T.C. AĞAÇÖREN KAYMAKAMLIĞI Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİ PROJESİ AĞAÇÖREN-2012
ĠÇĠNDEKĠLER Konu : Sayfa No: 1. İçerik:. 1 2. Projenin Özeti:. 2 3. Projenin Adı:.. 3 4. Projenin Uygulama alanı ve süresi... 3 5. Amacı: 3 6. Gerekçesi:.3 7. Faaliyetleri:...5 8. Beklenen Sonuçlar:....6 9. Bütçesi:..7 10. Sonuç :......8 1
PROJENĠN ÖZETĠ 1 PROJENİN KONUSU :Ceviz Yetiştiriciliği Projesi 2 PROJENİN AMACI :Kapama Ceviz Bahçelerini Yaygınlaştırma ve Geliştirme 3 PROJENİN UYGULAMA YERİ :Ağaçören İlçe Merkezi ve Bağlı Köyler 4 PROJENİN SÜRESİ :7 Yıl 5 PROJE İÇİN TEKNİK DESTEK :Ağaçören İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 6 PROJEDEN FAYDALANACAK ÇİFTÇİ SAYISI :20-30 çiftçi 7 TOPLAM PROJE ALANI :100 Dekar 8 PROJENİN TOPLAM MALİYETİ :85.048,00 TL 9 ÇİFTÇİ KATKISI :21.748,00 TL 10 PROJE İÇİN İHTİYAÇ DUYULAN KAYNAK TUTARI :63.300,00 TL 2
1.Projenin Adı: CEVĠZ YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ PROJESĠ KURUM Ağaçören Kaymakamlığı & İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü TEL. / FAKS 0382 3312149 0382 3312491 E-MAİL aksaray.agacoren@taimnet.gov.tr TARİH 2012 2. Projenin Uygulama Alanı ve Süresi Aksaray ili, Ağaçören ilçe merkezi ve bağlı köyler (7 Yıl) 3. Amaç: 1. Birim alandaki verim artırılarak çiftçinin gelir düzeyini yükseltmek, 2. Çiftçileri meyve yetiştiriciliği için teşvik etmek, 3. Çiftçilere alternatif geçim kaynağı sağlamak, 4. Bölgede ürün desenini çeşitlendirmek, 5. Tarım alanlarından maksimum düzeyde fayda sağlamak, 6. Bölgede kapama bahçeler planlayarak meyve yetiştiriciliğinin gelişmesini sağlamak, 7. Aile ve ülke ekonomisine katkı sağlamak, 8. Köyden kente nüfus hareketinin bir nebze de olsa azalmasına katkıda bulunmak, 9. Bilinçli üretimler ile yeni iş sahaları oluşturmak, 10. İşsizliği azaltmak. 4. Gerekçe: Aksaray İli içerisinde ceviz yetiştiriciliği için ekolojik şartları en uygun olan yöre Ağaçören ilçesidir. İlçe mikro klima iklim yapısına sahiptir. Ceviz için en uygun rakım 800-1200 m dir. İlçenin rakımı ortalama 1100 m olup ceviz yetiştiriciliği için oldukça uygundur. Yapılan araştırmalara göre cevizin ihtiyaç duyduğu soğuklanma süresi çeşitlere göre 800-2000 saat arasında değişmektedir. Ağaçören ilçesi cevizin ihtiyaç duyduğu soğuklanma ihtiyacını karşılamaktadır. Yıllık yağış miktarı 343,4 mm. dir. Yetiştirilecek ceviz çeşidine göre cevizin su ihtiyacı 1300-1500 mm arasında değişmektedir. Gerekli olan su ihtiyacı kurulacak olan damlama sulama sistemiyle Haziran ayından Eylül ayına kadar en az 6 defa su verilerek karşılanacaktır. Yıllık en düşük sıcaklık -29,0 ºC, en yüksek sıcaklık 40,0 ºC, ortalama sıcaklık 11,9 ºC, ortalama yüksek sıcaklık 18,3 ºC dir. 3
