskelesi Plajı Vize ye 47 km mesafede Kışlacık Köyü sınırları dahilinde yer alan Panayır İskelesi Plajları 200 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğinde yer kaplamaktadır. Denizi berrak sahili ince kumlu ve yer yer kayalık bir yapıya sahiptir. Plajın her yanı ormanlarla kaplı tabiat harikasıdır. 4.7. Karstik Oluşumlar Trakya da bulunan büyük ölçekli 25 karstik mağaranın 19 u Vize sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bunlardan en dikkat çekenleri ise Yenesu Mağarası, Domuzdere Mağarası, Kurudere Mağarası Kızılağaç Köyünde bulunan Kızılağaç Mağarası, Kıyıköy de bulunan Kıyıköy ve Kaptanın Mağaraları ile Kışlacık Köyündeki Kovantaşı Mağaralarıdır. En önemli mağara olan Yenesu Mağarası Balkaya Köyünde bulunmaktadır. Bu doğa harikası mağara 1.620 m uzunluğunda olup Trakyanın 3. büyük mağarasıdır. 5. Uygulama: Vize nin Turizm Destinasyonu Olarak Pazarlanması ve Markalaşması Bu bölümde Vize ilçesi için SWOT analizi ve uygulama yer almaktadır. 5.1. SWOT Analizi SWOT analizi, İngilizce strengths (güçlü yönler), weakness (zayıf yönler), opportunities (fırsatlar) ve threats (tehditler) sözcüklerinin baş harflerinden oluşmuştur. SWOT analizi işletmenin dış çevresindeki unsurların incelenmesi 237

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu sonucunda işletme için fırsat ve tehditler, işletme içi analiz sonucunda da üstünlükleri ve zayıflıkları belirleme olarak tanımlanmaktadır. Bu analiz sadece işletme faaliyetleriyle sınırlı tutulmayıp çeşitli projelerde de yöneticilerin o projeye ilişkin fırsat, tehdit, üstünlük ve zayıflıklarını görerek önlem alma ve stratejilerini geliştirme amaçlı kullanılmaktadır 20. Bu çalışmada Vize nin marka kent olma sürecinde fırsat, tehdit, güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymak üzere SWOT analizi yapılmıştır. Güçlü Yönler Zayıf Yönler Fırsatlar Tehditler * Tarihsel, ekolojik ve doğal zenginlikler * Büyük şehirlere yakın olması * Misafirperverlik * İlçenin ülke çapında isim yapmış, bilim, sanat ve iş adamları yetiştirmiş olması * Küçük Ayasofya, antik tiyatro ve kalenin değeri * Çeşitli turist kesimlerine hitap edebilmesi * Kıyıköy ile Karadeniz e açılması * Her yıl düzenlenen Tarih ve Kültür Festivali ne sahip olması *Uluslararası havacılık yarışma ve gösterilerine yer yaratma imkanı * Geniş orman ve tarımsal arazilerin varlığı *Yaşanılır bir ilçe olması * Çerkezköy gişelerinden gelen bölünmüş yolun Kırklareli ne bağlanamaması * Bazı hizmet ve teşviklerde örgütlenme ve önemsenme eksikliği * Turizm ve modern yaşamın gereklerine uygun yapılanmanın olmaması * Tanıtma faaliyetlerinin yetersiz olması ve turizm sektöründeki gelişmelerin yakından izlenmemesi *Tur organizasyonlarının eksikliği * Yeterli sportif tesislerin bulunmaması *Tarihi, arkeolojik, kültürel ve doğal zenginliklerin yeterince kullanılmaması * Tam teşekküllü bir sağlık merkezinin olmaması *Üniversitenin hızla gelişiyor olması * Yerel yönetimlerin Vizenin gelişimine büyük önem vermeleri * Tarihi kentler birliği üyesi olması Turizmin hızla önem kazanması *Doğal ve ekolojik yapının sağlık ve spor alanları yapımına uygun olması Yerel yönetim ve üniversite işbirliğinin çok güçlü olması * Mezuniyet törenlerinin festival havasına dönüştürülmesi ile tanıtıma destek sağlanması *Komşu ülke vatandaşlarının turist olarak çekilme imkanı * Trakya Kalkınma