DEMİRYOLU DÜZENLEME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DEMİRYOLU EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİ EMNİYET ÇALIŞTAYI 2016 İLKSEN TAVŞANOĞLU EMNİYET ŞUBE MÜDÜRÜ V. 1
AB NİN DEMİRYOLLARI İLE İLGİLİ ÖNCELİKLERİ Ulusal sınırlardan bağımsız, emniyetli ve entegre bir demiryolu ağı oluşturmak Demiryolu sektörünün rekabet gücünü geliştirmek İdari ve teknik sınırlamaları azaltmak Karşılıklı İşletilebilirlik seviyesini yükseltmek Emniyet için ortak bir yaklaşım geliştirmek 2
AB NİN DEMİRYOLLARI PAKETLERİ ZAMAN ÇİZELGESİ 2001 2004 2007 2008 2016 Demiryolu Altyapı Paketi Demiryolu Altyapısının kullanımının ücretlendirilmesi Demiryolu tren işletmelerinin lisanslanması İkinci Demiryolu Paketi Karşılıklı İşletilebilirlik ve Emniyet Direktifleri ERA nın kurulması Üçüncü Demiryolu Paketi 2007 den itibaren demiryolu yük taşımacılığının rekabete açılması 2010 dan itibaren uluslararası yolcu taşımacılık pazarının rekabete açılması Karşılıklı İşletilebilirlik Direktifi nin Bütün AB Ağına genişletilmesi Bakımdan sorumlu kurumların görevleri (ECM) ile ilgili olarak Emniyet Direktifi ni değiştiren 2008/110/AK sayılı Direktif Dördüncü demiryolu paketi Bütün ana demiryolu Direktiflerinin güncellenmesi 3
AB, demiryollarının serbestleştirilmesi ile birlikte demiryollarında emniyetin sağlanabilmesine yönelik ortak bir yaklaşım sergilenmesi için önemli bir yasal düzenleme getirmiştir. Bu yasal düzenleme 2004/49/EC sayılı Avrupa Komisyonu Direktifidir. Bu düzenleme ile, AB demiryolu altyapı ve tren işletmecilerine bünyelerinde bir «Emniyet Yönetim Sistemi» kurmayı şart koşmuştur. Kurulan EYS nin, bir «Ulusal Emniyet Makamı" tarafından belgelendirilmesi gerekir. Genel Müdürlüğümüz Avrupa Birliği emniyet direktifine uyumlu olarak, kendi ülkemiz şartlarına uygun olarak bir Demiryolu Emniyet Yönetmeliği hazırlamış olup, yönetmelik 19 Kasım 2015 de yayımlanmıştır. Yönetmeliğe www.ddgm.gov.tr adresinden erişilebilir.
AMAÇ Demiryolu Emniyet Yönetmeliği nin amacı; a) Demiryolu üzerindeki emniyetin yönetimi, düzenlenmesi ve denetlenmesi konularında ortak ilkelerin tanımlanması, b) Demiryolu altyapı işletmecilerine, demiryolu tren işletmecilerine ve şehir içi raylı toplu taşıma işletmecilerine emniyet sertifikası verilmesi ve/veya emniyet yetkilendirmesi verilmesi, c) Ortak emniyet hedefleri, ortak emniyet göstergeleri ve ortak emniyet yöntemlerinin geliştirilmesine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi, suretiyle Türkiye sınırları içindeki demiryolu taşımacılığında emniyetin geliştirilmesi, iyileştirilmesi, izlenebilmesi ve denetlenebilmesinin sağlanması ve sorumlulukların belirlenmesidir.
KAPSAM Yönetmelik kapsamında olanlar: Altyapı işletmecileri, Tren işletmecileri, Şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri. Yönetmelik kapsamında olmayanlar: Özel mülkiyete ait ve ulusal ağa bağlı olmayan altyapılar üzerinde yük taşıyanlar, Tarihi ve turistik amaçlı işletmecilik yapanlar.
EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİ Madde 5: (3) Tüm işletmeciler, demiryolu sisteminin emniyetli bir şekilde çalışması ve risklerin kabul edilebilir seviyede tutulmasından sorumlu olup ( ) emniyet yönetim sistemi kurmak zorundadır. Madde 6: (1) Tüm işletmeciler bu Yönetmelik hükümlerine göre emniyet yönetim sistemini kurarlar. Bu sistem Bakanlık veya Bakanlık tarafından ilgili mevzuatla yetkilendirilen kuruluşlar tarafından belgelendirilir.
EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİ Emniyet Yönetim Sistemi (EYS): "Emniyetli bir taşımacılık için, işletmeciler tarafından belli bir sistematiğe göre geliştirilen ve uygulanan kurallar, süreçler ve prosedürler bütünüdür." Emniyet Yönetim Sistemi: Bir "yönetim sistemidir". ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001 gibi diğer yönetim sistemleriyle benzeşen yönleri vardır. Sivil havacılık ve denizcilik gibi sektörlerde de kullanılıruygulanır.
EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİ Emniyet Bilgi İş Sağlığı ve Güvenliği Kalite Yönetim Sistemleri Değerler. Çevre 9
EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİ Yönetim Sistemlerinin Temel Prensipleri Liderlik Proses ve sistem odaklı yaklaşım Müşteri Odaklılık Personel Katılımı Sürekli İyileştirme Şeffaflık Sonuç odaklılık 10
EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİ Emniyet yönetim sisteminin temel unsurları: a) Emniyet Politikası b) Emniyet Hedefleri c) İşletmede Takip Edilen Standartlar ve Süreçler ç) Risk Yönetimi d) Personelin Eğitimi e) Bilgi iletişimi f) Dokümantasyon yönetimi g) Acil Durum Yönetimi h) Kaza-olay inceleme i) EYS nin iç denetimidir.
EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİ EYS Bileşenleri ISO 9001 ISO 14001 a) Emniyet Politikası b) Emniyet Hedefleri c) İşletmede Takip Edilen Standartlar ve Süreçler ç) Risk Yönetimi d) Personelin Eğitimi e) Bilgi iletişimi f) Dokümantasyon yönetimi g) Acil Durum Yönetimi ğ)kaza-olay inceleme h) İç denetim 12
EĞİTİM VE BELGELENDİRME Tüm işletmeciler, demiryolu hizmetlerinin emniyetli bir şekilde sunulmasını sağlamak ve emniyet kültürü oluşturmak amacıyla, işletme organizasyon şeması içinde yer alan tüm personele gerekli eğitimleri sağlamalıdırlar. Emniyet açısından kritik görevleri yapacak personelin mesleki yeterlilik şartları, bununla ilgili eğitimlerin verilmesi, eğitim merkezlerinin yetkilendirilmesi, sınav yapılması ve belgelendirilmesi ile ilgili usul ve esaslar ayrıca düzenlenmektedir. Bu kapsamda «Tren Makinist Yönetmeliği», «Demiryolu Emniyet Kritik Personel Yönetmeliği», «Demiryolu Eğitim ve Sınav Merkezi Yönetmeliği», mevzuat çalışmaları tamamlanmış olup, paydaş görüşlerine sunulmuştur.
EMNİYET BELGELERİ Demiryolu altyapı işletmecileri, demiryolu tren işletmecileri ve şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri ilgili şebeke üzerinde emniyetli bir şekilde faaliyet göstermeleri için kendi emniyet yönetim sistemlerini oluşturduklarını, ilgili emniyet standartları ve emniyet kuralları ile ilgili gereksinimleri karşıladığını göstermek için: Altyapı yöneticileri ve şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri Emniyet Yetkilendirmesi, Demiryolu tren işletmecileri, şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri ve kendi ihtiyaçları için aynı zamanda tren işletmeciliği de yapacak demiryolu altyapı işletmecileri ise Emniyet Sertifikası almak zorundadır.
EMNİYET BELGELERİ Emniyet belgeleri beş yıl için geçerli olacaktır. Emniyet yetkilendirmesi başvuru ücreti; demiryolu altyapı işletmecileri için 1.000.000.- TL, şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri için ise 100.000.- TL dir. Emniyet sertifikası başvuru ücreti; demiryolu tren işletmecileri için 500.000.-TL, şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri için ise 50.000.-TL dir. İşletmecilerin organizasyon yapısında ve/veya faaliyetlerinde büyük değişiklikler olması durumunda emniyet belgeleri güncellenmek zorundadır.