Ortalama Sıcaklık o C En DüĢük Sıcaklık o C En Yüksek Sıcaklık o C Ortalama Yüksek Sıcaklık o C YağıĢ Miktarı (mm) Ortalama Nisbi Nem (%) Vejetasyonun BĢlgıç ve BitiĢ T. Erken ve Geç Don Tarihleri AYLAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık 0,5 1,7 6,1 11,5 16,1 20,2 23,6 23,0 18,4 12,8 6,7 2,3 11,9-19,3-29,0-19,0-7,5-0,2 2,9 6,8 5,9 1,6-5,2-14,0-20,3-29,0 17,4 21,6 26,8 30,5 33,8 35,8 40,0 38,4 36,5 32,8 25,8 21,1 40,0 5,3 7,0 12,1 17,8 22,5 26,8 30,5 30,3 26,6 20,5 13,2 7,1 18,3 37,4 31,1 36,3 *52,5 48,3 22,7 7,0 3,7 7,5 *26,8 33,0 41,6 343,4 70 66 61 * 58 55 50 46 46 50 *58 65 70 57 0,5 1,0 6,9 *19,4 29,4 30,0 30,7 31,0 29,9 *23,9 8,2 1,3 212,2 - - - - * - - - - * - - Aksaray Meteoroloji İstasyonu 1975-2005 yılları arasındaki aylık ortalama yağış miktarı, Aylık Ortalama Nisbi Nem ve Aylık Ortalama Sıcaklığın 10 o C nin üzerinde olduğu günler dikkate alındığında Proje Sahasında vejetasyon dönemi 1 Nisan-30 Ekim tarihleri arasındadır. En erken don Ekim, en geç don ise Mayıs aylarında görülmektedir. Bu bilgiler dikkate alındığında Ağaçören ilçesinde ilkbahar geç donları ve sonbahar erken donlarından kaynaklanan zararların önlenmesi için Şebin ve Bilecik ceviz çeşitlerinin dikilmesi önerilmektedir. Ağaçören ilçesi toprağı genel olarak su tutma kapasitesi düşük, gevşek, süzek, taban suyu problemi olmayan hafif alkali yapıya sahiptir. Ceviz yetiştiriciliği için yer seçimini kısıtlayan en önemli faktör taban suyunun yüksekliğidir. Ağaçören ilçesinde görülen en önemli ceviz hastalığı Antraknoz ve Ceviz Yanığıdır. En önemli ceviz zararlısı ise ceviz iç kurdudur. Şebin ve Bilecik çeşitlerinin Antraknoz ve ceviz yanığına karşı dayanıklı oldukları tespit edilmiştir. Ceviz çeşitlerinden Bilecik çeşidinin Şebin çeşidine göre ceviz iç kurdu zararlısına daha dayanıklı olduğu tespit edilmiştir. Yukarıdaki bilgiler ışığında Aksaray ili Ağaçören ilçesinin ceviz yetiştiriciliğine iklim, ekolojik şartlar ve teknik yönden uygun olduğu tespit edilmiştir. 4
5. Proje Faaliyetleri: 1. Çiftçi başvurularının alınması, 2. Projeye katılacak çiftçilerin Çiftçi Kayıt Sistemi ne (ÇKS) kaydedilmesi, 3. Yer seçimi ve uygunluk kontrolünün yapılması, 4. Kafes tel ve beton direk sisteminin kurulması, 5. Arazi hazırlığı: (Toprak işleme zamanı toprağın tavda olduğu zaman olup Mart-Nisan- Mayıs aylarında yapılabilecektir. Toprağın kuru olduğu dönemlerde ve toprağın yaş ya da donlu olduğu Aralık, Ocak, Şubat aylarında toprak işleme yapılması uygun değildir. Toprağın tavda olduğu aylarda toprak işleme tekniğine uygun ve ekonomik olacaktır.) 