İÇİNDEKİLER 07 08 Yönetimden İnşaat sektöründe ilk kural: GÜVENLİK TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI BURSA ŞUBESİ Sayı: 61 Temmuz-Ağustos-Eylül 2014 İMO Bursa Şubesi Adına İmtiyaz Sahibi: Basri AKYILDIZ Yazı İşleri Müdürü: Fatih CANBAZOĞLU Yayın Kurulu: Sezai ÖZOKUTANOĞLU Fatih CANBAZOĞLU M.Burak İMREKOĞLU Kayhan ÖZYILDIRIM Muazzez MUTLU 12 14 16 18 19 20 22 26 Esra Güldeş Yakar: Suçlu Kim? İMO Bursa da seçim heyecanı İMO da Başkan Basri Akyıldız İMO Bursa da Afet Komisyonu kuruldu Başkanlara tebrik ziyareti İnşaat sektöründe iş güvenliği çok önemli Bursa da güvenilir konut ihtiyacı var Depremi unutma, unutturma Yayına Hazırlayan: Cumhuriyet Mh. Nilüfer Hatun Cd. Kurumahmutoğlu Apt. No:140 Nilüfer/BURSA Tel: 0224 451 66 67 Faks: 0224 451 70 71 www.yazievi.com.tr Yayın Yönetmeni Elif SEZGİN Editör Erdal ŞEN Haber Ramazan GÜLTAŞ Suat KILINÇ Görsel Yönetmen Sinem Durbak Reklam Koordinatörü Yıldız Koyuncu 27 28 30 32 34 35 36 37 38 40 42 44 Mudanya Belediyesi ile protokol yolda İMO dan 3. Köprü inşaatına teknik gezi Yemenli mimar ve mühendisler İMO nun çalışmalarını örnek alacak İhsan Akar: Finansal kiralama yeni yöntem: Sat ve geri kirala uygulaması Genç mühendisler Timsah Arena da BTSO İnşaat Konseyi nden birlikte çalışma çağrısı İstanbul Yapı Fuarı na Bursa çıkarması İMO üyelerine uygulamalı çelik yapılar kursu Erol Kılıkçıer: İş kazalarında işverenlerin sorumluluğu Sakallıoğlu nun model araba tutkusu Geleneksel Cumalıkızık evlerinde ahşap konut sistemi Temsilciliklerde yeni dönem İMO BURSA ŞUBESİ Odunluk Mah. Akademi Cd. BAOB Yerleşkesi No:8/A-1 Nilüfer / BURSA Tel: 0224 452 94 00 GSM: 0530 408 37 48 web: www.imobursa.org e-posta: bursa@imobursa.org 46 48 Genç mühendislerin dayanışma gecesi Şampiyon İnşaat Beton 55 SAYI 61 İMO BURSA BÜLTEN 3
YÖNETİMDEN Saygıdeğer meslektaşlarımız; İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi (İMO) Bülten in 61 inci sayısı ile sizlerle birlikte olmanın mutluluğunu yaşıyoruz. İMO Bursa Şubesi olarak TMMOB Yasası na göre 2 yılda bir gerçekleştirilen Olağan Genel Kurul sürecini geride bıraktık. Süreç içerisinde gerek yönetimimiz gerekse yönetime talip olan arkadaşlarımız tarafından karşılıklı olarak gösterilen saygı ve hoşgörü anlayışı, diğer odalara da örnek teşkil etmiştir. Oda seçimlerimizin sonucunda kaybeden taraf olmamıştır. Bizler de bu anlayış içerisinde bulunmaya devam edeceğiz. Geride bıraktığımız seçim sürecinde meslektaşlarımız kullandıkları oylar ile teveccühlerini bizler lehine kullanmışlardır. Tüm meslektaşlarımızın, Oda yönetimini sonuna kadar destekleyeceğine inanıyoruz. Birlik ve beraberliğin gerekliliği de budur. Bu aşamadan sonra yapacağımız her çalışma, ele alacağımız her konu yine arkamızdaki İMO Bursa Şubesi üyelerinin desteğiyle olacaktır. Bu sayımızın dosya konusu olarak İş Sağlığı ve Güvenliği konusunu ele aldık. 17 Ağustos Marmara Depremi nin 15 inci yıldönümünde yine yetkililere depremin yıkıcı etkisini göstermek ve alınması gereken önlemleri hatırlatmak için geleneksel olarak gerçekleştirdiğimiz 17 Ağustos fotoğraf sergisini açtık ve deprem konusunda yapılması gerekenleri bir basın açıklamasıyla kamuoyuna sunduk. Ayrıca bünyemizde bir Afet Komisyonu kurarak, deprem sonrasındaki çalışmalara nasıl katkı sağlanabileceği konusunda AFAD ile fikir alışverişinde bulunduk. Geride bıraktığımız dönemde mesleki geziler gerçekleştirmeye devam ettik. Birçok özelliği ile dünyada ilk olacak 3 üncü Boğaz Köprüsü ve İzmit Körfez Geçişi Asma Köprü inşaatlarını gezdik. Gençlik Komisyonu üyeleri de Bursa Timsah Arena ya teknik gezi gerçekleştirdiler. Ayrıca bu yıl da İstanbul Yapı Fuarı na düzenlediğimiz gezi ile üyelerimizi sektörümüzdeki son yenilikler ve teknolojik gelişmelerle buluşturduk. Bu dönemde de üyelerimizin mesleki gelişimlerine katkı sağlamak amacıyla alanında uzman isimlerle kurslar düzenledik. Kurs ve seminerlerimiz, sizlerin ilgisi ve desteği ile önümüzdeki dönemde de tüm hızıyla devam edecektir. İş Teftiş Grubu nun yönetimimize hayırlı olsun ziyaretinde iş güvenliğinin önemine dikkat çekildi. BTSO İnşaat Konseyi ni ve BUSİAD ı konuk ettik, Yemenli meslektaşlarımızı ağırladık. 30 Mart yerel seçimleri öncesi belediye başkan adaylarımızı ağırlarken, yerel seçimlerin ardından Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Recep Altepe, Nilüfer Belediye Başkanı Sayın Mustafa Bozbey, Yıldırım Belediye Başkanı Sayın İsmail Hakkı Edebali ve Mudanya Belediye Başkanı Sayın Hayri Türkyılmaz ı makamlarında ziyaret ederek yeni görevlerinde kendilerine başarı dileklerimizi ilettik. Osmangazi Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürü Ahmet Donbaloğlu nu ziyaretimizde yerel yönetimlerle işbirliğini geliştirme isteğimizi dile getirdik. Sosyal etkinlikler açısından da her dönem olduğu gibi yoğun bir dönem oldu. BAOB Bowling Turnuvası nda şampiyon olduk. Genç inşaat mühendisleri dayanışma gecesinde bir araya geldiler. TSM Koro muzun Bahar Konseri ni Tayyare Kültür Merkezi nde gerçekleştirdik. İKK Futbol Turnuvası nda İnşaat Beton onuruna yemek düzenleyerek, şampiyonluklarını kutladık. TMMOB İKK ve BAOB çatısı altında düzenlenen Kan Bağışı kampanyasına katılarak kan bağışı ile hayat kurtarmanın önemine dikkat çektik. Sonuç olarak sizlere Bursa mızı ve mesleğimizi ilgilendiren pek çok konuda görüşlerimizin, etkinliklerimizin ve çalışmalarımızın yer aldığı dopdolu bir bülten sunmaya çalıştık. Tüm bu çalışmalarımıza destek veren ve etkinliklerimize iştirak eden siz değerli üyelerimiz, ilan verenlerimiz ve emeklerimizin sizlerle buluşmasını sağlayan tüm basın mensubu arkadaşlarımıza gösterdikleri ilgi ve verdikleri destek için şükranlarımızı sunuyoruz. Saygılarımızla İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu SAYI 61 İMO BURSA BÜLTEN 5
DOSYA İnşaat sektöründe ilk kural: GÜVENLİK İş kazalarının yüzde 12 sinin, ölümlü iş kazalarının ise yüzde 34 ünün inşaatlarda meydana gelmesi, inşaat sektörünün iş sağlığı ve güvenliği alanında taşıdığı riski açıkça ortaya koyuyor. Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası bu kötü rekoru silme anlamında önemli yaptırımlar getirirken, bu alandaki temel eksiklikler; denetim, bilinçlendirme ve eğitim faaliyetleri olarak göze çarpıyor. 6 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61
