ÖĞRENCİLERİNİN DEMOGRAFİK YAPISI (1 15) 26/11/14 Uzm. Psk. Dnş.Tarık SEKMENLİ Uzm. Psk. Dnş.Sevda SARIBEYOĞLU PEMPE Toplum bireylerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve toplumsal açık bir sistem olan eğitim kurumu, ülkenin eğitilmiş nitelikli insan gücünü hazırlayan bir araçtır; hem bireyin hem de toplumun refah ve mutluluğunun sağlanmasında önemli bir yere sahiptir. Son yıllarda ülkelerin kalkınmışlık düzeyleri ifade edilirken, kişi başına düşen milli gelir yanında, ülkelerin sahip olduğu insan gücü oranları da önemli bir gösterge olarak dikkate alınmaya başlanmıştır. Eğitimin kalkınmanın en etkili araçlarından biri olarak görülmesi nedeniyle, en değerli yatırımın insan kaynaklarına yapılan yatırım olduğu fikri de artık geniş ölçüde kabul görmektedir. Kurumlar girdi-çıktı ilişkisi nedeni ile çevreleriyle sürekli olarak etkileşim halindedirler. Kurum (okul) dışarıdan aldığı girdileri işleyip yeni bir şeyler üreterek dış çevreye vermektedir. Eğitim kurumlarının en önemli girdisi insan kaynağı (öğrenci) olarak görülmektedir. Öğrencinin okula katılmadan önceki birikimine ve okula katıldıktan sonra buradaki gelişimine okulun verimliliğini artıran bir faktör olarak bakılmaktadır. Yetişmiş nitelikli insan, okulun verimliliğini artıran en temel öğedir. Eğitimde ve öğretimde niteliğin yükseltilmesi, gelişen sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilecek bir sistemin kurulması ile gerçekleştirilebilir. Aynı zamanda ekonomik ve sosyal gelişme hedeflerine ulaşması, insan gücünün iyi yetiştirilmesi ve verimli kullanılması ile mümkündür. Ülkemizde Anadolu liselerinin kuruluş amacını oluşturan iki neden bulunmaktadır. Birincisi; ülkenin yabancı dil bilen insan gücünü yetiştirmek, ikincisi öğrencileri akademik anlamda yükseköğretime hazırlamaktır. Ülke için yükseköğretimin getirileri bulunmaktadır. Yükseköğretimin getirileri Tablo 1 de ifade edilmiştir. Burada belirtilen ekonomik, sosyal, toplumsal ve kişisel getiriler göz önüne alındığında, yüksek öğretime yatırım yapmanın gerekliliği ve bir ülke için önemi de kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.
EKONOMİK TOPLUMSAL *Vergi Gelirlerinde Artış *Üretkenlikte Artış *Tüketimde Artış *İşgücü Esnekliğinin Artışı *Devletten Beklenen Mali Desteğin Azalması KİŞİSEL *Yüksek Kazanç Düzeyi *İş Bulmada Kolaylık *Yatırımda Artış *Daha İyi Çalışma Koşulları *Kişisel /Mesleki Hareketlilik SOSYAL *Suş Oranlarında Azalma *Bağış ve Topluma Hizmette Artış *Vatandaşlık Bilincinin Gelişmesi *Sosyal Kenetlenme *Teknolojiye Uyum Sağlama ve Teknolojiyi Kullanma Becerisinin Gelişimi *Daha Sağlılklı ve Uzun Yaşam *Çocuklara Daha İyi Yaşam *Müşteri Olarak Daha İyi Karar Verme *Kişisel Statünün Yükselmesi *Daha Fazla Hobi, Boşzaman Etkinlikleri Tablo 1. Yüksek Öğretimin Getirileri Kaynak: www.yok.gov.tr/egitim/raporlar/mart. Okulun girdi olarak öğrencilerinin niteliklerini bilmesi var olan kaynakların daha etkili kullanımı açısından önemlidir. 4-5 Öğretim yılından itibaren okulumuza yeni gelen öğrencileri tanımak amacı ile Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisi tarafından Öğrenci Tanıma Formu ve Sosyo- Ekonomik Düzey Anketi uygulanmaktadır. 1 15 yılları arasında öğrenim görmekte olan öğrencilerin bulguları aşağıda sunulmuştur. Elde edilen veriler öğrencilerin Mesleki Kişisel ve Eğitsel Rehberlik ihtiyaçları doğrultusunda kullanılmaktadır.
