AKDENİZ ELEKTRİK DAĞITIM ANONİM ŞİRKETİ 2012 YILI RAPORU
Bu rapor; 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Kanun ile 03.12.2010 tarih ve 6085 sayılı Kanun uyarınca düzenlenmiştir.
Sayıştay Denetlenen kuruluşun ; Unvanı : Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. Merkezi : Antalya Bağlı olduğu kuruluş : Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) Sermaye durumu Ortaklık Hisse adedi Taahhüt Edilen Ödenen Ödenmemiş TL % TL % TL % TEDAŞ - 123.069.195,00 100 123.069.195,00 100 - - Toplam - 123.069.195,00 100 123.069.195,00 100 - -
Sayıştay Karar organındaki unvanı Adı ve soyadı Temsil ettiği kuruluş Karar organı (Yönetim kurulu ) Kuruluştaki Görevi veya Mesleği Başlama tarihi Ayrılış tarihi 1 Başkan Nadir AKSOY Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖİB Hukuk Müşaviri 14.10.2010 28.05.2013 2 Üye Ahmet Hamdi SOYLU,,,,,, Akdeniz EDAŞ Şirket Müdürü 15.04.2010 28.05.2013 3 Üye Zübeyde Yıldız KOÇ,,,,,, ÖİB Daire Başkanı 11.10.2010 28.05.2013 4 Üye Mehmet ERGÜN,,,,,, Başbakanlık 05.04.2011 28.05.2013 5 Üye Önder KOCABAY,,,,,, ÖİB Daire Başkanı 03.02.2012 28.05.2013 Denetim organındaki unvanı Denetçiler Adı ve soyadı Temsil ettiği kuruluş Asli görevi veya mesleği Başlama tarihi Ayrılış tarihi 1 Denetçi Hidayet MAT Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Antalya Defterdarı 19.08.2008 14.04.2013 2 Denetçi Mehmet Sait ALTUN,,,,,, Dicle EDAŞ Batman İl Müdürü 10.05.2010 14.05.2012,, Nevzat KOÇ,,,,,, TEDAŞ Genel Müd. de Daire Bşk. 13.09.2012 28.05.2013
Sayıştay İ Ç İ N D E K İ L E R Sayfa No I.TOPLU BAKIŞ I II. İDARİ BÜNYE 1 A- Mevzuat 1 B- Teşkilat 5 C- Personel durumu 9 III. MALİ BÜNYE 16 A- Mali durum 16 B- Mali sonuçlar 23 IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI 26 A- Giderler 26 B- Tedarik işleri 30 C- Üretim ve Maliyetler 40 D- Pazarlama 46 E- Sigorta işleri 63 F- İşletme sonuçları 63 G- İştirakler 72 H- Yatırımlar 72 V. BİLANÇO 83 Aktif 84 Pasif 97 VI. GELİR TABLOSU 110 VII. EKLER 118
Sayıştay KISALTMALAR AB Avrupa Birliği AG Alçak Gerilim AYB Avrupa Yatırım Bankası BYTM Bölgesel Yük Tevzii Merkezi DPT Devlet Planlama Teşkilatı DUY Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği EPDK Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu EPE Elektrik Piyasası Endeksi ETKB Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı EÜAŞ Elektrik Üretim Anonim Şirketi GWh Giga Watt saat HES Hidroelektrik Santrali İHD İşletme Hakkı Devri KAMU-İŞ Kamu İşletmeleri İşverenler Sendikası KDV Katma Değer Vergisi KHK Kanun Hükmünde Kararname KİK Kamu İhale Kurumu KİT Kamu İktisadi Teşebbüsü KÖK Kesici Ölçü Kabini kv kilo Volt kva kilo Volt Amper kwh kilo Watt saat MVA Mega Volt Amper MYTM Milli Yük Tevzii Merkezi OG Orta Gerilim OSOS Otomatik(Uzaktan) Sayaç Okuma Sistemi ÖİB Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ÖYK Özelleştirme Yüksek Kurulu PMUM Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi SGK Sosyal Güvenlik Kurumu TEFE Toptan Eşya Fiyat Endeksi TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi TEK Türkiye Elektrik Kurumu TES-İŞ Türkiye Enerji Su ve Gaz İşçileri Sendikası TETAŞ Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi TÜFE Tüketici Fiyat Endeksi TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu ÜFE Üretici Fiyat Endeksi Yİ Yap-İşlet YİD Yap-İşlet-Devret YPK Yüksek Planlama Kurulu
Sayıştay I I. TOPLU BAKIŞ Türkiye deki elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticaretine ilişkin faaliyetlerin entegre bir sistem içerisinde, bir kamu kurumu çatısı altında birleştirilmesi hedefi doğrultusunda, 15.07.1970 tarih ve 1312 sayılı Kanun ile imtiyazlı şirketlerin görev bölgeleri ve belediye sınırları dışında elektriğin üretim, iletim, dağıtım ve ticaretini yapmak amacıyla, KİT statüsünde TEK kurulmuş; daha sonra 1312 sayılı Kanuna ek ve değişiklikler getiren 09.09.1982 tarih ve 2705 sayılı Kanun hükümleri uyarınca da belediye, köyler ve bağlı birliklerinin elektrik hizmetleri, hak ve borçları ile Kuruma devredilerek kamu kesiminde hedeflenen bütünleşme sağlanmıştır. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması amaçlanmıştır. Söz konusu Kanunun 14 üncü maddesi ile TEDAŞ ve EÜAŞ ın bunların müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının özelleştirme işlemlerinin, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde ÖİB tarafından yürütüleceği hükme bağlanmıştır. 1983 yılında yürürlüğe giren 110 sayılı KHK ile 1312 sayılı TEK yasası yürürlükten kaldırılmış ve Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüğünün hukuki bünyesi amaç ve faaliyet konuları yeniden düzenlenmiştir. 233 sayılı KİT ler Hakkında KHK nın 63. maddesi ile Kurumun kuruluşuna ilişkin 110 sayılı KHK yürürlükten kaldırılmış ve 60. maddesi uyarınca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı KİT olarak yeniden kurulmuş ve ana statüsü 09.11.1984 tarih, 18570 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak faaliyetlerini TEK olarak sürdürmeye devam etmiştir. Elektrik piyasasının serbestleştirilmesi ve özelleştirme hedefleri doğrultusunda 12.08.1993 tarihli, 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile TEK; TEAŞ (üretim, iletim ve toptan satış) ve TEDAŞ (dağıtım ve perakende satış) olmak üzere önce ikiye ayrılmış; daha sonra 2001 yılına gelindiğinde dünya uygulamaları ile uyumlu bir şekilde 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu nun yürürlüğe girmesiyle TEAŞ yeniden yapılandırılarak üretim (EÜAŞ), iletim (TEİAŞ) ve ticaret (TETAŞ) faaliyetleri birbirinden yasal olarak ayrıştırılmıştır. Böylece üretim, iletim, dağıtım ve perakende satış faaliyetleri birbiriyle organik ilişkisi olmayan bağımsız kuruluşların rol aldığı alt sektörler haline gelmiş ve bu esnada doğal tekel niteliği taşıyan iletim ve dağıtım faaliyetlerinin düzenlenmesi ve yatırımcılar açısından iletim ve dağıtım şebekelerine ayrımcı olmayan bir erişim rejimini temin etmek üzere Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) oluşturulmuştur.
