Gemi Kaynaklı Deniz ve Hava Kirliliği Semineri, 26 Mart 2012, İTÜ Denizcilik Fakültesi, Tuzla GEMİ KAYNAKLI PETROL TÜREVLİ YASAL OLMAYAN DEŞARJLARIN TESBİTİNDE BİR GEMİADAMININ ÖNGÖRÜLERİ Uz. Kpt. A. Tuğsan İŞİAÇIK ÇOLAK İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Eğitim Gemileri 2. Kaptanı
İçerik MARPOL Ek 1 e Göre Gemilerden Oluşan Atıkların Oluşumu Ve Bertarafı Gemilerde Yasal Olmayan Deşarjların Sebebi Gemilerde Yasal Olmayan Deşarjlarda En Çok Kullanılan Teknikler Çalışma Bölgemiz Olan Türk Boğazları Sisteminde Petrol Türevli Kirliliğin En Çok Hangi Bölgelerde Olabileceği Öngörüsü Case-study Sonuç
MARPOL Ek 1 e göre Gemilerden oluşan Atıkların Sınıflandırılması Tüm gemi tipleri için Slaç Sintine Tankerler için Tank yıkama suyu (Slop)
Slaç Gemilerin kullanacağı fuel oil, mazot ve yağlama yağı kullanılmadan önce muhakkak ayrıştırılması gerekmektedir. Daha saf ve daha temiz yakıt ve yağlama yağı elde etmek için gemilerde seperatörler vardır. Ayrıştırılan ve temizlenen yakıt ve yağlama yağı yakıt tanklara gönderilir. Seperatörden çıkan su, çamurumsu yapı (slaç) ve diğer askıda kalan maddeler de sintine tanklarında ve slaç tanklarında toparlanır.
Slacın bertarafı iki şekildedir: İnsineratör ile yakılması ile Sahil tesisine verilmesi
Sintine Makine dairelerindeki her bir sistem, farklı uzunluktaki borular, pompalar, tesisat, kontrol cihazı ve diğer bileşenleri içermektedir. Genel olarak makine dairesinden kaynaklanan akıntılar meydana gelen sızıntılar,gemini operasyonel anlamda kirlilik oluşturmasına neden olur. Bu yağlı kirli sulara da sintine suları denir. Gemide oluşan sintine sularının ayrıştırılarak filtre edilmesi için 400 grt ve daha büyük bütün ticari gemilerde yağlı su ayrıştırma ünitesi zorunludur.
YAĞLI SU SEPARÖTÖRÜ Sintine Sularının Bertafı Sabit bir aktarım sistemi ile kıyıya transfer edilmesi MARPOL 73/78 Ek-1 kurallarına göre sintine atığının yağ filtreleme ekipmanı ile işleme tabi tutulmasıdır.
Genellikle çok miktarda sintine suyu bulunur ve kıyıya boşaltım hesaplı olarak görülmez, ikinci yöntem olarak sintine atığının yağ filtreleme ekipmanı ile işleme tabi tutulması gerekmektedir. Bu ekipmanın yağı su karışımlarını bir milyon parça su içinde maksimum 15 parça yağa (15 ppm) ayrıt edecek şekilde tasarlanmış ve test edilmiş olması gerekmektedir.
Slop Tankerler ham petrol, işlenmiş petrol ve kimyasal ürünleri taşır. Her tanker taşıdığı yükü tahliye ettikten sonra, tahliyesine müteakip, alacağı farklı tip bir yük için tanklarını yıkayarak hazırlamak zorundadır. Yıkama neticesinde oluşan yağlı atık sular gemi bünyesinde bulunan slop tank adı verilen tanklarda depolanır.
Slop un Bertaraf Edilmesi Slop un iki türlü bertaraf yöntemi mevcuttur. MARPOL 73/78 Ek-1 e göre müsadele edilen koşullarda oily discharge monitoring and control sisteminin kullanılması yada; Varılan limanda slop ın sahil tesisine verilmesidir.
Gemiler Neden Yasal Olmayan Deşarj Yapar????
