TCMB Faiz Kararına Doğru 23.01.2017 Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Para Politikası Kurulu toplantısı sonuçlarını 24 Ocak Salı günü saat 14:00 te açıklayacak. TCMB, en son toplantıda tüm faiz oranlarını sabit tutmuştu. Politika Faizi: %8,00 (Önceki: %8,00) Borç Alma Faizi: %7,25 (Önceki: %7,25) Marjinal Fonlama Faizi: %8,50 (Önceki: %8,50) Son Durum: 1) TCMB, küresel belirsizlikteki artış ve yüksek oynaklığa bağlı olarak yaşanan döviz kuru hareketlerinden duyduğu endişeyle, 24 Kasım da parasal sıkılaşma yönünde ölçülü bir adım atmıştı. 20 Aralık ta ise beklemeyi tercih etti. 2) Fed, Aralık toplantısında 25 baz puan faiz artırımına giderek oldukça makul bir adım atmıştı. Trump ın ekonomi politikasına yönelik belirsizlikler, Fed in para politikasına ilişkin belirsizliği artırıyor. 3) Kasım ayında yıllık bazda %7,00 oranında artan TÜFE, Aralık ayında %8,53 oranında arttı. Aylık bazda 12 yılın en yüksek Aralık enflasyonu gerçekleşti. Alkollü içecek ve tütün ürünlerine yapılan zam ve artan enerji fiyatları nedeniyle enflasyon yükseldi. 2016 yılı Şubat Mayıs döneminde enflasyonun 11 yıllık ortalama altında olması, enflasyonun baz etkisiyle yükselmesine neden olabilir. 4) TCMB, para politikası açısından I endeksinin 3 aylık hareketli ortalamasını takip ediyor. Kasım ayında %7,24 oranında olan endeks ortalaması, Aralık ayında %7,17 oranına geriledi. 5) TCMB üyeleri, enflasyon beklentilerinde 12 aylık dönemi para politikası açısından yakından izliyor. Aralık ayı Beklenti Anketi nde %8,04 oranında olan 12 ay sonrası TÜFE beklentisi, Ocak ayında %8,19 oranına yükseldi. Enflasyon beklentisinin yükselmesiyle birlikte, TCMB faiz artırım sürecine devam edebilir.
Faiz Kararını Etkileyen Faktörler 1) Beklenen Oynaklık Düzeyi TCMB, para politikasını oluştururken beklenen oynaklık düzeyini yakından izliyor. Grafikte 1 yıllık dönemde beklenen oynaklık düzeyi mavi renkle, gerçekleşen oynaklık düzeyi kırmızı renkle sol eksende gösteriliyor. Dolar/TL paritesi beyaz renkle sağ eksende gösteriliyor. Beklenen oynaklık düzeyinin gerçekleşen oynaklık düzeyinden farkı, aşağıdaki fark grafiğinde gösteriliyor. Yeşil ile gösterilen alanın, 20 Aralık tarihine göre genişlemesi, risk algısının yükseldiği anlamına geliyor. Kaynak: Bloomberg
2) Küresel Oynaklık TCMB, en son PPK toplantısında döviz kuru kaynaklı gelişmelerin net etkilerinin daha sağlıklı değerlendirilebilmesi için faizleri değiştirmemişti. Aşağıdaki grafikte, gelişen ülkeler oynaklık endeksi mavi renkle, S&P 500 endeksi oynaklık endeksi kırmızı renkle gösteriliyor. İki endeksin farkı ise yeşil renkle gösteriliyor. Gelişen Ülkeler Oynaklık Endeksi, 20 Aralık 23 Ocak tarihleri arasında geri çekildi. 2016 yılının ilk aylarında 40 seviyelerine yakın seyreden endeks, bugün 16 civarındadır. Yeşil renkle gösterilen alanın daralması, gelişen ülkelere ilişkin risk algısının düştüğünü gösteriyor. Kaynak: Bloomberg
