UZAKTAN EĞİTİMDE ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ ROLLERİ VE AKADEMİK DANIŞMANLIK
Amaçlar Uzaktan eğitim kavramını açıklayabilme. Öğrenci uzaktan eğitime gereken önemi vermeli ve konulara çalışabilme. Uzaktan eğitimde öğretmen ve öğrenci rollerini sıralayabilme Uzaktan eğitimde içeriği öğrenenlerin anlayacağı şekilde öğrenenin sıkılmasına imkân vermeden aktarabilme. Uzaktan eğitimde, akademik danışmanın öğrencilere zaman ayırabilmesi.
Bugün sizlere uzaktan eğitimde öğretmen ve öğrenci rollerinden ve akademik danışmanlıktan bahsedeceğiz. Aslında uzaktan eğitim ya da örgün eğitim fark etmiyor. Şöyle ki öğretmen ve öğrenci rolleri hep aynı akademik danışmanlık da. Fakat uzaktan eğitimde tabii ki bu konumlardaki bireylere daha çok görev düşmektedir. Çünkü eğitimin organize edilmesi, öğretici-danışmanöğrenen iletişiminin sağlanması oldukça güçtür.
"...Bilgi toplumunda öğretmen, öğrenme-öğretme sürecini örgütleyen, öğrenme fırsatları oluşturan, öğrenmeye danışmanlık yapan, öğrenme sürecinde paydaş, öğrenciyle bilgi kaynakları arasında bir ara bulucu gibi roller üstlenmektedir."
Uzaktan eğitim; birbirinden zaman ve mekân açısından ayrı öğretmen ve öğrenciler arasında gerçekleşen, öğrenci etkinliği ve kendi kendine öğrenme prensibine dayalı bir eğitim uygulamasıdır.
Uzaktan Eğitimde eğitimin gerçekleşebilmesi için rol alan birçok etmen vardır. Bunlardan: Öğretmen Rolleri Öğrenci Rolleri Akademik Danışmanlık kısımlarından bahsedeceğiz.
UZAKTAN EĞİTİMDE ÖĞRETMENİN ROLLERİ Öğretmen; öğrenmeyi kılavuzlayan kişidir. Öğretmen yalnızca bilginin kaynağı değil, aynı zamanda tutumların ve davranışların yansıtıcısı olmalıdır. Öncelikle eğitme ve öğretme yeterliliklerine dikkat çekmek istiyorum. Bunlar: Öğretimi planlama Materyal geliştirme Öğretim yapma Öğretimi yönetme Başarıyı ölçme ve değerlendirme Özel eğitime gereksinim duyan öğrencilere hizmet etme Yetişkinleri eğitme Kendini geliştirme olarak tanımlanabilir.
Öğretmenin rollerine gelecek olursak bunlar: Öğretici Öğretim Tasarımcısı Danışman Araştırmacı Lider İçerik Tasarımcısı Materyal Üreticisi Yönetici Teknisyen Teknoloji Uzmanı Uzaktan eğitim Uzmanı Ölçme Değerlendirme Uzmanı
Ayrıca : Bela (1969) a göre öğretmenin gücünü kullanmada oynadığı, aile üyesi, danışman ya da patron rolü. Öğrenmeyi yönlendirici rolü, mesleki uzmanlık rolü, yargıç rolü, rehber ve terapist rolü gibi birçok rolü vardır. Amidon ve Hunlcr (1966) öğrenmeyi etkileşim süreci olarak almakta ve öğretmenin rolüyle ilgili davranışlarını sınıf etkinlikleri bakımından şöyle sıralamaktadır: a. Öğrencileri güdülemek b. Sınıf etkinliklerini planlamak c. Öğrencilere bilgi vermek d. Öğrencileri disipline sokmak e. Öğrencilere danışmanlık yapmak (Demirci. 1993)
Havighursl ve Ncu-Gartcn (1967). Öğretmen rollerini öğrencilerle ilişkilendirerek bunları öğrenci merkezli roller olarak sıralamışlardır: a) Öğrenmeyi sağlama b) Sınıf yönetimi c) Aile üyeliği d) Değerlendirme e) Güven verme f) Mesleksel ustalık g) Topluluk lideri
UZAKTAN EĞİTİMDE ÖĞRENCİ ROLLERİ Bilgi toplumunda öğrenci rollerini de şu şekilde sıralayabiliriz: Öğrenci teknolojiyle iç içe olmalıdır. Çünkü uzaktan eğitimde herhangi bir noktada takıldığında araştırması gereken yerleri bilgisayar aracılığıyla daha kolay ve hızlı bir şekilde elde edebilir. Motivasyonu yüksek olmalıdır. Çünkü öğrenci genelde tek başına öğrendiği için kendini motive etmeli ve öğreneceği bilgilerin kendisi için ileri de hangi konuda yarar sağlayacağını düşünerek derse odaklanmalıdır. Öğrenci derslerine çalışmalıdır. Öğrenci yapılandırma eğitim anlayışı içinde derse önceden hazırlıklı gelmelidir. Öğrenci yapılan duyuruları(sınav tarihleri, ödev teslimleri) takip etmelidir.