İnşaat sektörü, iş kazalarının sayısal çokluğu ve ağır sonuçları bakımından Türkiye deki iş kolları arasında ilk sırada yer alıyor. Çalışma şartlarının düzensizliği, denetim eksikliği ve eğitimsiz çalışanlar gerçeği, bu durumun en temel nedenleri arasında gösteriliyor. Ülkemizde 2012 yılında meydana gelen 745 ölümlü iş kazasında, inşaat sektörü 245 ölüm vakasıyla ilk sırada yer alıyor. Çalışma ortamı, kullanılan iş makineleri ve malzemelere bağlı olarak birçok tipte kaza görülmekle beraber, en sık karşılaşılan kaza türü ise çalışanların yüksekten düşmesi. İnşaat sektöründeki bu acı tablonun önüne geçebilmek için yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası bir umut olarak görülüyor. Yasa, işverene ve işçiye yeni sorumluluklar getirirken, yaptırımlar da oldukça ağır. Bu araştırmamızda inşaat sektöründe işçi sağlığı ve iş güvenliğinin önemini ve yeni yasayı, konunun paydaşlarından aldığımız yorumlarla anlattık. EKONOMİYE MALİYETİ 63 MİLYAR TL! Ülkemizde iş kazaları ve meslek hastalıklarının ekonomiye olan zararlarının, gerek doğrudan maliyetler gerekse dolaylı maliyetler açısından dikkate alındığında oldukça büyük ölçekli olduğu görülmektedir. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre, gelişmekte olan ülkelerin iş kazaları ve meslek hastalıkları maliyetleri; cari fiyatlarla, gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 4 ü tutarındadır. Dolayısıyla, ülkemizin 2013 yılına dair iş kazaları ve meslek hastalıkları maliyeti de yaklaşık 63 milyar lira civarındadır. Çalışma şartları bakımından içerisinde birçok tehlikeyi ve riski barındıran ve risklerin sürekli olarak değişkenlik gösterdiği yapı işleri (inşaat sektörü), meydana gelen iş kazası sayıları ve bu kazalar sonucu oluşan kayıplar incelendiğinde tüm iş kolları arasında sürekli ilk sıralarda yer almaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayımlanan 2010, 2011 ve 2012 yıllarına ait iş kazası ve meslek hastalıkları istatistikleri inşaat sektörü açısından incelendiğinde; ortaya çıkan tablo ise şu şekildedir: NOT: 2013 ve 2014 yılı verileri SGK tarafından henüz açıklanmamıştır. İnşaatlarda çalışma ortamı, kullanılan iş makineleri ve malzemelere bağlı olarak birçok tipte kaza görülmekle beraber en sık karşılaşılan kaza türleri aşağıdaki gibidir: - Çalışanların yüksekten düşmesi, - Uzuv kaptırma, uzuv sıkışması gibi makine kazaları, - Düşen cisimler, - Elektrik çarpması ve - Göçük, şantiye içi trafik kazaları vb. diğer tipte kazalar. BURSA DA DURUM: Öte yandan 2012 yılında Bursa ilinde yaşanan toplam iş kazası sayısı 9303 tür. Bu kazalarda 30 çalışan hayatını kaybetmiştir. Bursa, iş kazası sayısı bakımından İstanbul un (9450) hemen arkasında 2 nci sırada yer alırken, iş kazası sonucu meydana gelen ölüm sayıları dikkate alındığında ise sırasıyla İstanbul, Ankara ve İzmir in ardında 4 üncü sırada bulunmaktadır. Aşağıdaki tablolarda iş kazası ve ölüm sayıları en yüksek 5 ilimiz gösterilmektedir. SAYI 61 İMO BURSA BÜLTEN 7
DOSYA Önce zihniyet değişmeli İşçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerini bir maliyet yaklaşımı olarak alan zihniyeti, iş kazalarının temel nedeni olarak gören Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı, zorlayıcı ve caydırıcı cezalar olmadığı takdirde bu durumun süreceğini söyledi. Son yıllarda inşaat sektöründeki hızlı gelişme, bir başka boyutu da ön plana çıkardı: Sektörün ölümlü iş kazalarında ilk sıraya yerleşmesi. Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre; 2000-2011 yılları arasında 344 işçi şantiyelerde yaşamını yitirirken, 2011 yılı değerlerine bakıldığında da iş kazaları sonucu meydana gelen 1.700 ölümden 570 inin, yani her 3 ölümden birinin inşaat sektöründe olduğu göze çarpıyor. Bu rakamların inşaat sektörünün ne ölçüde insanı öğüttüğünün de açık bir göstergesi olduğunu belirten İTÜ İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gürkan Emre Gürcanlı, sektörün şaha kalktığı söylenen yıllarında, iş kazalarının da şaha kalktığını söyledi. İstihdamdaki payı yüzde 6 olan inşaat sektörünün, sürekli iş göremezlikteki payının yüzde 20, ölümlerdeki payının ise yüzde 30 lar mertebesinde olduğuna dikkati çeken Doç. Dr. Gürcanlı, şöyle devam etti: İnşaat sektöründe projelerin aşırı hızlı bir şekilde tamamlanmaya çalışılması, taşeron sisteminin getirdiği dağınık ve koordinasyonsuz üretim şekli ve benzeri pek çok husus, işyerlerinde bir karmaşa yaratmakta, bu da ölüm ve yaralanmalara yol açmaktadır. Sektörde işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin ise çok azının alındığı, denetimin zayıf olduğu görülmektedir. En basitinden şu söylenebilir; inşaatlardaki ölümlerin neredeyse yarısı yüksekten düşme, bunların da yine yarısı iskelelerden düşme şeklinde gerçekleşmektedir. Kaba bir hesapla yaşamını yitiren 4 işçiden 1 i iskeleden düşerek hayatını kaybetmektedir. Ancak şöyle bir gezip, inşaatlara baktığınızda, korkuluklu iskele sistemlerinin bile ne kadar azınlıkta kaldığını görülebilir. Mahalle aralarında yapılan inşaatlarda bile gerekli denetim yapılmalı, olmadığı takdirde yapı ruhsatı iptal edilmelidir. UYGULAMA VE DENETİM EKSİKLİĞİ! Bu alandaki temel sorunun mevzuatlarda değil, uygulama ve devlet denetimi eksikliğinden kaynaklandığını anlatan Gürcanlı, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin zorunluluk değil de ek bir maliyet olarak görülmesinin, zorlayıcı ve caydırıcı cezalar olmadığı takdirde süreceğini ifade etti. İşçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerini bir maliyet yaklaşımı olarak alan zihniyeti, iş kazalarının temel nedeni olarak gören Doç. Dr. Gürcanlı, yapılması gerekeni; sermayeden ve siyasi erkten bağımsız ancak yaptırım gücü yüksek bir denetim organının, şu anki haliyle iş müfettişliğinin, daha iyi yapılandırılması ve korunması ile iş müfettişlerinin sayısının arttırılması olması olarak açıkladı. ATILMASI GEREKEN ADIMLAR Doç. Dr. Gürcanlı, inşaat sektöründe yaşanan kazaların önlenmesi ve en aza indirilmesi adına atılması gereken temel adımları da şu şekilde sıraladı: -Yürütülmekte olan projelerinin hepsinde, devletin, meslek odalarının, üniversitelerin de katılımıyla etkin bir İSİG uygulaması için merkezi planlama yapılması, -Alt işverenlik ve taşeronluk adı altında, işin neredeyse tamamının küçük, eğitimsiz, denetimsiz taşeronlara/iş ekiplerine yaptırılmasının önüne geçilmesi, -Devlet denetiminin ivedilikle artırılması, inşaat mühendisi iş müfettişi sayısının artırılarak, habersiz denetimlerin başlatılması, -Kamu İhale Kanunu kapsamında inşaatlarda; idarelerin sözleşmelere özel hükümler koyması ve işçi sağlığı ve iş güvenliğine aykırı hususlarda sözleşmeyi feshedebileceğini ve cezai yaptırım uygulayabileceğini yüklenici firmalara dayatması, -En küçük mahalle arası inşaatlarda bile İSİG önlemlerinin alınmaması durumunda, belediyelerin yapı ruhsatlarını iptal edeceğini açıklaması ve bunu uygulaması, -Kaza analizlerinin gösterdiği, en ölümlü kaza tiplerine göre (örneğin iskeleler) etkin denetim, standardizasyon ve imalat yöntemleri geliştirilmesi, -İş güvenliği uzmanlığının mevcut statüsünün değiştirilmesi, etkin, bağımsız bir iş güvenliği uzmanlığı ve işyeri hekimliği kurumunun yerleştirilmesi gerekmektedir. 8 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61 08 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 60