3) Getiri Eğrisi Getiri eğrisi, borçlanma araçlarının faiz oranlarıyla vadeleri arasındaki ilişkiyi gösteriyor. 1) Artan eğimli getiri eğrisi, uzun vadede enflasyonda artış beklentisi içinde olunduğunu, bu nedenle uzun vade için daha yüksek faiz talep edildiğini gösteriyor. 2) Azalan eğimli getiri eğrisi, uzun vadede enflasyonda düşüş beklendiğini, bu nedenle kısa vadeli faizlerin uzun vadeli faizlerden yüksek olduğunu gösteriyor. 3) Yatay getiri eğrisi ise uzun vadeli faizlerle kısa vadeli faizlerin yakın olduğunu gösteriyor. Bu durum enflasyon beklentilerinin istikrarlı olduğunu gösteriyor. Enflasyon beklentilerinin istikrarlı olması MB tarafından tercih edilen bir durum. TCMB kısa vadeli faizleri kontrol ederek getiri eğrisi üzerinden fiyat istikrarını sağlamayı amaçlıyor. 7 Kasım tarihinde %8,93 oranında olan 3 ay vadeli bono faizi, ABD seçimleri sonrasında 20 Aralık ta %9,40 oranına 47 baz puan kadar yükselmişti. 3 ay vadeli bono faizi, 23 Ocak itibarıyla %10,62 oranındadır. Yaşanan oynaklığın artmasıyla birlikte getiri eğrisi 20 Aralık tarihine göre yukarı doğru kaymıştır. Getiri eğrisinin kısa tarafında yükseliş yaşanması, TCMB nin kısa vadede para politikasını sıkılaştırmasından ileri geliyor. 20 Aralık a göre 3 ay vadeli bono faizi 122 baz puan kadar yükseldi. Getiri eğrisinin uzun tarafında yaşanan hareketin ise kısa vadeye görece düşük olduğu görülüyor. Aşağıdaki grafikte, 7 Kasım tarihli getiri eğrisi kesikli çizgi ile açık mavi, 20 Aralık tarihli getiri eğrisi kesikli çizgi ile koyu mavi, 23 Ocak tarihli getiri eğrisi mavi renkle gösteriliyor.
Kaynak: Bloomberg Beklentim Borç Alma Faiz Oranı: +100 BP (%8,25) 1 Hafta Vadeli Repo İhale Faiz Oranı: +75 BP (%8,75) Marjinal Fonlama Faiz Oranı: +75 BP (%9,25) Geç Likidite Penceresi Faiz Oranı: +125 BP (%11,25) TCMB, 11 Ocak tarihinden bu yana 1 hafta vadeli repo ihalesi düzenlemiyor. Bankalar, TCMB nin likiditeyi sıkılaştırması nedeniyle Geç Likidite Penceresi (GLP) mekanizmasına yöneliyor. 20 Aralık ta %8,29 oranında olan ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti, 20 Ocak ta %9,12 oranına yükseldi. GLP uygulaması dolayısıyla, bankalararası piyasada TL faizlerin yükselişi, bankacılık sektörünün maliyetini artırıcı yönde etki yaratıyor. Geç likidite penceresi uygulamasına son verilerek, faiz koridorunun yukarı doğru kaydırılması, para politikası çerçevesine ilişkin öngörülebilirliği artırabilir.
TCMB nin politika ve borç verme faiz oranını 75 baz puan, borç alma faiz oranını 100 baz puan artıracağını beklemekteyim. Böylelikle, fiili durum para politikası çerçevesine uygulanabilir. TCMB nin politika faizini 75 baz puan artırarak %8,75 oranına, borç verme faiz oranını 75 baz puan artırarak %9,25 oranına çıkarması akabinde, döviz kurunda sakinleşme yaşanabilir. TCMB nin politika faizinde 75 baz puandan küçük bir artırıma gitmesi veya beklemeyi tercih etmesi durumunda, piyasa beklentisi karşılanmayacağı için TL nin değer kaybetmesi beklenebilir. Geç Likidite Penceresi (GLP) mekanizması faiz oranının ise 125 baz puan artırılarak, %11,25 oranına çıkarılacağını değerlendirmekteyim. TCMB nin bu toplantıda borç alma faiz oranında (%7,25) 100 baz puan artırıma giderek, sadeleşme sürecini sonlandırması da beklenebilir. Böylelikle sadeleşme politikası kapsamında hedeflenen, 100 baz puan genişliğinde ve politika faizi etrafında simetrik bir koridora kavuşmak mümkün olur. Bu hafta, 27 Ocak Cuma günü, Kredi Derecelendirme Kuruluşu Fitch, Türkiye nin kredi notuna ilişkin planlanmış değerlendirme toplantısını gerçekleştirecek. Deniz Kahraman deniz.kahraman@ekspresyatirim.com