Ekonomi Bülteni. 08 Haziran 2015, Sayı: 14. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Transkript

1 Ekonomi Bülteni, Sayı: 14 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Çağlar Kuzlukluoğlu 1

2 Yurt Dışı Gelişmeler ABD de çekirdek enflasyon beklentilerin altında yükseldi. ABD de FED in baz aldığı kişisel tüketim harcamaları (PCE) enflasyonu beklentilerin altında yükseldi. Manşet gösterge aylık bazda sabit kalırken, yıllık bazda %0.1 arttı. Çekirdek PCE enflasyonu ise aylık bazda %0.1, yıllık bazda ise %1.4 olan beklentinin altında kalarak %1.2 yükseldi. PCE enflasyon verisi ile açıklanan kişisel harcama verisi de sabit kalarak % 0.2 olan beklentinin altında kaldı. Veriler ışığında ABD ekonomisinde 2. çeyreğe yavaş bir başlangıç yapıldığını söylemek mümkün. FED in %2 olan hedefinden uzak seyir eden PCE çekirdek enflasyonu faiz artırımı için gerekli şartların henüz oluşmadığına işaret ediyor. Kişisel gelir artışı ise Mart ayında sabit kaldıktan sonra Nisan ayında beklentileri aşarak %0.4 yükseldi. Harcamalardaki artışın düşük kalmasıyla beraber, kişisel gelirlerdeki bu artış ABD de tasarruf oranının %5.6 ya yükselmesini sağladı. ISM İmalat verisi ABD ekonomisinde hafif toparlanmaya işaret ediyor. ABD de ISM imalat endeksi 52 olan beklentilere paralel olarak 52.8 seviyesinde gerçekleşti. Nisan ayındaki 51.5 seviyesinden 52.8 e yaşanan %2.5 lik artış Ekim 2014 ten bu yana yaşanan en yüksek artış. Endeks 2013 ten bu yana 50 seviyesinin üstünde kalarak ülkenin üretim sektöründe genişlemeye işaret ediyor. Halen 2014 seviyelerinin altında olan İmalat endeksi ikinci çeyrekte ABD ekonomisinde yaşanacak toparlanmanın hafif olacağına işaret ediyor. Almanya ve Euro Bölgesinde enflasyon beklenti üzerinde artış gösterdi. Mayıs ayında Almanya TÜFE %0.6 olan beklentinin üzerinde %0.7 olarak gerçekleşti. Buna paralel olarak Euro Bölgesi TÜFE verisi de %0.2 olan beklentiyi aşarak %0.3 seviyesinde gerçekleşti. Tüketici fiyatları son 6 aydır ilk defa artış gösterdi. Çekirdek enflasyon ise %0.9 a ulaşarak son 9 aydaki en yüksek artışı gösterdi. Fiyat seviyesindeki yükselmenin altındaki en büyük neden Mart ayından bu yana petrol fiyatlarında yaşanan toparlanma oldu. Bundesbank, 2015 ve 2016 büyüme tahminlerini yukarı çekti. Alman Merkez Bankası Aralık ayında 2015 için %1 ve 2016 için %1.6 olan büyüme tahminini hafta içinde bu yıl için %1.7 ve gelecek yıl için %1.8 olarak revize etti. Düşük seyreden enerji fiyatları ve Avrupa Merkez Bankası nın parasal genişleme politikasının olumlu etkilerinin özellikle Alman işgücü piyasasına yansımasıyla ülke ekonomisinde toparlama sürüyor. Cuma günü açıklanan fabrika siparişleri verisindeki beklentinin üzerinde gerçekleşen %1.4 oranında artış da Almanya da ekonomik aktivitenin canlandığına dair başka bir işaret. 2

3 Yurt Dışı Gelişmeler Avrupa Merkez Bankası (AMB) tahvil alım programında açıklanan plandan sapma olmayacağını belirtti. Hafta içi yapılan toplantıda AMB %0.05 olan faiz oranında değişikliğe gitmedi. Euro bölgesi bono piyasalarında getirilerdeki yükselmeden yaşanan rahatsızlığa yönelik yorumlarında Draghi piyasaların yüksek oynaklıkla yaşamaya alışması gerektiğini belirtti. Enflasyonda beklentinin üzerinde gelen verinin parasal genişleme politikası ve tahvil alım programlarında değişikliğe yol açıp açmayacağı toplantıya girilirken başka bir endişe konusuydu. Draghi bu konuda da programın gidişatından, ekonomiye etkilerinden memnun olduklarını ve önceden açıklandığı gibi alımların 2016 yılı Eylül ayına kadar devam edeceğini belirtti. ABD tarımdışı istihdam verisi 223bin olan beklentiyi aşarak 280bin oldu. ABD de Mayıs ayı tarım dışı istihdam değişimi 223 bin adet olan beklentilerin üzerinde, 280 bin adet olarak açıklanırken, Nisan verisi 223binden 221bine revize edildi. Önceki ay %5.4 olarak gelen işsizlik verisi bu ay beklentileri aşarak, % 5.5 e yükseldi. Mart ayında %62.8 olan işgücüne katılım oranı Mayıs ta %62.9a yükseldi. Saatlik kazanç verisi de beklentinin üzerinde gelen başka bir veri oldu. Aylık bazda %0.,2 olan beklentinin üzerinde %0.3 artış gösterene veri, yıllık bazda da %2.3 arttı. Bu ayki artış Ağustos 2013ten bu yana yaşanan en yüksek artış oldu. Hafta içi açıklanan ADP özel sektör istihdam verisi beklentilere paralel 201bin artış göstermişti. ADP verisine paralel olarak tarım dışı istihdamın da beklenti seviyesinde açıklanması bekleniyordu. Beklentiyi aşan tarımdışı istihdam ve saatlik kazanç verileri ikinci çeyrekte ABD ekonomisindeki toparlanmayı tasdikliyor. Çin de öncü veriler büyüme hızında, ikinci çeyrekte iyileşme yaşandığına işaret ediyor. Pazartesi günü açıklanan Çin İmalat PMI verisi beklentilere paralel, bir önceki aya göre hafif artışla 50.2 seviyesinde gerçekleşti yılı sonundan beri en yüksek seviyesine ulaşan PMI verisi, son 3 aydır da 50 seviyesinin üstünde seyrediyor. Çin Merkez Bankası sene başından bu yana büyümeye hız kazandırmak için esnek para politikası adımları atıyordu. Bu adımlar ekonomik aktivitede toparlamaya yol açsa da, beklentiler hükümetin 2. çeyrek için hedefi olan %7 seviyesine ulaşmasının zor olduğu yönünde. Büyümenin %7 seviyesine yaklaştığına dair somut sinyaller almadan, Çin in esnek para politikasından geri adım atması da beklenmiyor. 3