II Sayıştay Bu kapsamlı düzenlemeler neticesinde, TEK in elektrik dağıtım müesseseleri TEDAŞ bünyesinde kalmış ve müesseselerin mevcut faaliyetleri, ticaret unvanları yeni duruma göre tescil edilmek suretiyle TEDAŞ yapısı içinde aynen devam etmiştir. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması amaçlanmıştır. Söz konusu Kanunun 14 üncü maddesi ile TEDAŞ ve EÜAŞ ın bunların müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının özelleştirme işlemlerinin, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun çerçevesinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından yürütüleceği hükme bağlanmıştır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının koordinatörlüğünde, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ve ÖİB başta olmak üzere diğer ilgili taraflarca Elektrik Enerjisi Sektörünün aynı zamanda AB topluluk müktesebatına uyum hedefi çerçevesinde serbestleştirilmesi ve söz konusu sektörde yapılması planlanan reform ve özelleştirmelerle ilgili olarak sürdürülen çalışmalar neticesinde hazırlanan Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi (Strateji Belgesi), YPK nın 17.03.2004 tarih ve 2004/3 sayılı kararı ile onaylanmıştır. Elektrik Piyasası Kanunu na göre dağıtım sektörü, EPDK tarafından verilen dağıtım lisanslarıyla bölgesel tekeller olarak işletilecek olup; Strateji Belgesi ekinde, Türkiye nin elektrik dağıtım şebekesi coğrafi yakınlık, yönetimsel yapı, enerji talebi ve diğer teknik/mali faktörler dikkate alınarak 21 dağıtım bölgesine bölünmüştür. Görüldüğü üzere, Türkiye de elektrik dağıtım sektörü zaman içinde çeşitli yapısal aşamalardan geçmiş; 4628 sayılı Kanun un yürürlüğe girmesinden 2004 yılına kadar devam eden süreçte TEDAŞ, İstanbul İli Anadolu Yakası ndaki Koordinatörlük ve yedi bağlı ortaklık ile bu bağlı ortaklıkların dışında kalan illerde müesseseler şeklinde yapılanmış; bu dönemden sonraki süreçte elektrik dağıtım sektöründe serbest piyasa koşullarını ve rekabete dayalı bir piyasa ortamını tesis etmek amacıyla kamu mülkiyetindeki elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesine karar verilmiştir. Strateji Belgesi nde özelleştirme uygulamalarına dağıtım bölgeleri baz alınarak kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden yapılandırılması suretiyle elektrik dağıtım ve perakende satış hizmetlerinden başlanacağı belirtilmiş; TEDAŞ bünyesinde bulunan dağıtım şebekesinin, 21 bölge olarak belirlenen dağıtım bölgelerinden, Kayseri haricindeki 20 dağıtım bölgesi eylem planına uygun olarak Özelleştirme Yüksek Kurulunun 02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış ve özelleştirmenin satış, kiralama, işletme hakkı devri ve işin
Sayıştay III gereğince uygun sair hukuki tasarruf yöntemlerinden biri veya birkaçının birlikte ve/veya ayrı ayrı uygulanması suretiyle gerçekleştirilmesi öngörülmüştür. Bu çerçevede ÖİB, dağıtım varlıklarının özelleştirme yöntemini; TEDAŞ a ait dağıtım bölgelerinin birer dağıtım şirketi haline dönüştürülmesi, dağıtım faaliyeti içinde tanımlanamayacak olan duran varlıkların bu şirketlerin mülkiyetine verilmesi, Şirketlere en fazla 49 yıl süre ile dağıtım lisansı verilmesi ve Şirketlerin hisselerinin satılması şeklinde belirlemiştir. Bunun üzerine, Kayseri İli dışında kalan 20 bölgede TEDAŞ ın mevcut 64 müessese ve İstanbul İli Anadolu Yakası ndaki Koordinatörlük ile 7 bağlı ortaklığı 4046 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi çerçevesinde yeniden yapılandırılarak, %100 hissesi TEDAŞ a ait anonim şirket şeklinde 20 dağıtım şirketine dönüştürülmüştür. Böylece ÖYK nın 02.04.2004 tarihli ve 2004/22 sayılı Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan TEDAŞ ın %100 hissedarı olduğu Akdeniz Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Anasözleşmesi, 4046 sayılı Kanunun 20/A maddesine istinaden düzenlenmiş olup, bu kanun hükümlerine uygun olarak 01.03.2005 tarihinden itibaren 10. Görev Bölgesi ndeki kurum faaliyetleri Akdeniz Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi adı altında yürütülmektedir. ÖYK nın 07.11.2005 tarih ve 2005/125 sayılı kararı ile TEDAŞ ın özelleştirme stratejisi belirlenerek, sermayesinin %100 ü TEDAŞ a ait olan ve elektrik dağıtım bölgelerinde dağıtım lisansı ile TEDAŞ ın uhdesinde bulunan dağıtım sisteminin işletme hakkına sahip olan veya ileride sahip olacak dağıtım şirketlerinin hisselerinin blok satış yöntemi ile özelleştirilmesine karar verilmiştir. Bu satış modeline göre yatırımcı, Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. nin sorumluluğundaki Antalya, Burdur ve Isparta illerinden oluşan dağıtım bölgesinde elektrik dağıtım lisansına sahip tek şirket olacaktır. Ancak yatırımcının işletme hakkını devraldığı dağıtım tesisleri ve bu tesislerin işletilmesinde varlığı zorunlu unsurların mülkiyeti TEDAŞ uhdesinde kalmaya devam edecektir. Yatırımcı dağıtım şirketinin hisselerinin sahibi olarak, TEDAŞ ile imzalanmış olan İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi çerçevesinde dağıtım varlıklarının işletme hakkını elde edecektir. Başka bir anlatımla Strateji Belgesindeki hususlar da dikkate alınarak tasarlanan İşletme Hakkı Devri ne dayalı Hisse Satış Modeli ne göre, aktiflerinde dağıtım varlıklarının İşletme Hakkı ile Elektrik Dağıtım Lisansı ve Perakende Satış Lisansı bulunan şirketlerin hisselerinin blok satış yoluyla özelleştirilmesi öngörülmüştür. İşletme Hakkı Devrine dayalı Hisse Satış Modelinin amacı, yatırımcıya işler durumdaki bir dağıtım şirketini devretmektir. Dağıtım şirketinin kurulması, İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi nin imzalanması, Dağıtım ve Perakende Satış Lisansının
IV Sayıştay verilmesi ve Enerji Alım Anlaşmalarının imzalanması işlemleri, değinilen satış modelinin uygulanabilmesi için gerekli adımları oluşturmaktadır. Bu işlemlerin tamamı ihale ilanı öncesinde tamamlanmış durumdadır. Gelinen aşamadan sonra, TEDAŞ a ait Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hissenin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla ÖİB tarafından 17.08.2010 tarihinden itibaren verilen ilanlarla ihale açılmış olup, ihalede son teklif verme tarihi olan 24.11.2010 itibarıyla 15 teklif alınmıştır. 07.12.2010 tarihinde yapılan nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda en yüksek teklif sırasıyla; 1.165 milyon ABD Doları, 1.128 milyon ABD Doları ve 1.100 milyon ABD Doları olmak üzere üç firmaya ihale edilmiş ve İhale Komisyonu kararı, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 11.04.2011 tarih ve 2011/30 sayılı karar onaylanmıştır. Bu kararda, satış sözleşmesi ve konu ile ilgili diğer hususların belirlenmesi, satış sözleşmesinin imzalanması, satış ve devirle ilgili işlemlerin yerine getirilmesi hususlarında ÖİB yetkili kılınması, her üç firmanın sırasıyla sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmeleri veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde teminatlarının İdare lehine irat kaydedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi hususları da belirtilmiştir. Yukarıda belirtilen ihalede, tüm teklif sahipleri sırasıyla devir sözleşmesini imzalamaktan imtina etmişlerdir. Bu nedenle ihale iptal edilmiş; Şirketin %100 oranındaki kamu hisselerinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin ÖİB tarafından 06.08.2012 tarihinde yeniden çıkılan ihale ilanında ön yeterlilik için son başvuru tarihi 21.09.2012, son teklif verme tarihi ise 06.11.2012 olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hissesinin, İhale Komisyonu tarafından yapılan 12.11.2012 tarihli nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda 546 milyon ABD Doları bedelle en yüksek teklifi veren Cengiz-Kolin- Limak Ortak Girişim Grubuna ihale şartnamesi çerçevesinde satılmasına ilişkin İhale Komisyonunun kararını onaylayan, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 07.03.2013 tarih, 2013/22 sayılı Kararı 08 Mart 2013 tarih ve 28581 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Söz konusu satışla ilgili olarak Şirketin devir işlemleri tamamlanarak 28.05.2013 tarihinde devir sözleşmesi imzalanmıştır. Şirketin genel durumuna ait verilerin son beş yıl üzerinden seyrini gösteren toplu bilgiler tablosu aşağıdadır.