6. Toprak analizinin yapılması, 7. Çiftçilere ceviz yetiştiriciliği konusunda eğitim çalışmalarının yapılması, 8. İşçi ve burgu makinesinin tedarik edilmesi, 9. Dikim yerlerinin belirlenmesi, 10. Dikim çukurlarının açılması: (Dikim metodu adi çukur dikimi şeklinde olacaktır. Fidanlar dikilmeden önce 8m x 8m aralıklar ile dikim çukurları belirlenecektir. Dikim çukurları; 100 cm. uzunluğunda, 60-80 cm. genişlik ve derinlikte açılacaktır. Böylece çukurların içi güneş ve yağmurların etkisiyle tavlanmış, kabarmış ve havalanmış olur. Çukurdan çıkan alt ve üst toprak çukurun başında ayrı ayrı yerlere yığılacaktır.) 11. Ceviz fidanlarının dikilmesi: (Ağaçlandırma sahasında dikimi takip eden bir vejetasyon dönemi geçtikten sonra tesiste kullanılan dikim tekniği ile tamamlama dikimleri yapılacaktır. Tamamlama oranı % 15 olarak alınmıştır. Tamamlama dikimleri en geç dikimi takip eden ikinci yılın içerisinde bitirilecektir.) 12. Damlama sulama sisteminin kurulması, 13. Budama: (Bir yaşlı aşılı ceviz fidanı 120cm yükseklikten ve aşı gözünün aksi tarafına bakan bir gözün 0,5cm üzerinden tepesi kesilerek aşı macunu ile yara üzeri kapatılır. Daha sonra boğumlarda (yaprak koltuklarında) teşekkül etmiş olan 1-3 adet odun gözünden en üstteki iri gözler (boyunlu göz) bir bıçak ucu ile koparılarak ortadaki düğme gözlerin uyanıp sürmesi sağlanır.) 14. Sertifikalı fidan temini: Yapılan araştırmalar neticesinde ilçemiz iklim ve toprak yapısına en uygun ceviz çeşidinin Şebin ve Bilecik olduğu tespit edilmiştir. 5
ŞEBİN BİLECİK ġebġn: Şebinkarahisar İlçesi kökenli bir ceviz çeşididir. Kıyı bölgeleri hariç, ceviz yetişen tüm yörelerde yetişir. Özellikle geç donların görüldüğü yerlere tavsiye edilir. Çok verimlidir meyve salkımı 2-4'lü olur. Oval bir meyve yapısına sahiptir. İç cevizi açık renklidir, kabuktan kolay ve bütün olarak çıkar. İç büzüşmesi düşük orandadır. Geç yapraklanma nedeni ile ilkbahar geç donlarına toleranslıdır. İnce kabuklu, kabuktan kolay ayrılır. İçi dolgun, Çeşidin orijinindeki ortalama meyve ağırlığı 9,40-12 gr, iç randımanı % 63-67, yağ içeriği % 69-40, protein % 17 olarak belirlenmiştir. Çiçekleri ( homogamous ) kendine verimlidir. Bilecik, KR- 2 (Y-1) çeşitleri ile tozlanır. BĠLECĠK: Dik, yayvan ve kuvvetli bir taç gelişmesi gösterir. Kıyı bölgeler hariç, tüm bölgelerde yetiştirilir. Özellikle geç donların görüldüğü yörelere tavsiye edilir. İnce kabuklu, içi dolgun olup kabuktan kolay ayrılır. Kuru ceviz olarak tüketilmeye elverişlidir. Dane ağırlığı 13 g, iç oranı % 53, yağ oranı % 68 ve protein oranı % 18 olup, eylül ayı sonlarında hasat edilir. 6. Beklenen Sonuçlar: 1. Üstün vasıflı ceviz çeşitlerinin yaygınlaştırılması ile ağaç başına üretim miktarının da artması sağlanmış olacaktır, 2. Yörede meyveciliğin yaygınlaşması, 3. Tarım alanlarının bilinçli şekilde kullanılması, 4. Yeni pazar alanlarının oluşması : (Ağaçören ilçesine yakın olan Ankara, Kırşehir, Nevşehir ve Konya illeri ile ceviz ticareti yapılarak ilçe ekonomisine katkı sağlanacaktır.) 5. Çiftçilerin gelir seviyelerinin yükselmesi, 6