Ajansının kurulmuş ve destek faaliyetlerine başlamak üzere olması *İstanbul ve civarındaki istenmeyen sanayi tesislerinin bölgemize gelme riski Vize nin marka kent olma çalışmalarının çevre ilçelerce taklit edilmesi * Çerkezköy, Lüleburgaz gibi yakın ilçelerin tercih edilmesi * Çimento üretimine uygun toprak yapısı nedeniyle kurulan tesislerin çevre kirliliği yaratabilmesi * Yerel yönetimlerin finansman eksikliği Ankete katılanların %43,1 i bayan %56,9 u ise baydır. Ayrıca ankete katılanların %64,5 i evli geriye kalan %35,5 i ise bekardır. Uygulamaya tabi tutulan katılımcıların eğitim düzeyine bakıldığında ise; %16,6 sı ilköğretim, %37,9 ü lise, %14,8 i önlisans, % 22,4 u lisans, %5,5 i yüksek lisans ve % 2,8 inin ise doktora yapmış kişilerden oluştuğu belirlenmiştir. Ayrıca katılımcıların gelir düzeyleri incelendiğinde en fazla paya (%24,5) 501-1000 TL sahip olup onu sırasıyla; 1001-1500 TL (%19,3), 1501-2000 TL (%15,2), 2001-2500 TL (%14,5), 500 TL den az (%7,2), 3001-3500 TL (%5,9), 2501-3000 TL (%5,5), 3501-4000 TL (%3,4), 5000 TL den fazla (%2,4), 4001-4500 TL (%1,4) ve son olarak da 4501-5000 TL (%0,7) izlemektedir. 20. Cemal Yükselen ve Emel Gönenç Güler, Antakya Marka Kent Görüş ve Öneriler, Detay yayıncılık, Ankara, 2009 238

Turizm - Markalaşma / Tourism - Branding Tablo 5.1. - Katılımcıların Vize ile ilgili mutabakat düzeyleri: Katılmıyorum nötr Katılıyorum Sıra Aritmetik Ortalama Standart Sapma Vize günümüzde hangi nitelikleri ile ön plana çıkmaktadır? V1 Bölge ulaşım güzergahları üzerindedir 14,5 17,6 67,9 6 3,8241 1,19693 V2 Ormancılık ve orman ürünleri merkezidir 16,9 20,7 62,4 7 3,6552 1,16690 V3 Zengin coğrafi ve doğal kaynakları vardır 12,4 16,2 71,4 3 3,9276 1,06774 V4 Zengin tarihi, kültürel, arkeolojik ve sanatsal kaynakları vardır 5,5 11,0 83,5 2 4,3207 0,90208 V5 İlçe yaşamak ve üretmek için elverişlidir 9,4 21,4 69,2 4 3,9241 1,03625 V6 Belediye hizmeti iyidir 13,8 20,0 66,2 5 3,8483 1,19590 V7 Güvenli bir ilçe olarak bilinmektedir 3,8 7,2 89,0 1 4,3897 0,88229 V8 Turizm potansiyeli iyi değerlendirilmiştir 48,6 31,0 20,4 9 2,6241 1,17062 V9 Orman ürünlerine dayalı üretim iyi değerlendirilmiştir 36,5 28,6 34,9 8 2,9690 1,23490 Vize bir insan olsaydı hangi özelliklere sahip olurdu? V10 Sıcakkanlı olurdu 12,1 13,1 74,8 2 3,9655 1,12483 V11 Keyfine düşkün olurdu 14,5 20,7 64,8 3 3,8379 1,20464 V12 Boş vermiş olurdu 46,9 23,1 30,0 7 2,7897 1,36715 V13 Fiziksel olarak çekici olurdu 16,9 26,6 56,5 5 3,5897 1,18551 V14 Etnik, dini vb. farklılıklara saygılı olurdu 21,7 18,6 59,7 6 3,5379 1,29155 V15 Verimli (üretken) olurdu 16,2 19,3 64,5 4 3,6966 1,13956 V16 Yaşam dolu olurdu 8,3 19,7 72,0 1 3,9793 1,02878 Vize gelecekte ne olmalıdır? V17 Çeşitli spor dallarındaki kulüplerin kamp yapmaya geldikleri bir merkez 6,9 12,1 81,0 4 4,2172 0,99708 olmalıdır V18 Üniversite, eğitim ve öğrenci kenti olmalıdır 6,6 9,0 84,4 3 4,3690 0,96571 V19 Planlı bir ilçe olmalıdır 0,7 4,8 94,5 1 4,6310 0,64309 V20 Enerji dağıtım ve üretim (rüzgar enerjisi) merkezi olmalıdır 11,7 12,8 75,5 5 4,0828 1,15272 V21 Tarihi özellikleri ile ön plana çıkan bir ilçe olmalıdır 3,8 5,9 90,3 2 4,5517 0,83547 239