Sadece çalışanlar değil, işverenler de eğitilmeli Bilinçli müteahhitlerin değil de parası olup müteahhitlik yapan kişilerin yanındaki çalışanların daha fazla kazaya maruz kaldığını belirten A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Şenel Şen, sektörde sadece çalışanların değil, işverenlerin de eğitilmelerinin şart olduğunu söyledi. Türkiye de 1985 yılından bu yana meydana gelen ölümlü iş kazalarının yüzde 30 u inşaat sektöründe yaşanıyor. Yani bu demek oluyor ki iş kazaları sonucu hayatını kaybeden her üç kişiden biri inşaat sektöründen. Uzun yıllar İş Teftiş Kurulu Bursa Grup Başkanlığı görevini yürüten, emekli olduktan sonra da kendi şirketini kuran A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı ve İnşaat Mühendisi Şenel Şen e göre, sektörde sadece çalışanların değil, işverenlerin de eğitilmesi şart. İşverenler eğitildiği takdirde; iskele sisteminin iş güvenliği kurallarına göre yapılması sağlanıyor, kişisel koruyucu malzemelerin kullanımına dikkat ediliyor, çalışma saatleri düzene giriyor ve dolayısıyla yaşanan kazalar azalıyor diyen Şen, ölümlü iş kazalarının ülkemiz ekonomisine yıllık kaybının 7,6 milyar TL olduğunu, bu rakamın da 2,5-3 milyar TL sinin inşaat sektöründe yaşandığını söyledi. İNŞAAT, DEVLETİN ÜVEY EVLAT SEKTÖRÜ İnşaat sektörünü, Türkiye Cumhuriyeti devletinin üvey evlat sektörü olarak tanımlayan Şen, sektörde en fazla kaza oranının yüzde 43 ile yüksekten düşmelerden kaynaklandığı bilgisini vererek, İnşaatlarda en fazla kazaya metrekare yapanlar maruz kalır. Çünkü ne kadar çok üretirse, o kadar çok kazanacaktır. Dolayısıyla bu alanda çalışanlar için iş güvenliği ön planda değildir. İş Kanunu na göre, 6 gün çalıştırılan bir kişi 7 nci gün mutlaka istirahat ettirilmelidir. Fakat bu sektörde insan 90 gün cumartesi, pazar demeden çalışır dedi. Bilinçli müteahhitlerin değil de parası olup müteahhitlik yapan kişilerin yanındaki çalışanların daha fazla kazaya maruz kaldığına da dikkati çeken Şen, sektörün önde gelen sıkıntılarından birinin de devletin 6331 sayılı yasayla zorunlu kıldığı uzman ve hekim çalıştırma yükümlülüğüne uyulmaması olduğunu dile getirdi. Diğer taraftan ortak sağlık güvenlik birimlerinde çalışanların yüzde 80 e yakınının da bu işi tam olarak bilmediğine vurgu yapan Şen, inşaat sektöründeki OSGB lerin A sınıfı inşaat mühendisi uzmanlarına sahip olmadığına işaret etti. YASANIN KİLİTLENDİĞİ NOKTA! 6331 sayılı yasanın işçiye; Burada benim hakkımı tehlikeye sokan bir durum var diyebilme yetkisini vermesine rağmen, maalesef bu maddenin işlemediğine dikkati çeken Şen, Siz, bunu dediğinizde işveren, işinize son veriyor. Dolayısıyla işçi, işini kaybetmemek için bazı durumlara göz yumuyor. İşte yasa da bu noktada kilitleniyor dedi. Altı çizilmesi gereken konulardan birinin de işverenlerin eğitime tabi tutulması olduğunu bildiren Şen, teknik uygulama sorumlusu, proje müdürü ya da şantiye şefi diye tanımlanan kişilerin, sadece binanın statik ve betonarmesiyle değil, çalışanların sağlığı ve güvenliğiyle de yakından ilgilenmeleri gerektiğini sözlerine ekledi. BRANŞLAŞMA ŞART! Şenel Şen: Maalesef elektrik mühendisi, tekstil mühendisi, kimya mühendisi arkadaşlarımız inşaat sektöründe uzmanlık yapıyorlar. Bu çok yanlış ve Bakanlığın acilen çözüm bulması gereken bir konu. Bu alanda biran önce branşlaşmaya gidilmesi gerekiyor. İşin özünde de aslında şu yatıyor: İş kazaları inşaat çalışanının kaderi değildir. Maalesef yaşanan kazalar bizim cahilliğimiz ve eksikliğimizden kaynaklanıyor. SAYI 61 İMO BURSA BÜLTEN 9 SAYI 60 İMO BURSA BÜLTEN 09
DOSYA İş kazalarının temelinde eğitimsizlik yatıyor İMO Bursa Şubesi geçmiş dönem Yapı Denetim Komisyon Başkanı Maksut Kaya, tüm iş kazaları ve sonucunda oluşan meslek hastalıklarının temelinde eğitimsizliğin yattığını söyledi. İnşaat sektörünün, iş kazaları açısından her zaman risk teşkil eden bir sektör olduğunu, olmaya da devam edeceğini belirten Maksut Kaya, bu durumun kanun ve yasalarla da önlenemeyeceğini düşünüyor. Yasada geçen tüm tedbirleri mutlaka almalısınız; iskele, baret, emniyet kemeri, bina çevresindeki güvenlik çizgileri, katlardaki korkuluklar ve asansör boşluklarının etrafının kapatılması Fakat tüm önlemleri alsanız da kaza riski hep vardır diyen Kaya ya göre; bu alandaki en büyük sorumlu, gerekli tedbirlerin alınmasını denetlemekle yükümlü olan devlet. İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI YENİ YETİŞİYOR Yıllar önce dönemin Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir yasa çıkarıldığını ve yasa çerçevesinde yapı denetim firmalarına pek çok sorumluluk verildiğini kaydeden Kaya, Oysa ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği uzmanı daha yeni yeni yetişmeye başladı. Biliyorsunuz inşaatlarda kalifiye eleman çalıştırma zorunluluğu vardır, belgesi olmayan ustayı, işçiyi inşaatta çalıştıramazsınız. Ama bugüne kadar bu yönde ne kadar eğitim verildi? Bunlar sorgulanmalı. Berber kalfalığı yapan kişi bile belgesi olmadan berberlik yapamazken, müteahhitlik için böyle bir şart yok. TOPU SÜREKLİ TACA ATIYORUZ Sektörel olarak bakıldığında da eğitim düzeyi en düşük kesimin, yine inşaat sektöründe olduğuna işaret eden Kaya, ustasından kalfasına, tesisatçısından kalıpçısına ve demircisine kadar tüm çalışanlara gerekli eğitimlerin verilmesini gerektiğini, bu ortam yaratılmadığı sürece de iş kazalarının önüne geçilemeyeceğini söyledi. Kısacası tüm iş kazaları ve sonucunda oluşan meslek hastalıklarının temelinde eğitimsizliğin yattığını vurgulayan Kaya, Bu tabloya rağmen yaşananlara kalıcı bir çözüm bulmayı denemiyor, topu sürekli taca atıyoruz ifadesini kullandı. Yıllar önce Gürsu da inşaat ustalarına yönelik açılan bir kursla ilgili anısını da paylaşan Kaya, şöyle devam etti: Bu kursta ustalara 256 saat kurs verildi. 150 ye yakın kişi o kurslarda eğitim gördü ve kurs bitiminde hep birden dediler ki Biz, çok şey bildiğimizi sanıyorduk, oysa hiçbir şey bilmiyormuşuz. Kısacası devletin bu imkânları tüm şehirlerde sağlaması gerekiyor. İnşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliği son derece önemli. İnşaat başladığı andan itibaren, kullanım izni alınıncaya kadar tüm süreçler kontrol edilmeli. Kazanın önüne geçilemeyebilir, ancak bunların ölümcül kazalar olmasının engellenebilir. MÜTEAHHİT OLMAK İÇİN KRİTERLER KONMALI Maksut Kaya: Müteahhitlerin inşaatla ilgili bir eğitim alıp almadığı, yüzlerce daire yaparken denetlenip denetlenmediği neden sorgulanmaz? Bir insanın müteahhit olabilmesi için belli kriterler olmalı, fakat maalesef ülkemizde böyle bir kriter yok. Bugün baktığımızda inşaat mühendisleri ya da mimarlar dışında her meslek grubundan insanın da rahatlıkla müteahhitlik yapabildiğini görüyoruz. Devlet bu durumun önlemini muhakkak almalı. 10 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61
SAYI 61 İMO BURSA BÜLTEN 11
