SEDAT ERDEM AYDIN AİHM İÇTİHATLARI BAĞLAMINDA KİŞİSEL VERİLERİN KAYDEDİLMESİ SUÇU İSTANBUL ARŞİVİ
İÇİNDEKİLER DANIŞMANIN ÖNSÖZÜ...VII YAZARIN ÖNSÖZÜ... IX İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR... XIX GİRİŞ...1 Birinci Bölüm KİŞİSEL VERİ KAVRAMI VE ULUSLARARASI BELGELERDE KİŞİSEL VERİLER I. KİŞİSEL VERİ KAVRAMI...3 A. Genel Olarak...3 B. Hassas Kişisel Veri Kavramı...6 C. Tüzel Kişilere Ait Kişisel Veriler...7 II. TARİHİ GELİŞİM...9 III. KİŞİSEL VERİLERİN HUKUKİ NİTELİĞİ...14 A. Kişisel Verilerin Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler...14 1. Mülkiyet Hakkı Görüşü...15 2. Fikri Mülkiyet Hakkı Görüşü...17
XIV 3. Özel Yaşamın Gizliliği Bağlamında Kişisel Veriler...17 IV. ULUSLARARASI BELGELERDE KİŞİSEL VERİLER... 25 A. Genel Olarak... 25 B. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)... 25 1. Genel Olarak... 25 2. OECD Rehber İlkeleri... 28 a. Veri Toplamanın Sınırlı Olması İlkesi (m. 7)... 28 b. Veri Kalitesi İlkesi (m. 8)... 28 c. Amacın Belirliliği İlkesi (m. 9)... 28 d. Kullanımın Sınırlılığı İlkesi...29 C. Birleşmiş Milletler...29 1. Genel Olarak...29 2. Kanunilik ve Dürüstlük İlkesi... 30 3. Doğruluk İlkesi... 30 4. Amacın Belirliliği İlkesi... 30 5. İlgili Kişinin Erişimi İlkesi... 30 6. Ayrımcılık Yapılmaması İlkesi...31 7. İstisna Koyma İlkesi...31 D. Avrupa Konseyi...31 1. Genel Olarak...31 2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi...32 a. Kişisel Verilere İlişkin Müdahalenin Kanuni Bir Düzenlemeyle Öngörülmüş Olması Gerektiği Ölçütü.33 b. Meşru Bir Amaçla Sınırlama Ölçütü...35 c. Müdahalenin Demokratik Bir Toplum İçin Gerekli Olması...37 3. 108 Sayılı Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi...39 E. Avrupa Birliği...42 1. Genel Olarak...42 2. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı...43
XV 3. 95/46/AT sayılı Kişisel Verilerin İşlenmesi Sırasında Gerçek Kişilerin Korunması ve Serbest Veri Trafiğine İlişkin Direktif... 44 a. Amacı ve Uygulama Alanı... 44 b. Avrupa Adalet Divanı nın Google Kararı...45 c. Kişisel Verilerin Üçüncü Ülkelere Transferi... 46 d. 2002/58/AT Sayılı Özel Yaşamın ve Elektronik İletişimin Korunması Direktifi...53 e. 2006/24/AT Sayılı Halka Açık İletişim Hizmetleri veya İletişim Ağlarına İlişkin Olarak Üretilen veya İşlenen Verilerin Saklanmasına İlişkin Direktif... 54 İkinci Bölüm TÜRK HUKUKUNDA KİŞİSEL VERİLER VE KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI BAĞLAMINDA TEMEL İLKELER I. TÜRK HUKUKUNDA KİŞİSEL VERİLER...57 A. Genel Olarak...57 B. Anayasada Kişisel Veriler...58 1. İnsan Onuru ve Kişinin Maddi ve Manevi Varlığını Serbestçe Geliştirme Hakkı...58 2. Özel Hayatın Gizliliği (madde 20)...59 3. Konut Dokunulmazlığı (madde 21)... 63 4. Haberleşme Hürriyeti (madde 22)... 64 C. Özel Hukukta Kişisel Veriler... 64 1. Medeni Hukukta Kişisel Veriler... 64 2. İş Hukukunda Kişisel Veriler...65 D. İdare Hukukunda Kişisel Veriler... 66 E. Ceza Hukukunda Kişisel Veriler...70 1. Kişiler Arasındaki İletişimin Denetlenmesi...70
XVI II. a. Genel Olarak...70 b. İletişimin Önleme Amaçlı Denetlenmesi...73 c. İletişimin Adli Amaçla Denetlenmesi...78 (1) Genel Olarak...78 (2) Uygulama İçin Bulunması Gereken Koşullar...79 (3) Türleri...81 (4) İletişimin Denetlenmesi İle Elde Edilen Deliller... 83 (5) İletişimin Denetlemesi İle Elde Edilen Verilerin Saklanması Sorunu... 84 d. İletişimin Denetlenmesi Kararlarının Yerine Getirilmesi... 87 2. Şirketlerin Tüketicilerin Kişisel Verileri Üzerindeki Tasarrufları...89 3. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun... 97 4. Güvenlik Kameraları...98 a. Teknik Araçlarla İzleme...98 b. MOBESE... 100 5. DNA Verileri... 102 6. Adli Sicil Kaydı... 105 F. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı... 107 KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI BAĞLAMINDA TEMEL İLKELER...111 A. Genel Olarak...111 B. Kişisel Verilerin Kaliteli Olması İlkesi... 112 C. Hassas Verilerin İşlenmesinde Özel Koruma Sağlanması İlkesi... 113 D. Kişisel Verilerin İşlenmesi Sırasında İlgilinin Bilgilendirilmesi İlkesi...117 E. Kişisel Verilerin İşlenmesi Sırasında Bilgi Alma, Kişisel Verileri Düzeltme, Sildirme, Verilere Erişimi Engelleme Ve İtiraz Hakkının Güvence Altına Alınması...118
XVII 1. Bilgi Alma Hakkı...118 2. Kişisel Verileri Düzeltme, Sildirme, Verilere Erişimi Engelleme Hakkı...119 3. İtiraz Hakkı... 120 4. Veri Güvenliği İlkesi... 121 Üçüncü Bölüm KİŞİSEL VERİLERİN KAYDEDİLMESİ SUÇU I. GENEL OLARAK... 123 II. SUÇLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER... 125 III. MADDİ UNSURLAR... 127 A. Suçun Faili... 127 B. Suçun Konusu... 128 C. Suçun Mağduru... 131 D. Fiil... 131 E. Netice... 139 IV. MANEVİ UNSUR... 140 V. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU...141 A. Genel Olarak...141 B. İlgilinin Rızası... 144 C. Kanunun Hükmünü Yerine Getirme... 151 D. Amirin Hukuka Uygun Emri... 155 E. Hakkın Kullanılması... 157 F. Meşru Savunma... 159 VI. NİTELİKLİ UNSURLAR... 160 VII. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ...161 A. Teşebbüs...161 B. İştirak... 162 C. İçtima... 162
XVIII VIII. YAPTIRIM... 165 IX. KOVUŞTURMA USULÜ, GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME... 166 KAYNAKÇA... 169