Sayıştay V Toplu bilgiler Ölçü 2008 2009 2010 2011 2012 Son iki yıl farkı Sermaye Bin TL 123.069 123.069 123.069 123.069 123.069 - - Ödenmiş sermaye Bin TL 123.069 123.069 123.069 123.069 123.069 - - Öz kaynaklar Bin TL 96.232 146.514 155.160 158.174 159.329 1.155 0,7 Yabancı kaynaklar Bin TL 445.163 490.837 551.232 588.227 793.265 205.038 34,9 Maddi duran varlıklar (edinme değeri) Bin TL 66.540 57.500 73.016 104.911 118.861 13.950 13,3 Maddi duran varlıklar birikmiş amortismanı Bin TL 3 3 3 3 3 - - Yatırımlar için yapılan nakdi ödemeler Bin TL 68.910 29.539 55.563 59.056 98.861 39.805 67,4 Yatırımların gerçekleşme oranı (nakdi) % 95 76 101 97,6 95,3 (2,3) (2,4) Satın alınan enerji miktarı GWh 6.646 6.527 5.945 5.624 6.157 533 9,5 Satın alınan enerji maliyet tutarı Milyon TL 826 933 923 851 1.115 264 31,0 Satın alınan enerji birim maliyeti Kr/kwh 12,43 14,29 15,53 15,12 18,10 2,98 19,7 Tüm alım tutarı Milyon TL 855 963 959 902 1.171 269 29,8 Kayıp ve kaçakların oranı % 8,99 9,18 9,94 11,01 12,28 1,27 11,5 Satılan enerji miktarı GWh 6.049 5.928 5.354 5.005 5.401 396 7,9 Net satış tutarı Milyon TL 1.015 1.153 1.165 1.187 1472 285 24,0 Ortalama satış fiyatı Kr/kwh 16,77 19,45 21,59 23,72 27,25 3,53 14,9 Ortalama satış maliyeti Kr/kwh 13,93 15,91 17,32 17,20 20,22 3,02 17,6 Stoklar : İlk madde ve malzeme Bin TL 9.875 8.472 7.627 8.735 9.821 1.086 12,4 Diğer stoklar Bin TL 216 308 1.291 179 165 (14) (7,8) TEDAŞ Genel Müdürlüğünün özelleştirme kapsam ve programına alındığı 2004 yılından sonra başlayan süreçte, anonim şirket şeklinde yeniden teşkilatlandırılarak Antalya, Burdur ve Isparta illerinin bağlandığı Akdeniz Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi, Antalya Ticaret Siciline 43880 sicil numarası ile kaydedilmiş Artış veya Azalış % Memur (Ortalama) Kişi 33 33 33 36 31 (5) (13,9) Sözleşmeli (Ortalama) Kişi 250 247 248 234 215 (19) (8,1) İşçi (Ortalama) Kişi 797 749 709 634 558 (76) (12,0) Personel için yapılan tüm giderler Bin TL 46.289 47.881 50.075 52.341 47.075 (5.266) (11,2) Cari yıla ilişkin : -Memurlar için yapılan giderler Bin TL 1.350 1.216 1.532 1.901 2.039 138 7,3 -Memur başına aylık ortalama giderler TL 3.408 3.071 3.868 4.400 5.481 1.081 24,6 -Sözleşmeliler için yapılan giderler Bin TL 6.916 7.525 8.139 9.726 9.712 (14) (0,1) -Sözleşmeli başına aylık ortalama gider TL 2.305 2.539 2.735 3.432 3.764 332 9,7 -İşçiler için yapılan giderler Bin TL 34.956 35.591 35.791 40.572 31.647 (8.925) (22,0) -İşçi başına aylık ortalama gider TL 3.655 3.960 4.206 4.426 4.726 300 6,8 Dönem kârına ilişk. vergi ve diğer yük. Bin TL - 5.707 21.744 7.486 5.367 (2.119) (28,3) Tahakkuk eden vergiler Bin TL 7.566 34.092 51.738 34.718 41.303 6.585 19,0 GSYH ye katkı (üretici fiyatlarıyla) Bin TL 31.200 226.572 192.737 281.881 282.203 322 0,1 GSYH ye katkı (alıcı fiyatlarıyla) Bin TL 38.766 254.957 222.731 309.101 318.139 9.038 2,9 GSMH ye katkı (alıcı fiyatlarıyla ) Bin TL 38.766 254.957 222.731 309.101 318.139 9.038 2,9 Mali kârlılık(öz kaynaklar yönünden) % - 46,1 59,5 109,8 11,9 (97,9) (89,2) Ekonomik kârlılık % - 9,6 19,0 29,1 2,3 (26,8) (92,1) Zararlılık % 3,1 - - - - - - Faaliyet karı veya zararı Bin TL 98.026 123.980 135.162 219.703 227.278 7.575 3,4 Dönem karı veya zararı Bin TL (3.111) 55.990 113.258 186.751 18.842 (167.909) (89,9) Bilanço karı ve zararı Bin TL (46.063) 9.927 91.514 179.264 278.265 99.001 55,2
VI Sayıştay ve Şirketin Ana Sözleşmesi 25.01.2005 tarihinde ÖİB tarafından onaylanması ile kurulmuştur. Onaylanan Ana Sözleşme Antalya Ticaret Siciline 43880 numara ile tescil edilmiş, 09.03.2005 tarih ve 6256 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanarak Şirket tüzel kişilik kazanmıştır. 2004 yılından itibaren elektrik dağıtımının özelleştirme sürecinde olması, bugüne kadar geçen süre içinde Şirkette nitelikli personel istihdamını olumsuz yönde etkilemiştir. Özelleştirme sürecinin uzaması da, Şirketin ana faaliyetlerinin önemli bir kısmının hizmet alımı yolu ile yürütülmesine neden olunmuştur. Yükleniciler eliyle yürütülen işlerden beklenen faydanın elde edilmesi bunların etkili şekilde denetlenmesi ile mümkün olabilmektedir. Ancak, Şirkette memur veya 399 sayılı KHK ye tabi sözleşmeli personel yetersizliği nedeniyle etkili bir denetim görevinin yerine getirilmesini zorlaştırmıştır. Şirkette, 2011 yılsonu itibarıyla; memur, sözleşmeli ve işçi olarak toplam 807 kişi çalışmıştır. Son üç yılda personel çıkışları girişlere göre önemli sayıda fazla olmuş, bu fazlalık özellikle işçilerde yoğunlaşmıştır. Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. nin, Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hissesi, İhale Komisyonu tarafından yapılan 12.11.2012 tarihli nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda, en yüksek teklifi veren üç şirketin ortak girişim grubuna ihale şartnamesi çerçevesinde satışı gerçekleştirilmiş ve satışla ilgili Özelleştirme Yüksek Kurulu nun 07.03.2013 tarih ve 2013/22 sayılı kararı 08.03.2013 tarih ve 28581 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Söz konusu satışla ilgili olarak Şirketin devir işlemleri tamamlanarak 28.05.2013 tarihinde devir sözleşmesi imzalanmıştır. 2012 yılında satın alınan 6.157 GWh enerjiden 5.401 GWh ı abonelere fatura edilmiş olduğundan, satın alınan enerjinin %12,3 ü oranında 756 GWh kayıp, kaçak ve usulsüz elektrik kullanımı oluşmuştur. Şirketin dağıtım bölgesi olarak dikkate alındığında ise bu oran %9,8 e düşmektedir. Şirketin dağıtım bölgesinde gerçekleşmiş olan kayıp ve kaçakların ne kadarının teknik kayıp, ne kadarının kaçak elektrik kullanımından kaynaklandığı net olarak tespit edilememektedir. EPDK tarafından her dağıtım şirketi için performansları da dikkate alınarak ayrı ayrı belirlenen hedef kayıp-kaçak parametresinde, düşük performanstan dolayı gerçekleşen yüksek kayıp-kaçağın yol açtığı ek maliyetler, Şirketin üzerlerinde bırakıldığı ve öngörülen kayıp-kaçak hedeflerinden pozitif veya negatif sapmaların gelir tavanına yansıtıldığından Şirketin dağıtım bölgesinde son dönemlerde artış eğilimi göstermiştir. Kayıp kaçakların maliyeti şimdilik ulusal tarife adı altında Şirketlerce karşılanmaktadır. Bu uygulama ile, kayıp- kaçak oranı ve işletme maliyeti düşük olan bölgelerden/şirketlerden kayıp kaçak oranı ve işletme maliyeti yüksek olan