YAZAR Suçlu kim? Esra Güldeş Yakar İMO Bursa Yönetim Kurulu Üyesi Gelişmekte olan ülkemizin önündeki en büyük engellerden biri ironik olsa da insanlarımızın gelişmiş ülkelerdeki refah seviyesine duyduğu büyük açlıktır ve bu arzu esasen gelişime değil, zenginleşmeye duyulmaktadır. Her bireyin en büyük hedefi, kısa sürede sosyoekonomik olarak sınıf atlamak ya da en azından mevcut durumunu korumaya çalışmaktır. Bunun için çalışkan insanlarımız şikâyet etmeden, sorgulamadan bazen de düşünmeden çalışır, Soma da olduğu gibi. Somadaki aktörlerin tamamı aynı hedefe kilitlenmişti: para kazanmaya, çok büyük bir acının yaşanmasında ortak rol aldıklarını bilmeden. Peki, kimdi o aktörler? Somada çalışan işçi; belki bir zamanlar tarlasını eken çiftçiydi; mevsim şartları ne getirir, rekolte ne olur, ürün kaça satılır belirsizliğinden sıkılıp, cebine ay sonunda girecek paradan emin olmak istemişti. Belki yer altında çalışanların erken emekli olduğunu duymuştu ya da diğer işlerin maaşlarından biraz fazla maaş veriliyor olması, razı gelmesine yetmişti. Ona göre çalışabileceği en iyi şartlarda çalışıyordu, çalışmıyor olsa bile şikâyet edebilecek durumda değildi. Bu ülkede sorgulayan, talep eden, eleştiren hiç kimse sevilmezdi, yaşama hakkı tanınmazdı, işini kaybetmek vardı. Zaten zor değildi yerini doldurmak, kapıda onlarcası bu iş için sırada beklerken. Mühendisin durumu da farklı değildi. O da emir eriydi ve eğitiminin hakkını vererek çalışabileceği bir işletme, ülkesi sınırlarında yok denecek kadar azdı. Ya daha az gelire razı olup, daha az sorumluluğu olan başka bir işte çalışacaktı ya da elinden geleni yapıp gerisini görmezden gelecekti. Taşeronlar da çoğu zaman çalıştırdıkları işçinin maaşını dahi ödeyebilecek mali yeterlilikleri olmadan bir cesaret iş alıyor, çok para kazanmak ve yakın gelecekte daha büyük işler yapmak arzusuyla çalışıyorlardı. Kazanılacak paranın önündeki bütün engellerin sağından-solundan bir şekilde geçiliyordu. Üretim; problem çözmek ya da iyileştirme yapmak adına yavaşlayamazdı. İşletme müdürü desen pek az insana nasip olabilecek bir makamda, altında yüzlerce çalışanla en yetkili isimdi. Görevi; hedeflenen kârı tutturmak, işletmenin varlığını güvenle sürdürmek, patronu temsil etmekti. Yerini koruyabilmek için üretimi mutlak suretle artırması ve bunu minimum maliyetle yapması ayrıca patronun canını ıvır zıvır detaylarla sıkmaması gerekiyordu. Patron, zaten yatırım yaparak şirketini büyütmek adına en büyük riski almıştı. Riskin karşılığını bir an önce alarak kârlı duruma geçebilmeliydi ya da yaptığı diğer yatırımları finanse etmek için kârlılığını koruyabilmeliydi. Koca holding sahibi, altında binlerce çalışan; her işletmesindeki çalışma koşullarını tek tek denetleyemezdi. Bunun için görevlendirdiği dolgun maaşlı müdürleri vardı. Hem patronun 12 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61 12 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61
işi para kazanmaktı, gerisi teferruattı. Devlet de zaten bunun için ocaklarında üretim yapmaktan vazgeçmişti. Teferruatla uğraşmadan, üretimi artırarak ülkeyi zenginleştirmek adına ya rödovans sözleşmesi yapıyordu ya da hizmet almayı tercih ediyordu. Zaten bundan on yıl önce kendisi yılda sadece 1 milyon ton üretirken, bugün devrettiği firmalar yılda 11 milyon ton üretiyordu, üstelik aynı tekniklerle. Hem devlet de işletmeyi başıboş bırakmıyor, müfettişler gönderiyordu, işler yolundaydı. Çünkü son denetimde müfettişler daha önce böyle düzgün çalışan bir işletme görmediklerini beyan etmişlerdi. Kıyasladıkları arasında en iyisi gerçekten Soma olabilirdi ama kıyasla denetim yapmanın doğru bir yaklaşım olmadığını biliyor olmalılardı. Bu duruma onları teşvik eden neydi, henüz çözülemedi ancak, kazadan iki ay önce bu görece iyilik hali onlara yeterli gelmişti. Herkes kendinden bekleneni yapmışken yaşananların sorumlusu kimdi? Suçlu; zihniyetti, eğitim sistemiydi, yaşam tarzıydı, değerlerdi. Üstelik aynı suçlu, yaşamımızın her alanında, her an suç işlemeye devam ediyor. Biraz düşününce, bizim sektörümüzden birebir şahit olunan örnekler sıralamak hiçte zor değil. Çalıştığı inşaatta ikinci kattan düşen ve şans eseri ciddi bir şekilde yaralanmayan işçinin, bir hafta sonra beşinci katta hiçbir güvenlik önlemi talep etmeden, korkusuzca çalışmaya devam etmesi Eğitilmeye, öğretilmeye kapalı, en iyisini bildiğini ve en iyisini yaptığını düşünen, egosu yüksek, yaşlanıncaya kadar ölümsüz olduğuna inanan gözü kara işçiler. Taşerona yaptığı işte alması gereken güvenlik önlemleri anlatılınca, bu sebeple işin birkaç dakika daha uzun süreceğini hesap ederek, önlem almaktan vazgeçmesi. Başka bir taşeronun, iş kazası geçirmiş ve acil müdahaleye ihtiyaç duyan işçisini hastaneye götürmeden önce, dosyalar arasında panikle işçinin sigortalılık durumunu kontrol etmesi, ambulans çağırmayarak durumdan kurtulma çabası. Şantiyelerde iş güvenliği eğitimi vermek için işverenin uygun gördüğü tek zaman diliminin yağışlı havalar olması. Vincin askıda tuttuğu 6 tonluk yükün altında 7 kişi çalışma yaparken, aşırı yıpranmış sapan konusunda uyarılan işverenin, depoda yeni sapan olduğunu, ancak değiştirmek için vinçte takılı olanın kopmasını beklediğini söylemesi. Fiiliyatta paraya dönüşmeyecek her tür iyileştirmenin zül gelmesi, angarya görünmesi. Şantiye şeflerinin işi geciktirmemek, maliyeti artırmamak ve patrona yaranmak adına gerekli güvenlik önlemlerini almaktan imtina etmesi. İnşaatların tamamına yakınında iskele ve kalıplarla ilgili teknik hesap yapma gereğinin duyulmaması, bununla ilgili usta işçi deneyimine güvenilmesi. İş güvenliğinin baret takmaktan ibaret olduğunu sanan, görevini layığıyla yapıp yapamayacağını sorgulamadan iş üstüne iş alan iş güvenliği uzmanları. Bünyesinde onlarca mühendis çalışan devlet kurumlarının yaptırdığı sanat yapılarının bile, çok kısa sürelerde bitirilme gayreti sebebiyle, yeterli mühendislik hizmeti ve güvenlik önlemi alamadan örnek teşkil etmeyecek şekillerde yapılması. İş güvenliğine çok önem veren ve bu konuyla ilgili ciddi adımlar atan devletimizin, 10 kişinin çalıştığı ve risklerin her gün değiştiği bir inşaata, çalışanların her türlü sorumluluğunu yüklediği iş güvenliği uzmanının ayda 2 saat hizmet vermesini yeterli görmesi. Böylece işverenlerin maddi manevi yükünü hafifletmesi, olası bir kazada yakasından tutacak kişi aramaya gerek duymadan, vakitten tasarruf ederek kamu vicdanını rahatlatması. Ve bunun gibi niceleri Soma da yaşananlar yüreğimizi sızlattı. Hep beraber ekran başında nefesimizi tutup, yaşamını yitirenlerin sayısının artmaması için dua ettik. Hepimiz, babalarının mezarları başında ağlayan çocuklarla ağladık. Mühendisleri, iş güvenliği sorumlularını, müfettişleri, işletme müdürünü, patronu, olmadı devleti suçladık. Hepsini katil ilan ettik. Ama aynı suç her gün her saniye işlenmeye devam ediyor, biz yine görmezden geliyoruz. Suçlu zihniyet, suçlu eğitim sistemi, suçlu yaşam tarzı, suçlu değerler. Suçlu aslında biziz ve bu acıların yaşanmasını istemiyorsak önce kendimiz doğru davranmalıyız. SAYI 61 İMO BURSA BÜLTEN 13 SAYI 61 İMO BURSA BÜLTEN 13