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu Vize insanının genel kişilik özellikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz? V22 Sıcakkanlıdır 8,2 15,5 76,3 1 4,0552 1,07362 V23 Misafirperverdir 10,3 14,1 75,6 2 4,0000 1,09418 V24 Girişimcidir 25,2 26,9 47,9 5 3,3310 1,28906 V25 Dedikoduyu sever 23,1 21,0 55,9 4 3,6345 1,42792 V26 Çıkarcıdır 32,7 25,2 42,1 6 3,2069 1,37902 V27 Gösterişi sever 15,1 19,0 65,9 3 3,8862 1,26607 V28 Boş vermiştir 42,1 27,2 30,7 7 2,8690 1,34270 Vize logosu içinde hangi sembol ve renkler yer almalıdır? V29 Kale yer almalıdır 9,3 7,6 83,1 1 4,3276 1,10657 V30 Küçük Ayasofya Cami yer almalıdır 13,8 15,9 70,3 4 3,9552 1,26493 V31 Antik Tiyatro yer almalıdır 12,1 16,9 71,0 3 4,0034 1,19253 V32 Ihlamur ağacı yer almalıdır 14,8 20,7 64,5 5 3,8586 1,29037 V33 Mavi renk (deniz, su, göl, ırmak vb.) yer almalıdır 24,1 26,6 49,3 7 3,4345 1,34300 V34 Yeşil renk (biyolojik çeşitlilik, orman vb.) yer almalıdır 11,1 14,1 74,8 2 4,1241 1,16988 V35 Beyaz renk (barışın simgesi vb.) yer almalıdır 18,3 24,8 56,9 6 3,6241 1,26441 a- Katılımcıların Vize Günümüzde hangi kritelerler ile öne çıkmalıdır sorusuna mutabakat düzeyleri: Analiz sonuçlarına göre katılanların üzerinde en çok mutabık oldukları 5 madde sırasıyla; Vize, gelecekte planlı bir ilçe olmalıdır (%94,5), Vize, tarihi özellikleri ile ön plana çıkan bir ilçe olmalıdır (%90,3), Vize, günümüzde güvenli bir ilçe olarak ön plana çıkmalıdır (%89,0), Vize, üniversite, eğitim ve öğrenci olmalıdır (%84,4) ve beşinci önerme ise Vize nin zengin tarihi, kültürel, arkeolojik ve sanatsal kaynakları vardır (%83,5) önermesidir. b- Vize günümüzde hangi nitelikleri ile ön plana çıkmaktadır? Vize kentinin günümüzde öne çıkan en önemli niteliği, güvenli bir ilçe olarak bilinmesidir. İkinci niteliği ise zengin tarihi, kültürel, arkeolojik sanatsal kaynaklarının olmasıdır. Üçüncü sırada ise zengin coğrafi ve doğal kaynaklarının var olması yer almaktadır. c- Vize bir insan olsaydı hangi özelliklere sahip olurdu? Vize kenti bir insan olarak değerlendirildiğinde en önemli özelliği yaşam dolu olurdu önermesinin gösterdiği şekilde yaşama sevincinin olmasıdır. İkinci özelliği sıcakkanlı oluşu ve üçüncü özelliğinin ise keyfine düşkün bir insan niteliğinde olacağıdır. d- Vize gelecekte ne olmalıdır? Vize gelecekte ne olmalıdır sorusuna öncelikli olarak planlı bir ilçe olmalıdır, tarihi özellikleri ile ön plana çıkarak ve üçüncü olarak üniversite, eğitim ve öğrenci kenti olmalıdır yanıtları verilmiştir. 240

Turizm - Markalaşma / Tourism - Branding e- Vize insanının genel kişilik özellikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Vize insanının genel kişilik özellikleri hakkında verilen bilgiler incelendiğinde ise; ilk sırada vize insanının sıcakkanlı oluşu gelmektedir. İkinci sıra da misafirperver oluşu ve üçüncü sıra da ise gösterişi sevmesi yer almaktadır. f- Vize logosu içinde hangi sembol ve renkler yer almalıdır? Vize logosunda yer alması gereken sembol ve renkler incelendiğinde, öncelikli olarak kalenin yer alması gerektiği, ikinci sırada yeşil rengin kullanılması gerektiği ve üçüncü sırada ise antik tiyatronun bulunması gerektiği vurgulanmıştır. 