1 15 CİNSİYETE GÖRE ÖĞRENCİ DAĞILIMI 18 1 1 1 1 8 KIZ ERKEK TOPLAM 1-11 12.Sınıf 98 53 151 11-12 11.Sınıf 77 42 119 12-13 1.Sınıf 78 68 146 13-14 9.Sınıf 94 55 149 14-15 Haz.Sınıf 1 71 171 Öğrenci mevcudunun %,73 kız, % 39,27 ni erkek öğrenciler oluşturmaktadır. 1 15 AİLELERİN GELİR PROFİLİ 1 1 8 8-1TL 1-TL -3TL 3-48TL 48TL ve Üstü 1-11 12.Sınıf 1 6 39 85 11-12 11.Sınıf 3 5 18 18 75 12-13 1.Sınıf 3 13 15 32 83 13-14 9.Sınıf 5 3 21 24 96 14-15 Haz.Sınıf 5 7 23 29 17 Öğrencilerin %93 ü orta ve yüksek sosyo-ekonomik düzeye (SED) sahip olduğu, %7 nin ise alt sosyo-ekonomik düzeye (SED) sahip olduğu görülmektedir. Okul yönetimi, Okul-Aile Birliği ve Mezunlar Derneği tarafından Alt (SED) sahip olan öğrenciler burslarla desteklenmektedir.
1 15 BABALARIN EĞİTİM DURUMU 9 8 7 5 3 1 Hiçbir Okul Mezunu Değil İlkokul Mezunu Ortaokul Mezunu Lise Mezunu Yüksekokul Mezunu İleri Eğim Görmüş (Master,Dr. Vb) 1-11 12.Sınıf 18 15 48 65 5 11-12 11.Sınıf 13 14 34 45 13 12-13 1.Sınıf 16 16 41 66 7 13-14 9.Sınıf 18 16 32 76 7 14-15 Haz.Sınıf 2 14 14 43 84 14 Öğrencilerin babalarının eğitim durumuna bakıldığında; lisansüstü öğrenim görenlerin %6,25, lisans eğitimi görenlerin %45,65 i, lise eğitim alanların %26,9 ı, ortaokul mezunlarının %1,19 u, ilkokul mezunlarının %1,73 ü ve okur-yazar olamayanların ise,14 ü oluşturduğu görülmektedir.
1 15 BABALARIN MESLEK DURUMU 7 5 3 1 İşçi (toprak,sanayi) Çiftçi (kendi toprağında) Memur Esnaf / Tüccar Serbest Meslek (Dr.Avukat, Müh. vb) 1-11 12.Sınıf 16 2 44 39 5 11-12 11.Sınıf 16 1 21 36 45 12-13 1.Sınıf 19 2 35 47 43 13-14 9.Sınıf 22 29 37 61 14-15 Haz.Sınıf 31 2 35 37 66 Öğrencilerin babalarının sahip oldukları meslek durumuna bakıldığında; serbest meslek olanların %36,1 i, esnaf / tüccar olanların %26,63 ü, memur olanların %22,28 i, kendi toprağında çiftçi olanların %,95 i, toprak / sanayide işçi olanların ise %14,13 ü oluşturduğu görülmektedir.
1 15 ANNELERİN EĞİTİM DURUMU 8 7 5 3 1 Hiçbir Okul Mezunu Değil İlkokul Mezunu Ortaokul Mezunu Lise Mezunu Yüksekokul Mezunu İleri Eğim Görmüş (Master,Dr. Vb) 1-11 12.Sınıf 27 16 51 5 7 11-12 11.Sınıf 2 24 8 42 38 5 12-13 1.Sınıf 22 18 44 58 4 13-14 9.Sınıf 2 19 11 47 67 3 14-15 Haz.Sınıf 1 17 16 54 71 12 Öğrencilerin annelerin eğitim durumuna bakıldığında; lisansüstü öğrenim görenlerin %4,21, lisans eğitimi görenlerin %38,59 u, lise eğitim alanların %32,34 ü, ortaokul mezunlarının %9,38 i, ilkokul mezunlarının %14,81 i ve okur-yazar olamayanların ise,68 i oluşturduğu görülmektedir.
