FREZEDE BÖLME İŞLEMLERİ MODÜLÜ TEMRİN İŞLEMLERİ
... MES.VE TEKN. AND. LİSESİ MAKİNE TEKLOJİSİ ALANI SAYFA 58 FREZE TEZGAHINDA EMNİYETLİ ÇALIŞMA KURALLARI BİLG İ SAYFASI 1 -Tezgâhı kullanmadan önce kumanda sisteminin nasıl işlediğini öğreniniz. 2- İş parçasını tabla veya mengeneye emniyetli olarak tespit ediniz. Aksi halde işin bozulmasına, çakının kırılmasına sebep olursunuz. 3- Tezgâhın malafa ve diğer yardımcı aygıtlarını söküp takarken temizleyip yağlamayı ihmal etmeyiniz. 4- İşe başlamadan önce tezgâhın birbiri üzerinde hareket eden kısımlarını, hareket halinde iken mutlaka yağlayınız. 5- Çalışır halde iken tezgâhın hızını değiştirmeyiniz. 6- Tezgâhın otomatik ilerleme kollarını, otomatiğe takarken hareket kollarını el ile boşa alınız. Aksi halde, bilhassa yüksek devirli ilerlemelerde manivela boyu uzun olan kollar bir yerinize çarpar ve yaralanmanıza neden olabilir. 7- Destek kollarını yerlerine ayarlarken parmaklarınızı malafa yataklarından uzak tutunuz. 8- İşe başlarken, ayarlarken çakının işten uzak olmasına dikkat ediniz. 9- Tezgâh ana motoru çalışırken malafa somununu asla gevşetip sıkmayınız. Bu işi motor durdurulduktan sonra yapınız. 10- Malafa somunu sıkıştırılıp gevşetilirken destek kolları her zaman takılı olmalıdır. 11- Malafa somunlarının sol vida olduğunu unutmayınız. Buna göre çakının dönüş yönünde daima sağa doğru olacağını biliniz. 12- El ve kolunuzu dönen çakılardan uzakta tutunuz. Dönen malafanın üstünden uzanarak ayar yapmaya veya ölçü almaya kalkmayın. 13- Çakı, kesme yaparken talaşları elinizle veya üstübü ile temizlemeye kalkışmayınız. Bu işi uygun fırça kullanarak yapınız. 14- Koruma kafes kapaklarını tezgâhtan çıkarmayınız 15- Freze çakısı dönerken tezgâhtan uzağa ayrılmayınız. Ayrılacaksanız ana motoru mutlaka durdurunuz. 16-Freze çakısını işten uzaklaştırırken gözünüzü çakıdan ayırmayınız. 17- Parmak ve alın freze çakılarını çıkarırken dişlerin keskin kenarları üzerine bir bez sararak çekiniz. Bu hareket elinizin kesilmesini önler. 18- Asla diğer kimselerin sizin için tezgâhı durdurup çalıştırmasına fırsat vermeyiniz. Bu işi kendiniz yapınız. 19-Ağır tezgâh araçlarını yalnız başınıza kaldırmağa kalkışmayınız. Aynı tedbiri ağır iş parçaları içinde uygulayınız. Gerektiğinde arkadaşlarınızdan yardım isteyiniz. -Üzerinize uygun iş elbisesi giyiniz. Bol elbiseler, sarkan kravatlar veya uzun kollar dönen kısımlara kolayca takılacağından istenmeyen kazalara sebep olabilir. 21-Tezgâhta işiniz bittiği zaman bütün otomatik ilerleme kollarını boşa alınız. 22-Daima işinizi düşününüz. 23-Tezgâh üstüne abanmayınız. Her iki ayağınız yere sağlam basmalıdır. 24-İşlemlerde ve bağlamalarda doğru ve emniyetli metottan emin değilseniz öğretmeninize sorunuz. 25-Tezgâh çalışırken çıkardığı seslere kulak veriniz. Tezgâhın anormal çalışmasını zamanında tespit ederseniz arızaları ve kazaları önlersiniz. 26-Herhangi bir arızayı anında öğretmeninize bildiriniz. 27-Hiçbir elektrik arızasını kendiniz onarmaya çalışmayınız. 28-Tezgâhınız ile ilgili bütün takımları her zaman dolabında tutunuz. Bu dolabın temiz ve düzgün yerleştirilmiş olmasına dikkat ediniz. 29-Bir araç veya aygıtı her zaman aynı yerine koyun, gelişigüzel yerlere bırakmayınız. 30-Herhangi bir işi yapmak için standart veya özel takımları kesinlikle bozmayınız. Gerekirse yeniden takım yapınız. 31-Takımhaneden alınan takımları işi bitince hemen teslim ediniz. 32-Tezgâhınızı ve çevresini temiz tutunuz.
... MES.VE TEKN. AND. LİSESİ MAKİNE TEKLOJİSİ ALANI SAYFA 59 DÜZLEM YÜZEY FREZELEME BİLGİ SAYFASI 1- Paralel ağızlı tezgâh mengenesini, tezgâh tablasına bağlayıp komparatörle paralellik ayarını yapınız. 2- Takma uçlu freze çakısını tezgâha bağlayınız. 3- Uygun devir sayısını belirleyiniz. 4- İş parçasının işlenecek yüzey üste gelecek şekilde bağlayarak çekiçle üzerine vurarak oturtunuz 5-Frezelenen işlenen yüzeyi sabit çeneye dayayarak diğer işlenecek yüzeyi frezeleyiniz. 6-işlenecek yüzeyleri frezelendikten sonra gönye ile dikliğini kontrol ediniz. 7-Çapaklarını temizleyip işi teslim ediniz.