FAALİYETLER İMO Bursa da seçim heyecanı Türkiye nin en büyük meslek odalarından biri olan 3200 ü aşkın üyesi bulunan İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesinin 13. Seçimli Genel Kurulu geçtiğimiz aylarda Bursa Akademik Odalar Birliği Yerleşkesi nde yapıldı. Prof. Dr. Adem Doğangün ün Divan Başkanlığında gerçekleştirilen Genel Kurul un açılışında konuşan İMO Bursa Şube Başkanı ve yeni dönem Başkan Adayı Basri Akyıldız, Yeni dönemde görevde kalmamız durumunda, inşaat mühendisliğinin nitelik kaybına uğratılmasına yol açan uygulamaların karşısında, mesleki yeterliliği esas alan yeni bir mühendislik yasasının hazırlanması için çalışacağız dedi. TAŞIDIĞIMIZ SORUMLULUĞUN BİLİNCİNDEYİZ Geçmiş dönemde bir taraftan Bursa nın kaçak yapılaşmanın pençesinden kurtulması için mücadele verirken, diğer taraftan da kentsel dönüşüm çalışmalarındaki yanlışlıkları dile getirdikleri aktaran Akyıldız, Bizler İMO Bursa nın parmakla gösterilir bir şube olması için çabalayan anlayışın devamıyız. Meslektaşlarımızın menfaatlerini her ortamda koruyan, kollayan, kent sorunlarıyla birebir ilgilenen bir yönetim olduk. Seçilmemiz durumunda her zaman kent ve vatandaş odaklı hareket edecek, meslektaşlarımız adına doğru bildiğimizi söylemeye devam edeceğiz diye konuştu. TÜM MESLEK- TAŞLARIMIZLA DAYANIŞMA İÇİN- DE OLACAĞIZ Genel Kurul da söz alan bir diğer Başkan Adayı Ertuğrul Akagündüz de oldukça etkin ve güçlü bir camiadan oluşan İMO Bursa Şubesine hizmet etme isteğiyle aday olduğunu ifade ederek, Oda çatısı altındaki bütün meslektaşlarının görüşlerine saygı duyan ve hepsiyle dayanışma içerisinde olan bir yönetim anlayışı ile hareket edeceklerini dile getirdi. SEÇİLECEK YÖNETİME BAŞARI DİLEKLERİ Genel Kurul un misafir konuşmaları bölümünde CHP Bursa Milletvekili Sena Kaleli, Bursa nın marka kent haline gelmesinde önemli çalışmalar yapan İMO Bursa nın sorumluluğunu alacak bir yönetimin seçilmesini dilerken, Orhangazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Recep İleri de hem teknik hem de estetik açıdan çağı anlamak zorunda olan bir meslek grubunun bireyleri olarak, seçilecek yönetime başarılar diledi. Kent Konseyi Başkanı Semih Pala ise İMO Bursa Şubesinin sorumluluğu altına girecek ve başarısı için çalışacak yeni yönetime başarılar diledi. Son olarak meslektaşlarıyla bir arada bulunmaktan duyduğu memnuniyeti ifade eden Nilüfer Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, İMO Bursa Şubesini daha güçlü kılacak yönetimin seçilmesini diledi ve Nilüfer belediyesi olarak seçilecek yönetimin her zaman yanında olacakları sözünü verdi. 14 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61
FAALİYETLER İMO Bursa da Başkan Basri Akyıldız Necati Şahin in istifasının ardından İMO Bursa Şube Başkanlığı görevini üstlenen Basri Akyıldız, 13. Olağan Genel Kurul da ipi göğüsleyerek güven tazeledi. de gerek meslektaşlarımızın gerekse ülkemizin bizi ilgilendiren sorunlarının çözümü için yoğun çaba göstermeye devam edeceğiz. Üyelerimizin bu güvenine layık olmak için elimizden gelen bütün gayreti göstereceğiz. İMO Bursa Şubesi mesleğimizi, meslektaşlarımızı, kentlerimizi ve ülkemizi ilgilendiren konularda lokomotif olmaya devam edecektir dedi. İMO Bursa Şubesi başkanlığına Basri Akyıldız seçildi. İMO Bursa Şubesi 13 üncü Olağan Genel Kurulu, 15-16 Şubat tarihlerinde yapıldı. Bursa Akademik Odalar Birliği Yerleşkesinde gerçekleştirilen Genel Kurul da Çalışma Grubu adayı Basri Akyıldız ile Çağdaş İnşaat Mühendisleri Grubu adayı Ertuğrul Akagündüz yarıştı. Yapılan seçim sonunda, Çalışma Grubu listesi 592 oy alarak ipi göğüsledi. Çağdaş İnşaat Mühendisleri Grubu listesi ise 443 oyda kaldı. Seçimlerde İMO Bursa Şubesi nin 3 bin 189 üyesinden bin 91 i oy kullandı. Oda sicil numarasına göre sınıflandırılan üyeler, sekiz sandıkta seçime girdi. İMO LOKOMOTİF OLMAYA DEVAM EDECEK Seçim sonuçlarını değerlendiren Basri Akyıldız, İMO Bursa Şubesinin oldukça yoğun bir dönemi geride bıraktığını işaret ederek, Önümüzdeki dönemde YÖNETİM KURULU Seçim sonucunda İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu, şu isimlerden oluştu:fatih Canbazoğlu, Özgür Yaşar Özbey, Haluk Emre Akgün, Oktay Kaysı, Nurten Topaloğlu, Gökçen Eryılmaz. Yönetim Kurulu yedek listesinde ise Esra Güldeş Yakar, Mustafa Burak İmrekoğlu, İsa Serintürk, Yavuz Bahadır Aksoy, Alper Aydın, Umut Akdeniz ve Fatih Söylemez isimleri yer aldı. TMMOB İMO Genel Merkez delegeleri ise, Mehmet Semih Pala, İbrahim Hakkı Demir, Mehmet Albayrak, Tahsin Kul, Sait Nur Şahin, Ali Kamil Goral, Doğan Tuğcu, Fettah Bilaloğlu, Mustafa Nihat Sağlam, Mehmet Mustafa Gökbulut, Mehmet Tekin, Ahmet Bağırgan, Mah- 16 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61
mud Sami Döven, Mahmut Renkler, Aytaç Yılmaz, Turgay Yel, Erbil Doğru, Serdar Atak, Abdullah Turhan, Murat Gül, Ali Kemal Özbay, Sıddık Ebubekir Aslan ve Mehmet Şuayip Çatal isimlerinden oluştu. GÖREV DAĞILIMI YAPILDI İMO Bursa Şubesi nin 13. Olağan Genel Kurulu nda üyelerinin desteğini alarak göreve gelen yeni yönetim, Divan Başkanı Prof. Dr. Adem Doğangün ün elinden mazbatasını alarak görevine başladı. İMO Bursa Şubesinde düzenlenen törende, yeni Yönetim Kurulunun görev dağılımı da gerçekleştirildi. Yeni ve eski Yönetim Kurulu üyelerinin hazır bulunduğu törende konuşan İMO Bursa Şubesi Başkanı Basri Akyıldız Bizlerin yeniden seçilmesini sağlayan tüm üyelerimize teşekkür ediyoruz, görev süremiz boyunca daha önce yapıldığı gibi Bursa nın sorunlarını dile getirmeye devam edeceğiz. Özellikle oda olarak yaşadığımız ciddi sıkıntılar konusunda Ankara ile sürekli temas halinde olacağız ve odamızın geleceği için elimizden gelen her şeyi yapacağız diye konuştu. Yeni yönetim kurulunun görev dağılımının da gerçekleştirildiği törende Basri Akyıldız Yönetim Kurulu Başkanlığı na seçilirken, Fatih Canbazoğlu Genel Sekreterlik, Özgür Yaşar Özbey ise Saymanlık görevlerine getirildi. Yönetim Kurulu asıl üyeleri Haluk Emre Akgün, Oktay Kaysı, Nurten Topaloğlu, Gökçen Eryılmaz dan oluşurken; Esra Güldeş Yakar, Mustafa Burak İmrekoğlu, İsa Serintürk, Yavuz Bahadır Aksoy, Alper Aydın, Fatih Söylemez ve Umut Akdeniz yedek üyeler olarak belirlendi. Seçilen isimler, Yönetim Kurulu üyeliğinin yanı sıra Oda yönetiminde çeşitli komisyonlarda görev yapacaklar. SAYI 61 İMO BURSA BÜLTEN 17
FAALİYETLER İMO Bursa da Afet Komisyonu kuruldu Deprem gerçeğinden hareketle bu yöndeki çalışmalarını yoğunlaştıran İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi, bünyesinde bir Afet Yönetim Komisyonu kurdu. Olası bir deprem sırasında yapılacak çalışmalara katkı koymak amacıyla İMO Bursa Şubesi bünyesinde kurulan Afet Yönetim Komisyonu faaliyetlerine başladı. Bu kapsamda Bursa İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğünü ziyaret eden İMO Bursa Yönetim Kurulu üyeleri, Sivil Savunma Arama Kurtarma Birlik Müdürü Yalçın Mumcu ve sivil savunma uzmanlarıyla bir araya geldi. Bursa nın deprem gerçeğinin konuşulduğu ve bir deprem sonrası İMO Bursa Afet Yönetim Komisyonu nun üstlenebileceği görevlerin ele alındığı toplantıda bilgi paylaşımları ve disiplinler arası ortak çalışmaların yapılabileceği vurgulandı. ÇALIŞMALARA NASIL KATKI KOYABİLİRİZ İN HESABINDAYIZ Toplantının ardından açıklamalarda bulunan İMO Bursa Yönetim Kurulu üyeleri Özgür Yaşar Özbey ve Burak İmrekoğlu, Bursa, deprem riski taşıyan illerin başında geliyor ve bir deprem anında İnşaat Mühendisleri Odası olarak, süreci beyin takımı gibi yönetecek en az bir ekibe sahip olmamız gerektiğini düşündük. Şüphesiz sadece bu ekibimiz değil, inşaat mühendisleri arkadaşlarımızın tamamı mutlaka o anda yapılanlara katkı koyacaktır ama çalışmaların organize edilmesi noktasında afet ekibinin önemli bir işlevi olacaktır. İMO olarak, deprem sonrasında sürece ve çalışmalara ne kadar katkı koyabiliriz in hesabındayız ifadelerini kullandılar. Deprem sonrasında görev alan birçok kişinin enkaz yıkıldıktan sonra ne yapması gerektiği üzerine yeterince bilgisi olmadığını ve bu durumun kurtarma çalışmalarını sekteye uğrattığını belirten AFAD yetkilileri de bunun en son sıkıntısının Van Erciş depreminin ardından yaşandığını söylediler. Başta bölgeyi bilen ve yapılacak çalışmalarda koordinasyonu sağlayacak yetkin kişilere her zaman ihtiyaç duyulduğunu kaydeden AFAD yetkilileri, şunları aktardı: İnşaat mühendisleri, enkazın başındaki çalışmaların koordinesine ciddi katkılar koyabilir. Böyle bir ekip bize de büyük destek olur. Aynı zamanda depremin ardından çökme riski taşıyan ve tehlike oluşturan binaların tespitinde inşaat mühendisleri, hayati bir görev üstlenebilirler. Toplantıda ayrıca, önümüzdeki günlerde bu yönde bir protokol imzalanması ve İMO Bursa Afet Komisyonu üyelerine çeşitli eğitimlerin verilebileceği de gündeme getirildi. 18 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61