5.2. Faktör Analizi Faktör analizi bir grup değişken arasında ilişkilere dayanarak verilerin daha anlamlı ve özet bir biçimde sunulmasını sağlayan çok değişkenli bir analiz türüdür (Nakip, 2006: 423). Faktör analizi tekniklerinden, en yaygın olarak kullanılanı Asal Bileşenler Analizidir. Çalışmada, Yavuz (2007) de olduğu gibi Asal Bileşenler tekniği ve Varimax rotasyonu; faktör analizinin örneklem yeterliliğini ölçmek için KMO (Kayser-Meyer-Olkin) testi; iç tutarlılığın sağlandığını belirlemek amacıyla da Cronbach alfa kullanılmıştır. Cronbach alfa pazarlama araştırmalarında sıkça kullanılan Likert ölçekli sorularda kullanılmaktadır. Likert ölçeğinde konuyu ölçen n sayıdaki ifadelerin bir bütün oluşturup oluşturmadığını, aralarındaki homojenlik derecesini, ifadeler arası benzerliği ve yakınlığı gösterir (Nakip, 2006: 145). 0,00< a <0,40 ise ölçek güvenilmez; 0,40<a <0,60 ise ölçek güvenirliği düşük; 0,60< a <0,80 ise ölçek oldukça güvenilir; 0,80<a <1,00 ise ölçek yüksek derecede güvenilirdir. Alfa değerinin genel olarak 0.70 in üzerinde olması istenmektedir (Kalaycı, 2008; 405). Tablo 5.2. de analiz sonuçları toplu bir biçimde verilmektedir. 5.2. Faktör Analizi Sonuçları Vize nin Günümüzde Öne Çıkan Niteliklerine İlişkin Kentleşme ve Faktörler belediyecilik Ormancılık Kentsel zenginlik Güvenli bir ilçe olarak bilinmektedir,777 Belediye hizmeti iyidir,773 İlçe yaşamak ve üretmek için elverişlidir,600 Orman ürünlerine dayalı üretim iyi değerlendirilmiştir,871 Ormancılık ve orman ürünleri merkezidir,794 Zengin tarihi, kültürel,arkeolojik ve sanatsal kaynakları vardır,865 Zengin coğrafi ve doğal kaynakları vardır,754 Varyans (%) 35,93 17,97 13,67 Kümülatif Varyans (%) 35,93 53,90 67,57 Cronbach Alfa (%) 59,10 63,91 62,64 KMO 0,712 Bartlett Test 345,879 (df:21) p<0,000 Vize nin Kişiliğine İlişkin Faktörler Karakter Rahatlık Saygı Sıcakkanlı olurdu,793 Yaşam dolu olurdu,768 Fiziksel olarak çekici olurdu,723 Verimli (üretken) olurdu,713 Keyfine düşkün olurdu,832 241

Uluslararası II. Trakya Bölgesi Kalkınma - Girişimcilik Sempozyumu Boş vermiş olurdu,783 Etnik, dini vb. farklılıklara saygılı olurdu,906 Varyans (%) 41,85 20,99 10,68 Kümülatif Varyans (%) 41,85 62,84 73,52 Cronbach Alfa (%) 79,81 54,59 - KMO 0,786 Bartlett Test 559,296 (df:21) p<0,000 Vize nin Geleceğine İlişkin Faktörler Çeşitli spor dallarındaki kulüplerin kamp yapmaya geldikleri bir merkez olmalıdır Kültürel merkez,843 Arkeolojik merkez Üniversite, eğitim ve öğrenci kenti olmalıdır,808 Tarihi özellikleri ile ön plana çıkan bir ilçe olmalıdır,872 Planlı bir ilçe olmalıdır,746 Enerji merkezi Enerji dağıtım ve üretim (rüzgar enerjisi) merkezi olmalıdır,987 Varyans (%) 42,54 18,94 15,73 Kümülatif Varyans (%) 42,54 61,48 77,20 Cronbach Alfa (%) 61,20 56,37 - KMO 0,719 Bartlett Test 190,810 (df:10) p<0,000 Vize İnsanı nın Genel Kişilik Özelliklerine İlişkin Faktörler Bencil Hümanist Rahat Dedikoduyu sever,914 Çıkarcıdır,839 Gösterişi sever,756 Sıcakkanlıdır,918 Misafirperverdir,908 Boş vermiştir,915 Varyans (%) 48,36 25,47 9,50 Kümülatif Varyans (%) 48,36 73,83 83,33 Cronbach Alfa (%) 83,79 82,42 - KMO 0,728 Bartlett Test 690,702 (df:15) p<0,000 Vize nin Logosu İçinde Yer Alması Beklenen Unsurlar Sembol Renk Ağaç Küçük Ayasofya Cami yer almalıdır,825 Antik Tiyatro yer almalıdır,787 Kale yer almalıdır,766 Beyaz renk (barışın simgesi vb.) yer almalıdır,884 Yeşil renk (biyolojik çeşitlilik, orman vb.) yer almalıdır,768 Ihlamur ağacı yer almalıdır,926 Varyans (%) 42,81 17,51 14,89 Kümülatif Varyans (%) 42,81 60,32 75,21 Cronbach Alfa (%) 75,14 60,86 - KMO 0,724 Bartlett Test 386,881 (df:15) p<0,000 Vizenin niteliklerine ilişkin kentleşme ve belediyecilik, ormancılık ve kentsel zenginlik olmak üzere üç faktör öne çıkmaktadır. Kentin mevcut durumu ile ilgili öne çıkan ilk faktör kentleşme ve belediyecilik boyutudur. Bu özellik, kentin ve kent markasının kimliği açısından olumlu görülen bir bileşen olarak değerlendirilir. 242

