Emisyon Ticaret Sistemi ve Örnek Uygulamaları
Küresel Karbon Bütçesi Küresel sıcaklık artışını 2 0 C ile sınırlandırmak için dünyanın salabileceği toplam emisyon bütçesi = 1.000 gigaton (1 trilyon ton) karbon iken 2011 itibari ile bu bütçenin %52 harcanmıştır.
Küresel Karbon Bütçesi Küresel ortalama sıcaklıklarda bugün itibariyle 0,85 C artış meydana gelmiş durumda ve sera gazı emisyonlarının mevcut artış hızı sürerse sıcaklık artışı 2060 ta 4 C yi, 2100 de ise 6 C yi bulabilir
Neden Müdahale Gerekli? Atmosferin ekonomik dışsallığa maruz kalması Negatif etkilerin kısa dönemde görülememesi Kirletenler direk bir maliyetle karşılaşmaması Piyasa yetersizliği doğması Ekonomik dışsallığın içselleştirilmesi = karbonun maliyetlendirilmesi / fiyatlandırılması Çözüm: Karbon Vergisi, Komuta ve Kontrol mekanizması veya Emisyon Ticaret Sistemi
Vergi $ En Verimli Karbon Azaltım Noktası Marjinal fayda eğrisi F = MAM = MF Marjinal azaltım maliyeti eğrisi Marjinal azaltım maliyeti, emisyon azaltım miktarı artıkça pahalılaşmaya, Marjinal fayda ise azaltım miktarı arttıkça azalmaya başlar. Bu iki eğrinin buluştuğu nokta faydanın ve maliyetin eşitlendiği en verimli karbon azaltım noktasıdır. Qticaret Miktar
Emisyon Ticaret Sistemi Tanım: Emisyonların fiyatlandırıldığı ve emisyon neden olan firma/kişilerin maliyet etkin bir şekilde bedel ödedikleri sistemdir. Emisyon ticareti sistemi, emisyon üst sınırı ile azaltım miktarını önceliklendirir. Uygun maliyetli azaltım esnekliği sağlar. Emisyon miktarları açık arttırma yada ücretsiz olarak tahsisat yapılabilir. Karbon azaltım sertifikaları ile denkleştirme yapılarak karbon azaltım projelerine destek sağlanabilir.
Karbon fiyatlandırma faaliyetleri
Dünyadan Örnek Emisyon Ticaret Uygulamaları
AB-ETS ETS kapsadığı emisyon miktarı:2.007 Mton CO2 ETS kapsadığı sektörler: Enerji, ağır sanayi ve havacılık (2012 sonrası) ETS dahil olan tesis sayısı: 11500 ETS kapsadığı sera gazları: CO2, N2O, PFC ETS tahsisat yöntemi: açık attırma ve ücretsiz tahsisat Denkleştirme: izin veriliyor Emisyon tahsisatları için bankalama yapılmaktadır
AB-ETS Öne çıkan özellikler Kyoto Protokolü çerçevesinde, AB nin emisyon miktarının 1990 seviyesinin %8 altına indirme yükümlülüğü vardı Politikacılar Emisyon ticaret sistemi bu hedefi gerçekleştirmek için kullanmak istediler 2005-2007 pilot uygulama, 2008-2012 ikinci periyod uygulaması yapıldı. 2012 yılında Kyoto Protokolünü uzatılamamasına rağmen AB, AB-ETS nin 3 periyodunu uygulamaya devam etti. Dünya nın en büyük emisyon ticareti olup, Avrupa da salınan sera gazı emisyonlarının neredeyse yarısını kapsar İlk yıllarda emisyon tahsisatları sektörlere ücretsiz verilmesine rağmen son uygulamada çoğunlukla bu tahsisatlar açık attırma ile verilmektedir Emisyonların tesis ölçeğinde yıllık raporlama ve doğruma zorunluluğu vardır.