Sayıştay VII bölgelere/şirketlere fiyat eşitleme mekanizması kapsamında gelir transferi (çapraz sübvansiyon) yapılmaktadır. Akdeniz EDAŞ ın genelinde, 2012 yılında satılan enerjinin; %41 i mesken, %19 u ticarethane, %18 i sanayi ve %22 si de diğer abone gruplarına fatura edilmiştir. Elektrik bedelinin tahsilatında genelde sıkıntılar yaşanmaktadır. 2012 yılında miktar olarak, elektrik enerjisi satışlarında bir önceki yıla göre %8 oranında 396 GWh artış olmuştur. Ortalama birim alım fiyatı 2011 yılına göre 2012 yılında %20 oranında artan elektriğin, aynı dönemde ortalama satış birim fiyatı %15 oranında artmıştır. Faaliyet alanı 3 ili kapsayan şirketin yatırım projelerinin 2012 yılı ilk ödeneği 52,1 milyon TL olarak belirlenmiş ve daha sonra yapılan revize ile bu ödenek 103,7 milyon TL ye yükseltilmiştir. 2012 yılı içerisinde revize ödeneğin %95,3 ü oranında yaklaşık 98,9 milyon TL nakdi harcama yapılmış ve yılı ödeneğinin %95,7 si oranında 99,3 milyon TL de fiziki gerçekleşme olmuştur. Yatırımların tümündeki nakdi gerçekleşme oranı ise %71,8 olmuştur. Üretilen elektrik enerjisinin sürekli, kaliteli ve ekonomik olarak müşteriye sunulabilmesi, uygun bir dağıtım şebekesi ve iyi bir işletmecilik yapılması ile mümkün bulunmaktadır. Öneriler : Akdeniz Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi nin 2012 yılı çalışmaları üzerinde Sayıştay tarafından yapılan incelemeler sonunda getirilen öneriler aşağıdadır. 1-03.03.2011 tarih ve 27863 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6113 sayılı Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Bir Kısım Borç ve Alacaklarının Düzenlenmesine Dair Kanun uyarınca, Şirketin enerji aldığı kuruluşlara olan borçlarının TEDAŞ Genel Müdürlüğüne devri neticesinde oluşan, 2011 yılsonu itibarıyla Şirkete kar kaydedilen, TEDAŞ Genel Müdürlüğünün 02.08.2012 tarihli talimatı ile 333.021 numaralı TEDAŞ Genel Müdürlüğüne borçlar hesabına alınan ve 31.12.2012 tarihinde de Şirketçe 542.002 numaralı Olağanüstü yedekler hesabına aktarılan 154.228.657,45 TL nin, ÖİB den yazılı bir talimat, TEDAŞ Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulundan bir karar ve TEDAŞ Genel Müdürlüğünden de Şirkete yazılı bir talimat bulunmadığı, dolayısıyla yapılan bu işlemle ilgili muhasebe kayıtlarının Genel Muhasebe İlkelerine uygun olmadığından konunun TEDAŞ Genel Müdürlüğünce açıklığa kavuşturulması (Sayfa: 104-109). Sonuç: Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. nin 27.05.2013 tarihinde kendi genel kurulunda kabul edilen 2012 yılı bilançosu ve 18.841.595,95 TL dönem karı ile kapanan gelir tablosu genel görüşmeye sunulur.
Sayıştay 1 A-Mevzuat: II. İDARİ BÜNYE Özelleştirilmesi öngörülen KİT ler, ÖYK kararları ile Hazine Müsteşarlığı portföyünden ÖİB in portföyüne aktarılmaktadır. Söz konusu portföy değişikliğinde tüm pay sahipliği hakkı ÖİB e geçmekle birlikte istisnai düzenlemeler hariç, ilgili bakan/bakanlık ÖİB in bağlı olduğu bakan/bakanlık olmaktadır. Burada özelleştirilmesine yönelik birleşme, bölünme, gerektiğinde sermaye transferi yapılarak kuruluşların özelleştirme prosedürü tamamlanmaktadır. ÖİB, 4046 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi (d), (e), (f) ve (h) fıkralarındaki düzenlemeler ile; Kuruluşların özelleştirilmesine ilişkin her türlü işlemin yerine getirilmesi ile bunların özelleştirilmelerine hazırlık amacıyla yönlendirilmesini, faaliyetlerinin takip ve koordinasyonunu yürütmek; özelleştirme programına alınan kuruluşlardan anonim şirket statüsünde olmayanların anonim şirket haline dönüştürülüp dönüştürülmemelerine karar vermek; Özelleştirme programına alınan kuruluşlardan, anonim şirket statüsünde olan ve anonim şirket haline dönüştürülen kuruluşların sermayelerindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar bunların sermaye miktarını tespit etmek, kuruluş, birleşme veya bölünmelerinde gerekli düzenlemeleri yapmak, mal varlıkları ile hak ve yükümlülüklerine ilişkin esasları tespit etmek, hesapları ve faaliyetleri ile ilgili her türlü düzenlemeyi yapmak, bu işlemleri kolaylaştırıcı tedbirleri almak; kanuni sınırlamalar saklı kalmak kaydıyla, kuruluşların mali, idari ve hukuki yapıları ile ilgili olarak düzenlemeler yapmak, Şeklindeki görev, yetki ve sorumluluklar ile donatılmıştır. Buna göre, TEDAŞ ile müessese ve hissedarı olduğu şirketler özelleştirme programına alındıkları 02.04.2004 tarihinden itibaren, 4046 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uyarınca 233 sayılı KHK kapsamından ve Hazine Müsteşarlığı portföyünden çıkarılarak ÖİB portföyüne aktarılmış, ilgili bakan/bakanlık ÖİB in bağlı olduğu Maliye Bakanlığı olmuştur. Şirket, YPK nın 17.03.2004 tarih ve 2004/3 sayılı kararı ile kabul edilen Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesi ile belirlenen 21 elektrik dağıtım bölgesinden birisi olarak 10 uncu bölgede faaliyette bulunmak üzere, Ana Sözleşmesinin 25.01.2005 tarihinde ÖİB tarafından onaylanması ile kurulmuştur. Onaylanan Ana Sözleşme Antalya Ticaret Sicili ne 43880 numara ile tescil edilmiş ve 9.03.2005 tarih ve 6256 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde yayımlanarak şirket tüzel kişilik kazanmıştır. Antalya, Isparta, Burdur Elektrik Dağıtım Müesseselerinin faaliyet alanı içerisinde, 01.03.2005 tarihinden itibaren elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı
2 Sayıştay ve perakende satış hizmeti faaliyetlerinde bulunmak üzere kurulan Şirketin bölge merkezi Antalya olarak belirlenmiş olup sermayesinin tamamı TEDAŞ a aittir. Şirkete bağlanan müesseseler, 31.12.2005 tarihine kadar faaliyetlerine devam etmişler ve belirtilen tarih itibarıyla tüzel kişilikleri sona erdirilerek Şirkete bağlı il müdürlükleri olarak teşkilatlandırılmıştır. Ana Sözleşme ile Şirketin amacı; 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa uygun olarak Antalya, Isparta, Burdur İl sınırları dahilinde elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerini kârlılık ve verimlilik ilkesi çerçevesinde, ticari, ekonomik ve sosyal gereklere uygun bir biçimde yürütmektir şeklinde tanımlanmıştır. Şirketin başlıca faaliyet konuları, elektrik enerjisi dağıtım ve perakende satış hizmetlerini yapmak, faaliyetle ilgili etüt-proje yapmak ve gerekli tesisleri kurmak, dağıtım tesislerini işletmek, diğer gerçek ve tüzel kişiler ile işbirliği yapmak, faaliyetle ilgili her türlü mal ve hizmeti yurtiçi ve yurtdışı tedarikçilerden temin etmek, yapım, bakım ve onarım hizmetleri için gerekli tesis makine ve insan gücü kapasitelerini değerlendirmek, faaliyeti ile ilgili menkul ve gayrimenkulleri kiralamak, kiraya vermek, kamulaştırma yapmak, faaliyeti ile ilgili hizmet alımlarında bulunmak, faaliyeti ile ilgili 4628 sayılı Kanun ve diğer mevzuattan kaynaklanan görev ve yükümlülükleri yerine getirmek şeklinde sayılmıştır. Elektrik piyasasını düzenleyen 4628 sayılı Kanun ve ilgili mevzuata göre, elektrik enerjisi piyasasında faaliyette bulunacak tüm şirketler için EPDK dan lisans alma zorunluluğu getirilmiştir. Şirket, bölgedeki faaliyetlerini, dağıtım ve perakende satış lisanslarına ve tarifelere ilişkin yürütülen çalışmaların sonuçlandığı 01.09.2006 tarihine kadar, 13.03.2003 tarihinden itibaren 10 yıl süreli olarak EPDK tarafından TEDAŞ`a verilen dağıtım lisansı ve perakende satış lisansı kapsamında yürütmüştür. Şirket, daha sonra EPDK tarafından düzenlenen ve 01.09.2006 tarihinden itibaren 30 yıl süreli olan dağıtım lisansı ve perakende satış lisansı belgesini almıştır. EPDK tarafından hazırlanan ve 16.07.2005 tarih ve 25877 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4 seri nolu; Enerji Piyasasında Faaliyet Gösteren Gerçek ve Tüzel Kişilerin Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca Denetlenmesi Hakkında Tebliğ hükümlerine göre bağımsız denetim görmesi gereken Şirket, yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar bu yükümlülüğün dışında tutulmuştur. Şirketin 4046 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda %100 oranındaki hissesinin blok olarak satışı amacına yönelik olarak, faaliyet alanındaki dağıtım hat ve tesisleri ile bunların işletilmesi için varlığı zorunlu diğer taşınmazların mülkiyetlerinin
Sayıştay 3 TEDAŞ Genel Müdürlüğüne bırakılarak işletme hakkının şirkete verilmesi kararlaştırılmış ve bu kapsamda, TEDAŞ İle Şirket arasındaki 24.07.2006 tarihli İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi karşılıklı olarak imzalanmıştır. Merkezi Antalya da bulunan Şirketin, sermayesi 123.069.195 TL olup tümü ödenmiştir. Şirket sermayesinin tamamı TEDAŞ Genel Müdürlüğüne aittir. Şirkette iç mevzuat olarak, TEDAŞ Genel Müdürlüğünün yönetmelikleri ve talimatları uygulanmaktadır. Şirket ve bağlı işletmelerinde çalışan personelin özlük ve sosyal haklarına ilişkin işlemler; 4046 sayılı Kanun, 527 sayılı KHK ve bunların ek ve değişiklikleri ile Kamu Görevlileri Hakem Kurulu ve ÖİB kararlarına göre yürütülürken; işçilerin özlük ve sosyal hakları da 4857 sayılı İş Kanunu, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, bunların ek ve değişiklikleri ile bu kanunlara göre düzenlenen tüzük, yönetmelik ve toplu iş sözleşmeleri hükümleri çerçevesinde yürütülmüştür. Şirket, sermayesindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar 3346 sayılı Kanun, 6085 sayılı Kanuna göre TBMM ve Sayıştay ın denetimine tabidir. Strateji Belgesinde öngörüldüğü üzere, TEDAŞ ve bağlı dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesine ilişkin süreç, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınarak devam etmiştir. Özelleştirme programına alınmış olan TEDAŞ ile müesseseleri ve yeni kurulan şirketler özelleştirme programına alındıkları 02.04.2004 tarihinden itibaren, 4046 sayılı Kanunun 37 nci maddesi gereği, 233 sayılı KHK kapsamından ve KİT statüsünden çıkmışlardır. Özelleştirme yöntemine ilişkin hususlar, ÖİB nin TEDAŞ ve bağlı şirketlerinin özelleştirilmesine ilişkin çalışmalarının özelleştirme yöntemini belirleyen belgesi olan Türkiye Elektrik Dağıtım Sektörü Özelleştirmesi adını taşıyan Bilgi Dokümanı ile açıklanmıştır. Bu dokümana göre, dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesinde İşletme Hakkı Devrine dayalı Hisse Satış modeli uygulanacaktır. Bu modele göre yatırımcı, özelleştirilen ve ilgili bölgedeki tek elektrik dağıtım lisansının sahibi olan dağıtım şirketinin hisselerinin sahibi olacaktır; ancak, yatırımcının işletme hakkını devraldığı dağıtım tesisleri ve bu tesislerin işletilmesinde varlığı zorunlu unsurlarının mülkiyeti TEDAŞ ın uhdesinde kalmaya devam edecektir. Yatırımcı, dağıtım şirketinin hisselerinin sahibi olarak, TEDAŞ ile imzalanmış olan İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi çerçevesinde dağıtım varlıklarının işletme hakkını elde etmektedir.