Başkanlara tebrik ziyareti İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu, 30 Mart seçimlerinden zaferle ayrılan Büyükşehir, Nilüfer ve Yıldırım belediye başkanlarına hayırlı olsun ziyaretleri gerçekleştirdi. İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu üyeleri, Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, Nilüfer Belediye Başkanı Mustafa Bozbey ve Yıldırım Belediye Başkanı İsmail Hakkı Edebali yi ziyaret ederek, 30 Mart seçimlerindeki başarılarından dolayı başkanları tebrik etti. Altepe yi ziyarette konuşan İMO Bursa Şube Başkanı Basri Akyıldız, İMO olarak hem Büyükşehir belediyesi hem de diğer belediyelerle işbirliğine hazır olduklarını söyledi. Akyıldız Kent ile ilgili konularda katkı koymak adına belediyelerle işbirliği içine girmek istiyoruz. Bu kentin vatandaşları ve akademik oda temsilcileri olarak bu bizim asli görevlerimizden biri, Bursamız için yerel yönetimlerle ortak çalışmalar yürütmek en çok önem verdiğimiz konuların başında geliyor diye konuştu. ALTEPE: KAPIMIZ AÇIK Akademik odaların Bursa için önemine dikkat çeken Başkan Recep Altepe ise odaların ortak çalışma tekliflerine olumlu baktıklarını söyledi. Geçmiş dönemde odalarla her zaman iletişim halinde olduklarını kaydeden Altepe, önümüzdeki dönemde de kapılarının akademik odalara açık olacağını belirtti. NİLÜFER İLE YENİ PROJELER YOLDA İMO Bursa yönetiminin, Nilüfer Belediye Başkanı Mustafa Bozbey i ziyaretinde, Nilüfer Belediyesi ile hali hazırda devam eden denetim protokollerinden son derece memnun olduklarını ifade eden Basri Akyıldız, sağlıklı yapılar için sağlıklı denetim mekanizmalarının oluşturulmasının önemine değindi ve İMO Bursa Şubesi olarak üzerlerine düşen sorumluluğu her zaman yapacakları mesajını verdi. Yeni dönemde İMO Bursa Şubesi ile yeni birliktelikler düşündüklerini kaydeden Nilüfer Belediye Başkanı Mustafa Bozbey de bunların başında Nilüfer e yeni dahil olan beldelerdeki yapıların, deprem envanter çalışmalarının yapılmasına yönelik protokolün geldiğini açıkladı. YILDIRIM A DESTEĞE HAZIRIZ İMO Bursa Şubesi Yönetim Kurulu üyeleri Yıldırım Belediye Başkanı İsmail Hakkı Edebali yi de ziyaret etti. Ziyarette konuşan Basri Akyıldız, İMO olarak özellikle kentsel dönüşüm konusunda, belediyeden beklentilerinin yüksek olduğunu belirterek, Bilindiği gibi Yıldırım kaçak ve çarpık yapılaşma sebebiyle kentsel dönüşümün en çok ihtiyaç duyulduğu ilçelerimizin başında geliyor. Bu yüzden sorumluluğunuz çok büyük. İnşaat mühendisi olmanız sebebiyle kentsel dönüşümde yanlışların yaşanmayacağına inanıyoruz. İMO Bursa Şubesi olarak bizler de ne zaman istenirse her türlü teknik konuda katkı vermeye hazırız dedi. Göreve başladıkları günden itibaren öncelikli konularının kentsel dönüşüm olacağını bildiklerini dile getiren Yıldırım Belediye Başkanı İsmail Edebali de Bunları yaparken elbette İMO nun da teknik bilgisine başvuracağız diye konuştu. İMO Bursa Şube Yönetim Kurulu, Başkan Edebali nin ardından Yıldırım Belediyesinde Teknik Başkan Yardımcılığı görevine getirilen İnşaat Mühendisi Şenol Şimşek ve Şemsettin Hacıoğlu nu da ziyaret ederek, yeni görevlerinde başarılar diledi. SAYI 61 İMO BURSA BÜLTEN 19
HABER Akademik odalarla işbirliğine hazırız Osmangazi Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürü Ahmet Donbaloğlu, belediye olarak akademik odalarla her zaman işbirliğine hazır olduklarını söyledi. İMO Bursa Yönetim Kurulu Üyeleri, Osmangazi Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürü Ahmet Donbaloğlu nu ziyaret ederek, yeni dönemde kendisine başarı dileklerinde bulundu. Ziyarette konuşan İMO Bursa Şube Genel Sekreteri Fatih Canbazoğlu, Oda olarak belediyelerle işbirliğini geliştirmek istediklerini söyledi. Canbazoğlu, Nilüfer ve Yıldırım belediyeleriyle imar ve yapı denetim hususunda rutin toplantılar yapmayı hedeflediklerini ifade İş Teftiş Grup Başkanı Yaşar Ata ve Yapı Denetim Müfettişleri, İMO Bursa Şubesini ziyaret etti. Ata ve beraberindeki heyet, seçimlerde üyelerinin desteğini alarak yeniden göreve gelen İMO Bursa Şube Başkanı Basri Akyıldız ve yönetim kuruluna hayırlı olsun dileklerinde bulundu. İSKELE VE AĞ KULLANIMI Ziyarette konuşan İş Teftiş Grup Başkanı Ata, iş güvenliği konusuna da değinerek yaşanan sıkıntıları aktardı. İş güvenliği konusundaki sorunların başında iskele ve ağ kullanımından kaynaklanan eksikliklerin geldiğini söyleyen Ata, Avrupa da inşaat konusunda iş güvenliğine son derece önem veriliyor, iskele ya alınıyor ya kiralanıyor ancak ülkemizde maalesef pahalı olduğu 20 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61 20 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61 ederek, Osmangazi Belediyesi ile de bu tarz toplantılar düzenlemek istediklerini kaydetti. gerekçesiyle iskele kullanımından kaçılıyor. İnsan hayatı söz konusuyken bu gibi tasarruflara gidilmemelidir dedi. İŞ GÜVENLİĞİ MALİYETİ ATLANIYOR İMO Bursa Şube Başkanı Basri Akyıldız da inşaat firmalarının planlama aşamasında iş güvenliği maliyetini atladıklarına vurgu yaparak, Bize bir şey olmaz mantığıyla hareket edildiğini söyledi ve ekledi: Sektörümüzde iş güvenliği konusu her şeyden önemli olmalı, bu konuda gerekli düzenleme ve ORTAK ÇALIŞMAYLA AKSAKLIKLAR SON BULUR Odaların, belediyelerle işbirliği içinde hareket ederek ortak kararlara imza atmasının, meslektaşlarının da işini kolaylaştıracağını söyleyen Canbazoğlu, düzenlenecek toplantılarda alınacak kararlarla yapı ruhsatlandırma ve imalat sürecinde yaşanan aksaklıkların da önüne geçmeyi hedeflediklerini söyledi. Ziyaretten dolayı duyduğu memnuniyeti dile getiren Osmangazi Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürü Ahmet Donbaloğlu ise, ilgili meslek odalarının ve yapı denetim kuruluşlarının da katılımıyla, toplantılar düzenlenip ortak çözümler üretilebileceğini söyleyerek belediye olarak akademik odalarla her zaman işbirliğine hazır olduklarını belirtti. İnşaat sektöründe iş güvenliği çok önemli İMO Bursa Şube Başkanı Basri Akyıldız, inşaat sektöründe iş güvenliğinin her şeyden önemli olması gerektiğini söyledi. iyileştirmeleri şantiyelerimizde mutlaka gerçekleştirmeliyiz. Çalışma şartlarının iyileştirilmesi ve iş güvenliğinin istenen standartlara yükselmesi konut üretiminde kaliteyi de beraberinde getirecektir dedi. Akyıldız ayrıca iş güvenliği konusunda meslektaşlarının bilgilendirilmesi için üzerlerine düşen görevi yerine getirmeye hazır olduklarını kaydetti. Toplantıda ayrıca İş Teftiş Grubu ile işbirliğine gidilerek önümüzdeki dönemde iş güvenliği eğitim seminerleri düzenlenmesi kararlaştırıldı.