1 15 ANNELERİN MESLEK DURUMU 1 9 8 7 5 3 1 Ev Hanımı İşçi (toprak,sanayi) Memur Esnaf / Tüccar Serbest Meslek (Dr.Avukat, Müh. vb) 1-11 12.Sınıf 88 11 33 5 14 11-12 11.Sınıf 73 2 25 5 14 12-13 1.Sınıf 86 3 34 5 18 13-14 9.Sınıf 79 6 39 4 21 14-15 Haz.Sınıf 85 11 43 7 25 Öğrencilerin annelerin sahip oldukları meslek durumuna bakıldığında; serbest meslek olanların %12,5 i, esnaf / tüccar olanların %3,53 ü, memur olanların %23,64 ü, toprak / sanayide İşçi olanların %4,48 i ve ev hanımı alanların ise %55,84 ü oluşturduğu görülmektedir.
1 15 BABALARIN YAŞ DURUMU 8 7 5 3 1 35 - YAŞ 41-45 YAŞ 46-5 YAŞ 51 + YAŞ 1-11 12.Sınıf 18 62 51 11-12 11.Sınıf 24 48 36 11 12-13 1.Sınıf 19 75 37 15 13-14 9.Sınıf 18 62 51 18 14-15 Haz.Sınıf 26 76 29 Öğrencilerin babalarının bulundukları yaş aralığına bakıldığında; 51 yaş üstü olanların %12,64 ü, 46-5 yaş arasında olanların %29,21 i, 41-45 yaş arasında %43,89 u, 35- yaşa arasında ise %14,27 i oluşturduğu görülmektedir.
1 15 ANNELERİN YAŞ DURUMU 8 7 5 3 1 35 - YAŞ 41-45 YAŞ 46-5 YAŞ 51 + YAŞ 1-11 12.Sınıf 62 56 29 4 11-12 11.Sınıf 62 39 15 3 12-13 1.Sınıf 64 58 21 3 13-14 9.Sınıf 51 7 21 7 14-15 Haz.Sınıf 68 7 26 7 Öğrencilerin annelerinin bulundukları yaş aralığına bakıldığında; 51 yaş üstü olanların %3,26 ı, 46-5 yaş arasında olanların %15,22 i, 41-45 yaş arasında %39,81 i, 35- yaşa arasında olanların ise %41,71 i oluşturduğu görülmektedir.
1 15 AİLEDE BULUNAN KARDEŞ SAYISINA GÖRE DAĞILIM 1 1 8 TEK ÇOCUK 2 KARDEŞ 3 KARDEŞ 4 KARDEŞ 5 KARDEŞ 6 KARDEŞ 1-11 12.Sınıf 39 89 18 4 1 11-12 11.Sınıf 19 75 21 2 1 1 12-13 1.Sınıf 28 73 34 9 2 13-14 9.Sınıf 3 84 24 8 3 14-15 Haz.Sınıf 22 18 36 4 1 Ailelerin sahip oldukları çocuk sayısına bakıldığında; tek çocuk sahibi olanların %18,75 i, 2 çocuk sahibi olanların %58,29 u, 3 çocuk sahibi olanların %18,7 i, 4 çocuk sahibi olanların %3,67 i, 5 çocuk sahibi olanların %,95 i ve 6 çocuk sahibi olanların %,27 i oluşturduğu görülmektedir.
1 15 EVDE BULUNAN BİREY SAYISINA GÖRE DAĞILIM 1 1 1 8 8 ve Yukarı 6-7 Kişi 4-5 Kişi 3 Kişi 2 Kişi 1-11 12.Sınıf 5 13 3 11-12 11.Sınıf 3 3 93 18 2 12-13 1.Sınıf 11 15 28 2 13-14 9.Sınıf 12 17 28 2 14-15 Haz.Sınıf 8 133 28 2 Öğrencilerin ikamet ettikleri evlerde yaşayanların sayısına göre dağılımlarına bakıldığında; 8 ve daha yukarısında bireyin kaldığı evlerin %,41 i, 6-7 kişinin yaşadığı evlerin %5,3 u, 4-5 kişinin yaşadığı evlerin %73,51 i, 3 kişinin yaşadığı evlerin %19,29 u ve 2 kişinin yaşadığı evlerin ise %1,49 u oluşturduğu görülmektedir.
