SUNUM, TARTIŞMA, PANEL Sunum, Tartışma, Panel
SUNUM Bilim ve sanat konularında veya herhangi bir konuda dinleyicileri bilgilendirmek amacıyla düzenlenen, bu düzenlemeyi kimi teknolojik aletlerle destekleyerek sunan konuşmalara sunum denir.
Sunumda amaç; bilgileri yenilemek ve araştırma sonuçlarını değerlendirerek bilime katkıda bulunmaktır. Konuşmacının sunum öncesi ve sunum sırasında dikkat etmesi gereken birtakım hususlar vardır:
SUNUMDAN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER Güncel bir konu seçilmelidir. Değişik kaynaklardan faydalanılmalıdır. Sunumun yapılacağı yer önceden görülerek prova yapılmalı ve kullanılacak malzemeler kontrol edilmelidir. Hazırlanan notlar büyük kağıtlar yerine küçük kartlara yazılıp numaralandırılmalıdır. Dinleyici kitlesi hakkında bilgi sahibi olunmalıdır.
SUNUM SIRASINDA YAPILMASI GEREKENLER Ciddi ve ağırbaşlı bir görünüm sergilenmelidir. Sunum kaygısı kontrol altında tutulmalıdır. Konuşmacı kendisini dinleyicilere tanıtmalıdır. Konuşurken ses tonuna, jest ve mimiklere dikkat edilmeli; Türkçenin doğru kullanılmasına özen gösterilmelidir.
Sahne veya kürsü rahat kullanılmalıdır. Dinleyicilerin tümüne eşit mesafede durulmalıdır. Teknolojik aletlerin kullanımı sırasında dinleyicilere yeterince süre tanınmalıdır. Anlatılan konuyla gösterilen slaytın eş zamanlı yürütülmesine dikkat edilmelidir.
SUNUM SONUNDA YAPILMASI GEREKENLER Konu özetlenmelidir. Varsa, dinleyicilerin soruları alınmalıdır. Sorulara dinleyicilerle tartışmaya girmeden, açık bir şekilde cevap verilmelidir. Dinleyicilere teşekkür edilerek sunum sonlandırılmalıdır.
TARTIŞMA Önceden belirlenmiş bir konu hakkında birbirine zıt fikirlerin karşılıklı şekilde savunulmasına tartışma denir. Tartışmanın amacı; çeşitli fikir ve düşünceleri ortaya koyarak iyiye, güzele ve doğruya ulaşmak, problemlerin çözümüne katkıda bulunmaktır.
TARTIŞMA VE TARTIŞMACININ ÖZELLİKLERİ Konu güncel olup,üzerinde yorum yapılıp tartışılmaya uygun olmalıdır. Dil, göndergesel işlevdedir. Konuşmacılar birbirlerine karşı peşin hükümlü olmayıp; nazik, hoşgörülü ve sabırlı olmalıdır. Tartışmacılar kendilerine verilen sürenin dışına çıkmamaya özen göstermelidirler. Düşüncelerini ifade ederken kendilerini tekrara düşmemelidirler.
BAŞKANIN GÖREVLERİ Konuyu sunar. Konuşmacıların konu dışına çıkmalarını ve birbirlerine küfür, hakaret vb. kırıcı sözler söylemelerini engeller. Konuşmacılar sürelerini aştıklarında onları uyarır. Tartışma sonunda konuyu toparlar ve konunun bir raporunu hazırlar.
TARTIŞMA TÜRLERİ NELERDİR? Panel Sempozyum Forum Açık oturum Münazara
PANEL Panel; bir konunun çeşitli yönlerden aydınlatılması amacıyla, küçük bir dinleyici kitlesi önünde sohbet havasında tartışılmasıyla gerçekleştirilen sözlü anlatım türüdür.
PANELİN ÖZELLİKLERİ Panelde amaç; somut sonuçlara varmaktan çok, bir konunun çeşitli yönlerden aydınlatılmasına çalışmaktır. Panelde bir başkan ve en az üç konuşmacı bulunur. Seçilen konunun güncel olup herkesi ilgilendirmesine dikkat edilir. Panel başkanı öncelikle konuyu sunar, konuşmacıları tanıtır. Tüm konuşmacılara sırayla 10-15 dk. lık süreler vererek tartışmanın düzen içerisinde sürmesini sağlar.
NOT Başkan, dilerse konuşmacılara sorular sorabilir. Konuşmaların sonunda panelistler birbirlerine soru sorabilecekleri gibi, izleyiciler de onlara soru sorabilirler. Fakat izleyicilerin bu soru sorma süreleri uzarsa, yani tartışma izleyicilerin arasına yayılırsa o zaman bu, panel olmaktan çıkar ve foruma dönüşür.