4 Yurt İçi Gelişmeler Enflasyon, Mayıs 2015 Mayıs ayında TÜFE %0.67 olan piyasa beklentisine paralel bir önceki aya göre %0.56 arttı. Detaylarına batığımızda, gıda fiyatları bir önceki yılın Mayıs ayından beri ilk kez aylık bazda geriledi. Gıda fiyatlarında görülen %2.7 lik düşüşün manşet enflasyona 0.65 puan negatif etkisi oldu. Yıllık gıda enflasyonu ise %13 seviyesine geriledi. Ancak gıda fiyatlarındaki düşüş mevsimsel nedenlerden dolayı giyim grubu fiyatlarında görülen yükselişle ve petrol fiyatları ile kurdaki artışın ulaştırma grubu fiyatlarına yansımasıyla dengelendi. Enflasyonu en fazla artırıcı etki 0.74 puanla Giyim grubu fiyatlarından (aylık bazda %10 artış) Şubat 15 Mart 15 Nisan 15 Mayıs 15 gelirken, ulaştırma grubu fiyatları aylık bazda %1.8 artış kaydetti (manşet enflasyona 0.3 puan etki). Gıda fiyatlarındaki düşüşe karşın yemek hizmetleri grubu fiyatlarındaki artış Mayıs ayında da devam etti (bir önceki aya göre %1.3 artış) ve yıllık yemek hizmetleri enflasyonu ise %14.5 seviyesine çıktı Çekirdek enflasyon göstergelerindeki düzelme eğilimi ise Mayıs ayında tersine döndü. Mayıs ayında aylık bazda yükseliş sürerken, yıllık çekirdek enflasyon göstergelerinde son bir yıldır devam eden iyileşme ise tersine döndü. H tanımlı özel kapsamlı TÜFE (Gıda, Enerji, Alkollü içecekler, Tütün ürünleri, ve Altın hariç TÜFE) bir önceki aya göre %1.7, I tanımlı çekirdek enflasyon göstergesi (Gıda, Enerji, Alkollü ve Alkolsüz içecekler, Tütün ürünleri, ve Altın hariç TÜFE) %2.0 arttı. Yıllık H tanımlı çekirdek enflasyon göstergesi %7.6 dan %7.9 a gerilerken, I tanımlı çekirdek enflasyon ise %7.0 den %7.5 e yükseldi. 2.0% 1.0% 0.0% -1.0% TÜFE 0.56% TÜFE Artışına Katkı 0.74% 0.27% 0.07% 0.08% -0.65% Gıda & Giyim & Ulaştırma Konut, Lokanta alkolsüz ayakkabı su, ve oteller içecekler elektrik, gaz Üretici fiyatlarında da yükseliş devam etti ve ÜFE Mayıs ayında %1.1 artış kaydetti. Yıllık ÜFE baz etkisiyle de % 6.5 e yükseldi. ÜFE deki aylık bazda görülen yükselişe en fazla katkı 0.38 puanla gıda grubu fiyatlarındaki artıştan (% 1.9) geldi. Bunu enerji fiyatlarındaki yükselişin etkisiyle kok ve petrol ürünleri grubu izledi (0.25 puan). Mayıs ayı verilerinde gıda fiyatlarında düzelme Merkez Bankası nın öngörüsüne paralel olsa da, buradaki düşüşün kalıcı olması enflasyon beklentilerinde düzelme görülmesinde etkili olacaktır. Çekirdek enflasyon göstergeleri tarafında ise iyileşmenin duraksaması da enflasyon görünümünde henüz tam bir düzelmeyi destekler nitelikte değil. Merkez Bankası en son Enflasyon Raporunda, yılsonu enflasyon tahminini %6.8 e revize etmişti, ancak piyasa beklentisi en son Mayıs ayı beklenti anketine göre Merkez Bankası nın beklentisinin üzerinde %7.5 seviyesinde kalmaya devam ediyor. 4

5 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Euro, bu hafta Dolar karşısında değer kazanırken, diğer finansal varlıklarda negatif seyir vardı. USD Libor faizlerindeki yukarı yönlü seyir devam ediyor Hisse senedi piyasalarında genelde negatif trend hakimdi. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 5

6 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Gösterge tahvil getirisi %10 nun altında Olumlu ABD verileri ile güçlenen Dolar endeksi karşısında GOÜ para birimleri değer kaybetti. Gelişmiş ülkeler para birimleri ise haftayı primli kapattı. Petrol fiyatlarında yaşanan düşüş enerji endeksini negatife çevirdi. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir. 6

7 Veri Akışı 7