4 Sayıştay Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu nun 12.09.2012 tarih ve 4019 sayılı kararı ile;elektrik Piyasası Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi hükmü çerçevesinde dağıtım ve perakende satış faaliyetlerinin dağıtım şirketleri tarafından 01.01.2013 tarihinden itibaren ayrı tüzel kişilikler tarafından yürütülmesine ilişkin hazırlanan Dağıtım ve Perakende Satış Faaliyetlerinin Hukuki Ayrıştırmasına İlişkin Usul ve Esaslar kabul edilmiştir.karar 27.09.2012 tarih ve 28424 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 07.12.2012 tarihli oluru ile, TEDAŞ a bağlı Elektrik Perakende Satış A.Ş. Esas Sözleşmeleri nin onayı ve gerekli kuruluş işlemlerinin TEDAŞ tarafından yerine getirilmesine karar verilmiştir. Bu doğrultuda Akdeniz Elektrik Perakende Satış A.Ş tüzel kişiliği kurularak 01.01.2013 tarihinden itibaren faaliyete başlamıştır. Diğer taraftan, TEDAŞ a ait Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hissenin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesi amacıyla ÖİB tarafından 17.08.2010 tarihinden itibaren verilen ilanlarla ihale açılmış olup, ihalede son teklif verme tarihi olan 24.11.2010 itibarıyla 15 teklif alınmıştır. 07.12.2010 tarihinde yapılan nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda en yüksek teklif 1.165.000.000.- ABD Doları bedelle Park Holding A.Ş. tarafından verilmiştir. Söz konusu satış, ÖYK nın aşağıdaki kararı ile onaylanmıştır. ÖYK nın 11.04.2011 tarihli, 2011/30 Karar sayılı Toplantısında, ÖİB (İdare) in 29.03.2011 tarih ve 2187 sayılı yazısı ile ÖYK ya sunulan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinde; ÖYK nın 02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı kararı ile özelleştirme programına alınan ve 07.11.2005 tarih ve 2005/125 sayılı kararı ile özelleştirme stratejisi belirlenen TEDAŞ ın, Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hissesinin, İhale Komisyonu tarafından yapılan 07.12.2010 tarihli nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda; -1.165.000.000.- ABD Doları bedelle en yüksek teklifi veren Park Holding A.Ş. ye İhale Şartnamesi çerçevesinde satılmasına, Park Holding A.Ş. nin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde, teminatının İdare lehine irat kaydedilmesine, -Park Holding A.Ş. nin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde 1.128.000.000.- ABD Doları bedelle dördüncü teklifi veren Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. ye İhale Şartnamesi çerçevesinde satılmasına, Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. nin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde teminatının İdare lehine irat kaydedilmesine,
Sayıştay 5 -Enerjisa Elektrik Dağıtım A.Ş. nin sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde 1.100.000.000.- ABD Doları bedelle beşinci teklifi veren Emkat Ortak Girişim Grubuna İhale Şartnamesi çerçevesinde satılmasına, Emkat Ortak Girişim Grubunun sözleşmeyi imzalamaktan imtina etmesi veya diğer yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde teminatının İdare lehine irat kaydedilmesine ve ihalenin iptal edilmesine, -Satış sözleşmesi ve konu ile ilgili diğer hususların belirlenmesi ile satış sözleşmesinin imzalanması, satış ve devir ile ilgili işlemlerin yerine getirilmesi hususlarında İdare nin yetkili kılınmasına, Karar verilmiş olup; ancak yukarıda belirtilen tüm teklif sahiplerinin sırasıyla devir sözleşmesini imzalamaktan imtina etmeleri nedeniyle ihale iptal edilmiş; Şirketin %100 oranındaki kamu hisselerinin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin ÖİB tarafından 06.08.2012 tarihinde yeniden çıkılan ihale ilanında önyeterlilik için son başvuru tarihi 21.09.2012, son teklif verme tarihi ise 06.11.2012 olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı Kararı ile özelleştirme programına alınan ve 07.11.2005 tarih ve 2005/125 sayılı Kararı ile özelleştirme stratejisi belirlenen Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. nin Akdeniz Elektrik Dağıtım A.Ş. deki %100 oranındaki hissesinin, İhale Komisyonu tarafından yapılan 12.11.2012 tarihli nihai pazarlık görüşmeleri sonucunda 546 milyon ABD Doları bedelle en yüksek teklifi veren Cengiz-Kolin-Limak Ortak Girişim Grubuna ihale şartnamesi çerçevesinde satılmasına ilişkin kararını onaylayan Özelleştirme Yüksek Kurulunun 07.03.2013 tarih, 2013/22 sayılı Kararı 08 Mart 2013 tarih ve 28581 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Söz konusu satışla ilgili olarak Şirketin devir işlemleri tamamlanarak 28.05.2013 tarihinde devir sözleşmesi imzalanmıştır. Şirketin özelleştirilmesine ilişkin ÖYK nın kararına ve hisse teslimine ilişkin tutanağa raporun ekleri arasında Ek:1 ve 2 olarak yer verilmiştir. B- Teşkilat: Şirket, ÖİB in 25.01.2005 tarihli kararı ve 31.01.2005 tarih-991 sayılı yazısı ile kurulmuş, 09.03.2005 tarihinde Ana Sözleşmesinin Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanması ile tüzel kişilik kazanarak faaliyetlerine başlamıştır. Merkezi Antalya da bulunan Şirkete Antalya, Isparta, Burdur il müdürlükleri bağlı bulunmaktadır. TEDAŞ ve %100 hissedarı olduğu şirketin organizasyon şeması ile görev, yetki ve sorumlulukları yönergesi TEDAŞ Yönetim Kurulu nun 07.03.2008 gün ve 9/85 sayılı Kararı ile onaylanarak yürürlüğe girmiştir. 4046 sayılı Kanun ile TEDAŞ ve bağlı şirketlerin ana sözleşmesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmış bulunan Dağıtım Şirketleri Görev Yetki ve Sorumlulukları Yönergesi nin amacı; dağıtım şirketlerinin organizasyon şemalarına esas görevlerinin
6 Sayıştay kanun, KHK, tüzük, yönetmelik, ilgili mevzuat, yönetim kurulu ve TEDAŞ kararlarına uygun olarak, kuruluş yapısı ve çalışma düzeni çerçevesinde yerine getirilmesini sağlamaktır. Söz konusu Yönerge, genel müdürlük düzeyinde teşkilatlandırılmış anonim şirketlerin haricindeki; dağıtım şirketlerini ve bağlı il müdürlükleri ile birimlerinin görev, yetki ve sorumluluklarını, iş ve işlemlerin yürütülmesinde izlenecek yol ve kuralları kapsamaktadır. Mevcut teşkilat şemasına göre, Şirketin yürütme organı Şirket müdürlüğüdür. Şirketin merkez teşkilatı şirket müdürlüğü ile 2 şirket müdür yardımcısı ve direkt şirket müdürüne bağlı hukuk müşavirliği, denetim grubu, özel büro şefliği, basın ve halkla ilişkiler şefliği, sivil savunma uzmanı ve şirket müdür yardımcılarına bağlı şube müdürlükleri ve bunlara bağlı birimlerden oluşmaktadır. Taşra teşkilatı ise Burdur İl Müdürlüğü ile Isparta İl Müdürlüğü ve buna bağlı birimlerden oluşmuştur. Yönetim kurulunun tam olarak teşkil edildiği Şirketin merkeziyle ilgili tam bir teşkilatlanma yapılmamış ve Şirket faaliyetlerinin önemli kısmı fiilen il müdürlükleri tarafından yürütülmektedir. Raporlama döneminde yönetim ve denetim kurulunda görev alanların isimleri ile görevli bulundukları sürelerini gösteren çizelgeye raporun baş kısmında yer verilmiştir. Şirket Ana sözleşmesinin geçici maddelerinde, Şirket sermayesindeki kamu payı %50 nin altına düşünceye kadar 4046 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı hükmü yer aldığından, yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerinin ÖİB in bağlı olduğu Bakanlık tarafından atanacağı, ücret ve diğer özlük haklarının YPK nın belirlediği esaslara göre genel kurul tarafından tespit edileceği hususları yer almaktadır. Yönetim Kurulu, 2012 yılı içerisinde yaptığı 16 toplantıda toplam 92 adet karar almıştır. 4046 sayılı Kanunun 20/c maddesinde, Özelleştirme programında bulunan ve sermayesinin tamamı devlete ait olan şirket statüsündeki kuruluşlarda, Türk Ticaret Kanununun genel kurul toplantılarına ilişkin hükümleri uygulanmaz. hükmü yer almıştır. Bu hükme dayanarak, ÖİB tarafından TEDAŞ a bağlı şirketlerin genel kurulunun yapılmaması şeklinde bir uygulama benimsenmiş olup, ÖİB tarafından şirketlerin tümü için yazılan bir yazı ile ilgili yıl bilanço ve gelir tabloları ile yönetim ve denetim kurullarının ibra edilmelerine karar verildiği hususu bildirilmektedir. 2012 yılı için bu hususun, ÖİB nin 27.05.2013 tarih ve 61602339/4647 sayılı yazısı ile yerine getirilmiş olduğu tespit edilmiştir.