EMNİYET BELGELERİ Emniyet belgelerinin yenileme ücreti, başvuru ücretinin % 5 (yüzdebeşi) dir. Emniyet belgeleri ücretsiz olarak güncellenmektedir. İşletmecilerin takibi için, DDGM, emniyet belgesi sahibi işletmecileri emniyet yönünden iki yılda bir denetler.
EMNİYET BELGELERİ DDGM Emniyet Belgelerinin Verilmesi İzleme Uygunluk Değerlendirmesi ve İzleme için OEY EYS Geliştirme ve Uygulama Kılavuzları EYS Diğer Kılavuzlar ve Şebeke ile ilgili kurallar EYS nin kurulması Emniyet Performansının İzlenmesi İŞLETMECİLER Emniyet Yönetmeliği 17
RAPORLAR, EMNİYET GÖSTERGELERİ, YÖNTEM VE HEDEFLERİ Yıllık Emniyet Raporları: Her yıl tüm işletmeciler bir önceki takvim yılıyla ilgili olarak, kuruluşun kurumsal emniyet hedeflerine nasıl ulaşıldığını, işletmeyi ilgilendiren ortak emniyet göstergelerinin gelişimini, dâhili emniyet denetiminin sonuçlarını ve kendi işletmelerinde meydana gelen olayların verilerini, sebeplerini ve buna bağlı alınan tedbirleri emniyet planlarının sonuçlarını içeren yıllık emniyet raporunu 30 Haziran gününe kadar DDGM ye sunar. 18
RAPORLAR, EMNİYET GÖSTERGELERİ, YÖNTEM VE HEDEFLERİ Ortak Emniyet Yöntemleri Emniyet seviyesinin, emniyet hedeflerinin gerçekleştirilmesinin ve diğer emniyet gerekleri ile uyumun ne şekilde yapılacağı ortak emniyet yöntemleri ile belirlenir. Ortak emniyet yöntemleri tüm işletmecilerin aynı yöntemleri kullanması için belirlenmiş bir dizi kurallardır. Tüm işletmecilerce ve Bakanlık tarafından kullanılacak ortak emniyet yöntemleri ayrıca yayınlanacaktır.
RAPORLAR, EMNİYET GÖSTERGELERİ, YÖNTEM VE HEDEFLERİ ORTAK EMNİYET YÖNTEMLERİ Yöntem Uygunluk Değerlendirme Denetim Risk Değerlendirmesi İzleme Sorumlu Kuruluş Ulusal Emniyet Makamı Ulusal Emniyet Makamı Tüm İşletmeciler Tüm İşletmeciler Ne zaman/nerede Emniyet belgeleri başvuru sürecinde İşletmecilerin Denetiminde EYS içinde Yüklenici risklerinin izlenmesi/eys n in izlenmesi
RAPORLAR, EMNİYET GÖSTERGELERİ, YÖNTEM VE HEDEFLERİ Ortak Emniyet Göstergeleri Demiryolu operasyon süreçlerinin ortak emniyet hedefleriyle uyumlu olduğunu değerlendirmek ve demiryolu emniyet performansının izlenmesini kolaylaştırmak için ihtiyaç duyulan göstergeleri ifade etmektedir. DDGM tarafından internet sitesinde yayınlanır ve güncellenir.
DİĞER ÖNEMLİ HUSUSLAR TCDD ve TCDD Taşımacılık A.Ş. ile halen faaliyetlerini sürdürmekte olan şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri gerekli olan emniyet yetkilendirmesi ve emniyet sertifikalarını en geç 3 (üç) yıl içinde almak zorundadırlar. Bu süre zarfında TCDD ve TCDD Taşımacılık A.Ş. ve şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri işletmecilik faaliyetlerine devam eder. Bakanlık tarafından ihtiyaç duyulan düzenlemeler yapılıncaya kadar, TCDD, TCDD Taşımacılık A.Ş. ve şehir içi raylı toplu taşıma işletmecileri tarafından yürütülen ve bu Yönetmeliğe aykırı olmayan mevzuatın uygulanmasına devam edilir.
TEŞEKKÜRLER