Yasal olmayan deşarjların nedenlerini aşağıdaki başlıklar altında toplayabiliriz. Maliyet Sahil tesislerine atık verilmesinin tüm dünya genelindeki yüksek maliyetleri. Gemi üzerindeki teknik ekipmanların (OWS- OCM) Yedek parçalarının ve işletim giderlerinin yüksek mailyetli olması ve firmaların bu yüksek maliyetten kaçınması.
Daha Fazla Yük Almak için Özellikle büyük tankerlerde slop tankın kapasitesi çok büyük olduğundan, depolan yağlı suların miktarı da çok fazladır. Büyük dökme yük gemilerinde de slop tanklar bulunmaktadır. Bu tankların dolu olarak taşınması taşınacak yük miktarını azaltmaktadır. Petrol türevli katı yükler taşıyan (petrokok, kömür..) dökme yük gemileri de ambarlarını yıkadıktan sonra bu ambar yıkama sularını da genelde dışarıya basarlar.
Sintine, Slaç ve Slop un Yasal Olmayan Deşarj Yöntemleri Nelerdir?
En popüler yöntem yağlı su seperatörünün bypass edilmesi ve monitoring yapan sensörlerin ayarlarıyla oynanmasıdır.
Normalde devrede ki yağ oranının gözle görülmeyecek derecede olması gerekirdi.
Türk Boğazlar Sistemindeki Kirlilik Potansiyeli Olan Mevkiler Nelerdir?
Uydu Görüntüleriyle Tespit Edilen Kirliliğin Dağılımı 150 ENVISAT görüntüsünün analizi, muhtemel 100 kirlilik olayını göstermektedir.(mayıs 2007 Ocak 2008)
UDEKİT in Çalışma konusu olan Türk Boğazlar Sistemindeki Durum Nedir?
İstanbul Boğaz Çıkışı- Karadeniz e Giriş
İzmit- Gemlik Körfezi ve Liman Girişleri Tuzla /Yalova Tersane Bölgeleri
İstanbul Bölgesi Demir Alanları Kumkapı-Zeytinburnu-Ambarlı- Kartal
Zeytinburnu açıklarında Demirdeki Gemiler
Güneyden Çanakkale Boğaz Çıkış- Marmara Adası
Örnekler
Maritime Traffic ten rastgele gemi seçiminin ardından, geminin AIS bilgilerini okuyarak öngörüde bulunursak
. Çok büyük olmayan,124 m boyunda 17 m genişliğindeki dökme tipi kargo gemisinin gideceği liman Novorossysk, draftı 6.9m, muhtemelen ballast kondisyonlu, boğazdan çıkar çıkmaz, gideceği ülkenin sularına girmeden evsel atık, ballast suyu ve sintine suyunu (eski gemi olduğundan, sintineyi fazla üreten bir gemidir,oil record booktaki standart değere ulaşıncaya kadar) basacaktır.
277 m boyundaki bu ham petrol tankeri draftından (8.5m) da anlaşıldığı üzere üzerinde yük yoktur. Bu geminin de varış limanı Novorossysk dir. Bu tür gemilerde yükte değişiklik olmadığından tank yıkaması yapılmayacaktır. Bu tip gemiler genelde Nova, Tuapse den yükleyip İtalya yada Yunanistanda yüklerini tahliye ederler. Akdeniz Karadeniz hattında çalışırlar.
Kerch limanına giden büyük olmayan bu tanker ise 105 m boyundadır. İşlenmiş petrol ürünü taşıyacak olan bu tanker yük almak için tanklarını yükleme limanına kadar yıkama olasılığı düşünülür, slop tankta kirli yıkama suyu birikir, denize kirlilik yapacak potansiyelde olan gemi türlerindendir.
Sonuç Netice olarak, gemi kaynaklı kirliliğin uzaktan algılama yöntemiyle tesbiti çalışmalarında toplanan verilerin daha etkin ve daha sağlıklı değerlendirilebilmesi için kaptan ve gemi makine işletme mühendislerin de bilgi ve tecrübelerine ihtiyaç vardır.
TEŞEKKÜRLER