7. Bütçesi: 7.1. Proje Sabit Yatırım ve DeğiĢken Giderler Tablosu (100 da Ceviz Bahçesi için): GİRDİNİN ADI MİKTARI BİRİMİ BİRİM FİYATI (TL) 1.YIL TUTARI (TL) Fidan ( 8x8) 1.600 Adet 12,50 20.000,00 2-4. YILLAR TUTARI Beton Direk 1.400 Adet 7,00 9.800,00 Kafes Tel 6.000 m 2,25 13.500,00 Damlama Sulama 100 Da 200,00 20.000,00 Toprak İşleme * 240 Lt (Mazot) 4,30 1.032,00 İşçilik Bedeli * 25 Yevmiye 75,00 1.875,00 Çiftlik Gübresi * 1.000 Kg 0,50 500,00 TSP * 800 Kg 1,20 960,00 DAP * 1.600 Kg 1,45-2.320,00 M22 * 2 Kg 25-50,00 Amonyum Nitrat * 1.600 Kg 0,85-1.360,00 Bordo Bulamacı * 28 Kg 15,00-420,00 İlaçlama ve Toprak işleme İçin Gerekli Mazot * Beklenmeyen Gider ( %5) * 120 Lt (Mazot) 4,30-516,00 1 5% 67.667,00 3.383,00 TOPLAM 71.050,00 4.666,00 ( * Bu giderler projeye dahil olacak çiftçi tarafından karşılanacaktır.) Toplam Yatırım Gideri : 71.050,00 + (4.666,00 x 3) = 85.048,00 TL 7.2.Yıllara Göre Verim ve Gelir Tabloları (*) Verim Tablosu: Yıllar 1 2 3 4 5 10 10 15 15 20 20 80 Verim (Ağaç) (kg) 0 3 kg 5 kg 10 kg 40 kg 100 kg 7
Gelir Tablosu: Yıllar Yıllık Üretim Miktarı (kg) Birim Satış Fiyatı (TL) Toplam Gelir (TL) 1 2 - - - 3 4 3 x 16 = 48 10,00 480,00 5 10 5 x 16 = 80 10,00 800,00 10 15 10 x 16 = 160 10,00 1.600,00 15 20 40 x 16 = 640 10,00 6.400,00 20 80 80 x 16 = 1.280 10,00 12.800,00 * Gelir tablosundaki fiyat kabullenmeleri 2012 yılı baz alınarak hesaplanmıştır. 8. Sonuç: Aksaray İlinin Ağaçören İlçesi ve bağlı köylerde Ağaçören Kaymakamlığı ile İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından yürütülecek olan Ceviz Yetiştiriciliğini Yaygınlaştırma ve Geliştirme Projesi kapsamında toplam 100 da arazide 20-30 çiftçimizin dahil olacağı Kapama Ceviz Bahçesi kurulması planlanmaktadır. Proje 3 dekardan az, 5 dekardan fazla olmamak şartı ile istekli ve arazisi uygun olan çiftçilere uygulanacaktır. Projenin uygulanması halin de başta çiftçilerimizin olmak üzere ilçe ve ülke ekonomisine katkı sağlayacak, yörede kapama meyve bahçelerinin çoğalmasına örnek teşkil edecektir. Arz ederiz. Soner ALTUN Ağaçören Ġlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürü Harika KAÇAN Ziraat Müh. (Tar-Gel) Projeyi Hazırlayanlar Yasin YILMAZ Ziraat Müh. (Tar-Gel) Meryem ÇELĠK Ziraat Müh. (Tar-Gel) Murat EROĞLU Gıda Müh. (Tar-Gel) Projeyi Onaylayan ġaban Arda YAZICI Kaymakam 8