1 15 OTURULAN EVİN MÜLKİYETİNE GÖRE DAĞILIM 1 1 1 8 Kira Akrabamıza Ait (Kira Ödenmiyor) Kendimize Ait 1-11 12.Sınıf 25 1 6 11-12 11.Sınıf 19 94 6 12-13 1.Sınıf 27 115 4 13-14 9.Sınıf 34 3 16 6 14-15 Haz.Sınıf 33 8 126 4 Lojman Öğrencilerin ikamet ettikleri evin mülkiyetine göre dağılımlarına bakıldığında; kirada oturanların %18,75 i, akrabamıza ait herhangi bir kira ödenmiyor diyenlerin %1,49 u, kendilerine ait olduğunu beyan edenlerin %76,22 i ve lojmanda kaldıklarını beyan edenlerin %3,53 ü oluşturduğu görülmektedir.
1 15 OTURULAN EVİN ODA SAYISINA GÖRE DAĞILIM 1 9 8 7 5 3 1 Tek Oda Tek Oda ve Salon İki Oda ve Salon Üç Oda ve Salon Dört veya Daha Fazla Oda ve Salon 1-11 12.Sınıf 3 45 81 22 11-12 11.Sınıf 27 83 9 12-13 1.Sınıf 44 81 21 13-14 9.Sınıf 2 35 88 24 14-15 Haz.Sınıf 5 56 88 22 Öğrencilerin ikamet ettikleri evin oda sayısına göre dağılımlarına bakıldığında; tek oda ve salonda oturanların %1,36 ı, İki oda ve salonda oturanların %28,13 ü, üç oda ve salonda oturanların %57, i ve dört veya daha fazla oda - salonda oturanların %13,32 i oluşturduğu görülmektedir.
1 15 OTURULAN EVİN ISINMA DUMUNA GÖRE DAĞILIM 18 1 1 1 1 8 Soba Doğalgaz 1-11 12.Sınıf 17 134 11-12 11.Sınıf 9 11 12-13 1.Sınıf 6 1 13-14 9.Sınıf 2 147 14-15 Haz.Sınıf 8 163 Öğrencilerin ikamet ettikleri evin ısınma durumuna göre dağılımlarına bakıldığında; doğalgaz ile ısınanların %94,29 u ve soba ile ısınanların %5,71 i oluşturduğu görülmektedir.
1 15 ÖĞRENCİNİN ANNE BABASININ BERABER / BOŞANMIŞ OLMA DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI 18 1 1 1 1 8 Beraber Boşanmış / Ayrı 1-11 12.Sınıf 141 1 11-12 11.Sınıf 113 6 12-13 1.Sınıf 132 14 13-14 9.Sınıf 142 7 14-15 Haz.Sınıf 154 17 Öğrencilerin ailelerinin bütünlüğüne göre dağılımlarına bakıldığında; ebeveynleri beraber olanların %92,66 ı ve ebeveynleri ayrı ya da boşanmış olanların ise %7,34 u oluşturduğu görülmektedir.
1 15 EBEVEYNLERİ SAĞ VE VEFAT EDENLERE GÖRE ÖĞRENCİLERİN DAĞILIMI 18 1 1 1 1 8 Anne Sağ Baba Sağ Anne Vefat Baba Vefat 1-11 12.Sınıf 15 148 1 3 11-12 11.Sınıf 119 119 12-13 1.Sınıf 145 142 1 4 13-14 9.Sınıf 149 147 2 14-15 Haz.Sınıf 169 167 2 4 Öğrencilerin ebeveynlerinin sağ ve vefat edenlere göre dağılımlarına bakıldığında; annelerin %,54 ü babaların da %1,77 nin vefat ettiği görülmektedir.