Sayıştay 7 4046 sayılı Kanunda özelleştirme programındaki şirketlerin yönetim kurullarının görev ve yetkilerine ilişkin bir düzenleme olmaması, Şirketin özel hukuk hükümlerine tabi bağımsız bir tüzel kişilik olması ve Ana Sözleşmede yukarıdaki hükmün bulunmasına rağmen, özellikle personel atamaları konularında Şirket yönetim kurulu kararları yerine TEDAŞ Genel Müdürlüğü yönetim kurulunun kararları uygulanmaktadır. Yönetim kurulu 10.06.2009 tarih ve 08-52 sayılı kararında II ve III sayılı cetvel ile 4857 sayılı yasaya tabi işçi personelin Genel Müdürlükten ve diğer şirketlerden Akdeniz EDAŞ a atanmasında TEDAŞ Genel Müdürlüğüne yetki devri yapmıştır. Cari yılda bu yönde bir karar alınmamasına rağmen alınmış bu karar ile yetinilmekte, personel atamaları yönünde yönetim kurulunda karar alınmamaktadır. Faaliyetlerine raporun ilgili bölümlerinde yer verilmeyen bazı servislere aşağıda kısaca değinilmiştir. - Hukuk servisi: Şirket merkez ve bağlı il müdürlüklerinde hukuk işleri, TEDAŞ Hukuk Müşavirliği Yönetmeliği esaslarına göre yürütülmektedir. Şirketin hukuk işleri; Şirket merkezinde 1 hukuk müşaviri ile 2 büro personeli, Burdur İl Müdürlüğünde 399 Sayılı KHK ye göre çalışan 1 Avukat ile 1 de büro personeli, Antalya İl Müdürlüğünde 4857 Sayılı yasaya tabi 2 Avukat ile 4 büro personeli, Isparta İl Müdürlüğünde 1 Avukat ve1 büro personeli olmak üzere toplam 13 kişi tarafından yürütülmektedir. TEDAŞ Genel Müdürlüğü yönetim kurulunun 01/10/2007 tarih ve 27-371 sayılı kararı ile belirlenmiş olan tip vekalet sözleşmesi dahilinde Burdur ve Isparta il müdürlüklerinde 4 er, Antalya İl Müdürlüğünde de 91 olmak üzere toplam 99 sözleşmeli avukat çalıştırıldığı tespit edilmiştir. Cari yılsonu itibarıyla, Şirkete karşı açılan 1.596 ve Şirketin açtığı 50.595 olmak üzere toplam 62.191 adet dava dosyasının mevcut olduğu, kayıtlardan görülmüştür. Önceki dönemden devreden 47.588 adet dava ile birlikte cari dönemde 23.265 dosya daha açılmış, buna mukabil 8.642 dosya işlemden kalkmıştır. Bu dosyalardan 12,5 milyon TL ile 8.352 adedi Şirket lehine, 6 milyon TL tutarında 290 adedi Şirket aleyhine sonuçlanmıştır. Yine aynı tarih itibarıyla, Şirket tarafından takibe konulan ve toplam tutarı 88,9 milyon TL olan icra takibinde 51.206 adet dosyanın mevcut olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan cari yılsonuna kadar Şirketçe yapılan taramalar sonucu kaçak elektrik kullananlar için yapılan suç duyurularının sayısı 27.875 adede ulaşmıştır. Manavgat Taşağıl Beldesi Karabük köyünde 31.07.2008 tarihinde meydana gelen orman yangını ile ilgili Orman Genel Müdürlüğünce Şirket aleyhine açılan
8 Sayıştay 180.814.280,07 TL bedelli tazminat davası, inceleme tarihi itibarıyla (Nisan 2013), tazminata konu miktarın %2 si oranında 3.616.285,60 TL üzerinden Şirket aleyhine sonuçlanmış olduğu ve dosyanın Yargıtayda temyiz aşamasında bulunduğu tespit edilmiştir. - Denetim grubu: 2008 yılına kadar uygulanan Dağıtım Şirketleri Yönergesinin 5 inci maddesinde İç Denetim ve Kalite Yönetim Grubu olarak tanımlanan ve denetim görevi icra edecek olan birim, TEDAŞ Yönetim Kurulu nun 07.03.2008 tarih ve 9-85 sayılı kararı ile kabul edilen TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım A. Ş. Genel Müdürlüğü Dağıtım Şirketleri Görev, Yetki ve Sorumluluklar Yönergesi nde Denetim Grubu olarak yeniden tanımlanmış ve görev ve sorumlulukları Şirket faaliyetleri ile ilgili inceleme ve soruşturma yaparak Şirket Müdürüne rapor sunmak, mali denetim yapmak mali ve insan kaynaklarının etkili ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak, Şirkete kurumsal yönetim uygulaması ile ilgili hizmet vermek, yol göstermek, yardımcı olmak, Şirket Müdürünce verilen diğer görevleri yapmak şeklinde belirlenmiştir. Şirket merkezi ve bağlı il müdürlüklerinin denetimi, müdür ünvanlı 2 kişi tarafından yapılmakta olup, 2012 yılı içerisinde denetim personeli kendilerine verilen görevlerle ilgili olarak 5adet inceleme, 17 adet soruşturma olmak üzere 22 adet rapor düzenlemişlerdir. Ayrıca, TEDAŞ Teftiş Yönetmeliği hükümlerine göre gerektiğinde teftiş ve soruşturma işleri ana teşekkül TEDAŞ Teftiş Kurulu tarafından yürütülmektedir. - Bilgi işlem servisi: Yeni teşkilat şemasında birim, şirket merkezinde bilgi işlem müdürü ve yazılım donanım şefliği, il müdürlülüklerinde bilgi işlem tahakkuk müdürlüğüne bağlı yazılım ve donanım şefliği şeklinde yapılandırılmıştır. Şirketin bilgisayar işletiminde, işletmeler arasında koordinasyonu sağlamak, sistemin tek merkezden on-line bağlantılarını kurmak ve sisteme destek hizmeti vermek için bilgi işlem müdürlüğü oluşturulmuştur. Raporlama tarihi itibarıyla (Nisan 2013), Bilgi İşlem Müdürlüğünde müdürlük kadrosuna bir görevlendirme yapıldığı ve bir kişi ile işlerin yürütüldüğü görülmüştür. İl müdürlüklerinde ise sadece beş personel ile iş ve işlemlerin yürütülmesine çalışıldığı tespit edilmiştir. Şirket bilgi işlem personeli açısından çok yetersiz sayı ile hizmet vermektedir. Sistem ve destek hizmetleri Antalya il müdürlüğü tarafından sağlanmaktadır. Bu kapsamda söz konusu il müdürlüğü tarafından Abone-net, BYS kontrol, ağ kontrol ve bakımı, bilgisayar yükleme ve kurulumu, bakımı ve tamiri ile diğer teknik destekler sağlanmakta ayrıca kaçak takip programı, makine ikmal araç