RÖPORTAJ Bursa da güvenilir konut ihtiyacı var İnşaat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi Başkanı Basri Akyıldız, Bursa da konut fazlası olduğu yönündeki değerlendirmenin doğru olduğunu, ancak sağlıklı, deprem riskleri açısından güvenilir ve yaşanabilir konut açığı bulunduğunu söyledi. İMO Bursa Şubesinin yeni Başkanı Basri Akyıldız, inşaat sektörü ve inşaat mühendisliği ile ilgili çarpıcı değerlendirmelerde bulundu. İnşaat sektörünün, son yıllarda gerek teknoloji gerek sektörün büyümesi manasında ciddi anlamda geliştiğini anlatan Akyıldız, Bursa da ise konut fazlasının olduğunu, ancak sağlıklı, güvenilir ve yaşanabilir konutlara ihtiyaç olduğunu kaydetti. Akyıldız, şu anki İMO Bursa yönetiminin bugüne kadar gelmiş en genç yönetim olduğuna da vurgu yaparak, Gençliğin vermiş olduğu farklılık mutlaka olacaktır. Bu; yönetim tarzında, yapılacak faaliyetlerde, eğitimlerde de kendini hissettirecektir. Yeni dönemde; üyelerimizi nasıl kazanabiliriz, Oda ile nasıl daha fazla temas kurmalarını sağlayabiliriz ve iletişimi nasıl arttırabiliriz noktasında bir anlayış benimsemeyi hedefliyoruz dedi. -Bugün inşaat sektörünün ülkemizde ve Bursa da ulaştığı konum nedir? Sektörün genelindeki gelişmeler Bursa ölçeğine de yansıyor. Belki Bursa, bazı yönleriyle Türkiye genelinde önde de gidebiliyor. Sektörde 2001 krizinin ardından bir dönüm noktası yaşandı ve büyüme 2006 yılında zirve yaptı. 2006 dan bu yana düşüşler-çıkışlar yaşansa da genel manada bir yükseliş söz konusu. Bu yükselişte de konut üretimi büyük paya sahip. Sektörün geleninin yüzde 49 unu konut üretimi oluşturuyor. Baktığımız zaman 2006 da büyüme hızı yüzde 18 di, 2013-2014 yılında bu oran daha düşük olsa da yine de yüzde 6-7 seviyelerinde. Ülke çapında bir kriz olmadığı sürece, büyüme hızı düşse de inşaat sektöründeki ilerlemenin sürekli olacağını düşünüyorum. -Bursa da durum nedir? Bursa bir sanayi şehri ve bu alanda yapılan yatırımlar fazla olmasına rağmen, son yıllarda konut sektörüne ciddi bir yöneliş yaşandı. Bunun çeşitli sebepleri var; kredi faizlerini düşmesi, Kentsel Dönüşüm Yasası nın gündeme gelmesi, TOKİ nin sistemi tetiklemesi, belki bir de deprem riskleri. Biliyorsunuz Marmara depreminden sonra Simav da, Van da ve Anadolu nun diğer bölgelerinde yaşanan depremler ile kaçak-çarpık yapılaşmanın fazla olması, insanları daha güvenli yapılara yöneltti. Baktığınızda Bursa da konut fazlası var söylemini çokça duyuyoruz. Evet, bu doğru ama sağlıklı, deprem riskleri açısından güvenilir ve yaşanabilir konut fazlası yok. Aslında Bursa da sağlıklı, güvenilir ve yaşanabilir konut ihtiyacı var. 22 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61
KENTSEL DÖNÜŞÜM YASASI NDAN YETERİNCE YARARLANAMADIK -Kentsel Dönüşüm Yasası çıktığından bu yana sanki çok da yol alınamadı? İçeriğine baktığımızda yasa, bireysel anlamdaki dönüşümleri destekliyor. Ancak Bursa da ruhsat almış, inşaata başlamış, binayı büyütmüş, kat eklemiş ve ruhsatsız duruma düşmüş, dolayısıyla kullanım izini alamamış yapılar çok fazla. Bölgesel olarak bir yerin kentsel dönüşüm veya çöküntü alanı ilan edilip, bölgesel bir dönüşüm çok da beklenmiyor. Dolayısıyla vatandaşın bireysel anlamda bir dönüşüm yapması ve yasadan faydalanması gerekiyor. Ama Bursa da yasa çıktığından beri 60-70 arası bireysel anlamda faydalanıp dönüşüm yapan olmuş ve bunlar Bursa için çok küçük rakamlar. Ve yeni yeni müteahhitler durumu fark etmeye başladı. Ayrıca insanımızın, yasanın sağlamış olduğu avantajlardan çok da haberleri yok. Yasa size konutunuzu yıktığınız zaman isterseniz kira yardımı, ister düşük faizli uzun vadeli kredi imkanı sunuyor. Ruhsat harçlarından ve otopark ücretlerinden muafsınız ki büyük projelerde bunlar, çok ciddi rakamlar tutuyor. Tabi bunlar yeni yeni öğreniliyor. -İMO Bursa nın bugün ulaştığı noktayı anlatır mısınız? İMO Bursa, bugün Türkiye genelinde adından söz ettiren, Genel Merkez de diğer şubelere örnek gösterilen bir oda konumunda. Şu an Yalova, Bilecik ve Kütahya illeri Bursa ya bağlı temsilcilikler durumunda. Temsilciliklerimizle beraber 3300 üyemiz var, bunun da yaklaşık 2500 ü Bursa sınırları içerisinde. Temsilciliklerimiz de gönül bağıyla Bursa Şube ye bağlı olarak çalışıyorlar. Gönlümüz, belli standartlara ulaşmış temsilciliklerimizin artık temsilci olarak değil de şube olarak, yasalar değişirse de il odası olarak devam etmesinden yana. Hatta yönetmelik gereği temsilciliklerde atama usulü görevlendirme yapılırken, biz temsilciliklerimizde seçim yoluyla temsilcilik heyetlerinin oluşmasını sağlamaya çalışıyoruz. Aynı zamanda İMO Bursa, mesleki uygulamalarıyla, yapmış olduğu yerleşkesiyle, hatta çıkarttığı bültenle dahi hep örnek alınıyor. MESLEKİ KONULARA AĞIRLIK VERECEĞİZ -Önümüzdeki iki yıllık süreçte nasıl bir yönetim modelini benimseyeceksiniz? Geçmiş yönetimlerde tek ve belirgin bir farkımız olabilir, o da şu anki İMO Bursa yönetimi, bugüne kadar gelmiş en genç yönetim. Gençliğin vermiş olduğu farklılık mutlaka olacaktır. Bu yönetim tarzında, yapılacak faaliyetlerde, eğitimlerde, belki odanın işleyişinde de kendini hissettirecektir. Yeni dönemde; üyelerimizi nasıl kazanabiliriz, Oda ile nasıl daha fazla temas kurmalarını sağlayabiliriz, Oda larına olan güvenlerini ve iletişimi nasıl arttırabiliriz noktasında bir anlayış benimsemeyi hedefliyoruz. Ayrıca önceki yıllarda sosyal veya toplumsal konulara daha çok ağırlık verirken, bu dönemde mesleki ve teknik anlamda bazı konulara daha fazla ağırlık vermemiz gerekebilir. Ama bu demek değil ki toplumsal ve sosyal konularda Oda mız geride kalacak. -Yönetiminizin bu kadar genç olması bir sıkıntı yaşatıyor mu, yoksa bu bir avantaj mı? Yönetimdeki arkadaşlarımız birbirlerinden uzak bir jenerasyon değil, aramızda yaş farkları olsa da tüm arkadaşlarımız hemen hemen yaşıt. Bu anlamda dezavantajlarından ziyade avantajları olacağını düşünüyorum. Gençliğin vermiş olduğu dinamizm, hızlı düşünme, fikir üretme gibi artıları ön plana çıkartma hedefindeyiz. MESLEKİ ANLAMDA CİDDİ SIKINTILAR VAR -Bu dönemde sosyal ve toplumsal