1 15 ÖĞRENCİLERİN KALDIKLARI YERİN ÖZELLİKLERİNE GÖRE DAĞILIMI 1 1 1 1 8 AİLE YANI (GÜNDÜZLÜ) PANSİYON ÖZEL YURT AKRABA 1-11 12.Sınıf 116 28 5 2 11-12 11.Sınıf 96 13 8 2 12-13 1.Sınıf 122 17 7 1 13-14 9.Sınıf 125 21 4 1 14-15 Haz.Sınıf 134 33 1 3 Öğrencilerin yatılılık durumuna bakıldığında; gündüzlülerin % 8 57 i, okul pansiyonunda kalanların %15,22 i, özel yurtlarda kalanların %3, ı ve akrabasının yanında kalanların %1,22 i oluşturduğu görülmektedir. Öğrenci mevcudunun %19,84 (146kişi) nün yatılı olarak öğrenim gördüğü anlaşılmaktadır.
1 15 ÖĞRENCİLERİN BURS DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI 1 1 1 8 BURS ALAN BURS ALMAYAN 1-11 12.Sınıf 47 13 11-12 11.Sınıf 39 8 12-13 1.Sınıf 44 13 13-14 9.Sınıf 32 119 14-15 Haz.Sınıf 43 128 Öğrencilerin bursluluk durumuna (PYBS, Dernek-Vakıf-Okul Aile Birliği vs ) bakıldığında; burs alanların %27,85 i ve burs almayanların ise %72,42 i oluşturduğu görülmektedir
1 15 ÖĞRENCİLERİN BENİMSEMİŞ OLDUKLARI DEĞERLERE GÖRE DAĞILIMI (16 Değer İfadesinden Oluşmuştur.) 7 5 3 1 SAĞL IK AİLE ÖZG ÜRLÜ K İÇ HUZ UR SEVG İ MESL AHLA EKTE K BAŞA RI SAYG INLIK KEND İNE SAYG I ARKA ADAL DAŞL BİLGİ ET IK EKO NOM EŞİTL DİĞE İK İK R GÜV ENCE 1-11 12.Sınıf 54 49 7 4 8 2 7 5 4 1 11-12 11.Sınıf 39 38 9 2 5 5 1 3 17 12-13 1.Sınıf 52 33 15 2 1 1 3 3 5 6 17 13-14 9.Sınıf 64 35 18 9 8 2 1 1 2 5 4 1 1 14-15 Haz.Sınıf 66 32 11 4 9 11 2 3 2 2 8 8 5 3 3 Öğrencilerin benimsemiş oldukları Değer lere göre dağılımlarına bakıldığında; %37,36 nın sağlığı,%25,41 nin aileyi %8,15 nin özgürlüğü, %5,43 nün sevgiyi, %2,85 iç huzur ve ahlakı önemsediği görülmektedir.
1 15 ORTAOKULLARDA ÖĞRENCİLERİN YARALANMIŞ OLDUKLARI REHBERLİK PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMET TÜRLERİNE DAĞILIMI 1 9 8 7 5 3 1 EĞİTSEL REHBERLİK MESLEKİ REHBERLİK KİŞİSEL REHBERLİK 1-11 12.Sınıf 72 67 51 11-12 11.Sınıf 65 57 5 12-13 1.Sınıf 77 68 52 13-14 9.Sınıf 87 67 59 14-15 Haz.Sınıf 79 71 55 Öğrencilerin ortaokullarda almış oldukları Rehberlik-Psikolojik Danışma Hizmet türüne göre dağılımlarına bakıldığında; %36,28 nin Kişisel Rehberlik hizmeti, %44,84 nün Mesleki Rehberlik hizmeti ve %51,63 nün ise Eğitsel Rehberlik hizmeti aldığı görülmektedir. Kaynak: HOŞGÖRÜR-GEZGİN,Vural ve Gamze Ekonomik ve Sosyal Kalkınmada Eğitim Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt:II Sayı:II http://efdergi.yyu.edu.tr TÜRMEN-ERGÜN, Bekir ve Muammer Türkiye de Eğitim Planlaması ve Sorunları http://w3.gazi.edu.tr/mergun/egtpln.htm 15-19 Vefa Lisesi Stratejik Planı s.-79 Haziran -15