Yapılan araştırmalara göre uzaktan eğitimde öğrenci rolleri; Teknoloji Uzmanı İletişim Uzmanı Araştırmacı Uzaktan Eğitim Uzmanı Olarak tanımlanmıştır.
Yine başka bir araştırmada öğrenci rolleri: Eğitim ortamı ne şekilde ve her ne olursa olsun; öğrencilerin görevi öğrenmektir. Öğrenciler uzaktan eğitimde çok önemli olan öğretim materyallerini takip etmek zorundadırlar. Öğrenciler mutlaka çeşitli teknolojik araçlarla (mektup, telefon, web) etkileşim kurmalıdırlar. Öğrenciler yapılan duyuruları(sınav tarihleri, ödev teslimleri) takip etmelidirler. Öğrenciler verilen ödevleri zamanında teslim etmeli, uzaktan eğitim merkezleri ve kütüphanelerde yapılan sınavlara mutlaka katılmalıdırlar.
Akademik danışmanlık sistemi; öğrencinin gelişiminin takibinin yapılmasını ve önleyici çalışma olarak, problemler ortaya çıkmadan önce gerekli önlemlerin hazırlanmasını amaçlayan ya da herhangi bir alanda sorun yaşayan öğrencilerin erken tespitinin yapılmasını sağlayan bir sistemdir. Uzaktan eğitimde akademik danışmanlık kavramı öğrenciyi başarı kavramı çerçevesinde takip eden, teknolojik konularda yol gösterici, örgün eğitime nazaran motivasyonu düşük öğrencilerin yaşayabileceği sorunlara karşı rehberlik yapılmasını amaçlayan bir sistem halini almıştır.
Akademik danışmanlık hizmetinin gelişmesi 1970 li yıllarda üniversitelere olan talebin azalması sonucunda üniversitelerin öğrenci çekebilmek amacıyla akademik danışmanlık hizmetini bir strateji olarak kullandığı dönemde gerçekleşmiştir. İzlenen stratejik yol öğrenci sayısında artışı sağlamakla beraber hizmetin sunumunun çeşitlenmesine de yol açmıştır. (Bukowski,2007 )
"...Farklı teknolojilerin tek veya bir arada kullanımı süreçte yer alan kişileri ve rollerini de yeniden tanımlamaktadır. Örneğin, sıkıştırılmış video aktarımı ve uydu teknolojilerinin kullanımı öğrencileri öğretim ortamı içerisinde daha aktif olmaya ve kendisini yönlendirici bir rol üstlenmeye zorlamaktadır. Teknolojinin eğitimde ağırlıkla yer alması, kitle iletişim araçlarının da yoğun olarak yer aldığı ortamlarda öğrenciyi teknolojiyle barışık olmaya itmekte ve teknoloji yoğun öğrenci kimliğini beslemektedir."
KAYNAKÇA http://pdm.gediz.edu.tr/bilgi.php?id=21 http://inet-tr.org.tr/inetconf13/kitap/ozarslan_inet08.pdf) http://www.slideshare.net/ozgurkaragoz54/uzaktan-eitimde-rencirolleri (Öğr. Grv. Vahide Can Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Uzaktan Eğitimin Tanımı ve Kavramlar.[ppt]) http://ue.anadolu.edu.tr/by/documents/yayinlar/2012/pdf/e- OgrenmeSistemlerininTasarimindaKavramHaritalari.pdf http://www.slideshare.net/ozgurkaragoz54/uzaktan-eitimderetmen-rolleri (Öğr. Grv. Nezih Orhon. Anadolu Üniversitesi, İletişim Bilimleri Fakültesi. İletişim teknolojileri ve teknolojiye dayalı eğitim ortamlarında kimlikler görevler ve roller.[doc]) http://www.mu.edu.tr/ogrenci/tr/akademik-danismanlik-106 http://kuey.net/index.php/kuey/article/view/748/550 http://uzaktanegitim.wikispaces.com/uzaktan+e%c4%9fitim'de+ Roller