konulardan ziyade mesleki hususlara daha çok önem vereceğinizi söylediniz Son yıllarda mesleki anlamdaki gelişmelerde çok ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Bakıyorsunuz, teknik öğretmenler 1 yıllık lisans tamamlama eğitimi ile mühendislik unvanı alabiliyor. Ya da askeriyeden emekli olan subaylar, mesleği süresince göstermiş olduğu faaliyet çerçevesinde meslek odasına başvurarak inşaat mühendisi olabiliyor. Bunlar doğru şeyler değil. Biliyorsunuz ülke olarak birinci derece deprem bölgesindeyiz. Riskli yapılardan bahsediyoruz, Yapı Denetim, Kentsel Dönüşüm Yasası diyoruz, hepsini can ve mal güvenliği için yapıyoruz. Ama bunları yaparken, bu binaları üretecek kişilerin yetkinliğini hiçbir şekilde sorgulamayalım da diyoruz. Yaptığı inşaatla yüzlerce kişinin hayatını doğrudan etkileyebilecek mühendisin yetkinliğini denetlemek istemiyoruz. Demek ki mesleki açıdan bizim daha çok sıkıntılarımız var. Neden bu dönemde mesleki konulara daha fazla eğilmemiz gerektiğinin sebebi de bu aslında. Kentle ilgili çok ciddi eleştiriler yapılabilecek hususlar olmuyor değil, ama biz bir meslek odasıyız ve birinci hedefimiz mesleğimiz ve meslektaşlarımız. Onları ikinci plana atıp, başka konuları ilk sıraya alma gibi bir durumumuz olamaz. SAYI 61 İMO BURSA BÜLTEN 23
RÖPORTAJ -Saydığınız bu sıkıntıların çözümüne dair neler yapmayı planlıyorsunuz? Öncelikle İmar Yasası ndaki değişiklik ile üretilen statik projelerin, meslek odalarından denetlememesi gibi bir durum ortaya çıkıyor. Bizim projeleri denetleyelim diye bir talebimiz yok, fakat denetimsizlik içerisinde bir şeyler üretiliyor. Allah göstermesin bir deprem olduğu takdirde bunun sıkıntılarını yaşayacağız. Ve mağdur olan yine bizim üyelerimiz, mesleğimiz olacak. İnsanlar sorun yaşayana kadar inşaat mühendisi aramıyor. Her şey güllük gülistanlık olduğu sürece; müteahhit, usta, kalfa ile işleri götürüyor ama en ufak bir sorunda bu sefer ustayı bırakıyor ve diyor ki sorumlu mühendis. Ruhsatta mühendis ve mimarın imzası olduğu sürece her türlü olumsuzluğun sorumlusu bizleriz. Bu durumdan ötürü birçok merkez belediyemiz ile görüştük. Zaten uzun yıllardır Nilüfer Belediyesiyle devam ettirmeye çalıştığımız bir mesleki protokolümüz var. Bu protokol çerçevesinde üyelerimiz ilçe sınırları içerisinde üretmiş olduğu projeleri meslek odalarında denetlettiriyorlar ve belediyede herhangi bir denetime tabii tutulmadan ruhsat aşamasına geçiyorlar. Bu durum denetimin yanı sıra ruhsatlandırma sürecini de hızlandırıyor ve belediyenin iş yükünü de azaltmış oluyor. Bu uygulamayı Osmangazi ve Yıldırım ilçelerinde de yapmak üzere belediyelerimizle girişimlerimiz oldu. Olumlu yaklaşımlar oldu, görüşmelerimiz devam ediyor. Bugün bir cerrah ameliyata girdiğinde yetkin değilse en kötü sonuçla hastası ölebilir. Yani bir kişiye zarar verebilir ama inşaat sektöründe durum böyle değil. Siz, yüzlerce kişinin yaşadığı bir apartman üretebiliyorsunuz. Doğanbey TOKİ ler mesela, bir apartmanda 108 aile yaşıyor. Bunu çarpı 3 dediğimizde neredeyse 330 kişi. Siz o apartmanın sağlıksız ve hatalı üretildiğini, imalat ya da proje hatası sonucu yıkıldığını düşünün. Yüzlerce kişiye zarar verebilirsiniz. -Meslektaşlarınızın sizden beklentileri daha çok hangi yönlerde? -Maalesef uzun yıllar üyeler, akademik odalara uzak durmuş. Biz, elimizden geldiğince meslektaşlarımızın yetiştirilmesi noktasında çalışmalar yürütüyoruz. Eğitim programları, kurslar, seminerler Fakat üyelerimizin Ben odadan ne isteyebilirim, ne bekleyebilirim? noktasında çok da fikirleri yok. Bu algıyı oluşturmaya çalışıyoruz. Nadiren de olsa bazı üyelerimizden teknik gezi, kurs ya da eğitim programı talepleri alıyoruz. ÜYELERİMİZ FAALİYETLERE KATILMALI -Peki, sizin üyelerinizden beklentileriniz neler? Burası üyeleriyle yaşayan bir kurum. Son yıllarda odalarla, üyeleri arasındaki mesafe maalesef biraz daha uzadı. Bunu kırmalı ve birbirimize daha çok yaklaşmalıyız. Çünkü mesleki anlamda onların arkasında duracak tek tarafsız kurum burası. Bu anlamda bu dönemde üyelerimizden, önceki yıllarda olduğundan daha fazla odalarına sahip çıkmalarını istiyoruz. Bu sahip çıkmayı mesleki denetim yaptırıp, odaya para vermeleri olarak kesinlikle algılamamalılar. Bunu, odanın faaliyetlerine katılmak, gelipgitmek, bize fikirlerle gelmeleri olarak algılamalılar. EN BÜYÜK PROBLEM PLANSIZLIK! -Bursa nın en önemli problemini ne olarak görüyorsunuz? Ve bu konuda önerileriniz olacak mı? -Bence Bursa nın en büyük problemi plansızlık. Bu plansızlığı; kent planlaması bakımından da ulaşım planlaması açısından da yatırım planlaması anlamında da ele alabiliriz. Emsal büyükşehirler arasında ciddi manadaki plan değişiklikleriyle Bursa maalesef öne çıkıyor. Plansız bölgelerimiz zaten çok fazla, bir de planı olanlarda da sıkıntılar yaşanıyor. Şehir planlarında sıkıntı yaşanması, Bursa nın tüm dinamiklerini etkiliyor. Bu, çarpık yapılaşmaya da sebep oluyor, plansız bölgelerde kaçak yapılaşmaya da. Hatta doğru bir kent planlaması olmadığında, ulaşımla ilgili planlarınız da noktasal ölçeklerde kalıyor. O anlamda ben birinci önceliğin kent planlaması olması gerektiğini düşünüyorum. Ve her şeyi durdurup, sakin kafayla belki 1-2 yılı bu planlamaya ayırmak gerekiyor. Ondan sonra bu plan çerçevesinde yol mu yapılacak, kentsel dönüşüm mü veya yeni imar alanları mı açılacak, kamulaştırmalar mı yapılacak, bu çalışmanın sonunda karar verilmeli. Son olarak sizi kısaca tanıyabilir miyiz? 1980 Gümüşhane doğumluyum. 2001 yılında İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesinden mezun oldum. Mezun olduktan sonra ailecek Bursa ya yerleştik ve aynı yıl İnşaat Mühendisleri Odası ile tanıştım. 2001 yılında Gençlik Komisyonu nda görev almamla birlikte başlayan süreçte son üç dönemdir İMO yönetimlerinde yer aldım. Son seçimde de büyüklerimizin ve arkadaşlarımızın destekleriyle İMO Bursa Yönetim Kurulu Başkanlığına seçildim. Mesleki olarak da iki kız kardeşimle birlikte çalıştığımız ve mimari-estetik projeler yaptığımız bir şirketimiz var. 24 İMO BURSA BÜLTEN SAYI 61