Sayıştay 9 takip programı ile taksitli abone takip programlarının yazılım ve uygulanması yine il müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. 2012 yılı içerisinde; -Aboneleri uzaktan okuma amacı ile Otomatik Sayaç Okuma Sistemi (OSOS) ihalesine çıkılmıştır. Bu çerçevede, 2 adet sunucu (Server) ile Antalya İl Müdürlüğünde BİM odasına sistem kurdurularak 537 Adet OG abonesi sayaçlara modem montajları yaptırılmış, böylece sistem yazılımları ve sim kartları marifetiyle sayaçlar merkezden okunmaya başlanmıştır. -186 Alo çağrı merkezi kurulumu ve yazılımı için ihaleye çıkılmış, 3 adet sunucu ve yazılımları ile sistem kurulmuştur. Çağrı merkezi işletimi hizmet alım ihalesi Nisan 2012 tarihinde neticelenmiş olup, aynı anda 14 bankoda 3 vardiyalı toplam 33 personel ile faaliyet göstermektedir. C- Personel durumu: 1- Personel kadroları ve personele ilişkin işlemler: Şirketin 2012 yılı personel kadroları ile ortalama ve yılsonu çalışan sayıları aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. Personel 2011 Çalışan personel Ortalama kişi Yılsonu kişi Norm Kadro Sayısı Program Kadro Sayısı Hizmet alım ihalesi yoluyla çalıştırılan işçi sayısının, toplam kadrolu personel sayısını geçtiği Şirkette 2012 yılı sonu itibarı ile kadrolu personel sayısında düşüş görülürken yüklenici eliyle çalıştırılan personel sayısında % 20 oranında artış göze çarpmaktadır. 2012 Çalışan personel Ortalama kişi Yılsonu Kişi A - Memurlar : 1 - Genel idari hizmetleri 16 14 13 13 14 2 - Teknik hizmetler 20 20 17 18 18 3 - Yardımcı hizmetler Toplam ( A ) 36 34 30 31 32 B - Sözleşmeliler : 1-399 Sayılı KHK 'ya göre çalışan 234 220 240 215 216 Toplam ( B ) 234 220 240 215 216 Toplam ( A + B ) 270 254 270 246 248 C İşçiler: 1-Sürekli işçiler 634 565 615 558 559 2-Geçici işçiler Toplam ( C ) 634 565 615 558 559 Genel Toplam (A+B+C) 904 819 885 804 807 Yüklenici işçi 1.429 1.706
10 Sayıştay Cari yılsonu itibarıyla Şirkette; 32 si memur, 216 sı sözleşmeli personel ve 559 u işçi statüsünde olmak üzere toplam 807 personel çalışmaktadır. Şirket personelinin servislere dağılımı rapor eki 3 numaralı, yıl içi hareketleri 4 ve 5 numaralı çizelgelerde gösterilmiştir. Rapor eki memur ve sözleşmeli personel hareket çizelgesinin incelenmesinden görüleceği üzere, 2012 yılında; memur kadrosuna toplam 1 adet giriş ve 3 adet çıkış, sözleşmeli personel pozisyonlarına 7 adet giriş ve 11 adet çıkış, işçilerde ise 53 adet giriş ve 59 adet çıkış olmuştur. Memur statüsüne girişlerin tamamı TEDAŞ ve bağlı ortaklıklardan naklen tayin şeklinde geçiş, ayrılışlar ise 1 kişi TEDAŞ ve bağlı ortaklıklara nakil,1 kişi emeklilik,1 kişide kurum içi nakil şeklinde olmuştur. Bu giriş ve ayrılışlar neticesinde 2012 yılı sonunda memur sayısı 32 kişi olmuştur. TEDAŞ Genel Müdürlüğü, bağlı şirketlerin eleman ihtiyacını karşılamak üzere 14-15 Nisan 2012 tarihinde yapmış olduğu sözlü sınavda 4857 sayılı yasaya tabi daimi işçi statüsünde almış olduğu personelden 26 ile yine, 25 Ağustos 2012 tarihinde yapmış olduğu sınavdan almış olduğu personellerden 11 olmak üzere toplam 37 personeli şirkete atamıştır. Şirkette işe başlayan 37 kişinin; Antalya İl Müdürlüğü emrinde 1 avukat, 3 elektrik-elektronik mühendisi,10 elektrik teknikeri, Burdur İl Müdürlüğü emrinde; 2 elektrik mühendisi, 1 harita teknikeri, 6 elektrik teknikeri, Isparta İl Müdürlüğü emrinde; 4 elektrik-elektronik mühendisi, 1 harita teknikeri, 1 avukat, 8 elektrik teknikeri kadrolarında olduğu görülmüştür. Ek çizelgelerin incelenmesinde, son iki yılda personel çıkışlarının girişlere göre önemli sayıda fazla olduğu, özelleştirme sürecinde olan şirketin personel sayısının son dört yılda fazla sayıda azalması, Şirket ana faaliyetlerinin önemli bir kısmının hizmet alımı yolu ile yürütülmesine neden olmuştur. Şirket, endeks okuma, enerji kesme açma, kiralık araç ve temizlik işlerini, sayaç sökme takma, özel güvenlik, 186 Alo çağrı merkezi, arıza bakım ve onarım ve güvenlik hizmetlerini Hazine Müsteşarlığı tarafından yayımlanan usul ve esaslar ve izin verdiği ödenekler çerçevesinde dışarıdan hizmet alımı yoluyla yaptırmaktadır. Bu kapsamda Şirkette 2012 yılsonu itibarıyla, yüklenici aracılığı ile toplam 1.706 kişi çalıştırılmıştır. Şirket personelinden önemli bir bölümü bulundukları kadro veya pozisyonun dışında başka bir kadro veya pozisyonda görevlendirildikleri, işlerin genelde vekalet veya geçici görevlendirmelerle yürütülmesine çalışıldığı görülmektedir.
Sayıştay 11 Şirkette, 2012 sonu itibariyle 4857 sayılı İş Kanununun 30 uncu maddesi gereğince, 26 özürlü, 13 eski hükümlü, 3713 sayılı Kanun kapsamında da 7 kişi çalıştırılmıştır. Özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru çalıştırma zorunluluğuna ilişkin 4857 sayılı İş Kanunu nun 30 uncu maddesi gereğince uygulanacak usul ve esaslar, 24.03.2004 tarih ve 25412 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Özürlü, Eski Hükümlü ve Terör Mağduru İstihdamı Hakkında Yönetmelikte düzenlenmiş iken, 26.05.2008 tarih ve 26887 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 5763 sayılı Kanun un 2 nci maddesi, 4857 sayılı Kanun un 30 uncu maddesini değiştirmiştir. Bu değişiklikle, 4857 sayılı Kanun un 30 uncu maddesinin başlığı özürlü ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu olarak değiştirilerek, işverenlerin elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç özürlü, kamu işyerlerinde ise yüzde dört özürlü ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlü olduğu hükme bağlanmış, bu kapsamda Şirkette bu yönde oluşacak eksiklikler takip edilerek tamamlanmasına çalışılmış ve TEDAŞ Genel Müdürlüğünce 01.11.2012 tarihinde yapılan sözlü sınavla 1 özürlü personelin şirkete naklen atanması yapılmıştır. 2- Personele yapılan harcamalar: 2012 yılında personele yapılan harcamalar, program ve geçen yılın rakamlarıyla birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
12 Sayıştay 2011 yılı 2012 yılı Harcanan Kişi Geçmiş Kişi Personele yapılan başına Ödeneğin yılla ilgili başına harcamalar Toplam ayda son Esas Ek Sosyal Cari yıl ödeme ve Toplam ayda harcama düşen durumu ücretler ödemeler giderler toplamı geri alışlar harcama düşen Bin TL TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL Bin TL TL A-Yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler (kuruluş dışı) 142 180 193 193 193 B-Memurlar 1.901 4.400 2.485 1.446 261 332 2.039 47 2.086 5.481 C-Sözleşmeliler 9.726 3.432 10.898 8.042 227 1.443 9.712 131 9.843 3.764 D-İşçiler 40.572 4.426 35.988 18.731 4.979 7.937 31.647 3.306 34.953 4.726 Genel Toplam (A+B+C+D) 52.341 49.551 28.412 5.467 9.712 43.591 3.484 47.075 Geçen yıl toplamı 42.700 27.066 9.002 9.281 45.349 6.992 52.341 Fark 6.851 1.346 (3.535) 431 (1.758) (3.508) (5.266)