r m Makine teknolojisi temel imalat işlemleri frezeleme temrinleri SAYFA 60... MES.VE TEKN. AND. LİSESİ MAKİNE TEKLOJİSİ ALANI RESİM 22 TEMRİN ADI TESVİYECİ ÇEKİCİ l 45 f r c a e n g m AĞIRLIK 50 gr. 75 gr. 150 gr. 0 gr. (250) gr. 300 gr. 400 gr. 500 gr. 600 gr. 800 gr. l e f g c a r Delik 11 0,7 1,5 34 40 1 12,5 7,1 0 gr. 135 36 1,3 6 59 75 3,5 30 17 1250 gr. 1500 gr. Çekiç ölçüleri 82 15 0,7 2 36 44 1,25 15 9 88 17 0,8 2,5 40 48 1,5 18 10 95 19 0,9 3 43 51 1,75 18 10 21 0,9 3 44 54 1,75 11,2 105 23 0,9 3,5 48 58 2 11,2 112 25 1 4 52 62 2,5 25 14 118 27 1,2 4,5 52,5 65 2,5 25 14 122 29 1,2 4,5 54,5 67 3 26,5 15 130 33 1,3 5 59,5 72 3 28 16 140 39 1,4 7 62 78 3,5 31,5 18 145 42 1,4 7 65 81 4 31,5 18 Çekiç Sapı m n Boy Gen 260 14 (75) gr. 78 13 0,7 1,5 36 42 1 12,5 7,1 260 14 280 16,5 280 18,5 280 18,5 300,5 3,5 3 25,5 350 25,5 360 27 360 28,5 400 30,5 410 32 4 32 KULLANILACAK TAKIMLAR 1- Lama eğe 2- kumpas 3- Gönye 4-5mm ve 13,5mm matkap 5- Yuvarlak eğe İŞLEM BASAMAKLARI 1- Verilen parçayı çekiçin dış oşçülerine göre gönyesinde ve öşçüsünde eğeleyiniz. 2- Verilen resme göre markalayınız. 3- Oval deliğe göre markalayınız. 4- Oval deliğe göre 5mm matkapla 3 delik deliniz. 5- Orta deliği 13,5mm matkapla büyütünüz. 6- Deliğin dış ölçüsüne göre yuvarlak eğe ile eğeleyiniz. 7- Çekicin diğer ölçülerine göre işleyiniz. 8- İş parçasının çapaklarını alıp temizleyip partatarak teslim ediniz. VERİLEN SÜRE HARCANAN SÜRE 7 l a c 7 7 7 7 7 7 7 7 7 10 g e f 45 n TEKLOJİK BİLĞİ KULLANILABİLİRLİK 10 10
SAYFA 61... MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ MAKİNE TEKLOJİ ALANI RESİM 23 TEMRİN ADI BASİT BÖLME (ALTIGEN) R18 25 AA 25 AA 17 5 İŞLEM BASAMAKLARI 1- Bölme işlemi için parçayı divizöre bağlayınız. 2- Divizörün sonsuz vidasını boşa alıp bölme diski kullanınız. 3-Bölme diski zk = 24 z=6 bölme yapılacagından nk = zk z 24 = 6 =4 4- Delik aralığı işi çevirerek frezeleme yapınız. 5- İş parçasının çapaklarını alarak temizleyin teslim ediniz. " VERİLEN SÜRE HARCANAN SÜRE 25mm 5mm 24 İŞ ALIŞKANLIKLARI
R3 Makine teknolojisi temel imalat işlemleri frezeleme temrinleri SAYFA 62... MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ MAKİNE TEKLOJİ ALANI RESİM 24 TEMRİN ADI MORS KAMASI 26 R2,5 Tolerans : ± 0.1 mm R9 126 Ø 4 5 0,5 90 İŞLEM BASAMAKLARI 1- İş parçasını 5x135mm ölçülerinde eğeleyiniz. 2- Resmi markalayınız. 3-4mm matkap ile deliniz. 4- Ön görünüşü eğe ile eğleyiniz. 5- Parçanın çevresini R2,5 ölçüsünde kavis veriniz. 6- İş parçasının çapaklarını alarak temizleyip teslim ediniz. KULLANILACAK TAKIMLAR 1- Lama eğe 2- Kumpas 3- Gönye 4-4mm matkap 5- Havşa matkabı VERİLEN SÜRE HARCANAN SÜRE 10 126mm 10 15 15 10 10 10 10 10 10 26mm R2,5 90 0,5mm R3 4 R9 İŞ ALIŞKANLIKLARI
B C F Makine teknolojisi temel imalat işlemleri frezeleme temrinleri SAYFA 63... MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ MAKİNE TEKLOJİ ALANI RESİM 25 TEMRİN ADI R DÜZ KESKİ B C E İŞLEM SIRASI 1- İş parçasını temel boyutlarına göre dikdörtgen prizma biçiminde ve gönyesinde eğeleyiniz. 2- Keskinin sap kısmını oluşturunuz. 3-Keskinin kavisli yüzeylerini tamamlayınız. 4- Keskiyi markalayınız ve ölçülerine eğeleyiniz. 5- İş parçasının Çapaklarını alarak temizleyip teslim ediniz. R1 L1 60 L2 Sertleştirilmiş A Ra3,2 F Ra6,3 Nu A B C D E F L L1 L2 R R1 1 18 14 12 8 7 2 140 40 52 6 9 2 21 17 15 9 8 2,5160 46 60 7 10 3 24 19 17 11 10 3 180 54 70 8 11 4 27 22 19 12 11 3,5210 60 77 10 12 5 30 24 21 14 12 4 230 70 85 12 13 VERİLEN SÜRE HARCANAN SÜRE 7 7 8 7 8 8 8 8 8 7 8 8 8 L L1 A E R R1 D 60 İ Ş ALIŞKANLIKLARI