Turizm - Markalaşma / Tourism - Branding Çünkü kent yaşayanlar tarafından yaşamak için uygun, güvenli ve belediyecilik hizmetleri iyi olarak nitelenmektedir. Ormancılık faktörü ele alındığında, yaşayanlar kentin ormancılık ve orman ürünleri merkezi olduğunu ve de mobilya sektörü açısından incelendiğinde orman ürünlerine dayalı olarak bu potansiyelin iyi değerlendirildiğini vurgulamaktadırlar. Üçüncü faktör, kentin bol miktarda kaynağı olduğuna işaret etmektedir. Kentsel zenginliğin özellikle turizmi destekler nitelikte olduğu belirlenmiştir. 5-2-2- Vize nin Kişiliğine İlişkin Faktörler Vizenin kişiliğine ilişkin ise, karakter, rahatlık ve saygı olmak üzere üç faktör öne çıkmaktadır. Kentin kişilik özellikleri ile öne çıkan ilk faktör vize halkının sıcakkanlı, yaşam dolu, çekici ve verimli olduğudur. Vize kentine ilişkin marka yaratma stratejisinde bu nitelikler özellikle vurgulanmalıdır. Keyfine düşkün ve boş vermiş oluşu kentin markalaşması açısından olumsuz bir bileşen olarak görülmektedir. Kentte yaşayan bireyler boş vermişlikten marka bilincini benimsemeye doğru kaydırılmalıdır. Ayrıca kent etnik, dini vb. farklılıklara saygılı oluşu ile bir turizm çekim merkezi olarak öne çıkartılmalıdır. 5-2-3- Vize nin Geleceğine İlişkin Faktörler Vizenin geleceğine ilişin ilk faktöre göre; vize gelecekte gerek spor gerekse eğitim amacı olsun sürekli insan hareketlerinin yoğun olarak görüldüğü ve yaşandığı sosyokültürel ve sportif bir merkez olarak betimlenmektedir. Özellikle yakın çevresinde bulunan ilçeler yoğun bir sanayi yapısına sahiptirler. Bu nedenle yapılacak olan markalaşma çabalarında vize kenti, yaşamak için sanayi atıklarından uzak sportif olanaklarına imkan sağlayan sosyokültürel bir mekan olarak öne çıkarılmalıdır. 5-2-4- Vize İnsanı nın Genel Kişilik Özelliklerine İlişkin Faktörler Vizede yaşayan insanların genel kişilik özellikleri incelendiğinde üç faktör ile özetlenmektedir. Birinci faktörü oluşturan, dedikoduyu sevmesi, çıkarcı oluşu ve gösterişi sevmesi bencil bir kişilik yapısını sergilemektedir. Bunlarla birlikte sıcakkanlı ve misafirperver oluşu da Vize insanının hümanist yanını belirtmektedir. Son faktör ise vize halkının tembel oluşudur. Vize halkının, birinci faktörü kapsayan bencil yanı ve üçüncü faktörü oluşturan temel yanını düzeltmenin yolları aranmalı ve ikinci faktörü oluşturan hümanist yan markalaşmada öne çıkarılmalıdır. 5-2-5- Vize nin Logosu İçinde Yer Alması Beklenen Unsurlar Vize kimliğini görsel açıdan neyin temsil edebileceğine yönelik olarak sorulan sorudan sembol, renk ve ağaç adı altında üç faktör bileşeni elde edilmiştir. Kentte yaşayanlar vizeyi temsil edecek logo içinde birinci sırada kentte bulunan tarihi yapıların yer alması gerektiğini belirtmişlerdir. Sembol faktörü olarak incelenen bu yapılar sırasıyla küçük Ayasofya cami, antik tiyatro ve kale den oluşmaktadır. Logo da ise renk olarak barışın simgesi beyaz ve vize kentinin doğal güzelliklerini yansıtan yeşilin tercih edilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Son faktör ise vize kentinin simgesi olan ıhlamur ağacıdır. 243