FORUM Eski Romalılar zamanında Roma ve diğer kentlerde halk toplantılarının yapıldığı alana forum denirdi. Forum; toplumu ilgilendiren sosyal bir konunun bir başkan yönetiminde ve dinleyici kitlesi önünde tartışılması, dinleyicilerin de bu tartışmaya aktif şekilde katılması ile gerçekleşen tartışma türüdür.
Forumu da paneli olduğu gibi bir başkan yönetir. Forumun panelden ayrılan yönü ise başkanın dinleyicilere de söz hakkı vermesidir. İzleyiciler tartışmaya aktif şekilde katılırlar. Forum,başkanın genel bir özet yapmasıyla sonlandırılır.
AÇIK OTURUM Açık oturum; toplumu ilgilendiren herhangi bir konuda alanında uzman kişilerin bir başkan yönetiminde ve dinleyiciler önünde yaptıkları tartışma çeşididir.
AÇIK OTURUMUN ÖZELLİKLERİ Geniş bir salonda dinleyici kitlesi önünde ya da radyo ve televizyonlarda yapılır. Konuşmacılar 3-5 kişiden oluşur. Bir başkan yönetiminde yapılır. Açık oturumların süreleri genellikle 1-1,5 saattir. Açık oturum; seçilen konunun güncel olması, katılımcı sayısı ve tartışmaya seyircilerin katılmaması yönünden panelle benzerlik gösterir. Ancak bazı noktalarda birbirlerinde ayrılırlar. Şimdi bu farklılıkları görelim:
AÇIK OTURUM - PANEL FARKI AÇIK OTURUM Ele alınan konu ile ilgili farklı düşünceler dile getirilir. Amaç; bir sonuca varmaktır. PANEL Seçilen konunun sadece bir yönü farklı görüş açılarıyla ele alınır. Amaç; sonuca varmak değil, bir konuyu çeşitli yönlerden aydınlatmaktır.
SEMPOZYUM (BİLGİ ŞÖLENİ) Sempozyum; alanında uzman kişilerin, bir konunun farklı yönleri hakkında görüş sunmak amacıyla yaptıkları seri konuşmalardan oluşan toplantı çeşididir. Amaç konuyu tartışmak değil, katılımcıların inceleme ve araştırmalarıyla konuya katkıda bulunmasıdır.
SEMPOZYUMUN ÖZELLİKLERİ Diğer tartışma türlerine göre daha bilimseldir. Birkaç gün süren tartışmalar dizisidir. Sempozyumun bölümlerine oturum adı verilir ve her bir oturumda ana konunun belli bir alt bölümü yer alır. Konuşmacılar genellikle akademisyenlerden oluşur. Katılımcılar söz konusu konuyu kendi açılarından ele alırlar. Toplantı bir başkan yönetiminde gerçekleşir.
SEMPOZYUMUN ÖZELLİKLERİ Konuşmacı sayısı 3-6 kişidir. Her konuşma yaklaşık 5-20 dk. sürer. Açık oturumda her kesimden seyirci bulunmasına karşılık, sempozyumda sadece belirli alanlarda uzman konuklar bulunur. Sempozyumda konuşulanlar ve alınan kararlar bir bildiri şeklinde kamuoyuna sunulur. Tartışma sonunda oturum başkanı çıkan sonucu toparlayarak seyircilere aktarır.
MÜNAZARA İki konuşmacı grubun önceden kararlaştırılan bir konuyla ilgili birbirine zıt iki görüşü bir jüri önünde tartışması esasına dayanan tartışma türüne münazara denir. Münazarada amaç; doğruyu bulmak değil, konuyu iyi savunmaktır.
MÜNAZARANIN ÖZELLİKLERİ Genellikle ilk ve ortaöğretim öğrencileri arasında yapılır. Her biri en az üç kişiden oluşan iki gruptan oluşur. Her grubun bir başkanı vardır. Grup üyeleri konuyla ilgili savunmalarını sırayla sunarlar. Grup başkanının iki, diğer üyelerin bir kez konuşma hakkı vardır.
Savunmalar yapılırken sağlam delillere ihtiyaç duyulur. Aynı grupta yer alan üyeler, anlatımları sırasında birbirleriyle çelişebilecek sözlere yer vermemeye dikkat etmelidir. Yapılan savunmalarda inandırıcılık yüksek olmalıdır. En az üç kişiden oluşan bir jüri bulunur. İki grubun da sunumları bittikten sonra jüri belli ölçütler dahilinde verdiği puanını açıklayarak galibi belirler.
JÜRİNİN PUAN VERMEDE YARARLANDIĞI ÖLÇÜTLER Sunulan delillerle anlatımda ikna edici olma Türkçeyi doğru kullanma Karşı tarafın tezini çürütme Ses tonu, jest ve mimikleri doğru kullanma Metne bağlı kalmama Kendinden emin bir duruş sergileme Süreyi doğru kullanma