RGGI (Regional Greenhouse Gas Initiative) ETS kapsadığı emisyon miktarı:89 Mton CO2 ETS kapsadığı sektörler: Elektrik Üretimi ETS dahil olan tesis sayısı: 168 ETS kapsadığı sera gazları: CO2 ETS tahsisat yöntemi: açık attırma Denkleştirme: izin veriliyor Emisyon tahsisatları için bankalama yapılmaktadır
RGGI de Öne Çıkan Özellikler RGGI 2009 yılında başlamış olup Amerika daki ilk emisyon ticaretidir. RGGI 2005 yılında kurgulanmış olduğundan ve etkilenen santrallerin yakıt değiştirmeleri ve ekonomik durgunluktan dolayı ilk periyodu fazla tahsisattan dolayı çökmüştür. Bu program son derece dar bir kapsama sahip olup sadece elektrik üretimini kapsamaktadır. Yine de ilgili eyaletlerin emisyonlarının %23 kapsamaktadır RGGI üç yıllık periyodlara sahip olup bunlar 2009-2011, 2012-2014, 2015-2017, 2018-2020 dir RGGI da hedef; 2020 yılı itibari ile emisyonları 2012 seviyesinin %15 altına indirmektir
Kaliforniya ETS ETS kapsadığı emisyon miktarı:304 Mton CO2, ETS kapsadığı sektörler: Sanayi, Elektrik Üretimi, Ulaşım ETS dahil olan tesis sayısı: 450 ETS kapsadığı sera gazları: CO2, CH4, N2O, SF6, HFC, PFC, NF3 ve diğer florlanmış sera gazları ETS tahsisat yöntemi: açık attırma ve ücretsiz tahsisat Denkleştirme: sadece yerel sertifikalar
Kaliforniya ETS sinde Öne Çıkan Özellikler Kaliforniya 2006 da yasalaşmış ancak 2013 yılında yürürlüğe girmiştir. Kaliforniya ETS inde hedef 2020 yılı itibari ile eyaletteki emisyon miktarını 1990 seviyesine çekmektir. Bu program şu an elektrik ve sanayi sektörlerini içermek ile beraber 2015 yılından itibaren ulaşımı da dahil edecektir. Yıllık 25 bin ton CO2 üzeri emisyon yapan tesisler kapsam dahilindedir. Emisyon tahsisatları çoğunlukla ücretsiz ama yıllara nazaran açık attırmaya çıkan miktar artmaktadır. Elektrik sektörü çoğunlukla açık artırma ile alırken bazı sanayi sektörleri ücretsiz tahsisattan yararlanmaktadır. Emisyon üst sınırına uyma zorunluluğu yıllık olmayıp periyodlar ile sınırlandırılmıştır. 10 bin ton CO2 üzeri tesisler yıllık raporlama, 25 bin tonco2 üzeri olan tesisler raporlama ve doğrulama zorunluluğu vardır
Çin pilot ETS leri (Şangay) ETS kapsadığı emisyon miktarı:160 Mton CO2, ETS kapsadığı sektörler: Sanayi, Elektrik Üretimi, Havacılık, Ulaşım, Bina ETS dahil olan tesis sayısı: 191 ETS kapsadığı sera gazları: CO2, ETS tahsisat yöntemi: açık attırma ve ücretsiz tahsisat Denkleştirme: sadece yerel sertifikalar
Çin ETS sinde Öne Çıkan Özellikler 2013-2015 yılları arasında pilot program ile başlamış olup, 2016 yılında ulusal emisyon ticaret sistemine geçeceğini açıklamıştır Pilot program için tüm emisyon tahsisatları ücretsiz dağıtılmıştır, bu tahsisatların eksik olması durumunda açık attırma ile yeniden dağıtım yapılacaktır. Pilot programda hedef; 2010 yılı seviyesine göre 2015 yılı itibari ile %19 luk emisyon yoğunluğu azaltım. Çin hükümetinin ulusal hedefi 2030 yılı itibari ile 2005 seviyesinde %40-45 emisyon yoğunluğunu azaltmaktır Emisyon verileri için yıllık raporlama ve bağımsız doğrulama zorunluluğu vardır.
Kore ETS kapsadığı emisyon miktarı:573 mton CO2 ETS kapsadığı sektörler: Enerji, sanayi, havacılık, bina, atık ETS dahil olan tesis sayısı: 525 ETS kapsadığı sera gazları: CO2, CH4, N2O, HFCs, PFCs, SF6 ETS tahsisat yöntemi: ücretsiz tahsisat Denkleştirme: izin veriliyor (yerel sertifikalar)
Kore ETS sinde Öne Çıkan Özellikler 2015 yılında başlayan Kore ETS nin hedefi 2020 yılı itibari referans senaryodan %30 bir azaltım yapmaktır. Bu da yaklaşık olarak 2005 yılı emisyon miktarının %4 altındadır. Kore ETS si; 2015-2017, 2018-2020, 2021-2025 olmak üzere üç periyoda sahiptir İlk periyod için %100, ikinci periyod için %97, üçüncü periyod ise %90 ücretsiz tahsisat. Emisyon verileri için yıllık raporlama ve bağımsız doğrulama zorunluluğu vardır.